Belli ki Brueghel, özellikle çocukların kollanması gereken oyunlar için yetişkinlere görev vermiş ve oyun olduğunda dahi çocuklara iki konuda sahip çıkılması gerektiğini düşünmüştür.
Pieter Brueghel’in “Çocuk Oyunları” resminde 168 erkek, 78 kız çocuğu 90’dan fazla oyun oynar. Resimdeki çocukların tamamı oyuna katılmış, kimse çekindiği için izleyen olarak kalmamış ya da dışlandığı için mutsuz, köşesine çekilmemiştir. Resimde eğlenmeyen çocuk yoktur. Brueghel, resmin mekanını çocukların oyun alanına çevirmiştir. Resimde belirgin bir ışık, gölge yoktur. Sol taraftaki açık manzara tarafından gelen aydınlığın, binaların sağ duvarında oluşturduğu gölge dışında ne çocukların ne de nesnelerin belirgin gölgeleri vardır. Ufuk çizgisine doğru daralan basit perspektif dışında resim iki boyutludur. Bu açıdan resmin minyatür etkisi yüksektir. Her minyatür resimde olduğu gibi resimde ilk bakışımızı yakalayacak bir odak noktası yok. Resmin bütününe aynı anda bakıyoruz. Ancak resmin ayrıntılarını anlayabilmemiz için parça parça ve yakından bakmamız da zorunlu. Yine de resimde, sol alt köşeden başlayan ve sağ üst köşeye doğru uzanan bir yol, bakış için giriş açısı oluşturuyor. Bu köşeden başlayıp çocukları takip ederek resmi sağ üst köşeye -siluet olarak uzakta görünen kiliseye- kadar taradığımızda, alanın tamamının çocuk oyunlarıyla dolu olduğunu görüyoruz.
Resim bir çocuk oyunu ansiklopedisi gibidir. Betimlenen oyunlar beceri oyunları, kurallı oyunlar, rol yapma oyunları olarak sınıflandırılabilir. “Çocuk oyunları” 16. yüzyıldan bugüne miras kalan oyunları görebilmek için muhteşem bir kaynaktır. Körebeden beş taşa, birdir birden uzun eşeğe, çember çevirmeden topaç döndürmeye kadar çocuk oyunlarının büyük kısmı, insanların günlük yaşamında sürekliliğini koruyabilmiştir. İnternet araması ile Brueghel’in resminde yer alan oyunların tamamına ulaşmak mümkün1. Oyunları tahmin etmenin bir oyun haline getirildiği internet siteleri de oldukça eğlenceli 2.
Brueghel Katolik ve Protestanlık arasındaki savaşın yoğun olduğu bir dönemde ve hala orta çağ kalıntılarının olduğu bir toplumda yaşadı. Resimsel odağını dini temalar yerine insanların günlük yaşamlarına çevirdi. Köylünün sıradan meşgaleleri, rutinleri, bir araya gelerek düzenledikleri eğlenceleri, dansları resimlerinin konusu oldu. Günlük yaşam resimlerinde insanların komik ve sıradan hallerine yer verdi; düğünler, yemek yenen kalabalık masalar, bir tarafta dişini çektiren bir köylü, bir taraftan ekmeğini yeni çıkarmış bir fırıncı, hepsi bir arada Brueghel’e özgü bir karmaşa içindedir. Bu resimler kibirden uzak ve samimidir. Kırsal hayat ilk defa Brueghel’in fırçası ile yaşam doludur. Bu resimlerde köylüler dünyevi konular ile ilgilidir. Uzaklarda bir yerlerde görünen kilise, ağaçta asılı Meryem Ana resmi köylülerin dikkatini çekmez. “Köy Düğünü” ve “Köylü Dansı” resimleri bunun iyi örnekleridir.
“Çocuk oyunları” Brueghel’in nüktedanlığını içermekle birlikte onun resimleri içerisinde özeldir. Betimlediği 90’dan fazla çocuk oyunu ile tarihi belgelemek, korumak isteyen tarafı baskındır. Diğer taraftan içerdiği düşünülen çeşitli gizli anlamlarla tartışmalıdır. Bunların içerisinde aslında yetişkinleri resmetmiş olduğunu söyleyen yaklaşım kayda değerdir. Bu dönemde çocuk ölüm oranları çok yüksek olduğu için altı yaşına gelene kadar çocuklar aileden sayılmazlar ve her an ölebilir gözüyle bakılırlardı. Altı yaşından sonra ise birdenbire küçük yetişkinlere dönüşüverirlerdi. Brueghel’in resminde de çocukların çoğu boyu kısa yetişkinlere benzemektedir. Hepsi fırsatını bulduğu için ne oynayacağını bilemeyen, dağınık bir neşe ve şaşkın bir saflıkla oyunlara sığınmış gibidir. Herkesin kendi halinde bambaşka bir oyunu oynamasına minyatür yetişkin halleri de eklenince resmi yetişkinlerin deliliği olarak yorumlamak da mümkün görünmektedir. Ancak resimde ayrıca iki yetişkine yer verilmiş olması bu yorumu boşa çıkartır. Biri resmin orta bölümünde evlilik törenini canlandıran çocukların başında duran kadın, diğeri sağ üst köşede kavga eden çocukların üzerine su döken yaşlı kadın. Belli ki Brueghel, özellikle çocukların kollanması gereken oyunlar için yetişkinlere görev vermiş ve oyun olduğunda dahi çocuklara iki konuda sahip çıkılması gerektiğini düşünmüştür.
Biri evlilik, diğeri şiddet!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder