Yurt Dışından İadesi Sağlanan Eserler
1) Aphrodisias Eserleri (A.B.D.) (1980)1976 yılında Aphrodisias örenyeri müze deposundan çalınan sekiz adet eserin altı adedi Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunmuştur. 1980 yılında ülkemize getirilen eserler , Aphrodisias Müzesi’nde koruma altına alınmıştır.
________________________________________________________________
2)Tunç Vazo (A.B.D.) (1982) 1974 yılında Efes Müzesi deposunda yapılan kontrolde tunçtan
bir vazonun çalındığı tespit edilmiştir. Eserin bir süre Metropolitan Museum of Art’ta teşhir
edildiği ve daha sonra Cenevre’de Avukat Roger Budin’e teslim edildiği öğrenilmiştir.
Ülkemize iadesi sağlanarak Efes Arkeoloji Müzesinde koruma altına alınmıştır.
_______________________________________________________________
3) Herakles Lahdine Ait Parçalar (A.B.D.) (1980), (Almanya) (1998) Perge’den kaçak kazı yoluyla çıkarılan Herakles lahdine ait yedi parça, yurtdışına kaçırılmak üzere İstanbul’a götürüldüğü sırada yakalanarak İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne teslim edilmiştir.
Antalya Müzesi uzmanlarınca alanda yapılan kurtarma kazısında Herakles lahdinin
kapak ve taban kısmı bulunmuştur.Herakles lahdinin yan yüzüne ait parçanın ABD
J.Paul Getty Müzesi’ne ait bir dergide yayınlanması üzerine, gerekli girişimlerde bulunulmuş,
1980 yılında eserin J.Paul Getty Müzesi’nden iadesi sağlanmıştır. Alman Henkel
firması tarafından koleksiyonlarına dâhil edilen Herakles lahdine ait iki mermer
kabartmanın, Anadolu kökenli olduğunun belgelenmesi üzerine eserler 6 Mart 1998
yılında Antalya Müzesi’ne teslim edilmiştir.
______________________________________________________________
4) Boğazköy Tabletleri Ve Sfenks (Almanya) (1924-1942, 1980,1987) Boğazköy’de ilk
kazılar Osmanlı-Alman ortak kazıları şeklinde 1905 yılında başlamıştır. Tabletler,
Almanlarla yapılan anlaşma gereği konservasyon ve yayın çalışmaları yapılmak üzere iade edilmek koşuluyla Berlin’e gönderilmiştir. Konservasyon çalışması biten 3000 civarında tablet ile
1 Sfenks ve bu sfenkse ait kanat parçaları 1924-1943 yılları arasında Bakanlığımızın
girişimleri ile iadesi sağlanmıştır. II. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla kazılara ara verilmiş ve
II. Dünya Savaşı’nın sonunda Almanya’nın Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasının sonucunda tabletler Doğu Berlin’deki Kraliyet Müzesi’nde koruma altına alınmıştır. Bakanlığımızın
girişimleri sonucunda 1987 yılında 7500 civarında tabletin ülkemize iadesi sağlanmıştır.
________________________________________________________________
5) Roma ve Bizans Sikkesi (31 adet) 25.7.1991 / Frank T. SZEDLAK Jr.
_________________________________________________________________
6) Antiokhos I Baş Fragmenti (Almanya) (1991) Kimliği belirlenemeyen bir şahıs Nemrut Dağı’nı ziyareti sırasında yerde bulduğu kabartma parçasını yurtdışına çıkarmış ve
Almanya’da bir konferans sırasında Profesör Friedric Karl DÖRNER’e vermiştir. F.K.
DÖRNER tarafından Nemrut Dağı Proje Başkanı Profesör Sencer ŞAHİN’e verilen eser,
26 Aralık 1991 tarihinde ülkemize getirilerek Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde koruma
altına alınmıştır. Eser , Nemrut Dağı batı terasında selamlaşma sahnelerinden
Antikokhos- Herakles kabartma stelinde kırık durumda bulunan Antiokhos’un baş kısmına aittir.
________________________________________________________________
7) Bursa Osmanlı Evi Müzesi’nden Çalınan Şamdanlar (Londra) (1991) Londra Sotheby’s müzayede firması tarafından 24 Nisan 1991 günü düzenlenen Islamic and Indian Art konulu müzayedede satışa sunulan Osmanlı Dönemi tombak şamdanların, 22 Haziran 1989
tarihinde Bursa Muradiye Osmanlı Evi Müzesi’nden çalınan iki adet şamdan olduğu tespit edilmiştir.Söz konusu eserler ikili görüşmeler yoluyla 1991 yılında ülkemize iade edilmiş ve Bursa Müzesi’nde koruma altına alınmıştır.
_________________________________________________________________
8) Geç Osmanlı Dönemi Etnoğrafik Eser Koleksiyonu (ABD) (1992) 1935-1938 yılları arasında İzmir’de ABD Konsolosu olarak görev yapmış olan Charles William Lewis ülkemizde bulunduğu yıllarda derlediği Osmanlı dönemine ait çeşitli örtü, takı ve giysilerden oluşan koleksiyonunu Amerika’ya dönerken yanında götürmüştür. Ölümünden sonra kızı Nancy
Lewis Brown’a intikal eden koleksiyon, daha iyi korunmaları gerektiği inancıyla ülkemize bağışlanmıştır.22 Ocak 1992 tarihinde ülkemize getirilen eserler Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü’nde koruma altına alınmıştır.
_________________________________________________________________
9) Bronz Vazo (İtalya) (1991) İstanbul’da doğup büyümüş olan Antonio Perini adlı İtalyan vatandaşı, kendisine ait olan bir bronz vazoyu, benzer örneklerinin korunduğu İstanbul
Topkapı Sarayı’nda sergilenmek üzere 1991 yılında ülkemize hibe etmiştir.
_________________________________________________________________
10) Elmalı Sikkeleri (İsviçre, AB.D.) (1988, 1991, 1992, 1999) 18 Nisan 1984 tarihinde
Antalya, Elmalı İlçesi, Bayındır Köyünde kaçak kazılar sonucunda gümüş sikkelerden oluşan
bir define bulunmuştur. Bu kaçak kazının ihbar edilmesi ile kazıyı yapanlar yakalanmış ve cezalandırılmış, ancak sikkelerin yurtdışına kaçırılmasına engel olunamamıştır.1988 yılında
Los Angeles’te Numismatic Fine Arts ile Zürih’te Bank Leu adlı müzayede firmalarında satışa çıkarıldığı tespit edilen Elmalı sikkelerin ülkemize iadesi sağlanmıştır.Sikkelerin büyük
kısmını elinde bulunduran Amerikalı koleksiyoncu ile verilen hukuki mücadelenin ardından
1999 yılında sikkelerin ülkemize iadesi sağlanmıştır.
(devam edecek....)
Mustafa Kırcı
(Kaynak : T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder