5 Nisan 2024 Cuma

Evrensel GÜNDEM -5 NİSAN 2024 -

 

Balıkesir İvrindi'deki maden alanına giden köylüler gözlerine inanamadı: "Benim tarlam nerede?!" (Özer AKDEMİR)

                                                           Fotoğraf: Kaz Dağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği

Balıkesir İvrindi'de CVK Madencilik, hukuki süreci henüz tamamlanmamış olan altın madeni projesi için köylülere haber bile vermeden tarlalarını yok etti.

JANDARMA KÖYLÜYÜ TARLASINA SOKMADI

Sarıalan ve Gökçeyazı köylüleri ile birlikte maden sahasına gitmeye çalışan Kaz Dağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği üyeleri jandarma tarafından engellendi. Bölgenin maden sahası ve patlatma alanı olduğunu ileri süren jandarma köylülerin "burada benim tarlam var. Taramada mı gidemeyeceğim?" sözlerine rağmen grubu alana sokmadı.  Bulundukları yerden maden alanındaki büyük tahribatı gören köylülerden birisi, "Burada benim tarlam vardı! Benim tarlam nerede? Madenin bu kadar genişlemesinden hiç haberimiz olmadı. Bize sormadan, kamulaştırma yapmadan tarlalarımızı nasıl madene verdiler?" diye konuştu.

MADEN RUHSATI TİCARİ SIRMIŞ!

Maden sahasına girişlerinin jandarma tarafından engellemesinin hukuksuz olduğunu belirten Kaz Dağı Koruma Derneği başkanı Süheyla Doğan, jandarmanın bu durumun tutunmak altına alınması yönündeki taleplerini de kabul etmediğini aktardı. Maden sahasının genişlemesinin birçok kanuna aykırı olduğunu, Gayri Sıhhi Müesseseler Kanunu gereği oluşturulması zorunlu olan Sağlık Koruma Bandı sınırlarına uyulmadığı ifade eden Doğan, "Köylerin bir kısmı bu sağlık koruma bandı içerisinde kalıyor. Bu nasıl oluyor diye Valiliğe gittik, madene izin verilen ruhsat alanlarının haritasını istedik, 'ticari sır, veremeyiz' diye reddedildi. Bunun üzerine dilekçe yazıp istedik ve dilekçede hukuksuz izinlere imza atan yetkililer hakkında da suç duyurusunda bulunacağımızı belirttik. Bizim bu ısrarlı takibimizin ardından dün madene apar topar denetlemeye gidildiğini öğrendik. Bu işin peşini bırakmayacağız! "diye konuştu.

KÖYLÜLERİN TARLASI HABERSİZCE YOK EDİLİYOR

İvrindi'deki maden ile ilgili bir açıklama yapan Kaz Dağı Koruma Derneği "Bir yandan sulama kanalları yapılarak sözüm ona tarım teşvik edilirken diğer taraftan da köylülerin tarlaları kendilerinden habersiz bir şekilde maden için yok ediliyor." dedi.

Açıklamada maden alanına giren köylülerin yıllarca koyun güttükleri meralarını, su içtikleri gözelerini,  gölgesinde uyudukları meşe ağaçlarını, melki topladıkları ormanlarını kaybetmenin acısı ile isyan ettiklerine vurgu yapıldı.

Otoriter rejimler sarsılıyor ama...(Yücel Özdemir)

                                                                                     Fotoğraf: Murat Çetinmühürdar/TCCB

Türkiye’de 31 Mart’ta yapılan yerel seçimler hem Avrupa basını hem Avrupa hükümetleri hem de Avrupa solu tarafından birkaç gündür adeta mercek altına alınmış durumda. Erdoğan ve partisi AKP’nin neden kaybettiği, muhalefetin iki önemli aktörü CHP ve DEM Parti’nin nasıl başarılı olduğu üzerinde analizler yapılıyor. Özellikle de Türkiye ile yakın ekonomik, diplomatik ilişkilere sahip Almanya’da...

Ülkenin en etkili gazetelerinden Süddeutsche Zeitung’da Raphael Geiger, AKP’nin kalelerinin nasıl düştüğünü “Erdoğan nerede kaybetti?” başlıklı haberinde ayrıntılı olarak ele aldı.

Genel hava ve değerlendirmelerde Erdoğan’ın kaybetmesinin yarattığı iyimser hava hakim. İktidarın kaybetmesinin başlıca nedeninin ekonomideki kötü gidişat olduğu Avrupa’dan da görülebiliyor. Ekonominin kısa sürede düzeleceği, Erdoğan’ın da kaybettiği gücü toparlayabileceğine dair yorum ve değerlendirmeler yok. Bu nedenle olsa gerek “sonun başlangıcı” tanımlaması bolca kullanıldı. Uzun yıllardır Almanya’daki medyanın, demokrat-ilerici partilerin hedefinde olan Erdoğan’ın kaybetmesi, muhalefetin kazanması genel olarak bir umut yaratmış durumda. Dolayısıyla “Başka bir Türkiye mümkün” diyenler yeniden umutlarını yeşertti. Bir otoriter rejimin daha sonunun yaklaştığı üzerinde değişik senaryolar ortaya atılıyor. “Otokratların da yenilebileceği” (Der Spiegel) üzerinde duruluyor.

Elbette her otoriter rejimin bir ömrü var. Kimisinin uzun, kimisinin kısa...

Uzunca bir süredir Türkiye, Macaristan ve Polonya’dan başlayarak birçok ülkede yükselen otoriter rejimler ve liderlere son yıllarda bir de aşırı sağcı, faşist, ırkçı ve göçmen düşmanı partilerin yükselişi eklendi. Hal böyle olunca, ortada hiç de olumlu bir tablo görünmüyordu. Geçen yılın ekim ayında Polonya’da yapılan genel seçimlerde ideolojik olarak AKP’ye çok benzeyen, ancak Erdoğan kadar güçlü bir lideri olmayan Hukuk ve Adalet Partisi (PiS), sandıktan birinci çıkmasına rağmen koalisyon ortağı bulamadı. 8 yıllık tek parti hükümeti yıkıldı, yerine liberal demokrat Donald Tusk’un başını çektiği bir hükümet kuruldu. Böylece aşırı muhafazakar, kadın hakları düşmanı, sağcı ve yargıyı kendi çıkarlarına göre dizayn etmeye başlayan PiS iktidardan oldu. Başta kadınlar olmak üzere, pek çok kesim PiS’in iktidardan düşmesine sevindi, kutlamalar yaptı.

Türkiye ve Polonya ile aynı otoriter halkada yer alan Macaristan, büyük olasılıkla seçimlerle dengelerin değişebileceği bir sonraki durak olacak. Kilise yurdunda çocuklara yapılan cinsel tacizden ceza alan bir kişinin affedilmesi nedeniyle şubat ayından bu yana on binlerce kişi, aralıklarla da olsa, aşırı sağcı Başbakan Viktor Orban’a karşı şubat ayından bu yana protesto gösterileri düzenliyor.

Alman basınında yer alan haberlere göre Cumhurbaşkanı Katalin Novak, şubat başında 3 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılan yurdun müdür yardımcısını, Adalet Bakanı Judit Varga’nın önerisiyle affetmişti. Bu affa tepki amacıyla sanatçılar ve aydınlar tarafından “Artık yeter” sloganıyla çağrısı yapılan gösterilere on binlerce insan katılmıştı. Cumhurbaşkanı Novak ve Adalet Bakanı Varga tepkileri yatıştırmak için 10 Şubat’ta istifa etmek zorunda kaldı. Bu istifalar yetmeyince Protestan Kilisesinin Başkanı Zoltan Balog da istifa etmişti.

Novak, Varga ve Balog’un en büyük destekçisi ve ülkenin otoriter tek adamı Başbakan Viktor Orban ise sessizliğe bürünerek olayların kapanmasını beklemişti. Ancak, ortaya yeni belge ve bilgiler çıktıkça Orban’a karşı tepkiler geçen hafta yeniden başladı.

Protestoların başını ise Varga’nın eşi Peter Magyar çekiyor. Muhalefet hareketinin liderliğine soyunmuş durumda. Parti kurup seçime girmeyi planlıyor. Eğer Orban engellemezse bir sonraki seçimlerde Erdoğan’ın dostu Orban’ın işi de kolay olmayacak.

Uzun yıllar iktidarda kalanlara karşı tepkilerin değişik biçimlerde ve boyutlarda olduğu bu üç ülkedeki gelişmelerin nereye evrileceğine elbette muhalefetin başını çekenlerin izleyeceği politika önemli olacak. Ancak bir taraftan sağcı muhafazakar liderlerin tahtı sarsılırken diğer taraftan onların da sağında olanlar güç toplamaya başladı. Bunun başlıca nedeni ise elbette otoriter rejimlerden kopan geniş kitleleri çekecek ilerici parti ve örgütlerin zayıflığı. Özellikle Avrupa çağında sosyal demokrat, sol sosyal demokrat partilerin güç kaybetmeye devam ettiği bir süreç yaşanıyor. Dünyanın pek çok ülkesinde ekonomik-sosyal sorunlar derinleşirken, sınıfsal temelde değil de kimlikler üzerinden ön yargıları körükleyerek, düşmanlıkları büyüterek güç kazanmak isteyenlerin sesi daha fazla duyuldu ve halen de duyulmaya devam ediyor.

Ancak, Polonya ve Türkiye’deki seçimler, doğru ittifaklar kurarak otoriter rejimlerin güç kaybetmesinin mümkün olduğunu gösterdi. Otoriterlerin yerine iktidara gelen ya da gelecek olanlar, eğer geniş emekçi sınıfların ağır sorunlarının hafifletilmesi yönünde adım atıp, güven kazanmaya devam etmezlerse, tıpkı ABD’de olduğu gibi, pusuda bekleyen gerici, otokrat, muhafazakar güçler kaybettikleri iktidarı yeniden almak için bu kez daha güçlü sahneye geri dönebilirler.

Bütün ezilenler, işçi sınıfı öncülüğünde kimlikler değil sınıfsal temelde bir araya gelip iktidara gelmediği sürece bu döngü bir tahterevalli misali hep bir aşağı, bir yukarı gidip gelecek.

Bahçelievler'de her okula bir cami dönemi başladı (Eylem NAZLIER)

Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, ÇEDES projesi kapsamında okullara gönderdiği yazıyla okul-cami, öğretmen-din görevlisi eşleştirme projesini hayata geçirdi.

Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum" (ÇEDES) projesi kapsamında ilçedeki tüm okullara "okul-cami eşleştirme" başlıklı bir yazı gönderdi.

Konuya ilişkin Evrensel’e konuşan Eğitim Sen 1 No’lu Şube Sekreteri Murat Orhan, “İmam-hatip projeleri tutmadı şimdi de ellerindeki bütün okulları İmam-hatipleştirmeye çalışıyorlar. Biz buna karşı mücadele edeceğiz” dedi.

Mili Eğitim Bakanlığının Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı ile imzaladığı ÇEDES projesi kapsamında okullarda yürütülen etkinlikler giderek yaygınlaşıyor. Son olarak Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü okullara gönderdiği yazıyla ilçede bulunan okulları camilerle eşleştirdi.

"KAYMAKAMLIK ONAY VERDİ"

Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okullara gönderilen yazıda şu ifadeler kullandı:

“Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında imzalanan protokol kapsamında, 'Çevreme Duyarlıyım ve Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi (ÇEDES) Projesi' yürütülmektedir. Yapılacak olan çalışmaların daha sağlıklı yürütülebilmesi için Okul-Cami eşleştirmesi yapılarak, Okul ve Cami görevlileri listesi yazımız ekinde sunulmuştur. Belirtilen okul ve camilerin eşleştirilmesi, öğretmen, İmam-hatip, müezzin kayyum ve diğer görevlilerin belirtilen Okul ve camilerde proje kapsamında çalışmalar yürütmelerine ilişkin kaymakamlık onay yazısı ekte gönderilmiştir.”

"BU YANLIŞTAN BİR AN ÖNCE DÖNÜN"

Eğitim Sen 1 No’lu Şube Sekreteri Murat Orhan ise şunu söyledi: “Daha önce farklı ilçelerde bazı okullardan öğrencilerin toplu halde camilere götürüldüğü, değerler eğitimi başlığıyla temizlik yaptırdığı bilgimiz var. Bu eşleştirmeler, benzer uygulamaların Bahçelievler ilçesindeki okullarda da hayata geçirileceği anlamını taşıyor. Onunla da kalmayıp eşleştirilen 'görevlilerin' okullara istediği gibi girip çıkmasının önünü açıyor. Formasyon sahibi olmayan kişilere çocuklarımızı emanet edemeyiz. Olası yanlış ifade ve uygulamalar büyük travmalara neden olabilir. Ders okulda ve öğretmenle işlenir, bu yanlıştan bir an önce dönülmesi gerektiğini düşünüyoruz.”

Bahçelievler'de okulların camilerle eşleştirimesine Eğitim Sen'den tepki: Okullar dini kuşatma altında

Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün ilçelerdeki tüm okulları camilerle eşleştirerek imam, vaiz görevlendirmesine eğitimciler tepkili: “Uygulama laikliğe de pedagoji bilimine de aykırı.”

Eğitim Sen İstanbul 1 No’lu Şube, ‘Çevreme duyarlıyım, değerlerime sahip çıkıyorum (ÇEDES)’ uygulaması kapsamında İstanbul Bahçelievler ilçesindeki tüm okulların camilerle eşleştirilip, imam ve müezzin görevlendirilmesine tepki gösterdi. Bakırköy’de bulunan Eğitim Sen İstanbul 1 No’lu Şube binasında yapılan açıklamada “Dini merkezine alan ÇEDES, laik-bilimsel eğitim anlayışına ve pedagoji bilimine bütünüyle aykırıdır” denildi.

"LAİK EĞİTİM HEDEFTE"

Eğitim Sen İstanbul 1 No’lu Şube Başkanı Barış Uluocak, siyasi iktidar eliyle eğitimin ve toplumsal yaşamın dini kurallara göre biçimlendirilmesine yönelik uygulamaların eğitimin tüm kademelerine yayıldığını söyledi. Zorunlu seçmeli din dersi dayatması, STK görünümlü cemaat ve tarikatlarla yapılan protokollerle, açık ve örtülü müfredatla, diyanetin bitmek bilmeyen projeleriyle okullarda her kademede hızını giderek artıran bir dinselleştirme kuşatmasının yaşandığına vurgu yapan Uluocak “Bugüne kadar eğitim alanında Millî Eğitim Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı, dini vakıf ve dernekler arasında çok sayıda iş birliği protokolü imzalandı. Geçtiğimiz yıllar içinde okullarda hayata geçirilen ortak projeler üzerinden eğitimin dinselleşme süreci hızlanırken, doğrudan laik eğitimi hedef alan uygulamalar adım adım hayata geçirildi” dedi.

OKUL-CAMİ EŞLEŞTİRMESİ

Bütün bu dinselleştirme hamlelerinin son dönemde ÇEDES uygulamasıyla hayata geçirilmeye başlandığını dile getiren Uluocak “ÇEDES’le şubemizin örgütlenme alanında bulunan Bahçelievler’de bir süredir okullarda çeşitli faaliyetler yürütülmekte, diyanet personelleri okullarda çeşitli etkinliklere katılmaktadır. Son olarak Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü okullara göndermiş olduğu 3 Nisan 2024 tarihli yazı ile ÇEDES projesi kapsamında ‘okul cami eşleştirmesi’ yapıldığını ve bu doğrultuda okul ve camilerde imam-hatip, müezzin kayyum ve diğer görevlilerin çalışmalar yapacağını bildirmiştir” dedi.

"PEDAGOJİ BİLİMİNE AYKIRI"

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün yazısında Bahçelievler’deki 84 okula diyanet personeli görevlendirildiği ve okullarla mescit-cami eşleştirmeleri yapıldığını dile getiren Uluocak “Buradan Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne soruyoruz ‘okul-cami-mescit’ eşleştirmesi ve diyanet personeli görevlendirmesiyle nasıl bir eğitsel fayda sağlamayı düşünüyorsunuz? Pedagojik donanımları şüpheli bu personelin öğrencilerle etkinlikler yapmasının yaratacağı problemlerin farkında mısınız?​” diye sordu. Uluocak, Anayasa dahil eğitimle ilgili hemen tüm yasalara da aykırı olan bu protokolü ve bu görevlendirmeleri kabul etmeyeceklerini belirterek “Dini değerleri merkeze alan ÇEDES, laik-bilimsel eğitim anlayışına ve pedagoji bilimine aykırıdır.” dedi.

Dilaver Enerji’de madenci 700 liralık kaçak akım rölesi olmadığı için ölmüş

Dilaver Enerji'ye ait maden ocağında Soner Korkut'un elektrik akımına kapılıp ölümüyle ilgili bilirkişi raporunda, elektrik panolarında kaçak akım rölesi ve topraklama olmadığı ortaya çıktı.

Zonguldak’ta, maden ocağında, maden işçisi Soner Korkut'un (25) elektrik akımına kapılıp ölümüyle ilgili bilirkişi raporunda, elektrik panolarında kaçak akım rölesi ve topraklama olmadığı ortaya çıktı. İncelemede, kaçak akım rölesinin ölümü önleyebileceği belirtilirken, maden ocağının işletme müdürü maden mühendisi Yusuf Çavdar (56) tutuklandı.

                                        İş sağlığı güvenliği uzmanı ve maden mühendisi Çağlar Öztürk | Fotoğraf: DHA

DHA’ya konuşan İş sağlığı güvenliği uzmanı ve maden mühendisi Çağlar Öztürk, "Panolarda kanuni zorunluluk olarak kaçak akım rölesi takılı olmak zorundadır. Röle, bir sigortadır, biz ona 'yaşam sigortası', deriz. Eğer devrede kaçak varsa, devre kendini tamamlayamadığı için anında atar. Herhangi bir yerde insanla elektrik teması söz konusuysa elektrik çarpmasını engeller. Çok pahalı bir aygıt değildir. 700 ile 1500 lira arasında fiyatları değişir" dedi.

İş cinayeti, 2 Nisan'da saat 04.30 sıralarında Dilaver Mahallesi Karamanya Sokak'taki Dilaver Enerji'ye ait maden ocağında meydana geldi. Sahur sonrası elektrikçi olarak çalıştığı maden ocağındaki faaliyetine devam eden Soner Korkut, elektrik akımına kapıldı. Mesai arkadaşları, yaralanan Korkut için 112 Acil Çağrı Merkezi'ne haber verdi. Olay yerine polis ve sağlık ekipleri sevk edildi. İşçiyi, mesai arkadaşları yüzeye çıkarıp sağlıkçılara teslim etti. Atatürk Devlet Hastanesine kaldırılan Korkut, hayatını kaybetti. Olayla ilgili soruşturmada cumhuriyet savcısı, Türkiye Taşkömürü Kurumu Sözleşmeli Sahalar Başmühendisliği ekibi ile savcılığın oluşturduğu elektrik ve maden mühendisleri ile iş güvenliği uzmanından oluşan bilirkişi ekibi olayın yaşandığı maden ocağında incelemelerde bulundu.

ELEKTRİK PANOLARININ MADEN OCAKLARINDA KULLANILAN ‘ALEV SIZDIRMAZ’ ÖZELLİKTE OLMADIĞI TESPİT EDİLDİ

Maden ocağı içinde, çok miktarda su çukuru olduğu ve çukurlarda dalgıç pompayla su tahliyesi yapıldığı belirtildi. Korkut'un da ocak girişinden yaklaşık 500 metre uzakta, çalışmayan bir dalgıç pompa yanında, 30 santim derinliğindeki su çukuru içinde bulunduğu ifade edildi.

Ocak içinde inceleme yapan bilirkişi heyeti, elektrik panolarının maden ocaklarında kullanılan ‘alev sızdırmaz’ özellikte olmadığını tespit etti. Korkut'un öldüğü pompanın elektrik tesisatının topraklama kablosu kesilerek bağlandığı belirtilirken, elektrik panosunda kaçak akım rölesi olmadığı ve doğrudan sigortadan bağlantı yapıldığı ortaya çıktı. Röle bulunsa ölümün önlenebileceği bildirildi.

Elektrik mühendisi bilirkişinin, elektrikçinin tek başına tamirat yapmaması gerektiğini belirttiği raporda, su havuzlarına giden elektrik kablolarının galeri içinde gelişigüzel duvara takılı olduğu, seyyar kablo çekildiği, bazı yerlerde kabloların ezildiği ancak iletken kısmının açılmadığı ifade edildi.

İSG UZMANI UYARMIŞ

Öte yandan, iş sağlığı ve güvenliği uzmanının maden ocağıyla ilgili, 17 Aralık 2023'te verdiği öneride, ocaktaki tüm elektrik panoları, kabloları ve elektrikli ekipmanın 'ateş geçirmez' ve 'atex belgeli' (kaçak akım röle standartlarını düzenleyen belge) olmasını patrona öneri defterinde yazdığı ortaya çıktı. Patronun da defteri imzaladığı belirtildi.

“RÖLE OLMADAN ELEKTRİK BAĞLANMASI YASAK”

Elektrikle ilgili işlemlerde 3 unsurun önemli olduğunu söyleyen iş sağlığı güvenliği uzmanı ve maden mühendisi Çağlar Öztürk, "Biri kaçak akım rölesi, biri topraklamadır, diğeri de panoların önüne yalıtkan paspaslar koyarız. Bu 3 önlemi aynı anda alırız. Bu kazanın oluş nedenlerinden bir tanesi, elektrikçinin tamirat ve bakım yaparken elektriği kesmemiş olmasıdır. Bu bir hatadır. İkincisi, panolarda mutlaka topraklama olmak zorundadır, pano toprağa bağlanır herhangi bir kaçak akıma izin vermemek için. Bu ikisi yetmez, panolarda kanuni zorunluluk olarak kaçak akım rölesi takılı olmak zorundadır. Röle dediğimiz bir sigortadır, biz ona 'yaşam sigortası' deriz. Eğer devrede kaçak varsa, devre kendini tamamlayamadığı için anında atar. Herhangi bir yerde insanla elektrik teması söz konusuysa elektrik çarpmasını engeller. Çok pahalı bir aygıt değildir, bildiğiniz sigorta şeklindedir. 700 lira ile 1500 lira arasında fiyatları değişir. Bunun 380W ve 220W olanı vardır. Ocaktaki muhtemelen 380W’dir. Bu kazanın oluş nedeni, tamamen kaçak akım rölesinin olmaması, topraklamanın olmaması ve elektriğin tamirat öncesinde kesilmemiş olmasıdır" diye konuştu.

Ocaktaki İSG uzmanı, mühendislerin veya daimi nezaretçilerin röle olmadığını tespit ettiklerini tahmin ettiğini belirten Öztürk, "Yetkililerin orada kaçak akım rölesi ya da topraklamanın olmadığını bilmesi gerekiyor. Elektrikçinin de bunu bilmesi gerekiyor. Topraklamanın, kaçak akım rölesinin olmadığı bir panodan elektrik bağlanması yasak zaten. 'Kaçak akım rölesi her panoda olacak' diye yönetmelik de konmuş. Bu kazanın temel nedeni saydığım 3 maddedir" dedi.

MUHABİRİN ÜZERİNE YÜRÜDÜ

Olayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında maden ocağının sahibi H.D., işletme müdürü Yusuf Çavdar ve 2 İSG uzmanı ifadeye çağrıldı. H.D. savcılık ifadesinin ardından İSG uzmanları adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı, Çavdar ise tutuklandı. Polis eşliğinde kelepçesiz halde adliye binasından çıkan Yusuf Çavdar, kendisini görüntüleyen muhabirin üzerine yürüdü. Polisin araya girmesiyle ekip otosuna bindirilen Çavdar, cezaevine götürüldü. (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)

DEM Partinin kazandığı Cizre'de kayyum 1 saatte 30 milyon harcadı (ÖmerAkın)

Cizre kayyumu Nazlı Demir, DEM Partili eş başkanlara mazbata verilmeden 1 saat önce belediye kasasından 30 milyon 41 bin TL harcadı. 

Şırnak'ın Cizre ilçesinde 31 Mart yerel seçimlerinin kazananı Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) oldu. DEM Parti'den belediye eş başkanı olarak seçilen Güler Yerbasan Tunç ve Abdürrahim Durmuş, seçim sonrası mazbata için İlçe Seçim Kurulu'na başvurdu. Ancak mazbata "hazır değil" gerekçesiyle verilmedi. Eşbaşkanlar Tunç ve Durmuş'a mazbataları 3 Nisan'da verildi.

Kayyum yönetiminin mazbata verilmeden hemen önce 30 milyon 41 bin 702,93 TL harcadığı ortaya çıktı. Edinilen bilgilere göre; İller Bankası’ndan Cizîr Belediyesi hesabına 3 Nisan’da saat 13.30’da Nisan ayı bütçesi için 62 milyon 283 bin TL yatırdı. İller Bankası, hesaba yatan paradan 5 milyon 202 bin TL'sini kesti. Bu duruma "belediyenin borcu" gerekçe gösterildi.

KAYYUM 1 SAATTE 30 MİLYON HARCADI

İller Bankası'ndan gelen paranın 30 milyon 41 bin 702,93 TL'si bir saat içinde çeşitli ödemelere harcandı. Söz konusu ödemeler arasında dikkat çekici kalemler yer aldı. Hükümet Konağı jeneratörü için 5 bin 800 litre akaryakıt alınarak, 241 bin 675,56 TL ödendi. Ayrıca Cizre El Cezeri Yatılı Kuran Kursu'nun çatı katı onarımı için 605 bin 605,82 TL; Köprübaşı Cami Taziye Yapım işi için 535 bin 232,99 TL; 14 kalem "mal malzeme alım işi" için ise 1 milyon 381 bin 241,30 TL harcandı. Diğer ödemelerin ise, AKP'ye yakınlığıyla bilinen firmalara olan borçlar için harcandığı öğrenildi. Harcamalar sonrası kasada 37 milyon 33 bin TL kullanılabilir limit kaldı. Nisan ayı için planlanan giderlerin ise, 92 milyon 834 TL tutarında olduğu öğrenildi. 
 
Kayyum yönetiminin harcamalarından bir saat sonra DEM Partili eşbaşkanlara mazbataları verildi.

AKP'li belediyelerden son gün vurgunu: Milyon milyon dağıttılar (Uğur Zengin)

                                                                              Görsel: Microsoft Copilot

Türkiye’de 31 Mart’taki yerel seçimlerin önceki ve sonraki birkaç gününde AKP’li belediyeler vurgun yaptı. Çok sayıda belediye başkanı ve kayyum kaybettiği belediyeden adrese teslim ihale dağıttı.

AKP’nin çok sayıda belediyeyi kaybettiği 31 Mart yerel seçimlerinin hemen öncesinde ve seçimin ardından yaşanan birkaç günde adrese teslim ihalelerle kamu kaynakları peşkeş çekildi. Tamamı pazarlık usulü olan ihalelerin sözleşmesi 26-28 Mart ile 1-4 Nisan arasında imzalandı.

AKP’li belediyeler ‘mazbata’ arasını fırsata çevirdi. Yeni belediye yönetimleri göreve başlamadan milyonlarca liralık adrese teslim ihale dağıtıldı. Muhalefete geçen çok sayıda belediyede kaynaklar haraç mezat şirketlere dağıtıldı. Dağıtılan adrese teslim ihalelerden ‘nemalanan’ isimler arasında AKP MKYK üyesi dahi yer aldı. Kayyum atanan belediyelerde kayyum yönetimleri seçime günler kala bol kepçe ihale dağıttı. Son birkaç günde yaşananlar kamu kaynaklarının nasıl iç edildiğini ortaya koydu.

AKP MKYK ÜYESİNE 1.5 MİLYON LİRALIK ‘HUKUKİ DANIŞMANLIK’ İHALESİ

Nevşehir’de Ürgüp Belediyesi 31 Mart’ta AKP’den CHP’ye geçti. Ürgüp Belediyesi, 1 Nisan’da 1.5 milyon liralık adrese teslim “hukuki danışmanlık” sözleşmesi imzaladı. 1.5 milyonluk hukuki danışmanlık AKP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu Üyesi (MKYK) Cemal Donat tarafından verilecek.

Hatay Kırıkhanlı Avukat Cemal Donat, depremin ardından AKP’nin 75 kişilik çekirdek kadrosu olan MKYK üyesi olmuştu.

Ürgüp Belediyesi ayrıca 2 Nisan’da 1.1 milyon liralık pazarlık usulü sözleşme imzaladı. Sözleşme AKP’den 2013 yılında Nevşehir Belediyesi başkan aday adayı olan Umut Ergül’e gitti.

KAYYUM İHALE DAĞITTI

İktidarın kayyum atadığı Muş Belediyesinde kayyum yönetimi seçimden yalnızca 5 gün önce pazarlık usulü “Pompa, motor, su ve kanalizasyon şebeke bağlantı malzemeleri” ihalesi açtı. 10 milyon liralık ihaleyi Ari Teknik İnşaat Limited Şirketi 10 milyon lira karşılığında aldı. Sözleşme 4 Nisan 2024’te imzalandı.

AKP’DEN BİR YANDAN İTİRAZ, DİĞER YANDAN İHALE

AKP’den CHP’ye geçen Gaziosmanpaşa Belediyesi, 21 Mart 2024’te “9 aylık iş yeri hekimliği, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli hizmet alımı işi” ihalesi açtı. Pazarlık usulü gerçekleşen ihale sonucu 4 Nisan 2024’te (dün) yayımlandı. İhaleyi “Özhan OSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanlık Sanayi Ticaret Limited Şirketi” 2 milyon lira karşılığında aldı. İhale sözleşmesi imzalandığında AKP’nin Gaziosmanpaşa Belediyesi seçimlerine itirazları sürüyordu.

AKP’DEN MHP’YE GEÇEN BELEDİYEDE AKP TOKAT İL YÖNETİCİSİNE 4 MİLYON LİRALIK İHALE

AKP’den MHP’ye geçen Tokat Belediyesinde seçimden 10 gün önce düzenlenen ihalede sözleşme dün imzalandı. “Tek kullanımlık mal alım işi”ni alan şirket “Tokat Erenler Gıda Tarım Temizlik Ambalaj İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi” oldu. Adrese teslim ihale ile şirkete belediye kasasından 1 milyon 950 bin lira ödeme yapılacağı taahhüt edildi. Sözleşme seçimin hemen ertesi günü imzalandı.

Tokat Belediyesinin 1 Nisan’da imzaladığı ihale sözleşmesi bununla da sınırlı kalmadı. Belediye seçimden 11 gün önce açtığı ihaleyi 1 Nisan’da sonuçlandırdı ve sözleşme imzaladı. “Temizlik malzemesi mal alım işi” yine “Tokat Erenler Gıda Tarım Temizlik Ambalaj İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi”ne gitti. İhale tutarı 2 milyon lira olurken, mal alımının 1 haftada gerçekleşecek.

Tokat Belediyesinden 2 günde 4 milyon liralık ihale alan şirketin patronu Dursun Sansar ise AKP Tokat İl Başkan Yardımcısı ve Ekonomi İşler Başkanı olarak görev yapıyor.

SEÇİMİ KAYBETTİ AMA İHALE DAĞITTI

Yine Tokat’ta seçimden yalnızca 13 gün önce düzenlenen pazarlık usulü ihale ile “ikramlık mal” alındı. Sözleşme yine seçimden bir gün sonra imzalandı. 2 milyon liralık ihaleyi “Çapanoğlu Market Tarım Ürünleri Hayvancılık İnşaat Nakliyat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi” kazandı.

Konya Sarayönü Belediyesi AKP’den Yeniden Refah Partisine geçti. Belediyenin seçimden 18 gün önce açtığı pazarlık usulü ihalede sözleşme seçimden 2 gün sonra imzalandı. 2 milyon liralık ihaleyi “Ablağan Tepe Grup İnşaat Limited Şirketi” kazandı.

KRİTİK İLÇEDE SEÇİMDEN 2 GÜN ÖNCE İHALE: 1.7 MİLYON LİRA

AKP’nin 2019 yerel seçimlerini 4 oy farkla kazandığı Artvin Yusufeli Belediyesi 2024 seçimlerinde AKP’den CHP’ye geçti. Yusufeli Belediyesinin AKP’li yönetimi seçimden 16 gün önce “Mamul kereste, emperyelli lambir, alın tahtası, süpürgelik ve çivi alım işi” ihalesi açtı. 20 Mart’ta açılan ihalede sözleşme seçimden 2 gün önce (29 Mart) imzalandı. Belediye, Ali Çakal isimli kişiden 1.7 milyon lira karşılığında mal satın aldı.

SEÇİMDEN 4 GÜN ÖNCE 74.8 MİLYON LİRALIK SÖZLEŞME

31 Mart seçimlerinde AKP’den CHP’ye geçen Balıkesir Karesi Belediyesi seçimden yalnızca 4 gün önce 74.8 milyon liralık adrese teslim ihale sözleşmesi imzaladı. Seçimden 11 gün önce açılan “Beton, parke, yeni yol yapımı” ihalesi için sözleşme seçimden 4 gün önce imzalandı.

DİYADİN’DE KAYYUM KAYMAKAMI, BELEDİYE KASASIYLA KAYMAKAMLIĞI YENİLEDİ

2019 yılında HDP’nin kazandığı ve 2020 yılında iktidarın kayyum atadığı Ağrı Diyadin Belediyesinde 31 Mart’ta DEM Parti seçimi kazandı.

Diyadin Kaymakamı ve Diyadin Belediye Kayyumu Mustafa Karali, seçimden yalnızca 1 gün sonra (1 Nisan 2024) ‘Diyadin Kaymakamlığı inşaat malzemesi alım işi’ için 1.4 milyon liralık adrese teslim sözleşme imzaladı. İhale ‘Yusuf Adan’a verildi.

Yusuf Adan’a 1 Nisan’da verilen ikinci adrese teslim ihale tutarı da 2 milyon lirayı buldu.

Yusuf Adan’a 29 Mart’ta verilen ihale ile ise Kaymakamlığa 500 bin liralık mobilya alımı yapıldı.

Yusuf Adan’ın 2 günde aldığı üç ihale tutarı ise toplam 4 milyon lira oldu.

Diyadin’de 1 Nisan’da verilen bir başka ihale 650 bin lira tutarında oldu. 24 kalem doğal gaz malzemeleri alım ihalesi için 650 bin liralık sözleşme imzalandı.

KAYYUM BATMAN’DA İHALE DAĞITTI

2019’da HDP’nin kazandığı ve iktidarın kayyum atadığı Batman Belediyesinde Kayyum Ekrem Canalp, seçimden 2 gün sonra “aydınlatma direği” ihalesi sözleşmesi imzaladı. Seçimden sadece 12 gün önce düzenlenen pazarlık usulü ihalenin bedeli 1 milyon 950 milyon lira oldu. İhaleyi Abdulkadir İlmin aldı.

KAYYUMUN AKLINA SON GÜN ‘DEKORATİF AĞAÇ’ ALMAK GELDİ

Batman’da kayyum yönetimi seçimden 3 gün önce “Dekoratif ağaç ve saksı malzemesi mal alım işi” ihale sözleşmesi imzaladı.

İhaleyi 1 milyon 860 bin lira karşılığında yine Abdulkadir İlmin aldı. İlmin böylece yalnızca Batman Belediyesinden 3 günde 4 milyon liraya yakın tutarda ihale almış oldu.

BATMAN'DA GİDİCİ KAYYUM MİLYONLARCA LİRA DAĞITTI

AKP’nin yine kayyum atadığı Batman Belediyesi yerel seçimlerden sadece 11 gün önce “Düzensiz göçmen ön kabul ve sevk merkezi inşat ve elektrik malzemesi alım işi” ihalesini onayladı. İhale sözleşmesi seçimlerden yalnızca 2 gün sonra imzalandı. Adrese teslim ihaleyi 1.7 milyon lira karşılığında “Nusreddin Uluç” aldı. Nusreddin Uluç, daha önce yine Batman Belediyesinden aldığı ‘adrese teslim’ ihalelerle gündeme gelmişti.

Batman’da kayyum belediyesi 1.9 milyon liralık ‘mutfak malzemesi’ alımı yaptı. Adrese teslim gerçekleşen ihalede sözleşme seçimden yalnızca 2 gün önce imzalandı.

ÇEKMEKÖY’DE BİNA ONARIMINA SEÇİMDEN 2 GÜN ÖNCE 30 MİLYON LİRA

İstanbul’da AKP’den CHP’ye geçen Çekmeköy Belediyesi, seçimden yalnızca 2 gün önce 30 milyon liralık adrese teslim ihale dağıttı. Bina bakım ve onarımı için açılan ihaleyi 30 milyon lira karşılığında Yapıden Mühendislik aldı. Sözleşme seçimden 2 gün önce imzalandı.

TUZLA’DA CHP’Lİ ADAYA MAZABATA VERİLMEDİ, MİLYONLUK İHALE DAĞITILDI

AKP’den CHP’ye geçen İstanbul Tuzla Belediyesinde 2 Nisan’da 1.2 milyon liralık adrese teslim ihale sözleşmesi imzalandı. CHP’li Ali Eren Bingöl yeni belediye başkanı olarak seçildiği belediyede Bingöl henüz mazbatasını almadan AKP’li belediye yönetimi 1.2 milyon liralık “Tuzla Kart” alımı yaptı.

ESKİŞEHİR ÇİFTELER’DE ÖRNEK(!) İHALE

MHP’nin 2019’da yüzde 0.1 farkla kazandığı ve 31 Mart’ta CHP’ye kaybettiği Eskişehir Çifteler Belediyesinde, seçimden yalnızca 3 gün önce ‘parket taşı, yol ve kaldırım’ ihalesi sözleşmesi imzalandı. Adrese teslim ihale bedeli 2.4 milyon lira oldu.

BALIKESİR’DE 2 MİLYON LİRALIK İHALE

AKP’nin 2019 yılında yüzde 1.2 farkla kazandığı Balıkesir Büyükşehir Belediyesinde son gün vurduğunu 2 milyon lira oldu. Belediye yönetimi seçimden 5 gün önce “Her cins dış mekan döşeme kaplaması tamiri işlerinde kullanılmak üzere dolgu malzemesi alımı” sözleşmesi imzaladı. Adrese teslim ihalede tutar 1 milyon 968 bin lira oldu.

MHP’DEN CHP’YE GEÇTİ: MHP BELEDİYE KASASIYLA HEDİYE DAĞITTI

MHP’den CHP’ye geçen Osmaniye Kadirli’de belediye 26 Mart’ta 1 milyon 950 bin liralık ‘Ramazan paketi’ alım ihalesi sözleşmesi imzaladı. İhale yine pazarlık usulü yapıldı. Asaf Tarım Gıda Temizlik isimli şirket ihaleyi aldı.

Kadirli Belediyesinde ayrıca 2 milyon liralık gıda paketi alındı. Yine aynı şirket ile 2 milyon 30 bin liralık sözleşme imzalandı. Böylece Asaf Gıda isimli şirkete 2 ihale ile 4 milyon liralık kaynak aktarıldı.

Kadirli Belediyesi seçimden yalnızca 4 gün önce 1 milyon 927 bin liralık ‘Hediyelik malzeme’ aldı. Pazarlık usulü gerçekleşen ihaleyi RGT Medya ve Yayıncılık kazandı.

URFA’DA 2 MİLYON LİRALIK İHALE

AKP’den Yeniden Refah Partisine geçen Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinde 27 Mart’ta 2 milyon liralık ihale sözleşmesi imzalandı. “Nervürlü demir alım işi”ni 2 milyon lira karşılığında İbrahim Halil Sütpak aldı.

AKP’Lİ BELEDİYEDEN SON GÜN İHALESİ: 55 MİLYON LİRA

AKP’nin CHP’ye kaybettiği Giresun Belediyesinde seçimden 2 gün önce “Kent temizlik hizmetlerinde kullanılmak üzere araç kiralama işi” için 55 milyon 197 bin liralık adrese teslim ihale verildi.

SOKAKLAR SON GÜN AKILLARINA GELDİ: 19.3 MİLYON LİRALIK İHALE

AKP’den İyi Partiye geçen Lapseki Belediyesi 28 Mart’ta “Muhtelif cadde ve sokaklara beton parke ile yol” ihalesi açtı. Pazarlık usulü ihalede sözleşme tutarı 19 milyon 380 bin lira oldu. İhaleyi Kalesan Yapı aldı.

YENİDEN REFAH’A GEÇTİ…

Konya’da AKP’den Yeniden Refah Partisine geçen Çumra Belediyesinde, belediye yönetimi seçimden 5 gün önce 2 milyon 270 bin liralık çöp konteyneri alımı yaptı. Pazarlık usulü gerçekleşen ihaleyi Teksin Konteyner ve Galvaniz Sanayi Ticaret LTD ŞTİ aldı.
                                                                                                                    TABLO:EVRENSEL
(EVRENSEL)


Birgün KÖŞEBAŞI - 5 NİSAN 2024 -

 

Seçim sonrası (İlhan Cihaner)

Adet olduğu üzere geleneksel bir “seçim sonrası” yazısı da ben yazayım.

Önce seçim sonuçlarının okunması/değerlendirmesine dair eleştirel bir yaklaşım:

“...Sanki ‘seçmen’ diye gerçek bir kolektif özne varmış gibi, ‘seçmen şöyle dedi, böyle dedi’ diyerek adına konuşup, kendi tercihlerini nesnel bir zorunlulukmuş gibi dayatmaya kalkan maskaraların ‘seçmen’ dedikleri şey gerçek bir özne değil, istatistiksel bir fiksiyondur. Hiç kimse bir partiye oy verirken o parti kazanmasın veya tek başına iktidar olmasın diye oy vermez.” (Cangızbay)

Bu seçim sonrası daha çok kaybeden tarafta bu mesaj okumaları yapıldı. “Seçmen uyardı, seçmen ders verdi, iktidara denetleme görevi verdi, sen devam et ama yerel yönetimleri de denetle, vs”. Diğer seçimlerdeki kadar şenlikli olmasa da (Nazım Alpman’ın deyimiyle) 31 Mart millet mesajları festivali! Yaşandı.

∗∗∗

Kazanan tarafta ise başta CHP olmak üzere daha olgun ve gerçekçi açıklamalar oldu. Kuşkusuz her bir seçim çevresinin özgün dinamikleri, genel ekonomik durum, adaylar, partilerin tutumları, vs. etkili oldu ve bunların analizi önemli. Ancak asıl önemli olan, ortaya çıkan sonucun ileriye dönük olarak doğru analizi olacaktır.

Seçim sonuçları CHP için tartışmasız büyük bir başarı. Bu sonuç, başarıyı getiren dinamiklerden daha önemli. Her şeyden önce geniş kesimlerde 2023 seçimlerinden sonra yaşanan umutsuzluğu, hayal kırıklığı ve siyasete olan ilgisizliği aşma konusunda büyük bir fırsat yarattı.

Özal’dan bu yana gelen iktidarların CHP’ye dönük “bunlar iki koyunu güdemez, bunlar gelirse bayrak iner, ezan susar, Kudüs düşer” iddialarının inanırlığını önemli ölçüde yitirdiğini söyleyebiliriz. Üstelik bu başarının 2019 seçimleri sonrasında elde edilen belediyelerin pratiği sonrasında elde edilmiş olması kıymetli. Muhalefetin “yönetme” kabiliyeti tescillenmiş oldu. Tabi ki bu birçok başlıkta eleştirilebilecek pratikleri olumlama anlamına gelmez.

Seçim sonuçlarını -yerel seçim bağlamında olsa da- seçmeni durağan bir şekilde “%70 sağ/muhafazakar, %30 sol/laik/cumhuriyetçi” olarak kabul edip bunun üzerine politika üretmenin doğrulanması olarak okumak büyük yanılgı olacaktır. Yoksullaşma, ekonomik yıkım, yolsuzluklar, çevre yağması gibi başlıkların siyasetin dışına sürülmesi sonucunu doğuran bu yaklaşım, tam tersi yanlışlanmıştır.

Bence seçimlerin önemli bir diğer sonucu, yapay ve zorlama ittifaklarla, yapay bir şekilde merkez sağ inşaa etmeye çalışarak iktidara gelme yaklaşımı da iflas etmiştir. Kuşkusuz bu bir yerel seçim ve dinamikleri farklı ama unutulmasın ki temel çelişkiler yerelde daha keskin yaşanabiliyor.

∗∗∗

Önümüzdeki dönemde CHP’nin üzerinde en çok durması gereken şeyler ise; değişik sosyolojilerde değişik siyasi geçmişlerden gelen adaylarla kazanılan belediyeleri ortak bir siyasi söylemde ve belediyecilik pratiğinde buluşturarak, bunu genel iktidarı elde etmek için seferber etmek. Şöyle ki; Afyon da alındı, Bolu da alındı, Esenyurt da alındı, Fındıklı da alındı. Belediyelerin -yerelde belli oranda olması gereken- özgün pratikleri ve söylemleri bir dağınıklığa ve kakafoniye dönüşmemeli. Bu da ancak partinin ideolojik hattının güncellenerek netleştirilmesi ile mümkündür.  Aksi takdirde genel iktidarı elde etmek bir yana gerilemeyi getirir.  2019 yılında yerel seçimde elde edilen başarı genel seçimlere yansımamıştı. Bunun nedenleri iyi analiz edilmeli.

CHP’nin içine düşmesi muhtemel bir diğer hata ise seçim başarısının, özgün koşullar göz ardı edilerek izlenen aday belirleme yöntemlerine, kişilere ve söylemlere indirgenmesi olacaktır. Unutulmamalı ki genel seçimlere oranla yaşanan düşük motivasyon ve iç tartışmaların çoğu izlenen yöntem nedeniyle ortaya çıktı.

Ekonomik yıkımın derinleşeceği önümüzdeki süreçte toplumun belediyelerden beklentisi fazla olacaktır. Seçim sürecinde bol keseden verilen sözler yerel yönetim/merkezi idare sorumluluğunu belirsizleştirmiş durumda. İktidar bu durumu fırsata bile çevirebilir. O nedenle geçmiş belediye yönetimlerinin kötü uygulamaları halkla paylaşılıp, halkçı, gerçekçi, dayanışmacı ve şeffaf bir belediyecilik pratiği ortaya konulmalı.

Sonuç olarak; elde edilen yerel seçim başarısı çok kıymetli ancak bir o kadar da riskler içeriyor. İktidar yolunu açabilecek bu fırsat heba edilmemeli. 

                                                          /././

Yalancı Anayasacılık (Nurcan Gökdemir)

31 Mart yerel seçimlerinin büyük tartışmalara konu olmadan üstelik de muhalefet lehine sonuçlanmasının ardından iyimserlerin “Gördünüz Türkiye hala kurumlar, kurallar ülkesi. Hala seçim yapabiliyor” söylemleri sandıklar kapanır kapanmaz anlamsızlaştı.

Van halkının yüzde 55.5 gibi büyük bir çoğunluğunun oyunu alarak belediye başkanı seçilen DEM Parti’li Abdullah Zeydan’a mazbatasının verilmeyeceği ortaya çıktı. Abdullah Zeydan’ın Anayasa’nın yurttaşlara tanıdığı temel haklardan olan seçilme hakkı ile Vanlı yurttaşların seçme hakkı ayaklar altında alındı ve yüzde 27 oyla seçimi ikinci sırada bitiren AKP’li Abdulahat Arvas’a mazbata hediye edildi. Adaylık sürecinde hiçbir yasal engelle karşılaşmamasına karşın Zeydan’a kazandığı başkanlık verilmeme nedeni olarak aldığı mahkumiyet kararı gerekçe gösterildi.  Zeydan’ın 2016'da "örgüte yardımdan" 5 yıl, "örgüt propagandası yapmaktan" aldığı 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasının Yargıtay tarafından iptal edildiği hiç dikkate alınmadı. Üstelik Zeydan yasaklı haklarının iadesine ilişkin mahkemeden bir karar da çıkarttırmıştı. Özetle bir önceki yerel seçimde kayyum yoluyla Kürt seçmenin iradesinin yok sayılması uygulamasının daha pervasız bir modeli uygulanarak bu koltuk Zeydan’ın yarısı kadar oy alabilen AKP’li adaya verilmek istendi.

KARARIN ŞİFRELERİ

Bu sadece bir işgüzarın işi miydi, AKP bu kez kayyumla yetinmeyerek başkanlıklara el koymayı mı hedefliyordu, birileri ülkede kaos çıkartmak için düğmeye mi basmıştı, yanıtı aranan soru muhtelif. Ancak kesin olan bir şey var ki bir iki itiraz dışında AKP Genel Merkezi'nden bu uygulamaya karşı etkili bir ses gelmedi.

Ses Vanlı yurttaşlardan, başta anamuhalefet partisi CHP olmak üzere demokrasiden yana olduğunu ifade eden siyasi partilerden, ülkenin muhalif kesimlerinden yükseldi. Sonuçta Yüksek Seçim Kurulu, adaylık başvurusunu kabul ettiği Zeydan’ın belediye başkanı seçildiğini de kabul etmek zorunda kaldı. Bu kayyum öncesi bir yoklama idiyse bu kez buna geçit verilmeyeceği çok açık bir şekilde ülkenin demokratik güçlerinin de desteğiyle DEM Parti ve bölgede yaşayanlar tarafından iktidara gösterildi. Henüz sular durulmadı, bunun ardından kayyumluk denemesi gelip gelmeyeceği hala kaygı yaratan bir beklenti.

DEMOKRASİNİN STANDARDINI YÜKSELTELİM

Bu kargaşa sürerken TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un açıklaması ile AKP’nin her dönem siyasi fayda sağlama, iktidarını kurumsallaştırma, seçmenini konsolide etme, antidemokratik uygulamaları hayata geçirme arayışı ile aynı ajandada yer alan Anayasa değişikliği istemleri bir kez daha hatırlatıldı.

Kurtulmuş TBMM’de düzenlenen bir iftar programında “Türkiye demokrasisinin standartlarını yükseltme” gibi gösterişli bir ifade ile süslediği konuşmasında, şunları söyledi:

“1921 Anayasası'nda olduğu gibi Türkiye'nin katılımcı, güçlü bir anayasa yapma imkanı bu Meclis'te vardır. Yeter ki iyi niyetle bu meselenin takipçisi olalım. Artık kaç kere değiştirilirse değiştirilsin 1980 ve 1960 darbelerinin o karanlık eserlerini bünyesinde taşıyan bu mevcut anayasadan Türkiye'nin sivil siyasetinin kurtulma vakti çoktan gelmiştir. Bu bir fantezi değildir, Türkiye'nin demokratik standartlarının yükseltilmesi için bir zorunluluktur."

1921 Anayasası’nın “Yerel demokrasi” vurgusu nedeniyle özerklik tartışmalarına yol açıp açmayacağı bunun bir siyasi amaca yönelik olup olmadığı tartışmaları mutlaka yaşanacak ancak bu yazının konusu bu değil.

Abdullah Zeydan’a yaşatılanlarda AKP’nin demokrasi standardının yükseltilmesinden ne anladığının son örneğini gördük.

KURTULMUŞ’UN ANAYASA SABIKASI

Ancak bir başka konu var ki bizzat Numan Kurtulmuş’un hukukunu koruma konusunda doğrudan sorumlu olduğu TİP Milletvekili Can Atalay için yapmadıkları... Can Atalay’a karşı kurulan kumpasa tavırsızlığı ile verdiği katkı.  TBMM’de onun başkanlık döneminde kabul edilen yasa metinlerinin büyük bölümünün Anayasa’ya aykırılık tartışmasına konu olması ve AYM tarafından verilen yüzlerce iptal kararı. Tüm bunlardan dolayı ”Standardı yüksek Anayasa yapma işi AKP'nin olamaz. Aslında amaçlanan ne?” sorusunun sorulma haklılığı tartışma kaldırmaz bir konu.

Tüm bunları anlatan en doğru ifade Anayasa Hukukçusu İbrahim Kaboğlu’nun nitelemesi ile “Yalancı Anayasacılık”…

                                                            /././

Mayıs 2023’te ekonomi iyi miydi? (Ozan Gündoğdu)

Seçimlerdeki başarısızlıkta ekonomik koşulların her iki seçimde birbirine benzer olduğu tezi sorgulamaya değer. Mayıs’ta ekonomi daha iyi değildi. Ancak halkın ekonomik koşulları Mayıs 2023’te çok daha iyiydi.
2023 seçimleri öncesi çıkarılan EYT düzenlemesi SGK binalarında yoğunluğa neden olmuştu. (Fotoğraf: AA)

31 Mart 2024 Yerel Seçimleri’nin “sürpriz” sonuçları değerlendirilirken öne çıkan argümanların başında ekonomi geliyor. Süleyman Demirel’e verilen referansla “Boş tencerenin yıkamayacağı hükümet yoktur” önermesi son 4-5 gündür en çok zikredilen ifadelerden biri oldu. Buna karşın, ekonominin seçim sonuçlarında etkili olduğu tezine eleştiri olarak “ekonomi etkili olduysa aynı sonuç neden Mayıs 2023’te yaşanmadı” argümanı da sunuluyor. Mayıs 2023 Seçimleri’ndeki başarısızlıkta pek çok neden sıralanabilse de ekonomik koşulların her iki seçimde birbirine benzer olduğu tezi sorgulamaya değer. Yazıda savunacağımız önermeyi tek cümleyle ifade ederek başlayalım. “Halkın ekonomik koşulları Mayıs 2023’te çok daha iyiydi”.

Hemen bir düzeltme, “ekonomi iyiydi” değil, “halkın ekonomik koşulları iyiydi” ifadeleri arasında fark olduğunu vurgulamak gerekir. Yani ekonomik göstergeler Mayıs 2023’te bir ödemeler dengesi krizini haber veriyordu. Merkez Bankası net rezervleri 21 yıl sonra eksiye düşmüştü. Dolar kurunu baskılamak artık imkansız hale gelmişti. Ezcümle, ekonomiyi takip eden hiç kimse Mayıs 2023’te gidişatın iyi olduğunu düşünemezdi. Fakat soru; “Halkımızın ne kadarı bu verilere hakimdi?”.

Halk kesimlerinin ekonomiye ilişkin algısı ekonomi haberlerini okuyarak ve yorumlayarak değil, bizzat gündelik hayat pratiklerinden süzülerek oluşuyor. Eğer halkımız, ekonomi haberlerini ve yorumlarını yakından takip etseydi ve politik kararlarını bu bilgiler ışığında alsaydı, Mayıs 2023’te, gidişatın hiç de iyi olmadığını görür, Erdoğan’a oy verdikten sonra şaşkınlık yaşamazdı. Halbuki Erdoğancı halk kesimlerinin Mayıs 2023’ten sonra başına gelen kelimenin gerçek anlamıyla bir hayal kırıklığıydı. Çünkü 2023’ün ilk 5 ayında yaratılan pembe tablo nedeniyle, Erdoğancılar ekonomiye ilişkin iyimser beklentilere sokuldu. O halde bu hakikati eğip büken, halkın ekonomi algısını manipüle eden bir ekonomik programla seçime gidildi dersek yanlış olmaz.

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİNİ ATLAMAYALIM

Ekonomik aktörlerin, ekonomiye ilişkin güveninin olumlu olması özellikle finansal kapitalizmin olmazsa olmazı. Bu saikle Türkiye’de de 2004’ten bu yana, perakende, reel kesim ve tüketici güven endeksleri ölçülüyor. Yani güven endeksleri bizlere 20 yıllık tarihsel bir seri oluşturuyor. Bunlar içinde özellikle tüketici güven endeksi politikaya da tahvil edilebilecek önemli sonuçlar doğuruyor. 

2004’den 2024’e dek, AKP referandumlar ve cumhurbaşkanlığı da dahil tam 16 kez seçime girmiş. Bu 16 seçimin 13’ünde tüketici güven endeksi, seçimin gerçekleştiği ay 90 puanın üzerindeymiş ve bu 13 seçim AKP’nin zaferiyle sonuçlanmış. Peki tüketici güveni 90’ın altındayken seçim yapılınca ne olmuş?

Tüketici güveninin 90’ın altında olduğu ilk seçim 7 Haziran 2015’tir. Bilindiği üzere bu seçimde AKP tek başına iktidar olanağını kaybetti. “Sonrasında barış süreci bitirildi ve 1 Kasım 2015 seçimi kazanıldı” gibi bir önerme hakikate değse de durumu tam olarak kavramaz. Zira Haziran – Kasım arasında halkın ekonomisi de iyileştirilmiş ve 1 Kasım seçimlerine 90’ın üzerinde bir tüketici güveniyle girilmiş.

Tüketici güveninin 90’ın altında olduğu 2’nci seçim 31 Mart 2019’dur. Bilindiği üzere bu seçimde de AKP İstanbul ve Ankara’yı CHP’ye kaptırmış, dolayısıyla ekonomik koşullar seçimlerde etkili olmuştur.

Tüketici güveninin sadece 90’ın altında değil, 80’in de altında olduğu tek bir seçim olmadı bu zamana kadar. Ta ki 31 Mart 2024’e dek… Mart ayı tüketici güveni 79’la seçimler tarihinin en kötü puanını gördü. Seçim sonuçları malum…

Peki Mayıs 2023’te tüketici güveni kaçtı? Cevap; 91… İnanması zor ama bu, halk gerçeğini doğru kavrayınca anlaşılabilecek bir sonuç.

EMEKLİLERİN DURUMU MAYIS’TA İYİ MİYDİ?

Enflasyon, ekonomi okur yazarı kesimleri haklı olarak korkutuyor ancak halk kesimleri enflasyona bu kesimler kadar endişeyle yaklaşmıyor. Halkın ekseriyeti enflasyonu, uyum sağlanması gereken fırsatlarla dolu bir dönem olarak kodluyor. Dolayısıyla enflasyon ne kadar yüksekse hükümet o kadar oy kaybeder gibi bir önerme doğru değil. Enflasyon alışılan bir şey…

Nitekim emekliler de Mayıs 2023 seçimlerinde enflasyondan bugünkü kadar şikayetçi değildi. Aralık 2022’de en düşük emekli maaşı 3500 liraydı. Ocak’ta bu tutar 5500 liraya çıkarıldı. Aradan 3 ay geçti, Nisan ayında en düşük emekli aylığına yine zam yapıldı ve tutar 7500 liraya çıkarıldı. Normal şartlarda yılın ortasında Temmuz ayında yapılması beklenen emekli zammı seçimlerin öncesine alınarak emekliler pembe bir bulutun içinde tutuldu. Emekliler sadece 5 ay içinde 2 kez zam gördüler ve toplamda gelirlerini yüzde 114 artırdılar. Yani Mayıs ayında emeklinin durumu önceki aralık ayına göre çok daha iyidi ve bir emeklinin “işler iyi gidiyor demek ki” demesi şaşılacak şey değildi. Aralık Mayıs arasında yüzde 30’luk enflasyona karşı yüzde 114 zam gören emekliler, o günden bu yana yaşanan yüzde 60’ın üzerinde enflasyona rağmen yüzde 33 zam gördüler.

DOLAR KURUNUN EKONOMİK ALGIDAKİ ETKİSİ

Türkiye toplumunun ekonomiye ilişkin algısını en derinden etkileyen ekonomik gösterge dolar kuru. Dolar’daki artış işlerin iyiye gitmediğinin en temel göstergesi. O halde 1 Ocak 2023’teki dolar kuruna bakalım. Bu tarihte 1 dolar 18,71 TL ile günü kapatmış. 14 Mayıs’a geliyoruz; 1 dolar 19,54 TL… 5 aya dolar kurundaki artış sadece 80 kuruş. 1 lira dahi değil…

Dolar kurunu bu şekilde tutmak adına 50 milyar dolardan fazla rezerv yakılmış, Mayıs ayında net rezervler 21 yılın ardından ilk kez eksiye düşmüş. Swap hariç net rezervler ise daha da kötü hale gelerek eksi 70 milyar dolara ulaşmış.

Bu veriler ekonomi okur yazarı kitleleri endişeye sevk etse de gündelik yaşayan halk kesimleri için doların stabilize olması hiç yoktan iyi bir şeydir. Emekli için düşünelim, Aralık 2022’de 200 doların altında olan maaşları Mayıs’ta 350 doların üzerinde gerçekleşmiş. Emekli maaşı dolar bazında 2’ye katlanmış.

SOSYAL YARDIM DEĞİŞTİRİLDİ

Dolar kuru ve emekli maaşlarındaki düzelmeye EYT’nin çıkarılması ve EYT ikramiyelerinin Nisan ve Mayıs’ta yatırıldığını, bunun yanı sıra bu halkın Mayıs’ta doğalgaz faturası ödemediğini de eklemek gerekir. Ama bir de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sosyal yardım organizasyonunun da Mayıs seçimleri için yeniden ele alındığını bilelim.

Haziran 2022’de normal şartlarda sosyal transferlere konu edilmeyen 3 milyon haneye “Aile destek programı” adı altında sosyal yardım kapsamına alınarak hane başına 850  TL ile 1250 TL arasında değişen tutarlarda aylık bağlanmış. Detaylar Bakanlığın 2022 faaliyet raporunda görülüyor. Bu program kapsamında toplamda 13 milyar TL harcanmış. Programın özünde daha önce sosyal yardım kapsamında olmayan hanelere para verilmesi yatıyor. 3 milyon hane demek 10 milyon kişi anlamına geliyor. Haziran 2022’d başlayan bu programın uygulandığı son tarih Mayıs 2023… Yani seçim bitmiş, para musluğu kısılmış.

Ağustos 2022’de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı daha ilginç bir programa başlıyor. Programın adı “Ulusal ev ziyaretleri programı”. Bu kapsamda tam 3,3 milyon haneye giden bakanlık yetkilileri Erdoğan’ın selamını iletiyor, her biri yarım saatten oluşan “ne ihtiyacınız var” temalı sohbetler ediliyor. Bu sohbetlerin sonunda Bakanlık bütçesinden haneye yardım gönderiliyor. Yine tabii ki Erdoğan’ın selamıyla… Bu şekilde seçimden önce 3,3 milyon haneye yani yaklaşık 11 milyon insana dokunulmuş oluyor.

Mayıs’ta ekonomi daha iyi değildi. Ancak halkın ekonomiye dönük algısı tümüyle manipüle edilebilmişti. Hakikatle ancak seçimden sonra yüzleşen milyonların yaşadığı işte bu yüzden tam bir hayal kırıklığıydı.

                                                       /././

Baronların ‘babası’ (Timur Soykan)

Türkiye’yi uyuşturucu ağının merkezine dönüştürdüğü iddia edilen baronların bir numaralı şüphelisi; Abdullah Alp Üstün. Nasıl oluyorsa; büyük bir uyuşturucu davasında tutuksuz yargılanıyor. Hatta Avrupa’nın en çok aranan uyuşturucu baronlarından Bolle Jos’un arkasında o var. Kod ismi ise ‘Baba’ (The Godfather) filminden: Don Vito Corleone. Oğlunun kod ismi ise Corleone.

Baronlar iddianamesinde Türkiye’de üslenen ve vatandaşlık peşinde olan tüm yabancı uyuşturucu kaçakçılarının bağlantılı olduğu bir isim var: Abdullah Alp Üstün. Savcılığa göre; Avrupa’yı saran kokain ağını Abdullah Alp Üstün Türkiye’den yönetiyor. İddianamede Abdullah Alp Üstün’ün, uyuşturucu kaçakçılığı ve kara para aklamak suçlarının yanı sıra örgüt kurmaktan cezalandırılması isteniyor. Bolle Jos ve Isaac Bignan’ın arasında olduğu yabancı baronlar ise örgüte üye olmak ve kara para aklamakla suçlanıyor. Diğer 48 sanık hakkında da aynı suçlamalarla dava açıldı.

Baştan anlatalım:

Abdullah Alp Üstün, 1979 Kastamonu doğumlu.

2011 yılında hakkında eroin kaçakçılığı nedeniyle soruşturma başlatılmıştı. İddiaya göre; İran’dan temin ettiği eroini önce Yüksekova’ya getirtiyor ve buradan Mersin’de bir depoya taşıtıyordu. Burada salça konserveleri yüklü TIR ile Ro-Ro taşıma sistemini kullanarak eroin İtalya’nın Trieste Limanı’na götürülüyordu. Uyuşturucunun son durağı ise Almanya ve Hollanda’ydı. Abdullah Alp Üstün, bu ülkelerde eroini alıcılara ulaştırıyordu. Bu uyuşturucu ticaretiyle ilgili dava üç yıl sonra 2014 yılında Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açıldı.

2 MİLYON 300 BİN HAP

Aynı dönemde Avrupa’da polisin takibindeydi. 2011’de Hollanda’daki bir uyuşturucu operasyonunda sahte Sırbistan kimliğiyle yakalandı ama serbest kaldı. Çok sayıda sahte kimlik kullanıyordu ve gerçek kimliğinin belirlenmesi çok zordu. 2012 yılında 2 milyon 300 bin extacy hapın yakalandığı bir operasyonda bir numaralı şüpheliydi ama kayıplara karıştı.

 2014 yılında Hollanda’nın Rotterdam kentinde bir evde yakalandı ve Litvanya’ya iade edildi.

EROİN KOKAİN TAKASI

Abdullah Alp Üstün, yeraltı dünyasının önemli isimlerinden ‘Siirtli Naci’ yani Naci Yılmaz ile ortaktı. Türkiye’de uzun süre tutuklu kalan Naci Yılmaz yurt dışında yaşıyordu. 2017’de İstanbul’da açılan bir davaya göre; Türkiye’de temin ettikleri eroini Bulgaristan üzerinden Hollanda’ya gönderiyorlardı. Bunun karşılığında aldıkları kokaini ise yine karayoluyla Türkiye’ye getiriyorlardı. Eroin ile kokaini takas ettikleri bu sevkiyatı polis tespit etti. Takipte eroinin Sarıyer’deki bir villada diplomatik dokunulmazlığı olan konsolosluk araçlarına yüklendiği belirlendi. Bir orta asya ülkesine ait diplomatik plakalı araçlar, arama yapılamadığı için Bulgaristan’a uyuşturucuyu kolayca çıkarıyordu. Bu operasyonda Abdullah Alp Üstün tutuklandı ancak kısa süre sonra adli kontrol şartıyla serbest kaldı.

YARGILANIRKEN DEVAM ETTİ

Büyük baronlara yönelik son iddianamede Abdullah Alp Üstün’ün uyuşturucu ticareti davasından yargılanırken büyük bir kokain trafiğini yönettiği anlatılıyor.

İşte bu bir skandal. Abdullah Alp Üstün, Türkiye’de büyük bir uyuşturucu davasında adli kontrol ile serbest bırakılmasına ve devletin gözünün üzerinde olmasına karşın uyuşturucu kaçakçılığını nasıl yapabildi? Kimler onun faaliyetlerine göz yumdu?

Hollanda makamları, uyuşturucu kaçakçısı Bolle Jos’un yakalanması için Türkiye’ye baskı yapmazsa muhtemelen operasyon yapılmayacak ve Abdullah Alp Üstün faaliyetlerine devam edecekti.

KESİŞİM NOKTASI

Ancak ‘Bolle Jos’ lakaplı Joseph Johannes Leijdekkers’e yönelik soruşturma başlayınca sadece Hollandalı baronun değil, pek çok yabancı baronun kesişim noktasının Abdullah Alp Üstün olduğu anlaşıldı. Yazı dizisinin önceki bölümlerinde anlatmıştık. Abdullah Alp Üstün’ün eşi ile Joseph Johannes Leijdekkers’in eşi kardeş. Yani bacanaklar. İddianamede bunu anlatan savcı şu tespiti yaptı:

“Joseph Johannes Leijdekkers’e uyuşturucu kaçakçısı olma yolunda Abdullah Alp Üstün’ün yardım ettiği anlaşılıyor.”

Özetle savcı Avrupa’nın en çok aranan uyuşturucu baronunun arkasında Abdullah Alp Üstün olduğunu ifade etti.

BODRUM’DA YAKALANDI

Hollandalı baronlar Joseph Johannes Leijdekkers ve Isaac Bignan’ın yakalanması için 13 Haziran 2023’te yapılan operasyonda hedeflerden biri de Abdullah Alp Üstün’dü ve adamlarıyla birlikte Bodrum’daki lüks villasındaydı.

Polis, Elements Yalıkavak Sitesi Küme Evleri’ndeki villaya baskın yaptı. Abdullah Alp Üstün ile birlikte adamları Fuat Aksoy, Aziz Demir ve Ozan Toprak gözaltına alındı. Aynı anda Abdullah Alp Üstün ile Bolle Jos’un birlikte kullandığı İstanbul Mecidiyeköy’deki Quasar isimli gökdelenin 24. katındaki 2410, 2411, 2412 numaralı daireler ve onların kullanımındaki lounge’a baskın yapıldı. Burada Naci Yılmaz’ın kardeşi Tekin Yılmaz yakalandı. Abdullah Alp Üstün ile Bolle Jos’un sık sık buluştuğu Kocaeli Kartepe’deki otel ile baronların İstanbul ve Bodrum’daki çok sayıda villa ile rezidans dairelerinde arama yapılıyordu.

Bolle Jos, 200 bin avro ödül ile aranıyordu.

Bu aramalarda silah, külçe altın, mücevher, çok pahalı saatler, para destelerini vakumlamak için kullanılan cihazlar, uyuşturucu ve kara paranın kayıtlı olduğu düşünülen defterler, bilgisayarlar ve şifreli haberleşmede kullanılan onlarca telefon ele geçirildi.

13 Haziran 2023’te yapılan operasyonda 24 kişi gözaltına alındı ama sadece Abdullah Alp Üstün tutuklandı. 23 kişi serbest bırakıldı.

                                                 Aramalarda silah ve saat de bulunmuştu.

BABA’NIN UYUŞTURUCU AĞI

Ancak operasyonda ele geçirilen telefonların şifresi kırılıp içindeki mesajlar ele geçirildiğinde İstanbul ve Bodrum’dan Avrupa’daki devasa uyuşturucu ağını yöneten şebeke çözüldü.

İddianameye göre; şifreli mesajlarda ‘Don Vito Corleone’ kod adını kullanan kişi; Abdullah Alp Üstün’dü. Baba (The Godfather) filminde Marlon Brando’nun canlandırdığı karakterden ismini alıyordu. Quasar İstanbul’daki üç dairesinde yapılan aramalarda Don Vito Corleone ve The Godfather filmine ait tablolar bulundu.

             Quasar isimli gökdelendeki baronlara ait dairede Vito Corleone tabloları bulundu.

                                                           Quasar İstanbul

CORLEONE VE FIRINCI ENZO

Şifresi kırılan telefonlardaki mesajlardan uyuşturucu ve kara paranın muhasebe kayıtlarını Abdullah Alp Üstün’ün oğlu Efe Alp Üstün’ün tuttuğu anlaşılıyordu. Onun kod ismi ise Michael Corleone’ydi. Yani ‘Baba’ filminde Vito Corleone’nin oğlu, Al Pacino’nun canlandırdığı karakter.

İstanbul Etiler’de Autobank Otomotiv isimli oto galerinin sahibi olan Hasan Lala ise Abdullah Alp Üstün’ün kara parasını aklamakla suçlanıyor. Onun şifreli haberleşmedeki kod adı ise Enzo. Yani Baba filminde Micheal Corleone ile birlikte Don Vito’nun hayatını kurtaran fırıncı.

MESSİ, RONALDO, BENZAMA

Uyuşturucu çetesindeki şöhretli kod isimler mafya dünyasıyla sınırlı değil. Futbol dünyası şifreli haberleşme sisteminde çok popüler. Messi, Ronaldo, Benzema, Maldini, Icardi, Zlatan hepsi, uyuşturucu kaçakçılarının yazışmalar ve konuşmalarda kullandıkları kod isimler.

Şifresi kırılan telefonlardaki Threema isimli şifreli mesaj programında, kalıplar halinde kokainlerin, uyuşturucunun yüklendiği konteynerler ile gemilerin, metamfetamin üretilen laboratuvarların, vakumlanıp paketlenmiş Avro ve dolar destelerinin fotoğrafları ve videoları vardı. Sadece Mayıs 2023 ve Haziran 2023’te Threema isimli programdaki mesajlar uyuşturucu ağının büyüklüğünü ortaya koyuyordu. Uyuşturucu paketlerin hangi adrese, saat kaçta, kim tarafından teslim edileceği detaylarıyla yazılmıştı.

MESSİLİ KOKAİN

Savcılığın tespitlerine göre; bu organizasyonun iki numaralı ismi ‘Messi’ kod adlı Fuat Aksoy’du. Arjantinli futbolcuya hayranlığı nedeniyle bu kod ismi kullanıyordu, telefonun ekranında Messi’nin fotoğrafı vardı. Hatta onun gönderdiği bazı kokain paketlerinin üzerinde ‘Messi’nin fotoğrafları yapıştırılmıştı.

‘Messi’ kod adlı Fuat Aksoy’un Hollanda’da temas halinde olduğu bir uyuşturucu kaçakçısının kod ismi ise ‘Benzama’ydı. Benzema ‘Messi’ fotoğrafı yapıştırılmış kokainlerin teslim adreslerini iletiyordu.

‘Maldini’ kod isimli kullanıcıyla Flemenkçe yazışmalarında da çok sayıda kokain paketinin teslimi planlanmıştı.

BERLİN’DE TESLİMAT

Signal üzerinden ‘Messi’ kod isimli Fuat Aksoy’un Ronaldo ve Black Mamba kod isimli kullanıcılarla da yazışmaları var. Yine kokain sevkiyatlarını organize ettikleri anlaşılıyor.

Ayrıca Fuat Aksoy (Messi), ‘Zlatan’ kod isimli kullanıcıyla mesajlaşıyor. Bu kişi İspanya’ya ait bir GSM hattını kullanıyor ama İstanbul’da yaşıyordu. Zlatan üzerinde Messi fotoğrafı olan kokain paketlerinin fotoğraflarını Messi kod adlı Fuat Aksoy’a gönderiyor ve “Bunların teslimatını Berlin’e yapabilir miyiz’ diye soruyor.

Bir sohbet grubunda ise Icardi ve Cortez isimli kullanıcılar onlarca paket Messi fotoğraflı kokain paketi istiyordu. Polis, bu görüntüleri ele geçirdikten sonra geçmişte Messi fotoğrafı olan kokain yakalaması olup olmadığına baktı. Edirne’de sınırda bu paketlerden yakalanmıştı.

KONTEYNERDE İŞKENCE

22 Mayıs 2023 günü Litvanya GSM hattı kullanan Silvanus kod adlı kişi Threema isimli program üzerinden Messi’ye videolar göndermişti. Bu videoda boş bir konteynerde ağzı bantlanmış, elleri ve kolları plastik kelepçe ile bağlanmış bir adam vardı. Türkçe mesajlarda Messi kod adlı kullanıcı “Abi yalan konuşuyorlar, kırsınlar” yazıyor. Daha sonra gelen videoda elleri ayakları bağlı kişi dövülüyor, ayaklarına çekiç ile vuruluyor. Soruşturmada kimliği belirlenen M.T. isimli kişinin uyuşturucu parasını çalmakla suçlandığı anlaşılıyor.

Bu görüntülerden sonra Silvanus kod adlı kişi ‘Messi’ kod adlı Fuat Aksoy’a çok sayıda borç senedi, icra çeki ve tapu evrakının fotoğraflarını gönderiyor.

MİLYON AVROLUK SENETLER

Senetler ve icra evrakının çoğunda alacaklı olarak Bülent G. Ve Murat D. görünüyor. Borçlular ise; Alaaddin Ak, Aklar Döviz A.Ş., Cengizler Döviz AŞ., Mustafa Ak ve Volkan Özel. Mesajlarda toplam 22 milyon 480 bin avroluk senet ve icra evrakı görünüyor.

Borçlu görünen isimler tanıdık. 28 Aralık 2022’de ‘Kara Para İtirafları’ başlıklı makalemizde (link: https://www.birgun.net/makale/kara-para-itiraflari-415358) Cengizler Döviz Bürosu hakkındaki kara para iddialarını yazmıştık. İddiaya göre; Volkan Özel, kara para trafiğindeki 80 milyon Avro ile kayıplara karışmıştı. Cengizler Döviz’in sahibi Alaaddin Ak ve oğlu Mustafa Ak da dolandırıcılıkla suçlanıyordu. Bu mesajların çözümlenmesi için çalışmalar sürerken Bolle Jos ve ‘Kara Mamba’ lakaplı Isaac Bignan her yerde aranıyordu. ‘Siirtli Naci’ ile bağlantılı bir ekibin Hollanda’dan Türkiye’ye Bolle Jos ve Kara Mamba’yı kaçırmak için geldiği tespit edildi. İlk operasyondan 10 gün sonra 23 Haziran 2023’te yapılan operasyonla bu ekip yakalandı. İki gün sonra ise Fethiye’deki villasını terk eden Kara Mamba, Isparta’da yakalandı. Otomobilde Glock marka silahlar da ele geçirildi. Hollanda’dan onu kaçırmak için gelen Türk kökenli iki çete üyesi de Konya’da gözaltına alındı.

Telefon, bilgisayar ve uyuşturucu ile kara para kayıtlarının yer aldığı defterlerin incelenmesinden sonra ise dördüncü operasyon 12 Aralık 2023 günü yapıldı. Abdullah Alp Üstün’ün oğlu Efe Alp Üstün (Micheal Corleone), Bolle Jos’un kardeşinin de arasında olduğu 10 kişi tutuklandı.  Ancak Bolle Jos halen yakalanmadı ve aranıyor. Nasıl kaçabildiği halen büyük bir soru işareti…

YARIN: Baron iddianamesindeki kara para trafiğinin izlerini anlatacağız. 

                                                             /././

Sarı mı? Kırmızı mı? (Zafer Arapkirli)

31 Mart seçiminin sonuçlarını analiz etmek için herkes hummalı bir çalışma içinde.

Sıradan vatandaşın ya da medyanın değerlendirmeleri tabii ki önemli. Ama en çok, siyasetçilerin çıkaracakları ders ve bundan sonrasına dönük “ev ödevleri” açısından hayati önem taşıyor.

Pazar gecesinden beri, yani Türkiye’nin “siyasi haritasındaki renk değişimi - dönüşümü tablosu” görüldüğü andan itibaren hemen herkesin üzerinde konuştuğu ve farklı bir yanıt verdiği bir soru var:

“Halk, iktidara sarı kart mı gösterdi, yoksa kırmızı kart mı?”

Seçimde, hem parti hem de ülke siyasi tarihi açısından görkemli bir başarıya imza atan CHP’nin Genel Başkanı Özgür Özel, kartın rengi konusunda daha temkinli.

“Sarı” diyor...

Başlıca gerekçesi, bunun bir “yerel seçim” olması.

Bunu da, şöyle (mealen) soğukkanlı bir şekilde izah ediyor:

“Seçmen, önümüzdeki 4 yıllık süre için iktidara önemli bir uyarıda bulundu. Eğer uyarımızı dikkate almazsan, genel seçimde de başına bu gelebilir dedi...”

Büyük ölçüde isabetli görünen bir teşhis. Ama, bence eksik.

∗∗∗

Neden eksik olduğuna gelince.

Eğer R. Tayyip Erdoğan Rejimi, iktidara birkaç yıl önce ya da bir seçim önce, hatta 2 dönem filan önce gelmiş olaydı, bu teşhise (bu dozuyla) katılabilirdim.

Ancak ülkeyi 22 yıl önce bu siyasi harekete teslim eden, aradaki 2 referandumda (12 Eylül 2010 + 16 Nisan 2017) da “Buyur, rejimin temel taşlarını da radikal bir değişime uğratmana izin veriyorum. Al bakalım” diyen halk, bunca yıl yapılan seçimlerde de her defasında mührü emanet etmemiş olaydı, “sarı kart” tanımı doğru olabilirdi.

Yani, “Haydi bir 4 yıl daha git de, bu dönemdeki tavrına göre kartın rengini kırmızıya çeviririm” demiyor bence.

Düpedüz, “Yettiniz artık!..” diyor.

“Hayatımızı zindan ettiniz. Bu memleketi, ekonomik, siyasi, sosyal her bakımdan bir cehenneme çevirdiniz” diyor. Bu iktidarı mümkünse daha bir gün bile başında görmek istemiyor. Nefes almak istiyor artık. Özgürlüklerinin her alanda boğazlanmasına daha fazla tahammülü olmadığını haykırıyor.

İşçinin, milyonlarca işsizin, emeklinin, gençlerin, öğrencinin, kadınların, hatta bu ülkenin dört yanındaki yeşilin ağacın, ormanın, derenin, hayvanların bile dayanacak hali kalmadığını haykırdı, Pazar gecesi sandıktan çıkan sonuç.

Çünkü, 22 senedir sofrasından çalınan her bir lokmanın, kendisine atılan her tokadın, üzerine indirilen balyozun, hukuksuzlukların, iktidar güdümünde yargı kararlarının, toplu katliamların, sömürünün, itilip kakılmanın, “değil 4 sene, 4 ay, 4 dakikalığına bile” katlanılabilecek bir şey olmadığını biliyor artık bu halk.

Evet, Özgür Özel (futboldan benzetme ile) “Halk, hakem olarak, sarı kartı gösterirken iktidara, ayağını denk alması gerektiğini, yoksa kartın renginin kırmızıya döneceğini” söylemiştir. Ama bunu söylerken bir yandan da kendi partisine bile verilen oyların “4 yıllığına açılmıy bir kredi olduğunu” ekleyip, kendi kendine haksızlık etmiştir.

Yani, “CHP’ye yerel yönetimlerde 4 yıllığına açılmış bir krediyi” bile cömert bir kredi diye nitelerken, 22 yıldır har vurulup harman savrulmuş bir kredinin hesabının 31 Mart gecesi “kesin biçimde (üstelik faizi - hattâ temerrüt faizi ile) tahsilinin istenmesini”neden çok görüyor?

CHP Genel Başkanı’nın 31 Mart analizleri büyük ölçüde ağır başlı, siyasi gerilimi yükseltmeden seçmene güven verici, rakibini şeytanlaştırmadan mücadeleyi devam ettirmeye yönelik, toplumsal barışa hizmet eder, “sorumlu siyaset insanı - müstakbel devlet yöneticisi” hüviyettedir. Takdirle izliyorum.

Ama, 31 Mart’ta halkın verdiği oyun arkasında bence şu açık ve net mesajın olduğunu kavrayamadığını hissetmek de beni kaygılandırıyor:

“Bu iktidardan bir an önce kurtulmamız için toplumsal mücadeleyi, ezilen sınıfların desteğini alarak yükseltmeniz gerek. Onun için, sizden önümüze düşmenizi ve sesimizi daha fazla duyurabilmemiz için sol politikalara yönelmenizi talep ediyoruz. Çünkü artık vaktimiz yok. Bize bu dünyayı, bu hayatı zindan eden iktidara, yani bize kırmızı kart gösteren iktidara, şimdi biz kırmızı kartı hep birlikte gösterelim...”

Muhtemeldir ki, önümüzdeki bir yıl içinde yoğun biçimde, bir yandan erken seçim tartışması bir yandan da iktidarın Anayasa değişikliği ile başlayarak rejimi (bunu faşizmin koyulaştırılması olarak da okuyabilirsiniz) daha konsolide ve tahkim etmesi çabalarına tanık olacağız.

∗∗∗

Unutmayın, karşımızda demokrasi ile (varsa bile - ki bana göre hiç olmadı) en ufak bağlarını bile, bilerek isteyerek kopartmış, demokrasinin antitezi bir ruh ve beyin taşıyan bir rejim var.

Değil sarı kartı, “kırmızı kartı” bile umursamadan, kulak vermeden, kaale bile almadan yoluna devam etmek isteyecek bir rejimden söz ediyoruz.

Buradan sonra, “sandığı, kartı, uyarıyı, tembihi, nasihatı” dinlemeye yanaşacaklarını sanmıyorum. Tek yapacağı iş, toplumu ve muhalif hareketleri bir daha bu tür “işaretleri” veremeyecek hale getirmek için daha fazla ezmeye çalışmak olacaktır. Bunu yaparken de “kemer sıkma” politikaları ile sömürgen sermayenin ve tabii uluslararası sömürgen sermayenin gözüne hoş görünmek için düzeni devam ettirmek isteyecektir. Çünkü misyonu budur.

Rejim son demlerindedir.

Kırmızı kartı daha görünür biçimde elimizde sallamanın tam zamanıdır.

CHP’nin yerel yönetimler başarısına destek olunması önemlidir.

Ama bir yandan da; daha örgütlü, daha kararlı, daha kol kola, solun birleşmesi için daha fazla uğraş verilmesi gereken bir dönem de başlamıştır.  

(Birgün)