OLAYLAR:
- 1612 - Galileo Galilei, Neptün'ü keşfeden ilk astronom oldu. Fakat yanlışlıkla onu bir yıldız olarak tanımladı.
- 1785 - NGC 2022 bulutsusu, Frederick William Herschel tarafından keşfedildi.
- 1836 - İspanya, Meksika'nın bağımsızlığını tanıdı.
- 1869 - Ohio'lu (ABD) diş doktoru William F. Semple, sakızın patentini aldı.
- 1878 - Dundee (Birleşik Krallık) yakınlarındaki bir demiryolu köprüsü (Tay Bridge) çöktü: 75 kişi buzlu sularda boğuldu.
- 1895 - Alman bilim insanı Wilhelm Röntgen, X ışınlarını keşfettiğini duyurdu.
- 1897 - Edmond Rostand'ın yazdığı "Cyrano de Bergerac" adlı oyun Paris'te gösterime girdi.
- 1929- 23 yaşındaki 2 yıllık öğretmen Emin Türk Eliçin “Resimli Ay” dergisinde 1927’de yayınlanan “Köyümde Ne Gördüm” başlıklı ilk yazısından dolayı tutuklandı. Resimli Ay, Sabiha-Zekeriya Sertel çifti tarafından 1924-1931 yılları arasında yayınlandı.
- 1908 - Sicilya Messina'da 7,5 büyüklüğünde deprem: 80 bin kişi öldü.
- 1938- Hasan Ali Yücel Milli Eğitim Bakanlığına getirildi.
- 1960- Yazar Reşat Nuri Güntekin’in ölümünden 4 yıl sonra “Son Sığınak” adında yeni bir romanı ortaya çıktı.
- 1961- Milletvekili maaşlarına yapılacak zam, Meclis’te tepkiyle karşılandı.
- 1970- 22Aralık gecesi Ankara Ünv.Hukuk Fakültesi’nde nöbette iken ülkücülerce kurşunlanıp hastanede tedavi altına alınan, Dev-Genç üyesi İlker Mansuroğlu yaşamını yitirdi.
- 1972- Ticaret Bakanlığı’nın raporu: 120 büyük şirketin 70’i yabancı sermayenin kontrolünde. İmalat sanayiinde 98 büyük şirketin 50’si, madencilikte 4 şirketin tamamı, hizmetler sektöründe 18 şirketin 16’sında hisse çoğunluğu yabancılarda.
- 1973 - Aleksandr Soljenitsin, Sovyet hapishanelerini anlattığı "Gulag Takımadaları" adlı eserini yayımladı.
- 1973 - İsmet İnönü, Devlet töreniyle Anıtkabir'e defnedildi.
- 1975- İskenderun Demir- Çelik Tesisleri açıldı. Açılışı Başbakan Süleyman Demirel ile Sovyetler Birliği Başbakanı Aleksey Kosigin yaptı.
- 1976- Öğrenciler arasında çıkan olaylar nedeniyle İstanbul Üniversitesi Fen, Hukuk ve Edebiyat Fakülteleri kapatıldı. Rektör Prof. Ilgaz Alyanak’ın Mütevelli Heyeti’nce görevden alındığı ODTÜ’de Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Rona Aybay: “Yeni rektörle işbirliği yapmayacağız”. CHP Genel Başkanı Ecevit: “Mütevelli Heyeti Başkanı taraflıdır, çıkacak olaylardan MC iktidarı sorumludur.”
- 1977- Hacettepe Üniversitesi, dün Mühendislik Bilimleri Fakültesi Fizik Bölümü Başkanı Prof.Dr. Yalçın Sanalan’ın evinde silahlı saldırıya uğrayarak ağır yaralanması üzerine 1 yıl süreyle tatil edildi. Hacettepe Üniversitesi öğretim üyeleri ve yardımcıları ile öğrenciler Başbakanlığa (Milliyetçi Cephe hükümeti) ve TBMM’ne yürüyerek siyah çelenk bıraktı, bir heyet Senato ve Meclis başkanları ile görüştü.
- 1979- Kahramanmaraş katliamının yıldönümünde derse girmeme eylemine katılan 1711 öğretmen görevden alındı.
- 1979- Uşak’ta Alaybey İlkokulu’nun TÖB-DER üyesi öğretmeni Alaattin Selçuk (33) akşam üzeri okulundan çıkıp Nuri Şeker Caddesi’nde yürürken iki ülkücünün silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
- 1979- Aydın Karacasu Dikmen köyünde eşiyle birlikte öğretmenlik yapan, TÖB-DER’li ve Devrimci Yol taraftarı Abidin Kavurmacı (1950/ Aydın- Karacasu), geceyarısı evini basan kişilerce öldürüldü.
- 1980- Gaziantep Allaben mahallesinde, bir apartman dairesine, kolluk güçleri tarafından yapılan baskında çıkan çatışmada, Devrimci Yol militanı Ali İhsan Özer (1949- Malatya/ Yazıhan) öldürüldü, çatışmada Üsteğmen Şahin Akkaya, sol görüşlü militan Veysel Güney tarafından başından vurularak öldürüldü. Veysel Güney yaralı olarak yakalandı. Güney, 10 Haziran 1981’de Gaziantep’te idam edildi.
- https://malatyahaber.com/haber/ben-kimseyi-oldurmedim/
- 1981- 1 Aralık’ta çalıştığı montaj atölyesinden gözaltına alınan film yönetmeni Ali Özgentürk, 1 hafta önce nakledildiği Selimiye Kışlası’nda mahkemeye çıkarılacağı günü bekliyor
- 1981 - Amerikalı ilk tüp bebek Elizabeth Jordan Carr, Norfolk-Virginia'da dünyaya geldi.
- 1988- Bir grup kadın, işe alınmada bekaret kontrolü isteyen Harita Genel Müdürlüğü’nü telgraf çekerek protesto etti.
- 1989- YÖK, Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ne 1987’de eklenen, üniversitelerde türban ve başörtüsü takılmasına zorluk çıkarıp disiplin cezalarını öngören “çağdaş kıyafet zorunluluğu” fıkrasını yürürlükten kaldırdı. İnisiyatif, fiilen üniversite rektörlerine bırakıldı.
- 1990- Beyoğlu Belediyesi’nin otoparka dönüştürdüğü Taksim Gezi Parkı yeni proje ile “sadece yayaya açık aktif yeşil alana” dönüştürülecek.
- 1990- ANAP’lı Devlet Bakanı Cemil Çiçek kamu iktisadi kuruluşlarına, Türk-İş’in 3 Ocak’ta ülke genelinde yapacağını açıkladığı ”işe gitmeme” eylemine katılacak işçilerin “Pazar yevmiyelerinin kesilmesi ve gerekirse işten çıkarılmaları” talimatını içeren bir genelge gönderdi.
- 1995- Yargıtay, 723 sanıklı Ana Devrimci Yol Davası’nda temyize giden 359 sanık hakkında incelemesini tamamladı: 7 idam, 36 müebbet ve 152 çeşitli hapis cezalarını (64’ünü düzelterek) onayladı, 23’ünün cezasını -aleyhte-bozdu ve 176 sanığın cezasını zamanaşımından düşürdü.
- 1996- Erzurum Palandöken’de facia; çığ düşmesi sonucu 6 çocuk kayakçı öldü.
- 1996- Hakkında 2 yıl kesinleşmiş hapis cezası bulunan Aczmendi Müslüm Gündüz, müridi olan bir kadın ile İstanbul’da yakalandı.
- 1997 - Ankara metrosu açıldı.
- 1999 - Saparmurat Niyazov, kendisini Türkmenistan'ın yaşam boyu lideri ilan etti.
- 2000 - Adrian Năstase, Romanya Başbakanı oldu.
- 2000- “Hayata Dönüş Operasyonu” kapsamında Çankırı Cezaevi’nde gerçekleştirilen müdahalede yanan Hasan Güngörmez hayatını kaybetti. 20 cezaevinde yapılan operasyonlarda hayatını kaybeden siyasi tutuklu ve hükümlü sayısı 29’a yükseldi. Operasyonlarda iki de jandarma hayatını kaybetmişti. Hayata Dönüş sonrasında başka cezaevlerine nakledilen veya hastaneye kaldırılan 2.019 mahkum açlık grevi/ ölüm orucuna devam ediyor.
- 2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, anayasal yetkilerini kullanarak ölüm orucunda kalıcı hafıza kaybına (wernicke korsakoff ) uğrayan 18 yıla hükümlü Erdal Doğan’ın kalan cezasını affetti.
- --------------------------------------------------------------------------------
- 2002- Ermenistan Medya Komitesi Başkanı Tigran Nagdalyan uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
- 2003- R.Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlık koltuğuna oturduğu 14 Mart 2003’den sonraki ilk icraatının, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı dönemini mercek altına alan müfettişleri merkeze çekmek olduğu ortaya çıktı. Denetim ekipleri Ocak 2002’den beri inceleme yapıyordu.
- 2003- Başbakan Erdoğan AKP İl Başkanları toplantısında konuştu: Rejimi değil, sistemi değiştireceğiz. Amacımız derin demokrasiyi güçlendirmektir.”
- 2003- Sırbistan’da Slobodan Miloseviç’in devrilmesinden üç yıl sonra genel seçimler yapıldı. Aşırı milliyetçi Sırp Radikal Partisi (SRS) birinci parti oldu. Ancak hükümet kuracak çoğunluğu elde edemediği için ılımlı dört parti koalisyon kuracak.
- 2004- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Kanunu’nu (CİK) onayladı. CİK yürürlüğe girince, kapatılan Refah Partisi son Genel Başkanı Necmettin Erbakan, hapse girmeyecek. Yasaya göre, 75 yaşını bitiren ve üç yıldan az ceza alanlar, rapor almaları ve verdikleri zararı ödemeleri koşuluyla cezalarını evde çekebilecek.
- 2004- 2 gün önce Taksim AKM önünde dövizle F tipi cezaevi protestosu yapıp ardından üzerine benzin dökerek kendini yakan DHKP-C’li Sergül Hatice Albayrak (26) hayatını kaybetti. Uşak Cezaevi’nde 25 Temmuz’da ölüm orucuna başlayan Albayrak 2 hafta önce tahliye edilmişti.
- 2004- Kaide lideri Usame bin Ladin, Irak’ta işgal güçlerine malzeme sağlayan aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerin vatandaşları için “ölüm fetvası” yayımladı.
- 2005- Bolivya’nın ilk yerli ve sosyalist Devlet Başkanı Evo Morales, kendisinin, kabine üyelerinin ve partisinden meclise giren 157 vekilin maaşlarını yüzde 50 azalttı.
- 2005- İsrail, “Filistinli militanların füze saldırılarını engellemek” gerekçesiyle Gazze’nin kuzeyinde tampon bölge uygulaması başlattı. Boşaltılan eski Yahudi yerleşim birimlerini bombalamaya başladı.
- 2006- Ekvador’da sosyalist lider Rafael Correa, 17 bakanlıktan 7’sine kadınları atadı. Savunma Bakanlığı’na da bir kadın getirdi. Sosyalist Parti Başkanı Guadalupe Larriva, orduda görev yapmamış ilk silahlı kuvvetler komutanı unvanını da aldı.
- 2006- Somali’de yedi aydır iktidarda bulunan Birleşik İslam Mahkemeleri, başkent Mogadişu’dan çekildi. Kente Etiyopya ordusunun desteğinde Batı yanlısı geçici hükümet güçleri girdi. BİM lideri Şeyh Ahmet “Kan dökülmesini önlemek için çekildik. Çünkü Etiyopya ordusu soykırım yapıyor” dedi.
- 2006- Beyazıt Meydanı’nda bir araya gelen DİSK ve Eğitim-Sen üyeleri ile öğrenciler, üniversitelerde artan ülkücü saldırılarını protesto etti.
- 2006- ÖDP İstanbul İl Başkanlığı, F tipi cezaevlerinde tecride karşı evinde ölüm orucundaki Avukat Behiç Aşçı’ya destek için akşam Taksim’den İstiklal’deki ÖDP İlçe Örgütü’ne yürüdü.
- 2007- Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Doç.Dr.Necati Yenice’nin bir hasta yakını tarafından vurulması sağlık örgütlerince yürüyüşle protesto edildi.
- 2008- Emek ve Demokrasi Platformu bileşeni partiler ve kitle örgütleri Zeytinburnu Adliye Meydanı’nda zamlar ve işten çıkarmaları protesto etti.
- 2008- İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları Ankara ve İstanbul’da TKP’lilerce protesto edildi.
- 2011- Uludere’de Irak’tan katırlarla kaçak mazot ve sigara getiren Roboski ve Bujeh köylerinden 38 Kürt genci akşam saatlerinde uçaklarla -1 saat boyunca aralıklarla- bombalandı: 34 ölü. Gençlerin 28’i aynı ailedendi. TBMM Alt Komisyonu Raporu: (27 Mart 2013) “Kasıt yok”; Genelkurmay Askeri Savcılığı Soruşturması: “Kaçınılmaz hataya düşülmüş, kamu davasına gerek yok, takipsizlik” (07 Ocak 014); AYM başvurusu: “53 avukattan 3’ünün başvuru dosyasında vekaletnamesi yok, Ret” (24 Şubat 2015). Roboski davası 22 Ağustos 2016’da 281 kişinin başvurusu ile AİHM’e taşındı.
- 2012- Vasıf Öngören’in “Zengin Mutfağı” adlı oyununun Harbiye Muhsin Ertuğrul’da sahnelenişi sırasında ülkücü bir grup oyunculara küfür ederek salonu terketti.
- 2012- ODTÜ’ye yönelik baskıları protesto için gençlik örgütleri ve Öğretim Elemanları Derneği üyeleri İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü’nde yürüdü .
- 2013- Gezi Tutukluları Aileleri Platformu G.Saray’daki oturma eylemlerinin 27.haftasında Roboski Katliamı’nı da andı.
- 2013- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sebahat Tuncel hakkında 8 yıl 9 ay hapis cezasını onadı.
- 2013- Eskişehir’de yolsuzluk ve rüşvet ilişkilerini protesto yürüyüşüne katılan yaklaşık 80 kişiye “Trafik Kanunu’na Muhalefet” gerekçesiyle 343 TL ceza kesildi.
- 2017- 15 Temmuz 2016 darbe girişiminde, kahraman olarak haberlere konu olmuş, ödül ve madalya verilmiş Yüzbaşı Burak Akın, FETÖ üyesi olduğunu söyleyerek polise teslim oldu. 11 gün sonra serbest bırakıldı.
DOĞUMLAR:
- 1865 - Félix Vallotton, İsviçreli-Fransız ressam ve matbaacı (ö. 1925)
- 1871 - Frederick William Pethick-Lawrence, Britanyalı politikacı (ö. 1961)
- 1885 - Vladimir Tatlin, Sovyet mimar, heykelci ve kuramcı (ö. 1953)
- 1888 - F. W. Murnau, Alman sinema yönetmeni (ö. 1931)
- 1903 - Earl Hines, Amerikalı piyanist (ö. 1983)
- 1908 - Lew Ayres, Amerikalı aktör (ö. 1996)
- 1921 - Johnny Otis, Yunan asıllı Amerikalı blues müzisyeni ve şarkıcısı (ö. 2012)
- 1922 - Stan Lee, Amerikalı çizgi roman yazarı (ö. 2018)
- 1924 - İsmet Ay, Türk tiyatro oyuncusu (ö. 2004)
- 1926 - Gökşin Sipahioğlu, Türk gazeteci ve foto muhabiri (ö. 2011)
- 1931 - Guy Debord, Fransız Marksist filozof, yazar ve sinemacı (ö. 1994)
- 1931 - Martin Milner, Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
- 1934 - Maggie Smith, İngiliz oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1947 - Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı
- 1953 - Richard Clayderman, Fransız piyanist
- 1954 - Denzel Washington, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1973 - Seth Meyers, Amerikalı komedyen, siyasi yorumcu ve televizyon sunucusu
- 1977 - Keremcem, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
- 1977 - Mine Çayıroğlu, Türk oyuncu ve şarkıcı
- 1978 - Özgü Namal, Türk oyuncu
- 1979 - Noomi Rapace, İsveçli oyuncu
- 1980 - Vanessa Ferlito, Amerikalı aktris
- 1981 - Sienna Miller, İngiliz kadın oyuncu, model ve moda tasarımcısı
ÖLÜMLER:
- 1491 - Bertoldo di Giovanni, İtalyan heykeltıraş (d. 1420)
- 1706 - Pierre Bayle, Fransız filozof (d. 1647)
- 1708 - Joseph Pitton de Tournefort, Fransız doğabilimci (d. 1656)
- 1734 - Rob Roy MacGregor, İskoç halk kahramanı (d. 1671)
- 1736 - Antonio Caldara, İtalyan asıllı Barok müzik döneminde klasik Batı müziği bestecisi (d. 1670)
- 1795 - Eugenio Espejo, Güney Amerikalı doktor ve yazar (d. 1747)
- 1849 - Quatremère de Quincy, Fransız yazar, arkeolog ve sanat tarihçisi (d. 1755)
- 1870 - Aleksey Lvov, Rus besteci (d. 1799)
- 1912 - Ahmet Mithat Efendi, Türk yazar, gazeteci ve yayıncı (d. 1844)
- 1925 - Sergey Yesenin, Rus şair (d. 1895)
- 1937- “Bolero” adlı bestesiyle tanınan Fransız besteci Maurice Ravel yaşamını yitirdi.
- 1938 - Florence Lawrence, Kanadalı-Amerikalı aktris (d. 1886)
- 1942 - Ahmet İhsan Tokgöz, Türk bürokrat, siyasetçi, yazar, çevirmen ve spor yöneticisi (d. 1868)
- 1950 - Max Beckmann, Alman ressam, çizer, baskıcı, heykeltıraş ve yazar (d. 1884)
- 1952 - Kerim Erim, Türk ordinaryüs matematikçi (d. 1894)
- 1959 - Ante Pavelić, Hırvat faşist siyasetçi (d. 1889)
- 1984 - Sam Peckinpah, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1925)
- 1993 - William L. Shirer, Amerikalı gazeteci, savaş muhabiri ve tarihçi (d. 1904)
- 2004- Amerikalı eleştirmen, sinemacı, tiyatro yönetmeni, öykü-roman yazarı, insan hakları savunucusu ve savaş karşıtı Susan Sontag, 71 yaşında öldü. Sontag, Vietnam Savaşı sırasında “beyaz ırkın insanlık tarihinin kanseri” olduğunu söylemişti.
- 2011 - Hasan Mutlucan, Türk Halk Müziği sanatçısı (d. 1926)
- 2016 - Debbie Reynolds, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcı, iş insanı ve koleksiyoncu (d. 1932)
- 2018 - Peter Hill-Wood, Britanyalı iş insanı (d. 1936)
- 2018 - Amos Oz, İsrailli romancı ve gazeteci (d. 1939)
- 2020 - Josefina Echánove, Meksikalı aktris, model ve gazeteci (d. 1927)
(derleyen: mstfkrc)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder