21 Ekim 2022 Cuma

BELLEK (21 EKİM)


  OLAYLAR:

  • 1520 - Ferdinand Magellan, Güney Amerika'nın güneyinde, kendi ismiyle anılan boğazı keşfetti.
  • 1600 - Japonya'nın Sengoku Devrini sona erdirip, Tokugawa dönemine geçirecek Sekigahara Meydan Muharebesi başladı.
  • 1805 - Amiral Nelson komutasındaki İngiliz filosu, İspanya'nın güneybatısında Trafalgar'da Napolyon'un Birleşik Fransız-İspanyol Donanmasını yendi. Amiral Nelson da savaşta öldü.
  • 1854 - Kırım Savaşı'nın başlaması üzerine modern hemşireliğin kurucusu Florence Nightingale, 38 başka hemşireyle birlikte Üsküdar'daki Selimiye Kışlası'na gönderildi.
  • 1860 - İlk özel siyasi gazete Tercümanı Ahval çıkmaya başladı. Sahibi Yozgatlı Çapanoğlu Agah Efendiydi.
  • 1878 - Almanya'da Otto von Bismarck antikomünist özellikteki Anti-Sosyalist Yasa'yı yürürlüğe soktu.
  • 1879 - Thomas Edison, karbon filamanlı elektrik ampulünü icat etti.
  • 1918- Halep Osmanlı Devleti’nin elinden çıktı.
  • 1920- Damat Ferit Paşa istifa etti; Tevfik Paşa Osmanlı sadrazamı oldu.
  • 1934- General Çan Kay-Şek tarafından kuşatılan ve yenilgiye uğratılan Çin komünistleri, Mao’nun etrafında toplanmaya başladı
  • 1935 - Almanya, Milletler Cemiyeti'nden resmen ayrıldı.
  • 1938 - Japonlar, Çin'in Kanton şehrini işgal etti.
  • 1940 - Ernest Hemingway'in Çanlar Kimin İçin Çalıyor kitabı New York'ta basıldı.
  • 1945 - Fransa'da kadınlar, ilk kez oy kullanma hakkı elde etti.
  • 1945 - Nüfus sayımı yapıldı. Türkiye nüfusunun 18.871.203 olduğu açıklandı. İstanbul il nüfusu ise 1.071.686.
  • 1950- Türkiye’de din dersleri ilk ve orta öğretimde mecburi hale getirildi.
  • 1950 - Çin askerleri Tibet'i işgal etti.
  • 1966- CHP’nin 18.Kurultayı’nda, 2 yıldır tartışılan “Ortanın Solu” açılımı kabul edildi. İsmet İnönü yeniden genel başkanlığa seçildi.
  • 1967- “Savaşın Sonu İçin Ulusal Hareket Komitesi” Washington’da 100 bini aşkın kişiyle Vietnam Savaşı karşıtı gösteri yaptı. Vietnam Savaşı karşıtları Pentagon önünde de gösteri yaptı
  • 1969 - Doğan Avcıoğlu liderliğinde Devrim gazetesi yayımlanmaya başladı.
  • 1969 - Batı Almanya'da sosyal demokrat Willy Brandt Şansölyeliğe (başbakan) seçildi.
  • 1970- Adana/ Bossa’da akort sisteminin ıslahını isteyen 1.200 işçinin direnişine diğer bölümlerdeki işçilerin de sendikaları TEKSİF’in haklarını koruyamadığı gerekçesiyle katılmaları sonucu, yaklaşık 4 bin işçi tezgahları durdurup kapıları tutarak direnişe geçti
  • 1971 -Şilili şair Pablo Neruda “bir kıtanın kaderini ve hayallerini canlandıran şiirlerinden dolayı” Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.
  • 1972 -  Avukatlarının, itiraz ettikleri bilirkişi heyeti raporunu Mümtaz Soysal ile birlikte hazırlamaları gerektiği yolundaki talebine rağmen tutuksuz yargılanan Soysal, Askeri Savcı Baki Tuğ’un talebi doğrultusunda Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce tutuklandı. Profesör Mümtaz Soysal Ankara Sıkıyönetim Mahkemesince, “Anayasaya Giriş” adlı ders kitabında komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle, tekrar 6 yıl 8 ay hapse mahkum edildi.
  • 1976- Sinematek’in 11 yıllık yöneticisi Onat Kutlar, İstanbul/Fitaş Sineması’nda düzenlenen gala gecesinde görevi Vecdi Sayar’a devretti. Gala gecesinde Sovyet Yönetmen S.Rostotsky’nin “Sakindi Oranın Şafakları” adlı filmi gösterildi.
  • 1978- Türkiye İşçi Partisi (TİP) Tekirdağ Merkez İlçe üyesi şarap fabrikası işçisi Recep Selçuk, gece evine dönerken MHP İl binası önünde dövülüp kurşunlanarak öldürüldü.
  • 1983 - Uzunluk ölçüsü metre, ışık hızı üzerinden yeniden tanımlandı ama uzunluğu yine aynı kaldı. Buna göre 1 metre ışığın havasız ortamda saniyenin 1/299,792,458 'i süresince katettiği mesafedir.
  • 1984 - Afşin-Elbistan Termik Santrali açıldı.
  • 1985 - Alman gazeteci ve yazar Günter Wallraff'ın Türk işçisi kimliğiyle yaşadıklarını anlattığı En Alttakiler (Ganz Unten) adlı yapıtı piyasaya çıktı.
  • 1987 - Türkiye'de montajı yapılan ilk savaş uçağı F-16 Savaşan Şahin resmî törenle uçuruldu.
  • 1987- Londra’da Muhafazakar Thatcher hükümetinin getirdiği “Kelle Vergisi”ne karşı “Kelle Vergisi Karşıtı Federasyon”un mitinginin ardından Brixton Hapishanesi’ne yürüyen 2.500 kadar gösterici polisle çatıştı.
  • 1988 - Ankara’da TBKP duruşması için gelip gözaltına alınan 21 kişiye 7 gün süreyle elektrik işkencesi yapıldığı açıklandı. İstanbul Tabip Odası’ndaki basın toplantısına SHP ve SP yöneticileri, İHD, TAYAD, TYS temsilcileriyle şairler Arif Damar ve Sennur Sezer de katıldı.
  • 1990 - Genel nüfus sayımı: Türkiye'nin nüfusu 56.473.035
  • 1990- ANAP hükümetinin “artan terör eylemleri” gerekçesiyle, dosyaları TBMM’de bekleyen idam cezalarının onaylanmasını gündeme getirmesine tepkiler sürüyor. Atatürkçü Düşünce Derneği, İstanbul Eczacı, Tabip, Diş Hekimleri ve Veteriner Hekimler Odaları idama karşı çıktı. T.Harb İş, Ağaç İş ve Otomobil-İş sendikaları da idam karşıtı açıklamalar yaptı.
  • 1992- Almanya Yeşiller Partisi kurucularından ve ilk genel başkanı Petra Kelly evinde ölü bulundu. Kelly’nin hayat arkadaşı emekli general Gerd Bastian’la birlikte intihar ettiği anlaşıldı.
  • 1993- PTT’nin “T”sinin satışı Anayasa Mahkemesi’nce durduruldu. PTTnin “T”sinin özelleştirilmesi aşamasında çıkarılan kanun hükmündeki kararnamenin iptal edilmesi istemiyle Mümtaz Soysal ve 92 arkadaşının Anayasa Mahkemesi’nde açtığı iptal davası sonuçlandı. Mahkeme ilk önce “Yürütmenin durdurulması” yetkisinin olup olmadığını onayladı. 3’e karşı 8 oyla kabul edilen bu karar aynı zamanda bir “içtihat kararı” niteliği kazanmış oldu. (Yani Anayasa Mahkemesi herhangi bir konuda yürütmenin durdurulması kararı verebilir. Bu yetkiyi daha önce Anayasa Mahkemesi hiç kullanmamıştı.) İkinci oylama PTT’nin “T”si konusunda yürütmenin durdurulmasının oylaması oldu ve bu da 5’e karşı 6 oyla kabul edildi. Başkan Özden yürütmenin durdurulması yönünde oy kullandı. Üçüncü olarak kararnamenin iptali tartışıldı ve bire karşı 10 oyla iptaline karar verildi.
  • 1993-  37 kişinin hayatını kaybettiği 124 sanıklı Sivas Katliamı Davası Ankara DGM’de başladı. Sanık avukatları arasında bulunan Refah Partisi Milletvekili ve Meclis Grup Başkanvekili Şevket Kazan, müdahil avukatların itirazı üzerine sonraki duruşmalara katılamadı.
  • 1993-  Özlük haklarının düzeltilmesi talebiyle “beyaz eylemlerinde” doktorlar İstanbul ve İzmir’de iş bıraktı, diğer illerde her bir hastanede toplu nöbetler tutuldu. 
  • 1993- Sosyal Hizmet-Sen’liler İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü önünde “sosyal hizmet tazminatı verilmesi” taleplerini yineledi. 
  • 1997 - Anadolu Ajansı, uydu ile kesintisiz haber yayınını, Başbakan Mesut Yılmaz'ın da katıldığı toplantı ile başlattı.
  • 1998 - TBMM, NATO'nun genişlemesini onayladı. Böylece 16 ittifak üyesi ülkenin de onayı tamamlandı ve genişleme kesinlik kazandı.
  • 1999 - Çeçenistan'ın başkenti Grozni'de kalabalık bir alışveriş merkezine yapılan roket saldırısında 110 kişi öldü, 400 kişi yaralandı.
  • 1999 - Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi ve gazeteci yazar Profesör Ahmet Taner Kışlalı bombalı bir saldırı sonucu öldürüldü. Ahmet Taner Kışlalı 13 Mayıs 1999 tarihli Akit’te hedef gösterilmişti. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti verilerine göre Türkiye’de 1905’den bu yana 57 gazeteci, son 10 yılda ise 35 gazeteci öldürüldü.
  • 2003- 17 Nisan 1992’de Çiftehavuzlar’da bir eve yapılan ve 11 kişinin öldürüldüğü Devrimci Sol baskınında 3 kişiyi “kasten infaz ettikleri”iddiasıyla yargılanan 22 güvenlik görevlisi ikinci kez beraat etti. Kararı protesto eden TAYAD üyeleri duruşma salonundan çıkarıldı.
  • 2003 - Maliye Bakanlığı’nın İstanbul Üniversitesi Baltalimanı Tesisleri’ne el koyma girişimine karşı Eğitim-Sen’liler İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüs önünde açıklama yaptı.
  • 2004- SSK hastanelerinin Sağlık Bakanlığı’na devrinin tasarlanmasına karşı DİSK, Türk-İş ve KESK’e bağlı sendikalar başta İstanbul, İzmir ve Adana olmak üzere birçok ilde gösteri düzenledi.
  • 2007 - Saat 00:20 sıralarında, Irak'ın kuzeyinden Türkiye'ye sızan PKK mensupları tarafından, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Dağlıca'da konuşlu piyade taburunun emniyet unsuru olan bir bölüğe kalabalık bir grupla üç ayrı bölgeden silahlı saldırıda bulunuldu. Genelkurmay çıkan çatışmada 12 şehit, 16 yaralı verildiğini ve 32 PKK'lının da öldürüldüğünü açıkladı.
  • 2007- Cumhurbaşkanının 5 yıllığına halk tarafından seçilmesini, milletvekili seçimlerinin 4 yılda bir yapılmasını öngören anayasa değişikliği, halk oylamasında yüzde 68,95’lik “evet” oyuyla kabul edildi.
  • 2011- Deniz Feneri e.V davasında tutuklu bulunan ve aralarında eski RTÜK Başkanı Zahid Akman ve Kanal 7 Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Karaman’ın da bulunduğu altı kişi tahliye edildi. 30 Ekim’de kalan iki tutuklu sanık Muzeffer Şafak ile Harun Kapuyoldaş’ın salınmasıyla davada tutuklu sanık kalmadı.
  • 2015- Başbakan Ahmet Davutoğlu Suriye Devlet Başkanı Esad’ın Moskova’ya gitmesiyle ilgili olarak “Ne diyeyim, keşke daha uzun kalsa da Suriye halkı rahat etse. Hatta daimi olarak kalsa da geçiş süreci böyle başlasa.” dedi.
  • 2016- Kamerun’da kapasitesinden iki kat fazla yolcu taşıyan trenin raydan çıkması sonucu 70’den fazla kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.




DOĞANLAR:



ÖLÜMLER:

(derleyen:mstfkrc)

 

Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)