62 yavru deniz kaplumbağasının ölümü ve 71’ininse son anda kurtulması otellerin sorumsuzluğunun yanı sıra denetimsizliği de öne çıkartıyor. Öte yandan ceza kesme sisteminin etkinliği tartışma konusu.
Dünya Korunma Birliği'nin standartlarına göre nesli kritik tehlikede bulunmasından dolayı koruma altında olan “iribaş deniz kaplumbağası” ya da caretta caretta yavrularının Antalya’da Port Nature Luxury Resort Hotel’in koyduğu şezlongların altında can vermesinin ardından yetkililer harekete geçmişti.
Başka bir otel olan Orange County Resort Hotel’in koyduğu yürüme bandının altındansa 71 kaplumbağa daha çıkarken Ekolojik Araştırmalar Derneği’nin (EKAD) çabaları sonucunda bulunan yavrular son anda kurtulabilmişti.
Orman Bakanlığı’nın deniz kaplumbağalarının korunmasına ilişkin genelgesini imzalamak o bölgede faaliyet göstermek için zorunlu bir taahhüt. Eğer yasal süreç olması gerektiği gibi işlerse 2021-2022 yılı için belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tazminat Bedelleri'ne göre, 62 yavrunun öldüğü otele 992 bin lira ceza kesilmesi gerekiyor. Ancak kaplumbağaların ölüm tehlikesinden son anda döndüğü Orange County Resort Hotel için aynı ceza söz konusu olmayacak.
Öte yandan otellerin kullandıkları kumsallara ilişkin uygulamaları gereken yönetmelikler olmasına rağmen bunların uygulanmadığı gözlemlenirken konuya ilişkin denetimlerin nasıl yapıldığıysa merak konusu oldu.
Port Nature Luxury Resort Hotel'den görüştüğümüz bir yetkiliyse bize olayın gerçekleştiğinden haberleri olmadığını ifade ederek "burada böyle bir şey olmadığını" öne sürdü.
Kaplumbağaların kurtarılması alanında uzun süredir çalışma yapan EKAD Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi’nde akademisyen olan Ali Fuat Canbolat, yavrulara yapılan müdahaleler ve sürecin nasıl işlemesi gerektiğine ilişkin sorularımızı yanıtladı.
Plajların otellere ait olmadığını, plajların ve kumsalların hepsinin kamuya ait olduğunu hatırlatan Canbolat, “Oteller sadece geçici olarak orayı kullanıyor, yıllık olarak bir bedel ödüyorlar. Otel kumsala sahip değil” dedi.
Kendilerinin alanda doğal yaşama ilişkin 23 yıldır çalışma yürüttüğünün altını çizen Canbolat, “Emin olun o tesisler bizden sonra geldi oraya. Biz daha öncesinde var olduğunu biliyoruz, onlarda geldiğinde var olduğunu biliyorlardı.” ifadelerini kullandı.
Kaplumbağa yavrularının şezlong altında öldüğü plajın Özel Çevre Koruma Bölgesi olduğunu ifade eden Canbolat, “bu yüzden bir tesis yapılırken ÇED raporu hazırlamak zorundalar. ÇED raporu hazırlanırken oranın kaplumbağa yuvalama alanı olduğu zaten gözüküyor.” diyerek kaplumbağaların oraya yumurtladıklarının zaten bilindiğini ifade etti.
Plajı kullanacak otellerin raporla birlikte kaplumbağalara zarar vermemek için çaba göstermeyi beyan ettiklerine dikkat çeken Canbolat şunları kaydetti:
“Burada bir umursamazlık var. ‘Yapsak da aynı, yapmasak da aynı’, ‘Yapmasak ne oldu? Biz alanımızı genişletiriz’ deniliyor genel olarak. ‘Kaplumbağa yuvası var ama 5 metre daha aşağı inebilirim’ diyor mesela, hayır inemezsin. Ama bunun karşılığında bir cezai işlem olmayınca iniyor, bakıyor yanındaki adam inmiş, ‘ben niye inmeyeyim’ diyor. Karşılık bulmuyor yapılan yanlışlıklar.”
65 metre şartı ihlal ediliyor: Şezlonglar 5 metreye kadar yaklaştırılmaya başlandı
Yuvaların yüzde 95’inin 35 metre içerisinde olduğunu ifade eden Canbolat, “en azından 35 metrelik alanı çok iyi bir şekilde koruyalım diyorum 35 metreyi de geçtik, insanlar artık şezlongları gölgelikleri denize 5 metreye kadar yaklaştırmaya başladı.” dedi.
En ufak bir zararda kaplumbağa nüfusu ağır zarar görüyor
Zaten doğada normal şartlar altında bin yumurtadan sadece iki ya da üç tanesi erginliğe ulaştığını söyleyen Canbolat, “Bir de insanların verdiği zarar buna eklendiği zaman bu binde bir bile zarar verse popülasyonun 3’te birini azaltır.” dedi.
Sadece yumurtaların değil, ergin kaplumbağaların da korunması gerektiğini söyleyen akademisyen, kaplumbağalara en çok verilen zararın iki yönden kaynaklandığına dikkat çekti. Bunların ilkinin balıkçılık olduğunu söylerken, ikinci nedeninse “habitat kaybı” olduğunu, yani ihtiyaç duydukları kumsalların kaybıyla hayvanların yuva yapamayacak duruma gelmesi olduğunu ifade etti.
‘Yumurtadan neden çıkmadı diye gidip açtığımızda bulduk o yuvaları’
İlk otele kontrol için gittiklerinde birinde ölüleri gördüklerini ifade eden Canbolat, “diğerinde canlılar vardı. Biz tesadüfen kontrole gittik, canlı halde bulduk yavruları. Bir gün sonra gitseydik o yavrular da ölü olarak çıkacaktı muhtemelen.” dedi.
Kaplumbağa yumurtalarının kuluçka süresinin 42 günle 65 gün arasında olduğunu ifade eden Canbolat “65 gün sonra bu yuvalardan yavru çıkmıyorsa bir sorun var diyoruz gidip kontrol ediyoruz” dedi. Yavruların yumurtadan çıktığından haberdar olmalarının ancak ikinci oteldeki yürüme bantlarını kaldırdıkları zaman ortaya çıktığını söyleyen Ali Fuat Canbolat, “Biz sadece neden çıkmadı diye gidip açtığımızda bulduk o yuvaları” dedi.
‘Bu mevzunun Don Kişot’u gibi hissediyoruz’
Kaplumbağaların yumurtladıkları alanların takibinin EKAD dışında gerçekleşip gerçekleşmediği sorusunaysa, “Bu mevzunun Don Kişot’u gibi hissediyoruz, elini taşın altına sokması gereken bir sürü insan varken birileri çıkıyor Don Kişot’luk yapıyor.” cevabını verdi.
Otel yetkilisi: ‘Otelimizde ölü kaplumbağa yok, olsa haberimiz olurdu’
Öte yandan 62 kaplumbağanın kullandığı kumsalda öldüğü Port Nature Luxury Resort Hotel yetkililerine telefonla ulaşmaya çalıştığımızda ilginç bir yanıt aldık. Otele dair görüştüğümüz yetkili kaplumbağa yumurtalarına ilişkin “burada böyle bir şey olmadığını” ifade ederken “Ölüm mölüm olsa otelde iki bin kişi var, haberimiz olurdu” dedi.
Konuya ilişkin otelin genel müdürüyle görüşme taleplerimizse orada bulunmadığı gerekçesiyle olumsuz yanıt bulurken kendisine ulaşmak için önerdiğimiz diğer yollarsa reddedildi.
Asıl sorun: Otellerin kullandıkları alanlar denetlenmiyor, ceza yeterli olmuyor
Konuya ilişkin devletin takip politikasının neden işlemediği konusunda sorularımızı Anayasa Mahkemesi Eski Raportörü Ali Rıza Aydın’a yönelttik. Aydın, “Kimi yerlerde görevliler ceza kesmekten kaçınıyor, bu çok yaygın baskı sonucu çekiniyorlar. Ceza kesilen yerlerdeyse işletmeler cezayı ödemeyip zaman zaman ortaya çıkan af kanunlarından faydalanıyor.” dedi.
Ceza kesmenin konun çözümü için yeterli olmadığına dikkat çeken Aydın, “Sürekli her yıl ihlallerin devamı ortaya çıkıyor.” dedi. Benzer durumlarda Turizm Bakanlığı ve Orman Bakanlığı’nın eşgüdümle hareket etmesinin zorunlu olduğunu belirten Aydın, “Orman Bakanlığı sahilleri denetleyecek ama Turizm Bakanlığı da işletmeleri denetlerken bu konuya gönderme yapmalı” dedi.
KAYA EMRE UZMAY-SOL
***
Caretta caretta yavrularının ölümüne neden olan otellere 3 ayrı soruşturma - SOL
Belek'te kumsala ahşap yürüme bantları koyan ve 62 caretta caretta yavrusunun ölümüne neden olan oteller hakkında 3 ayrı soruşturma açıldı.
Nesli tehlike altındaki caretta carettaların Akdeniz'deki en büyük yaşam alanlarından Antalya Belek'te, yumurtadan çıkan 60'tan fazla yavru deniz kaplumbağası, bir otelin kumsala koyduğu ahşap yürüme bandının altında sıkışarak ölmüştü.
DHA'nın haberine göre, yavru deniz kaplumbağalarının ölümüyle ilgili Port Nature Luxury Resort Hotel ve Orange County Resort Hotel hakkında adli ve idari 3 ayrı soruşturma başlatıldı.
Serik Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu iki otele yönelik 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında adli ve idari işlem başlattığını açıkladı. Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇK) olması nedeniyle Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nce açılan soruşturma kapsamında iki kişiden oluşan ekip, iki otele de giderek inceleme yaptı ve rapor hazırladı.
Ölen her bir caretta caretta için ceza kesilmeli
Çevre Kanunu kapsamında iki otele idari para cezası verilmesi gündemde. Yaban hayatı açısından da Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Antalya Şube Müdürlüğü'nden iki kişilik ekip otellerde inceleme yaparak tutanak tuttu.
2021- 2022 yılı için belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tazminat Bedelleri'ne göre ölen her bir caretta caretta için 16 bin TL tazminata hükmedilmesi gerekiyor. DKMP'nin yaptığı çalışma sonunda, 62 caretta yavrusunun öldüğü otele 992 bin TL ceza kesilmesi gündemde. Ayrıca DKMP yetkililerince, iki otele de sezon başında deniz kaplumbağalarının korunması genelgesinin imza karşılığında teslim edildiği de ortaya çıktı.
Kumsal Akdeniz'deki en büyük yuvalama alanı konumunda
Dünya Doğa Koruma Birliği'nin (UICN) raporuna göre, nesli tehlike altındaki türlerden caretta caretta türü deniz kaplumbağaları, dünyada en çok Akdeniz kıyılarında, Akdeniz'de ise Türkiye kıyılarında yuvalama yapıyor. Türkiye'de ise yıllık 2 bini aşkın yuvanın oluştuğu Antalya'daki Belek sahili olarak adlandırılan Kundu- Denizyaka arasındaki 30 kilometrelik kumsal hem Türkiye hem de Akdeniz'deki en büyük yuvalama alanı konumunda bulunuyor.
(SOL-28/08/2021)
***
Caretta sahilinde 5 yıldızlı katliam-SOL
Antalya Belek'te yumurtadan çıkan 60 caretta caretta yavrusu, 5 yıldızlı bir otelin sahile koyduğu ahşap yürüme yoluna sıkışarak can verdi. Tepki çeken olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Nesli tehlike altındaki caretta carettaların Akdeniz'deki en büyük yaşam alanlarından Antalya Belek'te, yumurtadan çıkan 60 yavru deniz kaplumbağası, bir otelin kumsala koyduğu ahşap yürüme bandının altında sıkışarak öldü.
Caretta caretta türü deniz kaplumbağaları, dünyada en çok Akdeniz kıyılarında, Akdeniz'de ise Türkiye kıyılarında yuvalama yapıyor. Türkiye'de ise yıllık 2 bini aşkın yuvanın oluştuğu Antalya'daki Belek sahili olarak adlandırılan Kundu- Denizyaka arasındaki 30 kilometrelik sahil kesiminin önemli bir bölümünde ise oteller nedeniyle yoğun sahil faaliyeti bulunuyor.
DHA'nın haberine göre Ekolojik Araştırmalar Derneği'den (EKAD) yapılan açıklamada ise yuvalama kumsallarında karşılaşılan kronik sorunların başında tesislerin yuvalama sezonu olan mayıs- ekim içerisinde yaptıkları kumsal düzenleme faaliyetlerinin geldiği belirtildi. Açıklamada, Covid-19 pandemisi nedeniyle geç açılan turizm sezonunda, işletmelerin kumsal düzenleme, şemsiye ve şezlong yerleşimi gibi çalışmalarını yuvalama sezonu içerisinde yaptığı ve bu çalışmaların kaplumbağa yuvalarına zarar verdiği vurgulandı.
Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
(SOL-27/08/2021)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder