1 Mayıs 2024 Çarşamba

KISA GÜNDEM BAŞLIKLARI - 1 MAYIS 2024 -

Şarap üreticisine ‘teminat’ darbesi (Tuğçe GÖBEKÇİN-Birgün)

Tütün ve şarap üreticilerine 50 milyon liraya varan teminat zorunluluğu getirildi. Üreticiler "Butik şarapçılığın sonu olur" diyerek karara tepki gösterdi. Çiftçi-Sen ise kararın tekelleşmenin önünü açacağına dikkat çekti. Tarım ve Orman Bakanlığı tütün, tütün mamülleri, yaprak sigara kağıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim ve ithalatı faaliyetlerini yürütenlerden alacağı teminat tutarlarını belirledi. Resmi Gazete'de yayımlanan yeni yönetmelikle üreticilerden fermente alkollü içki ana kategorisi için 500 bin TL ile 50 milyon TL, distile alkollü içki ana kategorisi içinse 4 milyon TL ile 50 milyon TL arasında teminat alınacak. Sektör temsilcileri kararın butik işletmelerin üretimden çekilmesine neden olurken, büyük şirketlerin tekelleşeceğini dile getiriyor. Ağır vergi yükü altında olan alkollü içecek üreticileri, istenen teminatın butik işletmelere büyük mali yükümlülük getireceğine ve işletmelerin bu yükü kaldıramayacağına dikkat çekiyor.(https://www.birgun.net/haber/sarap-ureticisine-teminat-darbesi-525606)

Avrupa'da 50 binden fazla mülteci çocuk kayıp (Evrensel)

Avrupa'ya sığınan ve devlet himayesine alınan 50 binden fazla çocuğun akıbeti bilinmiyor. Uluslararası gazetecilik ağı "Lost in Europe" tarafından yürütülen uluslararası bir araştırmanın sonucuna göre Avrupa'ya sığınmacı olarak gelen 50 binden fazla çocuk kayboldu. Avrupa'ya ayak bastıktan sonra devletlerin himayesi altına alınan 51 bin 433 refakatsiz sığınmacı çocuk ve gencin akıbetinin ne olduğu bilinmiyor. Alman kamu yayıncısı Berlin Brandenburg Radyo ve Televizyon Kurumu'nun (RBB) rbb24 portalında yayınlanan habere göre sorumlu makamlar söz konusu çocukların nerede olduğu konusunda hiçbir bilgiye sahip değiller. DW Türkçe'nin aktardığına göre haberde, kayıp mülteci çocuk sayısının 2021 yılından bu yana iki kattan fazla arttığına vurgu yapıldı.   Almanya Federal Kriminal Dairesi (BKA) verilerine göre Almanya'da reşit olmayan 2 bin 5 sığınmacı kayıp. Diğer ülkelerdeki veriler ise ya derlenmemiş ya da eksik. Bu bağlamda Avrupa'da ankete katılan 31 ülkeden sadece 15'i karşılaştırılabilir veri topladığını beyan etti. İtalya ve Avusturya gibi ülkeler 20'şer binden fazla kayıp çocuk ve genç bildirirken, İspanya ve Yunanistan gibi ülkeler ise kayıp refakatsiz çocuklarla ilgili herhangi bir bilgi toplamadıklarını açıkladı. BKA reşit olmayan kişilerin tanıdık çevrelerini terk etmeleri ve nerede olduklarının bilinmemesi halinde bu kişileri kayıp olarak sınıflandırıyor. Reşit olmayan kişiler kabul merkezlerine herhangi bir bilgi vermeden ayrıldıklarında bakıcıları ya da gençlik daireleri polise kayıp ihbarında bulunuyor. Ancak BKA'dan yapılan açıklamada, çoğu durumda çocukların "plansız" bir şekilde dolaşmadıklarına işaret edilerek, Almanya'nın veya Avrupa'nın diğer şehirlerindeki ebeveyn, akraba veya tanıdıklarının yanlarına gittikleri kaydedildi. Açıklamada, bu durumun ilgili makamlara nadiren bildirildiği için bu çocukların isimlerinin arananlar listesinden silinemediği belirtildi. Haberin devamında, uzmanların kayıp refakatsiz çocuk ve gençlerin karşı karşıya kalabilecekleri risklere karşı uyarılarda bulunduklarına da işaret edilerek, özellikle suç örgütlerinin eline düşebilecekleri ya da cinsel istismara maruz kalabileceklerine dair ikazlarına yer verildi.

Eğitim fakültelerine kilit vuracaklar (Deniz GÜNGÖR-Birgün)
MEB, Eğitim Fakültelerini devre dışı bırakacak paralel bir kurum yaratmak istiyor. Milli Eğitim Akademisi projesine göre fakültelerini bitiren öğretmenlere atama öncesi 550 saatlik yeni bir engel konacak.(https://www.birgun.net/haber/egitim-fakultelerine-kilit-vuracaklar-525669)

 Türk Lirası mevduata uygulanan stopaj oranları değişti (T24)

Türk Lirası mevduata uygulanan stopaj oranları güncellendi. Resmi Gazete'de  yayımlanan  Cumhurbaşkanı Kararı'na göre 6 aya kadar vadeli hesaplarda stopaj oranı yüzde 5'ten yüzde 7.5'e yükseldi.1 yıla kadar olan vadeli hesapların stopaj oranı, yüzde 3'ten yüzde 5'e yükseldi. 1 yıldan uzun vadelerde 0 olan stopaj oranı ise yüzde 2.5 oldu. Karar göre enflasyon oranına bağlı olarak değişken faiz oranı uygulanan 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda stopaj 0 olacak.

İhracata sınırlama, firmalara ceza (Birgün)
Gıda fiyatları yanlış ekonomi politikaları nedeniyle hızla artıyor. İktidar, yasak ve cezalarla gıda enflasyonunun önüne geçmeye çalışıyor. Tavuk eti ihracatına kısıtlama getirilirken, zam yapan firmalara para cezaları kesildi.

Ticaret Bakanlığı, yüzde 200'ün üzerinde zamlanan tavuk etine yıl sonuna kadar ihracat sınırlaması getirildiğini açıkladı. Bakanlık, fahiş fiyat artışı yaptığı belirtilen 8 üretici firmaya idari para cezası uyguladı. Bakanlık, bütün ve parça dahil olmak üzere, tavuk eti ihracatının 1 Mayıs 2024 tarihinden 31 Aralık 2024 tarihine kadar, aylık bazda azami 10 bin ton, toplamda ise bu yıl sonuna kadar 80 bin ton olacak şekilde sınırlandırılmasına karar verdi.

Bakanlıktan yapılan açıklamada "2024 yılının ilk aylarında tavuk eti fiyatlarındaki artış hızının genel enflasyonun, yem ve enerji gibi maliyet kalemleri ile döviz kurundaki aylık fiyat değişimlerinin çok üzerine çıktığı gözlemlenmiştir. Bu durum, söz konusu ürün grubunda olağan piyasa şartlarının dışına çıkıldığını ve olağan fiyatlama davranışlarının bozulduğunu göstermiştir" ifadelerine yer verildi.Kırmızı ete gelen zamların ardından yurttaşlar beyaz ete yönelirken tavuk eti fiyatlarına yüzde 200'ü aşan zam geldi. Piyasada bilinen bir markanın bütün piliç kilogram fiyatı bir yılda yüzde 107, göğüs eti fiyatlarına ise yıllık bazda yüzde 212 zam geldi. Tavuk kanat fiyatlarına ise yıllık bazda yüzde 228, yılbaşından bu yana yüzde 195, nisan ayında ise yüzde 113 zam geldi. Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Merkez Birliği (TÜKEBİR) Başkanı Abdullah Koç, kırmızı et fiyatları nedeniyle yurttaşın beyaz ete yönelmesinin de arz-talep dengesini bozduğuna dikkat çekti. Asıl sorunun ise beyaz et üretimindeki düşüş olduğunu söyleyen Koç, "Geçen yıl ciddi şekilde beyaz et üretimi düştü ve büyük bir üretim boşluğu oluştu. Şu an onun yansımalarını görüyoruz. Talepte geçen yıla göre çok fazla bir artış yok. Ancak her yıl üretimde yüzde 7 gibi bir artış varken bu yıl üretimin düşmesi fiyatları etkiledi. Halihazırda stoklarımızda ürün az olduğundan fiyatlardaki yükseliş devam edecek" dedi.(ÇÖZÜM YERLİ ÜRETİCİYİ DESTEKLEMEK) Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı (EGEV) Başkanı Hasan Küçükkurt, gıda enflasyonundaki yükseklişe dikkat çekerek, uyarıda bulundu. Küçükkurt, iktidarın politikalarından dolayı et fiyatlarının ve dolayısıyla da gıda enflasyonun resmi enflasyon rakamlarını katladığını aktararak, "Bu durum, hayvancılık sektörünün karşı karşıya olduğu zorluklar ve tarımsal planlamadaki eksikliklerle yakından ilintilidir. Bu alandaki yatırımların yetersizliği ve sektörün düşük karlılığı, üreticilerimizin en büyük sorunlarından biridir” dedi. Et ihtiyacı için üretimi desteklemek ve artırmak yerine sorunun çözümünü ithalatta aramanın hata olduğunu söyleyen Küçükkurt, "Türkiye’nin, geçen yıl aralık ayında sığır ithalatı 133,3 milyon dolar olurken, geçen yılın tamamında sığır ithalatının tutarı 1 milyar 163 milyon doları buldu. Sorunun çözümü ithalat yerine yerli üreticimizi desteklemek ve yerli üretimi artırmaktan geçiyor” dedi.

Zarar 10 yılda anca kapanır (Havva GÜMÜŞKAYA-Birgün)
TCMB genel kurulu toplantısında söz alan banka hissedarı devasa zarara tepki göstererek “10 yılda anca kapanır” dedi. Karahan ise KKM yüküne değinmeden faiz artıran bankaların zarar edebileceğini söyledi.

Merkez Bankası’nın 92’nci hesap dönemi olağan genel kurul toplantısı Ankara’da yapıldı. Genel Kurul’un açılış konuşmasını TCMB Başkanı Fatih Karahan yaptı. Yılsonu enflasyon beklentilerinin, tahminlerin üzerinde olduğunu açıklayan Karahan, "Aylık fiyat gelişmelerini yakından takip ediyoruz. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanıp, enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşumuzu sürdüreceğiz" dedi. “Enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşunu sıkılaştıracağız” ifadelerini kullanan Karahan, “Para politikasını enflasyonu önce tek haneli rakamlara, orta vadede ise yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlemeye devam edeceğiz” diye konuştu. Karahan, genel seçim sonrası değişen ekonomi politikalarının enflasyon üzerindeki etkilerini “2023 yılının üçüncü çeyreğinde, yurt içi talepte süregelen güçlü seyrin birikimli etkileri, vergi ayarlamaları, döviz kuru gelişmeleri, ücret artışları, hizmet enflasyonundaki katılık ve ham petrol fiyatlarındaki ani yükseliş enflasyon dinamiklerinde etkili olmuştur” ifadeleriyle özetledi. Başkan Karahan, birden fazla ve bir arada gerçekleşen yüksek boyuttaki şokların üçüncü çeyrekte enflasyonun belirgin şekilde yükselmesine neden olduğunu söyledi. Bu gelişmeler çerçevesinde enflasyonun haziran-eylül ayları arasında 23,3 puan artarak yüzde 61,5 seviyesine ulaştığını hatırlatan Karahan, enflasyonun yılı yüzde 64,8 ile tamamladığını belirtti.(ZARARDAN BÜYÜK ÖDEME) Genel Kurul’da 2023 yılına ait yıllık faaliyet raporu da görüşüldü. Banka’nın faaliyet raporunda TCMB’nin dönem zararının 818 milyar 182 milyon TL olduğu, 2 milyar 582 milyon liralık ‘düzeltme farkı’ ile birlikte dağıtıma tabi dönem zararının 820 milyar 765 milyon liraya ulaştığı belirtildi. Faaliyet Raporunda 2022 yılı kârından ayrılan ihtiyat akçesinin tamamı 9 milyar 330 milyon 80 bin 367 TL’nin 2023 yılı zararından mahsup edileceği, sonraki yıllarda bilançonun aktifinde “Geçmiş Yıllar Zararı” kaleminde takip edilecek olan kalan tutarın kapanmasına kadar geçecek sürede kâr ve ihtiyat akçesi dağıtılmayacağı belirtildi. 2022 yılında TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığına 32 milyar 618 milyon TL aktarmıştı. Raporda, 14 Temmuz 2023’te TCMB’ye devreden KKM hesapları için 2023’te toplamda 833 milyar 420 milyon liralık ödeme yapıldığı bilgisi, kâr zarar hesaplarının dip notunda yer aldı. Raporda KKM hesabı sahiplerine 2022’de yapılan ödemenin de 72 milyar 843 milyon lira olduğu bilgisi verildi. Banka KKM hesaplarına zarardan daha büyük ödeme yaptı. KKM’ye ödeme yapılmasaydı 12 milyar kâr açıklayabilecekti. Genel Kurul’da söz alan TCMB hissedarlarından Hasan İstemil, Banka’nın devasa zararına tepki görerek “Bu zarar 10 yılda anca kapanabilir” dedi. TCMB Başkanı Karahan ise bankanın zarar etmesinin faaliyeti etkilemediğini belirterek KKM yüküne değinmeden faiz artıran bankaların zarar edebileceğini söyledi.(AKP’Lİ İSİMLER SEÇİLDİ) Genel Kurul’da Banka Meclis üyeliğine iki, Denetleme Kurulu’na da bir üye seçildi. Nurullah Genç, yeniden Banka Meclis’ine seçildi. Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı döneminde Başbakanlık müsteşarı olan Kemal Madenoğlu Banka Meclis’ine seçildi. AKP’den 31 Mart 2024’te yapılan yerel seçimlerde Esenyurt Belediye Başkan Aday Adayı olan Metin Toprak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Denetleme Kurulu’na seçildi. AKP’li Metin Toprak, Merkez Bankası Denetleme Kurulu üyeliğini 2 yıl boyunca sürdürecek.(36,7 MİLYON TL ÜST DÜZEYE) 2023 yılında bankanın Başkan, Banka Meclisi, Para Politikası Kurul, Denetleme Kurulu ve Yönetim Komitesi üyelerinden oluşan Merkez Bankası üst yönetimine 2023 yılında brüt ücret olarak toplamda 36 milyon 755 bin 832 TL ödendi.

Prof. Dr. Hakan Kara, Merkez Bankası'nın zararını hesapladı: "Tarihin en pahalı iktisat deneyi" (T24)

Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Merkez Bankası eski başeknomisti Prof. Dr. Hakan Kara, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklama ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) geçen yıl yaşadığı ekonomik kayıpları detaylandırdı. Kara, bankanın rekor düzeydeki zararının nedenlerini ve miktarlarını paylaştı. Kara, "Merkez Bankası 2023 yılında, büyük oranda KKM kaynaklı olarak 818 milyar TL zarar etti. Ek olarak, eksi rezervlerden kaynaklanan 318 milyar TL değerleme zararı ile bankanın toplam zararı 1 trilyon 136 milyar TL'ye ulaştı. Tarihin en pahalı iktisat deneyinin sonucu olarak Merkez Bankası geçen yıl neredeyse tamamı KKM kaynaklı 818 milyar TL zarar etti. Ayrıca eksi rezervden dolayı 318 milyar da değerleme zararı var. Uluslararası muhasebe standartlarına göre zarar toplamda 1 trilyon 136 milyar TL" dedi.

SGK vurgununda yeni gelişme: 500 milyon liralık zarar var, 14 kişi tutuklandı (T24)

Aralarında 14 doktor, 17 hemşire ve 8 sağlık çalışanının olduğu 300 kişilik şebeke operasyonla çökertilmişti. SGK’yı yaklaşık 500 milyon lira zarara uğratan şebekeye üyelerinden 14’ü sevk edildiği adliyede çıkarıldıkları mahkemece tutuklanarak cezaevine gönderildi.(https://t24.com.tr/haber/sgk-vurgununda-yeni-gelisme-500-milyon-liralik-zarar-var-14-kisi-tutuklandi,1162782)

Arabası olan herkesi ilgilendiriyor! Trafik sigortasında yeni dönem: Bugün itibaren uygulanılacak (Cumhuriyet)

Zorunlu trafik sigortasında mayıs poliçeleri, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (SEDDK) 1 Mayıs'ta devreye aldığı hasar maliyet endeksine göre azami yüzde 3 artışla kesilecek.(https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/arabasi-olan-herkesi-ilgilendiriyor-trafik-sigortasinda-yeni-donem-2201894)

Güvensiz binayı hizmete açtılar: Malatya’daki ASM ‘güçlendirme çalışmaları’ için devre dışı bırakıldı (Merve Kılıç-Cumhuriyet)

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgede görev yapan sağlık çalışanlarının sorunlarına her gün yenisi ekleniyor.Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi sonrası afet bölgesinde görev yapan sağlık çalışanlarının sorunlarını gazetemiz Cumhuriyet gündeme getirmişti. Bölgedeki aile hekimlerinin içinde bulunduğu zor durum her geçen gün artmaya devam ediyor. AHEF, Malatya'daki Sıtmapınarı ASM’ye ilişkin çarpıcı bilgiler verdi. Söz konusu ASM’nin 6 Şubat depremleri sonrası güvenli olmadığının raporlandığını, ancak geçen yaz aylarında tekrar kullanıma açıldığını kaydeden AHEF Başkanı Dr. Türkü Yağmur Nehir, şimdi de ASM’nin güçlendirme çalışmaları için bir süre devre dışı bırakılmasına karar verildiğini bildirdi. Malatya’nın en fazla kayıtlı nüfus potansiyeline sahip olan ASM’ye en az 15 konteyner gerektiğini ancak tahsis edilebilecek adedin 5 olarak açıklandığını belirten Nehir, “ASM’nin kullanılmaz halde olduğu ve acilen güçlendirilecek ölçüde hasarlı olduğu aşikarsa neden bu ASM kullanıma açıldı? Daha sonra neden tekrar tetkik yapılma gereği görüldü? Yapılan kontrollerde sağlam olmadığı, acilen güçlendirilmesi gerektiği ortaya çıktı. Bunu da anlayabiliyoruz. Peki bu ASM’ye bağlı 30 bine yakın nüfus ne yapacak?” dedi.(‘AİLE HEKİMİ SORUMLU TUTULUR’) Nehir, ASM’den yurttaşların kısıtlı hizmet alacağını belirterek, bu plansızlığın acilen düzeltilmesini istediklerini ifade etti. ASM’nin bahçesine kurulacak 5 konteynerin, bölgenin potansiyelini karşılayamayacağının altıı çizen Nehir, “En az 15 konteyner kurulmalı. Aksi halde ileride doğabilecek bir aksaklıkta da aile hekimi sorumlu tutulur. Bu sorun; ancak alternatif bir binayı, yapıyı yer göstermekle çözülür. 11 doktorun hizmet verdiği bir ASM bir anda 3 doktorun hizmet verebileceği konteynere dönüştürülmemeli” ifadelerini kullandı.

Devrim nöbeti (Göksu CENGİZ - Yusuf Tuna KOÇ-Birgün)
Üniversitelerdeki bilim ve özgürlüğün kırıntılarını da ortadan kaldırmaya yemin etmiş yöneticilere karşı ODTÜ’de örnek bir direniş veriliyor. Öğrencisi, hocası, çalışanı sadece şenliğe ve Devrim Stadı’na değil üniversitelerine de sahip çıkıyor.(https://www.birgun.net/haber/devrim-nobeti-525687)


(derleyen: mstfkrc)

 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder