KISA KISA GÜNDEM (17 ARALIK 2021)

1-Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı ajansın varlıkları dövize çevrilip faize yatırıldı.(Mustafa Çakır-Cumhuriyet)

İktidar, “yastık altındaki dövizi bozdurma” çağrısı yaparken Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın varlıklarını dövizde değerlendirip faize yatırması tartışma yarattı. CHP Muğla Milletvekili Mürsel Alban, “Devletin kurumları bile iktidarın ekonomi politikasına inanmıyor” dedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu olan Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın yönetim kurulu, Bakan Mehmet Nuri Ersoy başkanlığındaki 15 kişiden oluşuyor. Sayıştay’ın ajansa yönelik 2020 denetim raporunda, ajansın vadeli mevduatları ile faiz oranlarına da yer verildi. Buna göre, 31 Aralık 2020 itibarıyla ajansın vadeli mevduatlarında 4 milyon 23 bin dolar, 13.3 milyon Avro ve 1.2 milyon sterlin gözüküyor.

2)Ordu'da bir köye 'maden' mührü! Şirketin patlattığı dinamitler evleri talan etti.(Yeniçağ)

Ordu'nun Fatsa ilçesinde mahkeme kararına rağmen altın arama faaliyetine devam eden Altıntepe Madencilik şirketinin bölgede dinamitle patlatma yapması sonucu bazı evlerde hasar oluştu. Bunun üzerine Yukarıtepe Köyü'nün 'heyelan' riski nedeniyle boşaltılması istendi.Ordu Fatsa’da senelerdir siyanürle altın ayrıştırması yapan Altıntepe Madencilik şirketine karşı açılan ruhsat iptali davasında mahkeme, yürütmeyi durdurma kararı vermesine karşın, şirket bölgedeki çalışmalarını  sürdürüyor. Odak Haber'den Seyit Ahmet Sarıtepeci'nin haberine göre, madenin olduğu Yukarıtepe Köyü’nde dinamit patlatılması neticesinde bir kaç evde çatlakların meydana gelmesi üzerine, AFAD 27 ev için oturulamaz raporu verdi. Fatsa Doğa ve Çevre Derneği Başkanı Zeki Odabaş ise şirketin evleri boşaltıp köyü maden sahası içine katmayı planladığını iddia etti.

3)Bakan Nebati: Ücretimiz 4250 lira, kira şehir merkezinde 1261 lira.(SÖZCÜ)

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, asgari ücret konusunda açıklama yaptı. Bakan Nebati, "Berlin'de asgari ücret 1585 Euro iken şehir merkezindeki bir kira 1969 Euro, Amsterdam'da 1701 Euro ücret varken 2 bin 622 Euro kira, Paris'te 1555 Euro asgari ücret varken 2 bin 750 Euro kira, Türkiye'de yeni ücretimiz 4 bin 250 lira 40 kuruş, kira şehir merkezinde 1261 Türk Lirası" dedi. Bakan Nebati’nin konuşmasının ardından HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş söz alarak “Düsseldorf’ta oturan bir arkadaşıma oradaki asgari ücret ve kiraları sordum. 2 bin 200 Euro brüt, 1800 Euro net asgari ücret. 3 odalı ortalama bir daire 650-800 Euro arasında değişiyor kira. Çünkü sayın bakan konuşmasında asgari ücretin kiradan daha düşük olduğunu söyledi. Bu, doğruyu yansıtmıyor. Almanya genelinde kira, gelirin üçte biri oranına düşerse gerisini devlet ödüyor. Sosyal devlet uygulaması zaten” diye konuştu.

4)Bakan 'çocuk yaşta doğumlar' sorusunu geçiştirdi.(SOL)

CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç, 18 yaş altı doğum yapan çocukların sayısının arttığına dikkat çekerek konuyu Meclis gündemine taşıdı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Derya Yanık’ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren Kılıç, “Son 5 yılda 18 yaş altı kaç çocuk doğum yapmıştır? Küçük çocukların evliliklerini önleme konusunda bakanlık ne gibi önlemler almaktadır? Bu önlemler sonucu 18 yaş altı evliliklerde azalma yaşanmış mıdır?” sorularını yöneltti. Önergeye yanıt veren Yanık, bakanlık tarafından erken yaşta evliliklerin yoğun olarak gerçekleştiği illere ziyaretler yapıldığını ve her il için “Erken Yaşta ve Zorla Evliliklerle Mücadele İl Eylem Planı” hazırlandığını belirtti. Yanıtında evliliklerdeki yaş dağılımının verisini paylaşmayan Yanık, “Evliliklerde yaş dağılımına ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) web sayfasında yer almaktadır” açıklamasını yaptı. Yanık, 18 yaş altı çocukların doğumuna ilişkin diğer soruların ise kendi görev alanı içinde olmadığını savunarak “Soru önergesinde yer alan diğer konular, Sağlık Bakanlığı’nın görev ve faaliyet alanı içerisinde bulunduğundan bakanlığımızca değerlendirilmemiştir” ifadelerini kullandı.

5-NATO 2022'de silahlanmaya 1,56 milyar avro daha harcayacak.(SOL)

ABD güdümlü ittifak, 'sivil' ve askeri harcamalarına ilişkin önümüzdeki yıl ayıracağı bütçeyi kabul etti.

Dünyanın en büyük askeri birliği olan NATO, 14 Aralık 2021 Salı günü yaptığı toplantıda 2022 "sivil" ve askeri bütçelerini kabul etti. NATO'nun bugün kamuoyuna duyurduğu 2022 bütçesinde sözde sivil harcamalara 289,1 milyon avro ayrılırken doğrudan silahlanma bütçesineyse 1,56 milyar avro ayrıldı. ABD güdümlü askeri ittifak tüm üye ülkelerden GSYİH'lerine oranla yeni bütçe için para talep ediyor. Sözde "sivil bütçe"nin askeri örgütün işletme maliyetleri ve "sivil program harcamaları" için fon oluşturduğu söylenirken, bu kalem 2021 seviyesine göre yüzde 8,9 arttı. Öte yandan "sivil bütçe"nin önemli bir kısmının "siber savaş" maliyetlerini karşılamak için ayrıldığı anlaşılıyor. NATO yayınladığı açıklamada "Bu maliyet artışının ana itici gücü, NATO'nun devam eden siber adaptasyonudur" dedi. Doğrudan silahlanmaya ayrılan fon olan "askeri bütçe"yse 2021 seviyesinden yüzde 3 oranında daha az oldu. Öte yandan bu iki bütçenin dışında "NATO Güvenlik Yatırım Programı" (NSIP) için ayrılan fonsa 790 milyon avro oldu.

6)Termik santralın atıkları denizlere.(BİRGÜN)

Termik santrallar sadece sağlığı ve doğayı yok etmekle kalmıyor, milyarlarca ton atık üretiyor. TÜİK’in 2020 verilerine göre santrallar tarafından 8 milyar metreküp atıksuyun yüzde 76’sı denizlere deşarj edildi.Termik santrallar doğayı ve insan hayatını tehdit ediyor. Pek çok ülke termik santrallardan vazgeçerken Türkiye zehir saçan santrallarda ısrarcı. Ülke genelinde işletmede 34 kömürlü termik santral var. Planlanan kömürlü termik santral sayısı ise 24. Santrallar sadece doğayı ve sağlığı yok etmekle kalmıyor tehlikeli atık da üretiyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2020 yılına ait Su ve Atıksu İstatistikleri’ni yayımladı. Verilere göre belediye ve köylerde içme/kullanma suyu şebekesi ile dağıtılmak, termik santrallar, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve maden işletmeleri tarafından kullanılmak üzere 18,2 milyar metreküp su çekildi. Verilere göre 2020 yılında Türkiye’de su kaynaklarından çekilen toplam suyun yüzde 45,4ünü termik santrallar oluşturdu. Santrallar tarafından 8,2 milyar metreküp su çekildi. Çekilen bu suyun 8,1 milyar metreküpü ise denizden. Deşarj edilen atıksu miktarı ise 15,3 milyar metreküp. Yüzde 52,2'si yani yaklaşık 7,9 milyar metreküp atıksu termik santrallar tarafından yüzde 76’sı denizlere, yüzde 19,3’ü akarsulara deşarj edildi.(https://www.birgun.net/haber/termik-santralin-atiklari-denizlere-369641) 

7)DİSK-AR: Asgari ücrette 'son 45 yılın en yüksek artışı' iddiası doğru değil!(BİRGÜN)

DİSK-AR, 2022 yılı için belirlenen 4253 liralık asgari ücrete ilişkin 'Son 45 yılın en yüksek artışı' iddiasını doğru olmadığını bildirdi, "Önemli olan asgari ücretin alım gücüdür, artış oranı değil! Artış oranı tek başına yanıltıcı bir göstergedir" açıklamasını yaptı.

1976-2022 ortalama brüt asgari ücret artışlarını paylaşan DİSK-Ar, "Asgari ücrette önemli olan artış oranı değil, alım gücü ve geçinmeye yetip yetmediğidir" değerlendirmesini yaptı.

"Asgari ücret geçmişte bugünkü artış oranından çok daha fazla artmıştır" denilen açıklamada, "Ancak enflasyon ve pahalılık nedeniyle bu artışlar eriyip gitmiştir. Önemli olan asgari ücretin alım gücüdür, artış oranı değil! Artış oranı tek başına yanıltıcı bir göstergedir" ifadeleri kullanıldı.DİSK-AR'ın verilerine göre brüt asgari ücrete en fazla zam yüzde 114,6 oranıyla 1996 yılında yapıldı. Zam oranı 1999'da yüzde 111,4, 1997'de ise yüzde 105,3 oldu.DİSK-AR'a göre 2022'deki zam oranı ise yüzde 40,7 oldu.

8)Benzinde 56 kuruş zam!(BİRGÜN)

EPGİS, bu gece yarısından itibaren geçerli olmak üzere benzine 56 kuruş zam yapıldığını açıkladı.Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikasından (EPGİS) alınan bilgiye göre, Ankara'da ortalama 10,37 liradan satılan benzinin litre fiyatı 10,93 lira olacak.Benzinin litresi İstanbul'da 10,36 liradan 10,92 liraya, İzmir'de 10,43 liradan 10,99 liraya çıkacak. Akaryakıt fiyatları, Türkiye'nin de dahil olduğu Akdeniz piyasasındaki işlenmiş ürün fiyatlarının ortalaması ile dolar kurundaki değişiklikler baz alınarak rafineriler tarafından hesaplanıyor.Bu hesaplama sonucunda dağıtım firmalarınca uygulanan fiyatlar, rekabet ve serbesti nedeniyle şirketler ve kentlere göre küçük değişiklikler gösterebiliyor.