8 Ağustos 2022 Pazartesi

TARİHTE BUGÜN (9 AĞUSTOS)

      

    OLAYLAR:

  • 378 - Hadrianapolis MuharebesiDoğu Roma İmparatoru ValensVizigotlar'a yenildi; müstahkem Konstantinopolis (İstanbul) ve Andrinopolis (Edirne) haricinde tüm Trakya yağmalandı.
  • 1173 - Yapımı iki asır sürecek olan Pisa Kulesi'nin inşası başladı.
  • 1554 - Osmanlı ve Portekiz arasında Hürmüz Deniz Muharebesi gerçekleşti.
  • 1578 - Osmanlı Devleti ile Safevi kuvvetleri arasında Çıldır Muharebesi gerçekleşti.
  • 1805 - Avusturya İmparatorluğuBirleşik KrallıkİsveçRus İmparatorluğu ve Napoli KrallığıNapolyon'a karşı ittifak oluşturdular.
  • 1814 - Wetumpka yakınlarında Fort Jackson Antlaşması imzalandı.
  • 1842 - Webster Ashburton Antlaşması ile Kanada-ABD sınırı belirlendi.
  • 1892 - Thomas Edison, iki yönlü telgrafın patentini aldı.
  • 1902 - VII. EdwardBirleşik Krallık Kralı olarak taç giydi.
  • 1912 - Tekirdağ ilinin Mürefte beldesinde 7,3 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
  • 1915 - Birinci Anafartalar Muharebesi başladı.
  • 1915- Barbaros Hayrettin zırhlısı, Bolayır önlerinde E-11 düşman denizaltısı tarafından batırıldı.
  • 1928 - Türkiye'de Arap alfabesi yerine Latin alfabesinin benimsendiği Harf Devrimi: Atatürk, harfleri Cumhuriyet Halk Partisi'nin Gülhane'deki galasına katılanlara tanıttı. Sonraki süreçte yeni alfabe yasal olarak kabul edildi ve yaygınlaştırılmaya başlandı.
  • 1934- İstanbul’da halkın deniz hamamları ve plajlar dışında denize girmesi yasaklandı
  • 1936 - 1936 Yaz OlimpiyatlarıJesse Owens dördüncü altın madalyasını kazandı.

  • 1936– Sabahattin Ali’nin hikaye kitabı “Kağnı” yayımlandı.
  • Sabahattin Ali’nin en beğenilen öykülerinden biri olan Kağnı, otuz evli Arkbaşı köyünde geçer. Bir tarla meselesi yüzünden Savrukların Hüseyin, Sarı Mehmet’i vurup öldürür. Köylü, yaşananlardan tedirgin olur, çünkü o güne kadar mahkeme yolları köylüye çok çektirmiştir. Kasaba yolu çok çetin ve uzundur. Günlerce mahkeme uğruna yollara düşmek tam çileye dönüşmektedir köylüler için. Sarı Mehmet, annesi ile yaşayan, onun dışında kimsesi olmayan biriydi. O yüzden köylü için pek de bir önemi yoktu. Fakat Savrukların Hüseyin, Mevlüt Ağa’nın oğluydu ve hapse girmesi pek hayra olmazdı. Bunun üzerine köylü Sarı Mehmet’in annesini karşılarına alıp şikayetçi olmaması için nasihatte bulunmaya başladılar. Annesi bir taraftan söylenen sözleri dinliyor, bir taraftan yerde yatan oğlunun cesedine bakıyor, bir taraftan da gözyaşlarına hakim olamıyordu. Fakat artık bu köyde yalnız başına kalmıştır. Mevlüt Ağa’yı da karşısına almanın bir faydası yoktur. Köyde açlıktan ölürüm korkusu sarar anneyi. Fakat Sarı Mehmet dışında ağanın oğlu Hüseyin ile kavgalı olan başka biri daha vardır. Ayakkabıcı Garip Mehmet, ilk fırsatta olayı Jandarmaya bildirir. Bunun üzerine yaklaşık bir ay sonra köye jandarmalar gelir. Yolun uzun ve çetin olması nedeni ile Savcı cinayeti umursamamış, bunun üzerine iki jandarmayı gönderip olayı araştırmalarını ve şüphelilerin hepsini ceset ile birlikte kasabaya getirmelerini istemiştir. Jandarmanın köye gelmesi, yatışmış olan köyün tekrardan endişeye sürüklenmesine neden olur. Jandarma ilk olarak Sarı Mehmet’in annesi ile konuşur fakat anne “ben şikayetçi değilim” demekten başka bir şey demez. Köylüler de Mevlüt Ağa nedeni ile suspus olurlar. Jandarmalar buradan bir şey çıkmayacağını anlayınca Sarı Mehmet’in mezarını kazdırıp cesedi çıkartırlar. Annesine cesedi bir kağnıya yüklemesini ve yavaş yavaş arkalarından kasabaya getirmesini söylerler. Şüpheli ve şahit bildikleri Savrukların Hüseyin’i, muhtarı ve imamı alıp yola koyulurlar. Sarı Mehmet’in annesi, mezarın açılması ile yeniden ağlamaya başlar. Jandarmanın istediğini yapar ve ölü oğlunu kağnıya yüklerler. Sıska iki küçük öküz kağnıyı çekmeye başlar ve anne yollara koyulur. Fakat yol pek çetin ve uzundur. Yaşlı anne bir taraftan oğlu için ağlarken diğer taraftan kağnının kenarına tutunarak ayakta kalmaya ve yola devam etmeye çalışır. Fakat vücudu daha fazla dayanamaz ve ayakları birbirine dolanıp düşer. Öküzlere durması için bağırır ama öküzler pek oralı olmaz. Ayağa kalkıp kağnıya yetişmeye çalışır ama yorgun ve yaşlı ayakları yine birbirine dolaşır ve yere düşer. Kağnı ise gecenin karanlığında arkasında hafif bir toz bulutu bırakarak, ceset ile birlikte ağır ağır kendi bildiği yolda ilerler ve gecenin karanlığında kaybolur.
  • 1942 - Dimitri Şostakoviç'in Leningrad SenfonisiAlman kuşatması altındaki Leningrad'da ilk kez seslendirildi.
  • 1942 - Mahatma Gandhi, İngiliz birlikleri tarafından Bombay'da tutuklandı.
  • 1945 -ABD, ikinci atom bombasını Nagazaki’ye attı: 100 bin kişi öldü. İmparator Hirohito müttefiklere teslim olmak zorunda kaldı.
  • 1949 - TürkiyeAvrupa Konseyi üyesi oldu.
  • 1951 - Ücretli Hafta Tatili Kanunu yürürlüğe girdi. İşçilerin resmi tatil günleriyle hafta tatilinde çalıştıkları yerlerden yarım yevmiye almaları karara bağlandı.
  • 1954 - TürkiyeYunanistan ve Yugoslavya arasında, 28 Şubat 1953 tarihinde imzalanan Balkan Paktı'nın devamı niteliğinde, Bled şehrinde ittifak antlaşması imzalandı.
  • 1965 - SingapurMalezya'dan ayrılarak bağımsızlığını kazandı.
  • 1966- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay Af Kanunu’nu onayladı. Cumhuriyet Senatosu Milli Birlik Grubu, yasanın Yassıada hükümlülerini affeden maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma kararı aldı.
  • 1967– Havana’da Latin Amerika Dayanışma Toplantısı Sonuç Bildirisi: “Devrim yapmak Latin Amerika halklarının hem hakkı hem de görevidir.”
  • 1967- 34 ildeki SSK işyerlerinde grev sürerken Sosyal-İş Sendikası’nın grevci personeli aileleriyle birlikte Taksim’e yürüdü.
  • 1967- Üniversite öğrenci derneklerinin ortaklaşa düzenlediği 12.”Evrensel Barış Şenliği” Aksaray’dan Taksim’e yürüyüşle başladı.
  • 1969 - Charles Manson liderliğindeki bir kült grup üyeleri, Roman Polanski'nin hamile eşi Sharon Tate, Abigail Folger, Polonyalı oyuncu Wojciech Frykowski, erkek kuaförü Jay Sebring ve lise mezunu bir genç Steven Parent'i Los Angeles'ta öldürdüler.
  • 1970- Cumhuriyet tarihinin üçüncü devalüasyonu yapıldı: Dolar 9 liradan 15 liraya çıktı. Hükümet gider vergilerini yüzde yüze kadar artırma yetkisi veren kanunu uygulamaya başladı ve ilk olarak şeker ile akaryakıta zam yaptı.
  • 1971- THKO Davası’nda İrfan Uçar, gördüğü işkence adli tıpta tespit edilmezse sorulara cevap vermeyeceğini söyledi.
  • 1972- CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit: “Sağduyulu bir halk, belirli bir sınırın ötesinde sola gidildiği takdirde kendisine geniş özgürlük getiren demokrasinin tehlikeye düşeceğini de bilir”.
  • 1973- Merkez Bankası genelgesiyle dolar alımı kısıtlandı ve İstanbul’da bankaların 200 dolardan fazlasını bozmayacakları açıklandı.
  • 1974- 12 Mart Muhtırası sonrası yurtdışına çıkan Mihri Belli Türkiye’ye dönerek teslim oldu. Genel aftan yararlanan Belli serbest bırakıldı. 12 Mart 1971 askeri muhtırası sonrasında TCK 141/1.maddeden hakkında alınan gıyabi tutuklama kararı üzerine yurtdışına çıkan Mihri Belli çıkarılan Af’tan yararlanmak için eşi Sevim Belli ile İnfaz Savcılığı’na gelerek teslim oldu ve gıyabi tutuklama kararı kaldırıldı.
  • 1975-  Richard Nixon’un istifasıyla yardımcısı Gerald Ford Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk seçilmemiş başkanı oldu.
  • 1975- Kıbrıs’ta 9 bin Türkün kuzeye göçü başladı.
  • 1975-  İstanbul Çınar Oteli’nde DİSK/Turizm-İş üyesi 300 işçi greve başladı. Oleyis de Hilton’da iş yavaşlatma eylemiyle destekleyecek.
  • 1975- Eczacıbaşı İlaç Fabrikası’nda 7 Nisan’da başlatılan direnişle ilgili olarak yargılanan Petrol-İş Sendikası Başkanı İsmail Topkar beraat ederken, 25 işçi “sıkıyönetim bildirilerine aykırı davranmaktan 1’er ay hapis cezasına çarptırıldı, cezalar ertelendi
  • 1975-  Ecevit’in, partililerin ve dinlemeye gelenlerin saldırıya uğradığı “Gerede Olayları”nın duruşmasına devam edildi. Duruşmayı MSP’li eski Adalet Bakanı Şevket Kazan da izledi.
  • 1978- Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel, 215 günlük Ecevit hükümeti döneminde 508 kişinin öldüğünü açıkladı.
  • 1978-  Japonya’da hapisteki 3 “Kızıl Ordu” tutsağı, Kuala Lumpur’da ABD konsolosluğunda rehin tutulan görevliler karşılığında bırakıldı.
  • 1978- Heybeliada Sanatoryumu’nda yatan 650 hastanın “yeterli bakım ve tedavinin yapılmadığı” gerekçesiyle başlattığı direniş ikinci gününde.
  • 1978-  Fikret Otyam’ın Cumhuriyet’te “Beritan Aşireti’nin Dilekçesi” adıyla yayınlanan araştırma/röportaj dizisinin 4.günü.
  • 1978- 8 Haziran’daki olağanüstü genel kurulda yönetimi değişen Türk Sinematek Derneği’nin yeni Yönetim Kurulu yazılı bir açıklama yaptı: Meslek ve kitle örgütleriyle, sendikalarla yakın ilişkiye geçilecek. Film gösterileri Harbiye Şehir Tiyatrosu’nda yapılacak.
  • 1979- Türk Eczacılar Birliği’ne bağlı 17 ilin eczacı odası, “halkın sağlığına sahip çıkmak, ilaç yokluğunu gidermek, ilgilileri uyarmak” için eczaneleri kapatma eylemine başladı.
  • 1980– 1976-1979 arası 3 yıllık dönemde Bakanlar Kurulu’nca ertelenen grev adedi yılda 30’u aşmaz iken 1980’in ilk 7 ayında -24 Ocak Kararları’nın da açıklanmasının ardından- 55 grev ertelendi.
  • 1980 - TRT-DER Genel Başkanı Erkan Oyal: “Reorganizasyon adı altında yapılan, TRT’nin ve yayın politikasının faşistleştirilmesi operasyonudur.”
  • 1982- Adalet Bakanı Cevdet Menteş, cezaevlerinde 77.295 tutuklu ve hükümlü olduğunu açıkladı.
  • 1982-  Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi’nce hakkında gıyabi tutuklama kararı alınan Prof.Sadun Aren teslim oldu. Aren’in AİTİA’da okuttuğu “Makro İktisat” ders notlarında “komünizm propagandası yaptığı” iddia ediliyor.
  • 1982-  İstanbul’da yayımlanan Güneş gazetesi sıkıyönetimce kapatıldı.
  • 1985- Türk Vatandaşlığından çıkarılan şarkıcı Cem Karaca, yurda dönmesine izin verilmesi için Başbakan Özal’a müracaat etti.
  • 1986- 1968’de Çekoslovakya’ya Sovyet müdahalesini eleştirmiş olan Behice Boran: “Eleştirim o olayla sınırlı kaldı. Aybar’ınki ise Anti-Sovyetizm idi” (Uğur Mumcu’nun Düsseldorf’da Behice Boran’la söyleşisi Cumhuriyet’te ve 1988’de çıkan”Bir Uzun Yürüyüş” kitabında yayınlandı).
  • 1987- Gaziantep Cezaevi’nde “tüzük ve yönetmeliklerin uluslarası anlaşmalara uygun olarak düzenlenmesi” talebiyle tutuklu ve hükümlülerce başlatılan açlık grevi 6.gününde.
  • 1987-  1982 Anayasa referandumunda “halkı boykota çağırdığı” iddiasıyla soruşturulan H.Şahin’in Astsubay Okulu’ndaki oğlu okuldan atıldı. Askeri savcılık, 8 Aralık 1982’de tutuklanan H.Şahin’i “yeterli kanıt bulunamadığı” gerekçesiyle 37 gün sonra salıvermişti.
  • 1988- Cezaevleri önceki yıllara göre nisbeten durulmuş iken ANAP’ın yeni Adalet Bakanı Mehmet Topaç, tek tip elbise ve birçok baskıcı uygulamayı geri getiren 1 Ağustos 1988 Genelgesi’ni çıkardı. Genelge, cezaevlerinde direniş-açlık grevleri-ölüm oruçları sürecini tekrar başlattı. Bursa, Antakya, Gaziantep, Buca, Eskişehir, Diyarbakır cezaevlerinde binlerce tutuklu ve hükümlü ardı ardına açlık grevlerine başladı. Cezaevi idareleri de cezalar yağdırdı.
  • 1989– İngiltere’de Muhafazakar Thatcher hükümetinin sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesi planı dirençle karşılaşıyor. En son 70 bin doktoru temsil eden “İngiltere Tabipler Odası” ile “Kraliyet Hemşire Koleji” gazetelere özelleştirme karşıtı tam sayfa ilanlar verdi.
  • 1989-  Topkapı’da aynı işverene bağlı 3 fabrikada birden (Feget, Betebe, Fega) işten çıkarmaları protesto ettiği için 3 arkadaşıyla birlikte işten çıkarılan Birsen Ocak’ın başlattığı açlık grevi 3.gününde. Ocak’ı 300’e yakın iş arkadaşı yemek boykotu yaparak destekliyor.
  • 1989-  Sorun Yayınları tarafından yayınlanan Fyodor Korolyov’un “Lenin ve Eğitim” adlı kitabının çevirmeni Prof.Tahsin Yılmaz ile yayınevi sahibi Sırrı Öztürk hakkında “komünist eğitim ilke ve yöntemlerinin propagandasını yapmak”tan soruşturma başlatıldı.
  • 1989-  Köy düğününde jandarma dayağından dolayı 4 kaburgası kırılan DYP Diyarbakır İl Genel Meclisi üyesi Mehmet Aslan partisinin kendisine sahip çıkmadığı gerekçesiyle SHP Milletvekili Fuat Atalay ile “açık basın toplantısı” yaptı ve ardından partisinden istifa etti.
  • 1990- ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile görüştü. Baker, Türkiye’deki ABD üslerini Irak’a karşı kullanma izni istedi.
  • 1991- PKK’nin kaçırdığı 13 Alman turist serbest bırakıldı.
  • 1991-  Paşabahçe’de işten çıkarılan arkadaşlarının geri alınması için 16 gündür işyerini terketmeyen işçilerden 47’si “yasadışı direniş yaptıkları” gerekçesiyle tazminatsız işten çıkarıldı. Çıkarılanlar arasında Kristal-İş’in 8 şube yöneticisi ile 8 işyeri temsilcisi de var.
  • 1991- İzmir’de 16 aydır kapalı olan METAŞ’ın 950 işçisi aileleriyle birlikte fabrikanın bahçesine yerleşti.
  • 1991-  Başbakan Mesut Yılmaz Kürdistan Yurtsever Birliği lideri Celal Talabani’nin görüşme isteğini kabul etmedi.
  • 1992- Eskişehir’de düzenlenen bir gece nedeniyle 22 Haziran’da haklarında alınan tutuklama kararından beri kaçak olan Grup Yorum üyeleri çağırdıkları gazetecilerle basın toplantısı yaptı: “12 Ağustos’ta teslim olup duruşmaya çıkacağız.”
  • 1992-  Özgür Gündem ve Cumhuriyet gazetelerinin Ceylanpınar muhabiri Hüseyin Deniz silahlı saldırıda ağır yaralandı; ertesi gün hayatını kaybetti.
  • 1992- 5 Ağustos’ta arkadan açılan ateşle başından vurulan Özgür Gündem Gazetesi Diyarbakır muhabiri Burhan Karadeniz kısmen felç oldu.
  • 1992-  25’inci Olimpiyat Oyunları Barcelona’da başladı.
  • 1993- Fatih Cumhuriyet Savcılığı, eski İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi) Genel Müdürü Ergun Göknel hakkında soruşturma başlattı.
  • 1993-  12 gün önce telsizli sivillerce kaçırılan Özgür Gündem gazetesi muhabiri ve DEP Bitlis İl Başkanı’nın oğlu Ferhat Tepe’nin Elazığ Devlet Hastahane morguna 5 gün önce suda boğulmuş olarak getirilip kimliği saptanamadığından Belediyece gömüldüğü anlaşıldı.
  • 1994- Ankara DGM Başsavcılığı, Sivas olaylarının tahrikçisi olduğu gerekçesiyle Aziz Nesin’in idamla yargılanması gerektiğini öne sürdü.
  • 1994-  İstanbul Anakent Belediyesi’nin SUSER’i kapatmasıyla açıkta kalan yaklaşık 1.200 çalışan belediyenin başka birimlerinde görevlendirilmeleri talebiyle aileleriyle birlikte İSKİ’ye yürüdü.
  • 1994-  Aydın Doğan, Hürriyet grubunu satın aldı.
  • 1996 - Boris Yeltsin yemin ederek, Rusya Federasyonu Başkanı olarak ikinci dönemine başladı.
  • 1997- 54 gazeteciler cemiyeti ve derneğinin oluşturduğu Gazeteciler Federasyonu 9 Ağustos 1997’de resmen kuruldu.
  • 1998- Tokat Topçam Dedeliköy kırsalında, askerlerle çıkan çatışmada TİKKO mensubu Hakan Karabulut (1971- Bigadiç) öldürüldü.
  • 1998- “Düşünce Özgürlüğü İçin Sürekli Savaşım” kampanyası Ortaköy Meydanı’nda düzenlenen şenlikle başlatıldı.
  • 1999 - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Başbakan Sergei Stepashin'i azletti.
  • 1999- PKK Merkez Komitesi, Abdullah Öcalan’ın silah bırakma çağrısını kabul ettiğini açıkladı. Komite siyasallaşmanın gereğine dikkat çekti.
  • 1999-  Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Başbakan Sergei Stepashin’i azletti. Tüm kabinesini ise dördüncü kez azletti.
  • 1999-  İzmir’de hekimler “Uluslararası Tahkim ve SSK’yı çökertme yasalarını kabul etmeyeceğiz” kokartlarıyla muayene yaptı.
  • 2000- Nijerya’da şeriata geçen yedi eyaletten biri olan Zamfara’da kadınlara motosiklete binme yasağı getirildi. Eyalette artık sadece erkekler ve gayrımüslim kadınlar motorsiklete binebilecek.
  • 2000-  İstanbul’da Belediye-İş toplu sözleşme görüşmelerindeki tıkanmaya karşı 1 günlük uyarı grevi yaptı.
  • 2001- İsrail’in Kudüs kentinde bir pizzacıda intihar bombası patlatıldı; en az 18 kişi öldü, 90 kişi yaralı. Saldırının sorumluluğunu önce İslami Cihad, sonra da Hamas üstlendi.
  • 2001-  Su Yayınları sahibi Melih Pekdemir,”Yeni Başlayanlar İçin Ülkücülük” kitabından dolayı ülkücülerce ölümle tehdit edilip Ankara bürosuna silahlı baskın yapıldığı, Çankaya Karakolu’nun ise baskın sırasında ekip göndermediği iddiasıyla savcılığa suç duyurusunda bulundu.
  • 2002- KKTC’de muhalif Avrupa gazetesi Yazıişleri Müdürü Şener Levent ve köşe yazarı Memduh Ener, Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’a hakaretten altı ay hapis cezası aldı. Basın örgütleri ve gazeteciler kararı protesto etti.
  • 2003- Ordu’da 20 bin üretici hükümetin fındık politikalarını protesto etti.
  • 2003-  Yargıtay, yanında çalışan avukatı taciz eden avukata verilen sekiz aylık hapis cezasını onayladı. Gerekçede sanığın “iftiraya uğradım” savunmasına karşılık “kişinin, zarar vermek için iffetini ortaya koyarak kendini zarara uğratması insan doğasına aykırı” denildi.
  • 2007 - Köksal Toptan, 535 geçerli oyun 450'sini alarak TBMM başkanı seçildi.
  • 2013- Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta bir Türk pilot ve yardımcısı kaçırıldı. Türk pilot ve yardımcısını kaçıranlar, Suriye’de rehin tutulan 9 Lübnanlının serbest bırakılması talebinde bulundu.
  • 2015- MHP Genel Başkan Yardımcısı Celal Adan: ”Biz AKP’nin belirleyeceği, kendisine ait olan iradenin hiçbir yerinde olmayız. Ne azınlık hükümetinin yanında oluruz, ne seçim hükümetine bakan veririz.”
  • 2015- Barış Bloku’nda yer alan HDP ile 80’e yakın kuruluşun düzenlediği, bazı CHP milletvekillerinin de katıldığı “Barış Mitingi” Bakırköy Halk Pazarı’nda yapıldı.
  • 2015- Suruç katliamının ardından havuz medyasında başlatılan “Suruç’a gençleri Alevi Maltepe Belediye Başkanı ve eski danışmanı götürdü, gezi Claudia Roth ile birlikte planlandı” kampanyası sonuç veriyor: 1 hafta içinde 3 Alevi kurumun yöneticisi silahlı saldırıya uğradı.


 
DOĞUMLAR:
  • 1631 - John Dryden, İngiliz yazar (ö. 1700)


  • 1819 - William Thomas Green Morton (9 Ağustos 1819 – 15 Temmuz 1868), modern tıp dünyasını anesteziyle tanıştırdığı düşünülen tıp insanıdır. 1846'da eter kullanarak neredeyse ağrısız ilk diş çekimini gerçekleştirmiştir. Bundan birkaç ay sonra da buluşunun ilk tanıtımını, erkek bir hastanın boyun bölgesindeki tümörü ağrısız çıkartarak gerçekleştirmiştir. Ne var ki, bazı kaynaklar eterin ilk defa anestezik olarak 1942'de Dr. Crawford Williamson Long tarafından kullanıldığını, ancak Dr. Long'un çalışmalarının 1949'da yayımlandığını belirtmektedir.
  • 1843 - Adolf Mayer, Alman ziraat kimyageri (ö. 1942)
  • 1869 - Willi Bang-Kaup, Alman Türkolog (ö. 1934)
  • 1871 - Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (ö. 1919)


  • 1881 - Ebul’ûlâ Mardin (d. 9 Ağustos 1881 - ö. 13 Ocak 1957), Türk hukukçu, akademisyen, siyasetçi.Osmanlı Devleti’nin son, Türkiye’nin ilk hukukçularındandır. Mezun olduğu İstanbul Üniversitesi'nde hayatı boyunca öğretim üyeliği yapmış ve Medeni Hukuk alanında ordinaryüs profesör olmuştur.9 Ağustos 1881’de babasının görev yaptığı İşkodra’da dünyaya geldi. Babası, Mardin kadısı Ömer Şevki Efendi’nin oğlu Yusuf Sıtkı Efendi, annesi Behice Hanım’dır. Evde özel öğrenim gördükten sonra İstanbul Hukuk Mektebi’ne devam etti ve okulu 1903’te bitirdi. II. Meşrutiyet’in ilanı üzerinde 1908’de Eşref Edip ile birlikte Sırat-ı Müstakim adlı haftalık dergiyi çıkarmaya başladı. Mehmet Akif’in fikir babası olduğu bu dergide İslam Birliği düşüncesini savundu. 1912’de Sırat-ı Müstakim’den ayrıldı, Kelime-i Tayyibe adlı dini dergiyi çıkarmaya başladı. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra öğretim görevlisi olarak aynı üniversitede görev yapmaya başlayan Ebül’ula, 1914-1919 yıllarında Niğde, 1920’de Mardin mebusu olarak Osmanlı Mebusan Meclisi’nde bulundu. 1923’te kadıların yetiştirilmesi için açılan 'Medresetül Kuzzat'ta ders verdi. 1925 yılında İstanbul barosuna kaydoldu. 1951’de Medeni Hukuk alanında ordinaryüs profesör unvanıyla İstanbul Üniversitesi'nden emekli oldu. Hukuk alanında 17 eser yazdı. 13 Ocak 1957’de 75 yaşında vefat etti.

  • 1896 - Jean Piaget (9 Ağustos 1896 – 16 Eylül 1980),çocuk gelişimi alanında yaptığı çalışmalarla bilinen İsviçreli psikolog. Uluslararası Eğitim Bürosu Direktörü olarak, 1934'te "yalnızca eğitim, toplumlarımızı olası bir çöküşten kurtarabilir" diyen Piaget çocukların eğitimine büyük önem veriyordu.[1] Onun Çocuk gelişimi hakkındaki teorileri okul öncesi eğitimi akademik programlarında önemli bir yer tutmaktadır. Ernst von Glasersfeld'e göre, Jean Piaget "yapılandırmacı yaklaşımın büyük öncüsüydü." Ancak fikirleri 1960'lara kadar geniş çapta popüler hale gelmedi. Bu fikirler sonrasında  gelişim psikolojisi adı altında psikoloji biliminin önemli bir alt disiplinini oluşturdu. 20. yüzyılın sonunda Piaget, B.F. Skinner'dan sonra o dönemin en çok alıntı yapılan ikinci psikologuydu.
  • 1900 - Boris Bajanov, Sovyet siyasetçi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu sekreteri ve 1923-1925 yılları arasında Josef Stalin'in sekreteri (ö. 1982)
  • 1906 - Robert Surtees, Amerikalı görüntü yönetmeni (ö. 1985)
  • 1914 - Tove Jansson, Fin yazar, ressam ve karikatürist (ö. 2001)*
  • 1922 - Philip Larkin, İngiliz şair ve yazar (ö. 1985)*
  • 1927 - Robert Shaw, İngiliz oyuncu ve yazar (ö. 1978)*
  • 1929 - Abdi İpekçi, Türk yazar ve gazeteci (ö. 1979)*
  • 1929 - Jean Le Garrec, Fransız siyasetçi*
  • 1930 - Süreyya Duru, Türk film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1988)*
  • 1931 - Mário Zagallo, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör*
  • 1938 - Otto Rehhagel, Alman futbolcu ve teknik direktör*

  • 1941 - Yener Ünlüer (d. 9 Ağustos 1941, Erzurum), emekli validir. 1941 Erzurum doğumludur.  İstanbul Erkek Lisesi'ni,1963 yılında da Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirmiştir. Mezuniyetinden sonra İstanbul maiyet memuru olarak mesleğe girmiş,sırası ile G.Osman Paşa kaymakam vekilliği, Taksim bucak müdürlüğü, İhsaniye, Yenipazar, Ayancık ve Pazar kaymakam vekilliklerinde bulundu. Kaymakamlık kursunu bitirdikten sonra atandığı Azdavay kaymakamlığından askerlik görevine gitti. Sırası ile Alaca, Datça, Arpaçay, Aralık, Susuz, Saray ve Yenişehir Kaymakamlıklarında, Niğde Vali yardımcılığında, İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu üyeliği ile APK kurulu daire başkanlığında bulundu.Daha sonra atandığı Bursa Vali yardımcılığından 16 Ocak 1991 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı.7 Ağustos 1992 tarihinde yeni il olan Ardahan valiliği görevine başladı. Bu ilin kurucu valisidir. 24 Haziran 1994 tarihinden itibaren 6 yıl Merkez Valisi olarak görev yapan Yener Ünlüer kendi isteği ile 2000 yılında emekli olmuştur. "Memurin Muhakemat Rejimimizin Özellikle Memurin Muhakemat Kanunu’nun Anayasa Karşısındaki Durumu" konulu çalışması vardır. Halen Datça'da yaşamaktadır.
  • 1942 - Erman Şener, Türk sinema eleştirmeni, gazeteci, senaryo ve kitap yazarı (ö. 2002)
  • 1944 - Nevra Serezli, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı*
  • 1944 - Sam Elliott, Amerikalı oyuncu*
  • 1947 - Roy Hodgson, İngiliz futbolcu ve teknik direktör*
  • 1951 - Memet Baydur, Türk oyun yazarı (ö. 2001)
  • 1953 - Jean Tirole, Fransız iktisat profesörü*
  • 1953 - Mustafa Öztürk, Türk siyasetçi
  • 1957 - Melanie Griffith, Amerikalı aktris*
  • 1963 - Whitney Houston, Amerikalı ses sanatçısı (ö. 2012)*
  • 1968 - Eric Bana, Avustralyalı oyuncu*
  • 1968 - Gillian Anderson, Amerikalı oyuncu*
  • 1973 - Filippo Inzaghi, İtalyan futbolcu
  • 1976 - Audrey Tautou, Fransız oyuncu*
  • 1976 - Jessica Capshaw, Amerikalı aktris
  • 1976 - Oylum Talu, Türk televizyoncu ve sunucu*
  • 1978 - Senan Kara, Türk oyuncu
  • 1982 - Jes Macallan, Amerikalı oyuncu
  • 1982 - Kate Siegel, Amerikalı oyuncu ve senarist
  • 1985 - Anna Kendrick, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu*



  
ÖLÜMLER:

  • 833 - Memun veya Abdullâh Memûn, Tam Adı: Ebû 'Abbâs el-Memûn Abdullâh bin Hârûn Reşîd (d. 14 Eylül 786, Bağdat - ö. 9 Ağustos 833, Tarsus yakınları), 813-833 arasında 7. Abbasi halifesi809'da babaları Hârûn Reşîd'den sonra Abbâsî Hâlifesi ilan edilen kardeşi Emin'e karşı yaptığı bir iç savaştan sonra 813'de onu halifelik tahtından indirerek idam edilmesinden sonra 7. Abbâsî halifesi oldu. Memun'un Halifelik döneminde en önemli olaylar devam eden mütezile itikadi mezhep tartışmaları ve Bizans İmparatorluğu ile büyük çapta çatışmalar içeren savaşın 25 yıl süren bir sükunet döneminden sonra tekrar başlamasıdır.  Memun 5 yıl doğuda Merv'de bağımsız olarak ve 20 yıl tek Abbâsî halifesi olarak hüküm sürdükten sonra 833de Tarsus'ta 48 yaşındayken 9 Ağustos 833'te öldü. İlk Abbâsî halifelerinin mezar yerleri saklanmakla beraber Memun'un Tarsus'ta gömüldüğü çok muhtemeldir. Ölümü sıcak bir yaz gününde bir dere kenarında kardeşi Ebu İshak'la birlikte otururken oraya gelen bir hayvan yükünden aldığı hurmayı yemesinden sonra çok ateşlenip hastalandıktan sonra olduğu bildirilir. Ölüm yatağında yatarken Memun bir buyruk hazırlatarak yerine kardeşi olan Ebu İshak'ın Mutasım adıyla halife olmasını istemiş ve ölünce yerine halifeliğe Mutasım geçmiştir.
  • Tarihin İlk Küresel İzdüşümlü Dünya Haritası: el-Me’mun Haritası) Bilimlere oldukça ilgili olan 7. Abbasi Halifesi El-Me’mun (M.S 786-833) hükümdarlığı sırasında çevrilen İskenderiyeli Yunan astronom ve coğrafyacı Klaudios Ptolemaios’un (Arap dünyasında bilinen ismiyle Batlamyus) dünya haritasının bir revizyonunun yapılmasını emretmişti. Müslümanlar Ptolemaios’un ölçtüğü dünyanın çevresinin uzunluğunun yanlış olduğunu düşünüyordu. Halife el-Me’mun dönemin bilim merkezi Bağdat’ta coğrafyacılar ve astronomların oluşturduğu 70 kişilik bir grubu coğrafya eseri ve buna dayalı bir dünya haritası yapmaları amacıyla görevlendirdi. Bu grup kaynak olarak Marinos’un (M.S 2. Yüzyılın 1. Yarısı) dünya haritasını, Ptolemaios’un (M.S 2. Yüzyılın 2. Yarısı) coğrafyasını, yaşadıkları çağdaki coğrafya bilgisini ve grubu oluşturan alimlerin kendi çalışmalarını kullandılar.Halife el-Me’mun’un görevlendirdiği 70 alimin ortaya çıkartmış olduğu haritasını Ptolemaios’un haritası ile karşılaştırdığımız zaman gerçeğe daha yakın olduğunu görürüz. Müslümanlar Güney ve Orta Asya ile Kuzeybatı Afrika’yı kendi bilgileriyle gözlemleyebilme şansına sahiptiler. Harita 15°-20° derece küçültülmüş doğu-batı genişliğine sahiptir. Ptolemaios haritasında Hint ve Atlas Okyanusu kapalı denizler olarak gösterilirken yeni haritada artık iç denizler olmayıp kendilerini çeviren ‘’karanlık okyanusun’’ bir parçası olarak gösterilmişti. Kürevi projeksiyon, kartografik ölçek ve dağların perspektif gösterilişi yöntemlerinin kullanılış tarihi bu harita sayesinde bilinenden daha geriye çekildi. Ayrıca Ptolemaios’un haritasında 62-63 derece uzunluğunda verilen Akdeniz’in uzunluğu 52 dereceye indirilmişti. Avrupa’nın kuzeyden Afrika’nın güneyden gemi ile dolaşılabileceği de Ptolemaios’un karalarla kaplı kapalı deniz görüşüne son vermişti. Harita incelendiği zaman kıtaların gemiyle aşılması imkansız olarak görülen koyu mavi su kütlesi (el-Bahr el-Muhit) ile çevrilmiş bir başka açık mavi renk okyanus ile çevrildiğini görüyoruz.  Kartografya (harita bilimi) tarihi açısından oldukça önemli olan el-Me’mun haritası 20. yüzyıl içerisinde Prof. Dr. Mehmet Fuat Sezgin tarafından İstanbul Saray Kütüphanesinde yer alan İbn Fadlallah el-Ömeri’nin Mesalik el-Ebşar isimli ansiklopedik eserinin ilk cildinde keşfedildi.Halife el-Me’mun haritasının koordinat sistemi Ebu Ca’fer Muhammed b. Musa el-Harizmi’nin Kitab Surat el-Ard isimli kitabıyla günümüze kadar ulaşmıştır. Haritanın söz konusu kitapta yer alan koordinat sistemine göre yapılmış olan yer küre versiyonu İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi’nde sergilenmektedir.(https://gelecekbilimde.net/tarihin-ilk-kuresel-izdusumlu-dunya-haritasi-el-memun-haritasi/)
  • 1173 - Necmeddin Eyyub, Eyyubi Hükümdarı (d. ?)*


  • 1516 - Hieronymus Bosch  (d. 1450 - ö. 9 Ağustos 1516),  Hollandalı ressam.Rönesans'ın kuzeydeki temsilcilerinden biri sayılır. Yaşadığı dönemde eserleri kral ve asiller tarafından satın alınan ünlü bir ressam olmasına rağmen günümüzde hakkında çok az şey bilinmektedir.Jeroen Anthoniszoon van Aken adıyla ressam Anthonis van Aken'in (ö. 1478) oğlu olarak 1450 senesinde Kuzey Brabant,   Hollanda'da dünyaya geldi. Hayatının büyük bir kısmını 's-Hertogenbosch kenti ve çevresinde geçirecek olan Bosch'un resmi kayıtlarda adı ilk kez 1474 yılında, iki erkek ve bir kız kardeşi ile birlikte geçmektedir.Bossche Markt'ta bulunan De Kleine Winst adlı evde doğduğu sanılmaktadır ve bugün evin dış duvarında buranın Bosch' un doğduğu yer olduğunu gösteren bir tabela bulunur. Babası Meryem Ana Kardeşlik Örgütü'nde genç ressamlara sanatsal danışmanlık yapan bir ressamdı.Kayıtlarda adı ilk kez 1430'da geçen büyükbabası Jan van Aken (ö. 1454), üç amcası ve kardeşi Goossen de ressam olan Bosch'un ilk eğitimini ailesinden aldığı düşünülmektedir. Babası gibi amcalarından birinin de aynı örgütte danışmanlık yaptığı farzedilmektedir; ancak onların çalışmalarından günümüze kalan olmamıştır.Bocsh'un yaşamı ve aldığı eğitim konusunda çok az şey bilinir. Ardında herhangi bir günlük ya da mektup bırakmadığından hakkındaki kısa ve öz bilgiler de 's-Hertogenbosch kentinin belediye kayıtlarından ve üyesi olduğu Meryem Ana Kardeşlik Örgütü'nden kalan bazı hesap defterlerinden alınmıştır. Kişiliği ya da sanat görüşü hakkında hiçbir şey bilinmemektedir. Doğum tarihi bile ölümünden kısa bir süre önce yapılmış - otoportre olduğu sanılan- bir resmin incelenmesi ile tahmini olarak saptanmış; Bosch'un bu resimde altmışına yakın olmasından yola çıkılarak 1450 tarihinde doğduğunda karar kılınmıştır. Aslında aile adı Van Aken olan Bocsh, doğduğu ve yaşamının hatırı sayılır bir kısmın geçirdiği yer olan 's-Hertogenbosch (Den Bosch olarak da anılır) kentinin adından esinlerek 1495'ten sonraki resimlerini Bosch adıyla imzaladı. Günümüzde Güney Hollanda'da yer alan 's-Hertogenbosch, 15. yüzyılda gelişmekte olan bayındır bir kentti. Ancak 1463'te 13 yaşında olan Bosch'un da tanıklık edeceği büyük bir yangın felaketinde 4000'den fazla ev yok olacaktı. Bu olay Bosch'un çalışmalarında yanan kentleri resmetmesiyle yerini alacaktır. Döneminde çok ünlü bir ressam olan Bosch, zaman zaman yurtdışında görevler de alıyordu. İspanyollar ona El Bosco adını vermişti.   1488'de toplumda çok saygın bir yere sahip olan Meryem Ana Kardeşlik Örgütü'ne katıldı. Bu örgüt çok muhafazakâr, dindar ve bir o kadar da nüfuzlu olan kişilerden oluşuyor; 's-Hertogenbosch'ta 40, Avrupa çapında ise 7000 dolayında üye barındırıyordu.1479 ile 1481 arasındaki dönemde kendisinden birkaç yaş büyük olan Aleyt Goyaerts van der Meervenne ile evlenmiştir. Ressam daha sonra karısıyla birlikte, karısının zengin ailesinden ev ve bir miktar toprağın miras kaldığı yakınlardaki bir diğer kasaba olan Oirschot'a taşınmıştır. Bosch Meryem Ana Kardeşlik Örgütü kayıtlarına göre 9 Ağustos 1516'da hayatın kaybetmiş ve düzenlenen ayinin ardından Saint John Kilisesi'nde toprağa verilmiştir.
    (
    Sanatı)  Bosch, en ünlüsü Dünyevi Zevkler Bahçesi olmak üzere pek çok triptik resimlemiştir. Adı geçen ünlü tablonun sol panelinde,  Adem - Havva ve harikulâde hayvanlar eşliğinde cennet tasvir edilir. Orta panelde pek çok çıplak figür, eşsiz güzellikte meyveler ve kuşlarla birlikte dünyevi zevkler; sağ panelde ise günahkârların değişik biçimlerde cezalandırılışının gösteridiği cehennem resmedilmiştir. Dış paneller kapatıldığında ise rölyef (kabartma) üzerinde tanrının dünyayı yaratışı konulu eser görülmektedir. Bosch bu eserde resmin yapıldığı tablo yüzeyini epey pürüzlü seçmiştir. Bu durum o dönemin  Flaman ressamları arasında yaygın olan ve resmin pürüzsüz bir yüzey üzerine uygulanıp esere insan eli değmiş hissini hafifletmek için kullanılan geleneksel resim tekniğiyle tam bir tezatlık oluşturur. Bosch bir tanesi dışında tablolarının hiçbirine tarih atmamıştır. Bugün ona ait olduğu sanılan tabloların sayısı 25'ten daha azdır. İspanya kralı II. Philip'in, Bosch'un ölümünden sonra onun bazı tablolarını edinmek istemesine bağlı olarak Prado Müzesi günümüzde Dünyevi Zevkler Bahçesi  de dahil olmak üzere onun eserlerinin önemli bir kısmına sahiptir.
  • 1523 - Ulrich von Hutten, Alman düşünür ve şair (d. 1488)*
  • 1919 - Ruggero Leoncavallo, İtalyan besteci (Pagliacci operası) (d. 1857)*

  • 1942 -Edith Stein, Azize Teresia Benedicta, (d. 12 Ekim 1891 – ö. 9 Ağustos 1942) filozof, rahibe, Katolik Kilisesi azizesi. Yahudi bir ailede doğan Edith Stein 1922 yılında Hristiyan olmuş ve vaftiziyle birlikte Katolik Kilisesi’ne mensup olmuştur. Stein aynı zamanda tanınmış filozof Edmund Husserl’in öğrencilerindendi. 1942 yılında Nazi Soykırımı sırasında Auschwitz’de ölmüştür.Papa II. Jean Paul tarafından 1998 yılında azize ilan edilmiştir.

  • 1943 - Chaim Soutine, Rus dışavurumcu ressam (d. 1893)*
  • 1954 - Mehmet Münir Çağıl (1873, İskilip - 9 Ağustos 1954), Türk devlet adamı, milletvekili,   hukukçu ve vakıflar uzmanı. İstanbul Hukuk Mektebi'nden mezun olmuştur. Lüleburgaz, Kudüs, Musul Bidâyet Mahkemesi Savcı Yardımcılığı, Akka, Kudüs, Diyarbakır, Kosova Bidâyet Mahkemeleri Ceza Başkanlığı, İttihad ve Terakki Cemiyeti Üyeliği, Evkâf-ı Hümâyûn Nezâreti Müsteşarlığı yapmıştır. Osmanlı Meclis-i Mebûsan I. ve III. Dönem Çorum Mebusu (istifa: 21 Nisan 1914) ve TBMM II., III., IV., V., VI., VII. ve VIII. Dönem Çorum Milletvekilidir. V., VI. ve VII. Dönem Adliye Encümeni, V. Dönem İntihap Mazbataları Tektik Encümenleri Reisliği yapmıştır. Evli ve dört çocuk babasıdır. 2 Temmuz 1898’de 1000 kuruş aylıkla ilk önce Lüleburgaz Kazası Savcı Yardımcılığına atanmış. 21 Mart 1899 tarihinde Kudüs Sancağı Bidayet Mahkemesi Savcı Yardımcılığına 1260 kuruş aylıkla atanmış. Kosova Vilayeti Bidayet Mahkemesi Ceza Başkanı olmuş. Osmanlı Devleti’nin Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti  Müsteşarlığı ile Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarında; 1924 yılında da Şeriyye ve Evkaf Vekaleti  Müsteşarı’dır. Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihi Türk ve Osmanlı vakıflarını tasfiye etme ve yeniden düzenleme sürecinde ve sonrasında kanunun çıkarılmasında önemli görevler üstlenmiştir. Belgelere göre 2762 sayılı Vakıflar Kanunu’nun TBMM’de görüşülmesi sırasında Adliye Encümeni Reisi (TBMM Adalet Komisyonu Başkanı) sıfatıyla TBMM’de görev yapmıştır. Cumhuriyetin I. Meclisinde görev alamamış olması o dönem genç cumhuriyetin ilk Şeriyye ve Evkaf Vekaleti Müsteşarı olarak görev yapmasındadır. İttihat ve Terakki Fırkasının kurucularındandır. 
  • 1957 - Carl Clauberg, Alman tıp doktoru (Nazi Almanyası'nda Toplama kamplarında insanları kobay olarak kullanan) (d. 1898)*
  • 1962- Alman asıllı İsviçreli yazar Hermann Hesse yaşama veda etti. Hesse’in başlıca yapıtları: ‘Peter Camenzind’ , ‘Çarklar Arasında’ (Unterm Rad), ‘Gertrud’, ‘Rosshalde’, ‘İlk Gençlik Yıllarım’ (Demian), ‘Siddharta’, ‘Bozkırkurdu’ (Der Steppenwolf), ‘Narziss ve Goldmund’, ‘Boncuk Oyunu’ (Das Glasperlenspiel).*
  • 1967 - Joe Orton, İngiliz oyun yazarı, yazar ve günlük yazarı (d. 1933)

  • 1972 - Sıddık Sami Onar (11 Kasım 1897 – 9 Ağustos 1972), Türk hukukçu. Modern Türk idare hukukunun kurucusu, İstanbul Üniversitesi'nin seçimle gelen ilk rektörü ve üniversitede yönetim özerkliğinin ilk savunucularındandı. 11 Kasım 1897'de İstanbul'da doğdu; Vefa Sultanisi'ni ve İstanbul Hukuk Mektebi'ni bitirdi. Bir süre Paris Hukuk Fakültesi'nde okudu, İstanbul Ticaret Mahkemesi'nde hakimlik, Mülkiye Mektebi ile Galatasaray Lisesi'nde öğretmenlik yaptı. 1933'teki üniversite reformu sonrasında Hukuk Fakültesi'nde idare hukuku profesörü, ertesi yıl da ordinaryüs profesör oldu. Aynı fakültede iki kez dekanlığa getirildi. 1946’da yürürlüğe giren ve üniversiteleri Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinden ayırıp onlara bilimsel ve idari özerklik tanıyan Üniversiteler Yasası'ndan sonra İstanbul Üniversitesi'ne seçimle gelen ilk rektör oldu ve bu görevi 1949'a kadar sürdürdü. 1948’de Fransa'nın  Toulouse Üniversitesi Onar'a hukuk doktoru unvanı verdi. 1949’da İdare Hukuku ve İdari Bilimler Enstitüsü’nü kuran Onar ölümüne değin bu kurumun müdürlüğünü yaptı. Tarihe 28-29 Nisan Olayları olarak geçen ve Turan Emeksiz'in öldürüldüğü olaylar sırasında polis memuru Zeki Şahin tarafından atılan yumruk sonrası kaşı yarılmıştır. Sıddık Sami Onar, 27 Mayıs 1960 ihtilali sonrasında 1961 Anayasası'nı hazırlayan kurula başkanlık yaptı. Anayasa halk oylamasıyla yürürlüğe girdi. Bu sırada 147'ler diye bilinen, bazı akademisyenlerin Millî Birlik Komitesi'nce görevden atılmasını protesto ederek rektörlük görevinden istifa etti. İstifanın ses getirmesi üzerine 147'ler  sorununun çözümünde etkin rol oynayan Onar üçüncü kez rektör seçildi ve 1963'e kadar bu görevde kaldı. Medeni hukuk, devletler, borçlar, icra ve iflas hukukları alanlarında birçok yapıtı bulunan Onar'ın en önemli kitabı Türk hukukunda en geniş kamu hukuku incelemesi olan İdare Hukukunun Umumi Esasları'dır (1966-1967, 3 cilt, ilk basım 1952'de yapılmıştır). 1972'de dönemin İtalya  Cumhurbaşkanı  Giovanni Leone tarafından Cumhuriyet Liyakat Nişanı alan Sıddık Sami Onar’ın anısına İstanbul Üniversitesi 1977’de Onar Armağanı'nı yayımladı. Sıddık Sami Onar 9 Ağustos 1972'de İstanbul’da öldü. Yazarın eserlerinden biri, ilk baskısı 1952'de tek cilt olarak basılan, daha sonra yazarca genişletilerek sayfa sayısı artan ve nihayet son baskısı 1966'da yapılan İdare Hukukunun Umumi Esasları'dır. Kitap Türkiye'de yazılmış kamu hukuku incelemelerinden biridir. İdari kurumlar tarihsel gelişim süreçleri içerisinde incelenerek anlatılmıştır. Güncel baskısı tükenmiş de olsa halen bilimsel monografiler, makaleler ve yargı kararlarında atıf almaya devam etmektedir.
  • 1974 - Aliye Berger, Türk gravür sanatçısı ve ressam (d. 1903)*
  • 1975 -Besteci ve Yüksek Sovyet milletvekili Dmitri Şostakoviç (68) hayata veda etti.*
  • 1992 - Aytekin Kotil, Türk siyasetçi ve İstanbul Belediye Başkanlarından (d. 1934)*
  • 1994 - Aykut Sporel, Türk radyo programcısı ve Türkiye radyolarının ilk disk cokeylerinden (d. 1935)
  • 1996 - Frank Whittle, İngiliz ordu mühendisi ve jet motorunun mucidi (d. 1907)

  • 2000-  Sinema yazarı Alim Şerif Onaran, 79 yaşında yaşamını yitirdi. Onaran, “Binbir Gece Masalları”nı Türkçe’ye çevirdi.



  • 2006- Gustavo Arcos Bergne, 79 yaşında öldü. 1959’da Küba Devrimi sırasında diktatör Fulgencio Batista’ya karşı Fidel Castro’yla birlikte mücadele etmiş ama daha sonra yolları ayrılmıştı.
  • 2008 - Ahmet Sezgin, Türk ses sanatçısı (d. 1936)
  • 2008 - Bernie Mac, Amerikalı oyuncu (d. 1957)
  • 2008 - Mahmut Derviş, Filistinli şair (d. 1942)*
  • 2012 - Erol Togay, Türk futbolcu (d. 1950)*
  • 2014 - J. E. Freeman, Amerikalı oyuncu (d. 1946)*
  • 2014 - Ed Nelson, Amerikalı oyuncu (d. 1928)*



  • 2015 - Böbrek yetmezliği nedeniyle tedavi gören gazeteci-yazar ve ressam Fikret Otyam Antalya’da yaşamını yitirdi.*
  • Otyam, ressamlığa bir tabelacıda gördüğü renkli boyalar ve fırçalarını görünce, fotoğrafçılığa ise abisi müzisyen Nedim Otyam’ın fotoğraf merakından etkilenerek gönül verir. Üç arkadaşıyla doğduğu yer Aksaray’da Foto Üç Yıldız’ı kurar. 1942 yılında Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Aksaray’a geldiğinde aynı zamanda, Halkevi Başkanı da olan babası eczacı Vasıf Otyam’dan Halkevi’nin fotoğraf makinası, körüklü bir Folklander’ini ödünç alarak İsmet İnönü’nün fotoğrafını çeker. Böylece fotoğrafçılığa ilk adımını atmış olan Otyam, Akademiye başlasa da fotoğraf aşkından hiçbir zaman vazgeçmez.1953-1996 yılları arasında Anadolu insanının yaşamını belgelediği fotoğraflarını "Fotoğraflarla Gide Gide" başlığı altında toplar ve sergiler. 1950’lerden itibaren çıkardığı Söyleşi/Gezi kitaplarına da aynı adı verir. “Gide Gide”. Otyam’ın ressamlılığının yanı sıra fotoğraf ve yazarlık çalışmaları da biyografisinde önemli bir yer tutar.

  • 2018 - Tamara Degtyaryova, Sovyet-Rus kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)

  • 2020 - Anna Maria Bottini, İtalyan aktris (d. 1916)*
  • 2020 - Emre Gönlüşen, Türk spor spikeri (d. 1978)*
  • 2020 - Franca Valeri, İtalyan aktris (d. 1920)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder