Avcıoğlu’nun aradığı neydi, biz Avcıoğlu’nda ne bulmalıyız? -Fatih Yaşlı-
"Bugün bizi Avcıoğlu üzerine yeniden düşünmeye sevk eden şey akademik ya da entelektüel bir uğraş değil, bunun gerisinde doğrudan birtakım politik nedenler bulunuyor."
Dünya 1960’lı yıllara adeta “solundan kalkarak” girmişti. Farklı coğrafyalardaki sömürgecilik karşıtı mücadelelerin ardı ardına başarılar elde ettiği, Ortadoğu’da Nasır’ın emperyalizme kafa tuttuğu, Küba devriminin gerçekleştiği, az gelişmiş ülkelerin kapitalist olmayan yoldan hızla kalkınabileceğine yönelik inancın geniş bir kabul gördüğü, refah devleti, sosyal adalet, planlı ekonomi gibi kavramların en parlak zamanlarını yaşadığı bir dönemdi bu.
Türkiye de elbette ki bu tablonun dışında değildi. 27 Mayıs’ın ardından 1961 yılında Türkiye tarihinin en demokratik ve özgürlükçü anayasası yapılmış, aynı anayasada toplu sözleşme ve grev hakkı da dahil olmak üzere sosyal haklara da yer verilmişti. Ancak mesele sadece tepeden verilen haklar değildi; 1950’lerin sonlarına gelindiğinde Türkiye’de artık modern anlamda bir işçi sınıfı şekillenmeye başlamış, kırdan kente göç hızlanmış, kentleşme yoğunlaşmış, üniversitede okuyan öğrencilerin sayısı artmış durumdaydı.
Tüm bunlar bütün bir 60’lı yıllar boyunca yaşanacak toplumsal hareketliliğin ve solun ilk kez toplumsal bir güç olarak sahneye çıkışının zeminini oluşturacak, işçi, köylü ve öğrenci eylemlerinin damgasını vurduğu, TİP şahsında sosyalistlerin Meclis’e girdiği, gençliğin fikir kulüplerinden şehir gerillacılığına doğru yol aldığı, DİSK’in kurulduğu ve solun karşısına bir sokak gücü olarak radikal sağın çıkarıldığı uzun bir on yıl yaşanacaktı.
Avcıoğlu’nun 'yön'ü ve 'devrim'i
İşte Doğan Avcıoğlu ve başını çektiği Yön-Devrim hareketi böyle bir dönemin, Yalçın Küçük’ün deyimiyle “ağaçların bile sola doğru eğildiği” yılların ürünüydü; Avcıoğlu Türkiye’nin bu uzun on yılında hep iktidarı aradı, iktidarı bir an önce almak ve radikal reformlar aracılığıyla Türkiye’yi hızlı bir şekilde kalkındırıp sonra da sosyalizme geçmek onun arayışının özetiydi.
Burada 60’lar Türkiye’sinin sol tartışmalarına, toplumu okuma biçimlerine, farklı stratejilerine uzun uzadıya girmeyeceğim ama Avcıoğlu’nun iktidar arayışını anlamak için onun fikirlerini ve dönemin Türkiye’sine nasıl baktığını bilmemiz, anlamamız gerekiyor.
“Avcıoğlu sosyalist miydi” sorusuyla başlayalım öncelikle. Elbette ki sosyalistti, tarihe ve topluma bakışı net bir şekilde Marksizmin ürünüydü, politik hedefi ise sosyalist bir Türkiye’ydi. Ancak dönemin Türkiye’sine baktığında yeterince gelişkin ve örgütlü bir işçi sınıfı görmüyor ve bu nedenle de işçi sınıfının devrim yapabilecek bir güçte olduğuna inanmıyordu.
Öte yandan hem 1965 hem de 1969 seçimlerinin gösterdiği üzere, ona göre sandıktan da bir şey beklememek gerekiyordu; çünkü halk “tutucu güçler”in kontrolü altındaydı ve bu nedenle de seçimlerde sağ partileri destekliyordu, o yıllarda sağın yeni yıldızı ise Demirel’di ve Demirel’in Adalet Partisi her iki seçimden de tek başına iktidar olarak çıkmayı başarmıştı.
İşte mesele “tutucu güçler”in karşısına kimin, hangi öznenin çıkacağı ve bu öznenin iktidarı nasıl alacağıydı. Bu öznenin adı ise Avcıoğlu’nun terminolojisinde “zinde güçler”di. O 60’lar Türkiye’sinde temel kutuplaşmayı emekle sermaye arasında değil, zinde güçlerle tutucu güçler arasında görüyor; tutucu güçleri komprador burjuvazi, işbirlikçi bürokrasi ve feodal toprak ağaları şeklinde sıralarken, zinde güçlere aydınları, öğrencileri, milli burjuvaziyi ve elbette ki orduyu, ordu içerisinde de genç subayları dahil ediyordu.
Avcıoğlu’na göre sosyalizme Türkiye’de ancak aşamalı bir şekilde geçilebilirdi; öncelikle emperyalizmle ve feodalizmle mücadele edilmeli, zinde güçler iktidarı almalı, ardından kapitalist olmayan kalkınma modeliyle, yani halkı ve emeği önceleyen yeni bir devletçilik modeliyle ülke hızlı bir şekilde sanayileşip kalkınmalı, bunun sonucu olarak güçlenecek işçi sınıfı ise ikinci aşamada devreye girip sosyalizmi inşa etmeliydi.
Avcıoğlu özellikle 60’ların sonuna doğru bu fikre çok güçlü bir şekilde sarıldı ve ordu içerisindeki çeşitli ekiplerle ilişkiler kurdu; darbenin gelmekte olduğunu görüyor ama buna müdahale edilebileceğini düşünüyor ve Amerikancı bir darbenin yerine sol bir darbenin yapılabileceğine inanıyordu.
Ancak başaramadı; MİT zaten çoktan aralarına bir ajan sızdırmış durumdaydı ve attıkları her adımı takip ediyordu, ordunun üst kademeleri ise mutlak anlamda Amerikancı ve NATO’cuydu. Bu nedenle de 9 Mart daha baştan ölü doğmaya mahkumdu ve bir tür siyasi intihar eylemiydi; o intihardan üç gün sonra, yani 12 Mart’ta ise Amerikancılar darbe yapacak ve sola karşı büyük bir imha harekatına girişeceklerdi.
Avcıoğlu: Neden bugün?
Peki bugün Avcıoğlu ve Yön-Devrim hareketi bize ne ifade ediyor, nasıl bakmalıyız Türkiye siyasi tarihinin bu en önemli figürlerinden ve hareketlerinden birine?
Ama önce başka bir soruya, bugün Avcıoğlu’nun neden yeniden gündem olduğu sorusuna bir yanıt vermemiz gerekiyor, çünkü bugün bizi Avcıoğlu üzerine yeniden düşünmeye sevk eden şey akademik ya da entelektüel bir uğraş değil, bunun gerisinde doğrudan birtakım politik nedenler bulunuyor.
Bu sorunun ise basit bir yanıtı var: Türkiye toplumu çoklu bir kriz konjonktüründen geçiyor ve bu konjonktür politikayla ilgilenen halk kesimlerinde, özellikle gençlik arasında bir arayışı beraberinde getiriyor. Bu arayış tarihe yöneldiğinde ise tutunabileceği politik figürler ve hareketler arıyor. İşte bugün Avcıoğlu’nun yeniden keşfi de bu arayışa denk düşüyor.
CHP ve DEM Parti’nin gölgesinde kalmayan, bağımsız, ilerici, anti emperyalist, aydınlanmacı, laik, Mustafa Kemal’in ve Cumhuriyet’in gerisine düşmeyecek bir siyasi hat arayışında olan, mevcut sosyalist sol öznelerde örgütlenmeye ise şu an için sıcak bakmayan kalabalık ve genç bir toplam söz konusu ve onlar şimdilerde Avcıoğlu okuyor, onun üzerinden aradıkları hatta ulaşmaya ya da belki onu inşa etmeye çalışıyorlar.
Peki bunun dışında kendi seküler milliyetçiliklerine sol bir sosa ihtiyaç duyan, Kürt sorununu görmezden gelen, sığınmacı-göçmen meselesinde Batıdaki ırkçı muadillerinden hiç de farklı olmayan ve sosyal medyada “kanzi” diye tabir edilen genç bir toplam da Avcıoğlu’ndan kendine bir şeyler yontmaya çalışıyor mu?
Bu sorunun da yanıtı evet; dolayısıyla Avcıoğlu ve fikirleri bugün için bir hegemonya mücadelesinin de parçası, taraflar Avcıoğlu örneğinde görüldüğü üzere kitleselleşebilmek ve toplumsallaşabilmek için tarihsel figürleri araçsallaştırıyor, onları bugünün gündeminin bir parçası yapacak bir okumaya ve değerlendirmeye tabi tutuyorlar.
Avcıoğlu’nun mirası ve 'ne yapmalı' sorusu
Şimdi tekrar esas sorumuza, yani bugün Avcıoğlu’nun bizim için ne ifade ettiği, 2024 Türkiye’sinde ona nasıl bakmamız gerektiği sorusuna yanıt vermeye çalışalım.
Birincisi, Avcıoğlu’nun bütün düşünsel ve politik mesaisinin iktidar odaklı olduğunu, taktik ve stratejik adımlarının hepsini buna göre attığını unutmamak gerekiyor. Türkiye solunun büyük bir bölümünün iktidar hedefli bir siyaset izlemediği günümüzde, Avcıoğlu’nun perspektifine sarılmak, sosyalist iktidarı istemek bir zorunluluk.
İkincisi, Avcıoğlu’nun iktidar perspektifine sarılmanın, sosyalist iktidarın ancak işçi sınıfı ile mümkün olabileceği gerçeğini hiçbir şekilde unutturmaması gerekiyor. 9 Martçılık, cuntacılık, tepeden inmecilik vs. bunların hepsi bizden uzak olsun. Ancak şunu da unutmamak lazım: Toplumun geniş katmanlarının etrafında birleşmediği bir işçi sınıfı mücadelesinin başarıya ulaşma ihtimali bulunmuyor.
Üçüncüsü, sosyalizm adına verilecek ideolojik mücadelenin toplumun kalkınma, refah, güvenlik, sosyal adalet gibi arayış içerisinde olduğu kavramlarla desteklenip pekiştirilmesi ve tıpkı 60’larda Avcıoğlu ve arkadaşlarının başardığı gibi sosyalizmin popüler bir fikir, güncel bir akım haline gelmesi öncelikli meselemiz olmalı.
Dördüncüsü, sınıf mücadelesinin dolayımlanarak geliştiği kabulünden hareketle, bu mücadelenin sadece emek mücadelesi olmanın ötesine geçip laiklik ve aydınlanma mücadelesi ile birleşmesi, sınıfsal sömürünün üzerine örtülen din istismarı örtüsünün kaldırılmasının öncelikli gündem haline getirilmesi gerekiyor.
Beşincisi, Jön Türkler’den İttihatçılara ve oradan da Cumhuriyet’in ilanına uzanan siyasi hattın içerisindeki ilerici damarı orayı aşmaya yönelik bir iradeyle birlikte sahiplenmek ve başta Mustafa Kemal olmak üzere o damara mensup figürleri bugünün ideolojik mücadelesine etkili bir şekilde dahil etmek son derece önemli.
Altıncı ve sonuncusu, tıpkı Yön’ün yaptığı gibi solun entelektüel kadrolarının siyasete müdahale ettiği, toplumun “sol bu konuda ne diyor” sorusunu sorduğu, politik gündemi solun belirlemesine yardımcı olacak, yani hegemonya mücadelesinde avantaj sağlayacak iletişim ve propaganda araçlarının/yöntemlerinin neler olabileceği üzerine, teknolojideki hızlı değişimi de göz önüne alarak ciddi bir şekilde kafa yormak durumundayız.
Bu maddeler daha da çoğaltılabilir ve ayrıntılandırılabilir elbette ama Avcıoğlu’nun politik ve düşünsel mirasını günümüze taşıyacak ve ondan bugünün mücadeleleri için faydalanacaksak ilk akla gelenler bunlar olmalı. Devamında ise iş daha ayrıntılı tartışmalara, kolektif akıl yürütmelere düşüyor.
/././
Antalya’daki imar rantında CHP-AKP işbirliği -Yusuf Yavuz-
Antalya’nın Kepez ilçesindeki 2 katlı AVM’nin yıkılarak yerine 15 katlı lüks konut ve otel kullanımı getiren imar planı değişikliği CHP ve AKP’nin oylarıyla dünkü Büyükşehir Belediye Meclisi oturumunda onaylandı.
Henüz arazi satışı yapılmadan ve imar planı onaylanmadan proje üzerinden talep toplayarak daire satışı yapıldığı ortaya çıkan kişiye özel imar düzenlemesinin onaylanması kent kamuoyunda tepki çekti. Antalya Kent Konseyi ise konuyla ilgili bir rapor hazırlayarak yapılan düzenlemenin kent altyapısına getireceği sorunlara dikkat çekti.
AVM'ler bölgesinde 15 katlı rezidans projeleri
Antalya’nın Cumhuriyet dönemindeki endüstriyel gelişme adımlarına sahne olan Kepez-Fabrikalar Mahallesi’nde pamuklu dokuma, yağ sanayi ve pil fabrikası gibi kamu eliyle yapılıp işletilen tesisler yer alıyordu. Bir kısmında 2000’li yıllarda AVM’ler inşa edilen Fabrikalar Mahallesi’ndeki kamuya ait bazı alanlar da kent halkının ve meslek odalarının verdiği mücadele sonucu park ve müze alanları olarak halkın kullanımına açıldı. Ancak bölgedeki imar rantı talepleri bitmedi.
Kepez-Fabrikalar Mahallesi’nde bulunan MİGROS A.Ş’ye ait 32 bin metrekarelik parselin üzerinde 2 katlı KİPA AVM binası yer alıyor. Söz konusu parsel, 11 Temmuz 2024 tarihinde yapılan satış işlemiyle 875 milyon TL bedel ile Ankara merkezli inşaat şirketine satıldı. Ancak mevcutta 3 ayrı AVM’nin bulunduğu bu bölgede hem Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait arazide hem de bitişiğindeki KİPA AVM’nin arazisinde15 katlı yeni rezidans ve otel projeleri gündemde.
İmar planı onaylanmadan 8 ay önce daire satışına başlanmış
Mevcuttaki trafik yükü ve yetersiz altyapı nedeniyle sorunların yaşandığı bu bölgede Ankara merkezli bir inşaat firmasının daha imar planı onaylanmadan daire satışına başlaması şaşkınlık yaratmıştı. İmar değişikliği talebinin sahibi olan şirketin, Mart 2024’te sosyal medyadan projeyi duyurarak talep toplamaya ve daire satışı yapmaya başladığı ortaya çıkmıştı.
'İlgilenenler bir an önce daire bedelini hesaba yatırsın'
İnşaat şirketinin 9 Mart 2024 tarihli sosyal medya paylaşımında, Antalya’da yeni bir konut projesine başlanacağı duyurularak katılım bedeliyle üye kaydı yapılabileceği belirtiliyor. Daire sayısının kısıtlı, talebin ise yüksek olduğu belirtilen paylaşımda, İBAN numaraları da verilerek şu ifadeler kullanılıyor: “İlgilenenlerin bir an önce talep ettiği daire bedelini banka hesap numaralarına göndermeleri gerekmektedir. Üyelik kabullerinde, üyelik bedeli yatırma sırası esas alınacaktır.”
'Özel şahıs' talebi CHP ve AKP oylarıyla onaylandı
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin Ekim ayı gündemine alınan plan değişikliği talebi ile Fabrikalar Mahallesi 25044/1 parselin kullanım kararı Merkezi İş Alanı’ndan "Ticaret-Turizm-Konut Alanı"na dönüştürülmesi istendi. “Özel şahıs” talebi olarak geçtiğimiz ay Meclis'e sunulan plan değişikliği, ilgili komisyona gönderilmişti. İmar ve Bayındırlık Komisyonu Başkanı Mithat Aras ve komisyon üyeleri Hasan Can Kamburoğlu, Mehmet Burak Çeker, Hasan Cumhur Göncü’nün imzasını taşıyan 1/5000 ve 1/25000'lik Nazım İmar Planı Değişikliği talebi, 11 Kasım 2024 tarihinde yapılan Meclis toplantısında CHP ve AKP’nin oylarıyla oybirliği ile onaylandı.
Komisyon Başkanı da Meclis Başkanı da aynı
Böylece daha arazisi satın alınmadan, ilgili parselin imar planları onaylanmadan aylar önce proje üzerinden satış yapılarak bir imar rantı skandalına imza atılan Antalya’da Büyükşehir Belediye Meclisi de tartışmalı düzenlemeyi onaylamış oldu. Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’in katılmadığı Meclis oturumunu, plan değişikliği raporunu Meclis’e sunan komisyonun CHP’li Başkanı Mithat Aras’ın yönetmesi dikkat çekti.
MHP oy kullanmadı
Gündemin 7 ve 8. Maddelerinde yer alan imar değişikliği talebiyle ilgili oy kullanmayan MHP grubu adına konuşan Grup Sözcüsü Selçuk Senirli, oturum başında yaptığı konuşmada bütüncül anlayıştan uzak, parsel bazlı ve kamuoyunda rant tadilatı olarak görülen, günü kurtarma uygulamalarının son bulması çağrısında bulunarak şunları dile getirdi: “Kent yaşamımızı, altyapı ve trafik sorunlarını katlayacak yanlış gördüğümüz hususlarda sizleri uyarmak istiyorum. Ticari alanların konut ve rezidanslara dönüştürüldüğü, inşaat alanlarının ciddi oranda artırılmasına rağmen, otopark, yeşil alanların yeteri kadar ayrılmadığı, belediyeye ait mülkiyetlerin satılmak üzere ticaret alanına dönüştürüldüğü bu gündem maddeleri bu şehri önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde yaşanmaz hale getirecektir. Bu benzeri plan değişikliklerinin önünü açmaya devam ettikçe bu şehre ihanet ederiz. Yapmayın, bu şehri mahvedip vebale ortak olmayın.”
Kent Konseyi: 'Anayasa'ya ve imar kanununa aykırı'
Antalya’da “imar rantında CHP-AKP işbirliği” eleştirilerine neden olan plan değişikliğiyle ilgili bir rapor hazırlayan Antalya Kent Konseyi ise yapılan düzenlemenin İmar Kanunu ile ilgili yönetmeliklere aykırı olduğunu açıkladı.
Antalya Kent Konseyi Altyapı Çalışma Grubu’nun hazırladığı raporda ise söz konusu plan değişikliği önerisinin yapılma amacında yer verilen ‘lüks konut’ ibaresinin Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olmasının yanında 3194 Sayılı İmar Kanunu ile Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde yer alan bir tanım olmadığı vurgulandı. Antalya Kent Konseyi’nin raporunda, plan değişikliği ile ilgili şu görüşlere yer verildi:
“Plan Değişikliği Açıklama Raporu’nda E=1.00 yapılanma emsaline göre 32.274 m2 olan mevcut inşaat alanı, 35.501,40 m2 yazılmış. Öneri inşaat alanının da 53.000 m2 olarak belirtilmiş. Bu durumda hiçbir zorunluluk olmadığı ve hiçbir Sosyal ve Teknik Altyapı Alanında hiçbir iyileştirme yapılmadan mevcut emsalin 1,642 katı emsal önerilmiş olmaktadır. Üstelik 1999 yılı Antalya Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğindeki 1,7 katsayısı kullanılarak yapılan hesap sonucunda yapılacak inşaat alanının 69.275 m2 (E=2.15) olacağı öngörülmüştür. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ile Antalya Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliğindeki inşaat alanına dâhil edilmeyen alanlar göz önüne (kapalı Otopark Alanı hariç) alınırsa gerçek emsal 3.00’ü geçecektir. Raporun yapılacaklarla ilgi tablosunda konut daire büyüklüğü için brüt 200 m2 ifadesi yer almasına karşın, raporun bir başka yerinde (1+1, 2+1) rezidans dairelerden, satış ilanında da (2+1) dairelerden söz edilmektedir. Bunlardan anlaşıldığı üzere daire sayısının 208 (207,82) den, nüfusun da 657 (656,71) fazla olacağı anlaşılmaktadır."
Bırakılması gereken boşluk 10 metreden 5 metreye indirildi
Açıklamada parseldeki mevcut imar planındaki 10 metre olan çekme mesafelerinin Doğu ve Güney cephelerinde 5 metreye indirildiği belirtilmektedir. Yine açıklamada bu kadar yoğun yapılaşma için, ‘Yol ve Rekreasyon Alanı’ için 7774 m2 alan ayrılacağı belirtiliyor. Üç boyutlu görsellerden anlaşılacağı üzere bu alanların kamuya terk edilecek alanlar olmayacağı, parselin ‘Vaziyet Planında Kütleler Arasındaki Yer Alacak Alanlar’ olacağı anlaşılmaktadır. Kısacası ‘İmar Planı Değişikliği Önerisi’ Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin İmar Planı Değişiklikleri başlıklı 26. Maddesinin 5. Fıkrasındaki hükümlerine tamamen aykırıdır.”
'Trafik yoğunluğunu olumsuz etkileyecek'
Büyükşehir Belediyesi’nce onaylanan plan değişikliğine konu olan parselde otopark sayısının da yetersiz olduğuna vurgu yapılan raporda, “Konutlar için; 208 adet, 27.710 m2 Ticari Kullanım Alanı İçin: 1.108 adet (Ortalama 1 Otopark/25 m2 İnşaat Alanı), Toplam: 1.316 adet En Az Otopark sayısı çıkmaktadır. Bu veriyi göz önüne alırsak, yapılmak istenen yapılar için bulunan Otopark sayısının Antalya için çok az olduğu, en az bu değerin yaklaşık iki katına yakın 2500 – 3000 araçlık Otopark Alanına gereksinim olduğu ortadadır. Otoparkı kullanacak araçlar dışında, gelenlerin bir kısmını bırakıp giden araçları da hesaba katmak gerekmektedir. Tüm bu araç trafiğinin, zaten şu an bile trafik yoğunluğunun fazla olduğu çevre yolların, trafik yoğunluğu açısından olumsuz etkileyeceği kuşkusuzdur” ifadelerine yer verildi.
'Plan değişikliği altyapıyı yetersiz hale getirecek'
Söz konusu plan değişikliği ile yalnız yol değil, elektrik, su ve kanalizasyon gibi diğer teknik altyapı sistemleri için de büyük eksikliklerin ortaya çıkacağına işaret edilen Antalya Kent Konseyi’nin raporunda, “Antalya Kenti’nin 1980 yılında hazırlanan İmar Planındaki yoğunluk kararları sürekli arttırılmasına karşın ‘Kentsel Sosyal ve Teknik Alt Yapı Alanlarında’ pek bir iyileştirme yapılmadığı gibi, aksine zaman zaman bu alanlar farklı kullanımlara dönüştürülmüştür. Bu rapora konu olan imar planı değişikliği önerisi, öncelikli olarak bölgenin ulaşım alt yapısını yetersiz hale getirecek, diğer kentsel alt yapı unsurları için gereksiz kamusal kaynak kullanımına neden olacak bir öneri olup, 3194 sayılı İmar Kanunu’na ve eki Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin İmar Planı Değişiklikleri başlıklı 26. Maddesinin 5. Fıkrasındaki hükümlerine aykırı bir imar planı değişikliği önerisidir” denildi.
/././
Batman’da yurttaşlara kötü muamele ve işkence: Polis, engelli yurttaşa köpeklerle saldırdı -Yekta Armanc Hatipoğlu-
İçişleri Bakanlığı’nın 4 Kasım’da DEM Partili Mardin büyükşehir, Batman ve Urfa Halfeti belediyelerine atadığı kayyım nedeniyle başlayan protestolar devam ediyor.
Kolluk güçleri protestolara katılan yurttaşlara ve haber takibi yapan gazetecilere ilk günden beri sert şekilde saldırıyor.
Geçtiğimiz günlerde kendisini polis diye tanıtan kişiler gazetecilere silah çekmiş, Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Veysi Akören’i gözaltına almak istemişti. Ancak silahlı kişiler yurttaşların ve gazetecilerin tepkisi sonucu olay yerinden kaçmıştı.
Engelli yurttaşın evi basıldı, polis köpeği boynunu ısırdı
Batman’da kayyım karşıtı protestolara katıldığı gerekçesiyle gece uyuduğu sırada evine polis baskını yapılan, yüzde 70 engelli yurttaş Medine Erol, iki polis köpeğinin saldırısına uğradı. Polis köpeği tarafından boynundan ısırılan Erol'un boynuna 11 dikiş atıldı. Yaralı halde gözaltına alınan Erol tutuklamaya sevk edildi.
DEM Parti'nin Batman Emniyeti’ndeki işkence iddialarıyla ilgili açıklamasında “Batman’da kayyım darbesine karşı protesto hakkını kullanan, iradesine sahip çıkan halkımıza yönelik gözaltında işkence kabul edilemez” denildi. DEM Parti işkence uygulamasından derhal vazgeçilmesi çağrısında bulundu.
Gözaltına alınanlardan 67’si çocuk
Batman’daki işkence iddialarını Batman Barosu Yöneticisi ve İnsan Hakları Koordinatörü Rostem Siyahtaş ve Mezopotamya Ajansı’ndan gazeteci Fethi Balaman ile konuştuk.
Özgürlük için Hukukçular Derneği ve İnsan Hakları Derneği’yle ilk günden beri sahada olduklarını söyleyen Rostem Siyahtaş, "Şimdiye kadar tespit edebildiğimiz 250’ye yakın insan gözaltına alındı. Bu gözaltına alınanların 67’si çocuk" dedi. Siyahtaş'a göre şimdiye kadar tespit edebildikleri kadarıyla 18 kişi tutuklandı. Tutuklananlarda 3’ü çocuk.
İşkence ve kötü muamelenin Batman’a kayyım atanan ilk günden beri yaşandığını belirten Siyahtaş, ev baskınları ve protestolarda gözaltına alınan insanların feci şekilde darp edildiğini ifade etti.
Siyahtaş, gözaltı sürecini şöyle anlattı:
“Hemen ters kelepçe uygulanıyor, bu şekilde emniyete götürülüyorlar. Bunlar arasında ‘kaba dayak’ dediğimiz olaylar da yaşanıyor. Bazı insanların gözleri, bazı insanların dudağı patlıyor, birisinin kolu kırılmıştı.”
.jpeg)
Baro suç duyurusunda bulunacak
Boynuna 11 dikiş atılan yüzde 70 engelli Medine Erol olayını hatırlatan Siyahtaş, baskına dahil olan polisler hakkında Batman Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduklarını, soruşturmanın devam ettiğini söyledi.
İşkence ve kötü muamele olaylarıyla ilgili meslektaşlarına bir çağrı yaptıklarını belirten Siyahtaş, “Bütün meslektaşlarımızdan bu ifadeleri takip etmelerini, bu konuyu ifade tutanaklarında geçirmelerini rica ettik” dedi.
Ciddi bir kötü muamele ve işkence söz konusu olduğunu, kolluğun hiçbir şekilde hukuka riayet etmediğini dile getiren Batman Barosu Yöneticisi, "İfadeler, hastane raporları, ön görüşme tutanakları; bunları toparlamaya başladık. Topladıktan sonra Batman Barosu olarak bu durumda sorumluluğu olan kolluk görevlileri hakkında suç duyurusunda bulunacağız" şeklinde konuştu.
'İşkence görenleri çektiğimizde bize fiziki müdahalede bulunuluyor'
Mezopotamya Ajansı’ndan gazeteci Fethi Balaman da, kayyım atandığı günden beri tepki gösteren yurttaşlara sokak ortasında işkence yapıldığına şahit olduklarını söyledi.
İşkenceyle gözaltına alınan kişilerin 90’lı yılları aratmayan bir biçimde belediye duvarına ters kelepçe yapılmış şekilde dizilerek başlarını kaldırmalarına dahi izin verilmediğini aktaran Balaman, saldırıya uğrayan kişilerin yaşları ya da cinsiyetlerinin fark etmediğini, gözaltındakilerin işkenceye maruz kaldığını söyledi.
“Bu saldırıları çektiğimizde biz de hedef alındık, polisin biber gazı, TOMA’ları günlerdir bize çalışıyor” diyen Fethi Balaman her eylemde bir TOMA’dan su yediklerini, biber gazından etkilendiklerini söyledi.
Kendilerini polis diye tanıtan kişilerin gazetecilere silah çekip Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Veysi Akören’i gözaltına almak istediği olayı hatırlatan Balaman, kent halkının müdahalesi sonucu Akören’i alamadıklarını söyledi.
https://x.com/solhaberportali/status/1854942912691253545
'Kolluğu bir baskı aracı kullanan iktidar, baskıyı teşhir eden gazetecileri de hedef alıyor'
“Kolluğu bir baskı aracı kullanan iktidarın bu baskıyı teşhir eden gazetecileri hedef aldığı gerçeği ortada” sözlerini kaydeden Fethi Balaman, Batman’da günlerdir halkın 81 il içinde en yüksek oyu alan belediyelerine sahip çıktığını ve bunun en doğal hakları olduğunu söyledi.
Balaman sözlerini “Gözaltılar esnasında belediye önünde başlayan işkence hali kişi serbest bırakılıncaya kadar devam ediyor. Cinsiyetçi küfürler ise hiçbir zaman eksik olmuyor” diyerek noktaladı. /././
Holdinglerin yön verdiği eğitimde 'model' tartışmaları: Örgün lise eğitimi tasfiye ediliyor -Umut Araz-
Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Ömer Faruk Yelkenci'nin mesleki teknik eğitimde niteliği artırmak için 4+4+4 sisteminin son dört yılının yani lise düzeyinde eğitimin yeniden ele alınması gerektiğine yönelik sözlerinin ardından birçok mecrada 4+4+4 eğitim modelinin değişeceği yazıldı ve şimdiden kimi alternatif modeller tartışılmaya başlandı.
Türkiye, eğitim sisteminde durmadan değişiklikler yapılmasına alışkın bir ülke artık. Sistemin hem içeriğine hem de biçimine dair yeni değişiklikler sürekli gündeme geliyor. Eğitim sisteminin yapboza dönüştüğü yönündeki benzetmeler de fazlasıyla haklı. Hatta sermaye düzeninin elindeki bu yapboz öyle hızlı oynanıyor ki baş dönmesine yakalanmamak neredeyse imkansız. Ancak bu baş dönmesini aşmaya ve yapboz parçalarının işaret ettiği bütünü görmeye ihtiyacımız var.
Göreve başlayan her yeni Milli Eğitim Bakanı ile eğitim politikalarının değiştiği söylense de bugünkü tablo, altında farklı isimlerin imzası bulunan uygulamaların aynı amaca hizmet ettiğini gösteriyor. Sermaye düzeninin elindeki yapbozun bütün parçaları, Türkiye'de devlet okullarını ucuz ve itaatkar iş gücü yetiştiren fabrikalara dönüştürmek ve emekçi kesimleri örgün eğitimin dışına itmek doğrultusunda birbirini tamamlıyor.
4+4+4'ü ve yeni model tartışmalarının merkezinde olan mesleki eğitim politikalarını yukarıda altını çizdiğimiz perspektifle ele almalıyız.
Örgün eğitimin tasfiyesinde 4+4+4 nasıl bir rol oynadı?
4+4+4 eğitim modeli 12 yıl önce, 2012-2013 eğitim döneminde hayatımıza girdi. Bu değişiklikten önce zorunlu eğitim 5 yıllık ilkokul ve 3 yıllık ortaokul eğitiminden oluşan kesintisiz 8 yıllık ilköğretim sürecini kapsıyordu. 4+4+4 ile eğitim sistemi; okul öncesi, ilkokul ve ortaokuldan oluşan 4+4 yıllık ilköğretim, 4 yıllık ortaöğretim (lise düzeyi) ve yükseköğretim şeklinde beş temel kademeye ayrıldı. Bu beş kademenin 4+4+4 olarak bilinen 12 yıllık üç kademesi zorunlu eğitim kapsamına alındı.
Modelin ilk mezunlarını verdiği günümüzde, bu kademeli yapının örgün eğitimi zayıflatmış olduğu nesnel verilerle de doğrulanıyor.
12 yıl önce ilkokul birinci sınıfta kayıtlı olan öğrenci sayısı 1 milyon 870 bin 715 olsa da bunlar arasından 2024 yılı YKS sınavına girenlerin sayısı 1 milyon 93 bin. Aradaki fark yüzde yüzde 41,57 oranına tekabül eden 777 bin 715 öğrenci. Bu öğrenciler zorunlu eğitimin son aşaması olan YKS düzeyine gelmeden eğitimin dışına çıktılar, sınıf tekrarına kaldılar ya da hak sahibi olmalarına rağmen sınava girmediler. MEB verilerine göre de kademe ilerledikçe okullaşma oranı* azalıyor: İlkokul okullaşma oranı yüzde 95, ortaokul yüzde 91 ve ortaöğretim yüzde 87,9.
Okullaşma oranındaki bu azalmada, örgün eğitim kurumlarının çeşitli nedenlerle cazibesini yitirmiş olması önemli bir etkiye sahip. Sistemin plansız yapısı ve eğitimin her geçen gün zayıflayan niteliği, okula gitmenin zaman kaybı olarak görüldüğü bir yaklaşımı toplumun geniş kesimlerine yaymaya devam ediyor. 4+4+4'ün kademeli yapısı da bir kaçış rampası olarak işlev görüyor.
AKP açısından ise ortada bir arıza yok. Tersine bugün örgün eğitime yönelik ilginin ve inancın azalmış olması, mesleki eğitim politikaları aracılığıyla eğitimi sermayenin ihtiyaçlarına entegre etmeyi meşrulaştırmak için kullanılıyor.
TÜSİAD, AKP'nin mesleki eğitim politikalarına nasıl yön verdi?
Mesleki-teknik eğitim kurumlarının ortaya çıkışı tarihsel olarak sanayinin ve kapitalist üretim ilişkilerinin gelişimine dayanıyor ve bu kurumlar piyasanın ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte iş gücünü yetiştirmek üzere işliyor. Mesleki-teknik eğitimle yetiştirilen kalifiye iş gücü, kapitalistler için mevcut teknolojik ve teknik imkanların en verimli şekilde kullanılması yoluyla üretimde verimliliği artırıyor ve bu ihtiyacı en ucuz maliyetle sağlamak sermayedarların rakipleri karşısında daha avantajlı bir konuma sahip olmasını sağlıyor.
Türkiye kapitalizmi için de Batı ülkeleriyle karşılaştırıldığında çok daha düşük maliyetli ve bölgedeki diğer ülkelere kıyasla çok daha nitelikli genç iş gücü kaynaklarına sahip olmak, her zaman kritik önemde oldu. AKP'nin iktidara geldiği günden itibaren mesleki eğitim alanında attığı bütün adımlara da Türkiye sermayesinin bu arayışı yön verdi.
Bu açıdan Koç'un ve Sabancı'nın başını çektiği patronlar kulübü TÜSİAD tarafından 1999 yılında hazırlanan "Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması" başlıklı rapor oldukça dikkat çekici. Odağında mesleki eğitim yapısındaki idari sorunlar, sektör-okul iş birliği ve MESEM'lerin sisteme entegrasyonu bulunan rapor yeni bir model önerisi yapıyor: "Önerilen yeni modelde, örgün eğitim kadar sürekli eğitim de önem taşımaktadır. Bugün çıraklık eğitimi ve halk eğitimi olarak ayrı çatılar altında yürütülen çalışmalar birleştirilerek daha esnek bir anlayışla yeniden ele alınmalıdır".
TÜSİAD'ın 1999 yılında dile getirdiği bu talepler, AKP'nin iktidara gelişiyle birlikte fazlasıyla hayata geçti. Hatta AKP tarafından atılan adımlar kimi zaman "sosyal proje" kılıfıyla doğrudan holdingler tarafından desteklendi. "Meslek Lisesi Memleket Meselesi" sloganıyla 2006 yılında Koç Holding tarafından başlatılan "Mesleki Teknik Eğitimi Özendirme Programı" bu konunun en sembolik örneklerinden oldu. Yetmedi bizzat holdingler okullar inşa ettiler, ucuz iş gücüyle ağzı sulanan emperyalistler MEB'e milyarlarca liralık AB fonları aktardılar, mesleki eğitimin genişlemesine yönelik bütün adımları alkışladılar, hep daha fazlasını talep ettiler...
Mesleki eğitim bugüne nasıl geldi?
Günümüzde ortaöğretim düzeyinde örgün mesleki eğitim; mesleki ve teknik anadolu liseleri, mesleki açık öğretim liseleri ve geçmişte çıraklık okulları olarak bilinen Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) aracılığıyla sürdürülüyor.
Bu mesleki eğitim yapısı, AKP'den önce daha parçalı bir yapıya sahipti. Örneğin meslek liseleri her sektörün kendi ihtiyaçları doğrultusunda ilgili bakanlıklarla yaptığı ortaklıklar doğrultusunda faaliyet gösteriyordu. Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Meslek Liseleri, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Meslek Liseleri gibi… 2006 yılında yapılan düzenlemeyle tüm örgün mesleki eğitim kurumları, Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı.
2011 yılında MEB bünyesinde Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'nün (MTEGM) kuruluşuyla da meslek liselerinden sorumlu birimler tekleştirildi.
2014 yılında da okul türü azaltıldı ve program çeşitliliği sağlandı. Sağlık Meslek Lisesi, Turizm Meslek Lisesi gibi okul türleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olarak tekleşti, bu okullarda Anadolu Teknik ve Anadolu Meslek olmak üzere iki farklı program türü uygulanmaya başlandı.
Anadolu teknik programında toplam 6692 ders saatinin yüzde 73'ünü akademik dersler, yüzde 22'sini meslek dersleri, yüzde 5'ini iş yeri stajları oluşturmakta. Anadolu Meslek Programı’nda ise toplam ders saati 6372'dir ve bu derslerin yüzde 47'sini akademik dersler, yüzde 40'ını meslek dersleri ve yüzde 13'ünü iş yeri stajları oluşturmaktadır.
Anadolu Teknik Programı’nda öğrenciler genelde yaz aylarında toplam 40 gün staj yaparken Anadolu Meslek Programı kapsamındaki öğrenciler 12. sınıfa geldiklerinde haftanın 3 günü iş yerine 2 günü okula gidiyorlar.
Meslek lisesi programlarıyla karşılaştırıldığında MESEM'lerdeki eğitim programı ise sermaye açısından çok daha avantajlı bir yapıya sahip.
Toplam 6048 ders saatinden oluşan MESEM programının yüzde 11'ini akademik dersler, yüzde 13'ünü meslek dersleri, yüzde 76'sını iş yeri stajı oluşturuyor. Yani MESEM'leri Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nden ayıran en temel özellik, öğrencilerin eğitim sürecinin çok büyük kısmında iş yerlerinde çalışıyor olması. Bu program kapsamındaki öğrenciler haftanın 4 günü iş yerlerine, 1 günü okula gitmekte. 11. sınıfı tamamlayan öğrencilere kalfalık, mezuniyet sonrasında ise ustalık belgesi veriliyor. 9, 10, 11. sınıftaki çırak öğrencilere asgari ücretin yüzde 30'u, 12. sınıf öğrencilerine asgari ücretin yarısı tutarında ücret ödeniyor.
AKP, sermayenin bu avantajdan yararlanması için attığı adımları 2016 yılından itibaren hızlandırdı.
Sermayenin hayaliydi, gerçek oldu: MESEM
MESEM'ler geçmişte bir yaygın eğitim kurumu olarak faaliyet göstermekteydi ve lise eğitimine denk bir statüye sahip değildi. Yani MESEM mezunları, örgün eğitim veren liselerden mezun olan öğrenciler gibi lise diplomasına sahip olamıyordu.
Milli Eğitim Bakanlığı koltuğunda İsmet Yılmaz'ın oturduğu 2016 yılında, 6764 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'da değişiklik yapıldı ve MESEM'ler MTEGM'ye bağlanıp örgün eğitim kapsamına alındı. Böylece esasında bir yaygın eğitim kurumu olan MESEM'lerin zorunlu örgün eğitimin yerini alacağı süreç başladı. 2016 yılındaki bu düzenleme, MESEM mezunlarının Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini açık öğretim yoluyla tamamlamaları durumunda bu kişilere Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi diploması verilmesini öngörmüştür.
Ancak bununla yetinilmedi. Ziya Selçuk'un Bakan olduğu 2019 yılında bu konuda tekrardan bir düzenleme yapıldı. Yeni düzenlemeyle lise diploması alınması için zorunlu olan fark dersleri MESEM’lilerin haftada 1 gün gittiği okullarda verilmeye başlandı.
Süreç burada da durmadı. Mahmut Özer'in Bakan olduğu 25 Aralık 2021 tarihinde 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda değişiklik yapıldı ve MESEM öğrencilerine ödenen ücretler artık tamamen devlet tarafından karşılanmaya başlandı. 12. sınıftaki kalfa öğrencilere ödenen asgari ücretin yüzde 30'u oranındaki ücret de asgari ücretin yüzde 50'sine yükseldi.
Bu düzenlemenin ardından dönemin Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın MESEM’li öğrenci sayısını 1 milyona ulaştırma hedefiyle MEB'i görevlendirdiğini ifade etti. Bu süreçte kamunun bütün kaynakları MESEM propagandası için seferber edildi. Örneğin AKP'li Gaziantep Şahinbey Belediyesi MESEM öğrencilerine aylık 500TL "destek" verileceği duyurdu. Mevcut Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerine bağlı yeni MESEM'ler kuruldu ve öğrenciler okul idarecileri tarafından MESEM'lere geçiş yapmaya yönlendirildi.
Kimi zaman farklı eğitim politikaları uyguluyor gibi görünseler de Milli Eğitim Bakanlığı koltuğuna oturan bütün bakanlar, mesleki eğitimdeki öğrenci sayısının artışı ve bu süreçte sermayenin "maliyetlerini azaltmak" için çalıştılar ve devletin bütün olanaklarını kullandılar. İsimler değişti ancak TÜSİAD'ın hayalleri gerçek olmaya devam etti.
Şimşek politikalarına kardeş: Eğitimde Yusuf Tekim politikaları
Mayıs 2023 Genel Seçimlerinden sonra Yusuf Tekin'in Milli Eğitim Bakanı olarak atanmasıyla AKP'nin eğitim alanında hedeflediği dönüşüm yeni bir evreye taşındı. Aynı süreçte ekonomide Mehmet Şimşek politikalarıyla beraber yoksullaşma derinleşiyor ve Türkiye'de liseli işçi olmak adeta bir normale dönüyordu. Eğitim-sanayi ilişkisinin güçlendirilmesi, MESEM'lerdeki öğrenci sayılarının artırılması, fabrikalara entegre okul modellerinin geliştirilmesi ve mesleki eğitime başlama yaşının düşürülmesi ekonomideki Mehmet Şimşek politikalarının kardeşi olarak hayata geçmeye başladı.
2023-2024 Eğitim Dönemi boyunca sermaye temsilcileri mesleki eğitime dair yeni taleplerde bulunurken iş yerlerinde üst üste liseli işçi ölümleri yaşanıyordu. Özellikle 2018-2019 eğitim yılından itibaren MESEM'lerdeki öğrenci sayısı büyük bir hızla artarken geçtiğimiz eğitim yılında 9 MESEM'li ve meslek liseli işçi hayatını kaybetti.
Uzmanların mevcut mesleki eğitim politikalarının çocuk işçiliğini teşvik ettiği yönündeki uyarılarına rağmen Yusuf Tekin Bakanlığındaki MEB 10 Ağustos 2024 tarihinde "Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi"ni kamuoyuyla paylaştı. Türkiye'nin çocuk nüfusu ve çalışma çağındaki nüfus açısından "fırsatlarla dolu" olduğunu ifade ederek başlayan bu rapor, mesleki eğitim yapısında yeni bir dönemin açıldığının resmi ilanı olarak görülmeli.
Bu raporla birlikte "zanaat atölyeleri" uygulamalarıyla mesleki eğitimin 7. ve 8. sınıfa kadar ineceği ve yeni okul modelleriyle sistemin sermayenin ihtiyaçlarıyla tam entegre şekilde işlemeye devam edeceği duyuruldu.
Yine raporda bahsi geçen bölge, ihtisas, sektör içi, sektöre entegre mesleki eğitim okulları da bugün pilot illerde hayata geçmeye başladı. Bu farklı modeller, özünde okullardaki eğitim programlarını sermayenin doğrudan müdahalesine açacak ve okullar özel şirketlerin uzantısı gibi yönetilecek.
2024-2025 eğitim-öğretim yılının açılışında Yusuf Tekin, mesleki eğitimi bir "milli sorumluluk" olarak gördüğünü ifade etmişti. Bu konuşmadan kısa süre sonra "mesleki ortaokulların" eğitime başlayacağı MEB tarafından ilan edildi. Yusuf Tekin'in holdinglere karşı duyduğu ve "millilik" kılıfına sıkıştırdığı sorumluluk gereği daha önce 14 olan mesleki eğitime başlama yaşı böylece 10-11 yaşına kadar indirildi.
Tüm bu sürece açık öğretimdeki öğrenci sayısının günbegün artması eşlik etti. Plansız örgün eğitim yapısında açık öğretim, yükseköğretime geçiş sınavlarına hazırlık yapan öğrencilerin "verimsiz" okul eğitiminden kurtulmasının aracına dönüştü. Diğer yandan yoksulluğun derinleşmesi ve eğitim sisteminin çöküşü, okula gitmek yerine işe gitmeyi tercih edilir kıldı ve açık öğretime geçiş hızlandı. Buna medreselerde tarikatların verdiği şeriata dayalı eğitimin öğrencileri açık öğretime kaydederek sürdürüldüğünü de ekleyebiliriz. Bugün açık öğretimdeki öğrenci sayısı 1 milyonu aşıyor ve toplam öğrenci sayısının yüzde 6,5'ine tekabül ediyor.
Sermaye örgün lise eğitimini tasfiye ediyor
Bugün üniversitelerin bilim değil işsiz insan üreten kurumlara dönüşmesi, üniversite öğrencilerinin sahip olduğu beslenme ve barınma gibi bütün kamusal hakların tasfiyesi, her yere üniversite açılması, yükseköğretimin niteliğini gittikçe zayıflatıyor. Diğer yandan liselerden üniversitelere geçişteki sınav sistemlerinin milyonlarca öğrenciyi psikolojik sorunlara boğan bir plansızlıkla yürümesi, yükseköğretimin cazibesini yitirmesine neden oluyor. Kaos halini alan bu yapıda mesleki eğitim okulları bizzat devlet tarafından kurtuluş olarak pazarlanıyor.
"Öğrencilere meslek kazandırıyoruz, herkesin kolunda bir altın bilezik olacak" gibi sözlerle meşrulaştırılan mesleki eğitim, anlatılanın aksine ara eleman ihtiyacını gidermeye odaklanan bir anlayışla yürütülüyor. Öğrenciler mesleki eğitim okullarında piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda kimi teknik beceriler kazanırken matematik, fen gibi birçok alanda temel bilgilerden yoksun olarak yetiştiriliyor. Buna kazanılan teknik becerinin yalnızca üretimin belirli evrelerine odaklanan bir içeriğe sahip olması eklenince ortaya sınırlı teknik yetkinliğe sahip, mesleğine yabancılaşmış ve soyutlama becerisi oldukça zayıf bir öğrenci profili çıkıyor. Diğer yandan "fütüvvet ehli nesil" gibi söylemlerle boca edilen dinselleşme yoluyla mesleki eğitim öğrencileri tarikatçı bir ideolojik kuşatmayla karşı karşıya kalıyor.
Özetle Türkiye kapitalizmi, eğitim sisteminde kendi yarattığı kaosu örgün lise eğitimini tasfiye etmek ve Türkiye'yi milyonlarca liselinin sermayeye teslim edildiği bir ucuz iş gücü deposuna dönüştürmek için kullanıyor. Yeni model tartışmaları, bu dönüşümün yasallık kazanması ve yeni bir evreye taşınması olarak görülmeli.
Sermayenin kökü geçmişe dayanan bu arzusuna ülkenin ana muhalefet partisinin de hiç itirazı yok. Örneğin aralarında bugünkü CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in de bulunduğu CHP grup başkanvekilleri 2021 yılının Kasım ayında mesleki eğitimi özendirmek adına patronlara ödenen ücret teşvikinin artması yönünde kanun teklifi verdi. Yine CHP tarafından düzenlenen 18 Temmuz 2024 tarihli Eğitim Maratonu’nda bir yandan son 10 yılda 695 çocuk işçinin yaşamını yitirdiği ifade edilirken çözüm olarak özel sektörle iş birliğinin artırılması tavsiye edildi.
Bugün eğitim sisteminde bir çöküşün yaşandığı ve 4+4+4 modelinin bu çöküşte önemli bir role sahip olduğu yadsınamaz. Hatta güncel araştırmalar örgün eğitimin dışında kalan öğrenci sayısının 600 bini aştığına işaret ediyor. Ancak holding-tarikat düzenini karşısına almayan hiçbir yaklaşımın bu çöküşe bir çare sunamayacağı unutulmamalı. Örgün lise eğitiminin tasfiyesine ve piyasacı mesleki eğitim politikalarının, yükseköğretimin yeniden nitelikli hale geleceği ve işsizlik sorununun çözüleceği masallarıyla meşruluk kazanmasına izin vermemeliyiz.
/././
Valilik yalanlamıştı: Jandarmanın Narin'i üfürükçüyle aradığı görüntüler ortaya çıktı
***
Demirören kaybetti, örgütlü mücadele kazandı
***
(soL)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder