ABD'nin Rusya'ya karşı Ukrayna'ya desteği sürerken, son 10 yıldaki en büyük gizli belge sızıntılarından birisi Pentagon'da gerçekleşti. Belgelerde Ukrayna'nın saldırı planı gözler önüne serildi.
Ukrayna savaşında ABD'nin Kiev'e desteği sürerken, ABD Savunma Bakanlığı'nın savaşa dair hazırladığı ve gizli askeri bilgileri içeren belgeler sosyal medyaya sızdırıldı. Pentagon sosyal medyada yer alan belgeler üzerinde oynandığını ileri sürmesine rağmen, sızıntıyla ilgili soruşturma başlatıldığı da açıklandı.
Sızan belgelerdeyse yok yok: Rus ve Ukrayna taburlarının konumları ve boyutları, her iki taraftaki toplam tahmini kayıplar, silah tedarik programları, asker sayıları ve mühimmat maliyetleri... Öte yandan belgeler, ABD'nin en yakın müttefiklerini dahi sürekli izlediğini, konuşmalarının kayıtlarını tuttuğunu da ortaya çıkardı.
Belgelerde Türkiye'yi ilgilendiren sızıntılar da mevcut: Rusya'nın paralı asker şirketi Wagner'in Türkiye'den silah almaya çalıştığı iddia ediliyor.
Pentagon yalanlamadı: Bazı belgelerle oynanmış
Pentagon, sosyal medyada dolaşan belgelerden bazılarının üzerinde oynandığını iddia etti. Sızıntıya dair soruşturma başlatıldı.
Şubat ayına ait olan ve gizli olarak işaretlenen belgelerden birinde, Ukrayna'nın şu anda elinde bulunan Batı'nın gönderdiği silahların miktarları ve ek sistemlerin tahmini teslimat tarihleri de listeleniyor.
Ukrayna'nın kayıp sayıları ortaya çıktı
Belgeler arasında "çok gizli" olarak işaretlenen ve 1 Mart 2023 tarihli belge ise dikkat çekti.
Belge, Rus ve Ukrayna taburlarının konumları ile boyutlarını ve her iki taraftaki toplam tahmini kayıpları gösteriyor. Ancak bu belgedeki Ukrayna'nın kayıp sayıları, yetkililerin resmi açıklamaları ile örtüşmüyor. Belge 61 bin ile 71 bin 500 arasında Ukraynalının çatışmalarda öldürüldüğünü söylerken, Rusya'nın kayıplarının ise 16 bin ile 17 bin 500 arasında olduğunu gösteriyor. ABD yetkilileri bu verilerle oynandığını ve belgedeki rakamların gerçeği yansıtmadığını öne sürdü.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh, yaptığı açıklamada Savunma Bakanlığı'nın sosyal medya paylaşımlarının raporlarından haberdar olduğunu ve bakanlığın konuyu gözden geçirdiğini söyledi.
'Kiev'in karşı saldırısı öncesinde ABD desteğini zora soktu'
Bloomberg'in haberine göre, son on yıl içinde ABD'deki en büyük sızıntılardan biri olan ve ABD Savunma Bakanlığı tarafından resmi bir soruşturmaya yol açan olay, Kiev'in Rusya'ya karşı saldırısı öncesinde ABD'nin Ukrayna'ya verdiği desteği zora sokabilir.
Sızdırılan bilgiler, ABD'nin Ukrayna'daki savaşla ilgili değerlendirmelerinden diplomatik müttefikler hakkında toplanan istihbarata kadar çok çeşitli konuları kapsıyor.
Şu ana kadar bilinenler: Belgelerde neler var?
The New York Times (NYT) ve diğer kaynaklara göre, ilk belge sızıntıları, her iki taraftaki tahmini kayıplara ve gelecekte savaşta Kiev'e hangi ekipman ve mühimmatı gerektireceği de dahil olmak üzere, ABD'nin Ukrayna'daki savaşla ilgili ilk olarak Şubat ve Mart aylarında yazılan değerlendirmelerine odaklanıyor.
Belgelerin bir kısmının doğruluğu hakkında tartışma olmamasına rağmen, bir belgenin Rusya'nın savaştaki kayıp sayısını azaltmak ve Ukrayna'nınkini ise şişirmek için değiştirildiği öne sürüldü. NYT, bu durumun altını çizerek belgelerin güvenirliği hakkında soru işaretleri olduğunu iddia etti.
Öte yandan diğer sızıntılar arasında, ABD'nin Güney Kore, İsrail ve Ukrayna da dahil olmak üzere diplomatik müttefikleri hakkında istihbarat topladığına dair raporlar bulunuyor.
Belgeler ayrıca, ABD'nin Rusya hükümetinin içinden istihbaratı bulunduğunu iddia etmiş oluyor. Analistler, bu ifşaatların ABD'nin casusluk çalışmaları üzerinde "korkunç sonuçlara" neden olacağı görüşünü bildirdiler.
NATO birlikleri Ukrayna'da konuşlanmış durumda!
Sızdırılan belgelere baktığımızda, NATO birliklerinin Ukrayna'da konuşlandığının ortaya çıkması özellikle göze çarpıyor.
Belgelere göre, 97 NATO Özel Harekat birliği an itibariyle Ukrayna'da konuşlanmış durumdayken, ABD'li 100 personelin de Ukrayna'da konuşlandığı ortaya çıktı. ABD'lilerin 71'inin askeri personel olduğu ifade ediliyor.
Belgelerde ABD'nin Ukrayna ordusunu karşı saldırı için eğittiği belirtilirken, Ukrayna ordusunun ABD'nin Ukrayna'daki unsurları ve Avrupa'daki NATO birlikleriyle koordineli olarak çalıştığı ortaya çıktı.
Belgelerde, Batı'nın Ukrayna'nın karşı saldırısına dahil olacak birliklerin yaklaşık dörtte üçünü eğitime aldığı da ortaya çıktı. Sızıntılarda, Ukrayna'nın baharda gerçekleştireceği karşı saldırı için 12 "güvenilir" tugayın oluşturulacağı, bunların üçünün Ukrayna içerisinde uluslararası destekle eğitildiği, kalan 9'unun da ABD ve NATO tarafından eğitilip donatıldığı bildirildi.
Ukrayna'nın karşı saldırısı için tarih de sızdı
Sızdırılan belgeler arasında Ukrayna'nın Rusya'ya karşı saldırısının planları da bulunuyor. Ukrayna'nın karşı saldırı hazırlığında olduğu zaten bilinirken, sızan belgelerle bazı detayların da ortaya çıkması Ukrayna'nın planlarında değişikliğe gitmesine yol açabilir.
Diğer yandan belgelerde, karşı saldırı için en uygun zamanın Mayıs ayı olacağı öngörülüyor. Belgelerde Ukrayna'nın saldırısı için "uygun koşulların" Mayıs ayında hazır olacağının belirtilmesi, bu ay sonuna kadar Ukrayna'nın talep ettiği silah, teçhizat ve mühimmatların ülkeye ulaşmasının beklendiğini de gösteriyor. Ukrayna ordusundan birliklerin Batı'daki eğitimlerinin de bu ay içerisinde sona ermesi bekleniyordu.
Belgeler nerelerde paylaşıldı?
Kısa cevap: her yerde.
Twitter, Telegram, Youtube ve diğer birçok sosyal medya platformunda yayımlandı. En ilginç durumlardan birisi çoğunlukla bilgisayar oyuncuları tarafından kullanılan Discord platformundaki bir oyun kanalında belgelerin yayımlanması oldu.
The New York Times, belgelerin bir kısmının Pentagon'un brifing raporlarının fotoğraflarından elde edilmiş olduğunu bildirdi. Sızıntıların sebebinin, Pentagon'dan bir kişinin bu belgeleri dışarıya çıkarması olabileceği öne sürülüyor.
ABD hükümeti belgelerin gerçekliğini resmi olarak doğrulamasa da, CNN ABD Adalet Bakanlığı tarafından resmi bir soruşturma açıldığını bildirdi.
Musk alay etti
Belgelerin internete düşmüş olması sebebiyle ABD tarafı endişeli. ABD'nin belgelerin internetten kaldırılması için çalışacağı bildiriliyor.
Öte yandan, Twitter, belgeleri zorla silme konusuna destek vermeyecek. Elon Musk yaptığı bir paylaşımda belgelerin internetten kaldırılması fikriyle alay ederken, Beyaz Saray yetkililerinin sızdırılan ABD askeri belgelerini internetten kaldırmak için sosyal medya platformlarıyla görüşmeler yürüttüğü aktarıldı.
Sosyal medya platformu Discord'dan yapılan açıklamada, soruşturmada ABD yetkilileriyle işbirliği yapıldığı doğrulandı.
Ukrayna: Rus dezenformasyonu
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin danışmanı Mihail Podolyak sızdırılan ABD askeri belgelerinin "kurgu" olduğunu ileri sürerken, belgeleri "Rus dezenformasyonu" olarak tanımladı.
Rus devletine bağlı haber ajansı Sputnik, sızıntının ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna politikasıyla ilgili ABD'deki bölünmeleri ortaya çıkardığı görüşünü paylaştı.
Ukrayna planlarını değiştirdi
Ukrayna'nın Rusya'ya karşı saldırıya geçmeyi planlarken, ABD tarafından belge sızıntısı olayının yaşanması krize yol açtı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'e yakın bir kaynak CNN'e verdiği demeçte, Ukrayna'nın sızıntı nedeniyle bazı askeri planlarını değiştirdiğini söyledi.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcü Yardımcı Singh dün yaptığı açıklamada, "Savunma Bakanlığı, sosyal medya sitelerinde dolaşan ve hassas ve yüksek derecede gizli materyaller içerdiği anlaşılan fotoğraflanmış belgelerin geçerliliğini incelemeye ve değerlendirmeye devam ediyor. Bu fotoğraflanmış belgelerin ABD ulusal güvenliği ile müttefiklerimiz ve ortaklarımız üzerindeki etkisinin değerlendirilmesine odaklanan kurumlar arası iletişim yürütülüyor" dedi.
ABD'li yetkililer belgeleri yalanlamadı
Reuters'e konuşan ABD'li yetkililer, belgelerin Rus ordusunun kayıplarını düşük gösterecek şekilde tahrip edilmiş olduğunu ileri sürerken, belgelerin gerçekliğini yalanlamadılar.
Eski bir üst düzey Pentagon yetkilisi olan Michael Mulroy da Reuters'a verdiği demeçte, “Belgelerin birçoğu sadece ABD’nin elinde olduğu için şu anda bunun bir ABD sızıntısı olduğu üzerinde duruluyor” diyerek, sızıntının ABD'nin içinden olduğu görüşünü savundu.
The Washington Post, Pentagon'un sızıntıyı kabul ettiğini ve soruşturma başlattığını duyururken, sızıntının ABD'li bir istihbarat subayı tarafından gerçekleştirildiği ihtimali üzerinde durulduğunu bildirdi.
ABD müttefiklerine de güvenmiyor: Zelenskiy izlenmiş
Şubat ayının ortası ile Mart ayı başları arasında tarihlendirilmiş 53 sızdırılmış belge, ABD'nin Zelenskiy hakkında casusluk yaptığını ortaya koyuyor.
CNN'e konuşan Zelenskiy'e yakın bir kaynak, bunun şaşırtıcı olmadığını, ancak Ukraynalı yetkililerin sızıntıdan derinden hayal kırıklığına uğradığını söyledi.
Sızdırılan ABD istihbarat raporlarının birinde, Zelenkiy'in insansız hava araçları kullanarak "Rusya'nın Rostov Oblastı'nda konuşlanmış Rus birliklerini vurmayı önerdiği" ifade ediliyor. Bu raporla bağlantılı olarak, ABD'nin Ukrayna'ya uzun menzilli füze sistemlerini Kiev'in Rusya'nın içlerine saldırmak için kullanacağı öngörüsüyle vermek istememesinin nedeni ortaya çıkmış oldu.
Ukrayna'nın mühimmatı bitiyor
23 Şubat tarihli ve "Gizli" olarak işaretlenen belgelerden birinde, Ukrayna'nın S-300 hava savunma sistemlerinin mevcut kullanım oranıyla 2 Mayıs'a kadar tükenme noktasına geleceği ayrıntılı olarak paylaşılmış durumda. Bu durum da Ukrayna'nın karşı saldırısı için Mayıs ayının işaret edilmesinin nedenlerinden birisi olabilir.
Reuters, Ukrayna'nın yaşayacağı mühimmat sıkıntısını ortaya koyan belgenin Rus kuvvetlerinin işine yarayacak olması nedeniyle, Ukrayna'daki tüm üst düzey güvenlik görevlilerinin sızıntıları önlemek için geçtiğimiz hafta Cuma günü bir araya geldiğini aktardı.
'Çin fırsat olarak kullanabilir'
Başka bir istihbarat raporunda, Çin'in Ukrayna'nın Rusya'nın derinliklerindeki hedeflere yönelik saldırılarını "NATO'yu saldırgan olarak göstermek için bir fırsat olarak kullanabileceğini ve saldırıların önemli olduğunu düşünürse Rusya'ya yaptığı yardımı artırabileceği" ifade edilmiş.
ABD'nin Asya-Pasifik ortağı Güney Kore de belgelerde
Başka bir belge, üst düzey Güney Koreli yetkililer arasında ABD'nin Seul'e Ukrayna'ya silah tedarikine yardım etmesi için yaptığı baskı ve ülkedeki karşı politika hakkında iç tartışmaların ayrıntılarını veriyor.
Belgede, iki üst düzey Güney Koreli ulusal güvenlik yetkilisi arasında, Güney Kore Ulusal Güvenlik Konseyi'nin ABD'nin cephane talebiyle ilgili endişeleri hakkında yaptığı bir konuşma dökümü bulunuyor. Güney Koreli yetkililer, ABD'nin daha sonra Ukrayna'ya göndereceği mühimmatın tedarik edilmesinin, Güney Kore'nin savaş halindeki ülkelere yardım sağlamama politikasını ihlal edeceğinden endişe ettiklerini ifade etmiş. Belgeye göre, yetkililerden biri daha sonra Ukrayna'ya gönderilecek cephaneyi Polonya'ya satarak bir çıkış yolu önerisinde bulunmuş.
Seul'de ABD sızıntısı krizi
The New York Times, Güney Koreli güvenlik görevlilerin Ukrayna'ya silah gönderimi konusunda "çıkış yolu" önerisini Washington ile görüşmeyi planladıklarını ortaya çıkaran sızıntı, Seul'de tartışmalara yol açtığını aktardı.
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un ofisi bugün yaptığı açıklamada, belgeler üzerindeki doğruluk kontrollerinin bir öncelik olduğunu ve ABD'den ayrıntıları doğruladıktan sonra "uygun" adımlar atmasının talep edileceği söylendi.
Güney Kore'nin ana muhalefet partisi Demokrat Parti'nin bazı milletvekilleri, casusluk iddialarından "büyük pişmanlık duyduklarını" dile getirerek, bunları ulusal egemenliğin açık bir ihlali ve Yoon yönetiminin büyük bir güvenlik başarısızlığı olarak nitelendirdi. Açıklamada, "Kapsamlı bir soruşturma yapılmasını şiddetle talep ediyor ve benzer olayların yaşanmamasını talep ediyoruz" denildi.
İsrail'deki protestolarda Mossad parmağı
İsrail hakkında bir istihbarat raporu ise ABD'nin en yakın müttefiklerinden biri olan İsrail'de öfkeyle karşılandı. Belgeler, ABD'nin Orta Doğu'daki en önemli müttefiki konumundaki İsrail'in gözetlendiğini ortaya çıkardı.
"Çok Gizli" olarak belgelenen ve 1 Mart tarihli CIA raporunda, Mossad'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Yüksek Mahkeme üzerindeki denetimleri sıkılaştırma planlarına karşı protestoları teşvik ettiğini ortaya koyuyor..
CIA tarafından hazırlanan ve sinyal istihbaratına dayanan raporda, İsrail'in ana istihbarat teşkilatı Mossad'ın ülkenin yeni hükümetine karşı protestoları teşvik ettiği, "birkaç açık eylem dahil olmak üzere çağrıda bulunduğu" iddia ediliyor.
İsrail Başbakanlık Ofisi, Mossad adına yanıt verdiği açıklamasında, raporu "yalan ve herhangi bir temelden yoksun" olarak nitelendirdi. Açıklamada, "Mossad ve üst düzey yetkilileri, teşkilat personelini hükümete karşı gösterilere, siyasi gösterilere veya herhangi bir siyasi faaliyete katılmaya teşvik etmedi ve etmeyecek. Mossad ve ona hizmet eden üst düzey personel, gösteriler konusuyla hiç ilgilenmedi ve kuruluşundan bu yana Mossad'a rehberlik eden devlete hizmetin değerine kendilerini adadılar" denildi.
ABD Rusya-İsrail yakın ilişkisinden rahatsız
Başka bir gizli belgede, ABD'nin müttefiklerinin politikalarını nasıl değerlendirdiğine ve ABD'nin bunları değiştirmek için etkisini nasıl kullanabileceğine dair bir görüş sunuluyor. "İsrail: Ukrayna'ya Ölümcül Yardım Sağlama Yolları" başlıklı belgede, İsrail'in Rusya ile ilişkilerinde "artan ABD baskısı veya algılanan bozulma altında muhtemelen ölümcül yardım sağlamayı düşüneceği" söyleniyor.
Başka bir belgeyse, ABD'nin bazı Avrupa ülkelerinin bir yılı aşkın süredir uçak isteyen Ukrayna'ya savaş uçağı bağışlama niyetleri hakkında ne düşündüğünü ortaya koyuyor.
Rapora göre, 23 Şubat'ta Bulgaristan, MiG-29 jetlerinden oluşan filosunu Ukrayna'ya bağışlamaya istekli olduğunu ifade ederken, bunun bir "meydan okuma olacağı" yorumunda bulunuluyor. Belgede, Bulgaristan'ın isteğinin ABD yapımı F-16'ların Ukrayna'ya olası tesliminden en az bir yıl sonra gerçekleşmesi gerektiği görüşü paylaşılmış.
Wagner Grubu Türkiye'den silah almaya çalıştı
Sızdırılan belgelerden birine göre, Rusya'nın özel paralı asker birliği Wagner Group, Mali'nin yanı sıra NATO üyesi Türkiye'den silah satın almaya çalıştı.
The Washington Post'un aktardığına göre belgede, Wagner grubu yetkilerinin "bir NATO müttefiki olan Türkiye'den silah satın almaya çalıştığını" gösteren "planlara" erişim paylaşıldı. Sinyal istihbaratına atıfta bulunan belgelere göre Wagner, Ukrayna'daki savaş için daha fazla hükümlüyü gruba kaydırmayı da düşünüyor.
Bazı belgeler, Şubat ayında Ukrayna'nın düzenlediği saldırılarda çeşitli hedeflere verilen hasarın uydu görüntülerini içeriyor. Bir belgede, bir "toplanma alanına" yapılan saldırının "ağır hasara" yol açtığı ve bu saldırının ABD istihbaratının yardımıyla gerçekleştirildiği belirtildi.
BAHADIR BATUR / SOL-Özel
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder