OLAYLAR:
- 1451 - Osmanlı Padişahı II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmet), ikinci kez tahta geçti.
- 1509 - Portekiz İmparatorluğu Donanması ile Osmanlı, Venedik ve Ragusa destekli Memlûk Sultanlığı, Gucerat Sultanlığı ve Kalkülta Krallığı birleşik donanması arasında, Diu Muharebesi gerçekleşti.
- 1690 - Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kâğıt para Massachusetts'de kullanılmaya başlandı.
- 1815 - İlk peynir fabrikası, İsviçre'de kuruldu.
- 1880 - İdare-i Mahsusa işçileri greve çıktı.
- 1917- I. Dünya Savaşı’nda Kudüs ve Filistin Osmanlı Devleti’nin elinden çıktı.
- 1928 - Hutbe, İstanbul'da Türkçe okunmaya başlandı.
- 1931 - Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi bugün idam edildi.
- 1933 - Ankara-İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı.
- 1957 - İzmir açıklarında Amerikan Hawel Lykes şilebiyle çarpışan "İzmir" yolcu gemisi battı. 244 yolcusu bulunan gemide, 4'ü yolcu 5 kişi öldü.
- 1962 - Amerika Birleşik Devletleri, Küba mallarına ambargo koydu.
- 1966 – Başbakan Süleyman Demirel, ” Hür ve demokratik memleketlerin kalkınması planla olmamıştır.” dedi. Demirel’in bu sözleri üzerine Profesör Besim Üstünel, “Hür ülkelerin kalkınması planlı olmuştur. Avrupa ülkelerinin çoğunda bu bir metot haline gelmiştir. Bazı örnekler verirsek, Japonya ve İsrail de plan uygulayan ülkeler arasındadır.” dedi.
- 1966 - SSCB'nin insansız uzay aracı Luna 9, Ay yüzeyine indi.
- 1969 - Yaser Arafat, Filistin Millî Kongresi Başkanlığına atandı.
- 1971 - 11 OPEC ülkesi, petrol alıcısı ülkeleri fiyatları artırmakla tehdit etti.
- 1972- Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının, THKO davasında verilen 3 idam ve 15 hapis cezası kararının düzeltilmesi yönündeki başvurusu Askeri Yargıtay’ca reddedildi.
- 1973- 1.Ordu ve Sıkıyönetim Komutanı Faik Türün’ün imzasıyla yayınlanan bildiriyle, yakında davaları başlayacak sanıklara emniyette ve tutukevlerinde işkence yapıldığına dair haberler “maksatlı” bulunarak yasaklandı.
- 1973 - Türkiye'de Polise elektrikli coplar verildi.
- 1975- Erzurum Atatürk Üniversitesi yönetimi, Af Kanunu ile serbest kalan Sosyoloji Asistanı Dr.İsmail Beşikçi’yi kadrosu boş olmasına karşın eski görevine kabul etmedi.
- 1975- 1965’de kurulan ve 20 bini aşkın üyesi bulunan Tekstil İşçileri Sendikası (Tekstil-İş) Genel Kurul kararıyla DİSK’e katıldı.
- 1975 - Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye-Kıbrıs seferlerini başlattı.
- 1977 – THY’de grev geceyarısından itibaren başladı. Sivil Havacılık Sendikası’nın başlattığı grev 151 işyerinde pilot ve hostesler dahil 5600 kişiyi kapsıyor.
- 1978 – MESS ile T. Maden-İş arasında 9 ay süren toplu sözleşmelerin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine 30 Mayıs’ta onbinin üzerindeki işçiyle başlayan ve “DGM’yi ezdik sıra MESS’te” sloganıyla yürütülen grevler 3 Şubat 1978’de sonuçlandırıldı.
- 1978- Başbakan Bülent Ecevit Kontrgerilla diye resmi bir kuvvet olmadığını söyledi. “Dışa dönük olarak oluşturulan bu gayri nizami savaş veya savunma kavramı öyle anlaşılıyor ki geçmiş yıllarda, ülkemizin yine bunalımlı bir döneminde dönemin bazı sorumlularınca içe dönük olarak uygulanmıştır” dedi.
- 1980 - İstanbul'da dur ihtarına uymayan bir Fransız turist öldürüldü.
- 1981- Gro Harlem Brundtland Norveç’in ilk kadın başkanı oldu.
- 1984 - Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığına bağlı tüm hastane ve doğum evlerinde kürtaja izin verildi.
- 1986- Sözleri Nazım Hikmet’e, bestesi Mesut Cemil’e ait 2 şarkı 50 yıl sonra İstanbul Radyosu repertuarından çıkarıldı. “Martılar Ah Eder Çırparlar Kanat” ve “Kanatları Gümüş Yavru Bir Kuş” şarkıları, 1933’de İpek Film’e ait Nazım Hikmet’in yönettiği -yarıda kalan- film için Mesut Cemil tarafından bestelenmiş, plakları yapılıp radyoda yayınlanmıştı.
- 1990- Doğru Yol Partisi (DYP) Genel Başkanı Süleyman Demirel partisinin yeni programını açıkladı. “Devletin Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nden (KİT) kurtulması gerekir. Ama bunun yolu Kamu İktisadi Teşebbüsleri’ni yabancılara satmak değildir” dedi.
- 1991- Türk-İş ve bağımsız sendikalara üye işçiler ülke genelinde “işe gitmeme” eylemi gerçekleştirdi. Eylem özellikle büyük kentlerde etkili oldu. Belediye hizmetleri, ulaşım ve iç hat uçak seferleri aksadı. Batman TPAO’da üretim tamamen, Mersin ve İzmir’de kısmen durdu. Türk-İş eylemine destek için İstanbul’da çeşitli sol grupların korsan gösteri, pankart asma vb. eylemlerinde 340 kişi gözaltına alındı. DGM Başsavcısı Demiral, Türk-İş Başkanlar Kurulu üyeleri ile sendika temsilcilerine soruşturma başlatıldığı bilgisini yalanlamadı. 3 Ocak “işe gitmeme” eyleminin suç olmadığını açıkladığı için “amaç dışı faaliyet”ten kapatılan Çağdaş Hukukçular Derneği İdare Mahkemesi’ne başvurdu.
- 1991- İstanbul Valiliği, memur sendikalarından Eğit-Sen,Tüm Bel-Sen ve Tüm Sağlık-Sen’in kuruluş başvurularını ”toplu müracaat ve şikayet” kapsamında değerlendirdi ve Emniyet’in çağrısına rağmen evraklarını iade almayan sendikaların başvuruları tutanakla işlemden kaldırıldı.
- 1992- 3 yıldır kuruluş çalışmaları sürdürülen Tüm Maliye Çalışanları Sendikası (Tüm Maliye-Sen) yapılan başvuruyla resmen kuruldu.
- 1992- İşten çıkarılmalarını protesto için Yurtiçi Kargo Cağaloğlu Şubesi önünde toplanıp yürümek isteyen işçiler polisçe dağıtıldı.
- 1994- Türk-İş’e bağlı Petrol-İş Sendikası’nın 83 şube başkanı ve yöneticisi, Petrol-İş Başkanı Münir Ceylan’a verilen 20 ay hapis cezasını Türk-İş Genel Merkezi’nde “Düşünce engellenemez” ve ”Yarın çok geç olacaktır” yazılı önlükler giyip ağızlarını bantlayarak protesto etti.
- 1995 - Yazar Metin Kaçan ve spiker Alp Buğdaycı işkenceyle tecavüz gerekçesiyle tutuklandılar.
- 1995- Açlık grevinin 46.gününde Buca Cezaevi’ndeki mahkumlara destek için SHP İzmir İl Başkanlığı’nda 250 mahkum yakınının başlattığı işgal polis müdahalesiyle bitti.
- 1995- “Türküler Yanmaz” adlı kaseti 5 aydır piyasada olan Edip Akbayram:”İnsanın doğru bildiği, inandığı fikirleri vardır, bunlar değişmez. Ama değişiyor, yıllardır topluma sol mesajlar vermiş insanların nerelere gittiğini görünce kahroluyorum.”
- 1996- AP Yeşiller Meclis Grubu Başkanı Claudia Roth, Cumartesi Annelerinin Galatasaray’daki oturma eylemine katıldı.
- 1998 - Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (İLO) "Çocuk İşçi Çalıştırmayı Yasaklayan" iki maddesine imza attı.
- 2000- 2000- F.Almanya’da “komünizm tehlikesine karşı” 1974-1982 yılları arasında Almanya İstihbarat Servisi (BND) bünyesinde oluşturulan örtülü ödenekten İspanya ve Portekiz’in yanısıra Türkiye’deki “kardeş partilere”de para yardımı yapıldığı ileri sürüldü.
- 2000- Ukrayna’da Victor Yukaşenko başkanlığındaki merkez sağ hükümetin programındaki serbest piyasa reformlarına solun muhalefeti üzerine, sağ partilerden 250 milletvekili parlamento binasını terk ederek yeni bir parlamento kurdu. Sosyalist milletvekilleri eski binada açlık grevine başladı.
- 2002 - Afyon'da merkez üssü Sultandağı olan 6 büyüklüğündeki depremde 43 kişi öldü, 318 kişi yaralandı. Bugün cenaze töreni yapılan Prof.Dr. Aykut Barka, 1995’te Afyon çevresi için,”Burada her zaman orta hasarlı ve 6 şiddetinde depremler olacaktır” demişti.
- 2002- Dünya Ekonomik Forumu’nun yapıldığı New York’ta binlerce küreselleşme karşıtı protesto gösterisi yaptı. ‘Hepimiz Filistinliyiz’, Kapitalist petrol sömürüsüne son’, ‘Ku Klux Klan Beyaz Saray’da’, ‘Kapitalizm ve Irkçılığa son’ sloganları atıldı.
- 2003 – AİHM 2002 raporunu açıkladı. AİHM’ne hakkında en fazla dava açılan ülke 5 bin 246 dava ile Türkiye oldu. Rusya ve Polonya Türkiye’yi takip ediyor.
- 2004 - Azeri petrolünü Türkiye ve dünya pazarına ulaştıracak Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı projesiyle ilgili kredi ve boru hattı geçişinde ev sahipliğiyle ilgili son anlaşmalar Bakü'de imzalandı.
- 2004 – İsrail Başbakanı Ariel Şaron’un işgal altında tutulan Gazze şeridi’ndeki 21 Yahudi yerleşiminden 17’sini kaldırmak üzere hazırladığı plan açıklandı. “Gelecekte Gazze’de hiç Yahudi kalmaması için bir yol arıyorum. Bu, İsrail devletinin varlığını sürdürmesi için gerekli” dedi. Aynı Şaron, geçmişte işgal topraklarında yerleşimlerin kurulmasının öncüsüydü.
- 2005 – Ukrayna’da yakalanan Haluk Kırcı, Türkiye’ye iade edildi.
- 2006 – Filistin’de Hamas’ın seçimleri kazanmasının ardından maaşları ödenemeyen temizlik işçileri, iş yavaşlatmaya gitti. Halk, elbirliğiyle sokakları temizledi. İsrail’in Hamas’ı protesto için gümrük ve vergi gelirlerini dondurması üzerine Suudi Arabistan ve Katar 33 milyon dolar bağış yaptı.
- 2006 - Suudi Arabistan'dan Mısır'a gitmekte olan Al-Salam Boccaccio'98 adlı bir Mısır yolcu gemisi, Mısır'ın Hurgada limanına 40 mil kala, Kızıldeniz'de battı. Gemideki 1400 yolcudan 435'inin kurtarıldığı bildirildi.
- 2006 - TRT Ankara ve İstanbul'da karasal sayısal televizyon yayınına başladı.
- 2007- Bağdat’taki bir pazar yerinde, patlayıcı yüklü kamyonla düzenlenen intihar saldırısında yaklaşık 135 kişi öldü.
- 2008 - Almanya'nın Ludwigshafen kentinde, Türk ailelerin yaşadığı binada çıkan yangında beşi çocuk, dokuz Türk öldü.
- 2011- Ankara Ostim Sanayi Sitesi’nde meydana gelen iki patlama sonucu 20 kişi öldü.
- 2011- Bir alışveriş sepetindeki temel gıda maddelerinin toptan fiyatını esas alan FAO Gıda Fiyatları Endeksi, Aralık ayına göre yüzde 3,4 artış kaydederek ölçümlerin başladığı 1990 yılından beri en yüksek düzeye çıktı.
- 2014- Ali İsmail Korkmaz davası yaklaşık 5 bin kişinin katılımıyla Kayseri’de başladı.
- 2014- Ekvador’daki Tungurahua Yanardağı büyük patlamalarla faaliyete geçti. Yanardağın 4 kilometre yükseğe fırlattığı lavlar sonucu oluşan volkan külleri ülkedeki 24 kentin üçte birini kapladı.
- 2015- Bank Asyaya el konuldu. Bank Asya’nın yönetim kurulunu belirleyen imtiyazlı payın yüzde 63’ünün TMSF tarafından kullanılmasına karar verildi.
- 2015- BM’ye bağlı Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı, Hırvatistan ile Sırbistan arasında uzun yıllardır süren soykırım iddialarına ilişkin davada, Sırbistan’ın 1990’lı yıllarda Hırvatistan’da soykırım yapmadığına karar verdi.
- 2015- Aden Körfezi’nde görev yapan TSK unsurlarının görev süresinin 10 Şubat 2015’ten itibaren bir yıl daha uzatılmasını öngören Başbakanlık Tezkeresi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
- 2017- Eski milletvekili ve Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk’ün adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verildi
DOĞUMLAR:
- 1809 - Felix Mendelssohn Bartholdy, Alman besteci (ö. 1847)
- 1817 - Émile Prudent, Fransız piyanist ve besteci (ö. 1863)
- 1883 - Camille Bombois, Fransız ressam (ö. 1970)
- 1894 - Norman Rockwell, Amerikalı ressam ve illüstratör (ö. 1978)
- 1899 - Sadi Işılay, Türk besteci ve kemancı (ö. 1969)
- 1909 - Simone Weil, Fransız yazar ve filozof (ö. 1943)
- 1923 - Françoise Christophe, Fransız oyuncu ve komedyen (ö. 2012)
- 1924 - Edward Palmer Thompson, İngiliz tarihçi (ö. 1993)
- 1934 - Teoman Köprülüler, Türk siyasetçi (ö. 2003)
- 1937 - İrfan Atasoy, Türk oyuncu, yapımcı, senarist ve yönetmen
- 1943 - Asaf Savaş Akat, Türk ekonomist ve akademisyen
- 1944 - Fethi Heper, Türk futbolcu
- (https://dinyakos.com/2015/01/22/fethi-heper-futbolun-profesoru)
- 1945 - Dilek Türker, Türk oyuncu
- 1950 - Morgan Fairchild, Amerikalı oyuncu
- 1952 - Fatma Karanfil, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- 1959 - Ferzan Özpetek, Türk yönetmen
- 1959 - Thomas Calabro, Amerikalı oyuncu
- 1960 - İlyas Tüfekçi, Türk futbolcu ve teknik direktör
- 1960 - Joachim Löw, Alman teknik direktör
- 1970 - Oscar Cordoba, Kolombiyalı futbol kalecisi
- 1972 - Canan Kaftancıoğlu, Türk tıp doktoru ve siyasetçi
ÖLÜMLER:
- 1468 - Johannes Gutenberg, Alman yayımcı (d. 1398)
- 1881 - John Gould, İngiliz ornitolog ve kuş ressamı (d. 1804)
- 1899 - Direktör Ali Bey, Tanzimat dönemi tiyatro yazarı (d. 1844)
- 1899 - Juliusz Kossak, Leh tarihi ressam ve çizim ustası (d. 1824)
- 1956 - Şerif İçli, Türk bestekâr (d. 1899)
- 1961 - Sadettin Kaynak, Türk besteci (d. 1895)
- 1970 - Ralph Hammeras, Amerikalı özel efekt tasarımcısı, görüntü ve sanat yönetmeni (d. 1894)
- 1975 - Ümmü Gülsüm, Mısırlı ses sanatçısı (d. 1898 veya 1904)
- 1976 - Kuzgun Acar, Türk heykeltıraş (d. 1928)
- 1985 - Frank Oppenheimer, Amerikalı fizikçi (d. 1912)
- 1989 - John Cassavetes, Yunan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1929)
- 2006 - İlhan Arakon, Türk sinema yönetmeni, yapımcı ve kameraman (d. 1916)
- 2007 - İsmet Giritli, Türk hukuk profesörü ve yazar (1961 Anayasası'nı hazırlayanlardan) (d. 1924)
- 2009 - Neriman Altındağ Tüfekçi, ilk kadın Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (d. 1926)
- 2010 - Georges Wilson, Fransız oyuncu (d. 1921)
- 2011 - Maria Schneider (doğum adıyla Marie Christine Gélin), Fransız oyuncu (d. 1952)
- 2012 - Ben Gazzara, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1930)
- 2013 - Peter Gilmore, Almanya kökenli Britanyalı oyuncu (d. 1931)
- 2015 - Ion Nunweiller, Rumen millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
- 2019 - Julie Adams, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
- 2022 - Dieter Mann, Alman aktör (d. 1941)
(derleyen: mstfkrc)
(kaynaklar: Vikipedi-Onur Vakfı)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder