İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Urla’da plan değişikliği yaparak 1. Derece arkeolojik sit alanının 3. derece olarak tescil edilmesinin yolunu açtı.
İzmir Urla’da Atatürk Mahallesi 4861 ada 1 parselde kazılarla ortaya çıkarılan antik mezarlık (nekropol) alanının iş makineleri ile talan edildiği ve parselin 1. derece arkeolojik sit alanı ilan edilmesi gerekirken inşaat açıldığı iddiaları gündemde. Kazı çalışmaları ile arkeolojik eserlerin ‘talan’ edildiği iddialarını savcılığa taşıyan Ekinoks Çevre ve Kültür Derneği Başkanı Başak Yasemin Kumaş bölgedeki durumu gazetemize aktardı.
3. derece arkeolojik sit alanı sınırları içerisinde yer alan 4861 ada, 1 parselde 2020 yılı içerisinde sondaj kazıları yapıldığını belirten Kumaş “Kazılarda 2 bin 700 yıllık mezarlar bulundu ve sondaj kazısı sonunda yoğun eserler çıkmıştı. Eserlerin çıkması ve bu alanın bir nekropolis alanı olduğunun anlaşılması üzerine koruma kurulunun bu alanı 1. derece arkeolojik sit alanı ilan etmesi gerekirdi” dedi.
Urla Atatürk Mahallesi’nde derneğin son 2 yıl içinde 198 A3 sondaj kazısı tespit ettiğini belirten Kumaş “Dernek olarak tespit ettiklerimizin dışında CİMER’e yaptığımız başvurumuz sonucunda İzmir Müze Müdürlüğünün bildirmiş olduğu sayı kaygı verici boyuttaydı. Bu sayıda sondaj kazının kabaca yaklaşık 6 günde 1 parselin bitirildiği anlamını taşır” diye konuştu.
“İŞ MAKİNESİYLE TARİHİ MEZARLARA ZARAR VERİLDİ”
Kazı çalışmalarının yürütülmesi hakkındaki yönergeye göre, çalışmaların bilimsel esaslara uygun olarak yürütülmediğini iddia eden Kumaş “Bırakın bilimsel çalışmayı, parselde kepçelerle kazı yaptırarak kültür varlıkları tahrip edip sonunda parseli boşalttılar. Parselde ağır iş makineleri dolaştırılarak altındaki mezarlar paramparça yapıldı. Kazılarda yüzlerce lahit mezar ve kremasyon mezar ile mezar yapılarına ilişkin taşınmaz mimari bulundu. İş aletleriyle parselde yapılan kazılarda çok sayıda lahit yok edildi. Kepçelerle yapılan derin kazılarda kesitlerde yer alan yok edilen lahitlerin izleri de arkeologlar ve iş sahipleri tarafından ortadan kaldırıldı. Kepçelerin arazide yaptığı kazılar sırasında çok sayıda alabastron, amphoriskos, oryantalizan meyve tabakları, pyksis, pithos gibi mezar kaplarının iş makinelerinin ağırlığı sebebiyle kırıldığı anlaşıldı. Kazıcı arkeologlar tarafından koruma kuruluna yok edilen lahitler hiçbir zaman sunulmadı. Yalnızca kırık kaplardan oluşan mezar kapları raporlarla iletildi” dedi.
“RANT İÇİN TARİH YOK EDİLİYOR”
Kıyı Ege’de emlak ve rant ekonomisinin villa imalatını gündeme getirdiğini vurgulayan Kumaş, “Tüm tarım arazileri ve tarihi alanlar gözü dönmüş şekilde yok ediliyor. Ve bu durum endişe verici hale ulaştı. Uluslararası anlaşmalar ile şekillenmiş çevre kanunlarından çok daha eski ve kapsamlı olarak, 2863 sayılı Kültür ve Tarih Miraslarımızı Koruma Kanunu’nun belki zaman içinde birçok kez istismara uğramış veya delinmiş olduğu söylenebilir. Ancak, son üç yıldır, arkeolojik sit alanları ve tarihi alanlarda ivme kazanan rant baskısı endişe verici boyutlara ulaştı” diye konuştu.
“SİT DERECELERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ KAYGI VERİCİ”
1. derece arkeolojik sit alanlarının hiçbir bilimsel gerekçe gösterilmeden 3. dereceye indirilmesinin kaygı verici olduğunu da ifade eden Kumaş, 2 ve 3. derecelerden komple sit tanımının kaldırılması ve imara açılması yönünde kararlı bir tutum olduğunu söyledi.
Kumaş, “Urla’da çok daha büyük bir talan çalışması olduğunu öğrendik. Diğer ilçelerden Menemen, Foça, Bergama arkeolojik sit bölgelerinden de ihbarlar geliyor. Derneğimiz bu ihbarları incelemek, değerlendirmek ve yetkili makamlara iletmek, hayati gördüğümüz başlıklarda soruşturma açılmasını sağlamak üzere çalışmaya devam ediyor. Fakat olaylar bizim mütevazı gayretimizin çok üzerinde. Ne yazık ki sistemi kuran, koruyan ve denetleyenlerin bizzat iş birliği ile sistematik olarak betona dayalı rant ekonomisi yaratılıyor. Bu da geri dönülemez büyüklükte zarar veriyor” dedi.
Ramis SAĞLAM / İzmir-Evrensel
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder