26 Kasım 2022 Cumartesi

BELLEK -26 KASIM -

 OLAYLAR: 

  • 1548 - Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu, Halep'e girdi.

  • 1812 - I. Napolyon komutasındaki Fransız Ordusu, büyük kayba uğrayarak Rusya topraklarını terk etmek zorunda kaldı.
  • 1842 - Notre Dame Üniversitesi (Indiana, ABD) kuruldu.
  • 1865 - Lewis Carroll'un yazdığı Alice Harikalar Diyarında ilk kez basıldı.

  • 1911- Osmanlı Devleti’nde Hürriyet ve İtilaf Partisi kuruldu.
  • Hürriyet ve İtilaf Fırkası ilk olarak 1911’de kuruldu ancak iki yıl içinde faaliyetlerine son verdi. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra İttihat Terakki’nin iktidardan düşmesiyle yeniden kuruldu ve kısa sürede Anadolu’nun birçok yerine yayıldılar. Cemiyet, Damat Ferit Paşa’nın iktidara geçmesiyle altın çağını yaşamıştır. En büyük amacı İttihat ve Terakkiyi ortadan kaldırmaktı. Milli Mücadele döneminde İngilizlerle yakın ilişkiler kurdular. Milli Mücadele’nin kazanılmasından üyeleri dağıldı ve ortadan kalktı.
  • 1922 - Gelibolu'nun kurtuluşu.
  • 1923 - Posta Kanunu kabul edildi.

  • 1926 - Türkiye'nin ilk şeker fabrikası olan Alpullu Şeker Fabrikası faaliyete geçti.
  • 1934 - Lakap ve unvanlar kaldırıldı. Kanunla Ağa, hacı, hafız, hoca, molla, efendi, bey, beyefendi, paşa, hanım, hanımefendi, hazretleri gibi lakap ve unvanlar kaldırılıyor; bütün yurttaşlar, kadın erkek, kanun karşısında ve resmi belgelerde yalnız adlarıyla anılır deniliyordu.

  • 1935 - Afyon-Isparta demiryolu açıldı.
  • (http://kentvedemiryolu.com/cumhuriyet-turkiyesinin-tamamlanmasi-gereken-projesi-afyon-antalya-demiryolu-hatti-insaati/)
  • 1942- Yugoslavya’da partizanların lideri Tito’nun çağrısıyla, Nazi işgaline karşı savaşan tüm komiteler Bihaç’ta toplanarak AVNOJ’u (Anti-Faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi) kurdu.
  • 1942 - Sovyet Ordusu, Stalingrad'da Alman Ordusuna karşı saldırıya geçti.
  • 1943 - Tosya ve Ladik'te 7,2 büyüklüğündeki depremde 2824 kişi öldü.
  • 1950 - Türkiye, Kore Savaşı'na katıldı.
  • 1954 - Kapalıçarşı'daki yangında 1394 dükkân harap oldu. Çarşı yanındaki 3 han ve birkaç bina büyük hasar gördü.
  • 1962 - Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'deki füze üslerini kaldırmaya karar verdi.
  • 1968 - Günaydın Gazetesi yayın hayatına başladı.
  • 1971- THKP-C davası duruşmasında Mahir Çayan “Askeri yargıca edep dışı bir dille hakaret ettiği” gerekçesiyle salondan çıkarıldı. Reddi hakim talepleri kabul edilmeyen diğer sanıklar da savunma yapmadı.
  • 1973- Federal Almanya’nın enerji bunalımı nedeniyle dış ülkelerden işçi alımını durdurduğunu açıklamasından sonra İstanbul’da işçi yollama işlemleri durduruldu.
  • 1974 - İlk kremalı likör olduğu iddia edilen Baileys piyasaya sürüldü.
  • 1975- DİSK/T. Maden-İş’e üye olan Sungurlar işçileri, işverenin sendikayı tanımadığını açıklaması üzerine 11 Ağustos’ta direnişe geçti. İşveren fabrikada çalıştırdığı kimi MHP’lieri silahlandırarak işçilerin üzerine saldırttı. Demir çubuk ve tabancaların kullanıldığı saldırı sırasında üç işçi yaralandı. Üç ay süren direnişin sonunda işveren büyük bir dayanışma örneği gösteren işçilerin taleplerini kabul etti ve 26 Kasım’da bir protokol imzalandı Direniş sürecinde işçiler ve aileleri yaptıkları çeşitli gösteri ve toplantılarla etkili bir mücadele sergiledi.
  • 1975- Türk Philips Fabrikası’nda 6 aydan beri süren grev anlaşmayla sonuçlandı.
  • 1975-  Sümerbank’a ait Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nda çalışan 1800 işçi toplu sözleşme konusunda tarafsız arabulucuların teklifinin işverence kabul edilmemesi üzerine öğle saatlerinde greve başladı. Grevi, Deri-İş Sendikası yürütüyor.
  • 1975-  DİSK’e bağlı Lastik-İş Sendikası’nın İstanbul Şirinevler’de Kausan Lastik Fabrikası’nda sürdürdüğü ve 17 işçinin katıldığı bir yılı aşkın süren grev sona erdi.
  • 1975-  Sinematek Derneği’nce seçilen Ali Özgentürk’ün “Yasak” filmi 25-27 Kasım 1975’de Demokratik Almanya’nın Leipzig kentinde yapılacak uluslararası belgesel kısa film yarışmasında gösterilecek.
  • 1975-  “Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası” kuruldu. 
  • Kararname ile kurulan bankaya işçiler de ortak olabilecek. Bankanın sermayesi 1 milyar lira olacak. 1975 yılında 13 Sayılı KHK ile Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası A.Ş. (DESİYAB) adı altında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olarak kurulan bankanın adı 22 Haziran 1988 tarih ve 329 sayılı KHK ile şimdiki hâlini aldı. 1989'da Türkiye Cumhuriyeti Turizm Bankası'nın tüm aktif ve pasifleriyle bankaya devredilmesi ile turizm sektöründe de hizmet vermeye başladı. 24 Ekim 2018'de bankaya yönelik yeniden yapılandırmanın TBMM'de onaylanarak yürürlüğe girmesinin ardından önceki adı olan Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş.  değiştirilerek Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş. adını aldı.10 Ekim 1999 tarihinde 4456 sayılı "Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketinin Kuruluşu Hakkında Kanun" ile son olarak yeniden kuruldu. 

  • 1976- TİSK (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu) DİSK’in grev ve direnişler için işçi ücretlerinden “Dayanışma Fonu” kesilmesi talebini reddetti.

  • 1979- DİSK üyesi ve bağımsız yedi sendikanın katılımıyla yapılan toplantı sonucunda “Ortak Davranış Komitesi” kurulması kararı alındı.
  • 1979-  Bir gün önce, Ankara Keçiören Aktepe’de belediye otobüsünden inerken ülkücüler tarafından vurulan, Ankara Hukuk Fakültesi öğrencisi ve Devrimci Yol militanı Recep Önemli, kaldırıldığı Dışkapı SSK Hastanesinde geçirdiği beyin ameliyatının ardından gelişen kanama nedeniyle yaşamını yitirdi.
  • 1979-  İstanbul’da Ergenekon İlkokulu öğretmeni TÖB-DER üyesi Ali Yılmaz, akşam üzeri Maltepe/ Esentepe’de eşiyle birlikte bir dükkanda otururken ülkücülerin silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
  • 1979-  M.Ali Ağca’nın askeri cezaevinden kaçırılmasıyla ilgili olarak 2 subay, 1 astsubay ve 11 er tutuklandı.
  • 1980- 12 Eylül darbesi öncesi Aydınlık gazetesine MHP ve ÜGD ile ilgili “itiraflarda” bulunup yurt dışına çıkan eski ülkücü Ömer Tanlak Hollanda’dan getirtilerek Askeri Savcılıkça ifadesi alındı.
  • 1981- CHP Manisa İl Sekreteri Eczacı Neşe Gülersoy’un 27 Haziran 1979’da katledilmesi dahil Manisa’da işlenen 3 cinayetin katil zanlıları olarak sıkıyönetim askeri mahkemesinde yargılanan 5 ülkücü için toplam 192 yıl ağır hapis cezası istendi.
  • 1981-  Zeynel Abidin Ceylan’ın gözaltında işkenceyle ölümüne neden olmaktan yargılanan Ankara Emniyet Müdürlüğü 1.Şube’de görevli komiser muavini Mustafa Haskırış 14 yıl 2 ay 20 gün hapis cezasına mahkum oldu. Haskırış 22 Eylül’de tahliye edilmişti.
  • 1982- Prof Dr. Sadun Aren, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesince Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, DİSK sanığı olarak tutuklandı. Aren, 2 gün önce “Makro Ekonomi Ders Notları” davasından beraat etmişti.  
  • 1982-  “Dev-Yol örgütünün Kahramanmaraş/ Andırın ilçe grubunu oluşturdukları” iddiasıyla en az 16’şar yıl hapis istemiyle Askeri Mahkeme’de yargılanan 9’u öğretmen 13 kişi beraat etti.
  • 1982-  Şair Ahmet Telli, 11.04.1978’de haftalık “Kurtuluş” gazetesinin “Devrimci Sanat” köşesindeki bir yazısında yayın yoluyla bölücülük yapmak suçundan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nce 1 yıl 3 ay hapse mahkum oldu.
  • 1982-  Kapatılan “Politika” gazetesinin Yazı İşleri Müdürü Aydın Şenesen, 10 Eylül 1977 tarihli gazetede yayınlanan -yazarı belli olmayan- bir yazıdan dolayı “komünizmi övmek”ten 1.5 yıl hapse mahkum oldu.
  • 1983 - Stanislav Petrov adlı Rus yarbay, Sovyetler Birliği'ne ait füze erken uyarı sistemindeki bir hatayı fark ederek olası bir nükleer savaşı engelledi.
  • 1987- Yargıtay’ca bozulan TDKP (Türkiye Devrimci Komünist Partisi) davasında yargılanan 12 sanıktan Mustafa Yalçıner, Metin Güngörmüş ve Ömer Özsökmener tahliye oldu.
  • 1988- 1 Ağustos Genelgesi’nin iptali için açlık grevi yapan 829 mahkumdan 23 gündür Bayrampaşa Cezaevi’nde açlık grevini sürdürenler eylemlerine son verdi.
  • 1989- ANAP iktidarını destekleyen “Fettullah Hoca”nın İzmir Hisarönü Camii’ndeki vaazını 5 bini aşkın kişi izledi, vaaz 17 camiden naklen yayınlandı. Gülen türban yasağına karşı yapılan eylemlerin arkasında “din düşmanlarının bulunduğunu” söyleyerek uzak durulmasını önerdi.
  • 1991 - Michael Jackson, 4. profesyonel müzik albümü olan Dangerous'ı piyasaya sürdü. Albümdeki Black or White şarkısına çektiği klip, çığır açtı.
  • 1992- Başbakan Demirel: ”Dış dünyada ne zaman haklılığımızı ortaya koysak, ortaya ‘İnsan Hakları’ konusu konuyor. Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu’nu geçirmiş olmamız, bu lafı ağızlardan almıştır. ILO sözleşmeleri de çıktı. Türkiye’nin imajını düzeltmekte fevkalade önemli iki adım.
  • 1992- DİSK yöneticileri “sendikal hak ve özgürlükler üzerindeki yasakların kaldırılması” talebiyle Kızılay’da bildiri dağıttı.
  • 1993 - Almanya, PKK'yı terör örgütü ilan ederek, bütün yan kuruluşlarıyla birlikte kapattı.
  • 1994- 1995 Bütçe Yasa tasarısındaki kimi maddelerle çalışanların haklarına getirilmek istenen kısıtlamalar karşısında ilgili maddelerin geri çekilmesi amacıyla yaklaşık 70 bin işçi başkent Ankara’da eylem yaptı. Türkiye’nin dört bir yanından otobüslerle Ankara’ya gelen, DİSK, Türk-İş, Hak-İş ve Kamu-Sen’den binlerce işçi, bütçe kanunu tasarısında bulunan, “İşçilerin memur statüsüne geçirilmesi” hükmünü protesto amacıyla Tandoğan Meydanında toplandıktan sonra Anıtkabir’e yürüdüler. Bu yürüyüş sırasında pankart taşınmadı, slogan atılmadı. Polis işçilere müdahale etmedi. İşçilerin Meclis’e yürümekteki kararlılığı, maddelerin geri çekildiği açıklamasına rağmen sürünce gergin saatler yaşandı. İşçiler hem Meclis’e hem de Türk-İş yönetimine tepki gösterdiler; Meclis yolundaki polis barikatına yüklenen işçiler, Türk-İş Başkanı Bayram Meral’i konuşturmayarak protesto etti, Meral bir dükkana sığındı.
  • 1995- Birleşik Sosyalist Parti ve Geleceği Birlikte Kuralım Parti Girişimi “kitlesel, çoğulcu yeni bir parti kurulması” kararı aldı.
  • 1995- Can Yücel ODTÜ Çağdaş Sanat Merkezi’nde öğrencilerin sorularını yanıtladı: ”Kadınlar devrimin önünü çekerse, ilk defa Türkiye’de kadınlı-erkekli büyük bir hayat kurulur”.
  • 1996- DYP grup toplantısında konuşan Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller, Abdullah Çatlı için: “Bu millet uğruna, bu ülke uğruna, devlet uğruna kurşun atan da kurşun yiyen de bizim için her zaman saygıyla anılır, şereflidir”.
  • 1996- Cezaevinde bulunan gazeteci Işık Yurtçu, Uluslararası Gazetecileri Koruma Örgütü’nün (CPJ) 1996 yılı “Basın Özgürlüğü Ödülü”ne Meksikalı, Hindistanlı ve Filistinli 3 gazeteciyle birlikte layık görüldü. New York’taki ödül törenine Işık Yurtçu katılamadı.
  • 1996- ÖDP İstanbul İl Yönetimi, öğretim üyeleri ve öğrenci ailelerinden bir heyet İstanbul Ünv.Rektörü Bülent Berkarda’yı ziyaret ederek YÖK’ü protesto ederken gözaltına alınanlar dahil tüm öğrencilere sahip çıkılmasını istedi.
  • 1997- Refah-Yol koalisyonu iktidarda iken özelleştirilerek Kombassan Holding’e satılan PETLAS lastik fabrikasından 250’ye yakın sendikalı işçinin çıkarılmasına ve yeni işçi çıkarmalarının yapılacağı duyumlarına karşı Kırşehir’de protesto mitingi yapıldı.
  • 1998- 1 yıl hapis cezası alan öğretmen İlknur Birol’un Adliye’ye teslimi sırasında dövülerek gözaltına alınan eğitimciler suç duyurusunda bulundu.
  • 1998-  “Memleket Hikayeleri” adlı oyunu 47 il ve ilçede yasaklanan yazar Haluk Işık: “En karamsarların, Kafka’nın bile bir umut taşıdığını biliyorum”.
  • 2000- Britanya’nın BBC televizyonunun dünya haberleri servisinde çalışan gazeteciler, düşük ücretleri ve gece çalışma koşullarının elverişsizliği nedeniyle greve gitti.
  • 2000-  Romanya’da devlet başkanlığı ve parlamento seçimleri yapıldı. Pazar ekonomisine geçişe muhalefet eden eski komünist partiden gelen İon İliescu’nun Sosyal Demokrasi Partisi (PDSR) yüzde 37 oy ile kazandı.  
  • --------------------------------------------------------

  • --------------------------------------------------------
  • 2002- Nijerya’da Zamfara eyaleti hükümeti, Dünya Güzellik Yarışması dolayısıyla yazdığı ‘Hz. Muhammed sağ olsaydı kraliçeyle evlenirdi’ yazısı nedeniyle This Day gazetesi muhabiri İsioma Daniel hakkında ölüm fetvası çıkardı.
  • 2003- Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı İran’ı nükleer programı nedeniyle kınayan bir karar tasarısını kabul etti. Ancak, ABD’nin istediği gibi BM Güvenlik Konseyi’nin İran’a yaptırım uygulaması yer almadı.
  • 2003-  Concorde yolcu uçağı son uçuşunu gerçekleştirdi.
  • 2005- Eğitim-Sen’in “Büyük Eğitim Yürüyüşü”ne katılmak üzere Türkiye’nin dört bir yanından gelen on bin öğretmen Ankara’ya sokulmadı. Başkentin girişine barikat kuran polis öğretmenlere, cop, tazyikli su ve gaz bombalarıyla müdahale etti, 17 kişi yaralandı. Ankara içinde toplanıp Güvenpark’ta çembere alınan eğitimciler arasından Eğitim-Sen ve KESK başkanlarının da bulunduğu 11 kişilik heyet Başbakanlığa gitti, görüşme sağlanamayınca Başbakanlık binası önünde 1 saat oturma eylemi yaptı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan eylemciler için “bindirilmiş kıtalar” dedi.   
  • 2005-  İsrail’in beş defa müebbete mahkum ettiği 2. İntifada’nın lideri Mervan Barguti, 25 Ocak’ta yapılacak Yaser Arafat’ın halefi seçimi için El Fetih’in hazırladığı aday listesinde birinci sırayı kazandı.
  • 2006- Ekvator’da sosyalist iktisatçı Rafael Correa yüzde 68 oyla ülkenin en zengini muhafazakar muz kralı Alvaro Noboa’yı yenerek başkanlık seçimini kazandı.
  • 2008 - Ön ödemeli su sayacının abonelere takılması, Ankara 11. İdare Mahkemesi tarafından, yasaklandı.
  • 2012- Mayıs 2011’de İdil Kültür Merkezi baskınına direndikleri gerekçesiyle gözaltına alınıp dava açılan Grup Yorum üyeleri ilk kez hakim karşısına çıktı. Adliye önünde protesto vardı.


  • 2013- Mersin’de Gezi Direnişi’ne katılan 52 kişi yargılandı. “Yaptıkları müzikle Gezicileri dinamik tutmak” ile suçlanan Praksis grubundan Serdar Türkmen Adliye önünde saksafon çalarak davayı protesto etti.
  • 2013-“Taksim Meydanı” adlı oyunu sergileyen Talimhane Tiyatrosu oyuncuları, RedHack soruşturmasında gözaltına alınıp serbest bırakılan Barış Atay’a selam gönderdi.


    •  DOĞUMLAR: 


 ÖLÜMLER: 



(derleyen: mstfkrc)
Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)