4 Kasım 2022 Cuma

BELLEK - 4 KASIM -


 OLAYLAR: 

  • 1515 - Osmanlı İmparatorluğunda Diyarbekir Eyaleti oluşturuldu, Bıyıklı Mehmet Paşa da ilk beylerbeyi olarak atandı.
  • 1737 - İtalya'nın Napoli kentinde, San Carlo Tiyatrosu açıldı.
  • 1875 - Kadınlar İçin Ayine Dergisi, Selânik'te yayına başladı.
  • 1879 - Amerikalı James J. Ritty, yazar kasayı geliştirdi.
  • 1909 - Bağdat Demiryolları kapsamında yapılan Haydarpaşa Garı törenle açıldı.
  • 1918- I. Dünya Savaşı: Avusturya-Macaristan İtalya’ya teslim oldu.
  • 1918 - Yunanistan Sosyalist Emek Partisi kuruldu. Parti, 1924 Kasım ayındaki 3. olağanüstü kongresinde adını değiştirerek Yunanistan Komünist Partisi adını aldı.
  • 1922 - Son Osmanlı Hükûmeti (Tevfik Paşa kabinesi) istifa etti.
  • 1922 - Osmanlı Devletinin Resmî Gazetesi Takvim-i Vekayi yayınını durdurdu.
  • 1922 - İngiliz arkeolog Howard Carter ve ekibi, Tutankamon'un mezarını keşfetti.
  • 1933 - Yunanistan Hükûmeti Mustafa Kemal Paşa'nın doğduğu eve bir anı levhası koydu. Levhada "Türk milletinin büyük müceddidi ve Balkan ittihadının müzahiri Gazi Mustafa Kemal bu evde dünyaya gelmiştir." yazılı.
  • 1937 - Mark Twain Cemiyeti, Atatürk'e madalya verdi.
  • 1940 - Birleşik Krallık, Girit'i işgal etti.
  • 1947 - Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
  • 1950 - Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Bölgesel ve Azınlık Diller Avrupa Şartı kabul edildi.
  • 1951- “Komünist Tudeh Partisi’nin faaliyet merkezi haline geldiği” gerekçesiyle 2 bin öğrenci dışarı atılarak Tahran Üniversitesi kapatıldı.
  • 1951 - Din dersi ilkokullarda ders programına alındı.
  • 1952 - ABD Başkanlık seçimlerini Dwight D. Eisenhower kazandı.
  • 1956 - Sovyet güçleri Macaristan'a girdi.
  • 1965- Türkiye’nin ilk gökdeleni Ankara’da alıcı bekliyor. Emekli Sandığı’na ait, 23 katlı Kızılay İşhanı 50 milyon liraya maloldu. Handaki işyerlerinin fiyatları 350 ile 1000 lira arasında değişiyor.
  • 1969 - Cumhuriyet Senatosu, 27 Mayıs 1960'ta siyasi hakları ellerinden alınan Demokrat Parti'lilerin haklarını iade etti.
  • 1969- Yılın ilk boykotu Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde başladı.
  • 1969-  7 Ekim’de Taylan Özgür’ün öldürüldüğü gün tutuklanan Deniz Gezmiş’in ilk duruşmasında İÜ Hukuk Fakültesi Dekanı Orhan Aldıkaçtı da tanık oldu. Duruşmaya gelen arkadaşları Deniz’i omuzlara alıp slogan attı. Duruşmaları olan Işık Mühendislik Yüksek Okulu’nun islamcı öğrencileri Adliye’de devrimcilerle slogan savaşı yaptı.
  • 1972 - İsmet İnönü, CHP üyeliğinden istifa etti.
  • 1976- “Kara Çarşaflı Gelin” filmi gösterime girdi. Öykü: Bekir Yıldız, Senaryo: Vedat Türkali, Yönetmen: Süreyya Duru, Oyuncular: Aytaç Arman, Semra Özdamar, Hakan Balamir
  • 1977 - Birleşmiş Milletler, Güney Afrika Cumhuriyeti'ne silah satışını yasakladı.
  • 1979 - Tahran'daki ABD Elçiliğini işgal eden Humeyni yanlıları, Elçilik görevlilerini rehin aldı.
  • 1979 - Almanya Yeşiller Partisi kuruldu.
  • 1980- Askeri Yargıtay 3.Daire, Erdal Eren hakkında verilen ölüm cezası kararını TCK 50. maddenin (hafifletici sebeplerle hapis cezası) uygulanmadığı gerekçesiyle bozdu.
  • 1980- MHP Genel Başkanı Türkeş’in bankalardaki paraları bloke edildi.
  • 1980 - ABD'de Cumhuriyetçi aday Ronald Reagan Başkanlık seçimlerini kazandı.
  • 1981 - MGK, Yüksek Öğretim Kanunu’nu onayladı. YÖK, 6 Kasım 1981'de bu kanuna göre kuruldu.
  • 1990- TBMM Milli Eğitim Komisyonu’nun ANAP’lı üyelerinin oyuyla, Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat Yasası’ndaki Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ile ilgili maddede “öğretim” sözcüğü ”eğitim”olarak değiştirildi. Okullarda din dersinin ”uygulamalı” olarak yapılmasına kapı aralandı.
  • 1990- Nazım Hikmet’in son eşi Vera Tulyakova 10 günlük bir ziyaret için İstanbul’a geldi; karşılayan sanatçılar ve yazarlarla birlikte -Nazım Hikmet’in isteğini yerine getirerek- Boğaz’da rakı içip balık yedi.
  • 1993 – Org.Eşref Bitlis’in ölümü sonrasında askerlikten istifa eden binbaşı Cem Ersever Elmadağ’da öldürülmüş olarak bulundu. 
  • 1994- SEKA’nın İzmit Müessesindeki 2200 işçinin, toplu sözleşme ücret farklarını 6 ay ertelemesi nedeniyle hükümet aleyhine açtıkları dava sonuçlandı. Mahkeme işçilere, en yüksek işletme faizi esas alınarak gecikme faizi ödenmesine karar verdi.
  • 1994- Cumhuriyet Gazetesi Yayın Koordinatörü Hikmet Çetinkaya’nın Fethullah Gülen hakkında 15 Ekim 1993’de yayınlanan”Engerek Yuvaları” başlıklı yazısı nedeniyle Gülen’in açtığı 200 milyon TL tazminat istemli davada, Hikmet Çetinkaya 5 milyon TL tazminat ödemeye mahkum oldu.
  • 1994- Cumhuriyet’te 5 Ağustos 1993’de yayınlanan “Tarikat Liseleri” başlıklı haber nedeniyle Yazı İşleri Müdürü Celal Başlangıç ile muhabirler Ahmet Şık, Gündüz İmşir ve Levent Gencelli aleyhine Fethullah Gülen’in açtığı davada 200 milyon TL’lık tazminat talebi reddedildi.
  •  1995- İHD-Düşünce Suçuna Karşı Girişim Hareketi tarafından TÜYAP Kitap Fuarı girişine konulan “Utanç Anıtı” açıldı. 
  • 1995- İsrail Başbakanı İzak Rabin fanatik dinci bir yahudi genci tarafından  öldürüldü.
  • 1995 - İzmir'de sel: 65 ölü, yüzden fazla yaralı.
  • 1997- Çankırı Cezaevi’nde bulunan Avukat-yazar Eşber Yağmurdereli’nin “Akrep” adlı oyunu Kadıköy Halk Eğitim Merkezi’nde sahnelenmeye başlandı. Oyunun başında ve sonunda Yağmurdereli’nin cezaevinden gönderdiği mesaj okundu.
  • 1998- Reis Çelik’in, “üç fidan”ı anlatan “Hoşçakal Yarın” filminin galası Beyoğlu Sineması’nda yapıldı.
  • 1999-  Server Tanilli, 1981’de ayrıldığı Türkiye’ye 18 yıl sonra TÜYAP Kitap Fuarı’nın konuğu olarak geldi. Tanilli: “Demokrasisiz bir devrimin soluğu kesilir; ama laik cumhuriyete arkasını dönmüş bir demokrasi de kolayca yozlaşır ve nereye götüreceği belli olmayan rezil bir oyuna dönüşür.” (Cumhuriyet röportajı)
  • 2000- Siyanürlü altına karşı mücadele eden Bergamalı köylüler, DGM’ce haklarında “yasadışı örgüt kurmak” iddiasıyla dava açılmasını Beşiktaş’daki DGM önünde protesto etti. Köylüler 19.TÜYAP Kitap Fuarı için gelen küreselleşme karşıtı Fransız çiftçi J.Bove’yi de ziyaret etti.
  • 2002- Seçimde tek başına iktidara gelen AKP’nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 4 ayrı yolsuzluk davasında toplam 32 yıl hapsi isteniyor. Gerici faaliyetler veya yolsuzluk iddialarıyla davalık olan birçok isim genel seçimde AKP’den Milletvekili seçilerek dokunulmazlık kazandı.
  • 2002- Recep Tayyip Erdoğan “Gizli islami gündemlerinin olup olmadığı”nı soran yabancı gazeteciye: “Din eksenli parti olmadığımızı programımıza koyduk.”
  • 2004- Paris’te tedavi gören Filistin lideri Yaser Arafat’ın beyin ölümünün gerçekleştiği duyuruldu. Filistin liderinin bazı yetkileri Başbakan Ahmed Kuney’e devredildi.
  • 2005- Paris’te iki göçmen gencin polisten kaçarken ölmesi üzerine başlayan isyan Dijon kentine de sıçradı. Paris’te sadece bugün 400 otomobil, 27 otobüs ve iki tekstil deposu yakıldı. 78 kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy ise “Şiddet olayları iyi örgütlenmiş ve önceden planlanmış dedi.
  • 2006- Uluslararası Küresel Isınmaya Karşı Hareket Günü’nde dünyanın çeşitli ülkelerinde milyonlarca çevreci eylem yaptı. Küresel ısınmaya karşı önlem içeren Kyoto Anlaşması’nın uygulanmasını istedi. Türkiye’de Küresel Eylem Grubu’nun organize ettiği eylemin sloganı; “Küresel Isınmayı Durdurun! Türkiye Kyoto’yu İmzala!”
  • 2007 - TBMM 13 Ekim 2006 tarihli oturumunda 4 Kasım 2007 Pazar günü genel seçim yapılmasına karar verdi.
  • 2008 - ABD'de Demokrat aday Barack Obama Başkanlık seçimlerini kazandı ve ABD'nin ilk siyah Başkanı oldu.
  • 2009 - Rusya'nın Perm şehrindeki bir gece kulübünde, havai fişekli kutlamaların yol açtığı yangında 109 kişi öldü.
  • 2011- Ankara 11.Ağır Ceza Mahkemesi’nin Susurluk Davası’nda Mehmet Ağar hakkında verdiği 5 yıl hapis cezasının gerekçeli kararında “Kurulan silahlı örgütün yöneticisi olduğu, Abdullah Çatlı’nın yakalanmaması ve yasal takipten kurtulması için belge temin ettiği” belirtildi.
  • 2011-  AKP hükümetinin KHK ile TÜBA’ya atama yetkisini Akademi’den almasının ardından, Prof.Dr.Naci Görür dahil 50’ye yakın bilim insanı TÜBA’dan istifa etti. KHK ile, 300 üyeden oluşan TÜBA’ya 100 üye TÜBİTAK’tan, 100 üye YÖK’ten atanırken 100 üyeyi de Akademi seçecek.
  • 2011-  13 yaşındayken 26 kişinin cinsel istismarına uğrayan N.Ç. için “rızası vardı” yönündeki mahkeme kararını Yargıtay’ın onaması 11 kadın örgütünce Çağlayan Adliyesi önünde protesto edildi.
  • 2012- Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ün öldürülmesinden 4 kez ölüm cezası istemiyle yargılanıp 1984’de beraat eden İbrahim Çiftçi, MHP’nin 10.Olağan Büyük Kurultayı’nda 6.kez Genel Başkan seçilen Devlet Bahçeli’nin listesinde yer alıp MYK’ya seçildi.
  • 2013- Genç-Sen’liler Erdoğan’ın “kızlı-erkekli..” sözlerine tepki olarak YURTKUR’un Ankara Temsilciliği’ni işgal etti.
  • 2013- 13. Frankfurt Türk Film Festivali’nde ilk kez verilen “Altın Elma” ödülünü, yönetmenliğini Ali Aydın’ın yaptığı, oğlunu arayan bir babanın öyküsünü anlatan “Küf” isimli filmi kazandı. 
  • 2016- HDP’lilere yönelik gece yarısı operasyon düzenlendi. Gözaltına alınan HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile 7 milletvekili tutuklandı.

 DOĞUMLAR: 


 ÖLÜMLER: 
  • 1847 - Felix Mendelssohn Bartholdy, Alman besteci (d. 1809)
  • 1890 - Helene Demuth, Karl Marx'ın kâhyası (d. 1820)
  • 1921 - Hara Takashi, Japonya Başbakanı (öldürüldü) (d. 1856)
  • 1924 - Gabriel Fauré, Fransız besteci (d. 1845)

  • Ahmet Remzi Efendi (Soyadı Kanunu'ndan sonra Ahmet Remzi Akgöztürk, 1871 - 4 Kasım 1938), 

  • Türk din adamı ve milletvekili. Kayseri Rüştiyesi ve Pervazbey Medresesi mezunudur. Terakki Mektebi 2. Öğretmenliği, Baş Öğretmenliği, Ahmet Pasa, Fevziye ve Terakki Mekteplerinde Baş Öğretmenlik, Adana Sultânî Din Bilgisi Öğretmenliği, Kayseri Müftülüğü, Kayseri Medresesi Müderrisliği, Kayseri Sultânîsi Farsça Öğretmenliği, Kayseri Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti Kuruculuğu ve Başkanlığı, Osmanlı Meclis-i Mebûsan VI.(3) Dönem Kayseri Mebusluğu (Meclise katılmadan istifa) ve TBMM I. Dönem Kayseri Milletvekilliği (Kayseri Müftülüğünü üstlenmesi nedeni ile istifa: 9 Kasım 1920) yapmıştır. Evli ve altı çocuk babasıdır.1871'de Kayseri-Baldöktü (Mükremin) Mahallesi'nde (günümüzde Melikgazi ilçesi) doğdu. Ulemadan Göncüzade Nuh Necati Efendi'nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Kayseri Sübyan Mektebi ve kısmen Rüştiye'de tamamladı. Sonra Pervaz Bey Medresesi'nde öğrenim görerek 15 Kasım 1898'de müderrislik icazeti  aldı. Bu arada 20 Ekim 1897'de sınavla Terakki Mektebi ikinci öğretmenliğine atandı. 31 Ağustos 1898'de Okulun Başöğretmenliğine yükseltildi. Ayrıca 1898-1909 yılları arasında Ahmet Paşa Mektebi, Fevziye Mektebi ve Terakki Mekteplerinde Başöğretmenlik yaptı. 20 Kasım 1910'da Adana Sultani Mektebi Din Bilgisi Öğretmeni oldu. 21 Ağustos 1911'de Kayseri Müftülüğüne tayin edildi. Bu görevde 2 Nisan 1919 tarihine kadar kalabildi.   Şeyhülislam Mustafa Sabri'nin Kayseri'deki propagandasına meydan vermediğinden Müftülükten ve Kayseri Medresesi'ndeki müderrislik görevinden azledildi. Müftülükten azlinden sonra bir süre Kayseri Sultaniyesi'nde vekaleten Farsça Öğretmenliği yaptı. Sivas Kongresi kararlarına uygun olarak dava arkadaşları ile birlikte Kayseri'de Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kuruluşunda görev aldı ve Başkanlığına seçildi. Bu arada Milli Mücadele'nin hedef ve amaçları konusunda halkı aydınlattı. Ahmet Remzi Efendi, Meclisi Mebusan Son Dönemi için yapılan seçimlerde (2 Kasım 1919) Kayseri'den milletvekili seçildi. Ancak istifa ederek Meclise katılmadı. İstanbul'un işgali üzerine İtilaf Devletleri yetkililerine protesto telgrafları çekti. 27 Mart 1920 tarihinde yine Ahmet Remzi Efendi öncülüğünde Kayseri'de yüzlerce Kayserilinin katıldığı bir miting yapılmıştır. Ahmet Remzi Efendi,  TBMM 1. Dönem için yapılan seçimle Kayseri Milletvekili seçildi. Bu arada Ankara Fetvası'nı "Kayseri Mebusu Sabık Müftü Ahmet Remzi" ismiyle imzaladı. Kayseri Milletvekili olarak 23 Nisan 1920'de Meclisin açılışında hazır bulundu. Mecliste İrşad ve Şeriye-Evkaf Komisyonlarında çalıştı. Bir süre Şeriye Komisyonu'nun Başkanlığını yaptı. Kayseri Müftüsü'nün ölümü üzerine 10 Mayıs 1920'de bu göreve atandı. 5 Eylül 1920'de kabul edilen "Nisab-ı Müzakere Kanunu" ile, memurlukla milletvekilliğinin bir kişi üzerinde bulunmasının yasaklanması dolayısıyla 11 Ekim 1920'de üç ay izinli olarak Kayseri'de bulunduğu sırada, Müftülüğü üstlenmesi için yapılan telkinlere uyarak, 2 Kasım 1920'de Başkanlığa sunduğu telgraf dilekçesi ile Kayseri Müftülüğünü tercih ve milletvekilliğinden istifa ettiğini bildirdi. 9 Kasım 1920 birleşiminde okunan bu dilekçesi üzerine istifası kabul edildi. Zaferden sonra benimsenen reformlara ve özellikle şapka giyilmesine karşı çıktığı, Nakşibendi  Tarikatını yaymaya çalıştığı ve inkılaplar aleyhinde camilerde vaaz verdiği, Dahiliye Vekaletinin 24 Kasım 1925 tarihli yazısı ile Diyanet İşleri Başkanlığı'na bildirilmekle 29 Kasımda Müftülük görevinden alındı. Kayseri Sultanisi'ndeki Farsça Öğretmenliğini 30 Eylül 1927 tarihine kadar sürdürdü. Hayatının kalan kısmında dini araştırma ve yazı faaliyetlerine devam etti. 4 Kasım 1938'de Kayseri'de öldü. Seyyid Burhanettin Mezarlığı'nda toprağa verildi. Evli ve altı çocuk babası idi.

  • 1968 - Refi' Cevad Ulunay, Türk gazeteci (d. 1890)
  • 1969 - Carlos Marighella, Brezilyalı Marksist aktivist, yazar, gerilla, kentsel gerilla savaşı kuramcısı (d. 1911)
  • 1982 - Burhan Felek, Türk gazeteci ve yazar (d. 1889)
  • 1982 - Jacques Tati, Fransız yönetmen ve aktör (d. 1907)
  • 1983- Altmışlı yıllarda “Milli Demokratik Devrim” tezinin önde gelen savunucularından yazar, gazeteci ve siyasetçi Doğan Avcıoğlu (57) hayata veda etti.
  • 1984 - Ümit Yaşar Oğuzcan, Türk şair (d. 1926)
  • 1995 - Gilles Deleuze, Fransız yazar ve düşünür (d. 1925)
  • 1995 - Paul Eddington, İngiliz oyuncu (d. 1927)
  • 2001-  Cumhuriyet gazetesinin imtiyaz sahibi Berin Nadi, 91 yaşında öldü.
  • 2005 - Sheree North, Amerikalı aktris, dansçı ve şarkıcı (d. 1932)
  • 2015- Şair ve insan hakları savunucusu Gülten Akın 82 yaşında, Ankara’da tedavi gördüğü hastahanede yaşamını yitirdi.
  • 2018 - Karl-Heinz Adler, Alman ressam, heykeltıraş ve grafik sanatçısı (d. 1927)
  • 2019 - Jacques Dupont, Eski profesyonel Fransız erkek bisiklet yarışçısı (d. 1928)
  • 2019 - Yılmaz Gökdel, Türk eski millî futbolcu ve teknik adam (d. 1940)
  • 2019 - Virginia Leith, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1925)




(derleyen : mstfkrc )
Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)