Erdoğan’ın duyurduğu ve gelecek hafta yasalaşması beklenen kitap ve süreli yayınlarda KDV’nin tamamen kaldırılması gündemde. Çok zor günler geçiren yayıncılar, daha kalıcı çözümler bekliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün yaptığı açıklamada gelecek hafta TBMM’de görüşülecek kanunla kitap ve süreli yayınlarda (gazete ve dergi) KDV’nin sıfırlanacağını açıkladı. Atatürk Kültür Merkezi Temel Atma Töreni’nde konuşan Erdoğan, “Bu hafta kitapta ve süreli yayınlarda KDV oranını sıfıra düşürme uygulaması genişletiliyor. Artık kitapta, dergide, gazetede KDV olmayacak. Böylece dijitalleşmeyle birlikte dezavantajlı duruma düşen yayıncılara destek sağlıyoruz” dedi.
Yasayla beraber kitabın yayıncıdan bayiye çıkışında ve bayiden de tüketiciye ulaşımında KDV ödenmeyecek. 17 Ocak’ta TBMM’den geçen yasa ile kitabın yayıncıdan kitapçılara teslimi sırasında kitapçıların ödediği yüzde 8’lik KDV sıfırlanmıştı. Ancak bu yüzde 8’lik farkı kitapçılar fiyata yansıtmayınca kitap rafta ucuzlamamıştı. Böylelikle kitabın tüm aşamalarında KDV kaldırılmış oldu.
Peki, bu ne anlama geliyor? Bu yasa, halihazırda Türkiye’de kâğıt üretiminin olmayışı ve bununla beraber kâğıt ithalatında döviz kuru ile yaşanan problemler, dağıtım ağlarındaki tekelleşmeler, özellikle çeviri kitaplardaki telif anlaşmaları küçük-büyük bütün yayıncılık sektörünü derinden etkilemişken ne ölçekte bir çözümü beraberinde getiriyor?
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, Kırmızı Kedi Yayınevi sahibi Haluk Hepkon, Ayrıntı Yayınları sahibi İlbay Kahraman, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Olcayto ve Türkiye Gazeteciler Sendikası Başkanı Gökhan Durmuş yasanın yansımalarını BirGün’e anlattı.
Kocatürk, gelişmelerin önemli olduğunu vurgularken, yayıncıların KDV alacaklarını hızlıca geri almaları gerektiğinin altını çizdi. Yasanın sektörde bir belirsizlik yarattığını savunan ve dağıtım ile perakende noktalarında KDV uygulamasının devam etmesi durumunda fiyatlara yansıyabileceği görüşünde olan Hepkon, “Üretici ile satış noktaları arasında da haksız rekabete sebep olacak. 1 Şubat’ta yürürlüğe giren yasa sonrasında da sevinmiştik ama dağıtım ağında vergi devam etti. Eğer ki satışın tüm noktalarında KDV kalkacaksa, bu anca o zaman iyi bir şey olabilir” diyor. Kahraman ise KDV kararının, yayınevlerini düştüğü zor durumdan çıkarmayacağını, daha kalıcı çözümlerin gerektiğini söylüyor.
KDV’Yİ SIFIRLAMAKLA SORUNLAR SIFIRLANMIYOR
İlbay Kahraman: Dağıtımcılarla alakalı sorun ortada. Sertifikalı dağıtımcılar KDV ödemeyecek. Ama çıkarılacak yasa küçük yayınevlerini içinde olduğu zor durumdan kurtarmayacak. Onlar zaten yok olmak üzere. Bu tıpkı terzi ustalarının konfeksiyonlarda çalışmaya zorlanmasına benziyor. Mevcut anlayışa göre küçük yayınevleri de büyük yayınevlerinin maaşlı çalışanları hâline getirilmek isteniyor. Türkiye’deki her şey gibi bu yasayla da sorunlara kalıcı çözümler önerilmiyor. Anca sorunları erteliyoruz. Bu ve benzeri yasalarla da o durumlara adapte oluyoruz. Oysa sorun çok daha derinde. Bizim gibi ağırlıklı çeviri kitaplar yayımlayan yayınevleri telif ödemelerinde döviz kurlarıyla boğuşuyor. Biz enflasyonun üzerinde olması için çalışanlarımıza %25 zam yaptık. Daha öncesinde kitaplarımıza yaptığımız zam da konuşulmuştu. KDV’nin sıfırlandırılmasıyla yayınevleri kitaplarında indirime gitmeyebilir. Artan maliyetler kitaplarda yeni zamları da beraberinde getirebilir. Oysa hükümet, kütüphanelere çok sayıda kitap almalı, küçük ve orta ölçekli yayınevlerine destek olmalı.
BASKI ARACI ORTADAN KALDIRILDI.
Turgay Olcayto: Olaya olumlu yanından yaklaşıyorum. Gazetelerin, dergilerin ve yayınevlerinin büyük sorunları var. Hem KDV açısından hem de kâğıt masrafları dolayısıyla. Bu açıdan bakınca eğer bu bir yasayla gerçekleşecekse yerinde bir tasarruf. Elbette bizim de TGC olarak destekleyeceğimiz bir tasarruf. Zaten pek çok Avrupa ülkesinde kitap, dergi ve gazetelerde KDV gibi bir ayrı araç baskı aracı yoktur. Buna baskı aracı diyorum çünkü bunların okunmasında ve satılmasında en büyük engeldir. Onun için geriye dönük bir şey yapılabilir mi? Bunun da düşünülmesi gerekir. Uygulamayı görmek lazım daha detaylı konuşmak için. İktidarın aldığı en olumlu kararlardan biridir. Zaten Türkiye okuma özürlü bir toplum. Okuma şevkini artırabilecek bir şeyler yapılması lazım.
HER AŞAMADA KDV OLMAMALI
Haluk Hepkon: Kitapta KDV’nin kalkması hiç kuşkusuz olumlu bir gelişme ama 1 Şubat itibariyle başlayan kitapta yeni KDV uygulaması, yasadaki eksiklikler yüzünden, maalesef sektörün tamamen durmasına sebep oldu. Aybaşından beri yayıncılar hem kataloglarındaki kitapları hem de yeni yayınladıkları kitapları okura ulaştırmakta büyük sorunlar yaşıyor. Çıkan haberler kitapta okuyucuya indirim getirdiği izlenimi yarattı. Fakat perakende noktalarında KDV uygulaması devam ettiği için okuyucu açısından şu an değişen bir şey yok. Sektörde fiyat karmaşası oluştu. Yayıncılar, dağıtım firmaları, internet satış siteleri ve kitabevleri hangi fiyattan fatura keseceğini bilemiyor. Bu uygulama aynı zamanda üretici ile satış noktaları arasında da haksız rekabete sebep olacak. O yüzden KDV’nin sıfırlandırılması satışın her noktasında kalkarsa anca o zaman yayıncılar için olumlu olabilir. Aceleye geldiği anlaşılan ve şu an yürürlükte olan yasada yapılacak güncelleme ve hazırlanacak yönetmelik ile sıfır KDV uygulaması tüm sektör bileşenlerine uygulandığında kitap fiyatları düşme eğilimine girecektir. Yayıncılık sektörü canlanacak ve daha fazla yayın yapılmaya başlanacaktır.
***
KÂĞITTA DA KDV SIFIRLANDIRILMALI
Gökhan Durmuş: Dövizdeki yaşanan dalgalanmalar ve arkasından başlayan kriz en çok yayın sektörünü etkiledi. KDV’nin sıfırlanması süreç içerisinde ortaya koyduğumuz taleplerimizin başında geliyordu. Bu atılan adım basılı yayınlar için olumlu bir adım. Ancak tamamlanması ve uygulamada da görmemiz gerekiyor. Özellikle kâğıt konusunda dışa bağımlılık devam ediyor. Kâğıttaki KDV’nin de sıfırlanması gerekiyor. Tüm yayınları ancak böyle bir durum rahatlatacaktır. KDV’nin sıfırlanması olumlu ama medyadaki sürdürülebilirlik kâğıt üretimi başlatılamadığında da kâğıt alımlarında da KDV’nin sıfırlandırılması gerekiyor.
YAYINCILAR, KDV ALACAKLARINI GERİ ALABİLMELİ
Kenan Kocatürk: Ocak ayı ortasında çıkan ve 1 Şubat tarihi itibariyle yürürlüğe giren 7161 no’lu kanunda kitabın ve süreli yayınların yayıncıdan ilk çıkışında 100 TL üzeri satışlarda KDV’den muaf hale gelmişti. Ancak Dağıtımcı ve perakendeciler satışlarında uygulayacakları KDV %8 idi. Yani bunun okura bir faydası yoktu. Yapılacak olan yeni düzenlemeyle kitap ve süreli yayın satışlarında KDV’den muaf olacağı anlaşılıyor. Bir başka deyişle kanunun yürürlüğe girmesiyle okur kitap ve süreli yayın alırken artık KDV ödemeyecek. Örneğin 20 TL’lik bir kitapta 1,48 TL KDV’den arındırılmış fiyat 18,52 TL olacak. %18 KDV ile üretim yapan yayıncıların, geçmişte kitapta %8 KDV uygulamasıyla devletten ciddi miktarlarda biriken KDV alacakları vardı. Bu da yaklaşık tahminimizce 500 milyon TL civarındaydı. Bu yeni düzenlemeyle kitapta ve süreli yayınlarda uygulanacak olan 0 KDV oranıyla bu alacaklar giderek artacaktır. Yayıncıların bu yeni yasayla getirilen istisnayla her yıl sonunda vergi dairelerine başvurarak almaya çalıştığı KDV iadesi alacaklarını şimdi her ay sonunda alabilme şansını getiriyor. Bu çok olumlu gelişmedir ancak yayıncıların bu KDV alacaklarını hızla geri alması ya da diğer vergi ödemelerine mahsup edebiliyor olması hızlandırabilirse bu tasarı uzun vadede sektöre ve kültür hayatımıza fayda sağlayacaktır. Maliye Bakanlığımızın kitapta ve süreli yayınlarda KDV’nin sıfır olmasının yaratacağı kültürel faydayı gözeterek İngiltere örneğinde olduğu gibi yayıncıların üretimden doğan KDV alacaklarının süratle geri iadesi ya da mahsup edilmesi konusunda çıkaracağı tebliğde yayıncıların bürokratik işlemlerini azaltarak yapması halinde sürdürülebilirliği mümkün olacaktır.
BÜLENT ABATAY / BİRGÜN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder