12 Ocak 2023 Perşembe

BELLEK - 12 OCAK -

 


OLAYLAR:

  • 1875 – Beyoğlu’nda Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863’de Londra’da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.
  • 1915 - ABD Temsilciler Meclisi, kadınların da oy kullanması yönündeki kanun teklifini reddetti.
  • 1923 - Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nde, tetanoza karşı antiserum geliştirildi.
  • 1932 - Hattie Wyatt Caraway, Amerika Birleşik Devletleri senatosuna seçilen ilk kadın politikacı oldu.
  • 1934 - Yunanistan'ın eski Başbakanı Elefterios Venizelos, Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi.
  • 1951 - Uluslararası Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi.

  • 1952 - ABD yönetimi, Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'ye 58 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasına onay verdi.
  • 1961 - Siyasi partilerin faaliyetine izin verildi.
  • 1966 - Lyndon B. Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin, komünist saldırganlık sona erene kadar Güney Vietnam'da kalacağını açıkladı.
  • 1966 - Fikir suçlarının da af kapsamına alınması istendi. 19 Temmuz günü Meclis'ten çıkan 780 sayılı Af Kanunu'nda 765 sayılı TCK 141. ve 142. madde "suçluları" af kapsamı dışında bırakıldı. Vergi ve döviz kaçakçılığı suçları da af kapsamına alınmıştı.
  • 1967 - Dr. James Bedford, gelecekte tekrar canlandırılmak üzere, kriyojenik olarak dondurulan ilk insan oldu.
  • 1971 - Anayasa Mahkemesi, özel yüksek okulların anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
  • 1976 - BM Güvenlik Konseyi, 1'e karşı 11 oyla, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün, oy verme hakkı olmaksızın Güvenlik Konseyi tartışmalarına katılmasına karar verdi.
  • 1976 - Akaryakıt bayileri direniş yaptılar, akaryakıt satmadılar. Bayiler kâr oranlarının arttırılmasını istiyor.
  • 1977- Erzurum’da bir hastaneyi basan ülkücüler, 5 gün önceki ülkücü baskınında yaralanan arkadaşlarını ziyaret eden 2 öğrenciden birini öldürüp diğerini yaraladı.
  • 1983 – 261 sanık hakkında idam cezası istenen 759 sanıklı Fatsa Dev-Yol davası Amasya’da başladı. İdamı istenenler arasında eski belediye başkanı Fikri Sönmez de bulunuyor. Kimlik yoklamasına geçildiğinde, sorunları dinlenmeden kimlik bildirmeyeceğini belirten sanıklar salondan çıkarıldı.
  • 1983- 1980’de Tariş Çiğli İplik Fabrikası’nın işgalinden dolayı yargılanan 4 kişi müebbet, 23 kişi çeşitli hapis cezaları aldı, 141 kişi beraat etti.
  • 1988- Tercüman ve Milliyet gazetelerinde çıkan ”öğrenci derneklerinin illegal örgütlerin kontrolünde olduğu” şeklindeki haberleri protesto için Cağaloğlu’ndaki Milliyet Gazetesi önünde toplanan 100 kadar öğrenciye saldıran polis birçok öğrenciyi döverek gözaltına aldı.
  • 1988 - Tek tip elbise giymeyen tutuklu ve hükümlülerin ziyaretçileriyle görüştürülmemesi cezaevlerinde sorun yarattı.
  • 1993- Yeşilyurt köylülerine dışkı yedirilmesine ilişkin Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nda 1989’da açılan ve kabul edilen davanın ilk duruşmasında, köylülerin şikayeti “kabul edilebilir”bulundu. Av.Hasip Kaplan ve Adalet Bakanı Seyfi Oktay “gereğinin yapılacağını” söyledi.
  • 1995- Toplu sözleşme farklarının bono ile ödenmesini protesto için Haber-İş üyesi 3 bin çalışan İstanbul Avrupa Yakası’nda iş bıraktı.
  • 1995- 175 itfaiye işçisinin 3 milyar TL civarındaki alacaklarını ödemediği için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Vakıfbank Aksaray Şubesi’ndeki hesabındaki yaklaşık 300 milyon TL bloke edildi, bir başka hesaptaki 3 milyar TL’na yakın tutar için İcra talimatı bekleniyor.
  • 1996- “HABİTAT-II Toplantısında İzlenecek Yöntem” konulu seminerde konuşan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: ”Belediyeler, elindeki imar yetkisini uygulayamıyor, odalar ve koruma kurulları her şeye müdahale ediyor. Valilik de kaldırılıp seçilmiş tek kişi yönetmeli.”
  • 1997- Eyüp Kapalı Spor Salonu’na 500 metre uzaklıkta toplanan sendika, parti ve kitle örgütlerinden yaklaşık 1.500 kişi Metin Göktepe’nin fotoğraflarıyla Spor Salonu’na yürüdü. Topluluk, Spor Salonu’nun kapısına “Metin Göktepe Stadyumu” yazılı pankart asıp karanfil bıraktı.
  • 1998- Malatya’da oruç tutmadığı gerekçesiyle 7 Ocak’ta ülkücülerce bıçaklanan Ümit Cihan Tarho’nun katil zanlıları olarak gözaltına alınan 5 ülkücü tutuklandı.
  • 1998- Siirt’te 5 Aralık’ta yaptığı konuşma sırasında okuduğu şiirden dolayı “halkı din, dil, ırk, mezhep gözeterek kışkırtmak” suçundan hakkında Diyarbakır DGM’ce soruşturma başlatılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan İstanbul DGM’de ifade verdi.
  • 1998 - 19 Avrupa ülkesi, insan klonlanmasının yasaklanması konusunda anlaştılar.
  • 2003 – ABD’nin Körfez’e askeri yığınağı sürerken, Amerikalı savaş karşıtlarının ülke çapında gösterilerinin ilki Los Angeles’ta yapıldı. Aktör Martin Sheen’in başını çektiği 20 bine yakın Amerikalı savaşı protesto etti.
  • 2003- ABD’de, Illinois eyalet valisi George Ryan, 167 ölüm cezasını ömür boyu hapse çevirdi. ABD’de 37 eyalette ölüm cezası uygulanıyor.
  • 2004 – İran’da Anayasa Koruyucular Konseyi tarafından parlamento seçimlerine katılımları veto edilen reformcu milletvekilleri Meclis’te oturma eylemine başladı. 
  • 2006 -Abdi İpekçi’yi katletmekten idam, iki gasptan müebbet alan Mehmet Ali Ağca, eski Adalet Bakanları dahil hukukçuların tüm itirazlarına rağmen saat 09.30’da tahliye oldu. Ağca’yı cezaevi çıkışında Oral Çelik’in adamları ve ülkücüler karşıladı. Ağca,”ruh sağlığı askerliğe uygun değildir” raporu almak için Haydarpaşa GATA’ya başvurdu. Ağca’nın GATA’da sağlık kontrolünden geçtiği sırada tahliyesini protesto eden 300 TKP’li GATA’ya yürüdü.
  • 2006- ABD Başkanı George Bush’a Gürcistan’ı ziyareti sırasında bombalı saldırı girişiminde bulunduğu öne sürülen Ermeni asıllı Vladimir Arutunyan terörizm, suikast girişimi ve vatana ihanetten ömür boyu hapse çarptırıldı.
  • 2006 - Mina'da, (Suudi Arabistan) şeytan taşlama sırasında çıkan kargaşada 362 hacı adayı öldü
  • 2010- İranlı nükleer fizik profesörü Masoud Ali Mohammadi başkent Tahran’da düzenlenen bir bombalı saldırı sonucu öldürüldü. İran basını İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’ni saldırıya dahil olmakla suçladı.
  • 2010- AİHM, üniversite öğrencisi Önder Babat’ın İstanbul Beyoğlu’da öldürülmesi olayını etkili şekilde soruşturmadığı gerekçesiyle Türkiye’yi mahkum etti.
  • 2013- Biyolojik pasaport uygulamasıyla doping yaptığı tespit edilen Türk milli atlet Alemitu Bekele, 4 yıl cezalı atletler listesine alındı.
  • 2016 - İstanbul'daki Sultanahmet Camii yakınlarında, bombalı bir saldırıda 10 kişi öldü, 15 kişi yaralandı
  • 2018- ABD Başkanı Donald Trump, İran’a nükleer anlaşma kapsamında sağlanan yaptırım muafiyetini “son kez” uzatma kararı aldı.


DOĞUMLAR:


ÖLÜMLER:

  • 1665 - Pierre de Fermat, Fransız matematikçi ve hukukçu (d. 1601)
  • 1905 - Abdullah Galib Paşa, Osmanlı siyasetçi (d. 1829)
  • Abdullah Galib Paşa (5 Mart 1829, İstanbul - 12 Ocak 1905, İstanbul), 

  • Mısır tüccarlarından Ketencizade Mehmet Sadık Efendi’nin oğludur. Memuriyete, Maliye Varidat Muhasebesi Rumeli Odası’nda maaşsız olarak başlamıştır. 1854'ten sonra kırım ordusu muhasebecisi, Seraskerlik Makamı Müsteşarlığı, Divan muhasebat başkanlığı ardından maliye müsteşarlığı ve rüsumat emirliği görevlerinde bulundu. 1871 yılında maliye nazırı oldu daha sonra ise 1873’te Hüdavendigâr Vilayeti Valiliği’ne getirildi. Galib Paşa 1876'da Mevlevi tarikatına bağlı V. Murat'ın tahta çıkışı ile Defteri hakani nazırı vezir rütbesiyle ikinci defa maliye nazırlığına çıkartılmıştır. V. Murat'ın aynı yıl tahttan indirilmesiyle azledilmiştir. 5 Şubat 1877 tarihinde 25 bin kuruş maaşla Şehremaneti’ne tayin olunmuştur. Bu görevi 6 Aralık 1877 tarihine kadar yürütmüştür. Sonra Hüdavendigâr, Haleb, Kastamonu, Cezayir-i Bahr-i Sefid ve Selanik’te Valilik yapmıştır. 1891’de Evkaf Nezareti’ne getirilmiştir. Cenazesi, II. Mahmut Türbesi avlusuna defnedilmiştir. Kendi adını taşıyan camii Kadıköy Bağdat caddesi üzerinde çok merkezi bir yerdedir. Evi Erenköyde Galip paşa köşkü olarak bilinir.

  • 1976 - Agatha Christie, İngiliz yazar (d. 1890)
  • 1977 - Henri-Georges Clouzot, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1907)
  • 1983 - Nikolay Podgorni, SSCB Devlet Başkanı (d. 1903)
  • 1985 - Sabri Kiraz, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1918)
  • 2003 - Maurice Gibb, İngiliz müzisyen (Bee Gees grubu üyesi) (d. 1949)
  • 2010 - Daniel Bensaïd, Fransız filozof, sivil atvist ve düşünür (d. 1946)
  • 2012 - Erzurum'da antrenman yaparken dengesini kaybederek düşen Bursa Uludağ Kayak Kulübü'nün 18 yaşındaki millî kayakçısı Aslı Nemutlu, kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
  • 2013 - Alev Sururi, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1931)
  • 2014 - Alexandra Bastedo, İngiliz oyuncu ve aktivist (d. 1946)

  • 2014 - Halet Çambel, Türk arkeolog, yazar ve Olimpiyatlardaki ilk Türk kadın sporcu (d. 1916)
  • 2015 - Yelena Obraztsova, Rus mezzo-soprano (d. 1939)
  • 2018 - Frankie Muse Freeman, Amerikalı siyahi kadın insan hakları aktvisti ve avukatı (d. 1916)
  • 2019 - Batton Lash, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (d. 1953)
  • 2020 - Tony Garnett, İngiliz oyuncu, televizyon ve film yapımcısı (d. 1936)

      (derleyen: mstfkrc)
Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)