Milli Eğitim Bakanlığı’nın Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) eliyle çocuk işçiliğini meşrulaştırdığı uygulamayı sermaye sınıfı çok sevdi, daha fazlası için yasal düzenleme yapılmasını istedi.
MESEM kapsamında 1 gün okulda, 4 gün fabrikalarda, atölyelerde, inşaatlarda ağır koşullar altında çalıştırılan yüz binlerce çocuktan 9’u iş cinayetlerinde yaşamını yitirmişti.
Bu çocuklardan biri de 14 yaşındaki Arda Tonbul’du. Arda bir metal fabrikasında MESEM kapsamında çalışırken başının makineye sıkışması sonucu hayatını kaybetmişti.
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç’in dün Ekonomi gazetesinde yayımlanan söyleşisindeki sözleri patronların daha fazla çocuğu istihdam etmek için yasal düzenleme beklentisini ortaya koydu.
Sanayide “ara eleman sorunu”na çözüm olarak "yabancı işçi istihdamı" tartışmasından ziyade “içeriye” bakılmasını öneren Avdagiç, hedeflerinin "ne eğitimde ne istihdamda olan 3 milyon genç" olması gerektiğini söyledi.
TÜİK’e göre ne istihdamda ne eğitimdeki genç nüfus 15 ile 24 yaş arasını kapsıyor. Yani 18 yaşın altında çocuklar patronların hedefinde…
‘Devlete vergi, prim ödemeye hazırız’
Ekonomi gazetesi, “Mesleki Eğitim Merkezleri’nin (MESEM) önemine değinen Avdagiç, burada eksik gördükleri bir hususa dikkat çekti” ifadeleriyle Avdagiç’in sözlerini şöyle aktardı:
“MESEM’lerden gelen bir çocuğun ücretinin belli kısmını devlet, belli kısmını da firma ödüyor. Ancak siz çocuktan memnunsunuz, destek vermek ve teşvik etmek için daha fazla ücret vermek istediğinizde o çocuğa devlet kabul etmiyor, veremezsiniz diyor. Oysa bunun önü açılsa, ben ödediğim fazla ücret kadar zaten devlete vergi ve SGK primi ödemeye hazırız. Ama bu ödemeyi yapmak için yasal düzenleme bekliyoruz”.
MESEM kapsamında 1 gün okulda, 4 gün fabrikalarda, atölyelerde, inşaatlarda ağır koşullar altında çalıştırılan yüz binlerce çocuktan 9’u iş cinayetlerinde yaşamını yitirmişti.
Bu çocuklardan biri de 14 yaşındaki Arda Tonbul’du. Arda bir metal fabrikasında MESEM kapsamında çalışırken başının makineye sıkışması sonucu hayatını kaybetmişti.
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç’in dün Ekonomi gazetesinde yayımlanan söyleşisindeki sözleri patronların daha fazla çocuğu istihdam etmek için yasal düzenleme beklentisini ortaya koydu.
Sanayide “ara eleman sorunu”na çözüm olarak "yabancı işçi istihdamı" tartışmasından ziyade “içeriye” bakılmasını öneren Avdagiç, hedeflerinin "ne eğitimde ne istihdamda olan 3 milyon genç" olması gerektiğini söyledi.
TÜİK’e göre ne istihdamda ne eğitimdeki genç nüfus 15 ile 24 yaş arasını kapsıyor. Yani 18 yaşın altında çocuklar patronların hedefinde…
‘Devlete vergi, prim ödemeye hazırız’
Ekonomi gazetesi, “Mesleki Eğitim Merkezleri’nin (MESEM) önemine değinen Avdagiç, burada eksik gördükleri bir hususa dikkat çekti” ifadeleriyle Avdagiç’in sözlerini şöyle aktardı:
“MESEM’lerden gelen bir çocuğun ücretinin belli kısmını devlet, belli kısmını da firma ödüyor. Ancak siz çocuktan memnunsunuz, destek vermek ve teşvik etmek için daha fazla ücret vermek istediğinizde o çocuğa devlet kabul etmiyor, veremezsiniz diyor. Oysa bunun önü açılsa, ben ödediğim fazla ücret kadar zaten devlete vergi ve SGK primi ödemeye hazırız. Ama bu ödemeyi yapmak için yasal düzenleme bekliyoruz”.
/././
CHP'li belediyeden 'normalleşme' turu: Menzil, İsmailağa, İlim Yayma Cemiyeti (Emre Alım)
AKP'den CHP'ye geçen Gaziosmanpaşa Belediyesi cemaatler ve tarikatlarla kurulan ilişkiyi bozmadı. Belediye başkanı cemaatlerin ayağına gitti, "hoş sohbet" etti.
İktidar ve düzen muhalefetinin "yumuşama" siyaseti, yerel yönetimlere de sirayet etti.
İstanbul'da AKP'den CHP'ye geçen Gaziosmanpaşa Belediyesi, cemaatler ve iktidara yakın dini dernekleri ihmal etmedi.
Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Hakan Bahçetepe, dün Menzil Cemaati'ne yakın Serhendi Derneği'ni ziyaret etti.
Ziyareti Bahçetepe'nin başdanışmanı Halil Hayta sosyal medya hesabından duyurdu. Paylaşıma "İlçemizi daha nasıl güzel yönetirize çözüm bulmaya devam" notunu düştü.
Menzil Cemaati liderinin ölmesinin ardından üç oğlu ayrılığa düşmüştü. Bu isimlerden Muhammed Saki, cemaatin vakıf ve dernekleriyle ilişkisini kesip, Serhendi Derneği'ni kurmuştu. Saki'nin cemaat içerisinde en fazla müridi olan isim olduğu tahmin ediliyor.
Kuran kursuna belediye daveti
İsmailağacılarla 'hoş sohbet'
Belediye Başkanı Bahçetepe'nin 22 Mayıs'taki adresi Sarıgöl mahallesindeki SARDER oldu. Dernek üyeleriyle çekilen fotoğraf "Hoş sohbetlerle ve istişarelerle geçen güzel zamanlardı" mesajıyla paylaşıldı.
SARDER'in yakın olduğu KIYAMDER, İsmailağa Cemaati'ne ait en büyük kurumlardan biri.
ÇYDD: Laik cumhuriyete tehdit
CHP'li başkanın cemaat ve tarikat ziyaretlerine tepki Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Gaziosmanpaşa Şubesi'nden geldi.
Yapılan açıklamada söz konusu cemaat ve tarikatların cumhuriyete ve laikliğe düşman olduğu hatırlatılarak şunlar söylendi:
"Laik cumhuriyete ve Atatürk devrimlerine karşı en büyük tehdit kabul edilen tarikat yapılanmalarıyla söz konusu belediye başkanının kurduğu ilişkiyi kınıyoruz. Yetkili mercilerin bu konunun gerektirdiği yasal işlemleri uygulamasını bekliyor, her daim takipçisi olacağımızı yineliyoruz."
Başdanışmanın siyasi kariyeri: AKP, DEVA, CHP
soL'a konuşan ÇYDD Gaziosmanpaşa Eski Kurucu Başkanı Özge Çamcı, ziyaretlerin Hakan Bahçetepe'nin başdanışmanı Halil Hayta tarafından organize edildiğini belirtiyor.
Hayta 2019'da AKP'den belediye meclis üyesi adayı olmuş, daha sonra DEVA Partisi'nde ilçe başkanlığı yapmış ve yerel seçimler öncesinde CHP'ye geçmişti.
Cemaat ve tarikatlara karşı mücadelenin kesintisiz sürdürüleceğinin altını çizen Çamcı, söz konusu yapıları "hükümsüz" olarak niteliyor:
"Belediye başkanı belki oy için gidip onlarla görüşüyordur ama bize göre bu yapılar hükümsüzdür. Verdikleri fotoğraflar yanlış. 'Türkiye şeyhler, dervişler ülkesi değildir' diyen Ata'mızın kurmuş olduğu CHP'de bu tarz ziyaretlerin yapılmaması gerektiğini savunuyoruz. ÇYDD olarak bu yapılarla yıllardır mücadele veriyoruz."
/././
İktidar saldırırken normalleşme arayışı (Oğuz Oyan)
AKP açısından bu “normalleşme” girişimi çok kullanışlı bir araca dönüşmek üzeredir. Birkaç neden üzerinde duralım.
soL Haber’de yer alan son iki yazımda başlıktaki konuya kenarından köşesinden bir biçimde değindim. Ama öyle anlaşılıyor ki bu konuya daha fazla odaklanmamız gerekecek.
Öncelikle “normalleşme” ile kastedilen nedir ona bakalım. Bununla murat edilen, kutuplaştırıcı siyaset yerine diyaloğa ve zaman zaman işbirliklerine açık bir siyasi iklimin (“yumuşamanın”) geçmesi oluyor. Peki ama kutuplaştırma dili ve eylemi nereden kaynaklanıyordu? Doğrudan doğruya iktidarın siyasi bileşenlerinden! Oysa şimdiki normalleşme/yumuşama hamlesi daha çok anamuhalefet partisi üzerinden geliyor. Anamuhalefet partisi, AKP iktidarı boyunca onun Cumhuriyet karşıtı siyasi projelerine, emek karşıtı ekonomik programına cepheden bir muhalefeti hiçbir zaman örgütlemediğine göre, hatta hep alttan alıcı/ödün verici bir çizgiyi benimsediğine göre, bu hamlesinin siyasi oportünitesi yerinde midir veya bunun anlamlı bir siyasi karşılığı olabilecek midir?
Temel soru budur. Öyle anlaşılıyor ki anamuhalefet, bu hamlesinin toplumun hakemliğinde kendi lehine seçmen desteği olarak döneceğinin hesabını yapmaktadır. Ancak bu çok naif bir beklentidir ve seçime odaklı bir siyaset anlayışına hapsolmak demektir. Oysa ilk sorudan çıkarılabilecek çeşitli türev sorular bulunmaktadır. İşte onlardan biri: İktidar bloğunun karşı devrimci ve emek karşıtı niteliği verili iken, “yumuşama/ normalleşme” denilen şey bu özelliklerinin peşinen kabulüne, pekiştirilmesine ve meşrulaştırılmasına hizmet etmeyecek midir?
İktidara yeni fırsatlar sunmak
Diğer bir türev soru da şu olabilirdi: Nereden itibaren başlayacaktır bu normalleşme? Örneğin AKP’nin kendi dinci rejimini inşa etme gündeminden güçlü geri adımlar atmasından itibaren değilse, tam tersi sonuçlar vermesi siyasetin doğasına daha uygun olmayacak mıdır? Tam da bu nedenle AKP açısından bu “normalleşme” girişimi çok kullanışlı bir araca dönüşmek üzeredir. Birkaç neden üzerinde duralım.
Birincisi ve en güncel olanı, 31 Mart seçimleri sonucunda ilk kez ikinci önem sırasına gerilemiş olan bir “rejim dönüştürücü siyasi hareketin”, kendi yolunda ilerleyebilmek açısından zamanı ve hareket alanı daralmışken, yeni bir “Allah’ın lütfu” olarak kendisine bir can simidi atılmış durumdadır. Üstelik bu can simidinden geminin kaptanlığına yeniden yükselme arasındaki mesafe hayli kısadır.
İkincisi, dinci-despotik rejim kendi gerici programını hızlandırmak ihtiyacı içindeyken ve bunun için de devletin sosyal zorlama uygulamalarını kolluk/yargı baskıları üzerinden sertleştirmeye, açık bir meydan okumaya dönüştürmeye hazırlanırken, bütün bu niyetlerini geçici de olsa perdeleyecek, toplumdan ve siyasi düzlemden yükselebilecek başlangıç tepkilerini yumuşatacak aldatıcı bir normalleşmeden daha fazla neyi isteyebilirdi? Üstelik, anamuhalefet normalleşme derken hiçbir şart da koşmamaktadır! Örneğin “Türkiye Yüzyılı Maarif Müfredatı” olarak adlandırdığı damardan Cumhuriyet ve Anayasa karşıtı bir uygulamadan herhangi bir geri adım atmaya dönük ne bir talep ne de bir niyet beyanı bile ortada yoktur! Eh, iktidarın laiklik karşıtı uygulamalarına karşı çıkmak 2010’dan beri siyasetin mayınlı alanı olarak kabul edilerek (veya, laik seçmenine ihanet etme pahasına, toplumun dini duygularının “incitilmemesi” oportünizmine yaslanılarak) bu alan tamamen terkedildiğine göre, şaşılacak bir durum da yoktur.
Üçüncüsü, iç ve dış sermayenin talepleriyle tamamen uyumlu ama tam cepheden emek ve halk karşıtı bir istikrar programını uygulayabilmek açısından da iktidarın devletin sosyal zorlama araçlarını harekete geçirmesi gerekirdi. Önce şunun altını çizelim: 2016-2022 döneminde emek aleyhine kuvvetli bir bölüşüm şokuna sebep olduktan sonra, iktidar şimdi de 2023 Haziran’ında başlattığı ve 2024 Nisan’ından itibaren dozunu iyice arttırmaya koyulduğu yeni bir bölüşüm şokunu emekçi kesimlere kabul ettirme derdindedir.
Toplam olarak bakılırsa, 2016 sonrasında emek aleyhine gelir dağılımı bozulmalarının 1980’lerdeki tarihi bozulmanın çok ötesine taşınmış olduğu ve bundan böyle daha da şiddetleneceği anlaşılır. Bu bağlamda 1980’lerle karşılaştırmaya şu hatırlatma da eklenmelidir: 1980’lerde 24 Ocak Kararlarının öngördüğü sert sınıf saldırısı ancak 12 Eylül askeri rejimi aracılığıyla (sendikaların ve siyasi partilerin yasaklandığı, yöneticilerinin tutuklandığı bir konjonktürde) uygulanma imkânı bulabilmişti. Gerçi emekçi sınıfların örgütlenme düzeyi ve mücadele kararlılığı bugün o dönemle karşılaştırılamayacak kadar geridedir. Ama gene de bugünkü sermaye iktidarının işi şansa bırakacak, sendikaları sarılaştırmakla yetinecek durumu olamaz. Her an her şeyin kontrolünden çıkabileceğini hesaba katmak zorundadır. Bu nedenle de iktidarının faşist yönelimlerini berkitmesi, şiddete dayalı kolluk/yargı baskılarını örgütleme kapasitesini pekiştirmesi gerekmektedir.
Ama bunun için de elini yeni baskılama düzenlemeleriyle güçlendirmesi gerekir. İşte bu nedenle yargı paketini hazırlamakta, içine “kara propaganda” kodlamasıyla “etki ajanı” gibi hukuk-dışı muğlak suçları dahil etmektedir. Her türlü muhalif sesi bastırmaya dönük düzenlemeler bunlarla da sınırlı kalmamakta, Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği üzerinden -legal siyasi partilerin mitingleri de dahil olmak üzere- iktidarın sınıfsal saldırısına karşı anayasal direniş haklarını kullanmak isteyecek tüm toplumsal kesimleri kriminalize etmeye hazırlanmaktadır. Emekli TSK personeline medyada konuşma/yazma yasağı getirilmesi (iktidar siyasetinin parçası olanlar bunun elbette dışında tutulacaktır) gibi keyfi ve baskıcı düzenlemeler de sıradadır. RTÜK’ün iktidarın işine gelmeyen haberleri “BİP” uygulaması ile sansürlemek istemesi de iktidarın faşist yüzünü sergilemekten kaçınmayacağının yeni işaretlerindendir.
Sonuç
Şimdi büyük siyasi stratejiymiş gibi “normalleşme” adımları atan ve Erdoğan’ın Haziran başında yapılacağı duyurulan karşı ziyaretine hazırlanan anamuhalefet partisi yönetimine de bir çağrımız olsun. “Gezi tutuklularının serbest bırakılması” gibi nokta hedeflere yönelen ve buradan alınabilecek kısmi bir başarıyla (ki bu defa çok daha zordur) yetinen bir muhalefet anlayışı, faşizme sürüklenen bir Türkiye’de doğru politika ekseni olamaz.
Hadi azami talepleri bir yana bırakalım. Anamuhalefet partisi, uzlaşmacı siyasetinin karşılığı olarak, hiç olmazsa iktidar cenahından “Maarif Müfredatı”, “etki ajanı” ve “Seferberlik… Yönetmeliği” gibi gerici/despotik girişimlerinden vazgeçmesini önkoşul olarak talep edemez miydi? Edemeyeceğini biliyoruz, iktidarın da geri adım atmayacağını biliyoruz, ama biz gene de çağrımızı yapmış olalım. Siyaset bir meydan okuma işidir ve geçici kazanımlardan fazlasını hedeflemeyi gerektirir.
/././
Ali Koç'un başkanlığı, Ömer Koç'un vegan restoranı…(Selahattin Kural)
Koç’un topun ağzına gelmeden ülkenin en zengin ailesi olma özelliğini elinde tutmasının nedeni görünmeden işleri yürütebilmeleriydi.
Pazar günü Galatasaray’ın şampiyonluğu elde etmesinin üzerine en çok gündeme gelen konu Ali Koç'un istifasının istenmesi oldu. Fenerbahçe taraftarlarının tepkisi büyüktü. Hatta maç bittikten hemen sonra taraftarlar Koç'un başkan adaylığı reklamlarını parçaladılar.
Verilen tepki ne sınıfsaldı, ne de siyasi. Şampiyonluğun kazanılamamasından dolayı ortaya çıkan bir öfkeydi tamamen. Fenerbahçe şampiyonluğu kazansaydı yüksek olasılık Ali Koç ellerde taşınacak, yakın zamanda yapılacak seçimlerde başkanlığı garantileyecekti. Bu kadar.
Ancak Ali Koç ve temsil ettiği sermaye grubu ne bir taraftar, ne de bir futbol kulübünün başkanlığından ibaret.
Koçlar, Türkiye'nin büyük sermayesi, siyasete yön verendir. Yüz yıldır ülkeyi kendi çıkarları doğrultusunda yöneten, patronların düzenini temsil eden amiral gemidir. Bunu yapabilmesinin en büyük nedenlerinden biri kendi yaşamları üzerinden gündeme gelmiyor oluşları ve bu vesileyle toplum nezdinde yarattıkları "saygınlığı" koruyor olabilmeleriydi.
Ali Koç'un barda garsonla alay etmesi ya da mafya babası gibi Galatasaray stadını basıp yöneticilere tehditler savurması, yarattıkları "saygın imajın" sorgulanmasına neden oluyor. Bu algı onları daha dokunulur kılıyor. Çok da iyi oluyor.
Koç Holding'in en büyük özelliği Türkiye burjuvazisinin gelişmesinde öncü rol üstlenmiş bir sermaye grubu olmasıdır. Her daim ülkenin gerçek sahibi rolündedirler. Bunda Türkiye tarihi ile barışık, ülkenin kurucu önderi Atatürk'e saygı duyan, kurucu değerlerle uyumlu bir bağ kurmuş olması ve bu bağlamda verdiği görüntü etkili olmuştur. Ne kadar riyakarca da olsa bu algının oluşması bir başarıdır.
Türkiye sermaye sınıfı için Koçlar bir sermaye aklını temsil eder. Büyük bir zenginlik yaşarlar ama vergilerini verirler. Çok lüks yaşamları vardır ama topluma göstermemeye dikkat ederler. Yoksulluk ve hayat pahalılığı olduğunda toplumun tepkisinden çekinirler. Toplumun önüne hayırsever patron, iyi insan, kültür elçisi, işçilere zam yapan patron şeklinde çıkmayı tercih ederler. Bunun eğitimini alırlar.
Örneğin büyük abi Ömer Koç, koleksiyoncudur. Sergiler açar. Sanatla ilgilenir. En son Telezzüz adında pahalı bir vegan/vejeteryan restoranı açtı. Patron kişiliklerinden çok olumlu özelliklerle gündeme gelmek isterler.
Bu “saygın imaj”, Koç Holding'in ülkeyi sömürmesinde elde ettiği bir kalkandır.
İki kardeşi birbiriyle kıyaslamıyorum ikisi bir bütündür, birbirini tamamlarlar.
Henüz 6-7 yıl önce Ali Koç’un başkanlık meselesi gündeme geldiği ilk zamanlar baba Rahmi Koç'un başkan olmasını istememesindeki gerekçe de buydu.
Sömürü ile isimleri yan yana gelmeden ülkeyi, insanları sömürebilmek patronların elinde büyük bir başarıdır. Koç’un topun ağzına gelmeden ülkenin en zengin ailesi olma özelliğini elinde tutmasının nedeni görünmeden işleri yürütebilmeleriydi. Kendilerini istediği zaman, istediği gibi gösterebilme yetenekleriydi.
Erol Toy'un 1973 yılında basılan İmparator adlı kitabı Koç Holding'in imparator gibi büyümesini, yaptığı işleri, siyasetle kurduğu ilişkiyi, ülkeyi nasıl sömürdüğünü anlatır. Vehbi Koç bu kitabı adamlarına parayla satın aldırarak piyasada bitmesini sağlar. Kitap yeni baskılar yapar ve Vehbi Koç toplatmaktan vazgeçer. Vehbi Koç'un korktuğu o zenginleşirken emekçilerin kötü gözle bakmasıdır. Hayırsever patron, babacan patron imajı zedelensin istememesidir. Ancak zamanı geldiğinde de kendisi anılarını, iş hayatında verdiği kararları, siyasetle ilişkisini anlatılması gerektiği kadar anlattığı kitaplar bastırdı. Dokunulur olmaktan çekindi.
Mesela Türkiye'de yoksulluğun en büyük nedeni olacaksınız ama hiçbir şekilde toplumda böyle anılmayacaksınız. Şirketlerinizde bazı eğitimli yöneticilere yüksek maaşlar vereceksiniz iyi patron olarak anılacaksınız. Ülkede en büyük sömürüyü yapacaksınız ama hiç sizden bahsetmeyecekler. Kolin, Limak, beşli çete diyecekler. Türkiye'de bu algıyı yaratabilmiş holdingler var. Koç bu holdinglerin başını çekendir.
Türkiye burjuva sınıfının oluşmasına karakter veren bu aile, yıllarca ülkeyi istediği gibi görünerek yönetti. Toplumun tepki eşiklerini, kültürünü, yaşam biçimini bilip ona uygun hareket ettiler.
Siyasete doğrudan girmek yerine aracılar kullanmayı tercih ettiler. Ülkenin asıl sahibi rolüyle dışarıdan bir ağırlık oluşturup, yönettiler. Türkiye'de sermaye sınıfına bu rolü kazandıran Koç Holding olmuştur. Siyasete müdahalesiyle, toplumu şekillendirmesiyle ülkeyi yönetmiştir. Ancak görünmez olup, göz önünde tuttukları onların belirledikleri hükümetler olmuştur. Aynı 22 yıl önce AKP’yi belirledikleri gibi.
Ülkenin NATO’ya girmesi, ABD ve AB’yle işbirlikleri, darbeler, suikastler, iktidar değişiklikleri gibi müdahalelerin hepsinde ellerinde taşıdıkları kalkanlarla kendisini koruyan Koçlar ve işbirlikçileri var.
Birkaç gün önce Cumhurbaşkanı Erdoğan dünyada eşitsizliklerin arttığı bir dönem yaşıyoruz demişti. Evet bugün eşitsizliklerin çığ gibi büyüdüğü bir dönem. Birileri aşırı zenginleşme içindeyken milyonlarca emekçi derin bir yoksullaşmayla karşı karşıya. Emekliler açlığa terk edilmiş durumda. İşçiler düşük ücretlerle çalışmak zorunda.
Tüm bunların sebebi patronların sürekli kâr elde etmeleridir. Taraftarların verdiği tepkinin sınıfsal olması, bu sömürü düzenine dur demesi için Koçların saygın imajının silinmesi ve önlerindeki perdenin kalkıp daha dokunulur olması gerekiyor. O zaman sınıf kavgasında emekçiler patronlarla mutlaka burun buruna gelecek. O zamana kadar saflarımızı sıklaştıracağız.
/././
Afyon’da dağların ve derelerin isyanı var: Halk kuruyan derenin kıyısında eylem yaptı (Yusuf Yavuz)
Türkiye’nin dört bir yanında devam eden vahşi ve yıkıcı madencilik projelerine karşı halkın tepkisi de yükseliyor. Dağlar, dereler, verimli ovalar ve meyve bahçeleri madenciliğin kıskacı altında. Ege Bölgesi’nin çatısı olarak bilinen Afyonkarahisar’daki Sultandağları da madencilik tehdidinden etkilenen bölgelerden biri. Sultandağı ilçesine bağlı Doğancık köyünde toplanan yöre halkı, yıkıcı madenciliğe karşı dağların, derelerin ve suların isyanını dile getirdi. Gelincik Ana ve Dort Deresi Koruma Platformu’nun ortak açıklamasında, “Sorumsuz, hukuk tanımaz, bilime kulak vermez yöneticilerin izin verdikleri bu kötü işlere karşı açtığımız davaların duruşmalarında üstün kamu yararını anlatamayanların kulağına da küpe olması dileğiyle, atalarımızın kanıyla sulanan bu topraklar, bu dağlar, dereler bizimdir, bizim kalacak!” denildi.
Ege'nin çatısında yıkıcı madenciliğe isyan var
Afyon ve Isparta sınırlarındaki Sultandağları Ege’nin çatısı olarak biliniyor. Bu bölgeden çıkan su kaynakları, bir yandan Akarçay Havzası’nı beslerken bir yandan da Akdeniz’e kadar uzanan yüzey suları ve gölleri besliyor. Havzadaki Akşehir Gölü tamamen kururken, Eber ve Karamık gölleri ise can çekişiyor. Kimisi sezonluk akışa sahip derelerin üzerine yapılan gölet ve barajlar ise suyun ekolojik döngüsünü bozan bir etkiye sahip. Sultandağlarının kuzeyindeki vadilerin benzersiz ekosistemi, bozkır coğrafyasına açılan bu bölgede üç ayrı iklim tipinin hüküm sürdüğü mikro-klima alanları yaratıyor. Toros sediri ile yabani fındık bu mikroklima sayesinde aynı vadide yetişebiliyor.
Afyon'un yüzde 52'si ruhsatlı, Gelincik Ana tehdit altında
Sulak alanlar yönünden de zengin olan Afyonkarahisar coğrafyasının yüzde 52’sinin maden ruhsatlarıyla kuşatıldığı düşünülünce bölgenin yakın gelecekte vahşi madenciliğin daha çok etkisinde kalacağı öngörülüyor. Sultandağlarının zirvelerinden biri olan Gelincik Ana, yöre halkı tarafından kutsal olarak görülüyor. Ancak kentin coğrafyasını kuşatan maden ruhsatlarından biri de Gelincik Ana bölgesinde. Geçtiğimiz yıl arama izni verilen maden firmasının yaptığı tahribat tepkiyle karşılanmıştı.
Yöre halkı kuruyan dere kıyısında eylem yaptı
Dereler ve dağlar halkın tepkisiyle dile geldi
Eber, Doğancık, Yakasenek ve Deresinek köylüleri ile civar ilçelerden gelen vatandaşların katıldığı eylemde Gelincik Ana ve Dort Deresi Koruma Platformu’nun açıklaması okundu.
“Yatağı tahrip edilmiş Dort Deresi’nin etrafında toplanma nedenimiz; sadece, doğa rantçısı kum-çakıl tüccarlarının dere yatağımızı tahrip edip, bizleri sel felaketine ve susuz kalma riskine maruz bırakmalarına karşı itirazlarımızı dile getirmek için değildir” ifadelerine yer verilen açıklamada şöyle denildi: “Aynı zamanda, gelincik ana zirvesindeki ruhsat sahasında, ruhsat sahasının dışına çıkılarak, dere yatakları doldurularak açılan derin sondaj kuyularından içeriğinin ne olduğu bilinmeyen renkli su çıkışlarına neden olunarak yürütülen, yetkililerce denetlenmeyen hukuksuz maden arama ve sondaj faaliyetlerine karşı da sesimizi yetkililere duyurabilmek için toplandık. Bilindiği gibi, bölge halkının yaşam hakkını yok sayıp, biz Doğancık halkının görüşünü dahi alma gereği duymaksızın, hukuka ve bilime aykırı olarak verilmiş kum-çakıl ocağı- kırma-eleme tesisi projesine onay veren karara ve ayrıca ruhsata karşı dava açmış bulunmaktayız.
Dağlar ve dereler için hukuk mücadelesi sürüyor
Ne yazık ki ruhsat iptali davamız, bize göre hukuki olmayan gerekçelerle Afyon İdare Mahkemesince reddedilmiştir. Karara karşı önümüzdeki günlerde istinaf yoluna başvuracağız. Diğer davamızın 22.05.2024 günlü duruşması ise şimdilik belirsiz bir tarihe ertelenmiştir. Önümüzdeki günlerde yeni bir duruşma günü verilince, o davamız da karara çıkacaktır. Bilindiği gibi, bölgemize can veren, Ege Bölgesi’nin çatısı Sultan Dağları’nın Gelincik Ana zirvesinde, değerli maden araması ve sondaj çalışması yapan Anazon adlı yabancı şirkete, yine halktan habersiz olarak izin veren MAPEG’e karşı da ZMO, Deresinek, Eber ve Yakasenek köylerinden 143 kişi ile birlikte ruhsat iptali davası açmış bulunmaktayız. Bu davamızın duruşması ise 29.05.2024 tarihinde, saat 09.30’da yapılacaktır. Öncelikle sizlerden, bu davalarımızın duruşmalarına katılmanızı ve haklı hukuk mücadelemizde destek olmanızı beklediğimizi ifade etmek istiyoruz.
Önlem alınmazsa Eber Gölü de yok olacak
Bilindiği gibi, bölge halkı olarak genel olarak tarım, hayvancılık ve arıcılıkla uğraşıyoruz ve hepimizin geçimi bu faaliyetlere bağlı. Eber gölü de eskiden kamışıyla, balığıyla bölge halkının geçim kaynağı iken, hatalı su politikaları, etrafındaki bölgede yürütülen vahşi madencilik faaliyetleri ile tarlalarda kontrolsüzce açılan sondaj kuyuları, gölün suyunun tarım alanlarına kaçak olarak aktarılması, derelerin üstüne yapılan baraj ve göletler nedeniyle suyunu hızla kaybetmiş; küçük bir bölümü hariç gölün suyu çekilmiştir. Kıyılarından çürümeye de yüz tutan göl, kötü kokular ve sivrisinek üreten bir suya dönüşmüştür. Önlem alınmazsa, diğer birçok gölümüz gibi, uluslararası sözleşmelerle korunan Eber gölü de kuruyacak, endemik Eber Sarısı yok olacaktır.
‘Firmalar su haklarımıza kast ediyorlar’
Köy halkının içme ve kullanma suyunun temin edildiği Dort Deresi’nde açılmasına izin verilen kum-çakıl ocağı-kırma-eleme tesisini işleten Ali Afyon ve Gelincik Ana Tepesi’ni delik deşik etmesine, sularımızı, dağımızı kirletmesine, dere yataklarının akışını kesmesine, ormanlık alanda canının istediği yerde sondaj ve arama faaliyetleri sürdürmesine izin verilen, yaptıkları usulsüz ve hukuka aykırı çalışmaları denetlenmeyen Anazon maden anonim şirketi, elbirliğiyle Eber Gölü’nün yok olma sürecini hızlandırmaktadırlar. Bu iki firma doğa üzerinden kazandıkları ve kazanmayı planladıkları para uğruna, sadece doğal dengeyi bozmakla kalmayıp, sağlıklı bir çevrede yaşama, su ve üretme haklarımıza da kastetmektedirler.”
‘Ruhsat veren yetkililer hakkında kamu davası açılmalı’
Bölgede yaşayan insanlarla canlıların yaşam haklarını yok sayan firmalara izin veren yetkililerin de suç işlediği iddiasına yer verilen Platform açıklamasında şöyle denildi: “İçme ve kullanma suyu temin edilen Dort Deresi’nde sürdürülen faaliyeti yasaklayan yasal düzenlemelere rağmen verilen ruhsat ve izin, suça konu nitelikte idari işlemlerdir. Benzer şekilde, hukukun açık hükümlerine ve daha önce kazanılmış Emirdağ altın madeni davasındaki karara rağmen iptal edilmeyen, ÇED gerektirdiği halde ÇED’siz işletilen bir süreç sonunda verilen ruhsat da suça konudur. Her ikisi de savcılık makamınca sorgulanmalı ve yetkililer hakkında kamu davası açılmalıdır.
‘Suyumuzu, ormanımızı maden uğruna heba ettirmeyeceğiz’
Anayasal temelli ve haklı mücadelemiz, her iki firma da sahadan çekilip, sahipleri uslu uslu evlerinde oturmak üzere gidene kadar devam edecektir. Bizler, Erzincan İliç’te veya efem çukurunda ya da Cerattepe’de yıkıma uğratılan dağ ve dereler gibi, Gelincik Ana Dağımızı daha fazla yıkıma uğratmayacağız, Anazon adlı şirketin çıkaracağı değerli maden uğruna yaşamlarımızı, tarım alanlarımızı, suyumuzu, gölümüzü, ormanımızı heba ettirmeyeceğiz!
‘Dere yatağı çevresindeki toprakları da kum diye sattılar’
Doğadaki geyiklerle beraber suyunu içip kullandığımız ve kullanma hakkı öncelikle bize ait Dort Deresi’nin yatağını da daha fazla tahrip ettirmeyeceğiz. Derenin etrafındaki verimli alüvyon toprakları kum diye alıp satanlara, dere yatağını oya oya su borularımızı açığa çıkaranlara daha fazla izin vermeyeceğiz! Ali Afyon adlı kişi para kazanıp cebini dolduracak diye çok da güçlü olmayan bir sağanak yağış sonrasında 29.04.2024 günü meydana gelip, dere yatağındaki su borularımızı patlatan sel felaketi gibi ya da daha büyük bir yağışta tüm bölgeyi etkileyecek bir sel felaketi daha yaşamamak için mücadelemizi sonuna kadar sürdüreceğiz!
‘Bu dağlar, bu dereler bizimdir, bizim kalacak’
Bilinmelidir ki, bu iki firmanın kazanacağı para biz insanların ya da dağda yaşayan bir kızıl geyik yavrusunun veya bir tavşanın yaşam hakkından; hatta Eber Gölü kıyısında tüm ülkeye ve dünyaya sarı sarı açarak güzellik yayan Eber Sarısı’nın yaşam hakkından da üstün değildir. Sorumsuz, hukuk tanımaz, bilime kulak vermez yöneticilerin izin verdikleri bu kötü işlere karşı açtığımız davaların duruşmalarında üstün kamu yararını anlatamayanların kulağına da küpe olması dileğiyle, ‘atalarımızın kanıyla sulanan bu topraklar, bu dağlar, dereler bizimdir, bizim kalacak!’ diyerek sözlerimize son veriyor ve mücadelemize destek veren, gücümüze güç katan herkese saygılarımızı ve teşekkürlerimizi sunuyoruz.”
(soL)
