21 Ocak 2023 Cumartesi

BELLEK - 21 OCAK -

 


OLAYLAR:

  • 1580- Sultan III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Mehmet öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi, şeyhülislamın ‘’dinen yasak’’ diye verdiği emir üzerine yıktırıldı.
  • (https://www.tarihikadim.com/istanbul-rasathanesinin-kurucusu-takiyuddin-ve-calismalari)
  • 1774 - Pugaçov İsyanı: Kazak isyan önderi Pugaçev, idam edildi.
  • 1793 - Vatana ihanetten suçlu bulunan Fransa kralı XVI. Louis, giyotinle idam edildi.
  • 1899 - Opel ilk otomobilini üretti.
  • 1908 - New York Belediyesinin aldığı bir kararla, kadınların toplum içinde sigara içmeleri yasaklandı.
  • 1911 - İlk Monte Carlo Rallisi başladı.
  • 1919 - İrlanda Bağımsızlık Savaşı başladı.

  • 1920 - Şehit Mehmet Kamil, Fransız askerleri tarafından süngü ile öldürüldü.
  • Şehit Kâmil Olayı, 21 Ocak 1920 tarihinde o zamanki adı Antep olan Gaziantep'te gerçekleşen olay.I. Dünya Savaşı sonrasında imzalanan Mondros Mütarekesinin İtilaf Devletlerine verdiği yetkilere dayanarak önce İngiliz, ardından da Fransız kuvvetlerince işgal edilen Antep'te gerçekleşmiştir. Olayın gerçekleştiği tarihte, 14 yaşında olan Mehmet Kâmil, üvey annesi Hatice Hanım ile birlikte sırtlarında kendir çubukları taşımaktaydı. Evlerine döndükleri sırada, Hatice Hanım, o dönemde Fransız askerlerinin erzak deposu olarak kullandıkları bir fırının önünde dinlenmek istedi. Mehmet Kâmil ise arkadaşı Zavar Halil ile birlikte arkasından geliyordu. Bu sırada karşılarına çıkan üç Fransız askeri, Hatice Hanım'a saldırarak peçesini açmak istedi. Hatice Hanımın askerlere direnmesi ve bağırması üzerine, Mehmet Kâmil koşarak askerlerin üzerine saldırdı. Askerler, süngü ile Mehmet Kâmil'i öldürerek fırının içerisine saklandılar Olayı gören Antep halkı galeyana gelerek fırına saldırdı. Halkı sakinleştirmek için olay yerine gelen jandarma ve polis birlikleri çağrıldı. Mehmet Kâmil'in cenazesi ise, ertesi gün öğle namazının ardından kaldırılarak defnedildi. Mehmet Kâmil'in öldürülmesi Antep halkının tepkisine neden oldu. Olayın ardından, şehir genelinde büyük bir miting düzenlendi. Mitingde "Fransızlar yurdumuzdan çekilin, burası Türk memleketidir" sloganları atıldı. Şehirde bulunan Fransız kumandanı Yarbay Saint-Marie, Mehmet Kâmil'in ailesine taziye ziyaretinde bulundu. Yarbay, olay nedeniyle aileye tazminat teklif etse de, Mehmet Kâmil'in babası Ökkeş Ağa, bu teklifi reddetti. Kaynaklarda, Antep'in kurtuluşunu başlatan olayın bu olduğu ileri sürülmüştür. Olayı izleyen aylarda, Fransız güçleri ile Antep halkı arasındaki çatışmaların şiddeti artmaya başladı. Bu süreçte Fransız askerlerine karşı mücadelesi ile halkın da takdirini kazanan Teğmen Sait Bey'in de öldürülmesi, Antep halkının direncini daha da artırsa da, düzenli güçlere karşı direnemeyen şehir 9 Şubat 1921 tarihinde teslim oldu. Fakat Sakarya Meydan Muharebesinin ardından imzalanan Ankara Anlaşması ile, Fransız güçleri şehri boşalttı İlerleyen yıllarda, Mehmet Kâmil'in adı Gaziantep'in çeşitli yerlerinde yapılan okullara, camilere, sosyal tesislere verilmiş, anısına bir de anıt yapılmıştır. Ayrıca Gaziantep'in ilçelerinden birinin de (Şehitkamil) adı olmuştur.
  • 1921 - İtalyan Komünist Partisi kuruldu.
  • 1925 - Arnavutluk Cumhuriyeti ilan edildi.
  • 1941 - II. Dünya Savaşı: Avustralya ve Birleşik Krallık birlikleri, Tobruk-Libya'ya saldırı başlattı.
  • 1942 - II. Dünya Savaşı: Kuzey Afrika Cephesi'nde Rommel'in, Sirenayka taarruzu.
  • 1943 - Varlık Vergisi ödemesinin son günüydü. Vergisini ödemeyen mükelleflerin ev ve iş yerlerindeki malları haczedildi, daha sonra da icra yoluyla satış yöntemiyle vergileri tahsil edildi.
  • 1951 - Kore'den ilk hasta ve yaralı kafilesi, Ankara'ya geldi.

  • 1952 - Ordu eski milletvekili ve mizah dergisi Akbaba'nın sahibi Yusuf Ziya Ortaç, Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti.
  • 1958 - Lefkoşa'da taksim lehine gösteri yapan Kıbrıslı Türk gençlerine İngiliz askerleri müdahale etti; bir genç ağır yaralandı, altı kişi tutuklandı.
  • 1959 - Ulus gazetesinin Yazı İşleri Müdürü Ülkü Arman ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu birer yıl hapse mahkûm oldu; gazete bir ay süreyle kapatıldı. Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Nalıncı Keseri" başlıklı yazısı dava konusu olmuştu.
  • 1967 - Türkiye Millî Talebe Federasyonu'nun beş yöneticisi tutuklandı. Sencer Güneşsoy, Baykan Kalaba, Naci Özdemir, Hüsnü Temiz, Kâzım Musa bir gün önce polis tarafından mühürlenen federasyon binasına girmek istemişlerdi.

  • 1969- Alparslan Türkeş’in başkanlığında toplanan Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) Başkanlık Divanı’nın bildirisinde CHP için: “Ufak bir kliğin eline geçmiş olan Türkiye’nin en eski partisi, komünist hareketlerini desteklemeyi temel politika haline getirmiştir” denildi.
  • 1970 - Jumbo-Jet Boeing 747 ticari seferlerine başladı.
  • 1972 - Cidde'ye yaptığı Hac seferinden dönen Marmara adlı THY uçağı, 5 kişilik mürettebatıyla düştü. Hostes Hülya Maviler yanarak öldü, diğerleri yaralı olarak kurtarıldı.
  • 1975- Senaryosunu Yılmaz Güney’in yazdığı ve Şerif Gören’in yönettiği “Endişe” filmi gösterime girdi.
  • 1977- Beşiktaş’ta ülkücüler Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi öğrencilerinin bulunduğu Çamlık Öğrenci Lokali’ni yaylım ateşine tuttu: 1 öğrenci öldü, 4’ü yaralandı.
  • 1976 - Concorde, Londra-Bahreyn ve Paris-Rio de Janeiro hatlarında ticari uçuşlarına başladı.
  • 1977 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter, Vietnam savaşı sırasındaki asker kaçaklarının hemen hepsini affetti.
  • 1983 - İstanbul eski Belediye Başkanı Ahmet İsvan tahliye edildi. İsvan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında yargılanmaktaydı.
  • 1985 - 1983'ten beri süren Yazarlar Sendikası davasında sanıklar beraat etti.
  • 1985 - Barış-2 Davası’nda yargılanan Aziz Nesin: “Yasaların elverdiği ölçüde yeniden Barış Derneği kurulması için çalışacağım.”
  • 1990 - Adnan Oktar ve müridi oldukları öne sürülen 66 erkek ve 68 kadın gözaltına alındı.

  • 1991- Süleymaniye Camii’nde vaaz veren F.Gülen (Körfez Savaşı’nda ABD yanlısı Cumhurbaşkanı Özal’a karşı ”Savaşa Hayır”da birleşen muhalefet için): ”Sokaklara dökülerek falana hayır filana hayır demekle bir yere varılamaz. Allah göstermelik değil gerçek müslümanların yanında olacaktır”.
  • 1992 - İstanbul'da evlerde doğal gaz kullanılmaya başladı.
  • 1996-  Özgürlük ve Dayanışma Partisi Kuruldu.  Özgürlük ve Dayanışma Partisi’nin (ÖDP) Ankara Yükseliş Spor Salonu’ndaki “Kuruluş Şenliği”ne yaklaşık 18 bin kişi katıldı. 20 Ocak’ta Geleceği Birlikte Kuralım Parti Girişimi, Birleşik Sosyalist Parti ve aydınlarla ilk kuruluş toplantısı yapılmıştı.
  • 1997 - Atatürkçü Düşünce Derneği, Başbakan Necmettin Erbakan hakkında konutta verdiği yemek daveti nedeniyle suç duyurusunda bulundu.
  • 1997- Kira süreleri bitiminde kontratları yenilenmeyerek TURİNG’den alınan Hidiv Kasrı, Yıldız Parkı ve Çamlıca Tesisleri’ndeki tarihi mekanların restorasyonu için yaptırılan işler -SİT alanlarında olup Koruma Kurulu onayı gerektiği için- ihalesiz-projesiz-kaçak yaptırılıyor.
  • 1999 - Amerikan tarihinin en büyük uyuşturucu operasyonu: Sahil güvenlik kuvvetlerinin durdurduğu bir gemide 4.300 kg kokain ele geçirildi.
  • 1999- Yılmaz Güney’in “Yol” filmi Yılmaz Güney Kültür ve Sanat Vakfı’nın öncülüğünde yenilendi, 12 Şubat’ta seyirciyle buluşacak
  • 2000- Konya’da bir ‘Hizbullah toplu mezarı’daha bulundu.Bir evin bodrum katında biri kadın dört ceset bulundu.Sekiz ilde gözaltına alınan Hizbullahcıların sayısı 56’ya ulaştı.
  • 2001 – İspanya’nın başkenti Madrid’de art arda meydana gelen patlamalarda bir subay hayatını kaybetti. Olaydan sonra Bask yerel hükümeti, 31 yıldır Bask bölgesinin bağımsızlığı için mücadele eden ETA’nın siyasi kanadı Euskal Herritarrah ile işbirliğini askıya aldığını açıkladı.
  • 2001- Danıştay 1. Dairesi, Batman Valiliği’nin istemi üzerine Batman’da Mahatma Gandi, Yılmaz Güney, Halepçe, Munzur gibi isimlerin cadde ve sokaklara verilmesini yasakladı. Yasak kararına, “Kürtçe isim olamaz, yabancı isimler için Dışişlerinin izni gerekir, devlet katliamını, sömürgeciliğe karşı savaşı çağrıştıran kişilerin isimleri de verilemez” gerekçe gösterildi.

  • 2001 - Filipinler'de Devlet Başkan Yardımcısı Gloria Macapagal Arroyo, sokağın ve ordunun baskısıyla Joseph Estrada'nın yerine Devlet Başkanı oldu.
  • ------------------------------------------------------------------------------
  • 2002 – İsrail, Batı Şeria’daki Tulkarem kentini topyekün işgal etti. Gerekçe olarak geçen hafta Hadera’daki düğün salonuna düzenlenen saldırının faillerinin bu kentten çıkmasını gösterdi. Ev ev Filistinli militan arayan İsrail kentte bir kaç gün kalacağını açıkladı.
  • 2003- AKP iktidarı döneminin Başbakanlık konutu önündeki ilk eyleminde F tipi cezaevlerini protesto eden 5 mahkum yakınına sert müdahale edildi.
  • 2003- Sırbistan’ın eski Devlet Başkanı Milan Milutinoviç, Hollanda’daki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ne teslim oldu. Kosova’da 1999’da işlenen savaş suçlarından yargılanacak.
  • 2004 – Çocuk suçluların idamını önlemek için kampanya başlatan Uluslararası Af Örgütü, ABD’yi “Batı dünyasında çocuk suçluları idam eden tek ülke” diye eleştirdi. 1998’den beri gerçekleşen 19 çocuk idamının 13’ü ABD’de gerçekleşti.
  • 2005 – İzmit İşletmesinin kapatılmasını protesto için fabrikaya kapanan SEKA işçileri, Kurban Bayramı’nı fabrikada geçirdi.
  • 2005- ABD Başkanı George W. Bush ikinci dönem başkanlık yemini ederken yarım milyonu aşkın Amerikalı Washington’da Bush karşıtı gösteri yaptı. “Savaş suçlusu”, “Vietnam’ın Arapçası Irak”, “Amerika’nın Talibanı”, “Baş Terörist”, “Benim başkanım değil” sloganları atıldı.
  • 2006- Irak’ta Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) liderleri Celal Talabani ve Mesud Barzani, kuzeydeki özerk bölgede tek yönetim oluşturmayı öngören anlaşmayı imzaladı.
  • 2006- Bolivya’nın ilk yerli ve sosyalist Devlet başkanı Evo Morales yerlilerin geleneksel liderlik töreniyle göreve başladı. Morales toprak anaya şarap ve çiçek adağı sundu.
  • 2006- TKP’liler, “komünist rejimleri işledikleri suçlardan dolayı” mahkum eden bir tasarıyı görüşecek olan Avrupa Konseyi’ni Taksim’deki Fransız Konsolosluğu önünde protesto etti.
  • 2008 - Türkiye nüfusunun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre, 2007 sonu itibarıyla 70 milyon 586 bin 256 kişi olarak açıklandı. Ülkede ikamet eden 98 bin 339 yabancı uyruklu sayısı düşüldüğünde, Türkiye'de yaşayan Türkiye vatandaşlarının sayısının 70 milyon 487 bin 917 kişi olduğu bildirildi.
  • 2009- Engin Çeber’in Metris Cezaevi’nde öldürülmesine ilişkin davada 6’sı tutuklu 41 sanık hakim karşısına çıktı.
  • 2010 - Ümit Boyner, TÜSİAD'ın yeni Başkanı seçilerek, TÜSİAD'ın tarihindeki ikinci kadın Başkanı oldu.
  • 2010- 39.gününe giren TEKEL direnişinde işçi ve memur konfederasyonları 26 Ocak’a kadar hükümet adım atmazsa iş bırakacak; açlık grevlerine 26 Ocak’a kadar ara verildi.
  • 2011- TT Arena’nın açılışında Başbakan Erdoğan ve protokole yönelik ıslıklı protestonun ardından tribünlerde önlem alınacağı açıklandı.
  • 2012 - Türkiye'de ilk yüz nakli gerçekleştirildi.
  • 2013- Suriye’ye yönelik kullanılmak üzere Patriot füze sisteminin gelişi İskenderun Limanı’nda TKP ve TGB’liler, İncirlik’te de Gençlik Muhalefeti’nce protesto edildi.
  • 2013- ÇHD Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı ve İstanbul Şube Başkanı Taylan Tanay ile 7 avukat “DHKP-C terör örgütü üyeliği” iddiasıyla tutuklandı.

  • 2018 - Rocket Lab şirketi Electron roketi ile ilk kez uzaya uydu yolladı.


DOĞUMLAR:




ÖLÜMLER:




      (düzenleyen: mstfkrc)


Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)