‘FETÖ’ye yarayan iklim - ÖZGÜR MUMCU

Otoriter popülist yönetimlerin millet kavramına bakışı bir hayli sorunlu. Kendinden olanı öz, hakiki millet sayıp geriye kalanı milletin dışında gören bir anlayış bu. Sadece memleketimizde değil, bu tarz yönetimlerin görüldüğü her yerde rastlanan bir özellik. İktidarı kaybetmemek için asla elden bırakılmaması ve milletten saydıkları dağılmasın diye toplumsal kutuplaşmanın sürekli körüklenmesi gerekiyor.
“Büyük gerileme” adı da verilen popülist sağ iktidarların yükselişi aynı zamanda dünyanın birçok yerinde benzer söylemlerin de yükselişi. Yepyeni bir vaziyetle karşı karşıya değiliz. 1930’ların dünyasında da sanayii devriminden sonra kültür savaşları yaşayan Batı devletlerinde de benzer bir yekdiğerini milletten saymama halini gözlemlemek mümkün.
Özgürlükçü ve çoğulcu demokrasi fikri bu bir devleti içten içe çürütüp yıkan sadece kendinden olanı millet görme anlayışının panzehiri. Batı’da İkinci Dünya Savaşı sonrası kurulan özgürlükçü ve çoğulcu demokrasilerin gücünü aldığı sosyal demokrat politikaların sağa evrilmesiyle içine girilen ekonomik kriz ve gelişen yeni teknolojilerin yol açtığı üretim ilişkilerindeki büyük altüst oluş başka bir tartışmanın konusu.

Bugün cemaatin “FETÖ”leşmesi, devlete sızarak bir darbe girişiminde bulunacak kadar gözünü karartmasına giden süreç de bu sakat “millet” anlayışının eseri.
Siyasal iktidar, milletten saymadığı hatta milletin iradesinin önünde bir engel olarak değerlendirdiği, millete yabancı unsurlar diye gördüğü toplum kesimleri ve onların bürokrasideki varlığıyla mücadele ederken “cemaat” ile işbirliği yapmıştır.
Bu işbirliğinin sebebi, toplumun yarısı dışlanırken “cemaat”in siyasal iktidar tarafından milletin bir parçası diye kabul edilmesi. Bunun en veciz ifadesini zamanında “cemaat”in faaliyetleri ile ilgili uyarıldığında “Hayır, arkadaşlarımız bizim gibi düşünüyorlar, aynı kıbleye bakıyoruz...” diyerek sayın cumhurbaşkanı vermiştir.
17-25 Aralık’tan sonra Erdoğan’ın o dönemki başdanışmanı ve uzun seneler metin yazarı Hüseyin Besli’nin Habertürk gazetesine verdiği bir röportaj da “cemaat”le ilgili hayal kırıklığının asıl sebebini gösteriyor:
“Mütedeyyin, İslamcı, muhafazakâr... Bakın ta Osmanlı’dan beri uğraştığımız bir karşı taraf olmuştur. Hep ötekidir, dışarıdadır, kendimizden olmayandır. Ama ilk kez kendi dilimizi kullanan, kendimiz gibi yaşayan, aynı mahallede oturan, aynı camiyi paylaşan insanlar söz konusu.”
Eski bir Fransız atasözü “birbirine benzeyenler bir araya gelir” der. Toplumsal ilişkilerde bu gayet normaldir. Ancak bu bir araya geliş, toplumun bir kesimini millete yabancı saymaktan kaynaklanınca, o kesimin uyarıları da dikkate alınmaz. Sonucu gördük.
Bugün MEB, Ensar Vakfı’na emanet. Tarikatlar işe alımlarda ön planda. Onlar da sayın Erdoğan’ın deyimiyle “aynı kıbleye bakanlar”.
Milletin tamamını millet olarak kabul eden, kapsayıcı bir ekonomik ve siyasi düzen kurulmazsa, iş aynı kıbleye bakanların güç için birbirini yemesiyle sonuçlanır.
Dün “FETÖ”yle, yarın “aynı kıbleye bakan” başka bir güç odağıyla. Kabul, “FETÖ” atipik bir yapılanma. Ancak bu yapılanmayı var etmese de palazlandırıp darbeye girişecek güce ulaştıran milleti sadece kendine destek verenlerden ibaret zanneden anlayıştır.
“FETÖ” bir sebep değil bir sonuç. Bu sonucu doğuran siyasi iklim ise maalesef değişmiş değil.

Özgür Mumcu / CUMHURİYET

Laikliğin pasifi, yumuşağı, birazı olmaz - İLKER BELEK

Laikliği pasif ve dışlayıcı diye ikiye ayırıyorlar.
Dışlayıcısı Fransız orijinli ve Jakoben tarzda olanı anlamına geliyor.
Dinle anlaşmaya çalışan “demokrat” görünümlüye ise pasif laiklik deniliyor, ABD’nin bu bakımdan örnek oluşturduğu söyleniyor.
Bizde Cumhuriyet laikliği dışlayıcı türe dahil ediliyor.
Önerilen pasif olanı. Din ile laiklik anlaşsınlar, toplumsal alanları paylaşsınlar, kardeş kardeş geçinsinler, dinin radikalleşmesi böyle önlenebilir, demokrasi böyle gelişebilir deniliyor.
Bu tez bundan yalnızca dört beş yıl önce canlı biçimde tartışılıyor, önemli beğeni topluyor ve AKP’nin bu bakımdan iyi bir örnek yarattığı söyleniyordu. Cumhuriyet laikliği buyurgandı, seçkinciydi, halkı anlamıyordu.
                                                                          

                                                                       *****
Söylenenlerin yanlışlığı Türkiye laikliğinin şu anki durumuna bakılarak anlaşılabilir.
AKP özgürlükler için savaşan bir görüntüyle işe koyuldu. Asıl niyetin başka olduğu ise çok geçmeden anlaşıldı. Şimdilerde şeriat rejimine doğru yol aldığımız noktasında artık herkes hemen hemen hemfikir.
Geç ve işe yaramaz bir mutabakat.
Laiklik yumuşayınca yok oldu, yerine katı bir din iktidarı konuldu.
                                                                           *****
Laikliğin arası, ortası, pasifi, demokratı yoktur.
Bunun nedeni laiklikte değildir.
Tersine laikliği tavizsiz olmaya mecbur bırakan şey dinin karakteridir.
Din bir inanç sistemi değil, amacı toplumu yönetmek olan siyasetin kendisidir.
Sure’ler, ayet’ler, bab’lar, hadisler, vb hepsi yönetmek üzere yazılmış siyasi kurallardır.
Dini kurallar insanların neye, nasıl inanacaklarından başlayarak, topluluk halinde nasıl yaşanacağına kadar, hayatın hiçbir alanında herhangi bir boşluk bırakmayacak şekilde belirlenir.
Dinde demokrasi yoktur. İnanç emirdir.
                                                                        *****
Din ancak aklın isyanıyla geri çekilmek zorunda bırakılabilir. Aydınlanma isyandır.
Fransız devriminin yeni bir çağın başlangıcı olarak kabul edilmesi dine karşı isyanındandır. Anlaşma yolları aramış olsaydı yeni bir çağ da açılmamış olacaktı.
Dine demokrat davranıldığında toplumu yönetme işine yeniden soyunacak, cihadını yürürlüğe koyacaktır.
                                                                         *****
“İnanç özgürlüğü” denilen şey dincilerin dini rejimi tesis etmek bakımından kullandıkları takiyyedir.
İnanç özgürlüğüyle başlarlar ve her tür inancı ve düşünceyi yasaklayarak şer-i rejimlerini inşa ederler.
                                                                         *****
Laiklik “dinle devlet işlerinin ayrılması” değildir, hele hele “inançlara özgürlük” hiç değildir.
Çünkü bu ikisi de din devleti kurma riskini ortadan kaldırmaya hiç yetmez.
Laiklik dinin tüm etki ve izlerinin toplumsal yaşantıdan silinmesini amaçlayan düzenlemedir. Bu düzenlemede bireysel inançlara yasak konulmaz, ama, toplumsallaşmalarına da izin verilmez.
Laiklik, eğitimden, din derslerinin müfredattan çıkarılmasından, kadından başlamak zorundadır.
Amaç insan bilincinin özgürleştirilmesi, bilimselleştirilmesi, dogmalardan kurtarılmasıdır.
İnsan akıllı canlıdır ve dinin insan karakterinde yeri yoktur.
Özgürlüğü sağlayan şey inançlar değil, akıldır.
                                                                          *****
“Nikahı din adamları mı kıysın?” gibi konular tartışılacak şeyler değildir.
İsteyene nikahını imama kıydırma seçeneğinin sunulması laikliğin zaten olmadığının işaretidir. Şimdi seçenek diye başlarlar, çok geçmeden kural olarak dayatırlar.
Dinle ilgili konularda özgürlük olmaz, çünkü din özgürlük tanımaz. Tanrısı ile insanın kendisi arasında olması gereken dini konular ortalık yerde konuşulmaz.
Bu konuların medyada tartışmaya açılması, o tartışmalarda farklı görüşlere yer verilmesi medya özgürlüğünün değil; medyanın laikliği yok etmiş olan iktidarın borazanı haline gelmiş olduğunun göstergesidir.
                                                                          *****
Laiklik ancak sosyalist bir düzende hayat bulabilir. Bunun nedeni kapitalizmin egemen sınıfı olan burjuvazinin laiklik konusundaki samimiyetsizliği ve çaresizliğidir.
Burjuvazinin sömürmesi için din işlevsel bir araçtır.
Bu asalak sınıfın düşünce sistemi idealizmdir, idealizmin en organize hali dindir.
Aklı egemen kılmanın nesnel zemini bu nedenle sınıf sömürüsünü ortadan kaldırmaktır. Burjuva düzeninde akıl, bilim, adalet, eşitlik, özgürlük bulunmaz.
Aklın özgürleşmesi için işçi sınıfının özgürleşmesi koşuldur.
Laikliğin taşıyıcısı işçi sınıfıdır.
Laiklik mücadelesi bu nedenle sosyalizm mücadelesiyle bağlıdır.


İlker Belek / SOL

OHAL’in kaosunda palazlanan gericilik - ALİ RIZA AYDIN

Yıkıcı fırtınalara anında gerekli tepkiyi veremeyen muhalefete, yargı ve özellikle Anayasa Mahkemesi, daha sonra da İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi eklenince, sömürücü ve gericilerin “afet”i kasıp kavuruyor toplumu.

Sorun “gerekli tepkiyi vermemek” kadar basit değil tabii… Sözü edilen kurumlarla sınırlı da değil…
AKP iktidar olduğundan bu yana adım adım yerleşen gericilik, OHAL’le palazlandı, pervasızlaştı. Laiklik paramparça edildi. OHAL iyi bir araç oldu…

Rejim değişikliği yapan yeni Anayasa’nın, OHAL’in bir yılı içinde yasalaşarak şaibeli halk oylamasıyla devreye girdiğini de vurgulamadan geçemeyiz.   
  
İşsizler ve mesleksiz bırakılanlar ordusu genişletilerek hem ucuz ve güvencesiz işgücüne (buraya milyonlarla anlatılan mültecileri de eklemek gerekiyor), hem de mücadelesiz ve örgütsüz emekçi kitlesine zemin hazırlandı. Gözaltı ve tutuklamalar, korku ve sindirme, grev ertelemeler de “mücadele kırma” araçları yapıldı.

OHAL KHK’leri yayımlandığı zaman ilk bakılan, eklerinde görevden ihraç, ilişik kesme, kurum ya da kuruluş kapatma listelerinin olup olmadığı... Masumiyet karinesini ve hukuku silindir gibi ezip geçen, masalarda yaratılmış suçlular listesinde isminiz ya da tanıdık isim yoksa ufaktan bir “ohh” bile çekilebiliyor. Bu kadar basitçe kanıksandı her şey.

Arada bir de göreve iade, öğrenciliğe iade, açılan kurum ve kuruluş listesi… Hem savcı ham yargıç oldukları için, suçlanan “çok”a karşı bağışladıkları “az” da olmalı ki güç kaybı olmasın. Bir de KHK’lerde doğrudan yer verilmeyen, mesleki özelliklere göre ilgili kurumlarına ve bakanlıklara bırakılan kıyım işlemleri söz konusu.

KHK’ler, listeler dışında OHAL’le ilgili olmayan her alana el atıyor. Milli savunma, iç güvenlik, askeri okullar ve hastaneler sil baştan. Yargı, usul hukukuyla birlikte alt üst ve de OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu’yla birlikte asli organ değil, sırasını bekleyen tali organ oldu.
İhraç önlemleri, kurum ve kuruluşlara el koyma, yönetme ve devir önlemleri, kayyum ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu işleri, soruşturma önlemleri, OHAL görevlerinde sorumsuzluk, yürütmeyi durdurma kararı yasağı, pasaport ve trafik işlemleri, eğitim, iflas erteleme, kişisel veri paylaşımı, sınav, iletişim, medya hizmet sağlama,  kadro ihdası, bankacılık, ihale, sendika ve toplu sözleşme işleri, grev erteleme, sosyal güvenlik, ilk bakışta göze çarpan başlıklar… OHAL KHK’si değil, binbir surat hukuk yazıcılığı söz konusu; OHAL dönemine bağlı olarak geçici değil, kalıcı…
AKP genel başkanının “yasayla nokta”sı, artık “KHK ile nokta” oldu. Yasalar denetime tabi iken KHK’lerin denetimsiz olması tabloyu daha da vahimleştiriyor, hukuku da düzen siyaseti gibi vahşileştiriyor.

Meşruiyeti olmayan iktidara, meşruiyeti olmayan anayasanın nasip olması da sermaye memnuniyetinin ürünü. Seçeneksizlik, “yüzeysel eleştiri” ve “sorumsuzluk” arasına yerleşmiş muhalefetin de işine gelmiyor mu?

Sermaye iktidarı ile siyasi iktidar “ihtiyaç-amaç” birlikteliğinde, emperyalizmin yolunda tam gaz ilerliyor. Sürekli OHAL, sürekli baskı, sürekli sömürü…
Bu düzeni besleyecek “anayasa” da hazır, beklemede. İçinde düzeltmeler ve iyileştirmeler yapılamayacak derecede değişti, dönüştü her şey.

OHAL kaosunda palazlanan sömürü düzeni değil yalnızca. Gericilik en rahat dönemini yaşıyor ve çift yönlü çalışıyor. Laiklik ve bilim “dinsel dogmalar”la saldırı altında tutulurken, dinsellik de yaşamın her alanına yerleştiriliyor.

Bir devlette, yurttaşlık ilişkilerine, eğitime, öğrenime, sağlığa, devlete, hukuka, siyasete, ekonomiye, toplumun yaşam tarzına ve giyimine dinin yerleşmesi önlenemiyorsa; dinsel ideolojinin varlığı tartışılmaz hale getiriliyorsa ve buna halkın bir bölümünün militanlığı da ekleniyorsa “İslami faşizm” için daha ne kalmıştır geriye?

Anayasa’ya karşın kendini bu kadar rahat hisseden AKP’de midir bütün maharet?
Oğuz Oyan’ın Salı yazısında açılımını da yaparak yazdığı gibi, “AKP’nin İslamizasyon hamlelerinde kendini bu kadar rahat hissetmesinin bir nedeni de ciddi bir muhalefet görmeyeceğine inanması” değil midir?
Ve bu konuda aydınlanmayı teslim alan liberallerin maharetleri unutulacak mıdır?
Ya da sermaye sınıfının işçi sınıfını susturması için dinselliğe sarılması görmezden mi gelinecektir?    
Bu kapitalist/emperyalist sömürü koşullarında, ne yüzeysel aydınlanma mücadeleleri ne de göstermelik eşitlik ya da adalet arayışları hedefe ulaşabilir.

“Sınıf mücadelesi”nden, “sınıf temelli siyaset”ten uzaklaşıldıkça boşluğu din temelli siyaset doldurmaya, sermaye de sömürüye devam edecek. “Boyun Eğme” başlığında dediğimiz gibi “o halde sosyalizm”…

Ali Rıza Aydın /SOL

Ahmet Cemal Enstitüsü - NAZIM ALPMAN

Cep telefonuma gelen bir mesajı okuyup da acı gerçeği öğrendiğimde, çok hızlı etki eden, küçük bir operasyon öncesi iğne vurulmuş gibi oldum:
-Ahhh!
Yanımdaki arkadaş telaşla “ne oldu, neyin var?” diye sordu. Bir şeyim yoktu, ona da söyledim ve ekledim:
-Ahmet Cemal’i kaybetmişiz.
Bu sefer acıyla burkulma sırası ona gelmişti:
-Ayyy!
Sonra Ahmet Cemal üzerine karşılıklı soru-cevaplı hüzünlü bir konuşmaya geçtik. Hayır tanışmıyorduk. Ama onu iyi tanıyordum, yirmi beş yıldır Cumhuriyet’te yazdığı yazılardan ve mükemmel çevirisiyle Türkçe’ye kazandırdığı eserlerden…
Çevirmenlik mi, yoksa yazarlık mı daha zor? Yazarlar kendilerine yontarlar, okurlar ise birinci seçeneğin üzerinde dururlar. Ahmet Cemal her iki alanda da ürün vermiş biri olmasına karşın, çeviri sanki onun esas dalıymış gibi öne çıkar… Zorluk derecesi bakımından olsa gerek.

                                                                            • • •

1942 yılında doğan Ahmet Cemal, Avusturya Sankt Georg Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitiren Cemal, aynı fakültede asistanlık yaptı. İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı bölümünde çevirmenlik dersi verdi. Avusturya Kültür Ofisi’nde basın danışmanlığı görevini yürüttü. 1980’de Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi’nde (YAZKO) genel yayın koordinatörü olarak çalıştı; YAZKO Çeviri  dergisini kurdu ve yönetti. Anadolu Üniversitesi’nde 19 yıl süreyle “Sanat Tarihi”, “Estetik”, “Kültür Tarihi”, “Metin Yazımı” ve “Metin Çözümleme”, “Temel Sanat Kavramları”, “Dünya Tiyatro Tarihi”, “Çağdaş Tiyatro”, “Tiyatro Edebiyatı” ve “Tiyatro Estetiği” derslerini verdi. İstanbul ve Mimar Sinan üniversitelerinin tiyatro bölümlerinde ve Bahçeşehir Üniversitesi’nde de hocalık yapan Cemal 2013-2014 akademik yılında da Nazım Hikmet Akademisi’nde ders verdi. 2014 Haziran’ında Akademi’den ayrılarak Moda’da öğrencileri ile birlikte Ahmet Cemal Kültür Atölyesi’ni (ACKA) kurdu.
Yukarıdaki kısa yaşam öyküsü onun ölüm haberiyle birlikte Cumhuriyet gazetesinin internet sitesinde yer aldı. Üstadın bir kendi yazdığı var. Artı TV’deki Gün Başlıyor programında İş Bankası Kültür Yayınları Editörü Ruken Kızıler okudu. Kızıler dokuz yıldır onunla editör-çevirmen ilişkisi içindeydi. Ahmet Cemal’in kendisinin yazdığı kısa yaşam öyküsünden bir bölümü şöyle:
“İkinci Dünya savaşının ortalarında doğdu. Avusturya Lisesinden sonra hukuk eğitimini tamamladı. Hayatı boyunca hukukçuluk yapmadı. Üniversite yıllarında Cağaloğlu’nda arka odaları karanlık, tozlu çevirmenlik bürolarında tapu kayıtları, diplomalar çevirerek çevirmenlik hayatına adım attı. Okumadan yaşamadığı için günün birinde edebiyat çevirmenlik hayatına başladı. Hiçbir çevirisini zamanında teslim etmedi. Hiçbir sözleşmesine bitiş tarihi koydurtmadı. Ben bitti demeden bitmez gibi asla profesyonellik ile bağdaşmayacak bir ilkeye göre yaşadı.
Moda’daki kira evinde dört duvar arasında kendi ülkesinde yaşıyor.”
Anlaşılacağı üzere Ahmet Cemal “Özgür” yaşıyordu, yani tek başına… Bunun güzellikleri yanında güçlükleri olduğu ancak yaşayarak öğrenilecek bir deneyim idi. Cemal, 20 Mart 2017 tarihli yazısı bunu kanıtlıyordu:
“Birkaç yıl önce, işim düşene kadar, benim için de “Alo 112” TV ekranlarında, canavar düdüklerinin eşliğinde beliren bir görüntüden ibaretti.
Bir binanın önüne, “olay yerine” yaklaşan cankurtaranlar. Onların içinden sedyelerle fırlayan “Alo 112” görevlileri. Daha yardımlarına koşulanlar arabalara alınmadan başlatılan ilk yardımlar.
Heyecan verici görüntüler.
Benim için de öyleydi. Ta ki bir sabah, daha gün ağarmamışken, yalnız oturduğum evde, telefonu açıp zorla: “Alo… sanırım bir kalp krizi geçiriyorum…” diyene kadar.
‘Lütfen sakin olun ve hemen adresinizi verin…’
Ve ardından: “Ambulansı hemen yönlendiriyorum…”
Duyar duymaz inanmış mıydım acaba?
Bilmiyorum. Kesin bildiğim tek şey, bu konuşmalardan yaklaşık on, on beş dakika sonra evimin önünde bir ambulansın belirdiğiydi.
Sonra beni sedyeye yerleştirip arabaya taşıyanlar. Daha araba kalkmadan: “Lütfen korkmayın hocam, artık buradayız!” diyen sesler.
O güne kadar, “…artık buradayız!” gibi kısacık bir cümlenin böylesine güçlü bir hayat kaynağı olabileceğini hiç düşünmemiştim!”
Ahmet Cemal bu yaz başında (5 Haziran 2017) Cumhuriyet’teki köşesinde yine benzer bir yazı kaleme aldı:
“Bu yıl ölümün kıyılarına yaptığım üçüncü yolculuk.
Ve bir geri dönüş daha.
Ve yine tuhaf bir güven duygusu: “Bu hikâye daha bitmedi…”
Cankurtaranın sirenleri gecenin karanlığını yırtarken bile gücünü yitirmeyen bir duygu: “Bu hikâye daha bitmedi…”
Başlangıçta, iç dünyamda hafiften nabız gibi atarken, henüz soyut adımlarla ilerleyen bir kıpırdanış. İleriye yönelik, sanki yeterince şekillenmemiş bir köprüde el yordamıyla ilerlemeye çabalayan bir duygu: “Daha söyleyeceklerim, söylemem gerekenler var…” 

                                                                            • • •

Ahmet Cemal ile geçen yıl (2016) İZTV’ye yaptığımız İş Bankası Kültür Yayınları’nın 60. Yıl Belgesel çekimleri için Kadıköy Moda’da öğrencileriyle birlikte kurduğu Ahmet Cemal Kültür Atölyesi’nde bir araya geldik. Bu bizim ilk bir araya gelişmizdi. Bazı insanlar uzaktan tanıyıp da sevdiği ünlü kişilerle tanışmaktan kaçınırlar. Ya benim sevdiğim gibi değilse? Ahmet Cemal tam bu kaygıların karşısında yer alan birisiydi. Daha merhaba dediği andan itibaren insanı sarıp sarmalayan bir dost sıcaklığına sahipti.
Her kelimesi bilgiye dayanıyordu. Bu kadar engin bir bilgi dağarcığının ardında ağır bir disiplin olduğu her an belli oluyordu. Titizlik konusu ise fotoğrafını görerek de anlayacağınız bir özelliği olarak öne çıkıyordu. Sevgisi ise öğrencileriyle birlikte olduğunda her şeyin üstüne çıkıyordu. Bu kısa karşılaşma bir anda yıllar öncesine dayanan bir dostluğun varlığı gibiydi. Dostuz ama sadece tanışmamışız o kadar… Kendisi hatırlayamadı ben de iftihar ettiğim anımı paylaşmıştım o gün. Benim Milliyet Pazar’da yazdığım bir yazımı değerlendiren bir köşe yazısı yazmıştı Cumhuriyet’te. Benim için ödül değerindeydi.
Daha yapacağımız birçok şey olabilirdi. Çünkü ölüm ona çok uzak duruyordu. Kalbi tekleme yapmıştı, ama ondaki yaşama isteği bunların üstesinden rahatlıkla gelebilirdi.
Biz Ahmet Cemal sevenleri böyle düşünüyorduk. O da zaten bu fikirdeydi.
Ahmet Cemal yaşadı, okudu, çevirdi, yazdı. Türkçe’ye kazandırdığı çeviri ve telif eserleriyle yaşamaya devam edecek. Bunun için sadece şunu diyebiliriz:
-Teşekkürler Ahmet Cemal, tek kişilik enstitü!

Nazım Alpman / BİRGÜN

Yılmaz Büyükerşen’i halk seçti halk koruyor! - FİKRİ SAĞLAR

AKP iktidarıyla büyük sıkıntılar çeken Türkiye’nin son 15 yılında yaşama dair çok önemli bir örnek var!.
Eskişehir Mucizesi!.
Yılmaz Büyükerşen’in Büyükşehir Belediye Başkanı olması sonrası Anadolu’nun bozkırında, adeta bir vaha gibi yepyeni bir kent kuruldu.
Eskişehir, üniversite şehri iken şimdi imrenilecek bir şekilde ‘kültür kenti’ haline dönüştü.
Bir zamanlar trenlere hizmet eden insanların yaşadığı, Türkiye’nin ilk otomobili olan DEVRİM’in yaratıldığı, Anadolu Üniversitesi ile bilim dünyasına adım atıldığı ya da TSK’nin en büyük Hava Üssü nedeniyle tanındığı bir kent olmaktan öte Eskişehir, ülkemizin en çok görülmek istenen bir şehri haline dönüştü.
Yurdun dört bir yanından otobüsler dolusu insanlar, Eskişehir’i görmek, oradaki yaşamı gözlemlemek adına turistik turlar düzenlediler!.
Dönüşlerinde bu kente duydukları hayranlıkları samimiyetle dile getirdiler…

                                                                           • • •

Eskişehir yeni,gizemli, romantik ve insanları ilk bakışta kucaklayan bir kent haline geldi.
Belki de Türkiye’nin en mutlu ve rahat yaşanacak yeri oldu!..
Bu gelişmelerin tek mimarı vardı!.. O da Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen!.
Büyükerşen bugüne kadar geçen süre içinde imar planları, binaları, parkları ve her sokak başında yerleşik sanat merkezleriyle yaşanacak çağdaş bir kent yarattı.Kültür Merkezleri, salonları ve atölyeleriyle sahne sanatlarına, edebiyat ve plastik sanatlara büyük şehirler dışında ev sahipliği yaptı. Sanat festivalleriyle dünyanın ilgisini çekti!.
Porsuk Çayı ıslah edildi, üzerinde gondollar dolaştı. Hatta üzerine plajlar yapılarak, kumsallarında güneşlenen insanlara yeni bir yaşam biçimi sunuldu.
Yollar, caddeler, sokaklar, mahalleler çiçeklerle donatıldı, çevreye önem verildi.
Doğaya sahip çıkıldı. Çocuklar, gençler ve ailelere hobi bahçeleri yapıldı.
Medeni insanlara rahat ve huzurlu bir hayatın varlığı hatırlatıldı.
Emekçiler, işverenlerle birlikte yaşamanın güzelliğini tattı.
Kent kültür, sanat, estetik kenti haline dönüştü...
Üreten, yaşayan ve barışa sahip çıkan il oldu Eskişehir!..
Devletin bütün kayıtları gösteriyor ki; Eskişehir Türkiye’nin en huzurlu kenti!..

                                                                              • • •

İktidar uzun zamandır Eskişehir’in yaratıcısı Büyükerşen’in önünü kesmeye çalışıyor.
Büyüyen, cazip hale gelen, dolayısıyla değer kazanan Eskişehir, rantiye iktidarın ağzını sulandırıyor!.. Bu nedenle Büyükerşen başta olmak üzere CHP’li belediyelere rant dağıtmadıkları için diş biliyorlar.
AKP’nin yönettiği birçok kamu kurumu, Eskişehir’in gelişiminden çıkar elde etmek için türlü yollar deniyor. Kılıfına uydurup kendilerine bağlı olan değerli yerleri yandaşlarına peşkeş çekmekten geri durmuyor.
Başta TCDDY olmak üzere, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı gibi kamu kurumları belediyeleri atlayarak, kendi meşreplerine uygun çıkar mekanizmalarını kurmaya çalışıyorlar!..

                                                                               • • •

Geçenlerde korumasız dolaşan Yılmaz Büyükerşen’e bu rantiye düzenin mafyalaştırdığı kişilerce haince bir saldırı düzenlendi.
Yılmaz Büyükerşen darp edildi. Tüm Türkiye bu menfur saldırıyı lanetledi!..
Sadece Eskişehirliler değil bütün yurttaşlarımız ‘Büyük Başkana’ sahip çıktı!..
Her ne kadar failler yakalandıysa da rant ve ranta ulaşmak adına saldırganlık bizim ülkemizde suç olmaktan çıkarıldığı için, eminim ki, bir zaman sonra bu failler aramızda dolaşmaya devam ederler!..
Saldıran adamın kesinleşmiş hapis cezası almış biri olduğu söyleniyor.
Gazeteciler, yazarlar, çizerler, aydınlar yakalanıp içeride tutulurken, kesinleşmiş cezası olan kaçaklar ortalıkta rahatça dolaşabiliyor!.. Kimse de hesap vermiyor!..
Türkiye’deki adalet anlayışı da bu!..
Ayrıca devlet tek adama tabi olduğundan, onun rızası alınmadan, hiçbir vukuat da suç olarak değerlendirilemiyor!..
                                                                            • • •

Saldırı sonrası Büyükerşen, oynanmak istenen oyunu hemşerilerine veciz bir şekilde açıkladı!..
Dedi ki; “Eskişehir içinden geçen YHT’nin, yerin altına alınmasıyla ortaya çıkan 2 kilometrelik alan, yeşil alan olarak imar planına geçti. Bu hattın bakımı TCDD’ye verildi.
TCDD, alanın temizliği ve bakımında gelir kaynağı olarak kullanılmak amacıyla belediyeden, 100 metrelik mesafelerde 5 adet 20 metrekarelik büfeler yapma talebinde bulundu…
Kamu çıkarı adına bu talep karşılandı. Tepebaşı Belediye Başkanlığı büfelere ruhsat verdi.
Ancak gördük ki, büfeler TCDD tarafından saldırgan kişiye 30 bin TL’den verilmişken o kişi, bu büfeleri başkalarına 60 bin TL’ye devir etmiş. Ve TCDD yapılan usulsüzlüğü bilmesine karşın sesini çıkarmamış açıkça göz yummuş!.. Elde edilen rantı düşünün!..”
Başkan devam ediyor!.. “Büfede ne satılır? Su, meyve suyu, bisküvi, sakız satılır değil mi?.. Ancak gördük ki; o alanda kilometrelerce masa, binlerce sandalye konularak ticaret yapılıyor. Öyle ki görme engelliler için yapılan yolların üstüne dahi masa ve sandalyeler yığılmış.
Alan adeta açık kahvehane olmuştu. Yani kanunsuz bir yer haline dönüşmüştü.
Ben buna karşı çıktım...
Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç da bu duruma el koyarak ruhsatlarını iptal etmişti.
15 günlük tahliye süreleri vardı. Ancak yediğimiz bir yumruk sonrası gördüm ki apar topar kaldırılıyor. Ne yapalım Türkiye burası, oluyor böyle şeyler ama ben sizlere güveniyorum. ‘Korumasız neden geziyorsun’ diyorlar, beni Eskişehirliler korur diyorum 18 senedir. Nitekim dün de öyle oldu. Eskişehirliler hepinize çok teşekkür ediyorum.”

                                                                              • • •

Bu olaya OdunpazarıBelediyesi’ni AKP’nin elinden alan ve çok başarılı işler yapan Başkan Kazım Kurt çok tepkili!..
Çıkarlarına dokunduğu için benzeri yöntemleri kullanmaya çalışanlara karşı kararlı ve cesur bir duruş sergileyen Kurt diyor ki; “Türkiye Büyükerşen’e sahip çıktı. Çok sevinçliyiz. Biliyoruz ki Adaletin olduğu yerde kaos olmaz. Bir yerde kaos varsa, kargaşa varsa adalet yoktur. Eskişehir’de kaos yaratamayacaklar!.. Hiç kimse kendi infazını kendi yapmaya kalkmamalı. Niyetlenenlerin sonu hüsran olmalı! Bu nedenle hepimiz hocaya sahip çıkıyoruz! Hepimiz adalete sahip çıkmalıyız...”
                                                                               • • •

Vahim olay sonrasında Eskişehir’i yöneten Belediye Başkanlarının gösterdiği dayanışma, şiddete teslim olmama kararlılığı ve adaletin oluşmasındaki hassasiyetin uygarca dışa vurumu, Eskişehir’in neden barış içinde yaşanılacak bir kent haline geldiğini bize çok net açıklıyor!...
Üç Belediye Başkanı da sosyal demokrat!.. Ve üçü de bu kimliklerini hiç saklamıyorlar!..
Parti bayrağını sallamaktan çekinmiyorlar. Parti programına sımsıkı bağlılar!..
Çünkü halk için mücadele veriyorlar, halkla birlikte halka hizmet ediyorlar!..
Onları birileri değil halk seçti!.. Halk seçmeye de devam edecek!..

Solcu adam ilkeleriyle özdeşleşirse, kime hizmet edeceğini, ne yapacağını ve nasıl yapacağını bilir!..

Bu nedenle ‘solcu olmak’ kolay değildir!..

Fikri Sağlar / BİRGÜN

AKP'de metal yorgunluğu ve cumhuriyet - OĞUZ OYAN

RTE partisinin genel başkanlığına gelmek için olağan kongreyi beklememişti, acelesi vardı. Şimdi de, partisinde ve yöneticilerinde bir metal yorgunluğu olduğu saptamasıyla, parti kadrolarında hızlandırılmış bir yenilenme sürecine girişti.
Neler oluyor?
Yorumlar daha çok seçimler ve seçim başarısını güvenceye almak üzerinden yapılıyor. Bunda gerçeklik payı yüksek, biz de benzer yorumları daha önce yapmıştık. İktidara gitmemek üzere gelmiş olan otoriter siyasetler açısından, hâlâ yapılması şart ise, seçimler mutlaka kazanılmalıdır.
AKP ise bir daha Haziran 2015 kâbusunu yaşamak istemiyor. Buna, MHP’nin bölünmesi üzerinden gelişen yeni partileşme sürecinin kendi seçmen kitlesinin altını oyabileceği hesabı da ekleniyor (Bu partinin doğmaması veya ölü doğması için elinden geleni ardına koymayacağı da açık).

Metal yorgunluğu mecazı da genelde siyasi partiler açısından yanlış sayılmaz. Türkiye pratiği de, darbelerle önleri kesilmeseydi bile, sağ partilerin belirli bir iktidar ömrü olduğunu doğrulamaktadır; 1980 sonrasının ANAP ve DYP’si bunun somut kanıtlarıdır. Bunlar,
varlık nedenlerini
/iddialarını
/kurucularını yitirince işlevlerini yitirmişlerdir.
(CHP ise ayrı bir durumdur; Cumhuriyetin kurucu partisi olarak uzun bir kalıcılığa sahip olması anlaşılır bir şeydir; 1999-2002 arasında Meclis dışında kaldıktan sonra Cumhuriyetin saldırı altında olduğu yeni dönemde Cumhuriyeti ve kurumlarını savunmak gibi yeni bir misyonla hayatiyet bulmaktadır).

AKP farklı bir sağ partidir. Yürütmede ve yasamada çoğunluğu ele geçirmekle yetinen olağan bir iktidar partisi kalıbına hiç sığmamıştır. Yargı ve ordu da dâhil devletin bütün kurumlarını, bütün iktidar alanlarını ele geçirmek üzere vücut bulmuştur. “Devleti fethetmek” de kendi başına bir amaç değildir; Türkiye Cumhuriyeti’ni ideolojisi, kültürü, siyaseti, hukuk sistemi ve toplumsal yapıları bakımından dönüştürmek üzere kullanılan vazgeçilmez bir araçtır.
Dolayısıyla, AKP’nin varlığı iktidara yapışık olmakla mümkündür. Bu nedenle her seçimin kazanılması, koalisyonların reddedilmesi, bu hedefe varmak için her türlü yolun mubah görülmesi, AKP gibi bir partinin doğasına uygundur. Kritik görülen (ve gerçekten de öyle olan) 2019 seçimlerinin hazırlıklarının bugünden başlatılması da AKP gibi bir hareket açısından olağandışı sayılmayabilir.

Ama “metal yorgunluğu” metaforunun bu kadar sık kullanılmasının, yolun devamını kendileriyle yürümeye hazır olmayanların kenara çekilmesinin bu kadar üst perdeden dillendirilmesinin bir başka anlamı daha var.

AKP gibi rejim dönüştürücü bir parti, iddiasını sürdürebilmek için sürekli olarak radikalleşmek zorundadır. Her radikalleşme hamlesi buna ayak uyduramayanların (gerek kadroların gerekse müttefiklerin) elenmesini içerir; eski kadroların yerine de daha radikal unsurların cepheye sürülmesini zorunlu kılar.

16 Nisan Referandumu sonrasında İslamizasyon hamlelerinin peşpeşe geldiği ve bunların daha da yoğunlaşmasının beklendiği bir süreçte, şimdiye kadar AKP’yi hâlâ bir sistem partisi olarak görenlerle yolların ayrılması şart olmuştur.
Artık Batı illerinde görülen melez türlerin (örneğin, içkisini de içen AKP’li yöneticilerin) ömrünü tamamladığı bir döneme girilmektedir; yaşam tarzlarına yeni ayarlar çekilecektir.
Artık Cumhuriyete ve yaşam tarzlarına dolaylı saldırılar yerine doğrudan saldırıların daha fazla öne çıkacağı bir döneme girilmektedir. AKP için önümüzdeki dönem yeni bir ideolojik-siyasi yapılanma dönemidir. Buna ideolojik hazırlığı olan partililer ve parti teşkilatları kalacak, diğerleri değişecektir. Devletteki kadrolaşma, partideki yeni kadrolaşmayla paralel götürülecektir. Partideki kadrolaşma da daha sonra 2019’daki milletvekili, belediye başkanı ve yerel meclis üyeleri bileşimine de yansıtılacaktır.

                                                                              ***

AKP’nin yeni İslamizasyon hamlelerinde kendini bu kadar rahat hissetmesinin bir nedeni de ciddi bir muhalefet görmeyeceğine inanmasıdır. Bir kere anayasaya aykırılıklardan dolayı yeni bir yargılamaya konu olması bugün için olasılık dışıdır, diğer kurumların uyarısı da artık gündem dışıdır. Ama daha önemlisi, siyasi partilerden de ciddi bir muhalefet beklemiyor oluşudur.
MHP’nin her iki kanadı da zaten dinselleştirme karşıtı bir muhalefete yanaşmayacaklardır.
HDP ise hem kendi derdiyle meşguldür hem de iktidarın kendi kitlesini din üzerinden etkilemesinden ürkmektedir. Asıl önemlisi ana muhalefettir kuşkusuz.
Ama orada da CHP liderliğinin ‘laiklik ekseninden bir muhalefet götürmek partiye seçmen kaybettirir’ tarzındaki anlayışları ciddi bir handikaptır. CHP’nin bu ürküntüsü iktidar tarafından çoktan kayda geçirilmiştir.
Böylece AKP’nin Cumhuriyete ve onun en önemli kurumuna/ilkesine saldırısının çok güçlü bir karşılık görmeden ilerlemesinin önü açık durmaktadır.
Daha önce dile getirdiğimiz bir ayırımı tekrarlayalım: Mücadeleyi salt laiklik ekseni üzerine oturtmamak doğru bir strateji olabilir; ama laiklik mevziini terketmek, saldırıya uğrayan bu mevziden de bir mücadele ekseni açmamak kesinlikle yanlıştır.
Gündemin birinci maddesine yükselmiş bulunan bu konuyu ikinci üçüncü elden anlık tepkilerle geçiştirip daha az riskli “adalet” kavramı üzerinden yeni toplantılar yapmaya odaklanmak demek, AKP’nin dinselleştirme üzerinden gericileştirme hamlelerine alan açmak demektir.
CHP’lilerin önemli bölümü kuşkusuz bu yetersizliğin farkındadır, ama mesele bu yetersizliğin Genel Merkezce “kavranılmasını” sağlamak ve acilen harekete geçilmesinin yollarını bulmaktır.
CHP yönetimi, bu konuyu MYK, PM, Meclis Grubu ve İl Başkanları toplantıları kapsamında enine boyuna tartışmakla yükümlüdür.

                                                                            ***

Cumhuriyete saldırı denilince, Cumhuriyet Gazetesi’ne saldırıdan söz etmemek olmaz. Yönetici ve yazar-çizerlerinin bir bölümünün özgürlüklerine kavuşmasını sevinçle karşıladığımızı, rehin tutulanlara ilişkin olarak dayanışma duygularımızı bir kez daha ifade ettiğimizi öncelikle belirtelim.

Feto örgütü ile AKP’nin ortaklaşa yürüttüğü önceki davalarla, iddianame uydurukluğu, hükümlerin peşinen verilmiş olması, tutuklamaların fiili cezalandırma aracı olarak kullanılması bakımından bir farkı olmayan Cumhuriyet Gazetesi davası, aynı zamanda medyanın sindirilmesinin de gösterişli bir aracıydı.
Faşizmin kök salma araçları olmak bakımından da önceki davaların uzantısında olan bu davanın sanık sandalyesine oturttuklarının savunmaları da, Ahmet Şık gibi meydan okumayı seçenlerinki başta gelmek üzere, yürekliydi.
Bu davanın iddianamesinde Cumhuriyet Vakfı davasından gelen argümanların kullanılması (bu argümanların AKP yargısına birilerince servis edilmesi ayrı bir rezalettir), gazetenin çizgi değiştirmekle suçlanması vs., hukuk tanımayanların gülünç yöntemlere başvurmaktan kendilerini alamadıklarının yeni bir kanıtıydı. (Kaldı ki, Cumhuriyetin liberalleşme yönündeki çizgi değişikliği, eğer zamanı tutturulabilmiş olsaydı, örneğin 2010 sıralarına denk gelmiş olsaydı, iktidarın pek işine de gelebilirdi!). (Bu arada tüm yeni katılanlara haksızlık etmeyelim; aralarında konusuna hâkim ve Cumhuriyet için gerçek bir kazanım olan Ceyda Karan gibi yazarlar da var).

Aslında radikal-liberal kadrolardan “Can Dündar’ın Cumhuriyeti”ne yapılan takviyelerden en köşelisi olan Nuray Mert, tam da davada tahliye kararlarının açıklanması beklenirken yazdığı ve Lozan’ın yıldönümüne denk getirdiği “Yeni Türkiye’nin tarih yazımı” yazısında, içerdeki meslektaşlarıyla dayanışmaktan ziyade onlara bir bakıma ihanet etmekle meşgul oluyordu.
Bu yazısının en çok tartışılan bölümü, evrim kuramını “bir akıl yürütme biçimi” olarak değersizleştirmeye çalışması ve iktidarın bu kuramı müfredattan çıkarmasına arka çıkmasıydı. Anti-kemalizm ve anti-pozitivizmin (ve dolayısıyla İslamcı iktidarın) sularında gezinmeyi pek seven bu radikal liberal şahsiyetin zırvalarıyla uğraşmaya doğrusu değmez.
Cumhuriyet içinden köşe yazarları da zaten, bu kişinin düşüncelerini özgürce ifade etme hakkı olduğunu ama bunun yerinin Cumhuriyet olmadığını açıkça yazıp duruyorlar. Muhtemelen Mert’in Cumhuriyet bünyesinde köşe tutmasının son günleri de yaşanıyor olabilir. Zaten kendisi de bu süreci hızlandırmak istiyor olabilir.
Ama yazısının evrim teorisinden daha önemli bölümü yazısının başlığındaki konuydu. Yazıda, “Şimdi iktidarda olanlar, aslında Kemalizmin tam karşıtı bir alternatif tarih yazımı geleneğinden geliyorlar ama hâlâ bu tarih anlatısını resmileştirmeye girişemediler” (…) hatta bu anlatıyı “bir türlü açık açık savunamıyorlar” (…) “Benim asıl merak ettiğim, diyor, neden ‘Yeni Türkiye’nin kurucularının ‘tarih’ anlayışının bir türlü netlik kazanamayıp, müfredatın bu yönde değiştirilme çabasına girilmediği konusu. Malum, her yeni rejim kendi dünya görüşüne, ideolojik çerçevesine temel teşkil edecek bir tarihsel anlatıda ısrar eder”…

Şimdi bu yazı aslında iktidara yazılmış bir dilekçedir; bir göreve talip olma yazısıdır. Eleştirilere ayetli yanıtı da, ‘yeterince açık olamadım mı’ hatırlatmasıdır. Hâlâ anlamayanlara da biz anımsatmış olalım. 

Oğuz Oyan / SOL

Akşener'le Erdoğan aynı partinin üyesi - ÖZGÜR ŞEN

Meral Akşener kendisini Türk milliyetçisi ve ülkücü olarak tanımlıyor. Pek çok farklı partide siyaset yapmış olması ve hatta bugün “merkez sağ” bir parti kurmak için yola çıkmış olması bu tanımlama ile çelişmiyor. Tam tersine Akşener'in politik geçmişi Türk milliyetçiliğinin siyasi reflekslerinin nasıl biçimlendiğinin bir özeti adeta...

Aileden MHP'li ve ilk gençliğinden bu yana ülkücü camiayı çok iyi tanıyan Meral Akşener'in meclise ilk kez DYP'den girmesi ve Türkiye'nin en karanlık dönemlerinden birisinin hemen ardından, 1996-97 yılları arasında Erbakan liderliğindeki kabinede İçişleri Bakanlığı görevini üstlenmesi yalnızca milliyetçiliğin Türkiye sağının içindeki yerine dair ipuçları içermiyor. Bu koltuğu sermayedarların karşı devrimci örgütlerinde hep üst düzey görevler üstlenmiş Mehmet Ağar'dan devralan Akşener'in siyasi gezintisi Türkiye sağının farklı eğilimlerinin birbirinden hem tabanda hem de tavanda birbirinden tamamen ayrılmasının olanaksız olduğunu gösteriyor.

Aynı Akşener AKP'nin kuruluş çalışmalarına da katılıyor örneğin... Erdoğan ve ekibiyle anlaşamayınca da soluğu baba ocağı MHP'de alıyor. Ta ki yollar bu defa Bahçeli'yle ayrılana dek. Bu defa Bahçeli'nin Erdoğan'ın ekibinde yer almasıysa tabloyu tamamlıyor.

Akşener'in yolculuğunun ona has olduğu düşünülmesin. Çok eskiye gitmeye gerek yok, 1980 sonrasında önce ANAP'ı, sonra DYP'yi taşıyan kadroların önemlice bir bölümünün milliyetçi ve gerici kökenleri olduğu kolaylıkla hatırlanabilir. 2002'den sonra aynı alanı kaplayan AKP de aynı havuzdan beslenecektir.

Türkiye sağı bir büyük tek partidir aslında ve hep iktidardadır. Sağ parti milliyetçi, gerici ve liberaldir. Bu eğilimleri birbirine bağlayan düzenin selametidir. Bu düzeni sürdürmek için ise sol ve işçi düşmanlığı yapmak şarttır.

Türkiye'de düzenin ihtiyaçları, bu partinin ortak eğilimlerinden hangisinin ağır basacağını belirler. Tersi de doğrudur; Türkiye sağının yönelimlerinden Türkiye'de düzenin o gün için neye ihtiyaç duyduğu anlaşılabilir.

Türkiyeli patronların tercihleri ve düzenin ihtiyaçları nedeniyle son on beş yıldır Türkiye sağının hakim partisi ve eğilimi ağır İslamcı tonlar içeriyor. Patronlar öyle istediği için, dünya kapitalizminin gidişatı bunu gerektirdiği için Türkiye derin bir İslamcı karanlıkla boğuşuyor.

Üstelik bu karanlığın izi yine Türkiye sağının tarihi vesilesiyle geriye doğru sürülebiliyor. Türk milliyetçiliğinin 60'lardaki girdiği İslamcı yönelim, 80 darbesiyle resmi ideoloji konumuna yükselen Türk-İslam sentezi, '80'den sonra liberalleşmeye paralel adım adım yükseltilen İslamcı hareket, '90'larda her zaman hazırda ve yedekte bekletilen islamcı yanı ağır basan Türk milliyetçiliğinin sahne alması ve en sonunda AKP iktidarı...

Şimdi Türkiye sağına dair tartışma yeniden alevleniyor. Bahçeli ve Akşener'in şahsında ikiye bölünmüş milliyetçilik, Erdoğan'ın ve AKP'nin geleceğine dair yapılan kurgular Türkiye'de düzenin kendisine bir yol aradığını gösteriyor.

Bahçeli çizgisi açıkça AKP'ye yedeklenirken, Akşener'in milliyetçiliği gericilikten değil ama AKP'nin İslamcı hattından ayırma çabası patronların da kafasının karışık olduğunu ispatlıyor. Tüm dünyanın kafası karışmışken, kapitalizm derin bir krizin pençesinde küresel olarak kendisine yol ararken kafalar nasıl karışık olmasın... Türkiye'de düzenin tarihsel olarak aldığı tüm büyük virajlarda, köklü rota değişikliklerinde Batılı merkezlerin imzası varken, kapitalizmin merkezinden net bir işaret gelmedikçe de kararsızlık devam edecektir.

Belli ki ortada bir karar yok, ama bir arayış var. Bu arayış da elbette Türkiye sağının temel karakterine uygun olacak. Türkiye'nin geldiği noktayla uyumlu gerici, piyasacı, milliyetçi bir arayış bu. Ama bu eğilimlerden hangisinin daha ağır basacağı veya aynı eğilimlerin nasıl tonlar taşıyacağı konusu belirsizliğini koruyor.

Kararsızlıktan ve arayıştan ise doğal olarak uzun yıllardır iktidar koltuğunda oturan Erdoğan ve partisi AKP faydalanıyor. Başka bir karar ve alternatif çıkmadıkça, düzen bir boşluğa tahammül edemeyeceği için geçmiş bir kararı temsil eden AKP yola devam ediyor.

Türkiye'de patronlar ve düzen bir yol arıyor... Bununla bağlantılı olarak Türkiye sağı tartışıyor... Türk milliyetçiliği sınıfsal bir refleksle bölünüyor... Akşener milliyetçiliği AKP çizgisinden bağımsızlaştırmaya çalışırken, düzenin muhtemel farklı bir yönelimine uygun pozisyon alıyor... AKP Türkiye sağındaki hakimiyetini ve dolayısıyla iktidarını kaybetmemek için uyanık davranıyor...
Bunların hepsinin Türkiye sağının iç tartışmaları ve aynı partinin yönelimleriyle ilgili olduğunu görmek istemeyenler sağın iç tartışmalarından heyecanlanıp AKP'ye karşı sağdan müttefik arayabilirler. Oysa bu kararsızlık ve yönsüzlük hali, sağdaki tartışmaya değil, solun kendi olanaklarına bakmayı zorunlu kılıyor.

Siyasette ve toplumsal yaşantıda tamamen gözden çıkarılmış bir sınıf Türkiye'de sesini arıyor. Bu sınıf sağın gerçek düşmanı ve panzehiri... Onu alt edebilecek tek güç aynı zamanda. Sağdaki yeniden yapılanma işaretleri uzun zamandır hiç sesi çıkmayan bir kesimi, Türkiye işçi sınıfını siyasete çağırıyor.

Özgür Şen / SOL

“Ha nikâh memuru, ha müftü ne fark eder” öyle mi? - FATİH YAŞLI

Urfa Siverek’te “Rüyamda tebliğ edildi” diyerek Atatürk heykeline saldıran mürteci için basitçe “Meczup işte” deyip geçebilir miyiz, münferit bir hadise midir bu, marjinal bir eylem midir?
İsteyen meseleyi hâlâ böyle görme saflığında ısrar edebilir ama biz bunu yapamayız; cübbeli, sakallı, takkeli mürtecinin heykele tırmandığı o görüntü “büyük resmin” bir parçasıdır çünkü ve o büyük resmi diğer parçalarıyla birlikte görmedikçe, bu hadiseyi de, olan biten diğer şeyleri de hiçbir şekilde anlayamayız.

O büyük resmin adı “dinselleşme”dir, o büyük resim gericiliğin toplumu dönüştürme projesidir ve proje her gün gözlerimizin önünde hayata geçirilmektedir. Güncel örneklerine hepimiz şahidiz işte: Müfredattan evrim teorisinin çıkartılması, cihadın derslerde anlatılacak olması, Ensar’la Milli Eğitim Bakanlığı’nın imzaladığı protokol, İstanbul’da İslam üniversitesi kurma planları, müftülere nikâh kıyma yetkisinin verilmesi, hilafeti diriltme arzuları “ilk başörtülü büyükelçi” şovları…
Anlaşılan, rejim 16 Nisan şaibeli referandumunu kazanıp anayasal statüye kavuşmuş olmasının da etkisiyle, “devletin fethi”ni “toplumun fethi”yle taçlandırmak için vites artırmış, dinselleşme projesine hız kazandırmış durumdadır. Çünkü toplumun, devlet aygıtı kadar kolay teslim alınamayacağı, gerek 16 Nisan Referandumu’nda gerekse Adalet Yürüyüşü konjonktüründe, çıplak gözle görülebilmiştir ve toplumun yeterli ölçüde teslim alınamadığı bir durumda rejim inşasının tamamlanamayacağı açıktır.

İktidar partisi hegemonya kurmakta zorlanmakta, toplumsal rızayı kolay kolay tesis edememekte, toplumun çok önemlice bir bölümünün nezdinde giderek meşruiyet kaybına uğramaktadır. Dolayısıyla hem bugün için dinselleşme üzerinden safları sıklaştırıp, MHP, BBP ve tarikatlar örneğinde olduğu gibi dinci-milliyetçi iktidar blokunu tahkim etmeye çalışmakta, hem de yarınki tabanını, yarınki ideal vatandaş profilini yaratabilmek için dinselleşmeye  yüklenmektedir.
Burada daha önce defalarca yazdığımız üzere, rejim belki hiçbir zaman anayasaya “Türkiye şeriatla yönetilmektedir” yaz(a)mayacaktır ama yaşadığımız süreç fiili olarak bir şeriat rejiminin kurumsallaşması, dinin siyasal ve toplumsal yaşamın hem kurucu hem düzenleyici ilkesi haline dönüşmesi olarak okunmalıdır. Yani Türkiye’de artık “Şeriat gelir mi” diye tartışmak abestir, gelen çoktan gelmiştir ve durumun böyle olduğunu bilerek hareket etmek gerekmektedir.
Dinselleşme dalgasının yükseltileceği ve iktidarın bu dalganın sırtına binerek yeni bir ivme yakalamak istediği açık olduğuna göre, “Ne yapmalı” sorusunda laiklik başlığının bir kez daha karşımıza çıktığını söyleyebiliriz. Din dersleri, imam-hatipleştirme, müfredattaki değişiklikler, yolsuzluk ve yoksulluğun üzerinin dinle örtülmeye çalışılması, müftülere nikâh yetkisi ve “çocuk gelin”ler meselesi, tarikat ağlarının devlet aygıtındaki etkinliği, iktidarın icraatları ile dinselleşme arasında kurulan özdeşlik… Bunların hepsi, gericiliğin toplumsal ve siyasal projesinin insanların hayatına doğrudan temas edişinin birtakım örnekleridir ve bu toplumun en az yarısında çok ciddi bir öfke birikimine sebep olmaktadır.

Eğer gericilik insanların hayatını doğrudan belirlemeye ve dinselleşme toplum üzerinde doğrudan rahatsızlık hissedecekleri bir baskı mekanizması haline gelmeye başlamışsa, laiklik mücadelesinin de doğrudan insanların gündelik yaşamlarıyla temas etme, bugüne ve geleceğe dair rahatsızlıklarıyla, endişeleriyle, meseleleriyle ilişkilenme zamanı gelmiş demektir. Bu ise laiklik mücadelesinin nasıl ete kemiğe büründürüleceği üzerine kafa yormak anlamına gelir ve yönelinilmesi gereken ilk alan eğitim alanıdır. Veli örgütlenmeleri, öğretmenlerin okullarda daha fazla inisiyatif alması, imam-hatipleştirmeye karşı semtlerde ve mahallelerde verilecek mücadeleler, alternatif evrim okullarının, atölyelerinin açılması, evrim broşürlerinin, kitapçıklarının bastırılması, zorunlu din dersleri için verilecek dilekçeler, açılacak davalar, ses getirecek kitlesel eylemler ve boykot, hepsi düşünülmeli, hepsi planlı programlı bir laiklik mücadelesinin unsurları olarak hayata geçirilmelidir.
Laiklik mücadelesinin kitleselleşip toplumsallaşması, bu mücadelenin taşıyıcısı olan, bu mücadeleyi halkla buluşturmayı amaçlayan öznenin de kitleselleşmesi ve toplumsallaşması anlamına gelecektir. “Rejime karşı nasıl mücadele etmeli” sorusuyla, “Sol bir çıkış için ne yapmalı” sorusunun kesişim noktası laiklik mücadelesidir ve bu iki soruyu ortaklaştırarak yanıtlamak artık kaçınılmaz hale gelmiştir. Yalılarda oturmaya devam edebilmek adına, kendi kız çocuklarının başına gelmesine asla rıza göstermeyecekleri bir uygulamayı “Ha nikâh memuru, ha müftü, ne fark eder” diye savunabilme haysiyetsizliğinin karşısında bize düşen, artık basitçe bir hayat tarzını değil, hayatın kendisini savunmaktır ve savunma hattının kurulacağı yer de burasıdır.

Fatih Yaşlı / BİRGÜN

Bu yobazları bu liberaller yetiştirdi! - ENVER AYSEVER

Dangalağın biri elindeki satırla/baltalya Atatürk heykeline saldırıyor… Etraftakilere vaaz vermeye kalkıyor… Kameraları görünce yılışıyor… Sonrası malum! Sanırım kimse bu görüntüyü yadırgamamıştır. Dün de böyle tipler vardı, bugün de var. Ancak farklı olan şudur; bu adam sırtını iktidara yasladığının farkında ve oradan aldığı güçle, “yeni Türkiye benim” vurgusu yapıyor. Bir yanıyla doğrudur, çoktandır meczuplar ülkesine olduk!

Maçka Parkı’nda bir genç kadın, adına özel güvenlik denen kerameti kendinden menkul bir ahmak tarafından açıkça giyiminden ötürü taciz ediliyor, herifçioğlu işi polis çağırmaya kadar götürüyor, ardından kamuoyuna yansıyınca olay üstü örtülsün diye geri adım atılıyor. Dün de böyle alçak ve de ahmak ahlak bekçileri vardı, bugün de var. Fark şu; bu saldırgan görevli iktidarda olduğunu hissediyor ve oradan devşirdiği güçle eşkıyalık yapıyor. Gericilik ayaklanmış, her yanda salgın biçimde kendini gösteriyor.

Lümpenliğin, kabadayılığın, mafyalığın egemen olduğu bir düzen kuruldu. Fatih Terim adlı spor adamının(!) telefonla tartıştığı kişiyi dövmek için, üşenmeden onca yol yapması başka nasıl açıklanır? Sonu Terim’in istediği gibi olmuyor, o ayrı. Lâkin dükkânı basılan kebapçının sosyal medyadan yayılan görüntülerde: “Onu gördüğüm yerde döveceğim” demesi de işin cabası! Orman kanunları geçerli…

OHAL uygulamalarının bu yazdıklarımdan farkı yoktur. Padişah buyruğu verildiği an, gideceğiniz bir mahkeme yoktur. Diyelim kırk yıllık evli Ayşe ve Mehmet’le ilgili bir KHK çıktı ve dendi ki: ‘Bundan böyle Ayşe’nin kocası Mehmet değil Ahmet’tir.” Akşam Ahmet gelecek, eve yerleşecek, çocukların babası olacak ve gece mecburen yatağa gelecek ve… Neyse… İstediğin kadar ‘Bu herif kocam değil’ diye yırtın, bir kez hüküm verilmiş, o saatten sonra poponu  da yırtsan KHK ile atanmış kayyum kocayı alacaksın koynuna… Memlekette hukuk dediğin budur…

Elbet bu noktaya bir günde gelinmedi. Bir muhafazakâr kadın bakan, ailesinde kim varsa kurumlara atadı. Kim şaşırdı buna? Devlet her yanıyla böyle yönetilmiyor mu? Üstelik tüm bunlar; özgürleşiyoruz, vesayetti bitti denerek, oldu. Ömrünün tamamını Fethullah güzellemesi yaparak geçiren Gülerce, kamuoyuna ders vermeye kalkıyor. İtirafçılık, ispiyonculuk, yalancılık etik ölçü haline gelmiş. Böyle olmazsan “öteki” haline geliyorsun. Peki, tüm bunları kim yarattı?

Geçen gün bir ilan gördüm, Şirince Nişanyan Otel’de “Siyaset Kampı” olacakmış. Murat Belge, Asaf Savaş Akat, Fuat Keyman, Etyen Mahçupyan, Baskın Oran hocaymış. Hemen kayıt olmak lazım. Bu adamları dinleyerek AKP’nin nasıl iktidar olduğunu anlayabilirsiniz. Sosyalistlere küfür bunlarda, Mustafa Kemal ve aydınlanma düşmanlığı bunlarda, piyasacılık bunlarda, AB işbirlikçiliği bunlarda… “Yetmez Ama Evet” ailesinin güzide üyeleri bunlar… İşin b.ku çıkınca da “kandırıldık” diyenler. Yukarıda saydığım lümpen meczuplar cumhuriyetinin kanaat önderleri!

Mesele şu; ortalama bir siyasal İslamcının ‘cihatçı’ olduğunu ve şeriat devleti kurmak isteyeceğini bilmeyen liberallerin elinde oyuncak olduk. Şimdi yine ortadalar, yedikleri naneler yetmiyormuş gibi bize akıl vermeye kalkışıyorlar. Şunda anlaşalım: Yaşamının herhangi bir döneminde siyasal İslam’la iş görmüş birinden kimseye hayır gelmez. Demokrasi zırvası üzerinde tepinerek müftülerin nikâh kıyacağı günlere kadar geldik. Çünkü liberal “bırakınız yapsınlar bırakınız geçsinler” der. Sonra pişman olunca da “kandırıldık” deyip yırtacağını zanneder. Öyle değil kardeşim, unutmam ve bunun hesabını mutlaka sormak isterim. Siyasal tavır takınan herkes, yaptıklarının sorumluluğunu taşımalı.

Bellek yoksa yaşam yok!

Bu yobazları bu liberaller yetiştirdi!

ENVER AYSEVER / BİRGÜN

Hayat tarzı dayatmak - ÖZGÜR MUMCU

Sene 2012, sayın Erdoğan henüz başbakan. Partisinin İzmir İl Kongresi’nde konuşuyor ve şöyle diyor: “Türkiye’de kimse kimseye yaşam tarzı dayatmaya, ideoloji enjekte etmeye kalkmasın.”
Pek güzel, büyük çoğunluğun onaylayacağı sözler. 

 
Sene 2015, sayın Erdoğan artık cumhurbaşkanı. 19. Milli Eğitim Şûrası’nda konuşuyor ve şöyle diyor: “Bizim bazı sıkıntılarımız var hâlâ. Bu sıkıntıları anaokulundan başlayarak bir hayat tarzı sunarak yeneceğiz.”
 
Sonra? Sonrası iyilik güzellik. Milli Eğitim Bakanlığı, kamuoyunda Nurcu diye bilinen, Said Nursi’nin talebelerinden Hüsnü Bayramoğlu’nun önderliğindeki “Hizmet Vakfı” ile bir değerler eğitimi kitapçığı hazırladı. 
 
Devlet okullarının süratle birer imam hatip okuluna çevrildiği, “proje okulların” geleneklerinden kopartıldığı, kamusal laik bir eğitimin neredeyse hayal olduğu bir dönemdeyiz. 
 
Said Nursi talebeleriyle yapılan işbirliği protokolünden sonra Milli Eğitim Bakanlığı, iktidarın doğal bir uzantısı niteliğindeki Ensar Vakfı ile yeni bir işbirliği protokolü imzaladı. 

Cumhuriyet gazetesinde Çiğdem Toker iki gün üst üste konuyu ele aldı. Okumanızı tavsiye ederim.
İşbirliği protokolüne göre Ensar Vakfı, ortaöğretim kurumlarında kulüp kuracakmış. Vakfın, iktidarın kanatları altında gelişip serpildiği malum. Ancak başkaca malum olan ise kamuoyunun hiç azımsanamayacak bir kesiminin söz konusu vakfa karşı dinmeyen tepkisi. 
 
Tepkiler, Ensar Vakfı’nın iki öğretmeninin ve bir il yöneticisinin farklı zamanlarda çocuklara cinsel istismar ve tecavüzden mahkûm olması. Bu istismar ve tecavüz vakaları farklı şehirlerde ve farklı zaman dilimlerinde gerçekleşmiş. Dolayısıyla vakfın iç işleyişi ve denetimi belli ki ciddi sorunlar içeriyor. Sistematik ve yaygın istismar ve tecavüz vakaları konusunda bırakalım kendini savunup açıklamayı, iktidarın bazı mensuplarını da arkasına alarak saldırıya geçmiş bir yapıdan söz ediyoruz.
Bu istismar ve tecavüz vakaları haricinde işin elbette anayasada yer alan laiklik ilkesine aykırılığı da açık. Neden “değerler eğitimi” “Hizmet Vakfı” ya da “Ensar Vakfı” gibi dini vakıflara verilir? Zorunlu din derslerinin bile AİHS’ye aykırılığı söz konusuyken, değerler eğitimi neden Nurcularla, Ensarcıların eline bırakılır? 
 
“Kimse kimseye hayat tarzı dayatmasın” diyen Erdoğan neden üç sene sonra anaokulundan itibaren hayat tarzı sunmaktan bahsetmeye başlamıştır. Bu açıklamasını takiben eğitimin dini bir nitelik kazanmasının hızlanması ve tartışmalı vakıfların Milli Eğitim’e sızması nasıl değerlendirilmeli?
Bugün devletin bütün kurumları altüst halde. Sürekli yeni personel alınıyor. Bu alımlarda bazı tarikatların başrolde olduğu giderek daha fazla dillendiriliyor. 
 
Yeni bir Gülen tipi sızmanın yaşanmayacağının garantisi var mıdır? Kamusal alanı dinileştirmenin sonuçlarını devlet kurumlarının çökertilmesiyle yaşadık. Ders mi alınmadı yoksa yine “benim tarikatım iyidir” anlayışından mı medet umuluyor? 
 
Saf saf sorduğuma bakmayın. Ama yine de siz de sormaya devam edin. Bir de bu gidişata karşı eğitimde laikliğe bağlı sivil toplumun çok kapsamlı bir faaliyete girişmesinin zamanı gelmedi mi?

Özgür Mumcu / CUMHURİYET

Yeni bir yağmur gerek… - ORHAN AYDIN

-Makyaj lağım suları ile dökülünce talanın ne olduğu anlaşıldı mı acaba?
-Hayır, işi Allah’a havale ettiler.
-Deprem için söyledikleri “Bu kadar zina ederseniz olacağı bu.” gibi mi?
-Daha da ötesi “Kâfirlik yapıp dinden çıkarsan yağmur da yağar dolu da. Allah’ın gözü üstümüzde.” diyorlar.
-Vay anasını, iyice sıyırdılar.
-Aksine, ne yaptıklarını ve niye yaptıklarını biliyorlar. Ellerinin altında tuttuklarını, bu tür söylencelerle besliyorlar. Tüm olumsuzlukları ve kötü giden her şeyi kendisi gibi düşünmeyenlerin üstüne yıkmak olmadı Allaha havale etmek gerekir!
-Heykele saldırana ‘meczup’ demek gibi yöntemlerde var.
-Oralar sıkıştıkları alanlar. Yoksa paçayı kurtaramazlar. Adam bir IŞİD elemanından farksız. Bunlardan binlercesini tüm AKP mitinglerinde ve 15 Temmuz müsameresinde görmedik mi?
-Tekbir sesleriyle valilik makam koltuğuna oturanlarını bile gördük. Parklarda, toplu taşıma araçlarında yaşanan rezillikleri gördük. Her yerdeler.
-Düşman ilan edip canlarına ot tıkadığı eski ortağının yerini şimdi bunlarla dolduruyorlar.
Bakanlıklarda, emniyette, bürokraside onlarcası var.
-Yeni eğitim müfredatını böyle bir akıldan oluşan kurulun düzenlediği söyleniyor, medeni hukuk düzenlemesiyle imamlara nikâh kıyma yetkisi verenlerde bunlar.
-Onlar bunlar diye bir ayrım yok, bunların hepsi birden aynılar.
Çalanlarda aynı küfredenlerde, talancılarda aynı yalancılarda.
-Ne olacak böyle, nereye kadar dayanacak halk?
-Canı çıkana kadar susacak bu belli. Sustukça kaybediyorlar ve 2019 seçimlerini bekliyorlar.
-Olmuyor ki sandıktan demokrasi denen şey çıkmıyor.
-Yine çıkmayacak. Onlarca kez yazdık, bağırdık. Önce oylar çalındığı için memleket çalınıyor diye, yalnız başına sandık demokrasi değildir diye, örgütlen birleş dedik, isyan etmek bir insan hakkıdır dedik.
-Korkuyorlar.
-Nereye kadar?
-Yok olana kadar.
-Direnenler var.
-Var evet. Bir avuç erdemli insan seslerini yükseltiyor.
-Sonu yok mu bu kokuşmuşluğun?
-Var. Yeni bir yağmur gerek, toprağı yeşerten, hayatı çiçeğe boğan, sevinçleri fışkırtan yeni bir yağmur.

Orhan Aydın / SOL
oaydinoaydin@gmail.com

Yeliz’in canı cihat istiyor! - ORHAN GÖKDEMİR

15 Temmuz krizini fırsata çeviren AKP’nin gerici atakları kesintisiz sürüyor. Bunların başında Milli Eğitimin dinselleştirilmesi var.

Milli Eğitim Bakanlığı zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi taslak programını askıya çıkardı. Eğitim-İş de incelemenin ardından taslak program üzerine bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Atatürk, diğer inançlar, laiklik yok. Cihada övgü ve mezhepçilik var” denildi. Eğitim-İş’e göre söz konusu müfredat, taslak olmayı bile hak etmeyecek kadar çağdışı ve dini terör örgütleriyle mesafesiz duran bir metin. Amacının Mustafa Kemal’e, onun hatırasına ve yol arkadaşlarına, Cumhuriyet’in değerlerine bir saldırı olduğu açık. Diğer din ve inançlardan söz edilmiyor mesela. Bu yolla hem devletin laiklik ilkesi, hem Türkiye’nin imzacısı olduğu uluslararası sözleşmeler, hem de Milli Eğitim Temel Kanunu hiçe sayılıyordu. Taslak müfredat toplumu bölüyor, mezhepçiliği kışkırtıyor.
Bunlarda şaşılacak bir yan yok çünkü söz edilenler çok uzun zamandır AKP’nin siyasi programının parçaları. 15 Temmuz krizinden önce utangaçça yaptığı işlerde pervasızlaştı, programın bu kadar açık bir biçimde telaffuz edilmesinin nedeni bu.

Bebelere cihat öğretecekler ve müftülükleri nikâh yetkisi ile donatacaklar. Bir tür “AKP şeriatı” getiriliyor yani. Çürümüş, çürütülmüş bir toplumun göstermelik dini hamlelerle ayakta tutma girişimlerinin sonuncusunu Yeliz kod Ahmet Hamdi Çamlı dillendirdi; “Cihat bilmeyen çocuğa matematik öğretmenin bir faydası yok” dedi. Yeliz söylediklerinde haklı aslında. AKP’ye verilen oylarla seçmenin eğitim düzeyi arasında ters orantı olduğu sır değil. Öyleyse matematikten önce cihat öğretmek şart.

                                                                               ***
Peki, nedir bu çocukları uçuracak cihat?
En sade anlamı din için adam öldürme seferi. Bütün dinlerde var içeriği. Yahudi tanrısı öldürmeyi teşvik ediyor hatta. Hıristiyanlıkta yakın zamanlara kadar meşru sayılan işlerdendi. Hala “armagedon”dan söz eden, buna inanan yobazlar var Hıristiyan dünyanın siyasi şahsiyetleri arasında. Kıyametten önce iyilik ve kötülük orduları karşılaşacak, iyilik kazanacak, kurgu bu. İyilik ordusu dediği Yahudi-Hıristiyan ordusu tabii.

Müslümanlar geri kalır mı, “sürekli savaş”a dönüştürdüler kavramı, müminin nefes alıp verdikçe yapması gerektiği bir işe çevirdiler. İşte tablo ortada; insanın insanı boğazladığı bu düzen esinini dinlerin o karanlık torbasından alıyor. Emperyalizmin muhtaç olduğu esinin kaynağı da dinler haliyle. IŞİD, El Kaide gibi kiralık katliam organizasyonlarının elinin dinde, poposunun emperyalizmin kucağında olması rastlantı değil.

“Ulema”ya göre “bir amaca yönelik olarak olanca gücü kullanmak” anlamındaki “cehd”den geliyor. İslam’da kavuştuğu anlam, tanrı uğrunda silahlı savaş. Bu savaşın amacı tanrının sözünü yüceltmek. Yani Kuranı ve hükümlerini “tüm düşünce, inanç ve din”lerin üstüne çıkarmak ve egemen kılmak. Ayet ve hadislerde, çoğu yerde "cihad" bu anlamında, yani “tanrı yolunda ve din uğrunda silahlı kutsal savaş" anlamında kullanılmış. Bu anlamda kullanıldığı da açıkça belirtilmişti; "Kâfirlerle savaşmak, onları öldürmek, onların elinden mallarını, mülklerini almak, yağmalamak, mabetlerini yıkmak, putlarını kırmak."

Bir anlamı daha var: Tanrı ve din uğrunda manevi savaş. Ama bunun da makbulü silahlı savaş ile birlikte yapılan. İma ettikleri çeşitli. Biri, her tür şeytanın oyununa karşı uyanık olmak, ödün vermemek, şeytanı yenmeye çalışmak. Bir başkası, nefisle savaşmak. Dünyanın baştan çıkarıcı zevklerine yüz vermemek. "Cihad"ın bu anlamını benimseyen daha çok “light” islam gizemcileri.
Hal bu olunca “kesintisiz cihat” yaklaşımı öne çıkıyor. Peygamber, ümmetinin cihadının, "kesintisiz" olacağını ve kıyamet alametlerinden olan "DeccaI öldürülünceye kadar" süreceğini bildirmiş. Kanıtı hadis.

Kimlere karşı yapılacak cihat? Genel olarak tüm kâfirlere karşı. Hadislere bakılacak olursa Müslüman olmayan herkesle savaşmak şart. Yani ya öldürülecekler ya Müslüman olacaklar. Bunlar da hadislere göre ikiye ayrılıyor: Putperestler ve "kitap” ehli.  Muamele ise Müslümanlarla aralarında saldırmazlık anlaşması olması veya olmaması durumuna göre değişiyor. Anlaşma yoksa bu durumda olanlar, iki şeyden birini seçmek zorundadırlar: Ya İslam ya da ölüm. Emir açık: "Bunları yakalayın, nerede bulursanız öldürün." Kaynak Egemen Bağış’ın “bakara makara”sı. Bu hüküm, dinden dönenler için de geçerli. Kaynağa göre anlaşma varsa, antlaşmanın gereğine uyulur. Ancak bu durum, Peygamber döneminde, sadece İslam'ın güçlenmesine değin sürmüş. Sonrası için söz konusu değil. Bir ayete bakılacak olursa arada antlaşma olan putperestlere, "yeryüzünde dolaşabilmeleri için dört ay süre" verilmiş. Bu süre geçtikten sonra, onlara karşı Müslümanların ne yapmaları gerektiği şöyle ifade edilmiş: "Nerede bulursanız öldürün, yakalayın, hapsedin… Eğer tövbe ederler, namaz kılarlar ve zekât verirlerse serbest bırakın.”

“Kitap ehli”, yani Yahudiler, Hristiyanlar ve Sabiler için de durum putperestlerden çok farklı değil. Bunların önlerinde üç seçenek var: Ya islam, ya cizye, ya ölüm. Müslümanlarla aralarından anlaşma varsa antlaşma hükümlerine uyuluyor. Durun “iyi işte anlaşmaya uyuyorlar” demeyin. Sünnete bakmamız gerekiyor bu durumda. Peygamber döneminde, arada "saldırmazlık antlaşması" bulunan kimi kitap ehline "antlaşma hükümlerini bozuyorsunuz, kimileriniz gidip şurada burada aleyhimizde bulunuyor" denerek saldırılmış ve öldürülmüş. "Ben-i Kurayza” adlı Yahudi kabilesi o talihsizlerden biri. Bunları kılıçtan geçirtirken, iddialara göre Peygamber de başlarında bulunmuş, müminlerini iyi katliam yapıyorlar mı diye denetlemiş….

                                                                           ***

Bir soru daha; Cihat “farz” mıdır, farz ise ne zaman farzdır, hangi şartlarda farzdır? Aslında her durumda!
Düşmanın saldırısı söz konusu değilken "kifayeten farz" (Farz-ı kifaye) söz konusu mesela. Müslüman “kafir”e durup dururken, sırf canı öyle istediği için saldırabilir demek bu. İlgililer de sırf Müslümanın biri canı istiyor diye gereğini yapmak zorunda. "Kafirler"e seçenekleri göstermelidirler ama. Kafirler, durumlarına göre seçeneklerden birini kabul etmek zorundadırlar. Kabul etmiyorlarsa, Müslüman ilgililere düşen cihattır. Eğer cihat hiç yapılmıyor ve toplum cihatsız bırakılıyorsa, suçlu toplumdur. Çünkü kişilere değilse bile, toplumun bütününe yüklenmiş olan "farz" yerine getirilmemiştir.

Peki, toplum cihada çıkınca ne yapar?
Tabii ki öldürür. Kimleri öldürür? Eli silah tutan tüm erkekleri. Bunun neredeyse istisnası yok, yaşlılar ve deliler dâhil. Karşı tarafta olan "yakınlar-akrabalar", aileden kişiler de öldürülür kurala göre. Ayetlerde, "iman"ı bırakıp kâfirlik yolunu seçen babanın, kardeşlerin dost edinilemeyeceği, cihat söz konusuysa babaların, oğulların, kardeşlerin, eşlerin ve kabile üyelerinin tanrı ve peygamber karşısında önemlerini yitirecekleri, bunlara karşı savaşılması gerektiği bildiriliyor.

                                                                           ***

AKP’nin hazırladığı yeni müfredatla çocuklara öğretilecek olan işte bu; Din uğruna ölmek, öldürmek, tutsak, düşmek, tutsak almak, yakmak, yıkmak, yağmalamak, kendisi gibi olmayana, kendisi gibi düşünmeyene işkence etmek… Suriye’de, Irak’ta emperyalizm destekli IŞİD denilen şu katiller şebekesinin yaptıklarına bakın. Cihattalar işte!

Yeliz’in ve şebekesinin istediği, özlediği şey tam da bu işte. Baba oğlu, kardeş kardeşi öldürsün istiyor Yeliz ve arkadaşları, çocuklar buna göre yetiştirilsin diyor. Hile, hurda da var cihatta. Tek hedef var çünkü; Düşmanı, güya Müslüman olmayanı yenmek, öldürmek, yok etmek. Müslüman olmayan kim? Yeliz ve ait olduğu şebeke dışındaki herkes. İktidar çoktan arkasından dolaştı eğitimin zaten. Seçmeli dersler arasında “siyer” var mesela. Peygamberin gaza ve cihatlarını anlatıyorlar çocuklara. Bildiğiniz cihat dersi. Bu kez farkı kapsamında. Bütün öğrencilere öğretmek istiyorlar cihadı.

Uygulamada bir anlamı yok elbette. ABD yedeğindeki Suudiler mi çıkacak cihada, yoksa yağı bol bulmuş ve neresine süreceğini bilmeyen Katarlılar mı? Halifelik gibi cihad da “müminlerin” ortasına atılmış içi boş bir tenekedir. Çok gürültü çıkarır ama etkisizdir. Osmanlı da denemeye kalktığı her seferde büyük bir hayal kırıklığına uğramıştı zaten. En son V. Mehmed tarafından ilan edilmiş, Cihan Savaşı’nın bütün Müslümanlar tarafından umumi bir cihat olarak telakki edilmesi emredilmiş. Tabii kulak asan olmamış, kim takar V. Memed’i. Pılıyı pırtıyı toplayıp ülkeden de kaçtılar ardından.
Cumhuriyet öyle kuruldu.

Ama şurası açık, matematikten nasibini almamış gericilik yine cihat istiyor. Bunun sağladığı bir açıklık daha var: Gericilik sen dur demezsen durmaz!

Yeliz nerden bilsin cihadın içi boş bir tenekeden ibaret olduğunu. Öğrenir yakında, matematiksiz olmaz bu işler!

Orhan Gökdemir / SOL

*Boyun Eğme’nin 85. sayısından

19 Mayıs’ın yüzüncü yılında yeniden!.. - FİKRİ SAĞLAR

Milli Görüş eğitiminden gelseler dahi bugünkü AKP kadrosu, Erbakan’ın da ötesinde “emperyalist güçler” adına hareket etme kararı nedeniyle “din siyaseti” güden geleneksel partilerinin dışında bir parti kurguladı… Ana ekseni oluşturan Gülencilerin yanı sıra, çeşitli tarikatların desteğiyle 2002 yılında bir “cemaatler koalisyonu” hükümeti oluşturuldu!..

                                                                             •••
1. AKP hükümetinin başı Abdullah Gül’dü. Ancak Gül yerine o günkü Genel Başkan, asıl başbakan olarak dünyanın sayılı ülkelerinin siyasal yönetimleriyle görüştürüldü. Bizim Dışişleri Bakanlığı aylarca uğraşsa dahi organize edemeyeceği bir turne yapıldı. ABD Başkanı’ndan İngiltere Kraliçesi’ne, Fransa Başkanı’ndan Almanya Şansölyesi’ne varıncaya kadar ekonomi ve siyasetin en üst noktalarına Erdoğan tanıştırıldı. Bu gizemli ve bir o kadar da etkili turneyi düzenleyenin kimliği çok belliydi!..
                                                                             •••

BOP Eş Başkanı olduğunu övünerek açıklayan anlayış, doğal olarak Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan yurttaşlarına hizmet etmek yerine, daha ilk andan itibaren işbirliğinde bulunduğu dış güçler adına ülke kaynaklarını kullanacağı açıktı!.. Oluşan bu yapı bir taraftan enerji savaşlarında, “Türkiye’nin jeopolitik” konumu nedeniyle taraf olduğu ülkelere çıkar sağladı, devletin gücünü onlar adına kullandı. Diğer yandan da bu hizmetinin karşılığında Ortadoğu coğrafyasında yaşayanların lideri olma talebini dillendirmeye çalıştı…
                                                                             •••

Giderek hırs arttı… Hedef şaştı!.. “Mağdur” edebiyatıyla oluşturulan sempati, “mağruru” oynarken kaybolup gitti!..
Demokrasiyi sandığa indiren düzen muhalefetten yoksun bırakılınca, insan hakları, eşitlik ve özgürlük kavramları da yok sayıldı… İçeride uygulanan din tacirliği, insanları birbirlerine düşürme manevraları, inanan inanmayan ayırımları toplumu kutuplaştırdı, böldü ve iç barışı yok etti…
Bu, baskıcı yönetimlerin her zaman başvurduğu kalleş bir yoldu.
İçeride böyle bir tehlikeli durum yaşanırken Suriye, Irak başta olmak üzere Ortadoğu kaosu gelişti. Yaratılan yeni terör örgütü IŞİD ve diğer İslami terör örgütleri, yönetimlerin müsamahası nedeniyle Türkiye’yi merkez üs haline getirdiler. Ülke mevcut siyasal yönetimin uyguladığı bu tehlikeli durumla mücadele ederken, Doğu Akdeniz’in altında bulunan petrol ve doğalgaz kaynakları bugünkü yönetimin arkasındaki güçler tarafından paylaşıldı. Bize de sadece boş boş bakmak kaldı!..

                                                                             •••

Bilinen o ki; kaprisler, kinler ve bunlara uygun sürdürülen kasıtlı politikalar cumhuriyeti müthiş zorluklarla karşı karşıya bıraktı... Geçmişle ilgili yalanlar, inanılmaz çarpıtmalar, aleniyet kazanan nefretlerle 90 yıllık cumhuriyetin temel değerleri yok edilmek istendi... Çağdaşlık, modernite, yaşam standardının yükseltilmesi, üretken bir ekonomi, adil bölüşüm, adalet gibi kavramlar dışlandı… Milli bayram kaldırılmaya çalışıldı. Laik Demokratik Cumhuriyetin kuruluş öyküsü aşağılandı!..

                                                                              •••

Bu gelişmeler sırasında Türkiye, ekonomik ve siyasal anlamda iflasın eşiğine gelmişken 15 Temmuz hain FETÖ kalkışması yaşandı!.. AKP iktidarı, ilk günden beri birlikte yürüdüğü Gülen Cemaati’nin bilinçli olarak TSK’ya girmelerine müsaade ettiği, ama sonrasında devleti tek başına yönetme kavgasına tutuştuğu FETÖ’cülerin kalkıştığı hain darbe girişimini “Allah’ın lütfu” olarak değerlendirerek bir zamanlar birlikte olduğu yol arkadaşlarını temizlemeye başladı...
Bu vesile hukuk devleti olmaktan vazgeçildi. Ülkede OHAL ilan edildi... İstediği yönetim tarzını oluşturmak adına tarumar ettiği “laik, demokratik “ rejimi yok sayan bir Anayasa değişikliği yaptı!.. Tüm yetkiler “tek adama” verilerek, bir yandan tüm sektörlerde yaşanan kaostan kurtulmaya çalışıldı, diğer yandan da karşısında hiçbir konuda muhalif güç bırakmayan bir düzen kurması tasarlandı…

                                                                             •••

Henüz Anayasa değişikliklerinin büyük bir kısmı yürürlüğe girmedi. Ancak iki önemli adım atılarak rejim değişikliği fiilen başlatıldı. Cumhurbaşkanı partili oldu. HSK atamaları gerçekleşti.

                                                                             •••

Partili Cumhurbaşkanı şu anda hem valiyi atıyor. Hem de metal yorgunu dediği partisinin il başkanını… Hangisi o ili yönetecek!.. Devlet yurttaşına nasıl tarafsız hizmet verecek?.. Bırakın zavallı sade yurttaşı!.. Devlet kimin adına işleyecek?.. Asıl mesele de bu!.. Devlet bir partinin malı oldu!.. Ordu’da Bakan Kurtulmuş önünde gerçekleşen olayı anımsayın!.. AKP’li Büyükşehir Belediye Başkanı’nın zabıtaları, Ordu Emniyet Müdürü’nün korumalarını koltuk yüzünden dövdü… O polisler artık Ordu’nun sade vatandaşını koruyabilir mi?.. Ordu’da hırsızı tutuklar, katili bulabilir mi?..
                                                                              •••

AKP iktidarı işbaşına getirildiği günden itibaren, gizli hedefine ulaşmak adına, “Laik, Demokratik Cumhuriyetin” temel ilkelerinden ikisini değiştirme çalışmasını başlattı... Bunlar “Evrensel hukuk ve bilime dayalı çağdaş eğitim!..” 15 yıldır hukuk devleti olmaktan çıkarıldık!.. Dünyadaki bütün kurum ve kuruluşlar Türkiye’de; evrensel hukuk ilkelerine uyulmadığını, adil yargılamanın olmadığını, insan haklarına riayet edilmediğini, haksız tutuklama yapıldığını, masumiyet karinesine uyulmadığını ve delillerin sanık lehine kullanılmadığını raporlarında dile getirdiler!.. Şeriat yasalarına atıfta bulunan bir adalet anlayışı öne çıkarılmaya çalışıldı.
Eğitimde ise büyük bir gerileme var!. Hedef kindar ve dindar nesil yetiştirmek!.. 5 yaşından başlayan ve bilimden uzak, dine dayalı bir eğitim sistemi oluşturuldu. Fen ve felsefe dersleri yok edildi. Başta Mustafa Kemal Atatürk, Kurtuluş Savaşı ve kuruluş ilkeleri ile ülkenin en önemli değerleri ders programlarından çıkarıldı. Sosyal ve kültürel aktiviteler dışlandı. Kızlı, erkekli eğitim kaldırılmaya çalışıldı. Böylece en önemli yatırımımız olan insan gelişimini yok sayan bir model uygulanmaya çalışıldı…
                                                                             •••

Amaç belli; “Laik Demokrasiden” uzaklaşmak!.. AKP, laiklikten hiç haz etmiyor!. Çünkü biliyor ki “laik düzen” klasik anlamda sadece din ile devlet işlerinin birbirinden ayrıldığı bir düzen değil!. Laiklik; insanın saygın olduğu, haklarının kabul gördüğü, düşünce ve ifade özgürlüğüne ulaştığı, kimseye biat etmediği, kadın ile erkeğin eşitliğine inanıldığı, çağın gelişiminin takip edildiği bir düzen. Kısaca laiklik; insan ve toplumun tüm değerlerinin kabul gördüğü, inanç ve ibadetin özgürce yapılabilmesinin güvencesi olmasıdır!.. Bu kavramlar AKP’nin işine gelmez!.. Aslında AKP, Türkiye Cumhuriyeti’nin laik olmasına karşıdır!.. Bunu saklamıyor da!.. TBMM Başkanı “Laiklik Anayasa’dan çıksın” diyor. Müftülere, imamlara nikâh kıyma yetkisine veriliyor. Türbanlı hâkimler, savcılar, subaylar, polisler ve de memurlar kamuda çalışıyor. Devlette hizmet verenle hizmet alan yurttaş arasında güven yok edildi. Kimsenin umrunda değil!.. Şimdi bir İslam ülkelerine benzer türbanlı büyükelçilerimiz de oldu!.

Laiklik olmadan demokrasi ve insan hakları oluşamaz!. Çağdaşlık, özgürlük ve eşitlik laik ülkelerin en önemli değerleridir!.. Evrensel hukuk ilkeleri ve adalet kavramı laiklikle eşdeğerdir. Dincilik emperyalizmle iç içedir!.. Neoliberelizm siyasal dincilerle yürür!.. Dincilik biat ettirir. Biat edilen yerde sömürü, hırsızlık, yolsuzluk ve baskı vardır!.. Tek adamın hükmü biatin olduğu yerde kalıcıdır!.. Laiklik, diktatörün en güçlü düşmanıdır!..

                                                                             •••

İddiaya göre AKP’nin ütopyası; 2019 ‘da ki seçimlerde “Anadolu İslam Devletinin” temellerini atmakmış!.. Bu kabul edilecek bir şey değil. Laik demokratik hukuk devletini kurmak, emperyalizm, neo-liberalizm ve sömürü düzenine karşı çıkmak için SOLA büyük bir görev düşüyor… Tıpkı 19 Mayıs 1919’da olduğu gibi yüz yıl sonra 2019 da yeniden tam demokrasiye ulaşmak için tekrar Samsun’dan yola çıkmak gerekiyor…

Fikri Sağlar / BİRGÜN