26 Temmuz 2022 Salı

TARİHTE BUGÜN (27 TEMMUZ)

 

      OLAYLAR:

  • 1302 - Osmanlı Beyliği ile Bizans İmparatorluğu arasındaki Koyunhisar SavaşıOsman Gazi'nin zaferiyle sonuçlandı.
  • 1526 - Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında yaşanan Petrovaradin KuşatmasıOsmanlı zaferiyle sonuçlandı.
  • 1794 - Fransız Devrimi'nin jakoben önderlerinden Maximilien Robespierre, iktidardan düşürüldü ve Fransa Millî Meclisi'nce tutuklandı. Robespierre, 28 Temmuz'da idam edildi.
  • 1847- Kars, Van ve Muş’ta da Kürt aşiretleriyle Osmanlı askerleri arasında çatışmalar yaşandı. Bedirxan Bey, kendi birliğiyle Eruh Kalesi’ne çekilmek zorunda kaldı. Bedirxan Bey, hiçbir askerine dokunulmaması şartıyla teslim oldu. Bedirxan Bey ve ailesi önce İstanbul’a daha sonra da Girit adasına sürgüne gönderildi.
  • 1914- Avusturya Sırbistan’a resmen savaş ilan etti ve Birinci Dünya Savaşı başladı.
  • 1921 - Toronto Üniversitesi'nden biyokimyacı Frederick Banting'in başında bulunduğu araştırmacılar, insülin hormonunu keşfettiklerini açıkladılar.
  • 1953 - Panmunjom Ateşkes Antlaşması: İki milyondan fazla kişinin öldüğü Kore Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşmasıPanmunjom köyünde imzalandı. 3 yılı aşkın süren Kore Savaşı Panmunjan’da imzalanan ateşkes anlaşmasıyla sona erdi. Taraflar, barış müzakerelerine 90 gün sonra başlayacaklar, 60 gün içinde esirler takas edilecek. ABD liderliğinde Güney Kore-“BM birlikleri” ittifakı ile komünist Kuzey Kore-Çin Halk Cumhuriyeti’nin dahil olduğu savaşta yaklaşık 2.5 milyon insan öldü. Demokrat Parti iktidarında 5 bin 90 askeri personelle Kore savaşına “Batı İttifakı”nın yanında TBMM kararı almaksızın dahil olan Türkiye’nin kaybı 721 ölü, 2.068 yaralı, 163 kayıp oldu.
  • 1954- Mısır cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır ile İngiltere anlaştı; 65 bin İngiliz askeri Süveyş Kanalı’nı terk edecek.
  • 1955- Ulus gazetesi yazarlarından Bülent Ecevit Cumhurbaşkanı Celal Bayar’a hakaret ettiği gerekçesiyle sorgulandı.
  • 1957 – Kıbrıs’ta Türk Mukavemet Teşkilâtı kuruldu.
  • 1964 - Amerika Birleşik Devletleri'nde Siyahlar, Federal Mahkeme'ye başvurma hakkını elde etti.
  • 1970 - 15-16 Haziran İşçi Direnişi’ne karıştıkları iddiasıyla 7’si tutuklu 80 kişinin yargılanmasına başlandı.
  • 1970 -  Türkiye İşçisi Partisi adına M.Ali Aybar’ın “Doğudaki Komando Harekatı’nda halka yapılan zulümlerden” dolayı Başbakan Demirel hakkında gensoru önergesi, iktidardaki Adalet Partisi Milletvekillerinin küfürlü sataşmalarıyla geçen görüşmelerin ardından AP oylarıyla reddedildi. 
  • 1976 - Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e, Waldorf Astoria Oteli'nde konuşurken, Kıbrıslı Rum Staviros Skopetrides tarafından suikast girişiminde bulunuldu.
  • 1979- Zonguldak ve Mersin’de yağ bulamayan ev kadınları gösteri yaptı.
  • 1980- Balgat katliamı nedeniyle idama mahkum edilen sağ görüşlü Mustafa Pehlivanoğlu ile İsa Armağan Ankara Mamak askeri cezaevinden kaçırıldılar.
  • 1983- Ermeni militanlar Türkiye’nin Lizbon Büyükelçiliği’ni bastı. Büyükelçilik maslahatgüzarının eşi öldü. Aynı gün Paris’teki Ermeni Kültür Merkezi bombalandı.
  • 1983 - Güneş Gazetesi’nin de içinde bulunduğu 27 şirketin kontrolü Hisarbank’a devredildi. Hisarbank ise Maliye Bakanlığı’nın denetiminde olduğundan bütün bu şirketler de maliyenin yönetimine girdi. Çavuşoğlu, Kozanoğlu grubunun elinde sadece inşaat şirketi kaldı. (Kastelli olayından sonra mevduat sahiplerine olan yükümlülüğünü yerine getiremeyen Hisarbank ve benzeri durumdaki İstanbul Bankası’nın yönetimine Maliye Bakanlığı’nca el konulmuştu.)
  • 1984- Yurda dönen Yahya Demirel, kesinleşmiş 36 aylık hapis cezasını çekmek üzere cezaevine gönderildi.
  • 1984 - Selda Bağcan, Muhlis Akarsu, Feridun Biliş 1975’de çıkan”Galdı Galdı”adlı uzunçalarda “komünizm propagandası”ndan yargılanmaya devam edildi.
  • 1991- Castro: “Bize gelip masal anlatmasınlar. Emperyalizmi tanıdıkça kendimizi daha komünist hissediyoruz”.
  • 1994- Gelibolu Milli Parkı’nda, 25 Temmuz günü çıkan ve rüzgarın etkisiyle geniş bir alana yayılan yangın 30 bin hektarlık alan yandıktan sonra söndürülebildi. Orman Müdürü Talat Göktepe, söndürme çalışmalarına nezaret ederken ölüm tehlikesi geçiren 5 görevliyi kurtardı, ancak kendisi öldü.
  • 1994 - Haftalık Express gazetesi “halkı askerlikten soğutma yolunda yayın yaptığı” gerekçesiyle toplatıldı. Express, 26.sayıda İstanbul Savaş Karşıtları Derneği Başkanı’nın görüşlerine yer vermişti. Express‘ in Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve muhabiri de ifade verdi.
  • 1995 - Sakarya'nın Pamukova ilçesindeki Mühimmat Bölüğü'nde yangın çıktı, cephanelik havaya uçtu. 15 bin nüfuslu ilçe boşaltıldı.
  • 1996- Ölüm oruçlarının 69. gününde DHKP-C militanı Yemliha Kaya (1968- K.Maraş), TİKB militanları Osman Akgün (1965- Rize) ve Hicabi Küçük (1972- Bayburt) ile TKP (ML) üyesi Hayati Can (1971- Tercan) yaşamlarını yitirdiler. 20 Mayıs 1996’da başlayan eylemde 12 kişi öldü. Yaşar Kemal, Zülfü Livaneli ve Eşber Yağmurdereli’nin arabuluculuğuyla uzlaşma sağlandı; Eskişehir Özel Tip’teki 102 tutuklu/hükümlüden 20’si Gebze, 82’si Ümraniye’ye nakledilecek.
  • 1996 - Atlanta Olimpiyat Parkı'nda meydana gelen patlamada 2 kişi öldü. Olay yerine koşarak giden TRT kameramanı Melih Uzunyol da kalp krizi geçirerek öldü.
  • 2000 - Suriye'nin yeni Devlet Başkanı Beşar Esat, ülkesindeki siyasi mahkûmların geri kalan cezalarını affettiğini açıkladı.
  • 2001- MHP’nin İl örgütünün bulunmadığı Tunceli’de 2.Munzur Kültür ve Doğa Festivali’nin yapıldığı kent stadyumuna Vali tarafından Devlet Bahçeli’nin posterinin ve “Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz” yazısının asılması binlerce kişinin stada yürüyüşüyle protesto edildi. Çıkan olaylarda 8 polis ve 1 gösterici yaralandı. DSP-MHP-ANAP koalisyonunda Başbakan Yardımcısı olan Devlet Bahçeli’nin posteri valilikçe stadyumdan indirildi.
  • 2003- Siyanürlü yöntemle altına karşı mücadele veren Bergamalıların eski başbakan Mesut Yılmaz ve üç bakan hakkında açtığı ve mahkemenin tazminata hükmettiği dava Yargıtay 4’üncü Hukuk Dairesi’nce onaylandı. Mesut Yılmaz ve üç bakan Bergamalı köylülere toplam 47 milyar tazminat ödeyecek.
  • 2002 - Ukrayna'da hava gösterisi sırasında bir savaş uçağının (Su-27) düşmesi sonucu izleyicilerden 77 kişi öldü.
  • 2006- Yazar Perihan Mağden,üç yıl hapis istemiyle yargılandığı davada beraat etti. “Vicdani red bir insan hakkıdır” başlıklı yazısında ‘halkı askerlikten soğuttuğu’ gerekçesiyle Genelkurmay suç duyurusunda bulunmuş ve dava açılmıştı.
  • 2008 - Güngören saldırısı: İstanbul Güngören, Güven Mahallesi'deki, Kınalı Caddesi üzerinde bulunan Menderes Çıkmazı'nda saat 22:00 civarında 2 ayrı patlama meydana geldi. Patlamada 18 kişi hayatını kaybetti, 154 kişi de yaralandı.
  • 2012 - Londra'da, XXX. Olimpiyat Oyunları'nın açılış töreni yapıldı.
  • 2013- Mısır’da güvenlik güçlerinin darbe karşıtı protestoların yapıldığı Rabiatul Adeviyye Meydanı’ndaki göstericilere müdahalesi sonucu 200 kişi öldü, 4 binden fazla kişi yaralandı.
  • 2013 -  Somali’nin başkenti Mogadişu’da Türk Büyükelçiliği’nin ek binasına düzenlenen bombalı saldırıda Amasya Emniyet Müdürlüğünde görevli özel harekat polisi Sinan Yılmaz öldü, 3 polis memuru yaralandı.
  • 2013 -  Iron Maiden’ın Beşiktaş İnönü Stadı’ndaki konserinde Gezi Direnişi de vardı; “The Prisoner” şarkısı çalınırken “Her yer Taksim her yer direniş” sloganları yükseldi.
  • 2013 - Memet Ali Alabora hakkında “Mesele sadece Gezi Parkı değil arkadaş, sen hala anlamadın mı? Hadi gel” tweet’i nedeniyle başlatılan iki ayrı suç duyurusuyla başlatılan soruşturmalar takipsizlikle sonuçlandı.
  • 2015- Muş Malazgirt İlçe Jandarma Komutanı Binbaşı Arslan Kulaksız, eşi ve kızının da yer aldığı otomobile PKK’lılar tarafından düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldü.
  • 2015 - Bağcılar’da bir evde”canlı bomba olduğu”iddiasıyla polislerce infaz edilen Halk Cepheli Günay Özarslan’ın cenazesinin defnedilmesini polis 3.günde de engelledi. Çatışmalarda polis Gazi Cemevi’ne de gaz attı. Gazi Mahallesi’ndeki çatışmada 1 polis hayatını kaybetti.
  • 2015 - Cumhurbaşkanı Erdoğan 25.Dönem TBMM Başkanlık Divanı üyelerini Saray’da kabul etti. Ziyarete AKP ve MHP’li üyeler tam kadro katılırken CHP ve HDP’liler katılmadı.
  • 2016- Kanun Hükmünde Kararname Resmi Gazete’de yayımlandı. İçlerinde Zaman, Taraf Gazetesi, Samanyolu TV, Cihan Haber Ajansı’nın da olduğu 3 haber ajansı, 16 televizyon, 23 radyo, 45 gazete, 15 dergi ile 29 yayınevi ve dağıtım kanalı kapatıldı.

      DOĞUMLAR:
  • 1612 - IV. MuratOsmanlı'nın 17. Padişahı (ö. 1640)
  • 1804 - Ludwig Andreas Feuerbach, Alman filozof (ö. 1872)
  • 1824 - Alexandre Dumas, fils, Fransız yazar (ö. 1895)
  • 1853 - Vladimir Korolenko, Rus ve Ukraynalı kısa öykü yazarı, gazeteci, insan hakları savunucusu ve Hümaniteryan (ö. 1921)
  • 1867 - Enrique Granados, İspanyol piyanist ve besteci (ö. 1916)
  • 1881 - Rauf Orbay, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1964)
  • 1917 - Bourvil, Fransız aktör ve şarkıcı (ö. 1970)
  • 1924 - Sırrı Gültekin, Türk oyuncu, film yönetmeni ve senarist (ö. 2008)
  • 1927 - Fana KoçovskaMakedon direnişçi, Yugoslav Partizanı ve Halk Kahramanı Nişanı sahibi ulusal kahraman (ö. 2004
  • 1939 - Peppino di Capri, İtalyan şarkıcı
  • 1946 - Stephen Donaldson (d. 27 Temmuz 1946 – ö. 18 Temmuz 1996) Donny the Punk (Punk Donny) olarak bilinen bir Amerikalı politik eylemci ve Mahkûm Tecavüzünü Durdurun 'un (Stop Prisoner Rape) kurucusuydu. Hapishane devrimlerine ve punk altkültürlerine katkısıyla bilinir.Eşcinsellerin ve öğrencilerin organize edilmesinde yer aldıktan sonra Vietnam Savaşı'nın protestolarına katıldı. Bazı protestocular 10 dolar karşılığında serbest bırakılırken o bunu reddetti ve yakın zamanda sert mahkûmların olduğu bir koğuşa alındı. Orada anal ve oral tecavüze uğradı. Daha sonra koruma karşılığında bunu gönüllü olarak yapmaya başladı, "Punk" lakabı da buradan gelmektedir. "A Jailhouse Punk", hapishanede koruma karşılığı seks öneren kişilere takılan lakaptır. Hayatının sonraki bölümlerinde ırkçılık ve hapishanelerde erkek tecavüzü karşıtı yazarlığıyla tanındı. "Stop Prisoner Rape"'in başkanıydı, bolca yardım konseri katkıda bulundu ve konferansa katıldı. 1996'da AIDS hastalığı yüzünden öldü.
  • 1963 - Donnie Yen, Dövüş sanatları aktörü, koreograf, yapımcı ve yönetmen
  • 1970 - Nikolaj Coster-Waldau, Danimarkalı tiyatro ve sinema oyuncusu
  • 1977 - Jonathan Rhys Meyers, İrlandalı sinema oyuncusu


ÖLÜMLER
ÖLÜMLER
  • 1759 - Pierre Louis Maupertuis, Fransız düşünür ve bilim adamı (d. 1698)
  • 1841 - Mihail Yuryeviç Lermontov (15 Ekim 1814 - 27 Temmuz 1841), Rus yazar ve şair. Emekli bir subayın oğlu olarak dünyaya gelen Lermontov, bir süre Moskova Üniversitesi'ne devam etti. Üniversite yılları Lermontov'a, toplumsal sorunların büyük bir heyecanla tartışıldığı çok canlı bir entelektüel ortamdan yararlanma fırsatı sağlamıştır.1832 yılında üniversiteden ayrılmış, Harp Okuluna kaydolmuştur. 1834 yılında asteğmen rütbesiyle mezun olup Sankt-Peterburg'da hafif süvari olarak askerlik kariyerine başlamıştır. 1837 yılında Puşkin'in bir düelloda öldürülmesi üzerine derinden etkilenerek "Şairin Ölümü" adını verdiği bir şiir kaleme almıştır. Ne yazık ki dönem, öncelikle  monarşinin sınırsız yetkilerinin bir anayasayla sınırlandırılmasını savunan akımların ve genelde tüm ilerici, özgürlükçü düşünce ve etkinliklerin yoğun baskı altında tutulduğu bir dönemdir. Lermontov da bu şiirinde Puşkin'in bir düello sonucu ölümünü cinayet olarak nitelemekte ve Çarlık yönetimin suçlamaktadır. Bunun üzerine tutuklanarak Kafkasya'daki bir birliğe sürülmüştür. 1838 yılında sürgün cezası kaldırılan Lermontov St. Petersburg'a döndü ve kısa sürede dönemin parlak edebiyatçıları arasına girdi. Şiirleri edebiyat çevrelerinde çok beğenilen Lermontov'a, Puşkin'in ardılı gözüyle bakılmaya başlanmıştır. "Çağımızın Bir Kahramanı" adlı romanıyla da büyük bir beğeni toplamıştır.1840 yılın başlarında St. Petersburg'daki Fransız büyükelçisinin oğluyla giriştiği bir düello, bu özgürlük yanlısı genç şairin Petersburg'dan uzaklaştırılması için bir bahane oluşturdu. Çarlık yönetimi onu tekrar Kafkasya'ya sürgüne gönderdi.1841 yılının şubat ayında izinli olarak St. Petersburg'a dönen Lermontov, umut doludur. Bir dergi çıkartmak konusunda girişimlerde bulunur. Ne var ki izin süresinin bitiminde görev yerine dönmesi için kesin emir alacaktır. Yolculuk sırasında hastalanır ve Piyatigorsk kentinde bir süre dinlenmek zorunda kalır. Bu kentte 27 Ekim 1841 günü, kralcı bir Fransız subayla düello yapar ve bu düellonun sonunda yaşamını yitirir. Özgürlükçü aydın kesimde, tıpkı Puşkin gibi bir düello sonucu genç yaşta ölmesi, derin bir üzüntüye neden olmuştur.Yirmi yedi yıllık kısa yaşamına karşın Lermontov, şiirleri, tiyatro oyunları ve romanıyla Rus edebiyatının gelişimi üzerinde derin etkiler yaratmıştır. Kendisinden sonraki pek çok Rus edebiyatçı üzerinde Lermontov'un etkilerini görmek mümkündür. Fransız özgürlükçü düşüncesinden belirgin biçimde etkilenen aydın bir edebiyatçıdır.
  • 1844 - John Dalton (6 Eylül 1766 - 27 Temmuz 1844), İngiliz kimyagermeteorolog ve fizikçi. Modern Atom Teorisi ile ilgili öncü çalışmaları ve renk körlüğü (onun onuruna Daltonizm olarak da bilinir) üzerine araştırmalarıyla bilinir.
  • 1917 -Emil Theodor Kocher (25 Ağustos 1841 - 27 Temmuz 1917) İsviçreli doktor, tıbbi araştırmacı. Tiroid cerrahisi, patolojisi ve fizyolojisi üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle 1909 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.
  • 1926 - Kara Kemal, Osmanlı devlet adamı ve Karakol Teşkilatı'nın kurucularından (d. 1868Eski İttihatçı ve İzmir Suikasti girişimi sanıklarından Kara Kemal, yakalanmak üzereyken intihar etti.

  • 1937 - Hans Dahl, Norveçli ressam (d. 1849)
  • 1951- Galatasaray kulübünün kurucularından Ali Sami Yen öldü.
  • 1970 - António de Oliveira Salazar, Portekizli diktatör (d. 1889)
  • 1978 - Nimet Abla, Türk Millî Piyango bilet satıcısı (d. 1899)
  • 1981 - William Wyler, Alman doğumlu Amerikalı film yönetmeni (d. 1902)
  • 1982 - Arif Hikmet Koyunoğlu, Türk mimar ve fotoğraf sanatçısı (d. 1888)
  • 1984 - James Mason, İngiliz aktör (d. 1909)
  • 1994 - Kevin Carter, Güney Afrikalı fotoğrafçı ve Pulitzer Ödülü sahibi (intihar) (d. 1960)
  • 1995 - Melih Esenbel, Türk diplomat ve eski Dışişleri Bakanı (d. 1915)
  • 1998 - Binnie Barnes, İngiliz oyuncu (d. 1903)
  • 2003 - Bob Hope, Amerikalı komedyen (d. 1903)
  • 2007 - DİSK Genel Başkan Yardımcısı ve Genel-İş Sendikası Genel Başkanı Mahmut Seren, 56 yaşında öldü.
  • 2008 -Yûsuf Şâhîn veya, isminin uluslararası camiada kullanılan yazımı ile, Youssef Chahine (d. 25 Ocak 1926 - 27 Temmuz 2008), Mısırlı sinema yönetmeni. İlk rolünü Chahine'in 1954 tarihli Yanan Güneş filminde oynamış olan Ömer Şerif'i keşfeden yönetmen olarak anılır. Ayrıca, çeşitli ülkelerden 11 yönetmenin her birinin ayrı birer bölümünü çektiği  ve Cannes Film Festivali özel ödülü kazanmış 11 Eylül filminin de yönetmenlerinden biriydi.
  • 2012 - Hüseyin Aktaş, Türk atlet (d. 1941)
  • 2017 - Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı, yazar ve oyuncu (d. 1943)
  • 2019 - Işılay Saygın, Türk mimar ve siyasetçi (d. 1947)
  • 2019 - Yalçın Gülhan, Türk oyuncu (d. 1944)
  • 2021 - Phillip King, Britanyalı heykeltıraş (d. 1934)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder