Phaselis'i betona boğacak projeye dava açıldı
Antalya’daki Phaselis antik kentinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan halk plajı ve günübirlik tesislerle ilgili projenin iptali ve Koruma Kurulu kararına karşı için dava açıldı.
Phaselis antik kentinin bulunduğu Kemer Tekirova’da yaşayan 14 yurttaş ile TMMOB Mimarlar Odası Antalya Şubesi’nin Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi’nde açtığı dava dilekçesinde, arkeolojik sit alanlarıyla ilgili ilke kararı ve ilgili yasal düzenlemelere aykırı olduğu savunulan projeyle ilgili kararın iptali istendi. Projenin uygulanmasına onay veren Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’nün kararının da iptalini talep eden davacılar, Antalya İdare Mahkemesi’nde ayrı bir dava açtı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırımlar ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün Antalya’nın Kemer ilçesinde uygulamaya koyduğu ‘Phaselis Antik Kenti Ören Yeri ve Bütünleyici Kıyı Alanı Çevre Düzenlemesi’ projesi yargıya taşındı.
Bölgede yaşayan vatandaşlar ile Mimarlar Odası dava açtı
Kemer Tekirova’da yaşayan 14 yurttaş ile TMMOB Mimarlar Odası Antalya Şubesi’nin Ankara Nöbetçi İdare Mahkemesi’nde açtığı dava dilekçesinde, projeyle ilgili 30 Ocak 2023 tarihli ihale kararı ile ilgili Bakanlık Olur’unun yürütmesinin durdurulması ve iptali talep edildi.
'Sit alanında yapılan uygulamalar hukuksuz'
Bölgede yaşayan davacıların 20 Şubat 2023 tarihinde iş makinelerinin Phaselis antik kentinin sahasına girerek yol açtığını gördükleri belirtilen dava dilekçesinde, sit alanında yapılan uygulamanın hukuksuz olduğu ileri sürüldü.
İhaleye olur verilmeden önce kurul kararı
Toplam 85 bin metrekarelik 1. Derece arkeolojik sit alanında uygulamaya konulan proje için alana giren yüklenici firmaya ait iş makinelerinin, 16 Ekim 2022 tarihli Kurul Kararına dayandığına dikkat çekilen dava dilekçesinde, “İhaleye olur kararı verilmeden önce T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 16/10/2022 tarih ve 14708 sayılı kararı ile ve 15.11.2022 tarih 14780 Numaralı kararı ile izin vermiştir. Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun bu kararları da hukuk dışıdır” denildi.
'Bakanlık kendi koyduğu karara uymuyor'
Bakanlığın iki ayrı koyda uygulamaya başladığı bu proje kapsamında günübirlik tesisler, restoran, kafeterya, otopark, karşılama merkezi, cankurtaran ünitesi, duş ve tuvaletlerden oluşan çok sayıda yapı inşa edileceğine dikkat çekilen dava dilekçesinde, “Bin metreküpten fazla beton malzemenin de kullanılacağı projenin inşası için PVC, demir ve alüminyum gibi malzemelerin yanı sıra yoğun olarak ahşap kullanılacaktır. Projeyle ilgili ihale dosyasında yer alan bilgilere göre 2892 metreküplük derin kazı yapılacağı belirtilen arazide 1139 metreküp beton kullanılacak. Görüleceği üzere 2863 sayılı kanun ve 658 sayılı İlke Kararı açıkça ihlal edilmiştir. Bakanlık, kendi koyduğu ilke kararına uymamaktadır. İhale ve ‘Olur’ kararı bu yönüyle kanuna aykırıdır” ifadelerine yer verildi.
Proje Milli Parklar Kanunu'na da aykırı
Projenin uygulamaya konduğu alanın aynı zamanda Milli Park statüsünde olduğu anımsatılan dava dilekçesinde, mili parkların uzun devreli gelişim planı kapsamında yönetildiğine dikkat çekilerek, “Beydağları Uzun Devreli Gelişim Planı'nda alanla ilgili böyle bir kullanım bulunmamaktadır. Yani proje Milli Parklar Kanunu'na aykırıdır” ifadelerine yer verildi.
Milli park gelişim planı: 'Yeni turizm alanları açılmamalı'
Beydağları Sahil Milli Parkı’nın kaynak değerleri itibariyle ulusal ve uluslararası önemine dikkat çekilen dilekçede, milli parkın uzun devreli gelişim planında yer verilen “alanda gerçekleştirilen turizm ve rekreasyonel faaliyetlerin, alanın doğal kaynak değerleri üzerinde baskı oluşturmaması sağlanmalıdır. Milli Park içinde mevcut ve kullanım potansiyeli çok yüksek alanlar dışında, yeni turizm alanları açılmaması gerekmektedir” görüşüne de atıfta bulunuldu.
Projeye izin veren koruma kurulu kararı da yargıya taşındı
Davanın avukatlarından Tuncay Koç, projeyle ilgili ihalenin iptali dışında projeye uygun görüş bildiren Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararının iptali için de ikinci bir dava daha açtıklarını söyledi. Antalya Nöbetçi İdare Mahkemesi’nde açılan davada, hukuk dışı olduğu öne sürülen projeyle ilgili Kurul kararının da iptali talep edildi.
Bakanlık Phaselis'e beton dökmek için 50 milyon bütçe ayırdı
Kültür ve Turizm Bakanlığı Phaselis’i betona boğacak proje için 47,7 milyon lira ödenek ayırdı. Bakanlık, 2018 yılında tüm ülkedeki kazılar için 34 milyon destek vermişti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Antalya’daki Phaselis antik kentinde başlattığı halk projesi ve günübirlik tesis inşa etme projesine yönelik tepkiler sürüyor. Kesin yapılaşma yasağı olan 1. derece arkeolojik sit alanında özel bir firmaya verilen yapım ihalesi için yaklaşık 50 milyon TL bütçe ayrıldığı ortaya çıktı. İhale sözleşmesine göre 60 günde bitirilmesi planlanan proje için 47 milyon 737 bin 500 TL artı KDV ödenek ayrıldığı öğrenildi. Bu tutar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2018 yılında tüm ülkedeki arkeolojik kazılar için ayırdığı 34 milyonluk bütçenin yaklaşık 1,5 katı oranında. Bakanlık, 2017’de ise ülke genelindeki arkeolojik kazılara 37,8 milyon lira ödenek ayırmıştı. Phaselis’te yıkıma neden olacak projeyi “antik kenti korumak amacıyla” uygulamaya konduğunu savunan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2022 yılında Phaselis’teki kazı ve araştırmalar için yalnızca 60 bin TL tutarında bütçe ayırdığı öğrenildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Phaselis antik kentinde başlattığı halk plajı ve günübirlik tesislerle ilgili inşaat projesi tepkiyle karşılandı. Antik kentin mutlak yapılaşma yasağı bulunan 1. Derece arkeolojik sit alanı sınırları içerisinde kalan iki ayrı noktasında planlanan halk plajı üniteleri, Bostanlı Koyu ve Cennet Koyu’nda büyük yıkıma yol açacağından endişe ediliyor.
'Kurul izniyle yapılıyor'
Antik kentin kuzeyinde bulunan Cennet Koyunda yüklenici firma tarafından başlatılan çalışmalarda arazide kazı yapılarak zemine beton döküldü. Çalışma alanına asılan branda afişlerde, çalışmaların Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun izniyle yapıldığının belirtilmesi dikkat çekiyor.
Seçimlere yetiştirme telaşı
İstanbul merkezli Sa-Fa Restorasyon Sanayi İnşaat Ticaret Ltd. Şti. adlı firmaya verilen ihalenin sözleşmesine göre korunan alan niteliğindeki bir bölgede toplam 85 bin metrekarelik alanda yapılacak inşaat çalışmalarının 60 günde bitirileceği belirtiliyor. 30 Ocak’ta yapılan ihalenin ardından 14 Şubat’ta yer teslimi gerçekleştirildi. İhale sözleşmesine göre 60 günlük süre 15 Nisan’da dolacak. Edindiğimiz bilgilere göre çalışmaların seçim öncesinde bitirilmesi planlanıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ülke deprem gündemiyle sarsılırken korunan alanda başlattığı yıkım projesi için ayırdığı bütçe ise bir yıl boyunca ülkedeki tüm arkeolojik kazılar için ayırdığı tutarın yaklaşık 1,5 katı oranında. Bakanlık, Phaselis’teki halk plajı ve günübirlik tesisler için 47 milyon 737 bin 500 TL artı KDV bütçe ayırdı. Bu rakamın ikmal projesi ile birlikte artma olasılığı da bulunuyor.
Tüm ülkedeki arkeolojik kazılara ayrılan bütçenin 1,5 katı
Phaselis’i yapılaşmaya açan proje için ayrılan bu tutar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2018 yılında tüm ülkedeki arkeolojik kazılar için ayırdığı 34 milyonluk bütçenin yaklaşık 1,5 katı oranında. Bakanlık, 2017’de ise ülke genelindeki arkeolojik kazılara 37,8 milyon lira ödenek ayırmıştı. Phaselis’te yıkıma neden olacak projenin, “Phaselis antik kentinin tarihi ve doğal değerlerinin korunarak kontrollü ve sürdürülebilir bir şekilde sergilenebilmesi için” uygulamaya konduğunu savunan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 2022 yılında Phaselis’teki kazı ve araştırmalar için yalnızca 60 bin TL tutarında bütçe ayırdığı öğrenildi.
Bakanlığın 2023 yılında ülke genelindeki toplam 750 arkeolojik kazı için ayırdığı ödeneğin ise toplam 200 milyon lira olduğu kaydediliyor. Bu tutarın yılın 12 ayına yayılan kazılar ve personel giderleri ile birlikte 285 milyon liraya çıkacağı belirtiliyor.
Phaselis’te uygulamaya konulan proje kapsamında Cennet Koyu ve Bostanlı Koyunda günübirlik tesisler, kafeterya, otopark, karşılama merkezi, yürüyüş yolları, cankurtaran ünitesi, duş ve tuvaletlerden oluşan çok sayıda yapı inşa edilecek. Projeyle ilgili ihale dosyasında yer alan bilgilere göre 2892 metreküplük derin kazı yapılacağı belirtilen arazide 1139 metreküp beton kullanılacak. Bir kısmı tarım arazisi niteliğindeki özel mülk olan arazinin tamamı Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içinde bulunuyor.
Bakanlık antik kentte başlatılan iki ayrı plaj projesinin amacının antik kentin tarihi ve doğal değerlerinin korunarak kontrollü ve sürdürülebilir şekilde sergilenmesi amacını taşıdığını savundu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Antalya’daki Phaselis antik kenti sınırları içerisinde 85 bin metrekarelik uygulamaya konulan halk plajları ve günübirlik tesislerin inşasına ilişkin bir açıklama yaptı. Phaselis antik kentinin bulunduğu alanın 1. Derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edildiği vurgulanan Bakanlık açıklamasında şu ifadelere ver verildi:
‘Tarihi ve doğal değerlerin korunması için’
“Phaselis antik kentinin tarihi ve doğal değerlerinin korunarak kontrollü ve sürdürülebilir bir şekilde sergilenebilmesi için söz konusu alanın kuzeyindeki (Cennet) Alacasu Koyu ile güneyindeki Bostanlık Koyu’nun ‘Phaselis Ören Yeri Bütünleyici Kıyı Alanı Çevre Düzenlemesi’ ile bu değerlerin gelecek nesillere aktarılması hedeflenerek projeler hazırlanmış ve bu projeler Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 13. 10. 2022 tarih ve 15634 sayılı ve 15. 11. 2022 tarih ve 14780 sayılı kararları ile uygun bulunmuştur.
‘Doğaya ve tarihe zarar verilmedi’
Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararları ile uygun bulunan projelerin uygulanması işi Bakanlığımızca ihaleye çıkılmış, SA-FA Restorasyon Sanayi İnşaat Tic. Ltd. Şti. firması işin yapımını üstlenmiş, 14.02.2023 tarihinde sözleşme imzalanarak işin yapımına başlanmıştır. Söz konusu çalışmalar doğrultusunda Bakanlığımız ile Müze ve Kazı Başkanlığı’nın denetiminde devam etmektedir. Doğaya veya tarihi eserlere herhangi bir zarar verme söz konusu değildir.”
İhale dosyasında biyolojik çeşitlilik yok
Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içerisinde bulunan Phaselis antik kenti ve çevresi biyolojik çeşitlilik açısından da oldukça zengin. Ancak Bakanlığın hazırladığı ihale şartnamesinde alanın biyolojik zenginliğine ilişkin bir ayrıntıya yer verilmemesi dikkat çekiyor. Ormanlık alanda ve kıyıda sürdürülen çalışmalar yöre halkını endişelendiriyor. Bakanlığın başlatılan projeyi bir tür çevre düzenlemesi ve koruma çabası olarak sunması ve iki ayrı plaj ve yapılaşmalardan söz etmemesi bu endişeleri haklı çıkarıyor.
Antik kente 1139 metreküp beton, 2892 metreküplük derin kazı
Bakanlığın iki ayrı koyda uygulamaya başladığı proje kapsamında günübirlik tesisler, kafeterya, otopark, karşılama merkezi, cankurtaran ünitesi, duş ve tuvaletlerden oluşan çok sayıda yapı inşa edilecek. Bin metreküpten fazla beton malzemenin de kullanılacağı projenin inşası için PVC, demir ve alüminyum gibi malzemelerin yanı sıra yoğun olarak ahşap kullanılacak. Projeyle ilgili ihale dosyasında yer alan bilgilere göre 2892 metreküplük derin kazı yapılacağı belirtilen arazide 1139 metreküp beton kullanılacak.
Bakan Ersoy cennet koyundaki benzer projeye karşı çıkmıştı
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2021 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından özel bir firmaya 20 yıllığına kiralanan Cennet Koyu’ndaki yapılaşmaya karşı çıkarak, “Birinci derece arkeolojik sitlerde de yapılaşma mümkün değil. Biz gerekli uyarıları da yapıyoruz şu anda” ifadelerini kullanmıştı.
Şarkıcı Sıla’dan Phaselis’te yapılaşma tepkisi
Öte yandan Phaselis’teki yapılaşmayla ilgili tepkiler de sürüyor. Şarkıcı ve söz yazarı Sıla Gençoğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Phaselis’e dokunma mesajı vererek şunları yazdı: “Her gün yeni bir akıl almazlığa uyanmak. Dolmayan çile… Bu kadar ciğerimizi dağlayan acı. Giden canlarımız… Yapayanlış ve yapayalnız yürüye-meye-n her şey. Bunca cana kasteden beton şimdi de doğa ve tarihe kıyma gayretinde. Bravo. #phaselisedokunma”
Yusuf Yavuz-SOL
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder