16 Kasım 2022 Çarşamba

BELLEK - 17 KASIM -

 


 OLAYLAR: 

  • 1558 - İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth tahta çıktı.
  • 1869 - Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan Süveyş Kanalı, görkemli bir törenle açıldı.
  • 1877 - Rus birlikleri Kars'a saldırdı.
  • 1913- Osmanlı Devleti’nde ilk istihbarat teşkilatı (Teşkilât-ı Mahsusa) kuruldu.
  • 1913 - Panama Kanalı’ndan ilk gemi geçiş yaptı.
  • 1918 - İngilizler, Bakü'yü işgal ettiler.
  • 1922 - Sibirya, Sovyetler Birliği'ne katıldı.
  • 1922 - Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet (Vahdettin), İstanbul'u terk etti.
  • 1922 - Şarköy'ün 2,5 yıllık Yunan işgalinden kurtuluşu.
  • 1924 - İlk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu. Kurucuları arasında Halk Fırkası’ndan 9 Kasım’da ayrılan Refet (Bele), Adnan (Adıvar), Ali Fuat (Cebesoy), Hüseyin Rauf Orbay da vardı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisiydi.
  • 1929- Sovyetler Birliği’nde Nikolay Buharin politbürodan çıkarıldı.
  • 1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası kendini feshetti.
  • 1933 - Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ile ticari ve diplomatik ilişkiler kurmaya başladı.
  • 1934- Şehir Tiyatrosu’nda üç milli opera oynanmasına karar verildi. Ülkü Yolu, Taş Bebek ve Bayönder operaları sahnelenecek.
  • 1936 - Alman mimar ve şehir plancısı Bruno Taut, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisinin   başına getirildi.
  • 1939- Türk ordusundaki son Alman danışmanlar Türkiye’den ayrıldı.
  • 1942- Bigadiç, Sındırgı ve Gölcük’te deprem..

  • 1942 -  Mısır kralı Faruk sürgüne gönderildi, yerine albay Cemal Abdul Nasır geçti.
  • 1951- Nazım Hikmet’e Prag’da düzenlenen törenle “Uluslararası Dünya Barış Ödülü” verildi.
  • 1957- Erzurum Atatürk Üniversitesi açıldı.
  • 1960- Che, Moskova ziyaretinin ardından Çin Halk Cumhuriyeti’ne gidip Başkan Mao ile görüştü. 1 Aralık’ta Küba adına işbirliği anlaşmasını imzaladı.
  • 1963 - Yerel seçimleri Adalet Partisi kazandı.
  • 1967 - TBMM ikinci kez yaptığı gizli oturumda, 18 saat 20 dakika Kıbrıs'taki son gelişmeleri görüştü.
  • 1970- İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi’ni sabaha karşı basan ülkücüler okulu işgal edip, sabah okula gelen solcu öğrencilerle çatıştı. Fakülte’den polis eşliğinde çıkan ülkücü grup bu kez İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüs’e gidip solcu öğrencilerle silahlı çatışmaya girdi, 2 öğrenciyi yaraladı. Kimya Fakültesi’nde öğrencilerin astığı Mustafa Kemal afişleri Dekan tarafından yırtılınca öğrenciler boykota başlamış, asistanlar ve bazı profesörler de eyleme destek vermişti.
  • 1971- THKP-C davasında Mahir Çayan ve 4 arkadaşının (U.Bardakçı, K.Dede, N.Demir, İ.Demir) hazırladığı ortak savunmanın okunmasına başlandı. Çayan ”Biz burada lükstür diye bundan 3 ay önce rafa kaldırılan 27 Mayıs Anayasası’nı ortadan kaldırmaya teşebbüsten sanığız” dedi.
  • 1972 - Türkiye'de ilk kadın partisi olan Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi kuruldu.
  • 1972 - Juan Peron, 17 yıllık sürgünden sonra Arjantin'e döndü.
  • 1973 - Atina'da üniversite öğrencileri, cunta rejimine karşı ayaklandılar. Yunanistan’daki Politeknik okulu işgalinde, 3.gün sabaha karşı tanklarla operasyon yapıldı: 36 ölü. Politeknik baskını sonrası tanklar Atina’da meydanları, üniversiteleri ve parlamentoyu kontrol altına aldı; yaklaşık 1.000 kişi gözaltına alındı.
  • 1976 - Türkiye İşçi Partisi'nin davetlisi, Şilili sanatçılar sınırdışı edildi.
  • 1977 - Cahit Karakaş, TBMM'nin 13. Başkanı oldu. Görevi 12 Eylül 1980'de sona erdi.
  • 1981- MHP Davası’nda yargılanan Alparslan Türkeş sorgusunda: “Ben faşist değilim. Bütün hayatım boyunca demokrasiyi ve Atatürkçülüğü savundum. Bu iddianame ile sanık sandalyesine Türkiye Cumhuriyeti, Devlet, Atatürk ve Türk milliyetçileri oturtulmuştur” dedi.
  • 1983- Yorgun Savaşçı filmi yaktırıldı. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT Genel Müdürü Macit Akman, “gerekçe olarak, senaryonun tarihi gerçeklere uymadığı gösterildi” dedi.
  • 1989 - Çekoslovakya'da Kadife Devrimi başladı. Halk mumlar ve anahtarlıklarla şehir meydanlarında toplandı.
  • 1990- İtalya’da Başbakan Andreotti, ”Gladyo”nun ”devlet sırrı” kategorisinden çıkarıldığını, Sardunya Adası’ndaki üssünün ziyaret edilebileceğini söyledi. Askeri Gizli Servis Komutanı devlet televizyonundaki 1 saatlık söyleşide, Gladyo’nun faaliyetleri hakkında bilgi verdi. İtalyan Parlamentosu alt komisyonunun soruşturması sırasında, Gladyo’ya paralel faaliyet gösteren ancak istihbarat servisinin bilgisi dışında çalışan, Gladyo’dan farklı yerlerde saklı silahları bulunan 3 bin hücreli ikinci bir anti-komünist örgüt ortaya çıkarıldı.
  • 1990- MÇP Genel Başkanı Alparslan Türkeş,1980 darbesiyle kapatılıncaya kadar başında bulunduğu MHP’nin kontrgerilla, Özel Harp Dairesi veya başka bir kuruluşla ilgisi ve işbirliğinin olmadığını, Özel Harp Dairesi’ne kontrgerilla yakıştırmasının yanlış olduğunu ileri sürdü.
  • 1990- DSP Genel Başkanı Ecevit K.Evren’in anılarında 1980’de Başbakan Demirel’in Özel Harp Dairesi’ndeki elemanların teröristlerle çete savaşı yapmasını istediğini, Evren’in buna şiddetle karşı çıkıp ”vaktiyle yanlış kullanıldı, ben gerçek görevine yönelttim” dediğini aktardı. 
  • 1993 - Güney Afrika siyasi liderleri, ırk ayrımına son veren yeni Anayasayı kabul ettiler.
  • 1996- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, ÖDP Ankara’da “Ya Hesap Verecekler, ya Halk Onları Süpürecek” sloganıyla bir miting yaptı. 8 bin ÖDP’li, Susurluk kazasıyla ortaya çıkan, Çiller ailesine-Ağar’a-Çatlı’ya uzanan “devlet-mafya-polis” ilişkisini protesto etti. Bir heyet Meclis başkanlığına dilekçe verdi

  • 1995 - Osman Hamdi Bey'in "Yeşil Türbe" tablosu, Birleşik Krallık'ta 37 milyar liraya satıldı.
  • 1999 - İrlanda'yı yenen Türkiye millî futbol takımı, Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılma hakkı kazandı.
  • 2000- ABD’nin Teksas eyaletinde idam kararı kesinleşen zihinsel özürlü Johnny Paul Penry’nin cezasının infazı, idamına dört saat kala Yüksek Mahkeme tarafından ertelendi.
  • 2001- – Yugoslav güçlerinin 1999’da çekildiği, idareyi BM’nin devraldığı Kosova’da düzenlenen ilk seçimlerden  Arnavut lider İbrahim Rugova’nın Kosova Demokrat Birliği (LDK) birinci parti olarak çıktı.
  • ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
  • 2002- Tel Aviv-İstanbul seferini yapan İsrail Hava Yollarına ait yolcu uçağı, Tevfik Fukra adlı Filistinli yolcu tarafından kaçırıldı. İstanbul Atatürk Havalimanı’nda saat 21. 45’te güvenlik güçlerince etkisiz hale getirilen Fukra, eylemi İsrail yönetimine tepki olarak gerçekleştirdiğini söyledi. 
  • 2003- İstanbul Galata’da Neve Şalom Sinagoğu ile Şişli’de Beth İsrael Sinagoğu’na yapılan bombalı saldırıları Kaideye bağlı, “Şehit Ebu Hafız El Masri” örgütü üstlendi.
  • 2004- 1996 Yılında polis tarafından öldürülen İrfan Ağdaş’ın ailesi AİHM’de açtığı davada 15 bin Euro tazminat kazandı. Ağdaş’ın ölümünden yargılanan 3 polis beraat etmiş, karar Yargıtay’ca da onanmıştı. Ağdaş ailesinin Behiç Aşçı, tazminatı kabul etmeyerek ”yeniden yargılama” talebinde bulundu.
  • 2004- Avrupa Parlamentosu’nda KKTC ekonomisini geliştirmek amacıyla Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı tüzük 39 ‘hayır’ oyuna karşılık 618 “evet” oyuyla kabul edildi. Tüzük, Avrupa Konseyi’de onaylarsa KKTC’ye mali yardım yapılmasını öngörüyor.
  • 2005- Şili eski diktatörü 89 yaşındaki Augusto Pinochet’in mahkemeye çıkmasına engel olmadığına karar verildi. Eski diktatör, 1975’te 115 sosyalistin öldürüldüğü “Colombo Operasyonu” ile ilgili yargılanacak.
  • 2006- Irak’ın Mahmudiye köyünde 14 yaşındaki Iraklı kıza tecavüz edip annesi, babası ve kızkardeşiyle birlikte öldürmekle suçlanan uzman çavuş James P. Barker ABD’nin Kentucky eyaletinde yapılan duruşmada ömür boyu hapse mahkum edildi.
  • 2006 - 1994 yılında keşfedilen 111 atom numaralı yapay elemente, resmen Röntgenyum (Rg) adı verildi.
  • 2016 - Siirt'in Şirvan ilçesindeki Madenköy yakınlarındaki bakır madeninde meydana gelen ve 16 işçinin ölümüyle sonuçlanan kaza olmuştur.
  • 2017- İtalyan Profesör Sergio Canavero dünyanın ilk kafa naklini bir ceset üzerinde gerçekleştirdi. 18 saat süren operasyonun başarılı olduğunu söyleyen Profesör bu ameliyatı yakın zamanda canlı bir kişi üzerinde uygulayacağını söyledi.


 DOĞUMLAR: 

  • 1503 - Agnolo Bronzino, İtalyan ressam (ö. 1572)
  • 1831 - Manuel Antônio de Almeida, Brezilyalı yazar (ö. 1861)
  • 1866 - Voltairine de Cleyre, Amerikalı anarşist (ö. 1912)

  • 1867 - Henri Joseph Étienne Gouraud (17 Kasım 1867 - 16 Eylül 1946), 
  • Fransız asker. Mayıs 1915'te yönetimindeki 10. tümenle Çanakkale Savaşı'na katılmış. Haziran 1915'te Birinci Kerevizdere Muharebesi ve Zığındere Muharebesi sırasında sağ kolu kopmuş, iki bacağı da kırılmıştır. Tekrar askeri hizmete geri dönen Gouraud,  Fas ve Avrupa'da çeşitli görevlerde bulundu.1923 yılında, Fransa'ya geri döndü. 1923-1937 yılları arası Paris Askeri Valisi oldu. 1937 yılında emekli olana kadar 1927'den itibaren Müttefik Yüksek Savaş Konseyi'nde görev yaptı. General Gouraud 1946 yılında Paris'te öldü.
  • 1870 - İbnülemin Mahmut Kemal İnal (17 Kasım 1870 - 24 Mayıs 1957),  Türk yazar, tarihçi, edebiyat tarihçisi, müzeci ve mutasavvıf. Osmanlı Devleti’ne 33 yıl boyunca çeşitli görevlerde hizmet eden İbnülemin, II. Abdülhamit devrinde Yıldız Sarayı arşivinde görev yapmış ve cumhuriyet devrinde ise arşivin tasnif edilerek Başbakanlığa devredilmesine başkanlık etmişti. 1913 yılında Süleymaniye Camii külliyesinde “Evkaf-ı İslâmiye Müzesi” adıyla kurulan Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nin kurucusudur. Benzer bir kurumu Kahire’de de kurmuştur. Toplumsal hayatta çok hızlı ve büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemde yaşaması ve pek çok tanınmış kimse ile şahsen bir arada bulunması onu biyografi alanında pek çok eser vermeye yöneltti. Son dönem Osmanlı şairleri, müzisyenleri, sadrazamları, hattatları hakkındaki eserleri ile bu kişilerin unutulmalarını önlemeye çalıştı. Şiir, roman, hikâye gibi alanlarda da eser verdi. Yaşamı boyunca konağındaki düzenli toplantılarda ilim ve sanat dünyasından kimseleri ağırlayarak kültür hayatına hizmet etti.
  • 1906 - Soichiro Honda, Japon iş insanı (ö. 1991)

  • 1921 - Albert Bertelsen, Danimarkalı ressam ve grafik sanatçısı (ö. 2019)

  • 1925 - Rock Hudson, Amerikalı oyuncu (ö. 1985)
  • 1927 - Fenella Fielding, İngiliz oyuncu (ö. 2018)
  • 1928 - Rance Howard, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
  • 1939 - Aşık Mahsuni, Türk halk ozanı (ö. 2002)

  • 1942 - Martin Scorsese, Amerikalı sinema yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
  • 1943 - Lauren Hutton, Amerikalı eski model ve oyuncu
  • 1944 - Danny DeVito, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve yapımcı

  • 1944 - Rem Koolhaas, Hollandalı mimar ve mimarlık teorisyeni

  • 1945 - Roland Joffé, İngiliz-Fransız film yönetmeni
  • 1958 - Mary Elizabeth Mastrantonio, Amerikalı aktris ve şarkıcı
  • 1963 - Dylan Walsh, Amerikalı oyuncu
  • 1966 - Sophie Marceau, Fransız oyuncu
  • 1978 - Tom Ellis, Galli oyuncu
  • 1978 - Rachel McAdams, Kanadalı oyuncu
  • 1981 - Sarah Harding, İngiliz model, şarkıcı ve aktris (ö. 2021)
  • 1983 - Viva Bianca, Avustralyalı aktris
  • 1983 - Harry Lloyd, İngiliz aktör



 ÖLÜMLER: 


      (düzenleyen: mstfkrc)
Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)