25 Aralık 2022 Pazar

BELLEK - 25 ARALIK -

 


 OLAYLAR:

  • 336 - İlk Noel kutlaması, Roma'da yapıldı.
  • 1683 - II. Viyana Kuşatmasının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, boğularak idam edildi.
  • 1809 - Amerikalı doktor Ephraim McDowell, kliniğine hamileyim diyerek gelen Jane Todd Crawford'un, yumurtalığından 10 kiloluk tümor aldı. Bu, ilk başarılı alt karın ameliyatı olarak tarihe geçti. Crawford, 21 yıl daha yaşadı.
  • 1921 - Gaziantep'in Fransız işgalinden kurtuluşu
  • 1922 - TBMM’nin gizli oturumunda, Başbakan H. Rauf Orbay’ın Lozan Konferansı hakkındaki açıklamaları ve görüşmeleri yapıldı.
  • 1925- Uluslararası takvim ve saat kabul edildi
  • 1926 - Japon İmparatoru Taişo'nun ölümü üzerine, oğlu Hirohito İmparator oldu.
  • 1932 - Çin'in Guangzhou bölgesinde 7,6 şiddetinde deprem: 70.000 kişi öldü.
  • 1936 - Şark demiryolları, Türkiye Hükümeti tarafından satın alındı.
  • 1952 - Said-i Nursi'nin yargılanmasına başlandı.

  • 1954- Millet gazetesinde çıkan bir yazısından dolayı yargılanan Sadık Aldoğan 10 ay, yazı işleri müdürü Hüsnü Söylemezoğlu 1 yıl 10 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
  • 1963 - Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kuruldu.
  • 1963 - Kıbrıs'ta Kıbrıs Mücadelesi Ulusal Örgütü EOKA, Ada'nın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi. Çok sayıda Kıbrıslı Türk öldü. Türkiye savaş uçakları, Kıbrıs üzerinde uçuşlar yaptı.
  • 1963 - İsmet İnönü,
    bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon hükümeti kurdu.
  • 1968- Genelkurmay Başkanı Cemal Tural “İleride bizde Ay’a uçacağız” dedi.
  • 1970- Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’ni basan ülkücüler, karşı koymaya çalışan Dev-Genç Yönetim Kurulu üyesi Nail Karaçam’ı kurşunlayarak öldürdü, Mehmet Demir ve Recep Sakın’ı yaraladı.
  • 1972- Habora Yayınevi’nin sahibi Bülent Habora, Troçki’nin toplatılan “Sürekli Devrim Çağı” kitabını yayınlamaktan 7.5 yıl hapis, 2.5 yıl sürgün cezası aldı.
  • 1972 - Nikaragua'daki depremde 10 bin kişi öldü.
  • 1975- İstanbul, Vatan Hastanesi’nde çalışan ve Devrimci Sağlık-İş’e üye yüz on beş işçi toplu sözleşme uyuşmazlığı nedeniyle 25 Aralık’ta greve başladı. Sendika Genel Başkanı Cemil Orkunoğlu ve Genel Saymanı 25 Ocak’ta grev çadırında bulundukları sırada, işveren vekili konumundaki Başhekimin kardeşi tarafından bıçakla yaralandı.
  • 1976 - Hac'dan dönerken gemilerinin batması sonucu 100 kişi öldü.
  • 1978- Maraş’ta askerlerin yeni girebildiği mahallelerdeki kayıplarla birlikte katledilenlerin sayısı 100’ü aştı. Takviye birlikler şehirde kontrolü tamamen sağladı. Alevilerin Adana ve Antep’e göçü başladı.
  • 1979 - Tunceli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül öldürüldü.
  • 1981 - Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER)'i kapattı. Savcılık, TÖB-DER'in "Marksist-Leninist bir düzeni amaçladığını" iddia etti.
  • 1982- Toplu sözleşme süresi 3 yıldan iki yıla indirildi. YHK Başkanı Naci Varlık “Süresi 1 Ekim 1982 ve onu takip eden tarihlerde biten sözleşmelerin en çok iki yıl için yenileneceğini” açıkladı.
  • 1983- Türk-İş 13. genel kurulunda genel başkanlığa yeniden Şevket Yılmaz seçildi, Sadık Şide genel sekreter oldu.
  • 1985 - Türkiye'nin ilk hayalî ihracat davası sonuçlandı: Yahya Demirel 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
  • 1986- Pınar Kür’ün “Bitmeyen Aşk” romanı “müstehcenlik” gerekçesiyle toplatıldı.
  • 1986 - İGDAŞ kuruldu.
  • 1989 - Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena Çavuşesku idam edildi. Çavuşesku çifti olağanüstü bir mahkemede yargılanmışlardı.
  • 1990- Metal işkolunda, özel sektöre ait 223 işyerinde 107 bin işçi greve başladı.
  • 1990 - Tim Berners-LeeHTML ve World Wide Web'in temellerini attı. İlk defa iki bilgisayar arasında hypertext teknolojisi kullanılarak sunucu bağlantısı gerçekleştirildi.
  • 1991 - Mihail GorbaçovSovyetler Birliği başkanlığı görevinden istifa etti. Ülke ertesi gün resmen dağıldı.
  • 1991 - PKK militanları, İstanbul Bakırköy'de Çetinkaya Mağazalarına molotofkokteyli attı. Çıkan yangında 11 kişi öldü.
  • 1992- 16 yaşından küçüklerin izlememesi koşuluyla “Eser İşletme Belgesi” alan ve 27 Kasım 1992’de vizyona girip 7 ilde 400 bin seyirciye ulaşan “Temel İçgüdü” filminin yasaklanması için, Şevket Kazan ve RP’li 10 milletvekili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurdu. Ankara’da açılan davada -Muzır Kurulu’nun da görüşü alınarak- yılbaşından önce tüm illere ulaştırılan telefon emriyle “Temel İçgüdü”nün kopyalarına Ankara Kızılırmak ve Derya, İzmir Şan Sineması’nda -seans arasında- ve 4 Ocak 1993’de de Bakırköy İncirli Sineması’nda el konuldu.
  • 1995- Figen Akad isimli Türk ticaret gemisinin Kardak Kayalıklarında karaya oturmasıyla, Kardak Kayalıklarının hangi ülkeye ait olduğu konusundaki anlaşmazlık bir Türk – Yunan (Kardak Krizi) krizine döndü.
  • 1997- EZLN lideri Komutan Marcos, Zapatista sempatizanı 46 yerliyi katleden milisleri Meksika Ordusu’nun eğittiğini açıkladı.
  • 2000- Karadeniz’e kıyısı olan Türkiye, Rusya, Romanya, Ukrayna, Bulgaristan ve Gürcistan “Karadeniz Gücü” adlı birlik kurdu. Birlik arama kurtarma amaçlı hizmet verecek. Her üyenin veto hakkı var ve yeni bir üyenin kabulüne oybirliğiyle karar verilecek.
  • 2000- Uşak Cezaevi’ne yapılan operasyonda ağır yanan Berrin Bıçkılar hayatını kaybetti. “‘Hayata Dönüş” adıyla cezaevlerine yapılan operasyonlarda ölenlerin sayısı 27’ye yükseldi.
  • 2000 - Rusya Başkanı Vladimir Putin, Sovyetler Birliği Marşı'nın üzerine Aleksandr Aleksandrov  tarafından yeni yazılan sözlerle hazırlanan yeni Rusya Ulusal Marşı'nın kabulü üzerine yasayı imzaladı.
  • ----------------------------------------------------------------
  • 2003- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde açılan AKBİL dosyası nedeniyle Başbakan R.Tayyip Erdoğan’ın dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle hazırlanan fezleke TBMM Başkanlığı’na gönderildi.

  • 2003- Ensar Vakfı’nın Kurucular Kurulu’nda Başbakanlık Müsteşarı Prof.Dr. Ömer Dinçer, AKP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı ve Beyoğlu Belediye Başkanı Kadir Topbaş ile eski Büyükşehir Belediye Genel Sekreteri ve AKP Milletvekili Mustafa Açıkalın’ın da bulunduğu anlaşıldı.
  • 2003- ABD Devlet Başkanı George W. Bush’un kardeşi, Florida’nın Cumhuriyetçi Valisi Jep Bush, ülkenin “inanca dayanan ilk hapishanesi”ni kurdu. Amaç “mahkumları dindarlaştırıp bir daha hapse düşmelerini önlemek”.
  • 2003- Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref 11 gün içinde ikinci saldırıdan kurtuldu. Müşerref’in konvoyuna yönelik intihar saldırısında 14 kişi yaşamını yitirdi, 46 kişi yaralandı.
  • 2004- Kendisine “örümcek adam” adını takan Fransız Alain Robert dünyanın en yüksek binası, 508 metrelik “Taypey 101″in zirvesine dört saatte tırmandı.
  • 2005- Brezilya’da bir cezaevinde çıkan isyanda mahkumlar 185’i kadın 200 ziyaretçiyi rehin aldı.
  • 2005- İran’ın başkenti Tahran’da belediye otobüs sürücüleri düşük ücretlere karşı ve sendikalaşma için greve gitti. Greve katılım iş kaybetme korkusuyla fazla olmadı.
  • 2009- Türk-İş üyeleri TEKEL direnişçilerine destek için ”Çalışmama hakkını kullanma”eylemiyle ülke genelinde 1 saat geç işbaşı yaptı. Zonguldak kömür işçileri de maden ocaklarına 1 saat geç girme eylemi yaptı. Türk-İş üyeleri 1 ay boyunca her Cuma işe 1 saat geç başlayacak.
  • 2012- ODTÜ öğrencileri, 18 Aralık’ta kampüste yaşadıkları polis şiddetinin ardından boykot düzenledikleri ODTÜ’nün U-3 anfisini 48 saatliğine işgal etti. SBF öğrencileri ve Eğitim-Sen’li öğretim elemanları da Fakülte’den Sakarya Meydanı’na yürüyerek ODTÜ’ye destek verdi.
  • 2013- Yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun etkileri sürüyor. Bakan, Muammer Güler, Zafer Çağlayan ve Erdoğan Bayraktar istifa ettiğini açıkladı.
  • 2013- Mısır Bakanlar Kurulu, Müslüman Kardeşler Teşkilatını (İhvan) “terör örgütü” ilan etti. İhvan üyesi 54 kişi gözaltına alındı.
  • 2016- Rus askeri üssüne gitmesi planlanan uçak Soçi’den kalktıktan kısa bir süre sonra düştü. Uçakta 8’i mürettebat 92 kişi vardı.
  • 2021 - James Webb Uzay Teleskopu , Ariane 5 roketiyle kalkış yaptı.



 DOĞUMLAR:

  • İsa peygamber doğdu (Bazı kaynaklara göre M.Ö. 6-4 yılları arasında doğmuştur)
  • 1250 - IV. İoannis, İznik İmparatoru (ö. 1305)
  • 1642 – İngiliz matematikçi ve modern fiziğin kurucusu Isaac Newton doğdu.


  • 1787 - Akif Paşa, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazar (ö. 1845)
  • Şair ve yazar (d. Yozgat 1787 – ö. İskenderiye 1845). Özel öğrenim gördükten sonra Bozok’ta (Yozgat) Cebbarzade Süleyman Bey’in divan katipliğine getirildi. Onun ölümü üzerine İstanbul’a giderek reisülküttap olan amcasının aracılığıyla Divan-ı Hümâyûn kalemine alındı (1813). Kısa sürede padişahın gözüne girdi, sivrilerek amedçi (1825), beylikçi (1827), reisülküttap (1832) oldu. Reisülküttaplığın adı değiştirilip Umûr-ı Hariciye Nezareti’ne çevrilince vezirlik rütbesiyle ilk Hariciye Nazırı (Dışişleri Bakanı) olarak atandı; ama daha sonra Ceride-i Havadis gazetesini çıkaracak (1840) olan İngiliz uyruklu W. Churchill’in, avlanırken bir çocuğu yaralaması ve hapsedilmesi, İngiliz elçisinin diğer elçilikleri de kışkırtması sonucu politik bir olay niteliğine bürünmüş, Hariciye Nazırı Âkif Paşa hastalığı ileri sürülerek azledilmiştir (1836).Azledilmesini o sıralar Umûr-ı Mülkiye Nazırı olan Pertev Paşa’nın düşmanlığına yoran Âkif Paşa bu olaydan sonra bütün gücünü rakibi ve takımıyla uğraşmak için harcadı. Nitekim onun görevden alınarak Edirne’ye sürülmesi üzerine paşa sanıyla Umur-ı Mülkiye Nazırlığına getirilince, nezaretin adını Dahiliye Nezareti olarak değiştirtti (1837). Bu görevde uzun süre kalamadı. Altı ay sonra yine hastalığı öne sürülerek azledildi. 1839’da Kocaeli mutasarrıflığına atandı. Halkın yakınması üzerine rütbesi kaldırılarak Edirne’ye sürüldü (1840). Oraya gönderilen bir kurulca hakkında soruşturma açıldı, yargılandı ve iki yıl sürgünle cezalandırıldı. Cezası bitince Yozgat ya da Bolu’ da oturmasına izin verilince Bolu’yu seçti. Padişah’a başvurarak bağışlanmasını dilemesi üzerine İstanbul’da oturmasına izin çıktı. Hac niyetiyle gittiği (1844) Hicaz dönüşü İskenderiye’de hastalanarak öldü.  Birçoklarınca edebi yeniliğimizin öncülerinden biri olarak kabul edilen (Ebüzziya Tevfik, Şemsettin Sami, Muallim Naci) Âkif Paşa’nın yaşamı ve iç dünyası bilinmedikçe sanatı konusunda kesin yargılara varmak güçtür. Aslında o önce devlet adamıdır. Edebiyatı uğraş olarak benimsememiş, özellikle düzyazıyı politik uğraşında bir araç olarak kullanmıştır.
  • 1837 - Cosima Wagner, Alman piyanist ve besteci (ö. 1930)

  • Cosima Francesca Gaetana Wagner, (25 Aralık 1837 - 1 Nisan 1930),
  •  Alman virtüöz, piyanist ve besteci Franz Liszt'in kızıdır. Alman besteci Richard Wagner'in ikinci karısı olarak ün salmıştır. Franz Liszt'in metresi Marie d'Agoult'tan, Bellagio, İtalya'da evlilik dışı bir çocuk olarak doğdu. Marie d'Agoult, Daniel Stern mahlasını kullanarak yazan bir yazardı. 1857'de Cosima Hans von Bülow ile evlendi. Hans von Bülow'un Cosima'ya pek iyi davrandığı söylenemezdi. Bu arada Cosima'yı, yaşça büyük ve evli olan Wagner ile tanıştıran da Hans von Bülow olmuştur. Wagner ile Cosima 1862 yılında yakınlaşmaya başladı ve 1866'da Luzern gölü kıyısında, İsviçre'de bir yuva kurdular. Cosima'nın ilk evliliğinden zaten iki çocuğu vardı ve Wagner'den olan üç çocuğu da, bu ikinci evliliği yapmadan doğmuştu. 1869'dan 1883'e kadar yaşantılarına dair tuttuğu günlük daha sonra basılmıştır.

  • 1852 - Lionel Royer, Fransız ressam (ö. 1926)

  • 1876 - Muhammed Ali Cinnah, Pakistan'ın kurucusu ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1948)

  • 1878 - Louis Chevrolet, İsviçreli Amerikan yarış arabası sürücüsü ve İş insanı (ö. 1941)
  • 1899 - Humphrey Bogart, Amerikalı oyuncu (ö. 1957)
  • 1908 - Yaşar Nabi Nayır, Türk yazar (ö. 1981)

  • Yaşar Nabi Nayır, 25 Aralık 1908 Üsküp doğumludur. 1929 yılında Galatasaray lisesini bitirmiştir. Bir dönem bankacılık yapmış, ulus gazetesinde, Türk Dil Kurumunda Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme bürosunda çalışmıştır. Yazar ilk sayısını 15 Temmuz 1933 yılında çıkardığı Varlık Dergisini yayımlamaya başlamış, 1946 yılında bakanlıktaki görevinden istifa ederek Varlık Yayınevini kurmuştur. Sanat yaşamının ilk döneminde şiirle uğraşmış, Yedi Meşale Topluluğunun kurucuları arasında yer almıştır. Daha sonra öykü, roman, deneme ve oyun türünde de eserler vermiştir. Ölümüne kadar Varlık Yayınevini yöneten Yaşar Nabi Nayır, 15 Mart 1981 yılında İstanbul'da hayatını kaybetmiştir.

  • 1911 - Louise Bourgeois, Fransız heykeltıraş (ö. 2010)

  • 1913 - George Koval, Amerikalı casus, bilim insanı, kandidat (ö. 2006)
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/George_Koval

  • 1917 - Nermin Erdentuğ, Türk antropolog (ö. 2000)
  • Bilim insanı, sosyal antropolog (D. 1917, Malta - Ö. 2000). Nermin (Aygen) Erdentuğ, babasının esir olarak tutulduğu Malta’da doğdu. 1936 yılında İstanbul Kız Lisesi’nden ve 1940’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Kürsüsü’nden mezun oldu. Aynı yerde asistan olarak göreve başladı ve fizikî antropoloji ile ilgili doktora çalışmasını 1942’de tamamladı. Ama sonradan etnolojiye geçti ve 1944’te doçent unvanını bu alandan aldı. 1949-51 yılları arasında bilgisini ve görgüsünü arttırmak amacıyla İngiltere ile İskandinav ülkelerinde bulundu ve özellikle sosyal antropolojiyle ilgili çalışmalar yaptı. Erdentuğ, İngiltere’deyken Bronislaw Kasper Malinowski’nin (1884-1942) fonksiyonalist ve çağdaşı Reginald Radcliffe-Brown’un (1881-1955) bundan yararlanarak geliştirdiği strüktürel-fonksiyonalist öğretilerden etkilendi. Türkiye’ye döndükten sonra, Antropoloji Kürsüsü’nde ilk kez Sosyal Antropoloji ve Alan Araştırması derslerini açtı ve okuttu. Böylece de DTC Fakültemizde yeni bir bilim alanı olarak sosyal antropolojinin kuruluş çalışmalarını başlatmış oldu. Erdentuğ 1956 yılında ABD’ye gitti ve yaklaşık üç yıl boyunca değişik üniversitelerde alanı ile ilgili araştırmalar yaptı; konferanslar verdi. 1959 yılında Türkiye’ye döndükten sonra etnoloji alanında profesörlüğe yükseltildi ve iki yıl sonra (1961) Etnoloji Kürsüsü’nü kurdu ve ders programını Amerikan kültürel antropolojisinin yaklaşımını ve niteliklerini yansıtacak biçimde yeniden örgütledi. Sosyal antropolojinin ülkemizde tanınması ve yayılması için büyük gayret gösterdi. Prof. Erdentuğ, 1952-55 yılları arasında Elazığ’ın Hal ve Sün köylerinde yapmış olduğu incelemelerinin sonuçlarını, “Hal Köyü’nün Etnolojik Tetkiki” (1956) ve “Sün Köyü’nün Etnolojik Tetkiki” (1959) başlıklı kitaplarında topladı. Buradaki incelemeler sırasında, “anket metodu”nun yanı sıra, “katılarak gözlem tekniği”ni, saha araştırmasında uygulayan ilk Türk bilim kadını oldu. Döneminde Batılı etnologlar arasında yaygın bir biçimde kabul gören fonksiyonalist yaklaşım çerçevesinde yürütmüş olduğu araştırmalarını, özellikle kırsal kesimde kültür değişmesi, kültür-eğitim ilişkisi ve kalkınma girişimlerinde karşılaşılan çeşitli sorunlar üzerinde yoğunlaştırdı.1961-80 yılları arasında DTCF Etnoloji Kürsüsü’nün ve bu kürsünün, 1980 yılında Sosyal Antropoloji ve Halkbilim olarak ikiye ayrılması ve yeniden örgütlenmesi sonrasında ise Sosyal Antropoloji Kürsüsü’nün başkanlığını yürüten Nermin Erdentuğ, meslekî yaşamı boyunca çok sayıda kitap ve makale yayımladı. Yazdığı kitaplar, fizikî antropoloji ve sosyal antropoloji tarihimizde kendilerine önemli bir yer edindiler.(ESERLERİ) Türk Beyinleri Üzerinde İlk Antropolojik Araştırma (1941), Türklerin Kan Grupları ve Kan Gruplarının Antropolojik Karakterlerle İlgisi Üzerine Bir Araştırma (1946), Hal Köyü’nün Etnolojik Tetkiki (1956), Sün Köyü’nün Etnolojik Tetkiki (1959), A Study of the Social Structure of a Turkish Village (1959), Ankara İli ve Köylerinde Sosyal Hizmetler ve Sosyal Antropoloji Bakımından Bir Araştırma (1966), Türkiye Türk Toplumlarında Kültürel Antropolojik (Etnolojik) İncelemeler (1972), Sosyal Adalet ve Gelenekler (1977), Türkiye’de Çağdaşlaşma, Eğitim ve Kültür Münasebetleri (1981).
  • 1918 - Enver SedatMısır Cumhurbaşkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1981)
  • 1919 - Fikret Kırcan, Türk eski futbolcu ve yönetici (ö. 2014)
  • 1923 - Yusuf Nalkesen, Türk bestekâr (ö. 2003)
  • 1927 - Nijat Özön, Türk dilci, sinema tarihçisi ve çevirmen (ö. 2010)
  • Nijat Özön, (25 Aralık 1927, İstanbul - 15 Aralık 2010, Ankara) 
  • Türk sinema eleştirmeni ve kuramcısı, mütercim, dilbilim uzmanıdır. Türkiye'de sinema hakkında ilk süreli yayını çıkaran Özön, ilk sinema ansiklopedisini de yazdı.
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/Nijat_%C3%96z%C3%B6n
  • 1932 - Mustafa Sağyaşar, Türk sanat müziği sanatçısı ve koro şefi
  • 1949 - Mustafa Cengiz, Türk iş insanı, spor yöneticisi, eski bürokrat ve 37. Galatasaray Başkanı (ö. 2021)
  • 1950 - Alaattin Yüksel, Türk girişimci ve siyasetçi
  • 1971 - Justin Trudeau, Kanadalı siyasetçi ve Kanada'nın 23. Başbakanı
  • 1974 - Rober Hatemo, Türk şarkıcı


 ÖLÜMLER:

  • 1878 - Anna Claypoole Peale, Amerikalı ressam (d. 1791)
  • 1942 - Adolf Mayer, Alman ziraat kimyageri (d. 1843)

  • 1950 - İsmail Şükrü Çelikalay, Türk din adamı ve siyasetçi (d. 1876)
  • Eğitimci, yazar, siyaset adamı, I. Dönem Afyon Milletvekili (D. 1876, Afyon - Ö. 25 Aralık 1950, Afyon). Afyonkarahisar’ın ünlü müderrislerinden İzzet Efendi’nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini sıbyan mektebi (ilkokul) ve rüştiyede (ortaokul) tamamladıktan sonra medrese öğrenimi görerek on sekiz dalda müderrislik icazeti (yeterlilik, diploma) aldı. 1908’de İttihad ve Terakki Fırkasında politikaya girdi ve bu fırkanın çalışmalarında aktif görevler aldı. 1909’da Afyon Öğretmen Okulu öğretmenliğine, 1911’de okulun müdürlüğüne getirildi. 1912’de medreselerin ıslahı için kurulan komisyonda görevlendirildi. 1915’te Darülhilafe Medresesinde öğretmen oldu. 1923’te, Hilafetin kaldırılmasına karşı çıkarak, bu husustaki önergenin görüşülmesinden sekiz gün önce Hilafet-i İslâmiye ve Büyük Millet Meclisi adıyla bir broşür yayımladı. Bu broşür Mecliste büyük tartışmalara sebep oldu. Karşı görüşte olanlardan Siirt milletvekili Hoca Halil Hulki, Muş milletvekili Hoca Elhac İlyas Sâmi ve Antalya milletvekili Hoca Rasih (Kaplan), Şükrü Hoca aleyhinde “Hakimiyet-i Milliye ve Hilâfet-i İslâmiyye” adıyla cevabi bir broşür yayımladılar. İsmail Şükrü Hoca, İkinci Meclise giremedi. Milletvekilliği bu dönemde sona erince memleketine dönerek vaizlik hizmetine devam etti. Çeşitli cemiyetlerde, bu arada Büyük Doğu dergisinde inandıklarını yazmaktan ve söylemekten sakınmadı. 25 Aralık 1950'de yeni bir hac dönüşü Afyon'da vefat etti. Evli olup iki çocuk babası idi. Cephede hizmeti nedeniyle TBMM kararıyla Kırmızı-Yeşil Şeritli İstiklâl Madalyasıyla ödüllendirilmiştir. İsmail Şükrü Hoca, 1919’da İzmir’in işgal edilmesi üzerine Kuvâ-yi Milliyye Teşkilâtının kurulmasına öncülük etti ve Millî Mücadele’ye katıldı. Dumlupınar’da Yunan harekâtını dokuz ay durdurarak ordumuzun hazırlanmasına imkân sağladı. Bir yandan topladıkları gönüllüleri cepheye sevk etmekle beraber İngilizlerin işgali altındaki depolardan gizlice silah ve cephane tedarik ederek millî kuvvetleri silahlandırmaya çalıştı. Ayrıca camilerdeki vaazlarıyla Millî Mücadele’nin amaç ve hedefleri konusunda halkı aydınlattı. Bu arada Ankara yöresinden topladığı gönüllü erlerle bir birlik oluşturarak Kütahya-Eskişehir-Afyon cephesinde görev aldı. Kurduğu ve komuta ettiği birlik “Çelik Alay” olarak anıldı ve bu ad sonradan onun soyadı oldu. Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası ile taltif edildi.    Şükrü Hoca, I. Dönemde Afyon’dan milletvekili seçilerek 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılışında hazır bulundu. Mecliste büyük bir rekorun sahibi olarak, birinci meclisin üç yıl dört aylık döneminde tam yüz üç soru önergesi verdi. Çok güçlü bir hatip, gerçek bir âlim olan Şükrü Hoca, inandığı prensiplere hayatı boyunca bağlı kaldı. Birinci Toplantı yılında Defter-i Hâkanî (Tapu-Kadastro), Adalet ve İrşad komisyonlarında görev yaptı. Üçüncü Toplantı yılında Şer’iye-Evkaf Komisyonunun sözcülüğünü yaptı.

  • 1973 - İsmet İnönü, Türkiye'nin 2. Cumhurbaşkanı (d. 1884)

  • 1977 - Charlie Chaplin (Şarlo), İngiliz sinema yönetmeni, oyuncu, yazar ve komedyen (d. 1889)

  • 1983 - Joan Miró, Katalan ressam (d. 1893)

  • 1995 - Dean Martin, Amerikalı şarkıcı ve sinema oyuncusu (d. 1917)
  • 2005 - Birgit Nilsson, İsveçli dramatik soprano (d. 1918)
  • 2006 - James Brown, Amerikalı şarkıcı (d. 1933)

  • 2012- Kürt siyasetçi Şerafettin Elçi (DY-1938) solunum yetmezliği nedeniyle yaşamını yitirdi. Öğrenciliği döneminde 49’lar Davası diye bilinen “Kürtçülük Davası”ndan yargılanan Elçi, 12 Mart döneminde Türkiye KDP davasından tutuklandı; Mardin Milletvekili olarak parlamentoya girdikten sonra, 1978-1979 yılları arasında CHP hükümetinde Bayındırlık Bakanı olarak görev yaptı; Katılımcı Demokrasi Partisi’nin Genel Başkanı iken 12 Haziran 2011 seçimlerinde Diyarbakır ilinden bağımsız milletvekili seçildi.
  • 2013 - Adnan Şenses, Türk besteci, söz yazarı oyuncu ve Türk Sanat Müziği şarkıcısı (d. 1935)
  • 2016 - Yelizaveta Glinka, Rus kadın doktor ve insan hakları aktivisti (d. 1962)

  • 2016 - Valeri Halilov, Rus askeri orkestra şefi ve bestecisi (d. 1952)
  • Valeri Mihayloviç Halilov ( 30 Ocak 1952, Termiz - 25 Aralık 2016, Soçi açıkları) 
  • Rus askeri orkestra şefi ve bestecisi. Korgeneral rütbesinde olup Kızıl Ordu bünyesinde kurulan orkestra Kızıl Ordu Korosu'nun şefi ve sanat yönetmeni idi. 25 Aralık 2016'da Soçi'den kalkan Rus ordusuna ait Tupolev TU-154 tipi uçağın Karadeniz üzerinde radardan kaybolup düşmesiyle meydana gelen kazada 64 yaşında öldü.
  • 2016 - George Michael, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı (d. 1963)

  • 2017 - Carlos Stohr, Çek Cumhuriyeti doğumlu Venezuelalı ressam (d. 1931)
  • 2019 - Mahmut Gareyev, Sovyet-Rus Ordusu askeri generali, tarihçi ve bilim insanı (d. 1923)
  • 2020 - Barbara Ellen Rose, Amerikalı sanat tarihçisi, eleştirmen, akademisyen ve film yapımcısı (d. 1936)
  • 2021 - Jean-Marc Vallée, Kanadalı film yönetmeni, senarist ve yapımcı (d. 1963)

       (derleyen: mstfkrc)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder