Davutoğlu’nun Düş Politikası!-CAN DÜNDAR

İçinde bulunduğumuz durum şöyle de özetlenebilir; kılavuzu Davutoğlu olanın başı dertten kurtulmaz. Daha bakanlık koltuğuna oturmadan, Başbakanlık danışmanlığı yaptığı dönemlerde de dış politikanın belirleyicilerinden olan Davutoğlu’nun başlıca hedefi, kendince geçmiş 100 yıllık parantezi kapatmak ve son 100 yılın daha gerisindeki düşlere dayalı yeni bir dönem başlatmaktı. Bu zaman dilimine başta Mustafa Kemal Atatürk dönemi olmak üzere, İkinci Meşrutiyet’ten sıcak ve Soğuk Savaş dönemlerinin politikalarına kadar her şey giriyor.Gidiş gösteriyor ki, o parantez Davutoğlu’nun üzerine kapanacak. Zira,baş kılavuzluğunu kendisinin üstlendiği tüm temel dış politika konularında batağa saplandık. Davutoğlu’nun konuşmalarında da yazılarında da sık kullandığı iki söz var; aktif ve atak...
Ona göre tüm bölge politikalarını geçmişteki temkinli dönemlerin aksine daha atak belirlemek gerekiyor.
Kendileri bunca ataklığın başına kocaman bir “B” harfi eklediler.
Bataklıkta ataklığın neler getirdiğini birazcık yaşam deneyimi olanlar bilir...

***

Güncel ve acil durum, elbette Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) adlı terör örgütünün elinde bulunan tüm rehinelerin sağlıklı bir şekilde kurtarılmasıdır. Bunun için Türkiye toplam gücünü kullanmalı, sorunu en kısa sürede çözmelidir.
Ne var ki, hükümet hâlâ bu havada değil. Böyle bir ortamda bile iki ana hedefi var; birincisi muhalefete saldırmak, ikincisi bu krizin parti lehine kullanılmasının zeminini oluşturmak.
Her iki politika da yabancısı olduğumuz konu değil; bir AKP klasiği.
AKP’nin tam ve yarı resmi yayın organları, rehineler konusunda içinde bulunduğumuz çaresizliği şöyle tarif ettiler:Sabırla çözülecek!
İç, dış hiçbir konuda sabrı selameti bilmeyen AKP, terör örgütüne karşı sabredecek!Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun, “Irak’ta kaos var gibi yansıtılıyor” değerlendirmesi ise bu gidişle önümüzdeki günlerde yaşayacaklarımızın habercisi. Davutoğlu’na sormak gerekir:
Musul’da yönetimin tam olarak kimin elinde olduğu belli değil, çevrede büyük bir iç göç hareketi var. Bölgeyle ilgili tüm dış güçler olağanüstü hal ilan edip önlem almış. Türkiye’nin konsolosluğu basılıp 49 kişi rehin alınmış. Bu kaos değilse, kaos nedir?

***

Bir başka pencereden bakınca Davutoğlu’nun ne söylemek istediği açık; IŞİD ve benzeri örgütler AKP için zaman zaman ittifak kurulabilecek, militanlarına gerekli eğitimi vermek için yardım edilebilecek doğal müttefikler.Ortadoğu’da bölgenin doğal gidişinin parçası olan böylesi örgütlerle al takke ver külah ilişkiye giren iktidar, Batı’yla diyalog ararken de onlara demokrasi dersi vermeyi ihmal etmiyor.
Mısır politikasında yaşanan hüsran... Suriye’de Esad’a, “günlerin sayılı” diye başlayıp yıllara yayılan kriz... Irak’ta Kuzey’le petrolden inşaata ballı işler yapmak sevdasıyla Bağdat’ı devre dışı bırakma densizliği...
Geldiğimiz nokta ortada...
Bütün bunlardan sonra Davutoğlu “daha atak” ne yapabiliriz araştıradursun, biz böyle durumlarda akla gelen bir fıkrayı paylaşalım...
Keçi ile kartal uçağa binmiş. Havalandıktan hemen sonra kartal hostes düğmesine basmış. Hostes gelince, “hiiç, iş olsun diye bastım” deyip gülmüş. Benzerini keçi de yapmış, aynı yanıtı vermiş. Oyun ikisinin de hoşuna gitmiş. Fıkra bu ya, bir süre sonra pilot, ikisini de dışarı atın demiş.
Kapıda kartal keçiye sormuş:
- Sen uçmasını biliyor musun? Bilmiyorum, karşılığını alınca çıkışmış:
- Madem uçmasını bilmiyorsun, havada bu oyunu niye oynadın?  

CAN DÜNDAR

Cumhuriyet

Tereyağından Kıl Çeker Gibi…- Nilgün Cerrahoğlu

İktidar ülkeyi ne kadar sıkıntıya sokarsa soksun “oy makinesi” çalışıyor! 
Tüm oyun buna endeksli. 
Son yazımda da yazdım… 
Obama yıllarının ilk dışişleri bakanı ve “müstakbel başkan adayı” Clinton da Türkiye’nin “istikametini belirsizliğe götüren” lider olarak gördüğü TC Başbakanı’nın.. mahzurlarını sayıp döktükten sonra özetle şunu söylemiyor mu: “Yolsuzluklar ve artanotoriterleşmesine rağmen Erdoğan’ın desteği sağlam yerinde duruyor!” 
Ülkenin üzerinde hangi bela dolaşırsa dolaşsın, oylarda fark yaratacak oynama olmuyor… 
Türkiye, İran ve Çin’den daha çok gazeteciyi hapse gönderdiği için “en basındüşmanı ülke” ilan ediliyor ve Başbakan’ın popüleritesi eksilmiyor… 
Gezi’deki polis devleti istibdadı, iktidarın maskesini hepten düşürüyor ve “ılımlı İslamdemokrasisi”, “Türk modeli” markaları çöpe gidiyor; Erdoğan’ın etrafında yandaşlar“yedirtmeyiz” edebiyatıyla kenetleniyor…

Cumhuriyetin en “aile boyu” yolsuzluk skandalı patlıyor, tapeler tespih taneleri gibi saçılıyor; destek “kefen” kertesine vardırılıyor. Soma oluyor…
301 can yerin altına gömülüyor, bu da yetmiyor… Üstüne öfke protestolarındaki“tekmeli müşavir” ve Başbakan’ın “İsrail dölü” küfürleri, “markette şamar” görüntüleri belgeleniyor… 
Ama RTE’nin popüleritesinde zırnık oynama olmuyor… 
Öyle ki AKP lideri tam gaz kendinden emin cumhurbaşkanlığına oynuyor.

IŞİD hasarı 
Bunlar Türkiye’nin, dünyadaki imajını çok ama çok yaralıyor. 
Türkiye’nin yarısının bu profilde bir lidere nasıl olup da sahip çıktığı ve oy verdiği dıştan anlaşılmasa da… “Erdoğan’ın sırtı ne olursa olsun yere gelmez!” tablosu netlik kazanıyor. 
Seçim hilesiydi, AKP seçmenlerine bahşedilen menfaat ve kolaylıktı, sanayicisinden gazetecisine, işçisine uzanan yoğun baskıydı, “Alo Fatih” medyasıydı, muhalefeti her şart altında dövmek, seçmeni kutuplaştırıp saflaştırmaktı derken oy kaybının hep önüne geçiliyor ve iktidar bilakis krizlerden büsbütün bilenerek ve kibir çıtasını yükselterek çıkıyor. 
Korkarım bu kez de aynı şey olacak. 
Gezi-yolsuzluk-Soma faciası ve ardından uluslararası medyada yer bulan tekmetokat görüntüleriyle Musul’da IŞİD’in gerçekleştirdiği konsolosluk baskını, başta Erdoğan olmak üzere, AKP iktidarının -ve bu meyanda maalesef Türkiye’nin!- imajına dev bir darbe daha indirdi.

‘Rüzgâr eken fırtına biçer!’ 
Çizmenin “derin” Ortadoğu uzmanlarından Gian Micalessin örneğin Berlusconiailesinin gazetesi Il Giornale’de önceki gün; “Rüzgâr eken fırtına biçer!” diye yazdı: 
“RTE için de olan bu. Erdoğan bakalım kendisini bu fırtınadan koruyacak birsığınak bulabilecek mi? Bölgede Osmanlı gücünün yeniden doğuşunu düşleyen, bu gücün başında yeni sultan olmayı hayal eden Erdoğan şimdi (yurttaşlarına)içerde geçmişte neden IŞİD’i desteklediğini izah etmek; uluslararası planda da gene benzer şekilde NATO üyesi bir ülkenin başbakanı sıfatıyla nasıl bu ölçüde ilkesiz olabildiğini anlatmakla yükümlü. Erdoğan’ın bu ufak oyunları aslında CIA ve Washington tarafından tabii ziyadesiyle biliniyordu ama Esad karşıtı cephenin mensubu olarak (Türk Başbakanı) hoşgörülüyordu. Ancak şimdi durum değişti.Musul badiresinin ardından Erdoğan, Irak’ı kaderine terk etmekle suçlanan Obamayönetiminin ‘açığını’ kapatmak için kullanılan elverişli bir günah keçisine dönüşebilir!” 
IŞİD’in geçmişte “MİT desteğine sahip olduğunu” anlatan yazı, yukardaki nedenlerden ötürü “rehine krizinin” Erdoğan için bir turnusola dönüşeceğini anlatıyor. 
Sol gösterip sağ vuran Obama’nın “Musul badiresi” üzerine henüz ne yapacağı belli değil ama şimdiye dek olanlara bakıldığında, Erdoğan’ın “içerde” sanıldığı gibi çok fazla zorlanmayacağını söyleyebiliriz. 
Bu yazıya oturduğumda Erdoğan her zaman yaptığını yapıyor, kürsüden kıyasıya muhalefeti dövüyordu: 
“Muhalefet dengeyi yitirdi” diyordu: “Yağmur yağsa hükümet sorumlu, çok yağarsa yine hükümet sorumlu. Ellerine diken batsa(!) bizden biliyorlar!” 
“Rüzgâr ekip fırtına biçmenin sorumluluğunu” üstüne almak şöyle dursun; “siyasi sorumluluktan” bahsedene; “O siyasi sorumluluğun cevabını 30 Mart’ta milletimverdi” diye yanıt veriyordu. 
Yüzde 43, önceki tüm büyük siyasi-sosyal olaylarda olduğu gibi, “siyasi sorumluluğu”ortadan kaldırmaya yettiği gibi; bir de üstüne soru sormaya yeltenen “ana muhalefetifırçalamak” yetkisi veriyor… 
Başımıza ne gelirse gelsin, kartları hep ters yüz ediyor Başbakan. 
Dünyanın gözlerinin içine bakarak baksanıza CHP’ye “Sen katillerle el tutuyorsun, biz ise katillere karşı(!) duruyoruz” diyor! 
Durumdan -bire bir kendi sözleriyle!- “tereyağından kıl çeker gibi” sıyrılma hesapları yapıyor. 
Başbakan’da her badireyi böyle oya dönüştürmek potansiyeli olduğu sürece“tereyağından kıl çeker gibi” o her şeyden sıyrılır ve ekilen fırtına şimdiye dek olduğu gibi -heyhat!- bu ülkenin yurttaşlarına kalır.  

Nilgün Cerrahoğlu

Cumhuriyet

‘Ben Yazmıştım’ Sendromu-Mine G. Kırıkkanat

Atlas Okyanusu, dalgalarıyla kimi zaman sevip okşadığı, kimi zaman evire çeviredövdüğü kıyılarında yaşayan insanları yaşatır ya da öldürür.
Gelgitleriyle ünlü, sert bir ummandır Atlantik ve kucağında salladığı denizci kavimlerin karakterini de cefaya dayanıklı biçimler. Fransız Brötonlar, onları besleyen ya da aç bırakan okyanus gibi sevecen ve haşin, bilge ve cesur bir halktır.
Büyük Britanya adasından gelen Kelt’lere dayanır soyları. Özgün bir dilleri vardır: Brezhoneg. İsa’dan sonraki 200’lü yıllardan öteye Fransa’nın batıya uzanan en ucuna yerleşmiş, hatta bir ara bağımsız krallık bile kurmuşlar ama uzun sürmemiştir.Fransa’nın “tek dil, tek bayrak” altında birleşme tarihinde, en çok direnen, dolayısıyla en ezilenler olmuşlardır.

***

Bugün Fransız Brötonlar, cumhuriyete derinden inançlı, çoğunluğu sol geleneğe bağlı,dindarlığı da törpülenmiş bir toplum oluşturuyor. Bölgenin özelliği, hemen hepsi denize açıldı mı aylarca gelmeyen, hatta epeycesi denizde ölen erkeklerin yokluğunda, “kara komutanlığı”nın kadınlara geçmesi.
Yüzyıllardır kadınların çekip çevirdiği Brötanya, elbette parlamentoya en çok kadınmilletvekili gönderen bölge. Kadınlar belediye başkanı, okul müdürü, polis müdürü vb. değilse, en azından evin reisi, beyin ağası! Zaten bu ağa hanımlar da saltanatdüşkünlüklerini, kıs kıs gülerek, “Bröton kadınları biraz zorludur!” diye açıklıyorlar.Tahmin edebileceğiniz gibi, ayağımın okyanus köpüğüyle Brötanya’dan geliyorum,dostlar. Fransa’nın ilk kez gittiğim bu görkemli köşesinde, Quimper’de bir kitap fuarına katıldım. Dünyanın dört bir yanından 65 gerilim romanı yazarının davet edildiği fuarda, söyleşi yaptım, Türkiye’yi temsil ettim. Çok başarılı geçti fuar. Etkileyici yerler gördüm, yazar dostlar edindim, inanılmaz insan öyküleri dinledim, sizlere aktaracağım yazı projeleriyle döndüm.

***

Bir de ne göreyim? Hepi topu yirmi gün uzak kaldığım cinnet ülkemiz, yine yirmi ülkenin yirmi yılda görmediği kadar bela açmış başına; gündemi yine ateşten gömlek, geleceği yine fitili tutuşmuş barut fıçısı üstüne oturtulmuş!
Mesleğini dürüst yapan yorumcuların, başka bir deyişle kalemi satılık olmayan yazarların başarılı sayılanları, “ben yazmıştım” sendromundan mustariptirler. Çünkü yorum yaparlar, doğru yorumlar onları doğru öngörülere ulaştırır. Öngöremeyenlerin gözünü açmak için bıkmadan, usanmadan uyarırlar, tabii ki hiçbir işe yaramaz…Sonunda öngördükleri ve feryat figan uyarmaya çalıştıkları felaket gerçekleşir. Ama bu doğrulanma, zavallı yazara ne güven verir, ne mutluluk. Buruktur. “Ben yazmıştım!”der. İçinden bir kırgınlık geçer. Bilip bildiremediği, görüp önleyemediği acıya, ortakolmaktan başka çaresi yoktur.

***

İşte bu yazarlar arasında “yazmıştım” sendromu en vahim boyutlarda olan, en kırgın, en yılgın kalem, belki de benimki, sevgili okurlar. Çünkü yorum yazarlığıylayetinmemiş, Türkiye’yi bekleyen “son” kurguyu, iki romana dökmüşüm.
Şimdi tek korkum, büyük ürküntüm, 2006 yılında yayımlanan Destina’da anlattığım“haritadan silinmiş Türkiye”nin, 2003 yılında yayımlanan “Bir Gün Gece”depreminden bile önce gerçekleşmesi. Gerçek, hayallerimin ötesine geçti geçecek. Kurguladığım iki çöküş senaryosu, sankiaralarında hangimiz öne geçecek diye yarışıyor. Marmara’da depremin eli havada, önünde beklediği kapımızı; Ortadoğu’daki başıbozukların kanlı savaşı vurmaya başladı bile.
Destina’nın kurgusundaki yok olmuş Türkiye, 2026 yılına denk gelir. Bu yurt, bu gidişle“tek dil, tek bayrak” altında 2026 yılına kadar dayanacak mı, emin değilim…
Görünen köy kılavuz istemez, derler. Ama kör olmamak koşuluyla.
Bizim ellerde görünen köyü görmeyenler, hem kör olduklarını kabul etmiyor, hem de kılavuza kulak asmıyorlar.
Yeni Osmanlıyız, diye böbürlenenlerin babalarını hiç tanımadığı artık belli. Türkiye’yi, Osmanlı’nın boğulduğu Ortadoğu bataklığına yeniden sokmak, ancak muazzam bir cehaletin eseri olabilirdi, oldu.
Üstünde yaşadığımız coğrafyanın, cehaletle elde tutulamayacak kadar stratejikolduğunu da “ben yazmıştım!”...

G N O K T A S I

Haziran ve Yaz
Uzun günlere açılır
yağmurların vurduğu sabahlar
sardunyaların haberi olmadan
geçer balkonlardan baharkimsesizliğinle döner dolaşırHaziran’a çıkarsın
Kuşlar da korkar sessiz sokaklardan
Yalnızlıklar da
geceyarısı şehrin orta yerinde
senfonilerin bitmeyen düellosu başlar
hasretlerle özlemler silah çekerler kırlangıçlar hayatayıldızlar ölüme adanır
kuzey güneydoğu batı
bütün yönler ayrılıkları gösterir bütün ayrılıklarTemmuz denizlerine çıkar
sağında solunda kimseler kalmaz
sıkma canınıneler atlattın sen
artık önümüz yaz.

A. KADRİ ERGİN

► “Herkes kendi açısından haklı olabilir ama herkesin yanılması da imkânsız değildir.” MAHATMA GANDHİ  

Mine G. Kırıkkanat

Cumhuriyet

Yapan bedeli öder-Leyla Tavşanoğlu

Türkiye uzmanı Wertz’den Ankara’nın İslamcı dış siyasetine ağır eleştiriler:

Washington’da Türkiye’yi çok yakından izleyen Obama yönetimine yakın uzmanlardan birisi Prof. Michael Wertz. Wertz Musul’daki Türk Konsolosluğu’na IŞİD saldırısı ve konsolosluğun tüm görevlilerinin rehine alınmasını Ankara’nın bugüne kadar sürdürdüğü yanlış politikalara bağlıyor. Kafalara dank etti ama çok geç, demeye getiriyor. Ankara’nın Suriye politikasının ABD’nin ve NATO’nun çıkarlarını da tehdit ettiğine işaret eden Wertz, Türkiye Cumhuriyeti devletiyle AKP hükümetinibirbirinden ayırıyor. “Türkiye Batı ittifakına sıkı sıkıya bağlanmıştır. Bu hükümetbile bunu değiştiremez” diyor.

- Musul’un IŞİD’in eline geçmesi, bunun ardından da Türkiye’nin MusulKonsolosluğu’nun, Suriye muhalefeti içinde El Kaide’yle bağlantılı olan IŞİD tarafından işgal edilerek bütün konsolosluk personelinin rehin alınmasının sizce ne gibi etkileri ve yankıları olacaktır?M.W.- Kuzey Irak’taki gelişmelerin çok önemli yankıları ve etkileri oldu. Türkiye, İslamcı grupların NATO’daki ortaklarını tehdit etmekle kalmayıp Türkiye’nin kendisini düşman olarak gördüklerini anlamakta çok geç kaldı. Musul’un düşmesi Türkiye ve ABD için Kürt gruplarla daha yakın güvenlik koordinasyonu kurmanın yaşamsal önemi olduğu anlamına gelmektedir.
- Türk-Amerikan ilişkilerinde son gelişmelerden birisi iki ülke arasında ekonomik, ticari ve güvenlik işbirliği alanlarında odaklanan American-Turkish Council’ın (ATC) üst yönetiminin Başbakan Erdoğan’ın isteği üzerine istifa etmesi oldu. Bu son gelişmenin ışığında ikili ilişkilerin yakın dönem geleceğininasıl görüyorsunuz?M.W.- İyi görmüyorum. ATC üst yönetiminin bu biçimde istifa etmesi son derece şaşırtıcı, beklenmedik bir gelişme. ATC Başkanı Büyükelçi James Holmes ve ekibinin istifasıyla Türk hükümetiyle Türk iş dünyası buradaki en önemli müttefiklerini kaybettiler. ATC kuruluşundan beri çok önemli kişilikleri bir araya getirdi. Yıllardır da bu başarılı çalışmayı devam ettirdi.
Bu işin nerede biteceği bilinmiyor. Hiç kuşkusuz bu gelişme özellikle ikili ticari ilişkileri zayıflatacaktır. Bu, bence yanlış yola doğru atılmış bir başka adımdır.- 17 Mayıs 2013’te, Başbakan Erdoğan’ın Başkan Obama’yla Oval Ofis’te yaptığı son görüşmeden sonra ikili ilişkilerin iyice gerginleşmekte olduğu izlenimi var. Ne oldu da böyle oldu? Böyle olmasında Suriye çıkmazı ya da başka etkenlerin rolü var mı?
M.W.- Bir kere Suriye çıkmazı rol oynuyor. Kimileri Türk hükümetinin Suriye muhalefeti içindeki aşırı İslamcılara göz yumduğunu, kimileri ise yine Suriye muhalefeti içindeki Müslüman Kardeşler unsurlarına Türk hükümetinin doğrudan ve aktif olarak yardım ettiğini düşünüyor. Bu yapılanlar hiç kuşkusuz ne ABD’nin ne de NATO’nun çıkarına hizmet eder. Bu önde gelen bir sorun haline geldi. SorunBaşbakan Erdoğan’ın geçen yılki, Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun ondan sonraki ziyaretleri sırasında ele alındı. ABD yönetimi, Ulusal Güvenlik Danışmanı, Savunma Bakanı ve Dışişleri Bakanı pozisyonlarını açıkça dile getirdiler. Ama Washington’da en az üç yıldır süregelen bir tartışma var.
Bu da Türkiye’de insanların ifade özgürlüklerinin sınırlanması. Biliyorsunuz, ifade özgürlüğü ABD’nin sadece temel ilkelerinden değil, aynı zamanda da varlık nedenidir.ABD’nin kurucuları İngiltere’den dinsel baskılar nedeniyle buraya göç ettiler. Dolayısıyla insanların siyasi inançlarını özgürce ifade edebilmeleri ABD tarihinin köklerine kazınmıştır. Müttefikimiz ülkelerden birinde bu ilkelerin tahrip edilmesi burada çok derin kaygılar yaratır.

AKP hükümeti temsilcilerinin ikili ilişkiler hakkında gerçekdışı, temelsizhikâyeleri, özellikle komplo teorisine meraklı Türklere anlatmaları ne ülkelerine ne AB’ye ne de ABD’yle ilişkilere yarar sağlar. Bunu yapan bedelini öder.

Türkiye, İslamcı grupların NATO’daki ortaklarını tehdit etmekle kalmayıpTürkiye’nin kendisini düşman olarak gördüklerini anlamakta çok geç kaldı. Musul’un düşmesi Türkiye ve ABD için Kürt gruplarla daha yakınkoordinasyon kurmanın yaşamsal önemi olduğu anlamına gelir.

AKP bile sizi Batı’dan koparamaz

Ankara’nın son dönemlerde izlediği politikalar güçlü, müreffeh bir Türkiye istemeyenlere bol bol malzeme verdi.
- NATO antlaşması derken aklıma şu soru geldi. Kasım 2013’te Türkiye, NATO’yu denetlemek amacını güden Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) diyalog üye olmaya karar verdi. NATO müttefiki olan Türkiye’nin böyle bir karar almasını çelişki olarak tanımlayabilir miyiz?M.W.- Bu tabii ki çelişki. Türkiye’nin ŞİÖ’ye bu kategoride üye olmasından pek bir şey beklemediğimizi söyleyebilirim. Türkiye Batılı bir ülkedir; Avrupa gelenekleriköklerine sinmiştir. Türkiye Batı ittifakına sıkı sıkıya bağlanmıştır. Bu hükümetle bile bunun değişmeyeceğini sanıyorum. Hükümetinizin Çin, Rusya gibi ülkelerle güvenlik konularında daha yakın çalışmaya girmeyi seçmek istemesi sadece Washington’da değil, hem Türkiye destekçilerinde hem de Türkiye’den hoşlanmayan, onu AB’de görmek istemeyenleri de nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan bir ülkenin Batı’nın iyi bir ortağı olamayacağını düşünmeye sevk ediyor. Dolayısıyla, güçlü, müreffeh bir Türkiye istemeyenlere AKP hükümeti bol bol malzeme verdi.
- İyi de insanlar Türkiye ve AKP hükümetini ayrı ayrı tutamıyorlar mı?
M.W.- Tabii ki ikisini ayrı tutuyorlar. Washington’da yönetimin, siyaset uzmanlarının, düşünce kuruluşlarının Türkiye’de neler olup bittiğini çok iyi bildiğini hiç kimseaklından çıkarmasın. Burada herkes Türkiye’de AKP hükümeti, muhalefet ve Türk toplumunun içindeki farklı eğilim gruplarını çok iyi biliyor. Türkiye çok çeşitli eğilimleri ve bir hayli de çelişkileri bünyesinde barındıran bir ülke. Öte yandan AKP seçilmiş bir hükümet; Türkiye’yi temsil ediyor. Dolayısıyla da izlediği politikalardan sorumlu. Yaptıklarının Batı ittifakına ve ABDTürkiye ilişkilerine zaman zaman yarar vermediğini de görmek zorunda.- Erdoğan son zamanlarda Türkiye’de bütün olanlardan Batı ittifakı ve ABD’yi sorumlu tutuyor. Öyle ki hem ABD hem de Batı Türkiye için en büyük şeytanlar haline geldi. Bu duruma ne diyorsunuz?
M.W.- Başbakanınız, yıllar önce ABD’nin en deneyimli diplomatlarından birisi olan Büyükelçi Ricciardone’yi “acemi” diyerek aşağılamakla kalmadı, geçen yıl da dahabeterini yaparak ABD yönetimi ve ABD Büyükelçisi’nin Türkiye’nin dış dünyadaki pozisyonunu küçük düşürmeye çalışan bir komplonun parçası olduklarını ima etti. Bunlar kesinlikle kabul edilebilir sözler değildir. Sadece kabul edilemez değil, bu sözler Türk ulusal güvenliği ve çıkarlarına da zarar verir.
AKP hükümeti temsilcilerinin ikili ilişkiler hakkında gerçek dışı, temelsiz hikâyeleri, özellikle komplo teorisine meraklı Türklere anlatmaları ne ülkelerine ne AB’yle ne de ABD’yle ilişkilere yarar sağlar. Bunu yapan bedelini öder. Yani tahrip edilen ilişkileri onarmak çok zor olur.- İyi de, bütün Türkiye AKP demek değil ki. AKP’nin yaptıklarının bedelini neden bütün Türkiye ödesin?
M.W- Ben Türkiye’yi ya da AKP’yi cezalandırmak anlamında söylemedim tabii ki. Başbakanınız eğer Almanya’nın en önde gelen siyasetçilerinden Cem Özdemir’i kamuoyu önünde sert biçimde eleştirir, ertesi gün de Özdemir’in eşi sokakta saldırıya uğrarsa bu durum Washington’da büyük kaygılar yaratır. Başbakanınız Erdoğan’ın Köln’de yaptığı gibi eleştirilerini ifade eden seçilmiş
Alman milletvekilleri ve Alman halkına hoş olmayan sözler söylemesi anlaşılan Berlin’deki Türkler arasında seçilmiş Alman politikacıları tehdit etmeye yeşil ışık olarak algılanmıştır. Bu da inanılmaz bir durumdur. Alman hükümetinin Berlin’deki Türk Büyükelçisi’ni konuyla ilgili olarak (Hüseyin Avni Karslıoğlu) DışişleriBakanlığı’na çağırması da şimdiye kadar yaşanmamış bir olaydır. Bütün bu olanlar Alman olsun, Fransız olsun, ABD’li olsun artık hiçbir siyaside yardıma ihtiyaç duyarsa Türkiye’nin yardımına koşmak gibi bir istek uyandırmayacaktır.

Hükümetiniz sorundan besleniyor- Erdoğan’ın, Türkiye’deki protesto gösterilerinde aşırı şiddet kullanan polis hakkında, “Polisler nasıl kendilerini tutabiliyorlar şaşırıyorum” demesini nasıl karşıladınız?
M.W.- İç meselelerini Türklerin kendilerinin çözmeleri lazım. İçişlerinize karışmak ne bizim görevimiz ne de çıkarımıza hizmet eder. Türk toplumu hâlâ demokratik bir biçimde yönetiliyor. Hâlâ özgürce oy verilen seçimler yapılıyor. İfade özgürlüğü sınırlansa da sosyal medya ve bir kısım basında yine özgürce yazılmış haber ve yazılar yayımlanıyor.Hâlâ Türkiye’de özgür tartışma ortamlarının bulunması önemli. Türkiye’nin geleceğiyle ilgili gayet canlı tartışmaların devam ettiğini biliyorum. Dışardan bakan bir gözlemci olarak soruyorum: Acaba gösterileri engellemek için yüzlerce polisi ve TOMA’larıİstanbul’a yığmak akıllı bir iş midir? Bence değil. Ama bu Türk hükümetinin aldığı bir karar. Dışardan bakıldığı zaman da bunun yatıştırmak yerine sorunları tırmandırma politikası olduğu izlenimi uyanıyor.

Gülen’in iadesi söz konusu değil
- Erdoğan zaman zaman Fethullah Gülen’in ABD’den iadesinin isteneceği mesajları veriyor. Sizce ABD Gülen’i Türkiye’ye gönderir mi?
M.W.- Başkan Obama’yla başbakanınız arasındaki telefon görüşmesiyle ilgili farklı haberler yer aldı. ABD yönetiminin bu konudaki tutumu gayet net. Türk hükümetiGülen’le ilgili somut veriler gönderirse ilgili makamlar bunları inceler. Fethullah Gülen ABD’de daimi ikamet hakkına sahip bir kişi. Zaten yıllardır da burada yaşıyor.
Onun Türkiye’ye geri verilmesi olasılığı görünmüyor. ABD, kendisine sığınan kişilerin haklarını sonuna kadar gözetir. Tek bir kişiyle ilgili tartışmalar yüzünden kafamızkarışmamalı. Bunun yerine ikili ilişkilerde olanbitene odaklanmalıyız. Buna ek olarak Türkiye’de olanbiteni yakından izlemeliyiz. Şu sıralar sadece Gülen hareketi değil, hedefe oturtulan gazeteciler, kimi Kürtler ve sol siyaset unsurlarına yönelik bir cadı avı başlatıldığını görüyoruz. Bence Başbakan Erdoğan’la Fethullah Gülen arasındaki çatışmayı kişisel olarak görmemeliyiz. Bu çatışma çok daha karmaşık.

Telefon görüşmesi doğru duyurulmadı
- Demin Başkan Obama’yla Başbakan Erdoğan arasındaki telefon görüşmesine değindiniz. Bizdeki yandaş medyada Başkan Obama’nın, Gülen’in iadesi isteğine “Mesaj alınmıştır” dediği iddia edildi ama Amerikantarafı bunu hemen yalanladı. İşin aslı nedir sizce?M.W.- Bizim tarafımızdan Başkan’ın söylediklerinin yanlış anlaşılması diye bir durum söz konusu değil. Çünkü Başkan’ın söyledikleri söylemediklerinden çok daha açıktı. Başkan’ın bir başka ülkenin lideriyle yaptığı konuşma hakkında Beyaz Saray’ın düzeltme açıklaması yapması alışılmışın dışında. Türkiye’de yayılan bilgilerin doğruolmadığı da açıktır. Tabii ki bu çok talihsiz bir durum. Üstelik bunu yapmak tabii ki karşı tarafa güven vermez.
- Elli küsur yıl sonra bir ABD Başkan Yardımcısı, yani Joe Biden ilk kez Kıbrıs’ı ziyaret etti. Bu ziyaret ne anlama geliyor sizce?
Başkan Yardımcısı Biden bir çözüme varılması için belli bir momentum ve dinamik yaratmak üzere adaya gitti. Kuzey Kıbrıs’ın Türkiye’ye ekonomik ve siyasi maliyeti de göz önünde tutulmalı. Bence ABD yönetimi bir çözüm için elinden geleni yapmaya hazırdır.

P O R T R E

MICHAEL WERTZ 
Almanya’da Frankfurt Üniversitesi’nde Felsefe Bölümü’nü bitirdi. Profesör unvanınıaldıktan sonra Hannover Üniversitesi’nde dersler verdi.
Washington’da Georgetown Üniversitesi’nde Alman ve Avrupa AraştırmalarMerkezi’nde öğretim üyesi.
ABD’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından German Marshall Fund’da Atlantik ötesi dış politika ve AB’yle ilgili araştırmalar yaptı.
ABD Ulusal Güvenlik Grubu üyesi sıfatıyla Obama yönetimine yakın düşünce kuruluşu Center for American Progress’de üst düzey uzman olarak iklim değişiklikleri, göç ve güvenlik konularına odaklanarak özellikle Türkiye, Meksika ve Brezilya gibi gelişmekte olan demokrasiler üzerine çalışıyor.   

Leyla Tavşanoğlu

Cumhuriyet

‘Türkiye’nin Kilidi Açıldı!’-Meriç Velidedeoğlu

6 Haziran” Cuma günü Diyarbakır’da yapılan “Çözüm Süreci Çalıştayı”nda,“Türkiye”nin “kilid”i açılmış. 
Demek Türkiye kilitliymiş. Peki, “kilit” altında olmasına karşın, nasıl oluyor da bu denli soyuluyor?

 
Taşınır - taşınmaz “varlık”larıyla, tüm “doğa”sıyla, “hava”sıyla, “insan”ının “emeği”yle v.ö’lerle... 
Ne ki sözü edilen “kilit”, bu sayılanları koruyan “kilit” değilmiş. “Çalıştay”da konuşulan; “Türkiye”de geçerli olan, uygulanan “sistem”in, “kapalı sistem”inin kilidiymiş; böyle söylemiş İçişleri Bakanı “Efkan Ala”. 
Ayrıca bu “kapalı sistem”in beslendiği “iki” temel sorun varmış; biri “din ve vicdan” sorunu, öteki de “etnik kimlik”miş! 
Değerli dostlar, “Bakan Ala”nın bu “kapalı sistem” ve “kilit” söylemi üzerinde biraz duralım diyorum. 
Yalnız önce, “Bakan”ın “etnik kimlik”le hangi kimliği işaret ettiğine açıklık getirmek gerekir; “Bakan Ala”nın bununla işaret ettiği kuşkusuz “Kürt kimliği”dir, kendisinin söylemini bu boylamda ele alacağız; ayrıca hemen bir ayraç (parantez) açarak şunu da belirtmeliyiz, Türkiye’deki “Kürt” kökenli yurttaşlar “Lozan Antlaşması”na göre“etnik” olarak sayılmamışlardır, “Bakan”ın dikkatine... 
Ve bilindiği gibi yakın tarihimiz “Türkiye Cumhuriyeti Devleti”nin oluşumunu içerir ki bu süreç “Kurtuluş Savaşı” kısacası “Kurtuluş” ve yengiyi (zafer) izleyen“Kuruluş” dönemli olarak ortaya konulur. 
Her iki süreçte de “din ve vicdan” konusu, yaratılan “etnik” sorunlar (bölünme)“emperyalizm”in “maşa”larınca türlü biçimlerde ortaya konmuştur. 
“ Kurtuluş ” u n “Başkomutan”ı, “Kuruluş”un “Önder”i olan “Atatürk”; bu iki dönemin “19 Mayıs 1919”dan “1927” yılına dek olan sürecini, en ince ayrıntılarıyla yazdığı büyük “Söylev”iyle halka anlatmıştı; üstelik “300”ü aşan tarihsel “belge”yle. 
“Bakan Ala”nın sözünü ettiği -açıkça söylenirse- “Kürt Kimliği”yle “din ve vicdan”sorununu, “Anadolu”nun parçalanarak, Güneydoğu’da bir “Kürt Devleti” kurmak isteyen “Kürt Teali Cemiyeti”yle; tam bir “din devleti” oluşturma peşinde olan“Teali-i İslam Cemiyeti” üzerinden adım adım dile getirir “Söylev”de “Atatürk”. 
“Lozan Antlaşması” ve “Cumhuriyet”in ilanıyla, “Kürt Teailiciler”in Anadolu’da“Kürt Devlet”i kurma düşlerine son verilir. 

“Cumhuriyet”in ilanından “dört ay” sonra da “3 Mart 1924”te, “TBMM”ce kabul edilen bir “yasa”yla da; bundan sonra yapılacak yasaların “şeriat”a göre değil de, çağın gereksinmelerine göre yapılacağı bildirilerek “laik”liğin kapısı açılır; “laik yaşam”a adım adılır; ardından “1928”de de, Anayasa’daki “Devletin dini; dini İslam’dır” maddesi kaldırılır. Ve böylece “Bakan Ala”ya göre, “TC Devleti”nde“kapalı sistem” oluşur; üstüne üstlük “laiklik ilkesi”nin “1937”de Anayasa’da yer almasıyla, Türkiye’ye “KİLİT” vurulur, kilitlenir... 
Böylece oluşan “Türkiye”nin işte bu “yapı”sı; “Bakan Ala”a göre, “1980’den sonra -1984’te artık iyice beliren ‘PKK’nin bebeleri de öldürmeye varan cinayetleriyle-‘Kürt ve dinselleşme’ sorunlarını, ‘2000’li yıllara dek yaşamamıza” neden olacakır. (Aydınlık, 7.5.2014) 
“2003”te “AKP” iktidarıyla, işte bu “Eski Türkiye”, bu “kapalı sistemi”yle geride bırakılıp; “Yeni Türkiye”nin “inşa”sına başlanacaktı, “Ala”ya göre; bunun için de“ilk adım”, yerel yönetimlere “özerklik” getirecek “İl Özel İdareler Yasası” ile atılacaktı. 
“AKP” iktidarının daha ikinci yılında düzenleyip “TBMM”den oylarıyla geçirdikleri bu“parçalama” yasası, dönemin “Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer” tarafından“veto” edilir (Temmuz 2004). 
Bundan sonra “AKP iktidarı” adımlarını daha dikkatli atacak ama “açıla açıla” yol alacaktı. 
Bakan Ala’nın, “din ve vicdan” sorunu dediği “bağlam”da “Erdoğan”: “Anayasa’da ayrıcalıklı madde olamaz!”, “fetva”sıyla, “laiklik ve rejim”le ilgili “değiştirilemez”maddeleri işaret eder... Yine Bakan “Ala”nın, “etnik kimlik” konusuna Erdoğan -parmak ısırtacak- desteğini, “Türk Kimliği”ni “azınlık” düzeyine getiren“Türkiyeli” söylemiyle yapar... Böylece, “PKK”nin önderi “Öcalan”la “müzakere”masasına oturulur. 
“Bakan Ala”, bu yolla sağlanacak “çözüm”ü, “Türkiye’nin kimseye ihtiyaçduymadan, kendi başına yapacağını” söylüyor, “kargaları bile güldürerek!”...  

Meriç Velidedeoğlu
Cumhuriyet

Buyrun Cenaze Namazına! - CAN DÜNDAR

Erdoğan, “En yakın zamanda Şam’a gidip Emevi Camisi’nde namaz kılacağız” dediğinde tarih, 5 Eylül 2012 idi.

O dönem Başbakan, Washington’ın desteğini arkasında hissediyordu. 
Suriye’de rejim devrilirse Türkiye’nin bölgesel güç rolüne kavuşacağına inanıyordu. 
Dışişleri Bakanı gibi o da Esad’ın düşmesinin an meselesi olduğunu sanıyordu. 
Yanılıyordu.

***

O bunları söylerken Amerika, Şam’da işlerin kötüye gittiğini, Esad’ın boşluğuna radikal İslamın yerleşeceğini görüp politikasından çark etmişti bile... 
2013’te CIA’nın eski Başkanı Michael Hayden, Suriye’deki iç savaş sonunda ülkenin tamamen çözülme ihtimaline karşılık, Esad’ın kazanma ihtimaline yakınlık duyduğunu açıkladı. 
Washington, kötünün iyisine yönelmişti. 
Ancak Ankara, “Bölgede benden habersiz kuş uçmaz” böbürlenmesine kendini fena kaptırmıştı. 
Şam rejimini devirmek için kirli ilişkilere girdi. 
Topraklarını Esad karşıtı İslamcı örgütlere açtı, muhaliflerin İstanbul’da toplanmalarına önayak oldu, mülteci kamplarında onlara askeri eğitim, silah, mühimmat verdi. Suriye’ye savaşmaya giden militanların Türkiye sınırlarından geçişine göz yumdu. Yaralananlar için hastaneler kurdu. 
TIR’larla silah nakletti. Bu TIR’ları çeviren polisleri, savcıları “vatana ihanet”le itham etti. 
Ama olmadı. 
Esad gitmedi.

***

Irak ve Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) Musul’daki Türk Konsolosluğu’nu basıp 80 kişiyi rehin alması, Türkiye’nin Suriye politikasının iflasıdır. 
Bu tablo, Amerika’nın Afganistan’da yaptığı hatanın aynıdır. 
Türkiye, kendi yarattığı canavarın esiri olmuştur. 
Üstelik -Amerika’dan farklı olarak-, artık o canavarla komşudur.

***

Başbakan’ın Emevi Camisi’nde namaz rüyası gördüğü günlerde Esad, Yurtgazetesine verdiği demeçte, Erdoğan’ın ikili görüşmelerde kendisine tek sorduğu şeyin, Müslüman Kardeşler’in Suriye’ye dönmesi olduğunu söylüyordu. 
Suriye’yi yakından bilen bir diplomatla görüştüm: 
Esad’ın radikal İslamcılar meselesini iyi kullandığını anlattı. 
“İki nedenle onların örgütlenmesine göz yumdu, liderlerini genel af kapsamındaserbest bıraktı” dedi: 
Birincisi; ülkedeki El Kaide varlığı, Esad’a muhaliflerine karşı rahat silah kullanma imkânı verdi. 
İkincisi; bu sayede, Batı’daki El Kaide korkusunu kendisine desteğe dönüştürebildi. 
Nitekim Batı kamuoyu, kör bıçakla Şiileri gırtlaklayan şeriatçıları görünce, “Esadbunlardan iyiydi” demeye ve Suriye’ye müdahaleye ayak diremeye başladı.

***

Sözünü ettiğim röportajda Esad şöyle diyordu: 
“Radikal İslamın ideolojisi, toplumu yakan bir alevdir. Bu alev genişler, yarın Türkiye’yi de ‘kâfirler’den temizlemek için cihat başlatırlar. Yani Suriye yanarken Türkiye rahat edemez. Sınırlarını bu teröristlere açmanın bedelini ağır öder.” 
Gelinen nokta tam da budur. 
-İsmail Saymaz’ın benzetmesiyle- 2 yıl önce Emevi Camisi’nde namaz hayali kuranlara, bugün Musul’da “Buyrun cenaze namazına” denilse yeridir.  

CAN DÜNDAR

Cumhuriyet

Üç Koyup Hiç Almak!-Ahmet Tan

“Özal’ın devamıyım!” diye propaganda yaptı. 
Ama Allah’ı var; onun gibi “Bir koyup üç alacağız!” falan demedi. 
Özal bu sözü ABD’nin 1991’deki Irak’a ilk saldırısı sırasında söylemişti. 
“Üç” derken Musul ve Kerkük’ü kastediyordu. 
“Bir”in ne olduğunu kimse tam bile bilemedi. 
Ama sonunda bize düşen “üçün biri” yani PKK olduğu ortaya çıktı. 
Özal, Irak’ın işgaline yardım ve yataklık etme karşılığı Amerika’nın bize Musul ve Kerkük’ü armağan edeceğine inanmıştı. 
Tıpkı Erdoğan’nın Büyük Ortadoğu Projesi ile Ortadoğu’da söz sahibi olmayı umduğu gibi. 
Büyük devlet adamlığı “büyük düşünmek” demekti. 
Özal’a göre Musul ve Kerkük’teki “Kürt akrabalarımız” bizi kucaklamaya hazırdı. 
Tabuları yıkılacak, Türkiye bir federasyona dönüşecekti. 
Ve bizim himayemizde kurulacak “Kürdistan”la barış içinde ve elbette petrol içinde yüzecektik. 
Sonunda “Irak’ın toprak bütünlüğü kırmızı çizgimizdir!” diye diye bu ülkenin fiilen bölünmesine tanıklık ettik. 
Çekiç Güç adıyla ABD’nin ülkemize yerleşmesine ve bu sayede Kuzey Irak’ta sadece Barzani’nin değil, PKK’nin de güçlenip kökleşmesine göz yumduk. 
Bu arada Apo’yu Amerikalılardan teslim aldık. 
Günü gelince de kendisiyle müzakereye oturduk... 
Bir de baktık ki bir dönem PKK’ye destek olan, sonra da yönünü AKP’ye dönen Barzani’nin Kürdistan’ı koskoca Musul’u ve Kerkük’ü “nevzuhur” bir terör örgütüne kaptırmış. 
Bu Ortadoğu, yeryüzünün en şaşırtıcı, en kanlı, en cehenemi coğafyası... 
Tevekkeli değil yüce Tanrı tüm peygamberleri bu bölge için göndermiş. 
Kuran’da adı geçen 25 peygamber var. 
Hiçbirisi Norveçli veya İzlandalı değil. 
Hepsi Ortadoğu’dan ve Ortaoğu’yu adam etmek için gönderilmiş.

Barzani – Nizani? 
Çok değil birkaç yıl önce “Diyarbakır’a uzanmaktan” söz eden Barzani; Musul ve Kerkük’ü niye, nasıl ve ne karşılığı böyle kolayca teslim etti? 
Yoksa o da “2 koyup 10 alma” gibi bir sevdanın mı peşine takıldı?

TSK’ye Kızmayalım 
AKP’ye, RTE’ye dil uzatmayalım. 
Ne olmuş yani?! 
Karargâha sessiz ve kibar bir dalış yapmışlar. 
Kimseye zarar vermemişler. 
Ardından zarif tırmanışla... 
Sadece Türk bayrağını indirmişler. 
Yakmamışlar, çiğnememişler. 
Hatıra olarak alıp götürmüşler. 
Yerine PKK bayrağı falan da çekmemişler. 
Buna şükredelim!

Hayali Cihangir Manşetler:  
Özal’ın bir koyup üç almak hayali uzun bir süre “vizyon” olarak görüldü. Tıpkı Erdoğan’ın BOP eşbaşkanlığı gibi. Ama Musul gibi Kerkük de usul usul elimizden kaydı gitti!!

IŞİD Kopya mı Çekti?! 
Bundan beş yıl önce 20 Temmuz 2009 tarihinde ABD’de bir düşünce kuruluşu (Uluslararası Kriz Grubu-ICG) bir rapor yayımladı. Anadolu Ajansı’nın aktardığı rapor bugün Musul ve Kerkük’ün başına gelecekleri anlatır gibiydi: 
“Barzani kuvvetleri Musul’a giremez durumda. Burada, Arap nüfus çoğunluğu var. Arap direnişi ise ABD birlikleriyle Peşmergeleri çoktan yıldırdı. Barzani’nin Musul’da hiçbir otoritesi yok. 
Kerkük konusunda da rapor şöyle diyor: 
“Peşmergeler her an Kerkük’ü de kaybedebilir çünkü burada da ancak ABD desteğiyle durabiliyorlar. ABD birlikleri Irak’tan çekilince Şii ve Sünni Arapların ilk işi neredeyse Bağdat yakınlarına kadar güneye sarkan peşmergeleri kovalamak olacaktır.”İyi mi? 
Acaba Irak Şam İslam Devleti Örgütü bu raporu okuyup mu yola çıktı? 
Yoksa Amerikan ICG adlı kuruluş, illegal güçlere kopya mı veriyor?

AHMET TAN

Cumhuriyet