18 Kasım 2022 Cuma

BELLEK - 18 KASIM -

 


 OLAYLAR: 

  • 1583 - Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşen Cizvitler, St. Benoit mektebini açtılar.
  • 1601 - Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, Haçlı Ordusunu yenerek Kanije Zaferi'ni kazandı.
  • 1865- Mark Twain’in ilk öyküsü yayımlandı.
  • 1912 - İstanbul'da kolera salgını başladı.
  • 1913 - Belkıs Şevket Hanım, tek motorlu üstü açık tayyareye binme cesareti gösteren ilk kadın oldu. Belkıs Hanım İstanbul üzerinde uçarken aşağı attığı kartlarda, Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-u Nisvan Derneği üyelerine selam yolluyordu.
  • Belkıs Şevket ya da Belkıs Şevket Hanım, 1 Aralık 1913 tarihinde ilk defa uçan  Türk kadını ve aktivist. Dedesi II. Mahmud'un vezirlerinden Ali Namık Paşa olup, Ata Paşa'nın oğlu olan Şevket Bey'in veya diğer bazı kaynaklara göre Ata Paşa'nın kızıdır. Belkıs Şevket Hanım aynı zamanda bir çocuk terbiyecisi olup, müzik öğretmenliği ve yazarlık da yapmaktaydı. Ayrıca İngilizce dilini de iyi derecede biliyordu.İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra, İstanbul'da bazı Türk kadınları 1913 yılında Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'ni (Kadınların Haklarını Savunma Derneği) kurmuşlardı. Bu cemiyet, Kadınlar Dünyası isimli bir de dergi çıkarıyordu. Belkıs Şevket Hanım'da bu derneğin etkin bir üyesiydi ve Kadınlar Dünyası dergisinin yazarlarındandı. Dernek vasıtasıyla hem Türk kadınının propagandasını yapmak hem de Türk Ordusuna bir uçak hediye edebilecek yardım toplanması amacıyla, gayret gösteriyordu. Bunun için dernekte bir toplantı düzenlenmesini sağladı. Derneğe üye olan Mesadet Bedirhen'in kocası Süreyya Bey'den, Safraköy'de bulunan Tayyare Mektebi Müdürlüğü'ne giderek, kendisinin uçak ile uçması için mektebin müdüründen talepte bulunmasını rica etti. Süreyya Bey bu isteği kırmayarak, Tayyare Mektebine gitti. Ancak Tayyare mektebi müdürü Veli Bey, bu konuda kendisinin bir karar veremeyeceğini ve Birinci Kolordu Komutanlığından izin alınması gerektiğini söyledi. Bunun üzerine, Birinci Kolordu Komutan Vekili Cemal Mersinli'ye başvuran dernek, kolordu komutanından gerekli yazılı izni aldılar. Alınan izinle birlikte, Belkıs Şevket Hanım'ın 30 Kasım 1913 Pazar günü veya hava uygun olmadığı takdirde bir sonraki gün uçması için planlama yapıldı. Ancak Pazar günü aralıklı olarak yağmur yağmasından dolayı uçuş yapılamadı. Bu nedenle uçuş 1 Aralık 1913 Pazartesi gününe ertelenmiş oldu. Belkıs hanım dernek adına, uçaktan atmak amacıyla bir sepet dolusu kart bastırmıştı. Bu kartta;
    « “Osmanlı Müdâfaa-i Hukûk-u Nisvân Cemiyeti azasından ve Kadınlar Dünyası muhabirlerinden Osmanlı ve İslam kadınlığı namına havada tayrân ederken (uçarken) “Kadınlar Dünyası” ismi ile muhterem ordumuza bir tayyare ihdâsını (hediye edilmesini) bilâ tefrîk-i cins ve mezhep (Irk ve mezhep ayrımı gözetmeksizin) Osmanlı kadınlığından bekler.” »
    (Müdâfaa-i Hukûk-u Nisvân Cemiyeti)

    yazıyordu. 1 Aralık 1913 Pazartesi günü dernek başkanı ile üyeler, Yeşilköy'e hareket ettiler. Saat 13:00 sıralarında ise alana vardılar. Alanda izleyiciler ile birlikte yerli ve yabancı basın mensupları da bulunmaktaydı. Belkıs Şevket Hanım'ın bineceği uçak Deperdussin tipinde bir uçaktı ve uçağın pilotluğunu Üsteğmen Fethi Bey yapacaktı. Uçağın adı ise "Osmanlı" idi ve tek motorlu üstü açık bir uçaktı. Belkıs Şevket Hanım toplanan kalabalığa küçük, kısa bir konuşma yaptıktan sonra saat 15:14 sıralarında, uçak havalandı. Yaklaşık olarak 200 metre civarında gerçekleşen uçuş, Şişli, Hürriyet Abidesi, Üsküdar ve Kadıköy üzerinde gerçekleşti. Belkıs Şevket Hanım uçakla havadayken, kalabalığa hazırlanan kartları attı. Toplam uçuş ise 15 dakika sürmüştür. Ancak bağış kampanyası istenilen ilgiyi elde edemedi. Toplamda üç hafta kadar süren kampanya süresince 2622 Kuruş toplanabildi. Ancak Belkıs Şevket Hanım'ın uçuşu yabancı basında ilgi gördü. Örneğin; Almanya'da 1872 ile 1939 tarihleri arasında yayınlanan Berliner Tageblatt (veya kısa adıyla BT) gazetesi haberinde "üzerinde dikkatle durulması gereken cesurca bir jest ifadeleriyle" tabirini kullanmıştır. Belkıs Şevket Hanım'ın uçakla uçmasının ardından, dönemin askerî hükûmeti fotoğraflarını askerî müzede sergilemiştir. Ayrıca o dönemde yeni çıkarılan bir kolonyaya da, "Belkıs Kolonya Suyu" adı verilmiştir

  • 1918 - Letonya, Rus İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
  • 1922 - Uzunköprü düşman işgalinden kurtuldu.
  • 1922 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, Abdülmecid Efendi'yi halife olarak seçti.
  • 1927 - Ankara Radyosu yayına başladı.
  • 1928 - Walt Disney'in yarattığı çizgi film Mickey Mouse'un (Miki Maus) ilk gösterimi yapıldı.
  • 1931 - Japonlar, Mançurya'yı işgal ettiler.
  • 1933 - İstanbul Darülfünunu, İstanbul Üniversitesi olarak açıldı.
  • 1936 - Adolf Hitler ve Benito Mussolini, General Franco'nun İspanya'da kurduğu Geçici Hükûmeti tanıdı.
  • 1937 - Dersim İsyanı bastırıldı.
  • 1940 - Bakanlar Kurulu, hava saldırılarına karşı bütün kent ve kasabalarda geceleri karartma yapılması kararı aldı.
  • 1941- Bir denizaltı İstanbul Burgaz adası yakınlarında Yenice gemisini batırdı, 12 kişi öldü.
  • 1945 - Doğan Kardeş Sanat Müsamereleri'nin ilki Tepebaşı Çocuk Tiyatrosu'nda yapıldı.
  • 1945 - Bulgaristan'da seçimleri Komünist Partisi öncülüğündeki Yurtsever Cephe kazandı.
  • 1953 - Feriha Sanerk, Emniyet Müdürlüğüne yükselen ilk kadın oldu.
  • İzmir'de 1923 yılında doğan Şerife Feriha Sanerk, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirdi. 1951'de kaymakamlık sınavını kazanmasına rağmen, Emniyet Genel Müdürlüğü'ne komiser muavini olarak atandı.Daha sonra Emniyet Müdürü rütbesine yükselen Şerife Feriha Sanerk, 1974 yılında emekli oldu. Eşi de başkomiser olan Sanerk, iki kız annesiydi.
  • 1960 - Türk Standardları Enstitüsü kuruldu.
  • 1965- Haldun Taner’in Şehir Tiyatroları’nda oynanan “Eşeğin Gölgesi” adlı oyunu bilirkişi kararının ardından savcılıkça sahneden kaldırıldı.
  • 1967 - Türk jetleri Kıbrıs üzerinde alçaktan uçtu. BM Barış Gücü denetimindeki  Erenköy bölgesinde Türkler ile Rumlar arasında çıkan çatışma 7 saat sürdü.
  • 1967- NATO toplantısında alınan karar: “Avrupa kıtasında bir Sovyet istilası olması halinde, çok sınırlı olmak kaydıyla nükleer silah kullanılabilir.”
  • 1970- Maraş/Afşin’de kaymakam ile müftünün camilerden dışarıya hoparlörle ses verilmesini yasaklamasına karşı 200 kadar kişi müftülüğü basıp müftüyü tartakladı.
  • 1972- 30 gündür gözaltında tutulan ve savcılıkça serbest bırakılan Cumhuriyet gazetesi yazarı İlhan Selçuk, Sıkıyönetim Komutanlığı’nın itirazı üzerine çıkarıldığı sıkıyönetim askeri mahkemecesince “TCK’nun 141. ve 142.maddelerini ihlal ettiği” gerekçesiyle tutuklandı.
  • 1975- TİP Genel Başkanı Behice Boran: “Faşist saldırılar, solu karşılıklı silahlı çatışmaya zorlayıp açık faşizmi hedefliyor. Arada işçi sınıfı ezilmek isteniyor.”
  • 1976- TİP Genel Başkanı Behice Boran, Şili Halkıyla Dayanışma Gecesi’ne çıkmalarına izin verilmeyen Şilili sanatçılar İsabel Parra ve Angel Parra ile P.Castillo’nun sınırdışı edilmesine karşı: “Milliyetçi Cephe iktidarı faşist Şili cuntasıyla işbirliğini ortaya koydu.”
  • 1976 - İspanya'da 37 yıllık diktatörlüğün ardından demokrasinin kurulması kararı alındı.
  • 1978 - Jim Jones'un liderlik ettiği Halkın Tapınağı adlı tarikatın 913 üyesi intihar etti.
  • 1978- Bursa’da akşam bir kahvehaneyi basan ülkücüler Eğitim Enstitüsü akşam bölümü öğrencisi H.Sarbalkanlı’yı taş ve sopalarla döverek öldürdü.
  • 1979- Murgul’da, Etibank bakır işletmelerinde Yeraltı Maden-İş’in örgütlenmesine engel olmak isteyen ülkücülerin kurduğu pusuda vurulan, Halkevi eski başkanı ve Devrimci Yol militanı Rafet Yıldız hayatını yitirdi.
  • 1983 - BM Güvenlik Konseyi, KKTC'yi tanımadı.
  • 1984- “Gökova’ya santral yaptırtmayız” diyen Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp’e Başbakan Özal’dan yanıt: “Köprüyü sattırmayız diyorlardı, sattık. Bu santrali de yaparız.”
  • 1985- İstanbul’da Aralık 1978’de K.Maraş Katliamı’nın ardından uygulanmaya başlanan Sıkıyönetim, 7 yıl sonra 7 ille birlikte kaldırılıp 4 ay süreli Olağanüstü Hal uygulamasına geçildi.
  • 1986- 12 Eylül darbesi sonrasının en büyük grevi NETAŞ’ta başladı. Greve bağımsız Otomobil-İş üyesi 2.650 işçi katılıyor. 
  • 1990-  ANAP’lı eski Milli Savunma Bakanı Safa Giray eski Başbakanlardan  Ecevit’in “Özel Harp Dairesi’nin Kontrgerilla ile ilişkisi olabilir” tarzı açıklamaları için “O zaman ya doğru bilsin ya bilmiyorsa sussun, kapatsın ağzını. Belki biliyorsa da susması gerekiyor” dedi.
  • 1990- DYP Genel Başkan Yard. Selahattin Kılıç, Evren’in anılarında “Özel Harp Dairesi’nin anarşi çetelerine karşı kullanılmasını Demirel önerdi, ben karşı çıktım” açıklaması için “uyduruyor” dedi. RP Genel Sekreteri Asiltürk, gizli örgütün Türkiye’de de faaliyet gösterdiğini iddia etti. 
  • 1990- Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek, evlat edindirmeye ilişkin mevzuatta değişiklikler yaptırdı: Evlat edinecek ailelerin “dini ve ahlaki yapıları” mahalle imamı ve muhtardan soruşturulacak, gece ani baskınlarla ”normal ev yaşantıları” yerinde gözlenecek. 
  • 1992 - Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu kabul edildi.
  • 1993- Özgür Gündem gazetesine 15 gün süreyle kapatma cezası verildi. Gazetenin Yazı i̇şleri Müdürü ve İmtiyaz Sahibi de 287.5 milyon TL para cezası ödeyecek.
  • 1995- Aziz Nesin’in 7-8 Nisan 1995’de kitaplarını imzaladığı Konya’daki İlkezgi Kitabevi gece kundaklanarak yakıldı.
  • 1999 - İstanbul'daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Zirvesi'nde, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Hazar geçişli doğal gaz projelerine ilişkin anlaşmalar, ilgili ülkelerin Devlet Başkanlarınca imzalandı.
  • -----------------------------------------------------------------------------------------------------------
  • 2002- Başbakan Abdullah Gül, AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan’la hazırladığı 58. Hükümet listesini Cumhurbaşkanına sundu. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Bakanlar Kurulu listesini, kritik bazı bakanlıklarda değişiklik yaparak onayladı. İDO ve İGDAŞ yolsuzluğundan yargılanmakta olan Binali Yıldırım ve Hilmi Güler ile Family Finans dahil 9 ayrı suçlamadan yargılanan Kemal Unakıtan Bakan oldu.
  • 2002-  İtalya’da eski başbakanlardan Giulio Andreotti, 1979’da bir gazetecinin öldürülmesine azmettirmek suçundan 24 yıl hapse mahkum oldu.  
  • 2003- RTÜK, Türkçe dışı dillerde yayını düzenleyen yönetmeliği hazırladı. Anadilde yayında hem TRT hem diğer özel yayın kuruluşlarına getirilen “ulusal” şartı kaldırıldı. Ancak RTÜK, izleyici profili belirleyene kadar yerel ve bölgesel kuruluşlar yayın yapamayacak. 
  • 2005- CIA’nin 1977-1981 yılları arasında başkanı olan Stansfield Turner, Bush yönetiminin “işkenceye gözyumduğunu ve onayladığını” söyledi.
  • 2005 - CHP’li kadınlar Başbakan Erdoğan’ın AİHM’nin türbanla ilgili kararını eleştirirken söylediği “Ulemaya sorulmalıydı” sözünü protesto etti.
  • 2005- Çağan Irmak’ın “Babam ve Oğlum” adlı filmi gösterime girdi.

  • 2007- Uğur Mumcu’nun 1987’de 12 Eylülcülerle bağlantılarını ortaya çıkardığı Suudi Rabıta örgütüyle çalışan Ensar Vakfı kurucusu Alaaddin Şahin ile Ramazan Yenidede, Kemal Sandıkçı gibi bazı din adamlarını AKP’nin kamuda kilit mevkilere atadığı öğrenildi.
  • 2007 - Zasyadko maden felaketi: Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk bölgesinde meydana gelen bir maden kazasında, 101 madenci hayatını kaybetti.
  • 2012- Grup Yorum’un iki üyesinin ev hapsi cezası alması, CHP Milletvekili İlhan Cihaner ve sanatçıların katılımıyla protesto edildi.
  • 2013- Oğulları askerde “intihar eden” aileler Meclis’te CHP Milletvekili Hüseyin Aygün ile birlikte basın toplantısı yaptı ve çocuklarının intihar ettiklerine inanmadıklarını, gerçeğin ortaya çıkarılması ve sorumluların yargılanmasını istediler.
  •  2015- Nijerya’nın Adamawa eyaletinin başkenti Yola’daki patlamada 32 kişi hayatını kaybetti, 80 kişi yaralandı. 


 DOĞUMLAR: 





 ÖLÜMLER: 


      (derleyen: mstfkrc)

Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)