TARİHTE BUGÜN (19 HAZİRAN)

      

      OLAYLAR:

• 325 - İznik Konsili toplantısı sona erdi.
• 1097 - Haçlı Seferlerinin ilki sırasında İznik, Selçuklu Türkleri tarafından alındı.
• 1157 - Tapınak Şövalyeleri bozguna uğradı; Büyük Üstadları Bertrand de Blanchefort, Komutanları Nureddin Mahmud Zengi olan Müslümanlarca esir alındı. 
• 
  
• 
  Nûreddin Mahmud Zengî (Şubat 1118, Musul - Mayıs 1174, Şam), Büyük Selçuklular'ın Haleb  Atabeyi.Zengî hanedanının bir üyesi olan Nûreddin 1118 yılında dünyaya geldi. 1146 yılında babası I. İmâdüddin Zengî'nin ölümü üzerine devlet eski Türk geleneklerine göre varisler arasında bölündü, bu paylaşım sonunda Musul Seyfeddin Gazi'ye bırakılırken, Nûreddin Mahmud'a da Haleb ve çevresi bırakıldı. 1150 yılında Türkiye Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud'un kızıyla evlendi. Oğuzların Avşar boyundandır. I. İmâdüddin Zengî 1144'te Urfa'yı fethetti ve I. Haçlı seferi sonunda kurulan Urfa Kontluğu'na son verdi. Bu zafer Haçlılara karşı kazanılmış ilk önemli başarıdır. Urfa'nın kaybedilmesi üzerine Avrupa ikinci bir Haçlı seferine hazırlanmıştır. Ortaçağ İslam dünyasının en parlak simalarından olan Nûreddin Mahmud Zengî, babasından devraldığı Haçlılar ile mücadelesinde ağabeyi ve Musul Atabeyi Seyfettin Gazi'yle ve 1148'de ağabeyinin ölümünden sonra yerine geçen küçük kardeşi  Kudbeddin Mevdud'le birlikte hareket ederek, Haçlılara karşı İslam cephesini birleştirmiş, II. Haçlı seferinin etkisizleştirilmesine çalışmıştır. Zengîlerin bu fedakarlıkları sonucu Haçlılar daha fazla ilerleme imkânı bulamayarak sahil şeridine sıkışıp kalmışlardır. Nûreddin, kısa süreliğine Haçlıların eline geçen Urfa'yı ani bir baskınla 1146'da tekrar fethetti, böylece Urfa Kontluğu'nu tekrar diriltme çabası başarısız oldu. Ertesi yıl da Artak ve civarını ele geçirdi. Seyfeddin Gazi ile birlikte Şam'ı kuşatan Haçlılar ile savaştı ve II. Haçlı seferinin başarısızlıkla sonuçlanmasını sağladı. Harim kalesini ele geçirdi, Haçlıları Yağra'da bozguna uğrattı.
  
  1149’da Antakya Prensi Raymond'u Afrin Muharebesi'nde öldürdü. Daha sonra Famiya kalesini zaptetti. Börilerin elinden Şam'ı aldı. 1153'te Yukarı Mezopotamya, Güneydoğu Anadolu ve Suriye’yi tek hakimiyet altında toplayarak sultanlığını ilan eden Nûreddin Mahmud'un prestiji Selçuklu hanedanı'nı gölgede bırakacak kadar arttı. 1152 yılında Urfa kontu II. Joselin’i esir adı ve Halep'te hapsetti. 1154 yılında Şam’a taarruz ederek Mucireddin Abak'in elinden Şam’ı aldı. 1156 yılında Kudüs Kralı III. Baudouin ile bir barış yaptı. Fakat Baudouin'in Türk ve Arap çadırlarına saldırması sonucu bu barış bozuldu. Şam yakınlarında cereyan eden muharebeleri Nûreddin kazandı ve Hristiyan esirleri Banyas'ta öldürülenlere karşılık kılıçtan geçirildi.   Nûreddin Mahmud daha sonra 1157'de Kudüs Kralı III. Baudouin'i yenilgiye uğrattı. 1158'de Haçlılara yenildiyse de onları 1164'te Harim’de ağır bir bozguna uğrattı. Mahmud Zengî, Mısır'daki Fatımi Halifesi 'nin kaypak tutumunun farkına varmış ve Esedüddin Şirkuh ve Şirkuh'un yeğeni Selahaddin Eyyubi’yi Mısır’a göndermiş ve Fatımilerin Haçlılarla işbirliğine girmelerinin önüne geçmiş ve dolayısıyla Mısır'ın Kudüs Krallığı'nın kontrolüne girmesinin önünü kapamış, bilahare İslam dünyasında ikiliğe sebep olan Fatımi Halifeliği'nin 1171'de yıkılmasını sağlayarak Selçukluların hayalinin yani İslam birliğinin gerçekleşmesine önayak olmuştur. Selahaddin Eyyubi, Nûreddin Zengî'nin ölümüne kadar Mısır'da naiplik yapmış ve O'nun emirleri dışına çıkmamıştır.Nûreddin Mahmud  1173’te  Maraş ve Göksun’u Anadolu Selçukluları'ndan aldı, ancak II. Kılıç Arslan ile anlaşarak şehirleri geri teslim etti. Nûreddin 1174’te Şam'da boğaz iltihabından vefat etti. Yerine oğlu el-Melikü's-Sâlih İmâdüddin İsmâil geçti. Bu dönemde Selahaddin Eyyubi ülke topraklarını yavaş yavaş ele geçirmeye başladı. Selahaddin ile mücadele eden Zengîler başarılı olamadı. İsmail, hastalanınca ülkesinin Musul hakimi İzzeddin Mesud'a verilmesini vasiyet etti. 1181’de ölünce Halep kolu sona erdi. Zengîlerin Oğuzların Avşar boyundan geldiği biliniyor. Zengî devleti dağılınca buradan göç eden bir kısım Avşar boyları Karamanoğulları Beyliğini kurmuşlardır.Nûreddin Mahmud Zengî, adil bir hükümdar idi. Bu sebeple O'na kendi halkı tarafından el-Emir'ul-Adil (Adil Hükümdar) lakabı uygun görülmüştür. Çocukluğunda iyi bir eğitim alan Nûreddin devlet yönetiminde diplomatik bir üslup kullanmıştır. Uygulamış olduğu usta siyaset sayesinde Müslümanların birliğini sağlamış ve sonradan komutanlarından Selahaddin Eyyubi tarafından gerçekleştirilecek olan Kudüs'ün Fethi'nin zeminini hazırlamıştır. Nûreddin ileri görüşlü bir liderdi, adımlarını daima geleceği düşünerek atardı. Onun üç hayali vardı. İlki Müslümanları birleştirerek İslam birliğini kurmaktı -ki bunu hayattayken gerçekleştirmiştir-. İkinci hayali yani Kudüs'ün yeniden fethini kendisinden hemen sonra Selahaddin Eyyubi gerçekleştirmiştir. Son hayali ise Konstantiniyye'nin fethi idi, bu fetih de Osmanlı Sultanı II. Mehmed'e nasip oldu. Nûreddin öğrenime çok önem verdi. Şam, Halep, Hama, Humus ve  Baalbek şehirlerinde öğrenim kurumları kurdu. İlk Darul Hadis'i O kurdurdu, kurdurduğu rasathanede güneş saati yaptırdı. Komutanlarına özel önem vermiş ve başta Selahaddin olmak üzere onları gerek kumandanlık ve gerekse siyaset konusunda yetiştirdi. Öldüğünde kendisi tarafından yaptırılan Şam'daki Nuriye Medresesi'ne defnedildi. Şam'da yaptırdığı büyük hastane, devrin en meşhur mütehassıs doktorlarının hizmet verdiği bir sağlık müessesesiydi. Hadis üniversitesi mahiyetindeki ilk dar-ül-hadisi o kurdu ve pek çok kitap vakfetti. Rasathane kurdurarak, Güneş saati yaptırdı. Dindar olup, ilim adamlarının hamisiydi. karargahında dahi Kur’an okutup, hürmetle dinlerdi. ülkesini adaletle idare ettiği için “Melik-ül-adil” lakabıyla tanındı. Haftada iki gün halkın huzuruna çıkarak şikayetleri dinlerdi. haksızlıkların önüne geçmek ve devletin menfaatlerini korumak için, hassas bir haber alma teşkilatı kurdu. haberleşmede güvercinlerden de faydalandı. Kendisinin ve aile çevresinin ihtiyaçlarını, ihsanlarını, şahsi malından karşılardı. ganimetten, alimlerin helal dediklerinden başkasını almaz, altın, gümüş kullanmaz ve ipek giymezdi.
• 1269 - Fransa Kralı IX. Louis, halka açık yerlerde kimliklerini belli eden sarı işaretler takmayan Yahudilerin yakalandıkları takdirde para cezasına çarptırılmalarını emretti.
• 1862 - ABD’de kölelik resmi olarak kalktı.
• 1868 - Mithat Paşa, Memleket Sandıkları'nı kurdu.
• 1870 - Amerikan İç Savaşı'ndan sonra bütün Güney Eyaletleri'nin ABD'ye tekrar kabulünden sonra Amerika Konfedere Devletleri'nin varlığı resmen sona erdirildi.
• 1910 - Dünya Babalar Günü, ilk kez ABD'de kutlandı.
• 1910 - Almanya'da "Deutschland" adlı ilk Zeplin balonu, ilk havalanışını başarıyla gerçekleştirdi.
• 1926 - Mustafa Kemal, İzmir gezisini izleyen Anadolu Ajansı'na ünlü sözlerinin yer aldığı demecini verdi: Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.
• 1934 - İran Şahı Rıza Pehlevi ve Atatürk, ilk Türk operası Özsoy'u Ankara Halkevi’nde izlediler.
• 
  1936- İspanya’da Halk Cephesi Milletvekili Dolores Ibarruri kralcı-faşist Franco ordularınca kuşatılan Madrid’te radyoda konuştu: “No pasaran!” 
• Dolores Ibárruri (9 Aralık 1895, Abanto y Ciervana, Biskay - 12 Kasım 1989, Madrid) Bask kökenli komünist politikacı ve İspanya İç Savaşının daha çok La Pasionaria olarak bilinen cumhuriyetçi lideri. Madrid savunması sırasında öne çıkan No Passaran sloganı ve cumhuriyet savunusu belki de onun en iyi bilinen yanıdır. Basklı bir maden işçisi baba ve İspanyol bir annenin kızı olarak Gallarta’da büyüdü. Ibarruri, Sosyalist devrimci maden işçisi Julián Ruiz Gabiña ile evliliğinin ardından Somorrosto’ya taşındı. 1920’lerde, Carlist Katolik genç bir kadınken, devrimci militan bir aktivist ve 1921 yılında kuruluşuyla birlikte İspanya Komünist Partisi’nin ilk üyelerinden biri haline geldiği yer burasıydı. 1930’larda İspanya Komünist Partisi’nin yayını “Mundo Obrero”da yazar oldu ve 1936’da İkinci Cumhuriyet sırasında Asturias meclisine vekil olarak seçildi. İspanya İç Savaşının sona ermesi ve İspanya’dan sürgüne gitmesinin ardından, 1944'ten, PCE başkanı olarak seçileceği 1960 yılına kadar görevde kalacağı İspanya Komünist Partisi’nin genel sekreterliğine getirildi. 1960’tan 1989’daki ölümüne kadar Parti’nin başkanlığı görevini sürdürdü.1977’de İspanya’ya dönünce, ilk kez İkinci Cumhuriyet sırasında temsil ettiği bölgeden, Cortes’e (İspanya parlamentosuna) yeniden vekil olarak seçildi. Genellikle 20. yüzyılın en önemli ajitatörlerinden biri olarak kabul edilir. İspanya’nın Bask bölgesi’nde Vizcaya kentine bağlı Gallarta’nın bir kasabasında yoksul madenci Carlist ve Katolik bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, gerçekte Soria’lı olan Juliana Gómez ve Antonio Ibárruri’nin on bir çocuğundan sekizincisiydi. Okumak istiyordu ama ailesi onun eğitimi için para ayırabilecek mali güçten yoksundu. 1916’da henüz yirmi yaşındayken, aynı zamanda bir politik aktivist olan maden işçisi Julián Ruiz ile evlendi. Altı tane çocuğu oldu fakat dördü yetişkinliğe eremeden, aşırı yoksulluk nedeniyle öldüler. 1917’de genel greve katıldıktan sonra Ruiz’in tutuklanması, ailenin ekonomik sıkıntısını daha çekilmez bir hale getirdi. Ibárruri Karl Marks’ın yazılarını okudu ve Komünist Parti’ye katıldı. Madenci gazetesi El Minero Vizcaíno için "La Pasionaria" (tutku çiçeği) takma adıyla makaleler yazdı. 1920 yılında Bask Komünist Partisinin taşra komitesine seçildi. Kazandığı ün ve saygınlık nedeniyle 1930 yılında İspanya Komünist Partisi’nin Merkez Komitesine seçildi. 1931 yılında İkinci Cumhuriyet’in kuruluşuyla beraber Madrid’e taşındı. Burada sol-kanat gazete Mundo Obrero’nun editörü oldu. Kadınların yaşam koşullarını düzeltmek için çaba harcadı. Daha sonra Parti’nin polit bürosuna atandı. Faaliyetlerinden ötürü birkaç kez yakalandı ve tutuklandı. Hitabet yeteneği, onu İspanya Komünist Partisi’nin önemli temsilcilerinden biri haline getirdi. 1933 yılında Moskova’da gerçekleştirilen Komintern’e (Komünist Enternasyonal) delege olarak katıldı. 1936 yılında İspanya Temsilciler meclisine seçildi ve çalışma, barınma ve sağlık koşullarının iyileştirilmesi için mücadele verdi. İspanya İç Savaşı’nın patlak vermesinin ardından No Pasaran sloganı eşliğinde Cumhuriyetin savunusu için sesini daha da yükseltti. Konuşmaları toplumun büyük bir kısmını, özellikle kadınları, anti-faşist mücadele için bir araya getirdi. Cumhuriyetçi davanın başarıya ulaşmasına yardımcı olmak için Palmiro Togliatti gibi kişilerle beraber çeşitli komitelere katıldı. Ancak, kanlı üç yılın ardından 1939 yılında Madrid’in düşmesiyle beraber Milliyetçi güçler galip geldi. Ibárruri politik faaliyetlerine devam edeceği SSCB’ye iltica etti. Tek oğlu Rubén Ruiz Ibárruri Kızıl Ordu’ya katıldı ve 1942’de Stalingrad savaşında öldü. Enrique Líster, 1945’te Dolores Ibarruri’yi eski İspanya Komünist Partisi militanı Gabriel León Trilla’yı öldürtmekle suçladı. 1944 yılı Mayıs’ında İspanya Komünist Partisi’nin genel sekreteri oldu. Ölene kadar devam edeceği başkanlık görevini 1960 yılında devralana kadar genel sekreterliğe devam etti. Altmışlı yılların başında Sovyet vatandaşlığına kabul edildi. Bu yıllarda politik başarısı Sovyetler Birliği tarafından kabul edildi ve Moskova Üniversitesi’nden fahri doktoralık unvanı aldı. Ayrıca Lenin Barış Ödülü (1964) ve Lenin Şeref Rütbesine layık görüldü. Otobiyografisi No Pasarán 1966 yılında yayınlandı. 1975’te Francisco Franco’nun ölümünden sonra anavatanına geri döndü. Demokrasinin yeniden inşasından sonra 1977 Haziran ayındaki ilk seçimlerde Asturias bölgesini temsilen Cortes’e (İspanya Parlamentosu) milletvekili seçildi. İbarruri, İspanya Komünist Partisinin Leninizmi programından çıkaran, dolayısıyla Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığı savunan ilk komünist parti olmasından beri, Eurocommunism denilen akımın da kurucularındandır.
  
  Ibarruri zatürre nedeniyle 93 yaşında hayata gözlerini yumdu. Ernest Hemingway İspanya İç Savaşı konu alan Çanlar Kimin İçin Çalıyor adlı romanında La Pasionaria’dan bahseder. La Pasionaria heykeli faşizme karşı savaşmak için faşizme karşı mücadele için gitmiş olan bir İskoç bir adamın anısına Glasgow’daki Clyde caddesine dikildi. La Pasionaria’nın Glasgow’da Clyde caddesinde bulunan heykeli, İskoçya’dan İspanya’ya faşizme karşı savaşmaya gitmiş olanların anısına ithaf edilmiştir.
• 1944 - II. Dünya Savaşı: Filipin Deniz Savaşı'nın ilk günü.
• 1946- Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi, Dr.Şefik Hüsnü Deymer ve 7 arkadaşı tarafından kuruldu.
• 1952 - Kömür madenlerinde çalışan işçilerin askerlikten muaf tutulmalarına ilişkin yasa kabul edildi.
• 1953 - Sovyetler Birliği adına casusluk yapmaktan suçlu bulunan Amerikan vatandaşları Ethel ve Julius Rosenberg, New York'taki "Sing Sing" hapishanesinde idam edildiler. Süregelen protestolar arasında, Mahkeme’nin suçlu olduklarını itiraf etmeleri karşılığında ölüm cezalarının 30 yıl hapse dönüştürüleceği vb. tekliflerini her defasında geri çeviren Ethel ve Julius Rosenberg çifti, evlilik yıldönümlerinden 1 gün sonra, Amerika Birleşik Devletleri’nde Sing-Sing hapishanesinde elektrikli sandalyede idam edildi. Sovyetler Birliği hesabına casusluk iddiasıyla ölüm cezasına çarptırılmışlardı.
• 1961 - Kuveyt, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
• 1963- Türkiye’nin hayat pahalılığında dünya ikincisi olduğu açıklandı.
• 
  1965 - Eskişehirspor kuruldu.
• 1966 - Türkiye Güreş Millî Takımı, Kanada'daki Dünya Güreş Şampiyonası'nda birinci oldu.
• 1968- İTÜ ve Teknik Okul (Maçka) işgalleri sürüyor. İTÜ Öğrenci Birliği Başkanı Harun Karadeniz düzenlenen basın toplantısında İTÜ işgalinden beklentilerini dile getirdi.
• 1968 - İstanbul'da 40 bin çocuğun, çocuk felci mikrobu taşıdığı açıklandı.
• 1969- Ege Üniversitesi’nde sağcı öğrenciler solcu öğrencilere saldırdı; 20 öğrenci yaralandı. Üniversite süresiz kapatıldı.
• 1970- DİSK’li işçilerin 2 günlük direnişine neden olan Sendikalar Kanunu tasarısı Meclis’ten sonra Senato Komisyonu’nda da kabul edildi. TİP İstanbul İl Merkezi ile 2 ilçe merkezi, DEV-GENÇ ve DDKO binaları arandı, 30 sendikacı ve öğrenci gözaltına alındı. DİSK’li işçilerin “işyerine girip çalışmama” eylemine devam ettikleri işyerleri: Demir-Döküm, Dökümay, Sungurlar, Otomarsan, Rabak. Sıkıyönetim’in bildirilerine rağmen “işbaşı yapmama” eyleminden dolayı Otosan ve Arçelik’te 15 DİSK’li işçi işten atıldı. Kuşdili’nde 2 işçi ve 1 polisin ölümüyle sonuçlanan olaylarla ilgili olarak 18 işçi, Kartal Haymak Fabrikası’nı tahrip ettikleri iddiasıyla 26 işçi ve Puro Fabrikası’nda işçileri pasif direnişe zorladıkları iddiasıyla 6 işçi polisçe Sıkıyönetim’e teslim edildi.
• 1971- Adalet Partili İstanbul Belediye Başkanı Dr.Fahri Atabey “et fiyatlarında son aylardaki sun’i ve anormal fiyat yükselmesine karşı halkın et ihtiyacının ucuza karşılanması için” 21 Haziran’dan itibaren Belediye’nin tanzim satışları yapacağını bildirdi.
• 1972 - 65 ülkenin pilotları uçak kaçırma olaylarını protesto için boykota başladı. Boykota, Türk pilotlar da uydu ve uçak seferleri 24 saat durdu.
• 1973 - 50. Yıl Marşı Güfte Yarışması'nı Bekir Sıtkı Erdoğan kazandı. Marşı, Necil Kazım Akses besteleyecek.
• 1973 - Dünya Sevgi Birliği Madalyası, "Sev Kardeşim" ve "Hayat Bayram Olsa" şarkıları nedeniyle Şenay'a verildi.
• 1975- Türk Metal-İş Sendikası, Makine ve Kimya Endüstri Kurumu işyerlerinde grev kararı aldı.
• 1977- Erzurum Atatürk Üniversitesi öğretim üyeleri: “Doç.Dr.Orhan Yavuz’un katilleri bulunmadan eğitim-öğretim yapılmayacak”.
• 1977 - Ankara Küçükesat Bağlar Caddesinde, “ülkücüler”in saldırısına karşı mahalle nöbeti tutanlardan Lise-Der Yönetim Kurulu üyesi İbrahim Tümer (1958- Ankara) çıkan silahlı çatışmada aldığı yara sonucu kaldırıldığı Hacettep Hastahanesinde yaşamını yitirdi.
• 1978 - Garfield karikatürleri yayımlanmaya başladı.
• 1978- Adana’da Türkiye Sosyalist İşçi Partisi’nin (TSİP) ”Sendikal Haklar ve Özgürlükler” başlıklı bildirisini dağıtan 25 kişilik gruba akşam Marsa Fabrikası yakınında 3 ülkücünün açtığı ateşte Sosyalist Gençler Birliği üyesi lise öğrencisi Mehmet Palas hayatını kaybetti.
  1979- Eskişehir’de, Hüseyin Altıngöz adlı devrimci, “ülkücüler” tarafından öldürüldü.
• 1979 - Yaşanan petrol sıkıntısının ardından, İstanbul’da ‘karneyle benzin’ dağıtımına başlandı.
• 1980- Erzurum’da, Yıldız Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu Mithat Koçulu, (2015 yılında MHP’den milletvekili seçilen) Atilla Kaya tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
  1980 - Karadeniz Teknik Üniversitesi’ne grup halinde giden devrimci öğrencilere açılan ateş sonucu Saim Eminağaoğlu (1958- Artvin) yaşamını yitirdi.
• 1981 - T.Maden-İş Sendikası’nın Aralık 1979’daki Genel Kurulu’nda “Enternasyonal Marşı”nı söyleyen 14 kişi Sıkıyönetim Mahkemesi’nce 5 yıl 6’şar ay ağır hapis ve 1 yıl 10’ar ay Bursa’da “genel gözetim altında bulundurulma” cezalarına mahkum oldu.
• 1981 - Eski Gümrük ve Tekel bakanlarından Tuncay Mataracı ile aynı davadan yargılanan 13 sanık, Yüce Divan tarafından tutuklandı.
• 1981 - Türkiye'nin Sesi Radyosu; Arnavutça, Macarca, Sırpça, Çince ve Rusça yayınlara başladı.
• 1981 - TRT Kütüphanesi ve Radyo Müzesi açıldı.
• 1982 - Çin'de Halkın Silahlı Polisi teşkilatı kuruldu.
• 1982- Dersim Hozat İlçesi Beyazdağ’da bir ihbarı değerlendiren kolluk güçleriyle çıkan çatışmada TİKKO mensupları Mahmut Şefik Karaağaç (1958- Hozat) ve Hüseyin Gözlü (1963- Dersim) öldürüldü.
  1983- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı, öğrenciler tarafından çıkarılan mizah dergisi “Ceride-i Kantar”ı basımı sırasında matbaadan toplattı.
• 1985- Lübnan’da, Beyrut şehir merkezinde bombalı araba saldırısı; 52 ölü.
• 1990- 1 aydır grevde olan Kartal Halk Ekmek Fabrikası’nın 150 işçisi aileleriyle birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde gösteri yaptı.
• 1990 - Dr.İsmail Beşikçi ile yayıncı Ayşenur Zarakolu’nun İstanbul DGM’deki duruşması için gelen yaklaşık 200 kişi polisçe dağıtıldı: 20 gözaltı.
• 1991 - İstanbul Park Otel inşaatının durdurulması ve 7 katının yıkılması kararı onaylandı.
• 1991 - Sovyetler Birliği'nin Macaristan'ı işgali sona erdi.
• 1991- İstanbul’da tersane işçileri, Gölcük’te Harb-İş’liler, Diyarbakır’da Yol-İş üyesi işçiler toplu vizite eylemi yaptı.
  1991 - Toplu iş sözleşmeleri 1 Ocak 1990 tarihi itibariyle sona ermiş, halen müzakere veya uyuşmazlık safhasında olan kamuya ait işyerlerinde çalışan işçilere brüt 1 milyon 250 bin lira avans verilmesini öngören Bakanlar Kurulu kararnamesi Resmi Gazete’de yayınlandı. Bu ödemeden fiilen greve başlamış olan işçiler yararlanamayacak.
  1992- 12 Eylül askeri yönetiminin kapattığı partilerin açılması yasalaştı.
• 1994- Refah Partili Gebze Belediyesi’nce işten çıkarılan 733 çalışanın direnişi 9. gününe girerken yaklaşık 500 kişi yürüyüş yaptı.
  1995- Bosna için toplanan yardım paralarını RP’ye aktarmakla suçlanan Süleyman Mercümek’in yargılanmasına başlandı.
• 1995 - Okmeydanı’nda çocukları gözaltındaki ailelerin Fatma Girik Parkı’nda toplanıp slogan atmaları üzerine polis müdahele etti.
  1995 - Başbakan Yardımcısı ve CHP Genel Başkanı Hikmet Çetin’in, evine gelen Fethullah Gülen’le görüştüğünün ortaya çıkması CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin tarafından eleştirildi. Hikmet Çetin ise “Onunla görüşülmez bununla konuşulmaz diyerek partiyi küçülttüler” dedi.
• 1996- Eski Başbakan Tansu Çiller’in “örtülü ödenekten 5.5 milyar TL’nı Genel Muhasebe Yasası’na aykırı olarak harcadığı” iddiasıyla Çiller ve dönemin Maliye Bakanı hakkında DSP’nin Meclis Soruşturması açılması önergesi Refah Partisi ve DYP oylarıyla reddedildi. 511 milletvekilinin katıldığı oylamada 264 üye red, 246 üye kabul oyu kullandı.
  1996 - Cezaevlerinde 27 Nisan’da başlatılıp Mehmet Ağar’ın 6 Mayıs Genelgesi ile yayılan açlık grevlerine çözüm için Meclis’e gidip DYP Genel Başkanı Tansu Çiller gelinceye kadar beklemekte ısrar eden tutuklu/ hükümlü yakınlarından 40 kişi gözaltına alındı. 6-8 Mayıs genelgelerine karşı cezaevlerinde açlık grevi yapan tutuklu ve hükümlülerin yakınları İzmir’de Adalet Bakanı Mehmet Ağar’ı protesto yürüyüşü yaptı.
  1996 - Açıklanan ikinci 6 aylık dönem memur zammı, Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) üyeleri tarafından Alsancak Garı’nda 3 saat süreyle raylarda oturma eylemiyle protesto edildi.
  1996 - Dünyanın ilk sanal eylemi Türkiye’de gerçekleştirildi. Katılımın yüksek olduğu sanal mitingde binlerce kullanıcı, Türk Telekom’dan daha hızlı internet için harekete geçmesini istedi. Tamamen bilgisayar ortamında gerçekleşen bu ilk bilgisayar mitingi, Milliyet Gazetesi yazarı Şeref Oğuz tarafından Medya Text internetten ekran başında yönetildi.
• 1997- CIA Kolombiya’da solcu gerillalar ve destekçilerinden 20 bin kişiyi öldüren timlere “uyuşturucuyla mücadele” adı altında destek veriyor.
  1997 - Gerici eğitim uygulamaları içinde olan İstanbul Gaziosmanpaşa İlkokulu müdürüne karşı öğrenciler ve velileri gösteri yaptı.
  1997 -  Diyarbakır ve Malatya şubelerinin ardından İHD İzmir Şubesi de “Dernekler Yasası’na muhalefet ettiği” gerekçesiyle İzmir Valiliği’nce kapatıldı. İzmir Şubesi polislerce aranmış, “Türkiye’de İnsan Hakları Panoraması” başlıklı çok sayıda kitaba el konulmuştu.
  1997 - Aralarında paralı eğitime karşı Meclis’te pankart açan 2 öğrencinin de bulunduğu, toplam 96 yıl hapis cezasına çarptırılan 8 öğrenci için İstanbul Üniversitesi Öğrenci Koordinasyonu’nun topladığı 10 bin imza Meclis’e postalandı.
  1998- “Devrimci Tutsaklarla Dayanışma ve Özgürlük Platformu” Bayrampaşa Cezaevi önünde” hücre tipi cezaevi”ni protesto etti.
  1999- Yazılı bir açıklama yapan Fethullah Gülen kasetlerdeki konuşmalarının “montajlanmış olduğunu” ileri sürdü.
• 2000- Sabancı Holding’e bağlı EXSA Konfeksiyon Fabrikası’nda çalışan 650 işçi greve çıktı.
  2000 - Britanya’da Dover kenti gümrüğünde bir TIR’da ülkeye kaçak girmeye çalışan 58 Çinlinin cesedi bulundu. Ölüm nedeni: Havasızlık.
  2002- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Pamukbank’ı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devretti. Yapı Kredi Bankası’nın da yönetim hakkı TMSF’ye verildi. Bankaların sahibi Mehmet Emin Karamehmet’in malvarlığına tedbir ve yurtdışına çıkış yasağı geldi.
  2002-  Fransa’da küreselleşme karşıtı çiftçi lider Jose Bove hapse girdi. Bove 1999’da McDonalds’ın inşaat halindeki lokantasına saldırmaktan 3 ay hapis cezası almıştı.
  2002 -  TBMM Genel Kurulu’nda, Hakkari ve Tunceli’de Olağanüstü Hal (OHAL) uygulamasının 30 Temmuz günü kaldırılmasına, Diyarbakır ve Şırnak’ta ise dört ay daha uzatılması kabul edildi.
  2003- Avrupa Birliği’ne uyum amacıyla hazırlanan 6. Uyum Paketi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
  2003 - Finlandiya’nın ilk kadın başbakanı Anneli Jaatteenmaki, göreve gelmesinden iki ay sonra istifa etti. Jaatteenmaki, genel seçimleri kazanmak için dışişlerinin Irak’la ilgili gizli bilgilerini kullanmakla suçlanıyordu.
  2004- Çingene Kültürünü Araştırma Geliştirme Derneği Başkanı Fikri Ocak, Çingenelerin de anadilde yayın istediğini söyledi. Türkiye’de; Edirne’de 20 bin, ülke genelinde bir milyona yakın Çingene yaşadığı tahmin ediliyor.
  2004 - ABD uçakları Irak’ta, Felluce’de Cibaliya bölgesine havadan bombardıman düzenledi: 22 kişi öldü.
  2005- Lübnan’da 29 Mayıs’ta başlayan genel seçimlerin dördüncü ve son turu yapıldı. Seçimi Suriye karşıtı muhalefet kazandı.
  2005 - Irak’ta başkent Bağdat’ta düzenlenen intihar saldırısında 26 kişi hayatını kaybetti.
• 2005 - Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 3 günde 8 bebek öldü. Ölümlere "Serratia Marcescens" adlı bakterinin yol açtığı açıklandı.
• 2006- Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde 9 Kasım 2005’te Umut Kitabevi’ne bomba atılmasına ilişkin davada karar çıktı. Van Ağır Ceza Mahkemesi, astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz’i “çete, öldürme, öldürmeye tam teşebbüs ve yaralama”dan 39 yıl beş ay 10’ar gün hapis cezasına mahkum etti. İtirafçı Veysel Ateş’in kararı ise 3 Ağustos’a kaldı.
  2007- Ertuğrul Karakaya’nın ölümüne sebep olan jandarmanın beraat ettiği 30 yıl sonra öğrenildi. Anne Ayşe Karakaya’nın “suç ve suçluyu övmek”ten yargılandığı davanın 2.duruşmasında, jandarmanın 1979’da beraat ettiği, 10 yıl sonra da dosyanın imha edildiği anlaşıldı.
  2007 - Irak’ın başkenti Bağdat’ta bir Şii camisi yakınında düzenlenen bombalı saldırıda 78 kişi öldü 218 kişi yaralandı.
  2008- SDP, ESP ve TÖP üyeleri Başbakan Erdoğan’ın tersane sektörü temsilcileriyle Dolma Bahçe’de yaptığı görüşmeyi protesto etti.
  2009- Fethullah Gülen’e yakın”Abant Platformu”nun düzenlediği, Başbakan Yard.Bülent Arınç ve Devlet Bakanı Egemen Bağış’ın da katıldığı “Türkiye’nin Demokratikleşme Süreci” toplantılarının oturum başkanlığını Doç.Dr.Mustafa Şentop yaptı.
  2009 - Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği (BEY-DER) üyeleri, eğlence yerlerine 10 gündür keyfi mühürlemeler yapılmasını Galatasaray’da protesto etti.
  2011- Sosyal medya üzerinden YÖK karşıtı vb. eylemler örgütleyen “Gençler Meydana Eylem İnsiyatifi” üyeleri “Enternasyonal Eylem Günü” nedeniyle Galatasaray’dan Taksim’e yürüdü.
  2012- Son dört günde Urfa, Antep, Osmaniye ve Adana Cezaevlerinde çıkan isyanların ardından Karaman Cezaevi’nde de isyan çıktı.
  2012 - Gazetecilere Özgürlük Platformu’nun “tanıklık günleri”nde gazeteciler ve tutuklu gazeteci yakınları Çağlayan Adliyesi önündeydi.
  2012 - Türkiye’de Kürtaj Yasaklanamaz kampanyası için 55 bin imza toplayan kadınlar metni Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Sağlık Bakanı Recep Akdağ ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin’e gönderdi.
  2012 - İsrail’de yaklaşık 3 yıldır gözaltında tutulan Filistinli milli futbolcu Mahmud Sarsak, üç aydan fazladır sürdürdüğü açlık grevine 10 Temmuz’da son vereceğini açıkladı.
  2012 - Hakkında İsveç’e iade kararı çıkan Wikileaks kurucularından Julian Assange, Londra’daki Ekvador Büyükelçiliği’ne sığındı ve siyasi mültecilik başvurusunda bulundu.
• 2013- Gezi Parkı’nın polis zoruyla boşaltılmasının ardından birçok parkta halka açık “Park Forumları” başlatıldı.
  Eskişehir’de yaklaşık 5 bin kişi 2 saat yürüdükten sonra Espark’a döndü; dağılmayan 500 kişi gece boyu polisle çatıştı.
  Lüleburgaz’da yaklaşık 7 bin kişi “hükümet istifa” sloganlarıyla yürüdü.
  Denizli’de 200 kişi birlikte 5 dakika “durma eylemi” yaptı; sonra aralarından 39’u yere yatarak bedenleriyle “Diren Gezi” yazdı.
  Tuzla Organize Sanayi Bölgesi deri işçileri Ermenegildo Zegna-Ismaco Fabrikası direniş çadırına yürüyerek Gezi Direnişi’ne yönelik polis şiddetini protesto etti.
  Bazı üyeleri gözaltına alınan Beşiktaş Çarşı, “çıkar amaçlı suç örgütü” suçlaması reddedildi.
  Silivri’de görülen KCK Basın Davası avukatları duruşma öncesinde “durdular”.
  CHP Milletvekili Süleyman Çelebi TBMM önünde 1 saat süreyle durdu.
  Hacettepe Üniversitesi’nden 346 öğretim üyesi Gezi protestocularına yönelik “devlet şiddetini” kınayan bir açıklama yaptı.
  Dün çalıştığı Sabah gazetesinin Balmumcu binası önünde 6 saat süreyle duran Alper Bahçekapılı, bugün istifa etti.
  Bertolt Brecht’in Almanya/ Augsburg’taki evinin önünde de Gezi Direnişi’ne destek eylemi yapıldı.
  
• 
  

       DOĞUMLAR-ÖLÜMLER

• 1623 - Blaise Pascal, doğdu. Fransız matematikçi (ö. 1662)
• 
  1650 - Matthäus Merian, İsviçreli yayıncı (d. 1593)

• Matthäus Merian, (d. 22. Eylül 1593, Basel; ö. 19. Haziran 1650, Bad Schwalbach)  Bakır işleme ve baskı ustası ve yayıncı. Basel şehrinin ünlü âilesi Merianlar'a mensuptur. Bakır baskı usûlü ile çoğaltıp neşrettiği haritalarla meşhûr olmuştur. Başyapıtı ise "Topographia Germaniae" başlıklı kitaptır. Kitap, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun kent, manastır, kale gibi en önemli 2000 eserini resimlerle anlatmaktadır. Lise eğitiminin ardından Zürihli bakır işleme ustası Friedrich Meyer'den dersler almaya başladı. Eğitim ve araştırmalarını Fransa, Almanya ve Hollanda'nın çeşitli kentlerinde sürdürdü. Basel çevresinden doğal mekanların konu edildiği 250 adet küçük ebattaki bakır işlemesiyle, Martin Luther tarafından kaleme alınan Almanca İncil için hazırladığı desenlerle isim yapmıştır. Almanca İncil'e katkısı nedeniyle halk arasında kitap uzun süre "Merian İncili" olarak anılmıştır.

• 1747 - Nadir Şah, İran Şahı (d. 1688)
• 1820 - Joseph Banks, İngiliz doğa bilimci ve botanikçi (d. 1743)
• 1867 - I. Maximilian, Meksika İmparatoru (d. 1832)
• 1871 – Fransız şair Paul Valéry doğdu.
• 1886 - Hobart Paşa, İngiliz asıllı deniz subayı (d. 1822)
• 
  
• 
  Augustus Charles Hobart-Hampden ya da Hobart Paşa (1 Nisan 1822 – 19 Haziran 1886) Osmanlı donanmasında komutanlık yapmış İngiliz asıllı deniz subayı. 1822 yılında Leicestershire'da doğdu. Buckinghamshire dükünün oğlu olan Hobart Paşa, İngiliz deniz kuvvetlerine katılıp, ABD İç Savaşı'nda Güneylilerle silah taşıdı. Osmanlıların hizmetine girip (1867), bahriye livası rütbesiyle donanma komutanlığına atandı. Girit ayaklanmasını (1867-1869) bastırmakla görevlendirilip, Paşa unvanı verildi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda, Rus limanlarına ve Tuna ağzına abluka uygulayarak Rus donanmasını etkisiz kıldı. Suhum'un boşaltılmasında binlerce müslümanın Batum, Sinop ve Trabzon'a taşınmalarını sağlayıp, müşirliğe yükseltildi (1881). İstanbul'a gelirken 1886 yılında  Milano'da öldüyse de, cenazesi İstanbul'a getirilerek Selimiye'deki İngiliz mezarlığına gömüldü.
• 1897 - Cyril Hinshelwood doğdu. İngiliz kimyager ve 1956 Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1967)
• 1937 - James Matthew Barrie, İskoç yazar (d. 1860)
• 
  James Matthew Barrie (d. 9 Mayıs 1860 - ö. 19 Haziran 1937) İskoç romancı ve tiyatrocu yazardır. Daha 6 yaşındayken, ölen ağabeyinden sonra annesinin bunalımdan çıkamayıp onu 13 yaşında ölen ağabeyinin yerine koyması ağabeyinden sonra bir ömür 13 yaşında kalmasına sebep olmuştur. Barrie pskojenik cücelik denen hastalık nedenıyle erişkin boyu 140 cm civarlarındaydı. Edinburgh Üniversitesi'nden 1882 yılında mezun oldu. Londra'da gazetecilik yaptı. Ölmek Daha İyi (1887) adlı ilk eseri Londra hayatını anlatan bir taşlamadır. Eski Işık İdilleri (1888) ve Thrums'ta Bir Pencere (1889) adlı eserleriyle büyük bir başarı kazandı. Bu eserler, ince bir mizah duygusu ve içli bir gerçekçilikle İskoç köylülerinin hayat ve törelerini dile getirmektedir. Barrie'nin gerçek anlamda ilk romanı olan Küçük Rahip (1891) olayları işleme, okuyucunun ilgisini uyanık tutma bakımından pek başarılı sayılmaz. Öbür romanları: Annesinin hayat ve ölümünden esinlenerek yazdığı Margaret Ogilvy (1894), Tommy and Grizel (1900), Küçük Beyaz Kuş (1902), Peter Pan Kensington Bahçelerinde (1904) Peter ile Wendy (1911). Barrie, hikâyelere canlılık veren zarif uslubuyla, ince mizah anlayışını tiyatroya da uyguladı. Quality Street (1903), Şahane Crichton (1903), gençler için yazdığı ve İngiliz halkının çok sevdiği Peter Pan (1904) önemli eserleridir. 1929 yılında Peter Pan'ın yazarı Barrie, oyun ve kitabın tüm haklarını "Great Ormond Street Hospital for Sick Children" isimli çocuk hastanesine bağışladı. Yani, oyunu sahneleyen ya da kitabı basan veya alan herkes, bu hastaneye telif ödemiş olacaktı. Bu son derece cömert yardım bunca zaman hastaneye çok büyük paralar kazandırdı ve kimbilir kaç hasta çocuğun iyileşmesini sağladı. Ancak, 2008 yılından itibaren bu telif hakkı akışının kesileceği öğrenildi.
• 
  Peter Pan ile Wendy: İskoçyalı ünlü roman ve tiyatro yazarı Sir James Matthew Barrie’nin yarattığı, ansiklopedilere bile geçmiş bir masal kahramanı olan Peter Pan, kuşlarla perilerin arasında kalabilmek için büyümek istemeyen, kuşlar gibi uçabilen bir çocuktur. Daha yedi günlük bir bebekken pencereden uçup giden kanatsız bir çocuk. Sir James Matthew Barrie, bu sevimli kahramanı, 1902’de kaleme aldığı "Peter Pan ile Wendy" adlı masal kitabında canlandırdı. Daha sonra 1904’te, bir başka öykü kitabında Peter Pan’ın bir başka serüvenini dile getirdi: "Peter Pan Kensington Bahçelerinde".
• Peter Pan Kensington Bahçelerinde:  Kensington Bahçeleri, Londra’da Kraliyet Sarayı'nın yakınındaki büyük parkın içindedir. Peter Pan, daha yedi günlük bir bebekken pencereden uçup gitmiş, uzaktaki Kensington Bahçeleri’ne konmuştur. Kanatları yoktur ama uçabilmektedir. Peter Pan orada perilerle karşılaşır çünkü nerede çocuk varsa orada periler de vardır. Periler genellikle çiçek kılığındadırlar. Peter Pan’ın flüt çalar dans delisi olan periler dans ederler. Peter Pan, bir ara doğduğu eve dönmeyi düşünür; uçarak gidip evinin penceresine konar..
• 1939 - Ferdi Merter, doğdu. Türk tiyatro, sinema oyuncusu, yazar ve yönetmen (ö. 2018)
• 1941 - Gilberto Bennetton, doğdu. İtalyan girişimci ve iş insanı (ö.2018)
• 1947 - Salman Rüşdi, doğdu. Hint asıllı İngiliz yazar
• 1956 - Thomas J. Watson, Amerikalı iş insanı (d. 1874)
• 1959 - Anne Hidalgo, doğdu. Fransız siyasetçi
• 1962 - Frank Borzage, Amerikalı yönetmen (d. 1894)
• 1964 - Boris Johnson, doğdu. Britanyalı gazeteci ve politikacı
• 1967 - Ziya Kürküt, doğdu. Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve sunucu
• 
  1973 - Tahir Alangu, Türk edebiyat tarihçisi ve halk bilimi araştırmacısı (d. 1915)
• Yazar, edebiyat tarihçisi, halkbilimi araştırmacısı, eleştirmen. (D. 24 Aralık 1915 [nüfus kaydında 1916] - Ö. 19 Haziran 1973, İstanbul). İlk öğrenimini Anamur'da tamamladı. Kabataş Lisesi (1938) ve İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1943) mezunu. Üç yıl süren askerliğinden sonra Yozgat, Kepirtepe ve Ortaklar köy enstitülerinde, Van (1950-52), Erzincan (1952-55), İstanbul Pertevniyal ve Galatasaray liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Ayrıca İngiliz Erkek Lisesinde edebiyat, İktisat Fakültesi Gazetecilik Yüksekokulunda tiyatro tarihi, Robert Kolej ve Boğaziçi Üniversitesinde (1969-1973) halkbilim dersleri verdi. Üniversite öğrenciliği sırasında halkbilim konularına ilgi duymuş ve fakülte bitirme tezini de “Türk Masallarının İç Yapısı ve Kahramanlar” adlı çalışmasıyla vermişti. Ancak mezun olduktan sonra akademik çalışmalarını sürdürme imkânı bulamadı. 1971'den ölümüne kadar, Yugoslavya'nın Ohri kentinde düzenlenen Balkan Halk Dansları ve Şarkıları Festivalinin düzenleme komitesi üyeliğini yaptı. PEN Yazarlar Derneği, Türk Dil Kurumu ve Association Internationale des Critiques Litteraires üyesiydi. Ölümüne kadar Sait Faik Hikâye Armağanı seçici kurulu üyeliğini sürdürdü. Zincirlikuyu Mezarlığfnda gömülüdür. Tahir Alangu, edebiyat dünyasına henüz lise öğrencisiyken Gündüz (1936) dergisinde yayımlanan bir şiiriyle girmişti. Üniversite öğrenciliği yıllarında Yeni Türk, Yeni Kurt (1941-42), Yurt, Değirmen ve Tarihten Sesler (1943) dergilerinde halkbilimi üzerine yazılar yazdı. Anadolu'daki öğretmenlik yıllarında da halkbilimi ve edebiyat araştırmalarını sürdürdü. 1956'da İstanbul'a döndükten sonra Yenilik, Yeditepe, (1957),Dost, Kim, (1957-63), May (1967-69) gibi dergilerde, Vatan   ve Cumhuriyet gazetelerinde eleştirileri, edebiyat araştırmaları ve halkbilim yazıları yayımlandı. 1960-69 yılları arasında Varlık Yıllığı’nda yıllın roman ve hikâye değerlendirmelerini yaptı. Türk romanı ve hikâyesi üzerine incelemeler yaptı, antolojiler hazırladı. Halk edebiyatı üzerine önemli kaynak çalışmalar yaparak, halkbiliminin hayati bir önem taşıdığını, eskinin temelleri üzerinde yeni ve çağdaş bir toplum oluşturulmasına katkıda bulunacağını savundu. Çalışmalarını masallar, destanlar, gölge oyunu ve göçmen folkloru üzerinde yoğunlaştırdı, kendisi de masallar yazdı. Ayrıca Ömer Seyfettin'in eserlerini yayına hazırladı. Ömer Seyfettin: Ülkücü Bir Yazarın Romanı (1968) eserinde, bir yazarın dünyasını sıcak bir yaklaşımla ele alarak, edebiyatımızda benzeri pek bulunmayan bir çalışma ortaya koydu. Boğaziçi Üniniversitesi Folklor Kulübünde yaptığı çalışmalarla, 196O'lı yılların sonlarından itibaren dış dünyaya açık, karşılaştırmalı çalışmalara yatkın, yenilikleri izleyip aktaran genç araştırmacılar yetişmesinde yol gösterici oldu. Daha çok hikâye, roman incelemeleri ve edebiyat tarihi araştırmalarıyla tanınan Alangu'nun,  Cumhuriyet'ten Sonra Hikâye ve Roman (I. cilt 1959, II. ve III. ciltler 1969) eseri geniş kapsamlı bir araştırmanın ürünüdür.ESERLERİ: ARAŞTIRMA-İNCELEME: Cumhuriyet'ten Sonra Hikâye ve Roman (3 cilt, 1959, 1965), Çocuk Kitapları Üstüne (1965), VIII. Yüzyıldan Günümüze 100 Ünlü Türk Eseri (2 cilt, 1974), Türkiye Folkloru El Kitabı (ders notları, yazılar, 1983). DERLEME-HAZIRLAMA: Çalgılı Kahvelerdeki Külhanbey Edebiyatı ve Nümuneleri (1943), Kalavela (Fin millî destanının özeti ve inceleme, 1945), Sait Faik İçin (1956), Mevlût (izahlı tam metin, 1958), Servet-i Fünûn Edebiyatı Antolojisi (1958), Ataç'a Saygı (1959), Billur Köşk Masalları (1961), Keloğlan Masalları (1967), Dünyadan ve Bizden Çingene Hikâyeleri (1972). MONOGRAFİ: Ömer Seyfettin: Bir Ülkücü Yazarın Romanı (1968). ÇEVİRİ: Gün Batarken (I. Andriç’ten, 1963), Kovulmuş (S. Y. Agnon’dan, 1966), Sınırdaki Çiftlik (J. Javkov’dan, 1966), Bir Gecelik Misafir (S. Y. Agnon’dan, 1966-67), Kovulmuşlar (J. Agnon’dan, 1967), Siste Bir Ses (J. P. Jocopsen’den, 1967), Guatemala Efsaneleri (M. A. Asturias’ten, 1967), Kopar Zincirlerini Gülsan (C. Aytmatov’dan, 1969)
• 1977 - Ali Şeriati, İranlı sosyolog (d. 1933)
• 
  İranlı Müslüman sosyolog, aktivist, düşünür ve yazar (D. 23 Kasım 1933, Sabzevar / Horasan / İran – Ö. 18 Haziran 1977, Southampton / İngiltere). İran İslam Devrimi’nin ideologlarından, 20. Yüzyılın en önemli düşünürleri arasındadır. Özellikle din sosyolojisi ve çağdaş İslam düşüncesi üzerine eserler veren, eserleri pek çok ülkede ilgi gören Ali Şeriati,  23 Kasım 1933 tarihinde İran'ın Sabzevar şehrinde doğdu. Milliyetçi öğretmen bir babanın oğlu olan Şeriati, öğrencilik yıllarında ülkesinde bulunan fakir insanların kötü halini görmüştür. Bu dönemde Müslüman insanların sorunlarına çözümler bulmaya uğraştı. Bunun yanında Şeriati, Mevlana ve Muhammed İkbal'den büyük ölçüde etkilenmiştir. Üniversite öğrenimini İran'da tamamladıktan Paris Üniversitesi'nde doktorasını yaptı.Eğitimini tamamladıktan sonra ülkesine dönmüş, fakat şah yönetimi tarafından yakalanarak Fransa'da bulunduğu dönemde devleti yıkmaya çalışmakla suçlanmıştır. Daha sonra 1965'te serbest bırakılmış ve Meşhed Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başlamıştır. Dersleri kısa bir zaman sonra öğrenciler tarafından büyük bir ilgi görmüştür. Bunun üzerine hükümet üniversiteye baskı yaparak ders vermesini engellemiştir. Daha sonra Tahran'a giden Ali Şeriati, Hüseyniye-i İrşad Enstitüsü'nde ders vermeye başladı. Burada da anlattığı derslere büyük ilgi olması sebebiyle şah rejimi bazı öğrencileri tutuklatmıştır.Ali Şeriati’nin Hüseyniye-i İrşad’da yaptığı ve geniş ilgi gören konuşmaları, İran İslam Devriminin kültürel yapı taşları arasında kabul edilmektedir. Hakkındaki en önemli eserlerden biri de eşi Puran Şeriati’nin, Türkçe’ye de çevrilen “Eşim Ali Şeriati”  adlı eseridir. Kitap, “Ali Şeriati ile Birlikte” – Eşinden Anılar” adıyla da yayımlanmıştır. Vefatı: Şahlık rejiminin güvenlik örgütlerinden biri olan SAVAK kendisini yakın takibe almıştı. Yapılan baskılar sonucu Şeriati, İngiltere'ye giderek buraya yerleşti ve 18 Haziran 1977 günü bu ülkenin Southampton kentinde hayatını kaybetti. Otopsi sonuçlarında kalp yetmezliğinden öldüğü belirtilse de Ali Şeriati'nin SAVAK ajanları tarafından şehid edildiği kanaati oldukça yaygındır. 20 Yüzyılın en önemli düşünürlerinden olan Ali Şeriati’nin kabri, Suriye’de, Seyyide Zeyneb Camiindedir.  Puran Şeriati (e. 1958–1977) ile evliydi. İhsan Şeriati, Suzan Şeriati, Sara Şeriati, Mona Şeriati adlarında dört çocuk babasıydı. Dr. Ali Şeriati'nin: “Allah seni bana vermekle bana vermediklerini telafi etmiştir.” dediği eşi Püren Şeriati, 15 Şubat 2019’da vefat etmiştir. KİTAPLARI:Aşk ve Tevhid (1986) Kapitalizm Uyanıyor mu? (1989) İdeallerin Yenilgisi (1999) Dünya Görüşü ve İdeoloji (2000) Kadın (2000) Kendisi Olmayan İnsan (2000) İslam ve Sınıfsal Yapı (2000) Anne Baba Biz Suçluyuz - Dine Karşı Din (2000), Dinler Tarihi 2 (2000) İslam'ı Anlamak (2003) Medeniyet ve Modernizm (2003) İktisat Sosyolojisi I / Kapitalizm (2004) Bir Kez Daha Ebuzer (2005) Hac (2007) Aşina Yüzlerle (2007) Biz ve İkbal (2007) İktisat Sosyolojisi II / İslam Ekonomisi (2008) İktisat Sosyolojisi III / Marksizm (2008) İnsan (2008) Sanat (2008) Ebuzer (2008) Öze Dönüş (2009) Sizi Rahatsız Etmeye Geldim - Ali Şeriati Yıllığı (2009) Çöle İniş (2010) Kadın - Fatıma Fatımadır (2011) Adem'in Varisi Hüseyin (2011) İslam Bilim – 2 (2011) İslam Bilim – 3 (2011) Şia (2012) Dua (2012) Mektuplar (2012) İran ve İslam (2012) İbrahim'le Buluşma (2012) Ali (2012) Muhtelif Eserler – 1 (2012) Muhtelif Eserler – 2 (2012) Yeni Çağ’ın Özellikleri (2012) Yalnızlık Sözleri 1 (2012) Yalnızlık Sözleri 2 (2012) Kendini Devrimci Yetiştirmek (2013) İslam Nedir Muhammed Kimdir (2013) Anne Baba Biz Suçluyuz (2013) Aydın (2013) Çocuklar ve Gençler (2013) Marksizm (2013) Şehadet (2913) Medeniyet Tarihi 2 (2013) Hangi Şia? (2013) Kur'an'a Bakış (2013) Dine Karşı Din (2013) İnsanın Dört Zindanı (2013) Bilinç ve Eşekleştirme (2013) Ali Şeriati Külliyatı-38 Kitap Takım (2018) KÜRTÇE KİTAPLARI: Lı Ser Reça İbrahim (Çev. Murad Polad, 2009)
• 1978 - Zoe Saldana, doğdu. Amerikalı oyuncu
• 1983 - Mark Selby, doğdu. İngiliz snooker ve pool oyuncusu
• 1985 - José Sosa, doğdu. Arjantinli futbolcu
• 1993 - William Golding, İngiliz yazar (d. 1911)
• 2004 - Hikaye yazarı Mehmet Günsür, 49 yaşında öldü. Yazar, 2003 Sait Faik Hikaye Armağanı almıştı.
• 2012 - Richard Lynch, Amerikalı oyuncu (d. 1936)
• 2013 - Gyula Horn, Macar sosyalist politikacı ve eski Başbakan (d. 1932)
• 
  2013 - James Gandolfini, Amerikalı oyuncu (d. 1961)
• 
  
• 
  2013 - Sait Maden, Türk şair, çevirmen, ressam, fotoğrafçı ve grafik tasarımcısı. (d. 1931)
• 
  
• 
  2016 - Anton Yelchin, Rus asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1989)
• 
  
• 
  2019 - Norman Stone, İskoç tarihçi (d. 1941)
• 
  
• 
  2020 - Ian Holm, İngiliz oyuncu (d. 1931)
• 
  
•