KISA KISA GÜNDEM - 4 KASIM 2022

 

1) 185 ülke Küba'ya uygulanan ablukaya karşı oy kullandı, sadece iki ülke ablukadan yana oldu!(SOL)

BM Genel Kurulu'nda Küba'ya yönelik uygulanan ablukaya 185 ülke karşı çıktı. 185 ülke Küba'ya uygulanan ablukanın kaldırılmasını isterken, sadece İsrail ve ABD ablukaya "evet" dedi. Öte yandan Brezilya ve Ukrayna ise oylamada "çekimser" kaldı. Tavsiye kararı niteliği taşıyan oylamayla Küba'ya abluka BM Genel Kurulu'nda 30. kez mahkum edilmiş oldu.

2) Kâr ediyorlardı, devredildiler, 4 yıldır milyarlarca liralık zarar açıklıyorlar (SOL)

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan mali raporlara göre; Türkiye Varlık Fonu’na devirlerinin gerçekleştiği 2017 yılından önce kâr açıklayan ÇAYKUR, BOTAŞ ve PTT’nin dönem zararı 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarında katlanarak arttı. Birgün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre; 2015 yılında 22,7 milyon TL dönem kâr elde eden ÇAYKUR, 2016 yılında 82,1 milyon TL kâr açıkladı. Bakanlar Kurulu kararı ile Şubat 2017’de Türkiye Varlık Fonu’na devredilen ÇAYKUR, devrinin ardından sonra düzenli olarak zarar etti. ÇAYKUR'un 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarındaki dönem zararı sırasıyla 267,7 milyon TL, 657 milyon TL 635 milyon TL ve 547,3 milyon TL olarak kaydedildi. Kurumun 2021 yılı dönem zararı ise 503,8 milyon TL olarak açıklandı.(17 milyar TL zarar)  2016 yılını 7,9 milyar TL kâr ile tamamlayan BOTAŞ’ın mali yapısı da Varlık Fonu’na devrinin ardından giderek bozuldu. Kârlılığı 2017 yılı sonu itibarıyla 2016 yılına göre yüzde 62,7 oranında azalarak 3,33 milyar TL’ye gerileyen BOTAŞ'ın 2018 ve 2019 yıllarında açıkladığı zarar sırasıyla 2,5 milyar TL ve 5,6 milyar TL olarak gerçekleşti. Zararını 2020 yılında büyük oranda düşüren ve 26,8 milyon TL’ye kadar indiren BOTAŞ, 2021 yılında ise 17 milyar 911 milyon TL zarar etti. BOTAŞ'ın zararı 2020 yılına oranla 2021 yılında yüzde 66 bin 885 oranında artış gösterdi.(PTT'nin de mali yapısı bozuldu) Hisselerinin bir bölümü 2018 yılında Varlık Fonu'na devredilen PTT de mali yapısı bozulan kamu kurumları arasında yer aldı. 2018'de 216 milyon TL kâr elde eden PTT'nin 2021 yılı zararı 387 milyon TL olarak kaydedildi.

3) AKP seviye atladı... 'Şimdi sıra üye hırsızlığında' (SOL)

Gelecek Partisi Van İl Başkanı Abdulhekim Karabıyık, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, AKP Van il örgütünün, üyelerini bilgileri dışında partilerine üye yaptığını duyurdu. Durumu üye hırsızlığı olarak açıklayan Karabıyık, “Şimdi sıra üye hırsızlığında.  2020 yılında kendim bu şahsın parti üyeliğini yaptım. İl Başkan yardımcım Sayın Zehra İpin’nin eşi Salih İpin’i kendisinden habersiz olarak, AK Parti Van İl başkanlığı tarafından parti üyesi yapmışlar. Dizolar (hırsızlar) hakkında suç duyurusunda bulunacağız” ifadelerini kullandı.

4) Eski CHP'li vekil hayatını kaybetti (SOL)

Eski CHP Gençlik Kolları Genel Başkanı ve eski CHP İzmir Milletvekili Süleyman Genç, bugün 79 yaşında hayatını kaybetti.

5) TÜİK'in ENAG aleyhine açtığı dava reddedildi (SOL)

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ENAG'ı açıkladığı enflasyon rakamlarıyla kurumun itibarını zedelemekle suçlamıştı. Davanın ilk duruşması Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüldü. Gerçek Gündem'de yer alan habere göre duruşmaya TÜİK adına Avukat Demet Filoğlu ile ENAG yöneticisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy katıldı. Duruşmada konuşan Prof. Ulusoy, “ENAG’ın ülke yararı için çalıştığını, açıkladığı verilerin bilimsel olduğunu” söyledi. TÜİK ile rekabet içinde olmadıklarını belirten Ulusoy, “ENAG, günlük olarak enflasyonu ölçüyor, TÜİK ise ayda üç kez piyasa araştırması ile hesap yapıyor. Aradaki fark bundan kaynaklanmış olabilir. Esasında ENAG bir kamu malı niteliği ile toplumsal faydayı yukarılara taşımış ve 20 yılda ilk kez asgari ücrete ara zam yapılmıştır. Bu zammın bir nedeni de ENAG’ın yaptığı hesaplamalardır” dedi. Duruşma hakimi  TÜİK’in açmak istediği davanın reddine karar vererek duruşmayı bitirdi. TÜİK daha önce de ENAG ve Prof. Veysel Ulusoy hakkında dava açılmasını istemiş, bu istek de reddedilmişti. 

6) Prof. Dr. Mustafa Sarı'dan korkutan 'müsilaj' açıklaması: 'Müsilaj denizin dibini örttü' (Cumhuriyet)

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, müsilaj çamurunun geçen yıl ile aynı miktarda deniz dibinde bulunduğunu tespit etti. Geçen yıl ve bu yıl aynı günlerde çektiği iki görüntüyü karşılaştıran Prof. Dr. Sarı, "İki görüntünün birbirinden farkı olmadığını söyleyebiliriz. Müsilaj bir yorgan gibi denizin dibini örttü. Bu müsilaj çamuru deniz dibindeki organizmalara, yaşam alanlarına zarar veriyor" diye konuştu.(https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/prof-dr-mustafa-saridan-korkutan-musilaj-aciklamasi-musilaj-denizin-dibini-orttu-1999551)

7) Öğrencilere mesaj gönderildi: Erdoğan'ı karşılayana eşofman takımı hediye!(Cumhuriyet)

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Gaziantep'e yapacağı ziyaret öncesi iddiaya göre öğrencilere mesaj atıldı, karşılamaya gelenlere eşofman takımı hediye edileceği söylendi.(https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/ogrencilere-mesaj-gonderildi-erdogani-karsilayana-esofman-takimi-hediye-1999518)

8) Boğaziçi Üniversitesi’nde görevden alınan akademisyen Kaan Öztürk’ün konuşma yapmasına da izin verilmedi (Sena Tufan-Cumhuriyet)

Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü, DataCamp’a fizikçi Kaan Öztürk’ün konuşmacı olarak katılmasını engelledi. Öztürk, “Birisi üniversiteyi babasının çiftliği sanıyor” dedi.(https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/bogazici-universitesinde-gorevden-alinan-akademisyen-kaan-ozturkun-konusma-yapmasina-da-izin-verilmedi-1999445)

9) Akaryakıta çifte zam (BİRGÜN)

Döviz kurlarındaki dalgalanmalar, pompaya yansımaya devam ediyor. 1 Kasım’da gelen 74 kuruşluk zammın ardından, gece yarısı itibariyle benzin ve LPG’de yeni bir fiyat artışı daha yaşandı. Böylelikle, benzinin litresi 23 lira sınırına dayanırken LPG fiyatı ise 11 liraya dayandı.(https://www.birgun.net/haber/akaryakita-cifte-zam-408797)

10) İstanbul Valiliği uyuşturucu operasyonlarına ilişkin veriler paylaştı: Metamfetaminde büyük artış (BİRGÜN)

Türkiye’de uyuşturucu sorunu son dönemin en önemli gündem başlıklarından biri olurken, İstanbul Valiliği’nin yaptığı açıklamaya göre, bu yıl yapılan operasyonlarda 841,6 kilogram eroin, 6 bin 821 kilogram esrar, 739 kilogram kokain, 545,7 kilogram bonzai hap ele geçirildi. Metamfetaminde büyük artış gözlendi. 2019'da 224,7 kilogram metamfematin yakalanırken, bu miktar 2022'de 20 kat artarak 4,6 tona yükseldi.(https://www.birgun.net/haber/istanbul-valiligi-uyusturucu-operasyonlarina-iliskin-veriler-paylasti-metamfetaminde-buyuk-artis-408805)

11) Ekim ayında yıllık enflasyon ENAG'a göre yüzde 185, TÜİK'e göre yüzde 85,51'e oldu (Evrensel)

Enflasyon Araştırma Grubu verilerine göre ekimde aylık bazda yüzde 7.18 arttı. Yıllık enflasyon ise yüzde 185.34 oldu. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), ekim ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı.

ENAG verilerine göre, ekim ayında Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) aylık bazda yüzde 7.18 arttı. Yıllık bazda ise yüzde 185.34 oldu. ENAG, enflasyonun yılbaşından bu yana yüzde 115.82 arttığını açıkladı. ENAG verilerine göre, ana harcama grupları arasında aylık bazda en yüksek artış yüzde 21.5 ile giyim ve ayakkabı grubunda yaşandı. Lokanta ve otellerde yüzde 11.5, çeşitli mal ve hizmetlerde ise yüzde 8.85 artış yaşandı. En düşük artış ise aylık bazda fiyatların yüzde 1.92 düştüğü konut grubunda yaşandı. Sağlık grubundaki artış ise yüzde 0.05 oldu.(TÜİK: YILLIK ENFLASYON YÜZDE 85,51) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in açıkladığı verilere göre ise, enflasyon, ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3,54, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 57,80, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 85,51 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 65,26 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 33,48 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 117,15 ile ulaştırma oldu. Ana harcama grupları itibarıyla ekim ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde 0,36 ile eğitim oldu. Buna karşılık, ekim ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 8,34 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ekim ayında endekste kapsanan 144 temel başlıktan 13 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 4 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 127 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3,24, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 50,57, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 77,01 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 56,71 olarak gerçekleşti. 

(derleyen: mstfkrc)