OLAYLAR:
- 1402 - Timur, Rodos şövalyelerinin 57 yıldır hüküm sürdüğü İzmir'i kuşattı.Kuşatma birkaç gün sonra bilinmeyen bir sebeple kaldırıldı. Timur ve orduları geldikleri Türkistan’a dönüş yolculuğunu başlattı.
- 1640- Portekiz İspanya’dan bağımsızlığını ilan etti.
- 1865 - Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyindeki, (tarihsel olarak) ilk siyah üniversitesi olan Shaw Üniversitesi, Kuzey Carolina, Raleigh'de kuruldu
- 1900- Iskra (Kıvılcım) dergisi, Sibirya’dan tahliye olup Cenevre’ye gelen Lenin ve Plehanov’un kararı ile Stuttgard’da yayına başladı.
- 1906- Dünyanın ilk sinema salonu Theatre Omnia Pathe, Paris’te açıldı.
- 1913- Ford Motor Company, ilk hareketli montaj hattını başlattı.
- 1921- Yabancı firmaların ellerinde bulunan demiryolu işletmeciliği millileştirildi ve Anadolu Demiryolları Müdüriyet-i Umumiyesi adlı kurum oluşturuldu.
- 1928- Osmanlı borçlarının tasfiyesine ilişkin anlaşma TBMM’de onaylandı.
- 1928- Gazeteler, mecmualar, levha, tabela ve ilanlar yeni latin harflerle basılmaya başladı.
- 1930- İstanbul’daki Duyun-u Umumiye binası boşaltılarak hükümete teslim edildi. Bina 1933’te İstanbul Erkek Lisesi’ne devredildi.
- 1931 - İlk sesli Türk filmi, "İstanbul Sokaklarında" gösterildi.
- 1932- Kadro Dergisi, Şevket Süreyya ve arkadaşları tarafından yayınlanmaya başlandı.
- 1942- İstanbul’da yoksul ve işsizler için çeşitli semtlerde 6 aşevi açıldı.
- 1954 - Adıyaman ve Sakarya il oldu.
- 1965- Ereğli’deki grizu patlamasında 9 işçi öldü.
- 1977- SBF-DER Başkanı Hakan Yurdakuler’i 8 Nisan 1976’da öldürmekten sanık ülkücü Davut Haskırış 20 yıl hapse mahkum edildi.
- 1977- Türk Lirası’nın değeri marka göre yüzde 4 oranında düşürüldü. Markın değeri 827 kuruştan 860 kuruşa yükseltildi. İşçilerden ise mark 893 kuruştan alınacak.
- 1983 - 12 Eylül Darbesi'den sonra oluşturulan Danışma Meclisi'nin görevi, 6 Kasım 1983 genel seçimlerinden sonra yeni parlamentonun göreve başlamasıyla sona erdi.
- 1984- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT’de “yurttaş, yurt, ozan, yaşam, özveri, olanak, koşul, bilimsel, toplumsal, tarihsel, sırdaş” gibi sözcüklerin kullanılması yasaklandı.
- 1988- Cumhurbaşkanı Kenan Evren öğrenci af yasasını veto etti. Yasa üniversitelerde kılık kıyafete serbestlik tanıyordu.
- 1989- Vatikan’da Papa 2.Jean Paul ile görüşen Gorbaçov, SSCB’nin Vatikan’la diplomatik ilişki kurmayı kabul ettiğini duyurarak Papa’yı SSCB’ye davet etti. Papa Gorbaçov’u, ailesini ve tüm Sovyet halkını takdis etti, katoliklere din özgürlüğü yasasının çıkarılmasını istedi.
- 1989 - Çekoslovakya’dan sonra, Demokratik Alman Cumhuriyeti’nde de Komünist Parti’nin iktidar tekeline son verildi. Parlamentoda 425 milletvekilinin oybirliğiyle alınan kararla Anayasa’daki KP’nin “öncü rolü”ne ilişkin 1.madde kaldırıldı.
- 1990- Türkiye Taşkömürü Kurumu’na bağlı 48 bin maden işçisi ile MTA arasındaki sözleşmede anlaşma sağlanamayınca greve başlayan işçiler ocak ağızlarında toplanıp kent merkezindeki Genel Maden-İş Sendikası’na yürüdü. Maden İşçileri Sendikası Başkanı Şemsi Denizer “Taleplerimiz karşılanıncaya kadar greve devam” dedi. Maden işçisine fırıncılar bedava ekmek dağıtacak, belediye su parasını tahsil etmeyecek, işçilere gıda yardımı başlıyor.
- 2000- Türkiye’de 12 Eylül 1980’den sonra ilk kez 1 milyon çalışan bir günlük iş bırakma eylemi yaptı. Hükümetin 2001 bütçesi ve öngörülen yüzde 10’luk zam oranı protesto edildi. Türk-İş, DİSK, Hak-İş, KESK, Kamu-Sen ve Memur Sen üyesi 500 bin çalışan Türkiye’nin dört bir yanında alanlara çıktı. ‘Hükümet istifa’,’Kurt, kuş, arı; IMF iktidarı’, ‘IMF değil üretenler yönetsin’ sloganları atıldı.
- 2000 - Şili'nin eski diktatörü Augusto Pinochet'nin, iktidarı dönemindeki cinayet ve insan kaçırma suçlarından dolayı tutuklanmasına karar verildi.
- 2003- İ.Rüştü Cirit başkanlığındaki Üsküdar 2.Ağır Ceza Mahkemesi 37 kişiden 29’u hakkında beraat kararı verdi, Başbakan Erdoğan ve 3 AKP milletvekilinin yargılanmasını durdurdu. İ.Rüştü Cirit 2004’de Yargıtay üyesi, 2015’de Yargıtay Başkanı oldu, 2016’da çay/zeytin topladı!
- 2003- BM Genel Kurulu, ilk kez yolsuzluklarla mücadeleyi öngören uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşme rüşvet, zimmete para geçirme, karapara aklamayı suç sayıyor ve bu yolla elde edilen malvarlıklarına el konulmasını öngörüyor. ABD, özel sektör ve sanayi sektöründe verilebilecek rüşvetlerin kapsam dışında bırakılmasını sağladı.
- 2010- DİSK genel başkanlarından Kemal Türkler’in öldürülmesine ilişkin Ünal Osmanağaoğlu’nun yargılandığı dava, zaman aşımı gerekçesiyle ortadan kaldırıldı.
- 2010- Maden Mühendisleri Odası’ 2008’de 43, 2009’da 92,2010’un ilk iki ayında da 19 olmak üzere toplamda 154 işçinin maden kazalarında hayatını kaybettiğini açıkladı.
- 2013- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, yönetmen Ragıp Yavuz hakkında “Gezi’ye destek” soruşturması açtı.
- 2017- İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturma kapsamında, Reza Zarrab ve 22 yakınının mal varlıklarına el konuldu. Gerekçe: Türkiye Cumhuriyet Devleti’nin güvenliği, iç ve dış siyasal yararları bakımından niteliği itibari ile gizli kalması gereken bilgileri diğer bir yabancı devlet lehine siyasal ve askeri casusluk maksadı ile temin etmek.
DOĞUMLAR:
- 1761 - Marie Tussaud, Fransız sanatçı (ö. 1850)
- 1884 - Karl Schmidt-Rottluff, Alman dışavurumcu ressam ve grafiker (ö. 1976)
- 1923 - Maurice de Bevere, Belçikalı çizer (ö. 2001)
- 1945 - Bette Midler, Amerikalı şarkıcı, komedyen ve oyuncu
- 1945 - Sevil Üstekin, Türk oyuncu
- 1953 - Akif Hamzaçebi, Türk maliyeci, ekonomist, spor yöneticisi ve politikacı
- 1958 - Altan Gördüm, Türk oyuncu
- 1961 - Jeremy Northam, İngiliz aktör
- 1971 - Emily Mortimer, İngiliz sinema, tiyatro, dizi oyuncusu, senarist ve komedyen
- 1982 - Rizwan Ahmed, İngiliz aktör ve rapçi
ÖLÜMLER:
- 1455 - Lorenzo Ghiberti, İtalyan sanatçı (d. 1378)
- 1934 - Sergey Mironoviç Kirov, Bolşevik lider (d. 1886)
- 1935 - Bernhard Schmidt, Alman optik mühendisi (d. 1879)
- 1971 - Hüseyin Avni Şanda, Türk yazar ve gazeteci (d. 1902)
- 1994 - Şecaettin Tanyerli, Türk sanatçı (d. 1921)
- 1998 - Mazhar Apa, Türk iş insanı ve ressam (d. 1905)
- 2002- Arkeolog Ord. Prof. Ekrem Akurgal, 91 yaşında öldü. Türkiye arkeolojisini dünyaya tanıtan Akurgal ‘hocaların hocası’ olarak biliniyordu.
- 2009 - Cahide Birgül, Türk yazar (d. 1956)
- 2018 - Ennio Fantastichini, İtalyan oyuncu (d. 1955)
- 2018 - Refik Durbaş, Türk şair (d. 1944)
- 2019 - Mariss Jansons, Leton kökenli Sovyet-Rus orkestra şefi (d. 1943)
(derleyen: mstfkrc)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder