AYM'de seçim sonucunu belirleyen tarikat belli oldu: HDP davasına etkisi ne olacak?
Anayasa Mahkemesi'nde yapılan başkanlık seçimlerini 8 oy alan Zühtü Arslan kazanmasına, İrfan Fidan'ın kaybetmesine etkili olan tarikat gündem oldu.
Anayasa Mahkemesi'ndeki (AYM) kritik başkanlık seçimlerini 15 üyenin 8 oyunu alan Zühtü Arslan kazandı, AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın işaret ettiği belirtilen İrfan Fidan ise kaybetti. Sürpriz olarak nitelendirilen seçim sonuçlarına ilişkin AYM üyelerinin doğrudan siyasi iradenin işaret ettiği adaya karşı "mahkemenin bağımsız duruşunu ve kıdemin önemini" korumak amacıyla Arslan'ı desteklediği iddia edildi.
DW Türkçe'den Alican Uludağ'ın haberine göre, seçim sonucunun HDP kapatma davasının esasını ise etkilemeyeceği belirtiliyor. Kulislerde, kapatma kararı yerine siyasi yasak veya Hazine yardımının kesilmesi gibi ara formüllerin konuşulmaya başlandığı ifade ediliyor.
AYM'deki bu seçim sonuçları ne anlama geliyor?
Alican Uludağ'ın yüksek mahkeme kulislerinden aldığı bilgiye göre, doğrudan Erdoğan'ın işaret etmesine karşın İrfan Fidan'ın seçilmemesi sürpriz oldu. Kulislerde Fidan'ın adaylığı doğrudan Erdoğan tarafından işaret edildiği iddia edilmişti.
Ancak AYM üyeleri, İstanbul Başsavcısıyken tartışmalı davalara bakan ve mahkemenin en kıdemsiz üçüncü üyesi olan Fidan'ın adaylığına soğuk bakıyordu. Bazı üyeler, aday olmak istemeyen Zühtü Arslan'ı ikna etmiş ve aday olmasını sağlamıştı.
AYM kaynakları, Erdoğan'ın işaret etmesine karşın Fidan'ın seçilememesini, yüksek mahkemenin "bağımsız duruşunu" koruma refleksi olarak değerlendirdi. Zühtü Arslan'a oy veren bazı üyelerin Fidan gibi kıdemsiz bir üyenin tepeden işaret edilmesinden rahatsızlık duyduğu, kıdemli üyelerin bu konuda yok sayılmasının sonucu etkilediği belirtildi. Kaynaklar, İrfan Fidan'ın yerine başka bir üyenin işaret edilmesi halinde, sonucun farklı olabileceğine işaret etti.
Bu arada İrfan Fidan'ın başkan seçilmesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) AYM'ye bakışını olumsuz etkileyeceği endişesinin de seçimlerde belirleyici olduğu ifade edildi.
Seçim sonuçlarını Hakyol grubu belirledi
Öte yandan seçim sonucuna etki eden bir diğer faktörün ise AYM'deki İskenderpaşa Cemaati'ne bağlı olan Hakyol grubu ile Milli Görüş Vakfı'na (MGV) yakın üyelerin tavrının olduğu öğrenildi.
Bu grupların, yargıda rakip olarak görülen İstanbul Grubu'na yakın olan İrfan Fidan'ı istemediğine ve açık tavır gösterdiğine işaret ediliyor. Ancak bunun seçimlerdeki belirleyiciliğinin İrfan Fidan'ın kıdemsiz olmasından sonra geldiği dile getirildi.
Seçim sonuçları HDP davasını nasıl etkiler?
Sekiz üyenin oyuyla Zühtü Arslan'ın yeniden başkan seçilmesinin HDP kapatma davasını etkileyip etkilemeyeceğini de merak ediliyor.
AYM kulislerinde, seçimlerin doğrudan HDP kapatma davasının sonucunu etkilemeyeceği görüşü hâkim.
Başkanlık seçimlerindeki dengeler ile kapatma davasındaki dinamiklerin ayrı olduğuna işaret eden kaynaklar, kapatma davasının Zühtü Arslan'ın başkanlığıyla birlikte olağan akışında ilerleyeceği belirtiliyor. Ancak İrfan Fidan'ın başkan seçilmesi durumunda yalnızca usulü işlemlerin değişeceği; üyelerin iradesini değiştirecek, esasa yani sonuca etki edecek yeni bir durumun olmayacağını kaydedildi.
HDP kapatma davasındaki ara formüller ne?
Kaynaklar, HDP'nin kapatılıp kapatılmayacağı konusunda şimdiden bir sonuca varmanın erken olduğunu dile getiriyor. Kulislerde, kapatma davasında ara formüller de konuşulmaya konuşuluyor. Anayasa Mahkemesi'nde şu an arasında Zühtü Arslan'ın bulunduğu 5 üye muhalif duruş sergilerken 10 üye ise çoğunlukla birlikte hareket ediyor.
Ancak HDP'nin hesaplarına bloke kararının 8 oyla çıkması, Zühtü Arslan'ın yine 8 oyla başkan seçilmesi, kapatma için 10 oya ulaşılamayacağı ihtimalini de gündeme getirdi. Bu konuda kapatma yerine HDP'lilere siyasi yasak kararı veya parti yardımından yoksun bırakma gibi ara formüllerin de çıkabileceği belirtiliyor.
Siyasi kulislerde nasıl yankılandı?
Anayasa Mahkemesi'ndeki seçim süreci siyasi kulislerde de yakından takip edildi. Haberde muhalefet kulislerinden edinildiği belirtilen bilgilere göre adaylardan İrfan Fidan'ın seçilmesinin zor olacağı yorumları yapılıyordu ve buna neden olarak da Fidan'ın çok sayıdaki tartışmalı kararı gösteriliyordu.
AYM'nin diğer üyelerinin bu kadar tartışmalı ve muhalefetin tepkisi çeken bir ismi başkan olarak seçmek istemeyeceği değerlendirmesini yapan muhalefet partileri "AYM üyeleri, seçimde iktidarın değişmesi durumunda kurumun başında geçmişte çok sayıda muhalefet milletvekilini cezaevine göndermiş, davaları AİHM'den dönmüş bir ismin olmasını ve tüm şimşeklerin kendilerine yönelmesini arzu etmeyeceklerdir" yorumunu yapıyor. Bu nedenle daha uzlaşmacı ve seçimde iktidarın değişmesi durumunda her kesimle iletişim kurabilen Zühtü Arslan'ın yüksek mahkeme için daha iyi bir seçim olduğuna işaret ediliyor.
/././
Hakyolcular gündemde: Bir devlet tarikatı (Orhan Gökdemir-SOL)
Bir eli Cumhurbaşkanı Erdoğan’da bir eli Necmettin Erbakan’da olan Hakyolcular son yılların en çok kazananları arasında.
Nakşibendi tarikatı kolu Hakyolcular veya İskenderpaşa Cemaati'nin eğitim alanındaki faaliyetleri, AKP döneminde katlanarak arttı. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Sağlık Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı içinde ‘FETÖ’den boşaltılan alanda tarikatların güç mücadelesi devam ediyor. Ama artık asıl mücadele Adalet Bakanlığı içinde.
Hakyol Türkiye’deki tarikatların çoğunda olduğu gibi Nakşibendi Tarikatı türevi. Nakşiliğin İskenderpaşa kolu olarak biliniyorlar. “Hakyol”, Esat Çoşan’ın aynı adla kurduğu vakfın adından geliyor. Bu vakfa ve İskenderpaşa Cemaati’ne üye olanlara Hakyolcular deniliyor. Hakyol Vakfı'nın başında Esad Coşan'ın oğlu Muharrem Nureddin Coşan bulunuyor.
Aslında Türkiye’de devlet içinde örgütlü tarikatların tamamı, Nurcular ve Fethullahçılar dahil, Nakşibendi Tarikatı’nın eteklerinden geliyor. Nakşibendiler ile devlet arasındaki ilişkiler ise 1826’daki Vakayı Hayriye’ye dayanıyor. Osmanlı idaresi yeniçerilerden ve manevi destekçileri bektaşilerden kurtulmak için, devlet kurumlarını nakşilere açtılar. O gün bugündür Nakşibendiye yarı resmi bir tarikat…
Hakyolcular AKP’den önce de ‘Millî Görüş’ içinde örgütlüydü. Necmettin Erbakan’ın siyasi faaliyetinin cemaat ayağı olarak iş görüyorlardı. Bu işbölümü zaman zaman ciddi çıkar çatışmalarına da neden oluyordu. Bu nedenle Hakyolcular ANAP içinde de bir hami buldular, Korkut Özal’a yanaştılar. 1990’lı yılların başında Erbakan’la Çoşan bir kez daha karşı karşıya geldi. İddialara göre bu çatışma Millî Görüş içinden AKP’nin doğmasına neden olmuştu. Bu doğumda Hakyolcular önemli bir rol üstlenmişti. Tayyip Erdoğan’la kader birliği yapmaları Erbakan’ı devirmek için canla başla çalıştıkları o günlere dayanıyor.
Hakyolcuların devlet içinde örgütlenmesi Tayyip Erdoğan’ın partisini iktidara taşıdığı 2002 seçimlerinin ardından hız kazandı. Erdoğan, 2002’de AKP Genel Başkanı sıfatıyla ilk cuma namazını Ankara’da İskenderpaşa şeyhi Mehmet Zahit Kotku’nun adını taşıyan camide kıldı. Necmettin Erbakan’ı siyasete sokan şeyh olarak bilinen Mehmet Zahit Kotku’nun ardından cemaate liderlik eden Mahmud Esad Coşan ve onun ölümünün ardından da Nureddin Coşan döneminde özellikle eğitim alanında faaliyetler katlanarak arttı.
Gülencilerle kavgaları da köklü. İddialara göre Fethullahçılar Hakyolcuları maddi ve manevi olarak çökertmeye çalışıyordu. Esad Çoşan Gülencilerin tehditlerinden korkup yurtdışına kaçtı. Bir süre sonra da müritlerinin şüpheli bulduğu bir trafik kazasında hayatını kaybetti.
Haliyle Hakyolcuların eğitim ve yargıda Gülencilerden boşalan yerleri doldurması bir tür intikam hareketi aynı zamanda. Ama şimdi Süleymancılar ve Menzilciler gibi dişli rakipleri var. Çatışma oldukça sert.
Tarikatın yeni şefi Nurettin Coşan
Muharrem Nureddin Coşan 2 Haziran 1963 Ankara doğumlu, Mahmud Esad Coşan'ın oğlu. Ankara İmam Hatip Lisesi mezunu. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde bir süre okuduktan sonra, Suudi Arabistan Kral Fahd Üniversitesi Arap Dil Enstitüsü’nde Arapça eğitimi gördü. 1987 yılında ‘işletme eğitimi’ için ABD’ye gitti. Türkiye'ye döndükten sonra ticaretle ilgilenmeye başladı. 1996 yılından itibaren tarikata bağlı Server Holding'in yöneticiliğini ve cemaatin ‘hizmet işleri’ni üstlendi.
Mahmud Esad Coşan 2001 yılında Avustralya'da geçirdiği bir trafik kazasında ölünce İskenderpaşa Cemaati’nin başına geçti.
Server Holding dışında Nureddin Coşan'ın başkanı olduğu diğer şirketler şöyle:
-Server İletişim Gazetecilik ve Yayıncılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
-Ümraniye Sağlık Tesisleri ve Ticaret A.Ş.
-Haksağ Sağlık Hizmetleri A.Ş. ve Zinde Sağlık Hizmetleri A.Ş.
-Vefa Yayıncılık Tic. A.Ş.
-ASFA Eğitim Tesisleri A.Ş.
-Seha Neşriyat ve Ticaret A.Ş.
-Yıldız Danışmanlık TV Reklamcılık Prodüksiyon Sanayi Ticaret A.Ş.
-Sim Ağ İhtiyaç Maddeleri Pazarlama A.Ş.
-Süfür Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi.
-Vera İç ve Dış Ticaret A.Ş.
-Medipol hastaneleri
Görüldüğü gibi Medipol hastaneleri zincirinin arkasında İskenderpaşa cemaatinin bulunduğu söyleniyor. Hastanenin sahibi olan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca bu cemaatin üyesi. Hastanenin temelini atan bugünkü adıyla Türkiye Sağlık, Eğitim ve Araştırma Vakfı’nın (TESA) kurulumunda Koca'nın yanı sıra Nureddin Coşan yer alıyordu.
Hakyolcular pek çok vakfı da kontrol ediyor. İlk vakıfları 2005 yılında kurdukları Mahmud Esad Coşan Eğitim Kültür Dostluk ve Yardımlaşma Vakfı. 2014’te vergi muafiyeti tanınan vakıf başka birçok vakfın da kuruluşuna önayak oldu. Asfa Eğitim Vakfı, Server Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Vakfı, Hakyol Eğitim Yardımlaşma ve Dostluk Vakfı, İlim Kültür ve Sanat Vakfı bunlardan en bilinenleri. Bu vakıfları “Server Yaşam Organizasyon ve Ticaret Anonim Şirketi” adı altında şirketleştirerek eğitim faaliyetleri için tek çatıda topladılar.
2019 başında Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS) sorularının çalındığı iddialarında da cemaate yakın kurumların ismi öne çıktı. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, TUS sorularının erişime açılmadan önce “240 sorunun tamamının eksiksiz ve sınavda yazılan şekliyle internette dolaşıma sokulması”na ilişkin soru önergesine, “sınava giren adayların ezberlediği sorular” diyerek yanıt verdi. Bakan Selçuk, çalıntı iddialarına ilişkin soruşturma başlatılıp başlatılmayacağı hakkındaki soruya ise sadece ÖSYM’nin telif üzerinden yasal işlem başlatacağını söyledi. Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlığı’nı büyük ölçüde kontrol eden Hakyolcular şimdi Adalet Bakanlığı içerisinde ağırlık kazanıyor.
Bir davanın gösterdikleri
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Adalet Bakanlığı eski Müsteşarı Birol Erdem hakkında iddianame hazırladı ve Erdem’in “FETÖ/PDY silahlı terör örgütü yöneticisi olmak” suçlamasıyla yargılanması istedi. Birol Erdem, AKP’den ayrılan Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığı döneminde Baş Müşaviriydi. Erdem ise “FETÖ’cü değil Hakyolcu” olduğunu iddia ediyordu. Birol Erdem'in, örgüt içerisindeki konumu ve örgütün silah olarak kullandığı yargı yapılanmasının en üstünde yer aldığına dikkat çekilen iddianamede, "Mahrem sınıf olan HSYK üyeliği ve 2. Daire üyeliği sıfatları ile Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü Tetkik Hakimliği, Daire Başkanlığı, Personel Genel Müdür Yardımcılığı, Personel Genel Müdürlüğü sıfat ve unvanları itibari ile FETÖ/PDY silahlı terör örgütünün yargı içerisindeki hiyerarşik yapılanmasında örgüt içi konumu, temadi eden örgütsel ve etkin nitelikteki faaliyetlerinin dikkate alınmalıdır" deniliyordu. Yani devlet içindeki savaş hem karışık hem acımasız.
İddianamede “Hakyolcu” olarak bilinen, eski Ankara Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Üyesi Harun Kodalak tanık olarak yer aldı. Kodalak, Erdem’in 15 Temmuz sonrası kendi isteğiyle ifadesini aldıklarını, bu örgütle 17/25 sürecinden dahi önce, 7 Şubat 2012 MİT krizinden itibaren açık, net ve keskin bir şekilde mücadeleye başladığını belirttiğini söyledi.
Bir eli Cumhurbaşkanı Erdoğan’da bir eli Necmettin Erbakan’da olan Hakyolcular son yılların en çok kazananları arasında. ‘FETÖ’cülükle itham edilen pek çok savcı ve hâkim aksini kanıtlayabilmek için, “ben Hakyolcuyum” diye savunma yapıyor.
Yargıdaki örgütlenmeleri öylesine güçlü ve yaygın ki Anayasa Mahkemesi Başkanı’nı da bu tarikatın mensubu olduğu iddia ediliyor.(19/10/2021)
Fotoğraf: Burak Akay/AA
Muradiye OSB’nin söz konusu arazide inşaat çalışmalarına başladığı ortaya çıktı. (Fotoğraf: BirGün)
Paris'te bir araya gelen Macron ve Netanyahu'nun 'İran'a karşı birlikte çalışma kararı' aldığı, İsrail ile Fransa arasındaki stratejik ortaklığın derinleştirilmesi isteğini dile getirdiği açıklandı.(https://haber.sol.org.tr/haber/macron-ve-netanyahudan-irana-karsi-birlikte-hareket-etme-karari-364467)
