Elde kılıç Haçı Seferi'ne çıkan Assisili Fransizkan tarikatının kurucusu aziz Francis ''yoksullara'' ne kadar faydalı oldu ise, ondan feyz alan şimdiki Papa da o kadar olacaktır.

19-21 Kasım tarihleri arasında Vatikan öncülüğünde toplanan dijital konferans Assisi kentinde gerçekleştirildi.

Dijital konferansın adı Papa Francis'in hamiliğinde yapıldığını ima eden ''Francis'in İktisadı'' olarak açıklanırken, 120 ülkeden yaşları 20 ile 35 arasında değişen 2 binden fazla genç insan katılımcı olarak konferansta yer aldı. Düzenleyicilerin özgün nitelendirmesiyle, 12 ayrı ''konu köyleri'' oluşturuldu. Bunlardan birkaç tanesi şunlar örneğin: ''Maliye ve insanlık'', ''iş ve bakım'', ''enerji ve yoksulluk'', ''yönetim ve hediye''...

Dijital konferansa katılanlar arasında dünyaca tanınan iktisatçılar ya da küreselleşmeyi eleştiren isimler de yer aldı. Konferansın girişini ABD'li star iktisatçı Jeffrey Sachs yaparken, Bangladeşli ekonomist namı-ı diğer ''yoksulların bankeri'' Muhammed Yunus, ''küreselleşme eleştirmeni'' Hintli Vandan Shiva da sunumlar yaptı.

Papa Francis, konferansa ilham veren kişinin ''çevre savaşçısı'' olarak tanınan İsveçli Greta Thunberg olduğunu ifade ederken, asıl motivasyonun ''kalıcı ve adil bir dünya ekonomisine olan ihtiyaç'' olduğunu dile getirdi. Ve ''Bütün dünyadaki genç ekonomist ve girişimcileri'' selamladı.

'Başka bir dünya ekonomisi'

''Başka bir dünya ekonomisi'' dileğini dile getiren Papa Francis, ''henüz eğitim çağındaki sizlerden başka bir ekonomi ve üretim yapmanızı istiyorum'' dileğini ifade etti.

Neoliberal ekonomiyi eleştiren Papa, konuşmasının bir yerinde, ''Pazar ekonomisi kapitalizmin elinde şeytanın aletidir. Ve bu, Hristiyan etiği ile uyumlu değildir'' dedi. Papa Francis, küreselleşme adı verilen sürecin ''zayıfların yararına olmadığı''nı dillendirdi.

''Bir ekonomi, yaşamı yaratır, öldürmez; kapsar, imha etmez; yaratılanı önemser, onu yağmalamaz'' şeklinde tarif etti özlemini duyduğu iktisat anlayışını.

Katolik Kilisesi'nin Kutsal Sandalyesi'nde oturan Cizvit Papa'nın bu pek alışık olunmayan sosyalizan sözleri, doğal olarak, patronlar dünyasında tepki ile karşılandı. Alman patronların Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü IFO'nun müdürü Clemens Fuest, ''hayal kırıklığına uğradığı''nı açıklamakta gecikmeyerek Papa'yı ekonomi bilmemekle itham etti. Küreselleşmenin zayıfları ezdiği saptamasına katılmadığını ve Papa'nın bu sözlerinin gerçeği yansıtmadığını da eklemeyi ihmal etmedi.

Konferanstan bilmediğimiz bir şey çıkmadı: Genç girişimciler için çevreye duyarlı, biraz daha adaletli bir vizyon... Konferansın yarattığı heyecan, ortaya çıkan hayal kırıklığı tablosunun çok gerisinde kaldı.

Liberal Die Welt gazetesinin ekonomi muhabiri Virginia Kirst, ''Girişimci adayları için yeni bir vizyon dışında, ayrıntılı bir plan yok'' diyerek kendi hayal kırıklığını dile getirdi bile. Papa Francis de genç yaşına karşın, dokunaklı konuşmalar yaparak kamuoyu oluşturan Greta Thunberg'den heyecanlanmışa benziyor. Konferansın ilk etaptaki bilonçosu bu iki paramatre üzerinden tarif edilecek gibi görünüyor.

Simgeler dünyası ve Papaların Sosyal Genelgeleri

Simgeler repertuarını çok iyi kullanan Vatikan, sözü geçen konferansı Roma'dan değil, Assisi kentinden modere etmeyi tercih etti. Tarihte Assisili Francis olarak da tanınan Katolik azizin anısına referansla örgütlenen konferans, ''Fratelli tutti'' yani kardeşlik ve sosyal dostluk kavramlarına vurgu yapmak için seçildi bu kent.

Fratelli tutti, 3 Ekim 2020'de koronavirüsden kaynaklı çok boyutlu sorunları hatırlayarak, Papa Francis tarafından yayımlanan Papalık Genelgesi'nde (Enzylika) açıklanmıştı.

Sınıf mücadelesi tarihinde mülk sahibi sınıfların tarafını tutma konusunda elini hiç korkak alıştırmayan kurumsal din, ve özelde de Katolik Kilisesi, ezilen sınıflardan yana görünmek için de özel bir çaba harcamayı ihmal etmedi.

Yoksul sınıflardaki isyan potensiyelini tahliye etme kaygısıyla kaleme alınan ilk genelgeyi Papa Francis yazmadı. Dijital konferansın yanında pek lokal kalsa da sosyal genelgelerin ilk ve en önemlisini, ''İşçi Papa'' lakabıyla tanınan Papa XIII. Leo hazırlamıştı. Batı Avrupa işçi sınıfının iliğine kadar sömürülerek, düzeni yıkma sinyalleri verdiği bir çağda, 1891'de ''Rerum novarum'' genelgesi açıklanmıştı.

Rerum novarum: Emekçiye sabır, patrona pamuk eller cebe, devlete biraz daha sosyal ol tavsiyeler silsilesiydi. Özeti budur...

Bir başka toplumsal patlama eşiğinde, 1931'de, faşist Papa XI. Pius ''Quadragesimo anno''yu dolaşıma sokmuştu. Bir başkası 1971'de ''bütün sosyal enziklikaların atası''nın 80. yıldönümünde, Papa VI. Paul, ''Oktogesima advenies''i parlatmıştı.

Papa yalnızca işini yapıyor

Düzen krizinde din, düzen sahiplerinin yardımına koşar. Yoksulların yanındaymış izlenimini veren kıyafetini üzerine giyinmeyi ihmal etmeden tabii.

Papa Francis'in ne İsa'ya ne de Musa'ya yaranamayacağı daha şimdiden belli oldu. Patronlar Papa ekonomi bilmiyor, otursun oturduğu yerde diyor. Papa da yerleşik düzenin devamından yana. Ama bu kadar sömürmeyin, bu kadar ezmeyin diyor özetle. Umudu inançlı gençlerde; sürdürülebilir ve bir parça daha adil bir iktisat icat etsinler diye onları motive etmek istiyor. Bir tür zaman kazanma, isyan potansiyellerini tahliye etme çabası. İşi gereği yani...

Elde kılıç Haçı Seferi'ne çıkan Assisili Fransizkan tarikatının kurucusu aziz Francis ''yoksullara'' ne kadar faydalı oldu ise, ondan feyz alan şimdiki Papa da o kadar olacaktır. Özetle herkes işini yapıyor: Patron az sömürsün, işçi öteki dünyadaki cennete kadar dişini sıksın, din adamları da yumuşatıcı olarak işlevlerini yerine getirsin...

TEVFİK TAŞ / SOL

Kaynaklar:

https://francescoeconomy.org/

https://www.welt.de/wirtschaft/article220581992/Vatikan-Der-Wirtschafts…