23 Kasım 2022 Çarşamba

BELLEK -23 KASIM-

 


 OLAYLAR: 

  • MÖ 534 - Thespis, sahnede bir karakteri canlandırdığı kayıtlı ilk kişi olmuştur.
  • (https://en.wikipedia.org/wiki/Thespis_%28opera%29)
  • 1174 - Selahaddin Eyyubi, Kudüs'e girer ve topraklarına katar.
  • 1248 - 711'den beri Müslümanlarca yönetilen İşbiliye (Sevilla); Kastilya ve León Kralı III. Ferdinand tarafından ele geçirildi. İspanya'da Müslüman yönetiminde yalnızca, Ben-i Ahmer (Gırnata) Emirliği kaldı.
  • 1889 - İlk otomatik plâkçalar (jukebox), San Francisco'da bir salonda hizmete girdi.
  • 1918- Fransız generali Franchet d’Esperey, işgal orduları komutanı olarak İstanbul’a girdi.  Franchet d’Esperey’e, ”bir kral gibi” tören yapılması tepki çekti.
  • 1925 - Şura-yı Devlet (Danıştay) kanunu kabul edildi.
  • 1928 - İnhisarlar İdaresi (Tekel), rakı imalatına başladı.
  • 1935 - İstanbul-Haliç Şirketi'nin faaliyetine son verildi; vapur hizmetlerini İstanbul Belediyesi üstlendi.
  • 1936 - İstanbul'da tramvay ücretlerine on paralık zam yapılması üzerine Hüseyin Cahit Yalçın, İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'ı mahkemeye verdi.
  • 1936 - Henry Luce tarafından yayımlanan Life dergisinin ilk sayısı çıktı.
  • 1938 - Adolf Hitler 5.000 markın üzerinde malı olan Yahudilere yüzde 20 oranında vergi koydu.
  • 1941- İstanbul’da un ve şeker sıkıntısı nedeniyle pasta çörek ve benzeri yiyecek maddelerinin yapımı ve satışı yasaklandı.
  • 1942- Unutulmaz ‘Casablanca’ filminin ilk gösterimi, New York’ta yapıldı.
  • 1946 - Fransız Donanması, Vietnam'ın Hải Phòng kentini topa tuttu; 6.000 sivil öldü.
  • 1954 - Bedii Faik Dünya gazetesinde, Devlet Bakanı Mükerrem Sarol'a hakaret ettiği iddiasıyla tutuklandı.
  • 1962- Öğretmen Dernekleri Federasyonu Başkanı: “1961’de 30 öğretmen saldırıya uğradı, bunlardan 7’si hayatını kaybetti.”
  • 1963 - BBC Televizyonu, Dünyanın en uzun süre yayınlanan bilimkurgu televizyon dizisi olan, Doctor Who'nun ilk bölümünü yayına verdi.
  • 1964 - Başbakan İsmet İnönü başkanlığında toplanan Millî Güvenlik Kurulu, Türkiye karasularının 6 milden 12 mile çıkarılmasını kararlaştırdı.
  • 1967 - ABD Başkanı Johnson'un Kıbrıs özel temsilcisi Cyrus Vance, Kıbrıs krizini görüşmek üzere Ankara'ya geldi. Daha sonra Türkiye'ye gelen BM Genel Sekreteri U Thant'ın özel temsilcisi Rolz Bennet ile Vance, temaslarından sonuç alamayınca Atina'ya geçtiler.
  • 1967- Bolivya’da tutuklu bulunan Fransız yazar Regis Debray ve Arjantin’li C.Bustos gerillalarla birlikte hareket ettikleri gerekçesiyle 30’ar yıl hapse mahkum edildi
  • 1968 - Aroma Meyve Suyu fabrikası, Bursa'da hizmete açıldı.
  • 1968- Ahmed Arif’in “Hasretinden Prangalar Eskittim” adlı -tek- şiir kitabı çıktı. Kitap, 50 yılda -çeşitli yayınevlerinden- 115 baskı yaptı.
  • 1968- Evinde yapılan aramada 3 adet Kürtçe alfabe bulunan İstanbul Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi M. E. Gözen tutuklandı.
  • 1970 - Türkiye'nin Ortak Pazar'a üyeliği için 22 yıllık geçiş dönemi öngören Katma Protokol, Brüksel'de imzalandı.
  • 1970 - Boykotun sürdüğü İÜ Kimya Fakültesi’nde öğretim üyeleri ve öğrenciler Atatürk posterini yırtan Kimya Fakültesi Dekanı’nın soruşturulması için rektörlüğe muhtıra verdi. Yapılan forumun ardından Beyazıt’taki Turan Emeksiz anıtına kadar yürüyüş yapıldı.
  • 1971 - Çin temsilcileri, BM ve BM Güvenlik Konseyi toplantılarına ilk defa katıldılar.
  • 1974- Federal Almanya Çalışma Bakanlığı toplam 1 milyon 400 bin yabancı işçinin biten sözleşmelerini yenilemeyeceğini açıkladı. 420 bin Türk işçisini ve ailelerini yakından ilgilendiren karar tepkiyle karşılandı.
  • 1975- Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Süleyman Genç, Adalet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi ve Milli Selamet Partisi’nin oluşturduğu Süleyman Demirel başbakanlığındaki Milliyetçi Cephe koalisyonunun iktidarındaki 8 ayda 21 gencin öldürüldüğünü, 43 silahlı baskın düzenlendiğini açıkladı.
  • 1979- Samsun Bafra’da polis tarafından yaralı olarak yakalanan TKP/ML militanı İsa Demirbaş’ın (1955- Samsun)  işkencede öldürüldüğü açıklandı.
  • 1980- Fatsa’ya yönelik “Nokta Operasyonu”nun ardından aranmaya başlanan Tevfik Karataş’ın, kaldığı ev kuşatılınca polislerle çıkan çatışmada yaralı olarak yakalandıktan sonra, hastaneye götürülmediği gibi işkence edilerek öldürüldüğü ve cesedinin kaybedildiği açıklandı.
  • 1980 - Güney İtalya'da deprem: yaklaşık 4.800 kişi öldü.
  • 1985- Rahşan Ecevit Demokratik Sol Parti (DSP) genel başkanı oldu. Rahşan Ecevit, partinin “sürekli demokrasi, süngüsüz barış, sömürüsüz bir düzen için” kurulduğunu açıkladı.  
  • 1985-  Başbakan Turgut Özal’a suikast girişiminde bulunan Kartal Demirağ idam cezasına çarptırıldı. Suçun teşebbüs halinde kalması nedeniyle cezası 20 yıl ağır hapse indirildi.    
  • 1985-  Atina’dan Kahire’ye gitmek üzere havalanan Mısır havayollarına ait bir yolcu uçağı silahlı kişilerce kaçırılarak Malta’ya indi. Mısırlı komandoların kurtarma girişiminde 60 kişi öldü.
  • 1986- Şerif Gören’in “Yılanların Öcü” adlı filmine toplu bilet alarak öğrencilere satan SBF Öğrenci Derneği yöneticileri hakkında disiplin soruşturması açıldı. Dekanlık, YÖK Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’nin 8/a maddesi uyarınca 1 haftadan 1 aya kadar uzaklaştırma istedi.
  • 1988- Cezaevlerindeki açlık grevlerine destek için İstanbul Adliyesi önüne siyah çelenk koyup açlık grevi başlatan Sakatlar Derneği üyesi 6 kişi gözaltına alınıp akşam üzeri serbest bırakıldı. Cezaevlerinde 1 Ağustos Genelgesi’nin iptali talepli açlık grevleri için İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Diyarbakır, G.Antep, Mersin ve Tunceli’de destek açlık grevleri ve yürüyüşler yapıldı. İzmir Merkez Postanesi’nden Adalet Bakanı Topaç’a cezaevlerindeki açlık grevleriyle ilgili 2.500 imzalı dilekçe postaladıktan sonra Cumhuriyet Alanı’ndaki Anıt’a ”İnsanlık onuru işkenceyi yenecek” yazılı pankart asıp oturma eylemi yapan 30 mahpus yakını gözaltına alındı.
  • 1989- 7 Kürt Milletvekilinin ihracının ardından “sol kanat”tan 6 Milletvekili SHP’den istifa etti: Abdullah Baştürk, Fehmi Işıklar, Cüneyt Canver, Mehmet Kahraman, Arif Sağ ve İlhami Binici. SHP Genel Başkanı İnönü: ”Biz Kürt halkı için ayrı bir politika gereklidir demiyoruz, bu yanlıştır.”
  • 1990 - Tansu Çiller, DYP'den siyasete atıldı.
  • 1992 - Islahatçı Demokrasi Partisi, Millet Partisi adını aldı.
  • 1993- Laz Kültür dergisi “Ogni” İstanbul DGM’ce Terörle Mücadele Yasası’nın 8.maddesine dayanılarak toplatıldı.
  • 1993-  Anayasa Mahkemesi, programında bölücülüğe yer verildiği gerekçesiyle ÖZDEP’in (Özgürlük ve Demokrasi Partisi) kapatılmasına karar verdi.
  • 1994- Özelleştirme yasası çıktı.   
  • 1994- Güldal Mumcu, Uğur Mumcu cinayetine ilişkin Meclis Komisyonu ve İçişleri Bakanlığı’na yazılı başvurularında ilk DGM Savcısı Ülkü Coşkun’un kendisine “Bu olayı devlet yapmıştır, siyasi iktidar isterse bu iş çözülür” dediğini belirtti.
  • 1994- Kömür ocaklarının kapatılma kararına karşı Zonguldak’ta 4 saat boyunca esnaf kepenk, araçlar kontak kapattı.
  • 1995- % 10 ülke geneli barajının seçim çevrelerinde de uygulanmasına yönelik yasa DYP, CHP ve bazı ANAP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. Anayasa Mahkemesi seçim çevresi barajının ”temsilde adalet ilkesiyle bağdaşmadığı” gerekçesiyle daha önce iptal kararı almıştı.
  • 1995-  Bolivya Devlet Başkanı, Che’nin toplu mezarda gömülü olan na’şının kesin yerinin bulunması ve cenaze töreni için topraktan çıkarılması talimatını verdi. Bir emekli general, Che’nin öldürülüp cesedinin ülkenin güneyindeki 1 toplu mezara gömüldüğünü ihbar etmişti.
  • 1995-  ATV’de “A Takımı”nın hazırladığı Fethullah Gülen ve Mehmet Kutlular’ın katıldığı “Nurculuk Dosyası” programının ikincisinde Kutlular “Atatürk’e deccal denilince neden kızıyorlar?”dedi.
  • 1996- Çeşitli illerden 140 otobüsle Ankara’ya gelen Eğitim-Sen üyesi yaklaşık 10 bin kişi Hipodrom’dan Kızılay’a yürüyerek meydanı 3,5 saat süreyle trafiğe kapattı. Eğitimciler sürgünleri ve polis-mafya-devlet ilişkilerini protesto etti.
  • 1996- Devlet Bahçeli’nin Tuğrul Türkeş’e karşı genel başkanlığını pekiştirdiği MHP 5. Olağan Kongresi’nde “Susurluk ovası bozkurt yuvası”, “Çatlı ölmedi kalbimizde yaşıyor” sloganları atıldı.
  • 1996 - Bergama'da siyanürle altın üretimine karşı çıkan köylüler, büyük bir gösteri yaptı.
  • 1996 - Etiyopya Havayollarına ait bir yolcu uçağı kaçırıldı. Yakıtı biten uçak Hint Okyanusuna düştü: 123 kişi öldü.
  • 1997- “Yüksekova Çetesi” Davası‘nın müdahil avukatlarından Tahir Elçi ve Yaşar Altürk HSYK’ya yazdıkları dilekçede, davanın sürüncemede kalması için bazı kişi ve kurumların ”yargıya müdahale” ettiğini ileri sürerek soruşturma açılmasını talep ettiler.
  • 1997-  İstanbul Üniversitesi’ndeki ülkücü saldırılarını protesto için Beyazıt’ta toplanan ÖDP, EMEP, SİP ve KESK’li yaklaşık 150 kişi gözaltına alındı.
  • 1999- SES üyesi sağlıkçılar, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi hastanesinde deprem hasarlı binalara karşı önlem alınmamasını protesto etti.
  • 2000- Yemekhanenin taşerona verilmesine karşı 15 gündür yemek boykotu yapan Tek Gıda-İş üyesi yaklaşık 1.500 işçi, öğlen Haliç’teki Tekel Genel Müdürlüğü’ne yürüyerek gösteri yaptı.
  • 2000-  Gazi katliamında hayatını kaybedenlerin yakınları, suç işleyen polislerin af kapsamına alınmamaları için İstanbul Adliyesi’nden Adalet Bakanlığı’na telgraf çekip basın açıklaması yaptı.
  • 2000- 1997’de Almanya’nın Saksonya eyaletinde bir yüzme havuzunda boğulmuş olarak bulunan Irak kökenli bir babanın altı yaşındaki çocuğunun 50 aşırı sağcı tarafından herkesin gözü önünde öldürüldüğü ortaya çıktı.  
  • 2001- Hamas’ın askeri liderlerinden Mahmud Ebu Hanud, Nablus’da İsrail helikopterlerinin roketli saldırısıyla öldürüldü.  
  • 2001- Adnan Cemgil, 1971’de Nurhak’ta öldürülen oğlu Sinan Cemgil’in Karacaahmet’teki kabrinin yanında toprağa verildi.
  • ----------------------------------

  • -----------------------------------
  • 2002- Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim-Sen Diyarbakır Şubesi’nde Kürtçe türkü okudukları iddiasıyla beş öğretmeni devlet memurluğu görevinden uzaklaştırma cezası verdi.   
  • 2002- Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nden Ankara’ya gelenlerle Yüksel Caddesi’nde birleşen öğrenciler Sakarya Caddesi’ne yürüdü. Öğrenciler YÖK’ü, disiplin cezalarını ve harç zammını protesto etti.
  • 2003- Karaman’da bir kömür madeninde 355 metre derinlikte grizu patlaması meydana geldi; 10 işçi öldü. İşçilerin önlem almamakla suçladığı iki şirket görevlisi gözaltına alındı.
  • 2003 - Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze, kitlesel protestoların artması üzerine istifa etti.
  • 2003 - Çin'de yapılan Dünya Liseler arası Futbol Şampiyonası'nda Trabzon Lisesi, ev sahibi ülke temsilcisini 1-0 yenerek ilk kez şampiyon oldu.
  • 2004- Ukrayna’nın başkenti Kiev’de 100 bin kişi seçimlerde hile yapıldığı gerekçesiyle protesto gösterisi yaptı. Parlamento’da da muhalif vekiller Victor Yuşçenko’yu devlet başkanı ilan etti. Yuşçenko, parlamento binasını saran 100 bin kişi karşısında başkanlık yemini etti. Seçimlerde Victor Yuşçenko yüzde 46. 7, Victor Yanukoviç yüzde 49. 4 oy almıştı.
  • 2004-  Sendikacı Yaşar Seyman ile yönetmen Nihat Alanur, Paşabahçe/Şişecam işçilerinin 1991 yılındaki 21 günlük direnişlerini sahneye koydu.
  • 2004-  Aliağa’da 2 bine yakın Petkim ve Tüpraş işçisi, özelleştirmeleri ve SSK hastanelerinin Bakanlığa devrini yürüyüşle protesto etti.
  • 2005- ABD’de Massachusetts eyaletinin Venezüella devlet şirketiyle yaptığı anlaşma sayesinde, yoksul Amerikalılar ABD piyasasındakinden yüzde 40 düşük fiyata yakıt almaya başladı.  
  • 2006- Bağdat’ın Şii semti Sadr’da kısa aralıklarla altı ayrı saldırı düzenlendi. Cemile’de pazarda, El Hay’daki pazaryerinde ve El Şehidin Meydanı’ndaki Şii lider Mukteda El Sadr’ın bürosunun önünde bomba yüklü araçlarla saldırıldı;157 kişi öldü, 247 kişi yaralandı. Şiiler de bir Sünni camiine saldırdı.
  • 2006-  Hindistan’da yapılan Dünya Bayanlar Boks Şampiyonası’nda Hasibe Erkoç, 50 kiloda altın madalya aldı. Erkoç  Türkiye’den dünya şampiyonu olan ilk kadın boksör.
  • 2007- İngiltere Adalet Bakanı Jack Straw, bir konuşma yapmak için geldiği Boğaziçi Üniversitesi’nde Yurtsever Cephe’li öğrenciler tarafından protesto edildi.
  • 2007-  Avustralya Katolik Üniversitesi’nin Melbourne’deki yerleşkesinde Fethullah Gülen adına “İslamiyet Dersi ve Müslüman-Katolik Diyaloğu” kürsüsünün açılışı yapıldı. Türkiye’den gelen -4’ü AKP milletvekili- 30’a yakın kişi de açılışa katıldı.
  • 2008- İstanbul’da Halkevleri üyeleri, elektrik ve doğalgaza yapılan zamları protesto için İstiklal Caddesi’nden Taksim’e yürüdü.
  • 2008-  Emekçi Kadın Komisyonları üyeleri, kadına şiddet, taciz ve tecavüzlere karşı İstiklal Caddesi’nde yürüdü.
  • 2008 - Slovakya'nın başkenti Bratislava'da her yıl düzenlenen Artistik Buz Pateni Uluslararası Ondrej Nepela Memorial Kupası'nda, bayanlarda Tuğba Karademir 2. oldu ve Türkiye'ye bu spor dalında, tarihte uluslararası bir yarışmada büyükler kategorisindeki ilk madalyayı kazandırdı.
  • 2010- Sivas’ta 2 Temmuz 1993’te meydana gelen katliamda, 37 kişinin yaşamını yitirdiği Madımak Oteli’nin kamulaştırılmasına karar verildi.
  • 2010-  “Hayata Dönüş”te 12 kişinin hayatını kaybettiği Bayrampaşa Cezaevi’nde görev yapan 39 erin yargılanmasına başlandı. Operasyon sırasında C-1 Koğuşu’nda bulunan Hacer Arıkan “Elbiselerimizi yakmadan derilerimizi eriten gazın ne olduğunun açıklanmasını istiyorum” dedi.
  • 2010- Eğitim-Sen’lilerin Milli Eğitim Bakanlığı önünde “Karanlığa Karşı Bilimi Savunma Nöbeti” tutmalarına polis izin vermedi.
  • 2010- Diyarbakır’da 16 yıl önce M.Ş. Avşar’ın kaçırılıp öldürülmesinde azmettirici olarak yargılanırken tahliye edilip gıyabında 30 yıla mahkum edilen kaçak Jitemci Uzman Çavuş G.Sütçü’nün cezası Yargıtay’ca onandı. Avukat Tahir Elçi “İlk kez bir Jitemci mahkum oldu” dedi.
  • 2010- İlhan Cihaner’i tutuklatan Savcı Osman Şanal, Cumhuriyet muhabiri İlhan Taşçı’nın “Cüppeli Adalet” kitabının kapağındaki kişinin kendisine benzetildiği iddiasıyla tazminat davası açtı.
  • 2010- Kuzey Kore sabah saatlerinde Güney Kore’ye ait bir adayı top ateşine tuttu. Olayda iki Güney Kore askeri öldü. 17 asker ve 3 sivil de yaralandı.
  • 2012- Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin yeni anayasal düzenlemeler çerçevesinde aldığı kararları protesto amacıyla ülke genelinde düzenlenen gösterilerde olaylar çıktı.
  • 2012- Eğitim-Sen İstanbul 5 no’lu Şube üyeleri, Maltepe’deki okullarda derslere imamların girmesini ve kılık-kıyafet yasağının uygulanmamasını İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü önünde protesto etti.
  • 2013- Turgutlu Çaldağı’nda işletilmek istenen nikel madeni, Turgutlu Çevre Platformu’nun etkinliğiyle protesto edildi.
  • 2013-  Öğretmenler Günü için Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığı’na yürümek isteyen eğitimcilere polis biber gazı ve tazyikli su ile müdahale etti.
  • 2013-  452.kez biraraya gelen Cumartesi Anneleri bu hafta 21 Kasım 1980’de gözaltında kaybedilen Hayrettin Eren’i andı.
  • 2013- SDP üyesi bir grup kadın, Kadıköy Evlendirme Dairesi’nin çatısına çıkarak kadına yönelik şiddeti protesto etti.
  • 2017- Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca HDP Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran hakkında, PKK’lının cenazesine katıldığı gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.
  • 2018 - Yeniden Refah Partisi Fatih Erbakan öncülüğünde 99 kurucu üye ile resmen kuruldu.


 DOĞUMLAR: 

  • 1718 - Antoine Darquier de Pellepoix, Fransız gökbilimci (ö. 1802)
  • 1760 - Fransız Devrimi’nin önderlerinden, yazar François-Noël Babeuf doğdu.
  • 1876 - Manuel de Falla, İspanyol besteci (ö. 1946)


  • 1887 - Boris Karloff, İngiliz oyuncu (ö. 1969)
  • William Henry Pratt (23 Kasım 1887 - 2 Şubat 1969), sahne adıyla Boris Karloff  bir İngiliz aktördü. Korku filmi Frankenstein'da (1931) (82. filmi) Frankenstein'ın canavarını canlandırması, onu bir korku ikonu haline getirdi ve devam filmleri Bride of Frankenstein (1935) ve Son of Frankenstein'da (1939) rolünü yeniden canlandırdı . Ayrıca Mumya'da (1932) Imhotep olarak göründü ve Grinch'i seslendirdi .Seuss'un ' How the Grinch Stole Christmas! (1966), ona Grammy Ödülü kazandırdı . Çok sayıda film rolünün (174 film) yanı sıra, Karloff birçok canlı sahne oyununda rol aldı ve düzinelerce radyo ve televizyon programında da yer aldı. Film ve televizyona katkılarından dolayı Karloff, 8 Şubat 1960'ta Hollywood Walk of Fame'de iki yıldızla ödüllendirildi.
  • 1896 - Klement Gottwald, Çek devlet adamı ve gazeteci (ö. 1953)
  • 1910 - Ekrem Zeki Ün, Türk besteci, orkestra şefi ve keman eğitimcisi (ö. 1987)


  • 1933 - Ali Şeriati, İranlı sosyolog, aktivist ve yazar (ö. 1977)
  • 1935 - Jeremy Stone, Amerikalı nükleer ve silahlanma karşıtı aktivist (ö. 2017)
  • 1946 - Bora Ayanoğlu, Türk şarkıcı, besteci ve oyuncu
  • 1946 - Necmiye Alpay, Türk dil bilimci, çevirmen ve yazar
  • 1955 - Ludovico Einaudi, İtalyan piyanist ve besteci
  • 1962 - Nicolás Maduro, Venezuela Devlet Başkanı
  • 1964 - Aytuğ Atıcı, Türk akademisyen ve siyasetçi
  • 1964 - Don Cheadle, Amerikalı sinema oyuncusu
  • 1966 - Vincent Cassel, Fransız aktör
  • 1970 - Oded Fehr, İsrailli film ve dizi oyuncusu
  • 1976 - Cüneyt Çakır, Türk futbol hakemi
  • 1979 - Kelly Brook, İngiliz manken ve oyuncu
  • 1979 - Nihat Kahveci, Türk futbolcu
  • 1980 - Ishmael Beah, Sierra Leoneli yazar ve insan hakları aktivisti
  • 1980 - Özlem Düvencioğlu, Türk oyuncu


 ÖLÜMLER: 



    (derleyen: mstfkrc) 
Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)