OLAYLAR:
- 1838 - Samuel Morse, telgrafı kamuya tanıttı.
- 2023 - Almanya’da telgraf dönemi sona erdi. Alman Posta İdaresi, Almanya'da bir zamanlar popüler olan telgraf hizmetlerinin yeni yılda sona erdiğini duyurdu.
- 1921 - Yunan birliklerinin Eskişehir ve Afyon doğrultusundaki taarruzuyla, I. İnönü Muharebesi başladı.(https://tr.wikipedia.org/wiki/Birinci_%C4%B0n%C3%B6n%C3%BC_Muharebesi)
- 1924- Yazar Hafız İbrahim Efendi İstiklal Mahkemesince bir sene hapse mahkum edildi. Hafız İbrahim Efendi İslamiyette Ahlak ve Kadınlarda Tesettür adlı broşürde irtica propagandası yapmakla suçlanıyordu.
- 1926 - Türkiye'nin ilk iç ve dış istihbarat örgütü, Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti kuruldu.
- 1927 – İstanbul liman şirketi ile mavnacılar arasındaki anlaşmazlığa polis müdahale etti. Polislerden dördü yaralandı. Gözaltına alınan 300 mavnacıdan 34’ü tutuklandı
- 1929 - Yugoslavya Kralı I. Aleksandar, parlamentoyu feshetti ve ülkede askeri diktatörlük kurdu.
- 1930 - İlk dizel motorlu otomobil, Indianapolis'ten New York'a yaptığı seyahatini tamamladı.
- 1931 - Thomas Edison, son patent başvurusunu yaptı.
- 1938 - Nazi baskısından kaçan Sigmund Freud, Londra'ya gitti.
- 1950 - Birleşik Krallık, Çin'in Komünist Hükûmetini tanıdı.
- 1955 - On İki Ada karasuları sınırının saptanması için, Türkiye ile Yunanistan arasında görüşmelere başlandı.
- 1956 - Kanada'da 14 ülkenin katıldığı hava gösterisi yarışmalarında, Türkiye birinci oldu.
- 1968- İmar ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu konut sorununu dile getirdi. “İstanbul 8 milyona çıkarsa ne yaparız?” dedi.
- 1969 – Rektör Kemal Kurdaş’ın davetlisi olarak Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ni (ODTÜ) ziyaret eden Amerikan Büyükelçisi Robert Komer’in makam otomobili öğrenciler tarafından yakıldı. ABD Büyükelçisi R.Komer, arabasının yakılmasına dair Amerikan Haberler Merkezi aracılığıyla demeç verdi: “Böyle bir olayın bizzat Birleşik Amerika’nın geniş dostane destek sağlamış olduğu bir okulda cereyan etmiş olması bilhassa şayanı teessüftür.”
- 1975- Maliye Bakanlığı’nca yayınlanan tebliğde yurda izinli gelen işçilerin traktör getirebilecekleri bildirildi.
- 1981 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında gözaltında tutulan 39 kişiden 15'i tutuklandı. Tutuklananlar arasında Genel Başkan Kemal Nebioğlu da var.
- 1983 - Yılmaz Güney ve Cem Karaca, Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı.
- 1984- Tunus’ta ekmek fiyatlarının yüzde 125 oranında artması üzerine ayaklanma başladı; 75 kişi öldü, sıkıyönetim ilan edildi.
- 1991-Türkiye, muhtemel bir savaşa karşı önlemlerini alıyor. 9 parçadan oluşan bir filo Gölcük’ten hareket etti. Bu arada Irak’ın Türkiye sınırına 8 tümen asker yığdığı saptandı. Irak Başbakan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, Körfez’de çıkacak bir savaşın sadece Arap ülkeleriyle sınırlı kalmayacağını söyledi.
- 1994 – Er, erbaş ve yedek subayların terhisleri, Genelkurmay tarafından 3 ay ertelendi. Sürdürülen operasyonlarda yetişmiş askeri personele ihtiyaç duyulduğu belirtildi.
- 1997 – Kamu-Sen tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye’de “Yoksulluk sınırı” olarak da adlandırılan asgari para ihtiyacı (4 kişilik bir ailenin beslenme ve sosyal ihtiyaçlarının alt sınırı) 62 milyon 910 bin lira olarak belirlendi. İki kişilik bir ailede ise bu miktar 43 milyon 522 bin lira tutarında.
- 1998- TBMM Genel Kurul inşaatını yapan firmadan Ankara’da süper lüks daire aldığı ortaya çıkan TBMM eski Başkanı Mustafa Kalemli’nin Çeşme’deki yazlığının dekorasyonunu da firmanın taşeronuna yaptırdığı ortaya çıktı. Kalemli’yi aklayan Sayıştay raporunu hazırlayan denetçilerden İbrahim Uzunoğlu’nun oğlunun Meclis TV’sinde işe alındığı belirlenmişti. Bu arada TBMM Başkanvekili Kamer Genç, inşaatla ilgili bir kararda kendi adına atılan imzanın sahte olduğunu açıkladı.
- 2001- Fazilet Partisi (FP) Rize Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Sincan F Tipi Cezaevi gözlemlerini İnsan Hakları Komisyonu’na sundu ve alt komisyon üyeliğinden çekildi. Raporda, mahkumların hemen hepsinde darp izi mevcut olduğunu, mahkumların bu yaraların operasyonlarda, nakillerde ve cezaevinde gördükleri işkence sonucu olduğunu ifade ettiklerini belirtti.
- 2004- Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in davetlisi olarak Türkiye’ye geldi. Esad 57 yıldır Türkiye’ye gelen ilk Suriye Devlet Başkanı. İki ülke, Ortadoğu’da barışı sağlamak için “müttefik” olma konusunda anlaştı.
- 2005 – ABD’de siyah karşıtı ırkçı örgüt Klu Klux Klan üyesi Edgar Ray Killen 41 yıl önce üç siyah genç siyah hakları savunucusunun öldürülmesindan sorumlu olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1964’te siyah seçmenleri oy kullanmaya teşvik eden üç genç Klu Klux Klan üyelerince dövülerek öldürülmüş, olay daha sonra “Missisippi Burning” (Mississippi Yanıyor) filmine konu olmuştu.
- 2011- Öğrenci Kolektifleri, TKP, Emek Gençliği ve Gençlik Muhalefeti’nin ile TGB’lilerin taleplerini Cumhurbaşkanı Gül’e iletmeleri için -farklı güzergahlardan- ayrı ayrı Köşk’e yürümelerine polis engel oldu; Köşk’e çağrılan temsilciler de Gül yerine Köşk Emniyet Amiri ile görüştürüldü.
- 2011- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, bugüne kadar olan protesto gösterilerine katılmayan Ankara’daki 11 devlet ve vakıf üniversitesinin öğrenci konseyi temsilcileriyle “sorunlarını dinlemek” için “Çankaya Sofrası”nda bir araya geldi.
- 2012- Genelkurmay Eski Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ, örgüt yöneticiliği ve cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs suçlarından tutuklandı. Başbuğ, tutuklanan ilk Genelkurmay Başkanı oldu.
- 2012- Castro: “Nükleer savaş tehlikesi ve iklim değişikliği dünyayı acımasızca uçuruma sürüklüyor.”
- 2014- Genelkurmay Askeri Savcılığı, Roboski katliamını “kaçınılamayacak bir hata” olarak değerlendirip dosya hakkında “Takipsizlik” kararı verdi.
- 2014- Sincan’dan Aliağa Şakran Cezaevi’ne nakledilen çocuk mahkumların, darp ve bir dizi işkenceye maruz kaldıkları açıklandı.
- 2015- Sultanahmet’te turizm şube karakoluna intihar saldırısı: 1 polis öldü.
- 2021 - Amerika Birleşik Devletleri'nde 46. başkan Joe Biden'in tescilleneceği gün kongre binasında kaos çıktı: 4 kişi hayatını kaybetti.
DOĞUMLAR:
- 1412 - Jan Dark, Fransız kahraman ve azize (ö. 1431)
- 1655 - Jakob Bernoulli, İsviçreli matematikçi (ö. 1705)
- 1745 - Jacques-Étienne Montgolfier, Fransız sıcak hava balonunun mucidi (ö. 1799)
- 1822 - Heinrich Schliemann, Alman arkeolog (ö. 1890)
Heinrich Schliemann, (d. 6 Ocak 1822 - ö. 26 Aralık 1890), Heinrich Schliemann İliada'yı iyice okuyup inceledikten sonra, Homeros'un anlattığı Troia'nın, yani İlios kentinin, Çanakkale Boğazı'nın (Hellespont) güneyinde yer alan, 100x250 metre boyutlarındaki Hisarlık Tepesi’nde aranması gerektiğine inanmıştı. Bu ören yeri, Ege kıyılarında yaklaşık 6 km, Çanakkale Boğazı kıyısından ise 4.5 km. uzaklıkta, stratejik açıdan önemli bir noktada, Skamander (Karamenderes) ve Simoeis (Dümrek) vadileri arasında uzanan kireç taşı bir yükseltinin ucundadır. 1863-1865 yılları arasında Troia'da küçük kazılar yapan Frank Calvert, daha önceden Hisarlık Tepesi'nin bir höyük olarak meydana geldiğinin farkına varmıştır. Büyük çaptaki ilk kazılar (1870 yılındaki sondajlardan sonra) 1871-1874 yılları arasında, dokuz çalışma döneminde tamamlanmıştır. Bu kazılar 1890'a kadar, bu uğurda servetin büyük bir bölümünü harcayan Schliemann başkanlığında yapılmıştır. Troia II dönemini İliada'daki Troia olarak kabul eder ve bu dönem tabakaları arasında ünlü Priamos Hazinesi'ni bulur. Schliemann 1873'te Truva hazineleri bulmuş, ve yurt dışına kaçırmıştır. Schliemann'ın ölümünden sonra, çalışma arkadaşı ve mimar Wilhelm Dörpfeld kazı başkanlığını 1893 ve 1894 yıllarında üstlenerek, çalışmaları geçici bir sonuca ulaştırmıştır.
1876 yılında eşi Sophie ile birlikte Yunanistan'da Mikonoslulardan kalma Kral Agamemnon'un Maskesini buldular. Heinrich Schliemann Troya'dan kaçırdığı hazineleri ölümünden önce Berlin Ulusal Müzesi'ne bağışladı. II. Dünya Savaşı sonrasında Berlin'i yağmalayan Ruslar bu hazineleri de ele geçirdi ve ülkelerine götürdü. Günümüzde Puşkin Müzesi'nde yağmalanan hazine sergilenmektedir. Schliemann'ın dil öğrenme yetisi akıllara durgunluk verecek bir yetidir. Hiç bilmediği bir dili tam altı haftada konuşacak ve yazacak kadar öğrenir ,sonra bir başkasına geçerek, ilk öğrendiği dili de ilerletme fırsatı bulurdu. Böylece Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, İngilizce, Felemenkçe ve Rusçayı öğrenir. Bu dillerden her biri ile mektuplar, giderek eserler yazmıştır. Kırım savaşı sırasında çok para kazanır, bu arada Lehçe ve İsveççe de öğrenir.1856'dan sonra ölü dillere de merak sarar ve ikisi birden olmak üzere eski ve yeni Yunancayı kısa bir zamanda öğrenir. İki yıl sonra ticareti bırakır, Latince öğrenmeye koyulur. Dil bilgilerini tamamlamıştır böylece.1858'de bir Akdeniz yolcuğuna çıkar, Mısır'da kalıp orada Arapça da öğrenir, bir dünya turu yapar, Paris'te yerleşir ve Çin ve Japonya üzerine Fransızca bir kitap yazar.1832 - Gustave Doré, Fransız baskı ve gravür ustası (19. yüzyıl sonlarının en hünerli ve başarılı kitap illüstratörlerinden) (ö. 1883)
- 1850 - Eduard Bernstein, Alman sosyalist (Karl Marx'ın kapitalist ekonominin tasfiyesi ve iktidarın proletarya tarafından fethi düşüncesini gözden geçirmeye girişen ilk revizyonistlerden) (ö. 1932)
- 1854 - Sherlock Holmes, Sir Arthur Conan Doyle tarafından oluşturulan Britanyalı hayalî dedektif ve kahraman
- 1862 - August Oetker, Alman iş insanı, kabartma tozunun mucidi ve Dr. Oetker firmasının kurucusu (ö. 1918)
- 1872 - Alexander Scriabin, Rus besteci (ö. 1915)
- 1880 - Tom Mix, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1940)
- 1883- Lübnan kökenli Amerikalı felsefi denemeci, şair ve ressam Halil Cibran doğdu
- 1913 - Edward Gierek, Polonyalı komünist önder ve 1970-80 arasında Polonya Birleşik İşçi Partisi Birinci Sekreteri (ö. 2001)
- 1913 - Loretta Young, Amerikalı aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2000)
- 1915 - Alan Watts, Amerikalı filozof (ö. 1973)
- 1929 - Babrak Karmal, Afgan politikacı (ö. 1996)
- 1946 - Syd Barrett, İngiliz müzisyen, gitarist ve Pink Floyd'un kurucusu (ö. 2006)
- 1954 - Anthony Minghella, İngiliz film yönetmeni (ö. 2008)
- 1955 - Rowan Atkinson, İngiliz komedi aktörü ve yazar
- 1969 - Norman Reedus, Amerikalı oyuncu
- 1972 - Pascal Nouma, Fransız futbolcu
- 1986 - Irina Shayk, Rus model
- 1994 - Catriona Gray, Filipinli manken
ÖLÜMLER:
- 1478 - Uzun Hasan, Akkoyunlular Hükûmdarı (d. 1423)
- 1646 - Elias Holl, Alman mimar (d. 1573)
- 1884 - Gregor Mendel, Avusturyalı genetik bilimci (d. 1822)
- 1918 - Georg Cantor, Alman matematikçi (d. 1845)
- 1949 - Victor Fleming, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1889)
- 1974 - David Alfaro Siqueiros, Meksikalı ressam ve muralist (d. 1896)
- 1981 - A.J. Cronin, İskoç yazar (d. 1896)
- 1990 - Ian Charleson, İskoç aktör ve sahne sanatçısı (d. 1949)
- 1991 - Ahmet Adnan Saygun, Türk besteci (d. 1907)
- 1993 - Rudolf Nureyev, Rus balet (d. 1938)
- 1995 - Muharrem Ergin, Türk yazar ve Türkolog (d. 1923)
- 1997 - Ergün Arıkdal, Türk metapsişik araştırmacı, yazar ve medyum (d. 1936)
- 2000 - Don Martin, Amerikalı çizgi romancı (Mad dergisi) (d. 1931)
- 2010 - İhsan Devrim, Türk oyuncu (d. 1914)
- 2014 - Marina Ginestà, İspanyol muhabir ve İspanya İç Savaşı'nın sembollerinden olan milis (d. 1919)
- 2014 - Mónica Spear, Venezuelalı model, oyuncu ve şarkıcı (d. 1984)
- 2015 - Ayla Gürses, Türk ses sanatçısı (Yıldırım Gürses'in eşi) (d. 1938)
- 2016 - Alfredo Armenteros, Kübalı müzisyen (d. 1928)
- 2016 - Silvana Pampanini, İtalyan güzeli ve oyuncu (d. 1925)
- 2017 - Francine York, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
- 2019 - Annalise Braakensiek, Norveç asıllı Avustralyalı manken ve aktris (d. 1972)
- 2019 - José Ramón Fernández, Kübalı asker ve komünist lider (d. 1923)
- 2019 - W. Morgan Sheppard, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1932)
- 2021 - Osian Ellis, Galli müzisyen, besteci ve eğitimci (d. 1928)
- 2022 - Peter Bogdanovich, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı, senarist, eleştirmen, aktör ve tarihçi (d. 1939)
- 2022 - Sidney Poitier, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1927)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder