Sesi Yükseltmek-ÖZTİN AKGÜÇ

Ülkede yaşananlar, ülkenin gidiş yönü, dolayısıyla daha büyük facialar, sıkıntılar,haksızlıklar, yolsuzluklar yaşanmak istenmiyorsa sesin yükseltilmesi gerekiyor. Soma’da insan davranışları arasında zıtlık, çelişki daha da görünür hale geldi. Bir yanda tekmeci Yusuf, tekmeci Yusuf’a belki ayağı incinmiştir diye rapor veren hekim, acılı vatandaşın üstüne göze girebilmek için tazyikli su sıkma emri veren Emniyet amirleri, çocukları tutuklayan cesur(!) polisler, Allah’ın rahmetinden, kardeşlikten,şehadetten söz ederek olayı alalamaya, tepkiyi hafifletmeye çalışan sorumlupolitikacılar, öte yanda sedye kirlenmesin diye çizmesini çıkarmaya çalışan Murat, üç can kurtarabilmek için kendini ölüme atan sağlık memuru Serdar. Bir yanda insan onuruna yaraşan, insanı yücelten davranışlar, öte yanda insan adına utanç verici, yüz kızartıcı kareler. Yaradana çok şükür ki hâlâ bu ülkede Murat’lar, Serdar’lar, özverili, onurlu ülkeyi ayakta tutan, ayakta tutmaya çalışan erdemli kişiler var. Konfüçyüs’ün gözlemlediği gibi ancak erdemli insanlar zahmete, mahrumiyete katlanabilir, özverigösterebilir; kendilerini nasıl tanımlarlarsa tanımlasınlar erdemsiz insanlar özverigösteremez, sıkıntıya katlanamaz, ancak insanlığı, ülkeyi utanca boğan karelere,görüntülere konu olurlar.

Yetenekli, bilgili, özgüveni, özsaygısı olan kişi yalakalık yapmaz; onurunu, kişiliğini, özgürlüğünü korur. Tutuklama, kelepçe, zindan onun özgürlüğünü elinden alamaz. Özgürce düşünmeyi, özgürce konuşmayı, haksızlığa başkaldırmayı sürdürür. Özgürlüğün bedeli olarak ölümü göze alan, ölümü bile küçümseyen bir kişinin özgürlüğü nasıl elinden alınabilir? 
Toplumda ne yazık ki, yeteneksiz, bilgi ve kişilik özürlü oldukça geniş bir kitle var. Liyakatleri olmadığından, liyakat ölçüsüne göre toplumda, ister özel ister kamu, belli orunlara gelme, kendilerine şeklen de olsa itibar kazandırma olanakları yok. Ellerindeki tek araç, yaltaklanarak, ziftlenerek, yalakalık yaparak, kullanılarak belli orunlara gelebilmek, unvanlar alabilmek. Bence Türkiye’nin en büyük sorunu böyle birkitlenin varlığı. Ayak oyunu, onursuzluk, yolsuzluğa bulaşmasa bile yolsuzluğu hoş görme, ayrımcılık, kişisel çıkarcılık, ziftlenerek yaklaşmak bunlarda. Bunları iş yaşamında, bürokraside, eğitim kurumlarında, medyada gözlemliyoruz. Özgüvenleri, özsaygıları olmadığından, kişilikleri de gelişmemiş olduğundan, ele geçirdikleri yanıltıcı etiketler, unvanlar altında, belli amaçlar için kullanılıyorlar. Yalnız kendi saygınlıklarını yitirmiyor, kurumlarının da itibar yitirmesine neden oluyorlar. 
Günümüzde yargı, Silahlı Kuvvetler, eğitim kurumları, medya itibar yitirmiş,güvenilirlikleri en düşük düzeye inmiş ise, bunda kişiliklerini, özsaygılarınıkoruyamayan mensupların büyük payı vardır. Özür dilerim, siyasi otorite önündeeğilen, dik duramayan bir kişi, hangi sıfatı, unvanı taşırsa taşısın gerçekten güven, saygı sağlayabilir mi? 
Toplumda yalakalığı, kişiliksizliği, siftinmeyi bir tür sanatı mutade, geçim yolu edinmiş bir kitlenin yanında bir de özgüveni az, kişisel güvenlik kaygısı ağır basan, erselik davranan bir kitle var. Ne renk oldukları pek belli değil. Sözde tarafsız hareket ediyorlar, hem nalına hem mıhına vuruyorlar. Zaman zaman demokrat liberal hatta solcu görünümü de veriyorlar. “Yetmez ama evet”çiler bu grubun en iyi temsilcileri. Birkaç düzgün isim ardına çürükleri saklayarak sözde tarafsız yayın yapan erselik kanallar diğer bir örnek oluşturuyor. 
Ülkede her alanda yaşanan faciada, bu kişi ve grupların manevi sorumluluğu çokdaha fazla. Suskun, uyuşuk, çıkarcıların ağırlıklı olduğu bir toplumda, namus erbabının sesini daha da yükseltmesi gerekiyor.  

ÖZTİN AKGÜÇ
Cumhuriyet

Almanya’nın İstemediği Erdoğan-NİLGÜN CERRAHOĞLU

“Hoş gelmediniz, burada istenmiyorsunuz”.
En son Almanya’nın popüler gazetesi Bild bu başlığı attı.
Geçen hafta Almanya’dan ayrılırken ülkenin etkili yayın organı Frankfurter Allgemeine Zeitung, benzer bir başlıkta “Erdoğan hoş gelmiyor” ifadesini manşetine çekmişti. Kısaca bütün gazeteler yazdı, politikacılar konuştu…
Her biri kendi üslubunda Erdoğan’a birer birer “Almanya’ya gelmemesini, buradaistenmediğini” söyledi.
Almanlar, TC Başbakanı’nın Türkiye’nin gerilimleri ile kutuplaşmalarını Almanya’yataşımamasını istiyordu.

Almanlar ‘yek vücut’ karşıTürkler, Erdoğan konusunda aralarında ne denli bölünmüşse; Almanlar da TC Başbakanı hakkında o denli “yek vücut” ve “hemfikir”…
Sağcısından solcusuna… Bulvar basınından üst düzey, sofistike yayın organlarınadek, Erdoğan “istenmeyen adam” ilan edildiSokaktaki Almanın gazetesi “Bild”; Erdoğan’ın neden istenmediğini detaylarıyla dün gerekçelendirmiş:
Başbakan’ın Gezi performansı, basın düşmanı tavrı, YouTube-Twitter’ı kapattırması;17 Aralık’ı hasır altı eden icraatı, yurttaşların özel yaşamına karışması, Alman Cumhurbaşkanı Gauck’un antidemokratik gidişata ilişkin kaygılarını saldırganca yanıtlaması ve en çok Soma’ya bir damla gözyaşı dökmeyip bilakis adeta omuz silkerek yerine “Olur böyle şeyler!” demesi…“Bild”, Batı ve Erdoğan arasında Gezi’den beri büyüyen “yabancılaşma” ile köprü atan tüm gelişmelerin dökümünü yapmış...
Soma yaşandığında bizatihi Almanya’daydım.Erdoğan’ın Soma trajedisi üzerine sergilediği tavra yönelik günbegün büyüyereknefrete dönüşen afallama ve yabancılaşmaya doğrudan tanık oldum.
Başbakanlık danışmanının gazetelerde çarşaf çarşaf çıkan “tekme” fotoğrafları, ilkandan “tiksinti” yarattı! Soma manşetlerini Almancadan bana tercüme eden bir Alman tanıdığın sıcağı sıcağına gazete başlıklarını okurken yaptığı damardan yorumu hiç unutmuyorum; “Bu nasıl bir ilkelliktir?”
Soma’da bir markette akabinde yaşanan “tokat” kâbusu ve Başbakan’ın “İsrail dölü!”beyanlarına hiç değinmiyorum bile…
Çoğu Almandan duyduğum yaygın “Führer” tanımlamaları ardından; muhataplarımınaksatmadan hemen yaptıkları eklemeler şöyle oluyordu:
“Biz bir Führer’den kurtulmak için koca bir dünya savaşı yaşadık/Führer bize bir dünya savaşına mal oldu!”
Aslında tam böyle bir geçmişten geldikleri için siyasi ve tarihi bilinçleri Avrupa’dakidiğer uluslardan daha keskin olan Almanlar; zihinlerinde “Führer” çağrışımına yol açan bir politikacıya kucak açmaya yanaşmıyorlardı…

‘Cennet’in huzurunu kaçıran
RTE Bunlar yetmiyormuş gibi yarın üstelik bir de Avrupa’daki son yılların en önemli Avrupa Parlamentosu seçimleri var.Eski Kıta savaş sonrası dönemin en beter krizini yaşıyor.
AB’nin önde gelen ülkelerinde popülizmler ve ırkçı sağlar yükseliyor…
Bu geri gidişin tek istisnası Almanya!
“Almanyaların birleşme” bahsinin de üstesinden gelen Alman nüfusu; tarihin önüneçıkardığı tüm savrulmalara karşı zafer elde ettiğini düşünüyor.AB ortaklarının çoğu yüksek işssizlik oranları ve milli gelir daralmalarıyla cebelleşirkenAlman ekonomisi pupa yelken ilerlemeye devam ediyor.
İspanya, İtalya gibi güney kanat ülkeleri; ekonomik sorunlarla beraber kurumsal istikrarsızlıklarla cebelleşirken;
Alman kurumları tıkır tıkır işliyor.
Fransa gibi yakın döneme dek Almanya ile el ele Avrupa’nın lokomotifi olan çok önemli bir ülke; Sarkozy-Hollande tüy sıklet devlet başkanlarıyla “liderlik krizi” yaşarken; Merkel Berlin’de prestiji, otoritesi ile ülkesinin saygınlığını artırıyorWirtschaftswoche dergisinin attığı bir başlıkla ifade etmek gerekirse, Almanlar tümbunlar nedeniyle yaşadıkları ülkeyi
“Almanya Cenneti/Paradies Deutschland” olarak adlandırıyorlar.Belirsizlik kaygısı ve karamsarlıkla geleceğe bakan diğer AB üyelerinden farklı olarak Alman halkının yüzde 80’i “durumundan memnun”.
AB ortaklarıyla karşılaştırma yapıldığında “memnunların” oranı yüzde 90’a fırlıyor!
Ekonomiden, liderlerinden… özetle istikrar ve düzenden memnun Almanlar…
Tam Alman fıtratına uygun şekilde böyle ideal bir “istikrar- düzen tablosu” sağlanmışken,“Erdoğan profilindeki” bir liderin, kritik sayılan bir seçim arifesinde ülkenin içine ışınlanması hoşa gitmiyor.Yarın 8.’si yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimleri; tüm AB ülkelerinde bir ulusalseçimin provası mahiyetinde…
Almanya’da gerçi güçlü hükümet koalisyonunun özel bir sandık korkusu yok ama…
Erdoğan’ın kutuplaştırıcı söylemlerinin; göçmen karşıtlığından oy kazanan aşırı sağcılara yaraması fikri huzursuzluk yaratıyor. Toplam 751 vekilin bulunduğu AvrupaParlamentosu’nda; “96” temsilciyle en kalabalık temsil gücüne sahip olan Almanya’da Erdoğan’dan kaynaklanan gereksiz bir “ajitasyon faktörüne” her halükârda sempatiyle yaklaşılmıyor.  

NİLGÜN CERRAHOĞLU

Cumhuriyet

Düşen Bir Lider Portresi-ORHAN BURSALI

Fotoğraflara bakıyorum, yüzü ürküntü veriyor. Yüz kasları gergin mi gergin, gözler adeta fışkırmış. Hiddeti, bütün düşüncelerinde dışa vuruyor... İki kişi ölmüş, polislerin arabasına yanıcı madde atılmış, ortalık panik... Yine bir Alevi aile babası kanlar içindeYurttaşlar vurulup düşüyor... Ama ülkenin baş sorumlusu “Polis nasıl sabrediyor, anlamıyorum” diyor. İki cinayet sanki tatmin etmemiş kendisini, nasıl sabrebiliyorsun sözünün ancak şu anlamı olabilir: “Kardeşim, sana karşı koyanları vur yık yere.. iki yetmez, elini tutan mı var, öyle bir ders ver ki...” RTE, topluma liderlik anlamında artık “adam” olur mu... Kesin hayır. Aman yok, dur yok, sakinleştirmek yok... Sadece, o ve adamları, taraftarları, polisi var.
Geri kalanlar, başkaları, ötekiler. Aslında ötekilerin hepsi, dönüştürmek, boyun eğdirmek, susturmak ve özetle yok etmek istedikleri. Nefret dolu. “Bana diktatör diyenler” sözleriyle Kılıçdaroğlu’nu parmağıyla gösterecek kadar amansız; “işte sen hey orada oturan”. Biraz önce yan yana oturduğu kişi, Kılıçdaroğlu, tüm nefret ettiklerinin temsilcisi!
Ama yapamamış, dönüştürememiş ve giderek karşısına dikilen bir toplum. Pata küte insanlara girişebilecek kadar hırs ve hiddet küpü.O bir köktendinci. Sadece dini inançlarını kastetmiyorum, düşüncelerinde de öyle.Hikmetyar’ın dizi dibine oturan kimse, bugün de, siyasi olarak daha gelişmiş olarak taa kendisi... Herkesi kullana kullana çıktığı tepede tek başına... Şimdi çevresinde tamamen biat edenler ve kendilerine yeni arpalık ve yemlik sunulanlar kaldı; onlar da, zavallılarım çırpınıyor... Tek şansları var: kesinlikle boyun eğmek, kesinlikle tam savunmak... ne yaparsa ne söylerse kesinlikle evet doğru deme...

Büyük başarısızlığın kulesinde 
Büyük bir başarısızlık içinde. Yoo hayır, başarı seçimlerde yüzde 43 oy almak değil.Diktatör olsaydım sen öyle ortalıkta mı gezebilirdin, diyor ya.. Tam da içindeki özlemi dışa vuruyor. Kürsüden parmağını muhalefet liderine sallayıp bunu söyleyen, bütünüyle asıp kesemeyen bir insanın söylemidir.Yanıp tutuşuyor. Bir adım var önünde, ama atamıyor... Atamayacağını biliyor. Sıkıntı burada. Ama bir diktatörün yapacaklarını da yapıyor.
Başarısız dedik. Suriye’de çökmüş. Batı ile tüm ilişkilerinde çökmüş. Dünyada itibarıbitmiş. Arap ülkelerinden önemli dışlanmış, İslam dünyası imamlığı gitmiş. Türkiye’yi 10 yılda dönüştürememiş. Karşısında direnen güçlü bir toplumsal yapı var.
Uludere/ Roboski ölüleri, Reyhanlı ölüleri, Gaziantep ölüleri, Soma ölüleri, Gezi Parkıölüleri... Kazalarda dünya birincilikleri... Durmadan ağıtların yakıldığı bir ülke, mezarlıklarına koşan bir halk... İşsizlikten, her türlü ölümcül ve rezil işi kabul etmeye zorlanan milyonlar...İktidarı bitmiş tükenmiş aslında. Yüzde 43 oya rağmen, iktidarda kalabilmesinin mümkün olmadığını gösterecek deney ülkesi durumunda Türkiye.Onun hırsının, kızgınlığının, köpürmesinin, polise nasıl sabrediyorsun diyebilecek kadar siyasi gözü dönmüşlüğünün nedeni bu... Baş aşağı gidişini görmesinden... Ne yapacağını bilmemesinden. Bilse bile artı bunu yapabilememesinden.

Büyük öngörüsü var ama: Polis devletiO öngörülü bir insan ama... Müthiş hem de! Kendisinin, iktidar uygulamalarının, nasıl gelip bir duvara toslayabileceğini yıllar öncesinden görmüş. 2006’dan itibaren iç güvenlik harcamalarına büyük önem vererek polisi tam bir silahlı kuvvetler gibi güçlendirmeye yönelmiş. MİT Yasası’nı da bunun üzerine bindirmiş. Şu rakamlara bakın (Hey Türkiye Nasılsın, kitabından):
İç güvenlik harcamaları: 2006 >10 milyar TL; 2011 >15 milyar TL; 2012 >18 milyar TL; 2013 >27 milyar TL. Şimdi polis sayısındaki şu füze gelişmeye bakın: 32 ülke arasında yapılan bir sıramalaya göre, 100 bin kişiye düşen polis sayısı bakımından ilk 5 ülke:
1. Rusya 564.6; 2. Türkiye 474.8; 3. İtalya 467.2; 4. Portekiz 454.2; 5. Hong Kong 450.7.
TOMA’lar, biber ve diğer kimyasal gaz-lar... Bunların hepsi bu iktidarın ülkeye kazandırdıkları.
Veee Hürriyet’te Cengizhan Çatal’ın yeni haberi: Son alınan 25 adet TOMA için 6 milyon 125 bin ödendi. Tanesi 245 bin dolar olan araçların daha gelişmiş versiyonu tasarlanıyor. Katmerciler Holding ile 30 adet TOMA için 9 milyon 960 bin liralık üretim anlaşması yapıldı. Yeni üretim TOMA’lar ateşli silahlarla balistik testlere tabi tutulacak, askeri testlerden geçecek, en sağlam hale geldikten sonra da üretilip polise teslim edilecek. Sağlamlaştırılmış TOMA’lar 15 tondan daha ağır olacak. ‘TOMA-2’ adı verilen proje kapsamında üretilen araçlar uzun namlulu silahlara karşı da koruma sağlayacak…

***

Halkına karşı durmadan TOMA üretiyorsa bir insan, ikinci seferde Kılıçdaroğlu’na da,TOMA’ların üzerinden, içinde seslenir...    

ORHAN BURSALI

Cumhuriyet

Erdoğan’ın Vur Emri-CAN DÜNDAR

Geçen akşam kilometrelerce uzamış köprü trafiğinde yüzlerce araçla birlikte ve tükenmeye yüz tutmuş bir sabırla beklerken siyah bir cip güvenlik şeridinden arsız burnunu uzatarak kuyruğa kaynamaya çalıştı. Önümdeki araç, bu şımarıklığa taviz vermedi, önündeki tampona kadar yanaşarak cipin yolunu tıkadı. Ama cipin kara camlar ardına gizlenmiş sürücüsü kararlıydı. Kahvehane kapısını destursuz omuzlayan kabadayı edasıyla önümdeki aracın tamponuyla öpüşerek giriverdi kuyruğun arasına… Nicedir bekleyen yüzlerce aracın hakkını yemiş, kurnazca öne geçivermişti.
Ama kaçacağı yer yoktu.
Köprü yolu, bir sabır tespihi gibi kımıldamadan duruyordu.
Önümdeki aracın sürücüsü, bir trafik polisinin bu haksızlığı gidermesini ya da hakkı yenen bizlerin ortak bir tepki vermesini bekledi. İkisi de olmayınca öfkeyle aracından indi ve kara cipin şoförünü yaka paça araçtan indirerek evire çevire dövdü.
Sonra herkesin şaşkın bakışları arasında hiçbir şey olmamış gibi arabasına dönüp beklemeye devam etti.

***

Bu küçük sahnenin kıssadan hisseleri şunlar:
Kuyruğun uzun, eziyetin çok olması, madenin derin, şartların zor olması, sınavın bela, soruların kazık olması sorun elbet; ama katlanabiliyor insan...Katlanılamayan şey; haksızlık, adaletsizlik. Birilerinin, birilerine ya da bilek gücüne güvenerek öne geçmesi…
Kimileri yıl boyu dershanelerde ter dökerken, kimilerinin soruları sızdırarak sınavı geçmesi…
Ekmek çaldı diye birilerinin hayatı karartılırken, hamuduyla götürenlerin hâlâ bakan pozunda zafer balkonlarında gezmesi… Uluorta adam kurşunlayan polisin, adalete teslim edilmemesi…
Adaletin her kolu farklı kesmesi; kimilerine hiç işlememesi…

***

İkinci ders şu:
Ortada kural yoksa ya da var olan kural bazısına uygulanmıyorsa, bunu uygulatacak otorite, kuralsızlığa teslim olmuş veya ondan beslenir hale gelmişse, çaresiz herkes kendi adaletini sağlamaya girişir.Artık orman kanunu devrededir.
Onun kuralı da “gücü gücü yetene”dir.

***

Üçüncü ders şu:Kimse “Ben güçlüyüm, tamponu koyar girerim, itiraz edeni ezer geçerim”dememelidir.Zor kapısı açıldığında kimin kimi ezeceğini Allah bilir.

***

Bu üç dersi ister 17 Aralık’a, ister Gezi’ye, ister Okmeydanı’na, ister Soma’ya uygulayın; sonuç aynıdır.İnsanlar yoksulluğa tahammül edebilir, ama haksızlığa asla…
İnsanlar zor şartlara sabredebilir, ama adaletsizliğe asla…
İnsanlar acıya katlanabilir, acılıyken tokatlanıp tekmelenmeye, “eşek gibi sessizce yaşayın” hakaretine asla…
Kendi oğlu madende alın teriyle kazanırken ölüme gider de, bakanın oğlu evindeki trilyonların hesabını vermeden adaletten kaçırılırsa öfkelenir insanlar; “Yeter” diye yolunuzu kesebilir.Çocuklarını bir ibadet yerinde suçsuz yere kurşunlayıp öldürürseniz ve yatıştırmak için bin bir özürle kapılarına gideceğinize “Ölmüş geçmiş” demeci verirseniz, yani hem suçlu hem güçlüyseniz, yarattığınız öfke selinde boğulabilirsiniz.Polis kurşunuyla ölen yavrusunu defneden acılı insanlar, “Polis nasıl sabrediyor, anlamıyorum” lafını duyduklarında, bu aleni vur emri karşısında asıl kendilerinin nasıl sabrettiklerine şaşar.
Gün gelir, sabretmez olurlar.
Asıl onu hiç anlamazsınız.

***

Başbakan’ın sadece mayıs sicilinde fırçalanmış bir Anayasa Mahkemesi Başkanı, azarlanmış bir Barolar Birliği Başkanı, tokatlanmış bir madenci, yüzüne bakılarak hakaret edilmiş bir ana muhalefet lideri, “ölmüş geçmiş” dediği bir öldürülmüş delikanlı, doğrudan hedef gösterilmiş iki köşe yazarı ve ona “Gelme buraya” diyen bir Alman Başbakanı var.
Biraz sağduyusu olanlar, bu gidişin hayırlı gidiş olmadığının, Başbakan’ın iki dudağının, açıldıkça lavlar saçan bir yanardağa dönüştüğünün farkında…
Ama sabırla bekleyen millete tamponu değdirip durduğunu, sabır taşının çatlamak üzere olduğunu görseler de ses etmiyor, ağzından çıkanı kulağının duyması için dua edip duruyorlar. Kıssadan hisse:
Sağduyu ve adalet!
Ekmekten de önce, sudan da acil...  

CAN DÜNDAR

Cumhuriyet

Bu Düzen Böyle mi Gidecek?-ŞÜKRAN SONER

Evet, “Hep pireler devleri mi yutacak?”.. Uzun süreçli iş cinayetleri tanıklıklarımın anıları kadar, dolaplarımdaki sonuç alınamadığı için işlevsiz kalmış dosyaları da çok kabarık... İnanmayacaksınız ama 1960’lı-70’li yıllarda solun, sosyal devlet algılaması, sendikal örgütlülüğün güçlenmesi bağlantılı, insanca yaşam, çalışma hakları, paylaşımdüzeni ile aynı ciddiyet içinde işçi sağlığı, iş güvenliği, işçinin yaşam hakkı.. önlemleri de toplumsal sorunların bütünü içinde ciddi ciddi gündemimize girmişti... Çok doğal olarak Türkiye’de çalışanlara ilişkin kayıtlarda, iş kazalarında dünya çapında en önde ülkeler arasında yer alırken meslek hastalıklarının ise yok anlamında düşük görülmesinin anlamı sorgulanmıştı... Kayıtlarda yok sayılamayan ölüm, ağır yaralılıkla sonuçlanmış iş kazaları ile, yok sayılan yine olumsuz çalışma koşullarının ürünü aynı derecede ciddi olumsuz koşullarda ölüm ve ağır hastalıklara, malullüklere yol açan meslek hastalıkları gerçeği ile yüzleşilmişti. Kurşun, benzol zehirlenmeleri örneği saygıyla anmamız gereken bilim insanlarının ortaya çıkardıkları çarpıcı sonuçlarla toplumsal çalkantı yaşamış, kimi anlamlı önlemler de alınmıştı... ÇalışmaBakanlığı’nın işyeri teftişleri, uzmanlık müfettişleri, uzmanlık hastaneleri.. türünden yasal ve kurumsal önlemler en ciddileri...
Elbette güçlü sendikacılık işçiden yana önlemlerde duyarlılığı artırmıştı.. Kimyasal gübre üretiminde havaya saçılan, zehirlenmelere, kronik hastalıklara yol açan tozların bütün bir fabrikanın çalışanlarını kronik iç organlar, meslek hastalığına yakalatan gerçeğin, işyeri hekimliği kayıtlarında sıradan yakınmalar olarak görülmesi elbettesorgulanmıştı. Ömür törpüsü bu hastalıkların bir tek üretim yapılan makinelerin bir zahmet üstünü örten kapakların takılması, işçilerin üretim sürecinde maske kullanmaları zahmetiyle bile anlamlı derecede azaltılabileceği öğrenilmişti. Ayyakkabı yapıştırıcılarında kullanılan benzolün yasaklanması, havasız küçük atölyelerde üretiminönlenmesi gibi önlemler bile çok sayıda işçinin kansere yakalanmalarını önleyebilecek, canlarını kurtarabilecekti. Kurşunun yoğun kullanıldığı bir fabrikada bütün çalışanların ağır, kronik kurşun zehirlenmesine yakalandıkları hastane raporlarıile ortaya çıkarılmıştı...

***

Hiç unutamam, 1977 Ecevit rüzgârı ile ilk kez düzgün bir sendika lideri, Bahir Ersoy(Hoca) Çalışma Bakanı seçilmiş, ilk iş olarak kurşunla bütün işçileri zehirlenen fabrikayı yeterli sağlık önlemleri alınana kadar kapatma kararını verdirmişti. Deyimin tam anlamı ile yer yerinden oynadı. Gizli bir elle, çıkar dünyasının çarkları işletilerek,Bahir Hoca’nın partisi içinde yıpratılması seferberliği işletilmişti... Hepsi de kurşun zehirlenmesi hastalığına yakalanmış fabrika işçileri ise örgütlü oldukları Petrol-İş Sendikası’nın kapısını, işsiz kalmamak adına aşındırır olmuşlardı... Kurşunzehirlenmesinden ölüm uzak, örgütlü iyice ücret aldıkları işlerini kaybetmek yakın ve algılamaları ile büyük tehditti.. Özünde anlamlı önlemler alınmadan fabrikanın hızla yeniden açılması gerçeği bir yana, üretim içinde maliyet payını yükselten işçi sağlığı iş güvenliği önlemlerinin algılanmaması yolunda tersine bilinç için sermaye cephesininvicdansız atakları hız kazandı...
Bu ülkede işçi haklarının, sendikal hakların zirvelerde olduğu yıllardan söz ediyoruz... Sigortalı çalışanların yarısından fazlasının sendikalarda örgütlü ve sözleşme haklarından yararlandıkları, ücretlerin tüm emeği ile geçinenler için en adil biçimde yükseltiği, emek bilincinin yükseldiği yıllar yani... Sonrası lüks anayasa, sol örgütlülük,sendikal haklar, etkin meslek örgütlenmelerine karşı dünyadan gelen küresel saldırı ile yetinilmeyerek, Türkiye’de özel provokasyonların gündeme sokulduğu, 12 Eylül’ün, bu anlamda çok etkin askeri darbenin yaratıldığı sürece geçişin sonuçları, yasaklı düzenin anayasası yasaları ile yaratılanlar, liberal açılımın mimarı Özalizm uygulamaları ile alınan sonuçlar... Sadece örgütlülük değil, ücretler, elbette çok daha ağır olarak çalışma ve yaşam koşullarında adım adım geriye püskürtülme süreçleri... Kritik dönemeçler...
En ağır sonuçların Erdoğan iktidarları yasaları ve icraatları ile yaşam gündemimize girdiğinin doğru dürüst algılaması bile yok... Çünkü medya çağında güdümlü medyanın kafaları bulandırması, yaratılmış kavram kargaşasında bireyin özgürleşmesiadına sınıf örgütlülüğü, dayanışması, hakların unutturulması, hak arama örgütlülüklerinin tümünde dibe vuruşu getirecek darbelerin yaşanması gündemde. Soma gerçeği, bu çağda böylesine ağır, ilkel koşullarda ölümüne üretiminyapılabileceğine inanmanın bile çok zor olduğu şokunu yaratmışken.. Yani evrensel sömürü düzeni, kapitalizm bile “Bu kadarı olamaz, bilim bu kadar gelişmişken, bir madende yüzyıllar öncesinin ilkelliğinde bu koşullarda üretim yapılamaz..”isyanlarındayken... Kamunun malı, İktidarlarının sorumluluğundaki işletmede, yasahileleri, pardon hüllelleri ile patron adı altında taşeronluk, onun da yazısız sayısız alt taşeronluklarının sihirli formülleri üretilmişken, böylesine kirli bir siyasi iktidar-sermaye çıkar örgütlenmesi gerçekleştirilmişken.. Aynı oyunun sayısız kat kötü, kirli kopyaları bize yutturulabilir mi?  

ŞÜKRAN SONER

Cumhuriyet

Şarlman’dan Erdoğan’a Almanya-NİLGÜN CERRAHOĞLU

Burası Kuzey Ren Vestfalya eyaleti.
Hasılatı Rusya’nın toplam hasılatı ile yarışan; Almanya’nın en zengin ve sanayileşmiş yöresi…Başbakan’ın ziyaret edeceği Köln bu eyaletin parçası.
Biz Köln’e uzanmadan önce gezimizi “Avrupa’nın kalbi” sayılan Aachen kentinden başlatıyoruz.
Aachen ve Köln arası bir saat.
Ş a r l m a n ’ ı n K u t s a l R o m a - G e r m e n İmparatorluğu’nun merkezi olan Aachen; Avrupa ve Almanya’nın neredeyse “özet tarihi” gibi.
1200 yıl önce burada ölen Kutsal Roma imparatorunun anısına bu yıl kentte özel etkinlikler yapılıyor.
Roma İmparatorluğu’nun çöküşü ardından Avrupa’da yeni bir imparatorluk kuran ve sınırları Kuzey Denizi’nden İtalya’ya, Pireneler’den Elbe’ye uzanan topraklara hükmeden Şarlman; Hıristiyanlığı Eski Kıta’da ilk kez “ortak din” yapmış ve ortak yazı, ortak para kullanmış. Bu nedenle 742-814 döneminde yaşayan hükümdar, yaşlı Avrupa’nın “babası” kabul ediliyor.II. Dünya Savaşı’nda imha edilen kent merkezinde iki tarihi yapı dikkat çekiyor: Şarlman’ın yaptırdığı, bir “Bizans tarzı” katedral… Bir de katedralin karşısında seküler yapı belediye binası.
AB inşasına hizmet eden önemli şahsiyetlere, Eski Kıta’nın en prestijli nişanı olarak sunulan “Şarlman Ödülü”; günümüzde hâlâ, Şarlman sarayının parçası olan bu belediye binasının salonlarında veriliyor.İspanya’yı Avrupa’ya sokan Felipe Gonzalez’den, II. Dünya Savaşı sonrası Almanyası’nın ilk başbakanı olan Adenauer’a; AB Komisyonu’nun vizyon sahibibaşkanı Jacques Delors’dan, Avrupa’nın kurucusu Schumann ve Monnet’e; Almanyaların birleşmesini sağlayan Mitterrand ve Kohl’dan; Merkel, Havel veBlair’e… Avrupa’nın tüm büyük siyasetçileri, burada taç giyen Germen-Roma imparatorlarının izinde bu salonda ödüllendirilmiş...
9. asra uzanan geçmişle bugünün Avrupası arasında böylece bağ kurulmak istenmiş ve “Avrupa projesinin devamlılığı” vurgulanmış.
Aachen’ı gezdiğinizde bugünün Avrupası’nın köklerinde özetle Şarlman’ın “Hıristiyan Avrupa” tahayyülünün olduğunu somut biçimde görüyorsunuz.
Ama Aachen, bugünün mülti-külti dünyasında daha çok bir özlem olarak kalmaya mahkûm olan “Hıristiyan Avrupa”nın simgesi değil sadece.
Aynı zamanda Avrupa’nın çok güçlü olan diğer ruhu “bilim”in de merkezi...

Kahverengi kömür teknolojisi 
Kömür ocaklarıyla ünlü Ruhr Havzası’yla iç içe bir kent burası. Yeraltından kömür çıkarmak çok tehlikeli ve pahalı olduğundan bu ocaklar 80’lerde kapanmış. Onların yerine, “kahverengi kömür madenciliği” başlamış…Kuzey Ren Vestfalya’nın bir diğer endüstri merkezi olan Wuppertal’dan Aachen’e yol alırken ufuk çizgisinde yolda hep ileri teknolojiyle toprağı kazıyarak maden çıkaran dev makineleri gördük. Civarda da yer yüzeyinden çıkan kahverengi kömürü, elektrikenerjisine dönüştüren termik santrallar göze çarpıyordu.
Aachen zamanla önemli teknoloji, inovasyon, bilim merkezi olmuş. Üniversitesiyle nam salan kentte 60 bin öğrenci var. Öğrenciler, kent nüfusunun dörtte birini oluşturuyor. Kafe ve birahaneler bu yüzden çok canlı.

Kent çıkışı Paris’in “Pompidou” kültür merkezine benzer bir yapı ile karşılaşıyoruz. Burası dev bir hastaneymiş. Üniversitede hocalık yapan ve bize eşlik eden Prof. Brieniek, Almanya’nın en büyük hastanelerinden olan yapının; ilginç öyküsünüaktarıyorRusya ile olası bir savaşta, müttefik askerleri en güvenlikli yerde tedavi edebilmek için Almanya’nın en batı ucundaki Aachen’e, Soğuk Savaş’ta bu hastaneyi yapmışlar ama hastane bitene dek Soğuk Savaş da bitmiş. “4 bin hekim” bugün bu muazzam üniversite hastanesinde görev yapıyor. Hasta-hekim sayısı, neredeyse eşit...
Aachen, Avrupa tarihinin böyle çok çeşitli evrelerinin izlerini taşıyor.Çıkışta “Soğuk Savaş” öyküleri dinlediğimiz kente, II. Dünya Savaşı’nın izlerinde girdik...
Aachen otoyolunda örneğin büyük bir Amerikan mezarlığı var.
General Patton, Aachen kentinin kuşatılması öncesinde, 10 bin asker için bu mezarlığı hazırlatmış.
Burayı ancak büyük kayıplarla ele geçireceğini bildiğinden; askerlerine mezar olacak yeri soğukkanlılıkla önden yaptırmaya çekinmemiş!

Erdoğan Türkleri bölmüşWuppertal-Aachen-Dusseldorf ve Köln gezisinde, karşılaştığım tüm Türklere,Erdoğan’ın hep beklenen Almanya çıkarmasını sordum.
Soma yeni olmuştu.
Almanya’daki kutuplaşma, Türkiye’yi bölen tablodan farksızdı. Bir Köln birahanesinde tanıştığım Tuncelili Sevda; “Başbakan çok ayıp etti!” diyerek konuştu: “AilesiSoma’da toprak altında kalsaydı; bunları yapar mıydı? Erdoğan böylece ülkeyi ailesi gibi görmediğini göstermiş oldu.”
Kaldığım otelde garsonluk yapan Elazığlı Erhan ile Karadenizli Adem ise ne yaparsa yapsın Erdoğan’ı “affetmeye”, mazur ve hoşgörmeye hazırdılar.
Adem; “Modernleşmenin bedeli!” diyerek Erdoğan’a toz kondurmuyordu.
Eşi Diyanet’te görev yapan Erhan, “affetme”nin de ötesinde, Erdoğan’ın yurttaşa el kaldırdığına inanmaya dahi yanaşmıyordu“Olmaz!” diyordu: “O asla böyle bir şey yapmaz! Mutlaka yalan ve iftiradır!”Törkiş kutuplaşmanın Almanya’yı germesinden korkan Merkel özetle haklı…
Avrupa’nın bu en müreffeh, güvenli ve dingin ülkesinde; bir “Erdoğan itiş kakışı”nın çıkması düşünülebilecek en son şey...  

NİLGÜN CERRAHOĞLU

Cumhuriyet

Midhat Paşa ve Namık Kemal-ORHAN ERİNÇ

Yargı konusundaki bunalım ve güven eksikliği Soma’daki toplukıyımın soruşturması nedeniyle bir kez daha gündeme geldi

Sorun günümüzün sorunu değil. Balyoz, Ergenekon, Odatv, Şike, Askeri Casuslukdavaları için söylenenler yıllar önce de söylenmişti.
Yapılıp bozulabilen (prefabrike) inşaat henüz bulunamadığı için, Abdülhamit’inhışmına uğrayan Sadrazam Midhat Paşa, Yıldız Sarayı’nın eklentisinde kurulan ÇadırMahkemesi’nde yargılanmış ve idama mahkûm edilmişti.
Midhat Paşa’nın anayasaya saygı gösterilmesi girişimlerinden bunalan Ulu Hakan Abdülhamit Han(!) uyduruk olduğu bilinen bir iddia ile Paşa’yı Sultan Abdülaziz’i öldürmekle suçlamıştı.
Yargılamanın ayrıntıları önceki Genelkurmay başkanlarından İlker Başbuğ’un“Suçlamalara Karşı Gerçekler” kitabında yansıtılıyor.(1)“İbretlik Midhat Paşa Davası ve Bugün” başlığını taşıyan bölümden Paşa’nın mahkeme heyetinin yaklaşımını değerlendiren şu paragrafı aktarmakla yetiniyorum:“Bu mahkemeye ne lüzum vardır. Şahit dinlememek, delil ve belgeleri incelememek, bilirkişilere itibar etmemek, kanunları ayak altına aldıktan sonra mahkemeye ne lüzum var. Tanzimat’tan önceki duruma geri döndüğümüzü gördüğüm için çok üzgünüm.Bu benim için sizin vereceğiniz bir ölüm kararından daha acıdır.”

***

“Vatan Şairi” olarak tanımlanan Namık Kemal’in sonu da bir süre sonra MidhatPaşa’ya benzer şekilde getirilmiştir.
Midhat Paşa’nın idam kararının ardından Namık Kemal korkusuzca bir demeç vermişve yargıçları eleştirmiştir.
Sözü Namık Kemal’e bırakalım:(2)

***

Ey hâkimler, size, duyduklarınızı kavramakta en güç gelen doğruluktur. Öngörünüze en vahşi ise hakikattir. Hâkim bir kudret sahibidir, kudret sahibi cellat olamaz. Hâkim hakkın koruyucusudur. Hakka karşı silahlanmaz. Adaletin kuludur, zulmün önünde tapınamaz. Dayanıklılık dünyasının kalesidir, değme çarpma ile gedik vermez. Hâkim memleketi ve devleti imar edendir, vatan savaşçısı olmaz. Hâkim gümüş kalemleri evler yıkmakta ve canlar yakmakta değil, zulme karşı ve zorba takımının başını ezmekte kullanır.
Ey hâkimler, Hazır karşınızda duran hürriyet şehidinin elleri bağlı ve göğüsleri açıktır. Kanlarınısaçın, sizin için aşamalar ve yüksek orunlar düzenlenmiştir. Maaşlar, armağanlarhazırdır.
Ey hâkimler, kıyamet gününe inanın. Kıyamet, muhakkaktır. Masumun hakkını alacak bir büyük mahkeme var. İnsanların yaptıklarını tartacak bir adalet terazisi var. Bu yalan dünyada en alçak bir çıkara, en hasis bir hırsa mağlup olup da dinin ve dünyanın saadet sarayını yıkmak insanların ve hele hâkimlerin üstünlük niteliğine yakışmaz.
Bir zorbanın kendi gibi yalancı ve yok sayılacak iltifatına, bir geçici dünyanın gümüş ve altın gibi pisliklerine secde edip de birçok günahsızın kanına girmeye değmez. Hep bunları bir inatçı zorbanın arzu ve hevesine hizmet etmek düşüncesi ile ve birkaç kuruşun neşesi ile yaptınız. Bizler hakkımızın korunmasını Hakk’a, ayrımına varılmasını da halka bıraktık. Hemen sizin gibi namusuna küsmüş hâkimler elinde kalan millete Allah rahmet eylesin.

1- Suçlamalara Karşı Gerçekler-İlker Başbuğ / Kaynak Yayınları-Aralık 2013
2- Eski İstanbul Hatıraları-Sadri Sema (Hazırlayan Ali Şükrü Çoruk) - Kitabevi-Eylül 2002  

ORHAN ERİNÇ

Cumhuriyet

Yalnız Değilsin Özdil!.. - CÜNEYT ARCAYÜREK

Gerçeği söylemek gerekirse, aslında RTE ve AKP iktidarı yazılan onca eleştiriyi çoktaaan hak etmişti. Fakat Yılmaz Özdil’in vurguladığı gibi,“Burada asıl mesele şu: Somali’ye ağlayanlar, Soma’da insanları yumruklayanlar,Soma’da insanları yerlerde tekmeleyenler kimdi?
Kendi günahlarını başka yöne çekmeye çalışıyorlar.Bu aslında AKP döneminin tipik propaganda dönemi.
Önce iftira atıyorlar, sonra kendini savun bakalım diyorlar. Yani bu Balyoz davasında da böyledir. Ergenekon davasında da böyledir.
Odatv davasında da böyledir.
İnsanları yalanlarla, iftiralarla karalıyorlar, ondan sonra ‘Hadi git şimdi kendini savun’ demeye getiriyorlar”. (19 Mayıs 2014-Hürriyet)

***

Başbakan’ın 19 Mayıs gününü fırsat bilerek topladığı gençlere yaptığı konuşmanın özü, Yılmaz Özdil’in yukarıda aktardığımız vurgulamaların ta kendisidir.
Soma faciasının ilk iki günü işletmeye toz kondurmadı.
Sonra baktı ki hava tersine esiyor. Çark edip önce işletmeyi ve sonra da faciadaki sorumluluğuyla hak ettiğinin karşılığını gösteren eylemlere ve medyada kaldıysa iki üç kişiden biri, zaten aylardır haklı eleştirilerine diş bilediği Özdil’i, Hürriyet’ten kovmaya çağırdı Aydın Doğan’ı; hem de açık canlı yayında söylemeye, medyaya kinini öfkesini kusmaya başladı.

Özdil’in daha önceki günlerden düne kadar yazdıklarına, Halkçı TV’de facia ile ilgili bütün söylediklerine katılıyorum ve...... Yalakalık dışında kalan, üç beş liraya kalemlerini RTE’ye tutsak eden medya dışında kalmaya özen gösteren “öteki medyadan” Özdil ve hatta Yazgülü Aldoğaniçin, yahu bir kez olsun şu 12 yılda, evet bir kez topluca RTE’ye karşı direnişegeçmeyişini hayretle, şaşkınlıkla izliyorum.
RTE’nin, patronuna Özdil’i kovma çağrısına kadar götürdüğü saldırılarını medyada duyan, işiten, izleyen yok sanki.
Hemen bütün sütunlar, köşeler başka hava çalıyor. Utanç verici bir tablo medya dünyası için.
10 yaşındaki çocuk, polis derdest edince altına işiyor. Medyada RTE korkusundan!..
RTE’nin yönettiği bir ülkede zaten valisinin, Emniyet müdürünün açıklamalarına nasıl inanacaksın?Örneğin, çocuk 10 değil 13 yaşında imiş, eylemcilerle birlikte imiş falan filan diye açıklamalar yaparak RTE’ye layık, insanlıktan da devlet yöneticisi olmaktan da nasiplerini alamadıklarını kanıtlıyorlar.

***

20 Mayıs. Özdil, dün Hürriyet’teki köşesinde:“Duyguların sızlar ayaz gecelerde...
Düşünürsün. Bu kadar mı alçak olabilirler?Kimler ekti bu nefret tohumlarını memleketime?
Hangi kindarlar yetiştirdi bu haysiyet cellatlarını?
Kim kurdu bu linç mangalarını?
Kaç paraya satıyorlar kalemlerini, yalamaktan pütür kalmamış dillerini?Düşünürsün...
Somali’ye ağlayıp Soma’yı yumruklayanları, yerlerde tekmeleyenleri?Ürperirsin, soğuk ter gibi...
Ya da gözyaşı gibi…Süzülür yağmur damlaları, tentenin derisinden, silersin yanaklarını usulca, parmaklarının ucuyla...... Baş başa kalırsın yalnızlığınla” diyor. Hayır dostum, cesur yürekli meslektaşım  Özdil:
Baş başa kaldığını söylediğin dün de bugün de yazdığın gerçeklerde yalnız değilsin.Belki bir elin parmakları kadar az ama senin gibi düşünen, yazan...
... Gaddarlığı, diktatör özentisi kişiliğiyle, devlet olanaklarını kendi kişisel ihtirasları ve duygularını tatmin etmek uğruna kullanarak -bana kalırsa devlete karşı suç işleyen- bu Başbakan’a direnen, karşı duran bu meslekte hâlâ üç beş gazeteci var...... Kuşkun olmasın RTE, kaleminden başka hiçbir gücü olmayan, senin gibi ulusal iradeyi amaçları dışında kullanma yetisi de bulunmayan Yılmaz Özdil...
... Demokrasi tarihinde topluma olan görevini yapan bir gazeteci olarak çoktan yerini aldı.

***

Özdil olayının gündeme getirdiği bir başka sorun, bizim bir başka talihsizliğimiz şu:
Özdil’i kovdurmayı üstelik saldırgan bir dille TV’lerde açıklayan RTE’ye karşı medyanın suskunluğuna karşın, gerekli somut ve eylemsel yanıt verecek, bu demokrasi ayıbına karşı başını parti içerisindeki dalgalanmalardan kaldırıp bakamayan bir ana muhalefetimiz olması!
Tek umut seçmenin vicdanı ve sandığa uzanan elinin RTE’ye oy vermemesi dileği.
O da bak sağına bak soluna, her seçimde yoğ imiş bu milleti bahtı kara maderinden kurtaracak dedirtiyor insan mantığına, aklına!  

CÜNEYT ARCAYÜREK

Cumhuriyet