Bu seçimin aritmetiği var - NAZIM ALPMAN

Cumhuriyet tarihinin en önemli seçimi için 24 Haziran 2018 Pazar günü Türkiye sandığa gidiyor. Bir değil, iki seçim yapılacak. Cumhurbaşkanlığı ve TBMM için iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyup aynı sandığa atacağız.

Alabildiğine karışık bir yöntem olduğu kabul ediliyor. Zaten böyle olması için iktidar partisi elinden gelen ve aklından geçen ne varsa hepsini yasa haline getirip “hukuki” hale getirdi. Anayasa’ya göre arkası mühürsüz oy pusulaları bile “geçerli” kabul edildi. Sandıkların yerleri değiştirildi. Özellikle iktidar partisine en düşük oy çıkan bölgelerde bu düzenleme yapıldı. Hiç kimse, “Merak etmeyin, seçimlere hile karıştırılmaz, bu hükümet asla böyle bir şeye izin vermez, demokrasinin namusu sandıktır, iktidar sandığa ihanet etmez” diyemiyor!

İşte böylesi bir “ahval” ve “şerait” altında seçimlere gidiyoruz. Yani şartlar çok “namüsait”…

Mustafa Kemal Atatürk’ün Gençliğe Hitabı’ndakine çok benzeyen bir durum söz konusu…

Ama öte yandan da Ataol Behramoğlu’nun ülkesine olan sevgisini, güvenini ve umudunu yansıttığı şiiri duruyor orta yerde:

“Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
 Zinciri altında kımıldayan
Bitecek sanıldığı yerde başlayan!”

İşte böylesine bir yerdeyiz.

AKP çok yıprandı. Kolay değil 2002-2018 arasında 16 yıl iktidarda kaldı. Yola çıkarken partinin en tepe noktalarında bulunanlar içinde sadece 1 kişi yerinde duruyor. Her yerde o var. Seçim kampanyasının ortasında o duruyor. ‘Yaparsa o yapar’ deniliyor. Her şeyi o yapıyor! Seçim kampanyasının en etkileyici filminin seslendirmesini bile… Bu seçimin çok önemli noktasında Kürt seçmenlerin ağırlıkla oy verdiği Halkların Demokratik Partisi (HDP) yer alıyor. Yüzde 10’luk barajı aşması gerekiyor. Ki, muhalefet AKP’yi tek başına iktidar konumundan indirebilsin. İlk kez birbiriyle farklı yelpazede yer alan siyasi partiler (CHP-SP-İYİ Parti-DP) bir araya geldiler. Kampanya boyunca çok iyi çalıştılar. Ama bütün bu emeklerin kaderi HDP oylarının sandığa girmesi ve girdiği oranda da çıkmasına bağlı. Bu da yetmiyor. Batı illerinden HDP’ye 7 Haziran 2015’te çıkan oyların, yine aynı oranda çıkması gerekiyor. Hatta biraz daha üzerinde olabilmeli ki, 66 ile 100 milletvekili AKP’ye “hediye” edilmesin.

Bu tespit sadece HDP’lilere ait değil. Bağımsız kişiler, kurumlar, analizciler de bu yönde görüş açıklıyorlar.
Özetle ifade etmek gerekirse şöyle denilebilir: -Bu seçimin aritmetiği var.

                                                                    

                                                                     ***

İnce’nin eşeği

Cumhurbaşkanı Adayı Muharrem İnce’nin 1973 ve 1977 seçimlerinde CHP adına Bülent Ecevit’in seçmen üzerindeki etkisine benzer bir dalga yarattığı kabul ediliyor. Hazırcevap oluşu, nükte yeteneği sürati, üstün hitabet yeteneği, hiç sürç-ü lisan etmemesi, seçmenlere “hah işte budur” dedirtti.

Yıllardır tek kale oynayan Erdoğan’ı çok şaşırttı. O kadar ki, Muharrem İnce’nin ne yaptığını ancak günler sonra kavrayıp, ona cevap yetiştirmeye kalktı. Ama olmadı tabii…

Mesela Erdoğan dedi ki: Bay Muharrem Edirne’ye gitti, Selahattin Demirtaş’ı ziyaret etti!

Herkes kendi kendine sorup Erdoğan adına cevapladı: Ne zaman gitti? 

-Yirmi altı gün önce!

Deniz kenarında yaşayanların bildiği bir şaka sözü vardır. İnce böylesi bir yanıt verdi mi acaba?

-Uyan da balığa çıkalım!

Bu kampanya döneminde Muharrem İnce gerçek bir politika yıldızı haline geldi. Ona yakıştırılan fıkra tadında anekdotlar bile anlatılır oldu.

Yandaş-çanak-vidanjör medya mensubu bir gazeteci İnce’yi sıkıştırmak için “Siz Samsun’da bisiklete bindiniz” diye sorup taşı gediğine koyduğunu zanneder: Eşeğe de inecek misiniz?

İnce anında cevabı yapıştırır:

-Neden olmasın, sen kendini hazır hissettiğin anda söyle, hemen bineyim!

                                                                    ***

Erdoğan’ın müthiş öngörüsü

AKP resmi olarak 3 Kasım 2002 Genel Seçimleri’nde iktidara geldi. Ama Tayyip Erdoğan’ın Başbakan olması için 2003 yılının Mart ayının gelmesi gerekti. Erdoğan bir takım “katakulli” ile seçim dışında bırakılmıştı. Yüzde 34 oy ile TBMM’de ezici bir çoğunluk elde edince, Siirt’te yeni bir seçim düzenlendi. Ve Erdoğan bu özel seçimi kazanıp parlamentoya girdi. Altı ay geçici Başbakanlık yapan Abdullah Gül koltuğunu Erdoğan’a devredip Dışişleri Bakanı oldu.

Erdoğan henüz bir aylık Başbakan iken bir yurt içi gezisinde Akşam gazetesinden Şakir Süter’i uçağına tek gazeteci olarak davet etti. Şakir, sahici gazeteci olduğundan aklına gelen ve sorulması gereken bütün soruları sordu. Erdoğan da cevap verdi. Bunlardan biri de şu idi: Kaç yıl iktidarda kalacağınızı öngörüyorsunuz?

Erdoğan en iyimser tahminini yaparak şöyle dedi: Üç dönem… Sanıyorum ki, bir iktidar üç dönemde yapabileceklerinin hepsini gerçekleştirebilir!

İşte şimdi o yerdeyiz Erdoğan 5’er yıldan üç dönemi tamamladı. Şimdi gitme vakti. Eğer seçmenler onu göndermeyi başarırsa, bu Erdoğan için de büyük bir artı olacaktır. 15 yıl sonrasını o zaman görmüştü denilecek!..

Bir de şu var: Güçlü bir iktidarın en önemli başarısı iktidarı seçim kaybederek devretmesidir.

-Sandıkla geldi, sandıkla gitti!

Nazım Alpman / BİRGÜN

AKP'nin en büyük suçu şimdi kozu oldu! - Arslan BULUT

Seçime az bir süre kala, AKP'nin elindeki tek koz, Kandil'e yapılan operasyonlar!
Herkes biliyor ki, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni PKK ile masaya oturtan, Abdullah Öcalan'ın mesajının HDP mitinginde okunmasını sağlayan, Habur'dan giriş yapan teröristleri serbest bırakmak için çadır mahkemesi kuran ve Dolmabahçe'de yine Abdullah Öcalan'ın yazdığı 10 maddelik mutabakat metnine imza atan AKP iktidarıdır. Dolayısıyla, bu konuda şimdiki söylemlerinin hiçbir inandırıcılığı yoktur.
                                                                                      ***

Üstelik 10 madde içinde yer alan eşit vatandaşlığa dayalı PKK söylemi, AKP'nin seçim bildirgesinde de vardır. Buradaki "eşit vatandaşlık", Anayasa'daki "kanun önünde eşitlik" ilkesi ile karıştırılmamalıdır. Eşit vatandaşlıkla kastedilen, etnik kökenlerin Anayasa'da zikredilmesi, böylece Atatürk'ün "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk Milleti denilir" tanımının terk edilmesidir. Ortak vatan ile istenen de Türkiye'nin Türk Milleti'ne değil farklı etnik kökenlere ait olduğunun Anayasa'da zikredilmesidir.

Esasen, Türk Milleti yerine dini bir kavram olan "İbrahim milleti"nin yerleştirilmek istenmesi, "Ne mutlu Türk'üm diyene" yazılarının silinmesi, "Türk'üm, doğruyum" andının kaldırılmasının sebebi BOP eş başkanlığıdır. Çünkü BOP projesi, bölgede Türk, Arap ve Fars kimliklerinin yerini yeni bir "Orta Doğu kimliği"nin almasına dayanır. Bernard Lewis, bunu 1996'da İstanbul'da açıklamıştı.
                                                                                      ***

AKP'nin kuruluş felsefesinin gereği de budur. Zira AKP, 2001'de kurulurken Amerika'dan gönderilen gizli bir belgeyi parti programına hemen kemen aynen almıştır. O belgede, Tayyip Erdoğan'a "Ankara, yerel yönetimlere otonomi vermek ve millî hükümetin fonksiyonlarını yerel düzeyde merkezi olmaktan çıkarmak zorundadır. Dünya, bütün hükümetlerden bunu istemektedir. Bu memoranduma göstereceğiniz ilgiden dolayı takdirlerimizi sunarız..." deniliyordu.

AKP'nin kendisi bir CFR projesidir. Parti programı, 2001'in Temmuz ayında ABD'den gönderilmiştir. Bunu 26 Ağustos 2001 tarihinde belgesiyle ispat etmiştim.
AKP'nin "Millî birlik ve kardeşlik projesi" dediği proje, bu projedir.
Küresel dayatmalar AKP program ve tüzüğüne yerleştirilmiştir.
Kurucular Kurulu kitabının 8'inci sayfasında "Partimiz merkeziyetçi devlet anlayışından vazgeçilmesini öngörür" denilmektedir.
                                                                                    ***

Türkiye'nin neden ekonomik krizle boğuştuğu, soğanın neden 8 liraya çıktığı ise bellidir. Dışişleri Bakanlığı'nın İnternet sitesinde, Tayyip Erdoğan'ın, 27 Ocak 2004 günü, "Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Türkiye'nin Ekonomik Kalkınması" konulu CSIS Konferansı'nda yaptığı konuşma metnine tesadüfen rastlamıştım! Erdoğan, orada her şeyi itiraf ediyordu!

Erdoğan, "Çalışmalarımız Dünya Bankası ve Uluslararası Finans Kurumu'nun uzmanları ile kendi uzmanlarımızın yürüttüğü alan çalışması ve ilgili çevrelerin katılımıyla yapılan toplantılar sonunda ortaya çıkan ve 'Türkiye'de Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Reform Programı' olarak kabul edilen eylem planı çerçevesinde gerçekleştirilmektedir." diyordu.

Yani Erdoğan ekonomiyle ilgili kanunların, Dünya Bankası ve IMF ile birlikte hazırlandığını da itiraf etmişti.

İşte o politikaların sonucu ekonomik krizdir.
                                                                                      ***

Bekir Bozdağ ise "Seçimde hile vardı algısı yaratmak için başarısızlıklarına kılıf uydurmak için çalışıyorlar. Türkiye'nin en iyi yaptığı işlerden birisi sağlıklı ve güvenli seçimdir. Seçimlerde bugüne kadar hile ve hurda hiçbir dönemde olmamıştır" diyor!

Oysa Türkiye'de hile yapılmayan tek bir seçim yoktur. Eski seçimlerde, bir ilçede seçmen sayısından fazla oy çıktığı bile görülmüştür. Şimdi ise sanal seçmenler ve sanal oylar kullanılıyor! Yani gerçekte olmayan veya ölmüş bulunan insanlar adına oy kullanılıyor. Öyle değilse bana birisi, nüfus kayıtlarında 2.5 milyon ölünün neden canlı göründüğünü izah etsin!


Arslan Bulut / YENİÇAĞ

300 odalı yazlık: Nerede bu bolluk, harca harca ülkeyi tüket - ORHAN BURSALI

Turgut Özal cumhurbaşkanlığında bir doğa harikası olan Okluk Koyu’nda küçük bir Cumhurbaşkanlığı yazlık köşkü yaptırdı... Gerçi o zaman da küçük bir kıyamet kopmadı değil. Özal’dan sonra Cumhurbaşkanı Sezer, köşkü olduğu gibi korudu, gidip kaldı mı, doğrusu bilmiyorum. 

Ama az ile hiçbir zaman yetinmeyen ve az nedir bilmeyen son cumhurbaşkanı döneminde, Atatürk’ün mirası AOÇ parsel parsel yok edilmeye başlandı. Ortaya biliyorsunuz 1000 odalı bir saray çıktı. 

O da yetmedi, Özal’ın köşkünü beğenmedi, herhalde nedir bu ormanda bir av kulübesi gibi, Cumhurbaşkanlığı’na yakışır mı diye düşündü ve Okluk Koyu’na 300 odalı bir saray daha kondurdu: Yazlık Saray efendim.. 

Burada binlerce ağacın kesilerek bir doğa katliamı yapılmasını, gelen söylentilere göre beğenilmeyen mermerlerin sökülüp değiştirildiği, kaça çıkacağı konusunda asla şeffaf olunmadığı gibi konuları bir kenara bırakıyorum. 

Meselem Cumhuriyet döneminde saray tipi yapıların inşası...

Tabii hiçbirine “saray” demiyorlar. Birine Beştepe diyorlar, diğerine de herhalde Cumhurbaşkanlığı yazlık köşkü falan diyecekler. 

Ama yapılışları, mantığı, görkemliliği, üslupları, kısaca anlayış tamamen saray konseptiyle örtüşüyor.

 
Saray yaptırma merakının, Cumhuriyet dönemiyle zerre ilgisi yoktur. Tek bir saray yaptırılmamıştır, devleti yönetenler, bugünle kıyaslarsak mütevazı davranmışlardır bile diyebiliriz.

Baskı ve mutlaklık simgeleri 
Saray; krallık, padişahlık, hanlık, sultanlık, imparatorluk dönemlerinin simgesidir. 
Ülkelerinin tüm zenginliklerini babalarının malı ve milleti de kulları olarak gördükleri için, ülkenin - devletin hazinelerini istedikleri gibi harcarlardı ve saraylar inşa ederlerdi. Bu saraylar, güç ve mutlaklık gösterisinin simgeleridir. Bir amaçları da halkı görkemli yapılarla psikolojik olarak ezmektir. Tüm katedrallerin, muazzam dini yapıların da en önemli işlevlerinden biri budur. 

Cumhuriyete geçmiş veya meşrutiyetle yönetilen ülkelerin hiçbirinde yeni saray inşa edilmemiştir. 

Hepsi Cumhuriyet dönemi öncesi rejimlerin yönetim binaları olarak bugüne miras kalmıştır. Pek çok Cumhuriyet hükümeti de ülkeye miras kalan sarayları kullanmamakta, yeni sivil yapılarda çalışmaktadır. 

Bizde de saraylar müzedir.

Saray dönemlerine geri mi döndük 
Saray-müzeleri yeniden yönetim birimlerine dönüştüremezsiniz, hem bugünkü ihtiyaçları karşılamaz hem de buna kalkışırsanız tefe koyarlar. Peki ne yaparsınız? Kendinize yeni saraylar inşa edersiniz. Bu iktidar ve liderinin Osmanlı özentiliğinin tipik ifadelerinden biridir bu. Liderin çevresinde bizzat oluşturulan kul düşünceli taraftar kitlesi de, yıllardır RTE’yi padişah, sultan olarak görmekte, liderin çıkartıldığı göklerde, ancak saraylarda yaşayabileceği inancı karşılıklı olarak kesinleşmektedir. RTE kendini buna layık görüyor; seçimle gelinen / gidilen Cumhuriyet döneminde, kendine mutlaklık inşa etmektedir. İktidardan düşecektir Burada “yoksul ülkede bu ne şaşaa”,“doğmamış yetimin hakkı” vb gibi kalıplar üzerinden bir gevezelik yapmayacağım. Hiçbir seçilmişin böyle bir harcama yapma hakkı olmadığını, her seçilmişin kendisine emanet edilen harcama yapma yetkisini böylesine kullanamayacağını, saray maray gibi inşalara asla kalkışamayacağını, halkın hiçbir seçilmişe verilmiş böylesine bir izni olmadığını söylüyorum.

RTE iktidardan düşecektir, eninde sonunda. Muhalefetin bu sarayları kişinin değil ülkenin yararına en iyi şekilde kullanacağı açıktır. 

Muhalefette hiçbir vicdan sarayı kabul etmez. 

AKP içinde de bu vicdana sahip çok sayıda kadro olduğuna da inanıyorum. 

Bu yapılar inşa ediliyor, soruyorum: Hangi hakla?

Orhan Bursalı / CUMHURİYET

Tek kişilik oyun: AKP - TAYFUN ATAY

AKP’nin harcını karmış olanlar “16 sezondur izlediğimiz dizi”nin kadrosundan geldi geçti, çıktı, çıkarıldı. İlk sezondan bugüne ise değişmeyen tek aktör var: Erdoğan.

AKP denen siyasi oluşumun harcını karmış olanlar; sonrasında bünyesine katılıp yıllarca emek vermiş olanlar; onlardan da sonra ortaya çıkıp daha “taze” bir iştahla bu iktidar makinesinin parçası olmayı arzulamışlar...

Hepsi, “16 sezondur biteviye izlediğimiz dizi”nin kadrosundan geldi geçti, çıktı, çıkarıldı.AKP bugün neredeyse 4’üncü nesil aktörleriyle sahne almaya hazırlanırken ilk sezondan bugüne değişmeyen tek aktör var karşımızda.

Ruşen Çakır 27 Mart 1994 yerel seçimlerinde Erbakan liderliğindeki Refah Partisi’nin (RP) büyük başarısının hemen ardından yayımlanmış “Ne Şeriat Ne Demokrasi: Refah Partisi’ni Anlamak” başlıklı kitabının sonunda şu değerlendirmeyi yapar:

RP içinde, kitle partisine dönüşüldüğünün farkında olan ve bu yeni döneme damga vurmak isteyen farklı odaklar var. Bu odakların başında ‘yenilikçiler’ geliyor. 1984-89 arası ANAP tarzı belediyeciliğe yakın olduğu izlenimi veren R. Tayyip Erdoğan’ın başını çektiği bu kanat, RP’nin ruhuyla 83 ANAP ruhu’nu harmanlayabilir. Böyle bir yaklaşım, Türkiye’deki İslami hareketliliğin en dinamik akımı olan ‘İslami liberalizmi’ RP kanallarından akıtabilir. Bunun sonucunda RP’den, ‘yeni ve daha İslami bir ANAP’ çıkabilir. RP’nin ANAP’laşmasının karşısındaki ihtimal ‘2000’li yılların Milliyetçi Cephesi’ne dönüşmesidir. Bu noktada R. Tayyip Erdoğan’ın rakibi olarak Melih Gökçek sivriliyor. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı tüm sağ partilerin milliyetçi muhafazakâr kanatlarıyla yürüttüğü karmaşık pazarlıklarla kazanan Gökçek, aynı zamanda 1991 seçimlerindeki RPMÇP- IDP ittifakının mimarlarından biriydi. Erdoğan’ın globalleşmeyi gözeten liberal-kentli stratejisinin karşısına Gökçek’in İç ve Doğu Anadolu’daki ‘ezan-bayrak’ duyarlılığını gözeten faşizan-taşralı stratejisinin çıkması ihtimal dâhilindedir.”

Bu uzun alıntıdaki öngörülerin hepsi gerçekleşti: “RP ruhu ile 83 ANAP ruhu”nu harmanlamış bir AKP oldu; “İslami hareketin en dinamik akımı olan İslami liberalizm” (ılımlı İslam), RP’den değilse de ondan türeme-kopuşla ortaya çıkmış AKP kanalından akıtıldı; “RP’den yeni ve daha İslami bir ANAP” olarak AKP çıktı; öte yandan “2000’lerin Milliyetçi Cephesi” mahiyetinde bir AKP de gördük ve şu ara görmeye devam ediyoruz; İç ve Doğu Anadolu’daki, hatta tüm memleket sathındaki “ezan-bayrak” duyarlılığını gözeten “faşizan-taşralı” bir stratejiyle yol alan ve almaya devam eden bir AKP de var bugün karşımızda...

16 sezondur değişmeyen tek isim

Bu öngörülerin hepsi çıktı, ama şu farkla: Bunların hepsini bir tek kişi, “vakti-saati” iyi ayarlayarak, konjonktürel dikkatle hayata geçirdi 2000’ler başından bugüne kadar...

Alıntıda zikredilen ve 20 küsur yıl felaket bir “Ankara baronu”na dönüşmüş, Ankaralıların demokratik yollardan tüm çabalarına rağmen yerinden edilememiş Melih Gökçek ise yine o “tek” kişi marifetiyle “tık” diye, bir çırpıda silindi gitti.

Sadece o mu?.. AKP denen siyasi oluşumun harcını karmış olanlar; sonrasında bünyesine katılıp yıllarca emek vermiş olanlar; onlardan da sonra ortaya çıkıp daha “taze” bir iştahla bu iktidar makinesinin parçası olmayı arzulamışlar... Hepsi, “16 sezondur biteviye izlediğimiz dizi”nin kadrosundan geldi geçti, çıktı, çıkarıldı.

AKP bugün neredeyse 4’üncü nesil aktörleriyle sahne almaya hazırlanırken ilk sezondan bugüne değişmeyen tek aktör var karşımızda.

Parti, siyaset, iktidar, her şey de onunla ve onda artık...

Her şeyi kendisi için yaptı

Tayyip Erdoğan yeri geldi liberalizme oynadı, “din partisi değiliz” dedi, milliyetçiliğe mesafe koydu... Yeri geldi “ezan-bayrak” retoriği eşliğinde milliyetçileşti, “dindar nesil istiyoruz” dedi. Yeri geldi, “Millî Görüş’ün ruhuna Fatiha” okuduğu anlamına gelebilecek Batı-merkezli, Batı’ya endeksli ilişkilerin başında oldu; yeri geldi Millî Görüş’ü gömüldüğü mezardan çıkarıp hortlatacak Batıkarşıtı girişim ve söylemlerin pratisyeni oldu.

Yeri geldi, Kürt meselesinde “barış süreci”nin önünü açıp Öcalan’ın mesajını Diyarbakır semalarında çınlattırdı ve Kandil’e barış elçileri göndertti. Yeri geldi, Kürt meselesinde “savaş süreci”nin önünü açarak Demirtaş’a zindanlardan “ketıl”la tweet atmayı reva gördü, Kandil’e bombalar gönderdi.

Bunların hepsini yaptı ama kendisi için yaptı.

Erdoğan’ı yakından tanıyanlar için bu tablo, daha işin başında, o imam-hatip sıralarında otururken şekillenmeye başlamıştı bile...

İlk mezunlarından olduğu Fatih’teki İstanbul İmam-Hatip Okulu’nda hocaların öğrencilere en sık ve sıkı telkini şuydu: “Siz, ileride Türkiye’yi yöneteceksiniz.”

Kültürel, ideolojik ve politik bilinci bu sıralarda çatılmış Erdoğan’ın daha o yıllarda kendisini geleceğin cumhurbaşkanı olarak gördüğünü söyleyenler var. Bu bağlamda belki kimilerine iddialı (ve “determinist”) gelebilecek bir söz sarf etmeden geçemeyeceğim: Bugünden bakıldığında Türkiye’de İslamî siyasetin 1970’ler ortasından bu yana kat ettiği yolun “özel” bir okuması da bu hareketin içinde kabına sığamayan bir “Ego”nun aşağıdan yukarıya, tabandan tavana, dipten zirveye önlenemez yükselişidir.

Refah’ın ‘gizli özne’si

Yine de bazı kaynak kişiler bunu fark edip önlemek isteyen birinin olduğunu ileri sürmekteler. Bu, Necmettin Erbakan’dır.

Aynı kişiler, RP’nin yükseliş döneminde özellikle İstanbul’daki çalışmalara bakıldığında liderlik koltuğunda Erbakan olsa da partinin “gizli özne”sinin daha o zamanlar Erdoğan olduğunu da ifade ediyorlar.

1980’lerin ikinci yarısından itibaren RP’nin, onu önceleyen MSP’den farklı olarak bir “kitle partisi”ne dönüşmesinde Erdoğan asli rol oynadı.

Kahvehanelerden meyhanelere, pavyonlardan genelevlere kadar kapı kapı dolaşarak partisinin propaganda ağını alabildiğine genişletip yaygınlaştıran odur; aynı kanalları kadın kollarına açıp onların da kapı kapı dolaşmasına öncülük eden odur; araştırma şirketi kurdurtarak kamuoyunun nabzını sürekli tutmaya dönük stratejileri ilk geliştiren de odur.

Nihayet Beyoğlu ilçesinde yüzde 2-3’lerde dolaşan oyları yüzde 23’lere taşıyan da odur. Bilenler böyle söylüyor.

AKP’nin ‘prehistoryası’

Dolayısıyla gidişat o zamandan bellidir ve Erbakan engellemeye çalışmıştır Erdoğan’ın yükselişini. Özellikle de 1994 yerel seçimlerinde İstanbul büyük şehir belediye başkanlığı için desteğini Ali Coşkun’dan yana koyarak... Ancak tabanın, yani “kitle”nin Erdoğan talebi karşısında direnememiş, teslim olmuştur.

Bu bile Erbakan liderliğinde 1970’lerden 90’lara süre gelmiş siyasi hareketin Türkiye’de “Refah” adı altında kitleselleşmesinin Erdoğan’a borçlu olunduğunu düşünmeye yeter bir veri.

Demek ki AKP iktidarının, daha özel olarak Erdoğan hegemonyasının 2000’lerin başından itibaren izlenebilen bir tarihi olduğu gibi bir “prehistoryası”, yani tarih-öncesi de var ve bu da RP yıllarına, özellikle onun 1994’te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmesine kadar geriye gitmekte.

Erbatur Çavuşoğlu: İnşaat tarikatı

- AKP , bir siyasi hareket ve kimlik olarak ilk ortaya çıktığı 2000'ler başından bugüne, nereden nereye geldi ve nereye gidiyor?

AKP’yi 2000’lı yıllarda temsil eden kadrolar, 1980’lerin sonlarında kazanılan yerel yönetimlerde “mekân” üzerinden zenginlik üretme, bunu yandaş sermaye gruplarını güçlendirerek yapma ve yine bu zenginliği yandaşlara dağıtma mekanizmalarını deneyimlemişlerdi. Hem yerel hem de merkezi iktidar alanı genişleyip hegemonik hale geldikçe sermaye üretme, biriktirme ve transfer etme modellerinde çok daha kararlı ve yetkin bir politika izlenmeye başladı. AKP giderek yandaş sermayesini yaratan ve seçmenlerine de küçüklü büyüklü rantlar dağıtmayı başaran, tepeden tırnağa bir saadet zinciri şeklinde işleyen bir suç örgütüne dönüştü denilebilir.

2000’li yılların Türkiye’si tarım ve hayvancılıkta kendi nüfusunu doyuramayan, sanayi üretiminde ucuz montaj ve tekstil üretiminden fazlasını yapamayan, dünya piyasasına bir avuçtan fazla kültür, sanat, bilim insanı sunamayan, turizmde cüzi bir ucuz turist akışından başkasına sahip olmayan, kısaca üretmeyen ve sağlıksız büyüyen bir ülke konumunda. Türkiye’nin işleyen tek sektörünün inşaat olduğu, ancak inşaata dayalı büyüme politikalarının sürdürülebilir olmadığı da açık.

-İnşaat kapitalizmi, maneviyatları oldu

İnşaat sektörü kalkınma fetişine sahip bir toplumu manevi olarak beslerken, mekân üzerinden defaten çoğaltılabilir artı değer üretebilen, bu artı- değeri paylaştırarak yandaş kazanan bir sihirli araç durumunda. Yaratılan “inşaat tarikatı”nın üyeleri normalde reel gelirleriyle yıllar sürecek bir birikime, bir imar değişikliği kararıyla ve ayrıcalıklı bir inşaat müsaadesiyle sahip olabilmekteler. Başlangıçta inşaata dayalı büyüme modeli bir kalkınma alternatifi iken bugün bu sektörün işlemesinin sürmesi için sürekli iş icat etmek gereken bir noktaya gelindi. AKP dönemindeki dev yatırımların çoğu toplumsal ihtiyaçlardan ziyade inşaat sektörünün devamlılığı için üretilmekte. Elbette bu büyüme, büyük bir çevre katliamına, emek sömürüsü ve sayısız iş cinayetine ve kentlerin tarih ve hafızasının yok edilmesi pahasına gerçekleşmekte.AKP inşaat kapitalizmini sürdürebilmek için bütün medya araçlarını devreye sokarak modernleşme, kalkınma, büyüme gibi vaatlerle ikna üretmeye çalışırken, yasalar, buldozer, polis gücü gibi zor ve baskı araçlarını da sıkça kullanmakta.

-Tayyip Erdoğan, 1970’lerde MSP Gençlik Kolları’nda başladığı siyasi serüveninde o zamanlardan bugüne nereden nereye geldi, nereye gidiyor?

2000’li yıllarda Türkiye siyasetinin en önde gelen figürü olarak Recep Tayyip Erdoğan’ın rövanşist siyaset tarzı, tehditkâr üslubu ve söylemleri Türkiye toplumunu son derece olumsuz etkilemiş ve giderek muhaliflerini bile aynı üslup içine çekmeye başlamıştır denilebilir. Bu siyaset tarzının ülkeye verdiği hasarları, toplumun kamplaşması, gündelik hayatın şiddet ve nefret ile sarmalanması ve toplumun içe patlaması olarak görüyor ve yaraların sarılması için sadece iktidar değişiminin yeterli olmadığını, yeni bir siyasal kültür inşasının gerektiğini, toplum kesimleriyle, doğayla, şehirlerimizle, yağmalanan ve ötekileştirilen her şey ile maalesef epeyce uzun sürecek bir yüzleşme ve barışma sürecine ihtiyaç duyacağımızı tahmin ediyorum.

*Erbatur Çavuşoğlu, İstanbul Mimar Sinan Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde 20 yıl öğretim üyeliği yaptı. “İnşaata Dayalı Büyüme Modelinin Yeni- Osmanlıcılıkla Bütünleşerek Ulusal Proje Haline Gelişi: Kadim İdeoloji KorporatizmeAKP Makyajı” ve “İslâmcı Neo-Liberalizmde İnşaat Fetişi ve Mülkiyet Üzerindeki Simgesel Hale” başlıklı çok önemli iki makalenin yazarı (“İnşaat Ya Resulullah” kitabı içinde, İletişim, 2016).

Tayfun Atay / CUMHURİYET

YARIN: İslamcılığın ütopyası, distopyası

İşçiler TAMAM derse ülke de dünya da değişir! - Arzu Çerkezoğlu

Türkiye’de de tüm işçi sınıfını güvencesizleştirmeye dayanan ve yoksullaşmayı borçlanma ile ikame etmeye çalışan sermaye düzeni büyük bir kriz ile karşı karşıya. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de kapitalistler, kendi yarattıkları vahşi kapitalizme çare bulmakta zorlanıyor. Eşitsizliğin ve güvencesizliğin körüklediği kitlesel hoşnutsuzluk, savaşlarla, yabancı düşmanlığıyla, ırkçılıkla, cinsiyetçilikle istismar ediliyor. 16 yılda AKP tarafından idare edilen neoliberal model içerisinde bu krizi aşacak bir formül gözükmüyor. Nüfusunun neredeyse tamamının ücret gelirleriyle yaşadığı, bir ücretliler toplumu halini alan Türkiye, tarihin en sınır tanımaz sermaye iktidarına mahkum edilmek ve bu vahşi sermaye düzeni bir rejim değişikliği ile güvence altına alınmak isteniyor.

Karşı karşıya olduğumuz rejim değişikliğinin sınıfsal temelini çözümlediğimizde, işçi sınıfının bu kuruluşu durdurabilecek tek gerçek güç olduğunu da görmek çok zor değildir.

AKP iktidara geldiğinde milli gelirin, yani bu ülkede üretilen toplam değerin yarısını alan ücretliler bugün ise nüfusun dörtte üçünden fazlası olmasına rağmen, milli gelirin sadece üçte birini alabiliyor. 24 Haziran bu adaletsiz düzene işçi sınıfının TAMAM diyeceği gün olacaktır. 

Son bir yılda dövizin hızlı artışıyla iğneden ipliğe her şeye zam geliyor. Enflasyon yüzde 10’u geçti, durdurulması da mümkün görünmüyor. 24 Haziran her gün ama her gün ücretleri eriyen işçi sınıfının yoksullaşmaya TAMAM dediği gün olacaktır.

Üretmeyen bir ülkede, borçlanarak yaşıyoruz! Aralık 2002’de tüketicilerin bankalara borcu 6.6 milyar lira iken bugün 500 milyar liraya ulaştı. Tüketicilerin borcu 16 yılda dolar cinsinden en az 30 kat, TL olarak en az 75 kat arttı! AKP’nin 16 yılında yurttaşlar 368 milyar TL faiz ödedi ve aslında faiz lobisine çalıştı. Hızla yoksullaşan işçi sınıfının borçla yaşamaya TAMAM deme vakti gelmiştir. 

Resmi işsiz sayısındaki artış durdurulamıyor! Aralık 2002’de 2.5 milyon resmi işsiz var iken bu rakam bugün 3.5 milyona yükseldi! İş aramaktan vazgeçenleri dahil ettiğimizde gerçek işsiz sayısı 6 milyonu aştı. Genç işsizliği ve kadın işsizliği ürkütücü boyutlarda. Her 5 gençten 1’i işsiz. Neredeyse her evde bir üniversite mezunu işsiz var. 5 milyonun üzerinde genç ne okula ne işe gidiyor. 24 Haziran, işsizlik ve geleceksizlik dayatan bu düzene işçi sınıfın TAMAM dediği gün olacaktır.

16 yılda 21 bin işçinin iş cinayetlerinde öldüğü bir ülkede, emeği herhangi bir üretim girdisi olarak görenler, “daha fazla kar için daha fazla kan” diyen bir sermaye birikim düzenini kader/fıtrat olarak savundular. Emek ve meslek örgütleri başta olmak üzere getirilen hiçbir öneriyi dikkate almadılar. Sonuçta 2002’de 872 işçiyi yitirmişken, 2017’de 2006 işçi kardeşimizi iş cinayetlerinde kaybettiğimiz bir ülke yarattılar. “Kâr oranları düşer” diye diye, “rekabet gücü azalır” diye diye ölümlere göz yumanlara işçi sınıfının TAMAM demesi artık bir ölüm kalım meselesidir. 

Her türlü aksi iddiaya rağmen taşeron zulmü sürmektedir, kadrolu olanın ise iş güvencesi yoktur, kiralık işçilik gibi taşerondan beter bir istihdam biçimi kapıdadır. Tek kişinin emriyle herkesin ama herkesin işsiz kalabildiği bir ülkede herkes ama herkes güvencesizdir. Ve aslında 24 Haziran tüm işçi sınıfının, emekçilerin güvencesizliğe TAMAM diyecekleri bir gündür.

“OHAL’den istifade” grevlerin yasaklandığı, mahkemelerde, sokaklarda, meydanlarda hak aramanın engellendiği/sınırlandırıldığı bir ülkede öncesiyle ve sonrasıyla 24 Haziran hesaplaşma günüdür. İşçi sınıfı bir yandan kendisine karşı inşa edilen bir diktatörlüğe TAMAM demeli, öte yandan da laik, demokratik bir cumhuriyetin ancak ve ancak emeğin değerleriyle kurulacağı bilince çıkarılmalıdır. 

Bu zor günlerde, bu ülkeyi yeniden kurma iradesi ve iddiasıyla, emeğin birleştirici ve yaratıcı gücü, 24 Haziran’a kadar, 24 Haziran’da ve sonrasında, hem sandıkta hem de meydanlarda gösterilmelidir.

Arzu Çerkezoğlu - DİSK Başkanı

BİRGÜN

Erdoğan kaybederse... - ARSLAN BULUT

Tayyip Erdoğan, Suruç'ta bir dükkânın basılması ve çıkan olaylarda dört kişinin öldürülmesini "PKK saldırısı" diye göstermişti!

Şanlıurfa toprağına ayağını bastığında ise aynı Erdoğan, "Suruç'taki hadise güvenlik güçlerimiz ve savcılığımızca soruşturuluyor. Her şey ortaya çıkarılacak ve suçlular adalet önünde hesap verecek." dedi.

Doğru olan tutum ikincisidir. Çünkü milletin birliğini temsil makamında olan kişi, hukuk devleti kurallarına göre hareket eder.
                                                                                      ***

Türkiye'de rejimin fiilen değişmesi, devleti "parti devleti" haline getirdi. 24 Haziran seçimleri ile birlikte yeni sistem yasal olarak işlemeye başlayacak?
Hangi sistem başlayacak?
Bunu MHP Genel Başkan Yardımcısı Celal Adan çok net bir şekilde açıkladı, Adan, "15 Temmuz'dan sonra denkleme tabi olan Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye'de demokrasi tarifini değiştirmiştir. Bugün demokrasi, güçlü millet iradesi, güçlü devlete dönüşmüştür." dedi. Aslında MHP yönetimi, 15 Temmuz 2016'dan sonra denkleme dahil olmuş değildir. MHP yönetimi, Bahçeli'nin "3 Kasım 2002" diye erken seçim tarihi verdiği günden beri "telefon talimatları ile denklem kuran irade"nin sözcülüğünü üstlenmiştir. Abdullah Gül'ün, Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçilebilmesi bu denklem sayesinde mümkün olmuştur.

                                                                                       ***

Yeni sistemin nasıl çalışacağını ise AKP adına Hayati Yazıcı açıkladı ve "Cumhurbaşkanı ile uyumlu çalışacak, zıtlaşmayacak, parazit yapmayacak, mızıkçılığa yol açmayacak bir Meclis çoğunluğuna, AK Parti çoğunluğuna hayati derecede ihtiyaç var" dedi.
Meclis'teki itirazları, "parazit yapmak" olarak gören zihniyet, demokrasiyi rafa kaldıracağını şimdiden ilân ediyor!

AKP'li bakan Ahmet Demircan'a göre "Türkiye o baskı altındaki parlamenter sistem düzeninden demokrasinin bir diğer versiyonu olan başkanlık sistemi, cumhurbaşkanlığı hükümeti modeline geçecek. Artık milletten bağımsız, millete rağmen irade kullanma dönemi bitecek"miş...
Parlamenter sistem demek, milletvekillerinin, seçildikten sonra da seçmen iradesinin baskısını enselerinde hissetmeleridir.

Yeni sistemde ise bütün yetkiler tek bir kişide toplanacağından, millet iradesi değil bir kişinin iradesi geçerli olacaktır. O bir kişinin iradesi, yani kararları yanlış olursa, millet mahvolacaktır! "Ya doğru kararlar verirse" denilebilir. Milletin kaderi ne olursa olsun bir kişinin eline bırakılamaz. Bu kişinin diyelim ki ruh sağlığı bozuldu! Ülkeyi nasıl yönetecek?

Aynı Demircan, Türkiye'nin kendi iradesiyle kaynaklarına hâkim olacağını ve kendi gücü ile iş birliği alanlarını tesis edeceğini de söyledi. AKP döneminde çıkan petrol yasası ile Türkiye'yi sömürge haline getirdiklerini bilmiyor olabilir mi?

Bu yasaya göre; yabancı şirketler çıkardıkları petrolün yüzde kaçını devlete bırakacak hatırlıyor musunuz? Sekizde birini! Ve yasaya göre "Petrol hakkı sahibi, ihraç ettiği petrolden sağladığı dövizi yurt dışında muhafaza edebilir, işletme ruhsatları ise 50 yıllık olarak verilebilir."
Türkiye kendi kaynaklarına böyle mi hâkim olacak? Daha kısa bir zaman önce ormandaki dikili ağaçları satışa çıkaran AKP iktidarı, çiftçinin tarlasında kullandığı sulama suyunu da özelleştiren bir yasa çıkarmadı mı? Yaylaları birleştiren sözde "yeşil yol", yaylaları Arap zenginlerine pazarlamak için yapılmıyor mu?

Yine, Tayyip Erdoğan, "Korkaklar zafer anıtı dikemez. Şimdi diyorum ki 24 Haziran'da bu kardeşinize bu desteği verin, biz destan yazmaya devam edelim." diyor.

Zafer anıtını nereye dikeceğiz? 2004'ten itibaren Yunanistan'a bırakılan Ege'deki Türk adalarına Yunan bayrağı dikildi! Hangi zafer anıtı? Boşaltılmış Kandil'e mi bayrak dikilecek? Fırat'ın doğusundaki PKK devleti ne olacak?
                                                                              ***

Bu arada, bazıları "Erdoğan kaybederse hem Türkiye kaybeder hem de İslam alemi kaybeder." diyor. Afganistan'da, Irak'ta, Suriye'de, Libya'da, Yemen'de kaybeden İslam alemi değil midir? Özellikle Suriye, Libya ve Yemen'de Müslümanların kaybetmesi kimin sayesinde sağlandı?
Yani ABD adına...

Doğrusunu ise İsrail'in Haaretz gazetesi yazdı. Davide Lerner adlı köşe yazarı, "İsrail için en iyi seçenek Türkiye'de seçimi Erdoğan'ın kazanması olabilir" dedi!


Arslan Bulut / YENİÇAĞ

Makedonya - MUSTAFA K. ERDEMOL

Tatsız bir durum. Makedonya’nın kendi adıyla uluslar sahnesinde yer almasının Yunanistan’ın son derece ilkel “milliyetçi” yaklaşımıyla engellenmesinin savunulacak bir tarafı yok. 

Önceki gün atılan karşılıklı imzalar sayesinde Makedonya artık Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak anılmayı kabul etti. Ancak bu sorunun henüz çözüldüğü anlamına gelmiyor. Çünkü hem Yunanistan’da hem de Makedonya’da anlaşmayı protesto eden çok sayıda insan var. Yunanistan’da başına ne getirilirse getirilsin Makedonya adının kullanılmamasını isteyenler, Makedonya’da ise başına bir ek getirilmeden Makedonya adının kullanılmasını isteyenler sokaklara döküldüler.

Makedonya’nın NATO’da yer alması, Batı’ya kapılanma çabaları, tüm bunların hepsi bir yana, adını sadece Yunanistan istemiyor diye kullanamaması kabul edilir bir durum değil. Makedonlar kendilerini Yunan olarak görmüyorlar, aralarında eski solcu yeni sağcı Mikis Teodorakis gibilerinin de bulunduğu kimileri de “sadece bir Makedonya var o da daima Yunan’dır” diyor ısrarla.

Nedir bu ısrarın nedeni ?
Yunanistan Makedon Kralı Büyük İskender’i bir Yunan kahramanı olarak kabul eder. Makedonya, İskender’in “güç merkezi” idi, malum. Makedonya’nın eski başkenti Vergina, günümüzde Yunanistan sınırları içinde . Selanik de Makedonya’nın başkentlerinden biri. Yunanistan, Makedonya’nın ileride bu topraklara ilişkin hak iddialarından çekiniyor. 

Bölge zaten, “Balkanlar”a uygun bir karışıklık içinde. Yunan milliyetçisi her şeyi Yunan görüyor. Arnavut milliyetçisinin hedefi ise Kosova’yı ve Makedonya’nın bir kısmıyla, kuzey Yunanistan’ı kucaklayan “Büyük Arnavutluk”u oluşturmak. Sonra bölgede Orta Asya’dan Avrupa’ya uzanan, Balkanlar’dan geçecek olan, Çin’in “Tek Kuşak Tek Yol” ticari karayolunun giderek artan cazibesi de önemli bir faktör. 

Yunanistan bu konuda etkili olmayı istiyor. Makedonya’yı etkisizleştirme çabası içinde bunu da saymak gerek.

Emperyalistlerce parçalanan Yugoslavya’da bu sorunlar yaşanmamıştı. Bu büyük emekçi halklar federasyonu dillerin, etnisitelerin, kültürlerin büyük ortaklığıydı. Parçalanınca Sırbistan, Bosna Hersek, Hırvatistan, Slovenya, Karadağ devletleri çıktı ortaya. Balkanlar’ın yüzünü değiştiren bir gelişme oldu bu. Yugoslavya iç savaşı sırasında Kosova’nın etnik Arnavut bölgesi yeniden yapılandırıldı. Sırbistan’da Hırvatistan’da milliyetçilikler hortlatıldı.

ABD, Balkanları Avrupa-Atlantik bloğuna entegre etmek istedi hep. Tüm çabalarını buna harcadı. Kosova’nın erken bağımsızlığı, Yunanistan’ın ikna edilerek Makedonya’nın adının değiştirilip NATO’ya alınacak olması hep bu politikanın sonuçları. 

Yunanistan’ın zaten etnik patlamalara uygun bir atmosferi olan bölgede, bir ulusun kendisi için kullanmayı seçtiği, tarihi hakkı da olan bir adı, sadece kendisinin olduğu iddiasıyla kullandırmaması, bu nedenle çıkacak krizde ABD ve müttefiklerinin eline muazzam bir “malzeme” vermesi demek.

Peki Makedonya gerçekten Yunan mı?
Bunun yanıtının “hayır” olduğu Yunanistan’ın söz konusu ülkenin adını “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak kabul etmesinden belli değil mi? Makedonya olmasa neden Kuzey Makedonya olduğunu kabul etsin.

Üstelik bundan önce Makedonya’ya Yunanistan tarafından önerilen bir diğer isim de “Yukarı Makedonya” idi. Yani o bölgede yaşayanların Makedon oldukları konusunda aslında Yunanistan’ın da itirazı yok.

Kimin itirazı var peki?
Muhafazakâr, sağcı, ırkçı, faşist partilerle, Ortodoks Kilisesi’nin. Yani bir ülkede huzurun, barışın, çağdaşlığın düşmanı kim varsa onların.

MUSTAFA K. ERDEMOL / BİRGÜN

Korkma! - FATİH YAŞLI

Dost-düşman ikiliğine indirgenmiş siyaset anlayışıyla sandığa indirgenmiş demokrasinin ve milli irade fetişizminin sentezi, seçimlerin bir tür iç savaş manzarası sunmasına neden oluyor. “Biz” ve “onlar” ayrımı üzerinden işleyen iktidar dili, kendinden olmayanları kolaylıkla “iç düşman” olarak nitelendirebiliyor, kolaylıkla herkese “terörist, bölücü, vatan haini” damgasını vurabiliyor. Üstelik bu dili bir azınlık gruba karşı değil, toplumun en az yarısına karşı kullanıyor, bunda herhangi bir sakınca görmüyor.

Toplumsal kutuplaşmanın birtakım sahte ve yapay unsurlar aracılığıyla derinleştirilmesini ve buradan gücünü tahkim etmeyi bir strateji olarak benimseyen iktidar partisi, seçimlerde bunun dozajını da artırıyor, hem kutuplaşmayı derinleştiriyor, hem de korkuyu çoğaltıyor. Görece “normal” koşullarda gidilen tek seçim olan 7 Haziran seçimlerinin ortaya koyduğu tablo, normallikle iktidarın oyları arasında bir ters orantı olduğunu açık bir şekilde gösteriyor. İktidar da bunun farkındalığıyla Türkiye’yi bir kez daha, “olağanüstü” koşullarda, üstelik resmen ilan edilmiş bir olağanüstü hal yönetimi altında seçimlere götürüyor.

Kutuplaşma ve korkutma bu seçimde de başat yöntem ancak sürenin kısıtlı olması nedeniyle bu sefer şapkadan -en azından şimdiye kadar- çıkartılabilen bir tavşan yok. Afrin Operasyonu çoktan unutuldu, Menbiç’te ABD’yle karşı karşıya gelmek zaten mümkün değildi, Kandil’e bir harekât çokça dillendirildi ama seçime sadece birkaç gün var ve belki cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması halinde denenebilir ama pazar gününe kadar o da pek mümkün görünmüyor.

Dolayısıyla elde pek malzeme yok ve bu yüzden korku bu sefer seçim sonrası için kullanılıyor. Örneğin yoksullara “Eğer biz gidersek yardımlar kesilecek” deniliyor, dindarlar “Biz gidince imam-hatipleri kapatacaklar” diye telaşlandırılıyor, sıradan vatandaşa “Bunlar köprüleri, tünelleri yıkacaklar” diye sesleniliyor, genel olarak tüm toplum seçimleri iktidar partisinin kazanamaması halinde ortaya çıkacak istikrarsızlık üzerinden korkutuluyor ve muhalif kesimlere ise aba altından “iç savaş” sopası sallanıyor.

Bu sopanın esas gösterilme nedeni ise elbette ki seçimlerin nasıl gerçekleşeceğiyle ilgili. Yani eğer seçimler bir tür hileyle kazanılacaksa ya da sonuçları tanınmayacaksa, toplumun muhalif kesimlerinin buna karşı sokağa çıkma ihtimali, daha şimdiden bertaraf edilmek isteniyor. Bunun için yandaş köşe yazarları ya da kimi bakanlar olası bir iç savaş durumunda muhaliflerin başına geleceklere dair birtakım imalarda bulunuyor, kimi sosyal medya hesaplarından silahlı mermili fotoğraflar paylaşılıyor, toplumun iradesi şimdiden teslim alınmaya çalışılıyor.

Peki bunu yapabilirler mi? Yani bir iç savaşı göze alabilirler mi? Gitmemek için her türlü şeyi yapabilecek, gözünü karartmış bir iktidarla karşı karşıya olduğumuzu hepimiz biliyoruz; devleti, askeri, polisi ellerinde tuttuklarını ve kullanmaktan kaçınmayacaklarını da. Hatta sokağa çıkmaya hazır birtakım paramiliter güçlerin varlığından da haberdarız. Ancak tüm bunların bir sınırı var, yapabilecekleri her şeyi bir yere kadar yapabilirler.

Neden mi? Nedeni şu: 16 yıllık geniş kapsamlı bir toplumsal mühendislik projesine rağmen, toplumun en az yarısının inşa edilen rejime itirazının olduğunu, rejim tarafından kapsanamadığını hatta tarafsızlaştırılamadığını görüyoruz. Sokakta Gezi, sandıkta ise 7 Haziran seçimleri ve 16 Nisan referandumu bunun en iyi kanıtıydı. Üstelik toplumun teslim alınamayan kesimlerinin çoğunluğunun büyük şehirlerde yaşayan, eğitimli, iş güç sahibi insanlar olduklarını biliyoruz.
Dolayısıyla bu kadar geniş bir toplamı sopayla idare etmenin birtakım sınırları var. Belki birtakım karanlık ilişkilere girişilir, hatta kan dökülmesi bile söz konusu olabilir ama Türkiye her şeye rağmen böyle idare edilebilecek bir ülke değildir. Hele bir de yaklaşan büyük ekonomik krizle birlikte, iktidarın kendi tabanında dahi çok ciddi bir meşruiyet kaybı yaşayacağı düşünüldüğünde, birtakım maceralara girişmeye hevesli olunsa bile, bunun yaratacağı sonuçları göze almak öyle kolay olmayacaktır.

Tam da bu nedenle, seçimlere üç gün kalmışken ve elbette ki seçim sonrasında da korkuya teslim olmayı gerektiren bir durum yoktur. “Artık yeter” diyen ve seçim sürecinde korku duvarını aştığını gördüğümüz bir halkın karşısında durmak öyle kolay olmayacaktır. Ancak unutmamak gerekir ki, korkunun sahipleri örgütlüdür ve “Korkmuyoruz” diyenlerin en büyük zafiyeti örgütsüz olmalarıdır. Dolayısıyla korkuya teslim olmayacakların bir araya gelmesi, omuz omuza vermesi, kolektif bir aklı ve cesareti büyütmesi kaçınılmaz bir zorunluluktur.

Fatih Yaşlı / BİRGÜN

Dış politikada neden TAMAM? - HAYRİ KOZANOĞLU

En çok eleştirilen alanların başında gelen dış politikada neden TAMAM diyeceğimizi 10 maddede derledik.

Ne yazık ki 16. yılın sonunda AKP’nin dış politika anlayışı tamamen iflas etmiş durumda. Türkiye’nin sorunlu olmadığı tek bir komşusu neredeyse kalmadı. AB’den, NATO’ya tüm ittifaklarda sarsıntılar yaşanıyor. Alman Der Spiegel mi dersiniz, yoksa İngiliz The Economist mi, ne zaman “demokrasiyi iğdiş eden liderler”, “dünyanın otokratları” vb. mesajlı bir tema işlenecek olsa, akıllarına ilk gelen isim ve de kapağa konacak ilk resim Erdoğan oluyor. Bu saptamalar ışığında, isterseniz dış politikada neden “TAMAM” dediğimizi madde madde bir sıralayalım.

1 Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun “Komşularla sıfır sorun” iddiasından yola çıkıp, en son listeye Yunanistan’ı da ekleyerek tüm komşularla kavgalı hale gelmemek için “TAMAM”. Görev süresinin dolmasına 4 gün kalan Binali Yıldırım’ın ağzından “dostları artırmak, düşmanları azaltmak” ifadesi çıktıktan sonra, sırf 16 Nisan 2017 Referandumu’nda AKP mitingine izin vermediler diye Alman ve Hollanda liderlerini “Nazi” ilan etmemek için “TAMAM”.

2 Önce radikal İslamcı örgütlere destek verip, sonra şiddetin bumerang gibi topraklarımıza dönmesiyle Pakistan’ın durumuna düşmemek için “TAMAM”. Laik ulusal devlet kimliğimizi kaybedip, etnik ve mezhepsel eksenlerde ayrışarak Iraklaşmamak için “TAMAM”. Bir zamanlar “çözüm süreci” aldatmasıyla göz boyarken, şimdi “Cumhur İttifakı” postuna bürünüp, MHP’yle birlikte Kürt düşmanlığını devlet politikası haline getirerek Sri Lankalaşmamak için “TAMAM”.

3 Rus Büyükelçisi’nin can güvenliğini dahi sağlayamayan; ABD’nin büyükelçi bile bulundurmadığı; Alman Büyükelçisi’ne sırf, RTE’yi hicveden bir “talkshow” yayınlaması nedeniyle nota verilen; diplomasi kültürüne tamamen uyumsuz bir ülke konumundan kurtulmak için “TAMAM”.

4 Demokrasiyi rafa kaldırıp ülkelerini otoriterlikle yöneten, yolsuzluklara batmış, ayrımcılıkları körükleyerek ayakta durmaya çalışan “tek adamları” muhalefetin güçlü ittifakıyla dize getiren; Sri Lanka’da Rajapaksa’dan, Güney Afrika’da Zuma’ya, en son Malezya’da Necip Rezak’a kadar “muktedire” hanyayı konyayı gösteren “demokratik atılımı” Türkiye’de gerçekleştirmek için “TAMAM”.

5 Suriye ile ekonomik, kültürel ilişkileri geliştirmek yerine, mezhepçi dürtülerle “Esed’i devirmek” hezeyanına kapılıp ülkenin kanlı bir iç savaşa sürüklenmesinin vebalini daha fazla taşımamak için “TAMAM”. Sonrasında Suriye’nin toprak bütünlüğüne sahip çıkıyorum bahanesiyle Rojova’ya husumet beslememek için “TAMAM”. “Artık güvenlik sınırları koruyarak sağlanmıyor” mugalatasının arkasına takılıp Cerablus, Afrin derken, şimdi de Membiç’te ÖSO’cu çeteler ile birlikte işgalci konumuna düşmemek için “TAMAM”.

6 Kasım 2015’te Rus uçağını düşürüp, enerji ikmali konusu gündeme gelince “gerekirse tezek yakarız!” hamasetini dillendirdikten sonra, Putin’den özür dilememek için “TAMAM”. 20 milyar dolarlık Akkuyu nükleer ihalesinin Rusya’ya verilmesine karşın, hâlâ, kuruluş gerekçesi radikal İslam’a karşı mücadele olan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün kapısında bekletilmemek için “TAMAM”. RTE’nin bizim paralarımızla milyar dolarlara inşa ettirdiği sarayı, “büyük devlet” gerekçesiyle Putin’e onaylatmaya teşebbüs etmemesi için “TAMAM”.

7 Yıllarca Kopenhag Kriterleri’ni uygulama kararlılığını, “ileri demokrasi” hedefini gerekçe yapıp AB üyeliği hayaliyle göz boyadıktan sonra; ilk fırsatta Batı dünyasına, Hıristiyanlığa lanet yağdırmamak, Avrupalıların “karakter ve cibiliyetine” saydırmamak için “TAMAM”. 3 milyon sığınmacı üzerinden “kapıları açarım” tehdidiyle Brüksel ile ilişkileri “rehine pazarlığına” dönüştürmemek için “TAMAM”.

8 Washington PYD’yi terör örgütü olarak görmediğini açıklayınca, “İncirlik Üssü ABD’ye kapatılabilir” diye mangalda kül bırakmadıktan sonra, Membiç üzerinde Dışişleri Bakanı Pompeo’yla sınırlı bir uzlaşma sağlanmasıyla beraber, yine ABD’nin müttefiki olmakla böbürlenmemek için “TAMAM”. İsrail’le “bir dargın bir barışık” âşıkları oynayıp, sıkışınca “one minute” kabadayılığını dolaşıma sokarak, ortalık durulunca İsrail’in aşırı sağcı Başbakanı Netahyahu ile can ciğer kuzu sarması olmamak için “TAMAM”.

9 Kendini Müslüman Kardeşler ağının lideri ilan edip, Mısır’la köprüleri atarak Mursi’nin hamisi konumuna düşmemek için “TAMAM”. Türkiye gibi dış politikada dini referanslarla anılmayan seküler bir ülkeyi, “neo-Osmanlıcılık” rüyasıyla Suudi Arabistan-Katar-Kuveyt’le birlikte Cihatçi-Selefi çetelerin sponsoru, Sünni ekseninin fanatik mensubu haline getirmemek için “TAMAM”. En son Libya-Tunus üzerinden Körfez ülkeleriyle de bozuşup, Katar’la birlikte “değerli yalnızlığa” sürüklenmemek için “TAMAM”.

10 “Dünya 5’ten büyüktür” lafını ağzına sakız yaptıktan sonra, gerisini getiremeyip emperyalizme iki çift laf etmekten sakınmamak için “TAMAM”. Bağımsız bir dış politika çizgisinin uluslararası kapitalizmle ittifakları gözden geçirmeden mümkün olmayacağının farkında; komşularının toprak bütünlüğüne saygılı; onlarla ekonomik, kültürel, politik bağları geliştirmeye kararlı; din, mezhep kaygıları gütmeden dünya barışı için çaba harcayan bir dış politika hayalinin uzağına düştüğümüz için “TAMAM”.

 HAYRİ KOZANOĞLU  / BİRGÜN

ABD ve 24 Haziran tercihi - Ceyda Karan

Türk-Amerikan ilişkilerinde geçen sonbaharda Türk vatandaşlarına vizelerin askıya alınmasına varan kriz hali, ‘rölantide geçirilen’ bir kışın ardından yeniden ‘canlanıyor’. Odağında baskın seçimler ile Suriye politikaları var. 

Önce beklendiği üzere, Washington ile AKP Ankarası’nın Suriye’nin Menbiç kentini paylaşmalarına dair uzlaşması geldi. Ardından bir senedir ABD Dışişleri’nde Suriye dosyasına bakan kariyer diplomatı David Satterfield’in Ankara’ya büyükelçi atandığı iddiaları ‘haberleştirildi’.

***

Eski Ankara Büyükelçisi John Bass’ın diplomatik misyon çalışanlarının 15 Temmuz’la ilişkilendirilerek tutuklanması sonrasında hayli ‘tantanalı’ gidişinin üzerinden sekiz ay geçti. Doğrusu Satterfield’in ismi büyükelçilik için mayıs başından beri anılıyor. Atama resmen ilan edilmediği gibi, ABD tarafının sekiz ay bekleyip bunu şimdi duyurması pek tuhaf olur(du). Anlaşılan Ankara’da birileri ‘fısıldadı’, haber yayıldı. Tıpkı ‘Merkel Berlin’e davet etti’ haberi gibi...

***

Ancak Menbiç uzlaşmasıyla birleşen ‘elçi ataması’ haberi ‘muhabbetin koyuluğunun’ tamamlayıcısı. Nitekim bu sekiz ayda ABD Başkanı Trump’ın dışişleri bakanı değişikliği eşliğinde Menbiç pazarlığı ve Rusya’dan S-400 alımı karşısında Türkiye’nin F-35 projesinden dışlanması, ilişkilerde ana pazarlık başlıklarını oluşturdu. İki ülke dışişleri bakanlarının 4 Haziran buluşması sonrası çıkartılan ‘yol haritası’ icabı da TSK ile ABD bu hafta Menbiç sınırında devriyelerine başladı. 

Bu gelişme ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde işgal ettiği topraklardaki planlarının ‘tıkır tıkır’ işlediğinin göstergesi. AKP hükümeti bu planların en hevesli oyuncusu. Türkiye ahalisine ‘güvenlik politikası’ olarak sunulan Menbiç uzlaşması, ABD ile birlikte komşu ülkenin toprağı üzerindeki işgalin şeklini şemalini belirlemek. Önümüzdeki dönemde ‘yerel idareler’ adıyla daha yoğun allanıp pullanıp pazarlanacak. Ankara’nın en son Kilis vali yardımcısını komşu ülkenin kasabasına ‘koordinatör vali’ ataması şaşırtıcı değil.

***

Elbette Washington’da AKP’den memnun olmayanlar eksik değil. Ancak bu durumun 21 Haziran’da F-35’lerin sembolik teslimini önlemeyeceği gibi Pentagon bütçesi çıkarılırken Türkiye ile ilgili ‘raporlama’ şerhini de pazarlıkta el yükseltmeye saymak gerekir.

***

Bu koşullarda Washington açısından 24 Haziran’da Ankara’da Ortadoğu politikasında kendisiyle uyumlu bir hükümetin sandıktan çıkması elbette tercih edilir. Resmi ataması gerçekleşirse Satterfield, Suriye’nin yerel idareler altında parçalanıp nüfuz alanlarına ayrılması sürecini yakından bilen isim. Geçen ocakta Britanya, Fransa, Suudi Arabistan ile Ürdün temsilcileriyle Suriye’yi bölme planlı toplantıda ABD’yi temsil etmişti. Bu toplantı hatalı biçimde ‘Türkiye’yi durdurmak, Suriye’yi bölmek’ olarak sunuldu. Oysa ki detaylarında gruba ilerleyen süreçte Ankara’nın da katılmasının konuşulduğunu unutmamalı.

 
AKP Ankarası, komşu ülke toprağında ABD ile aynı çizgiyi izliyor. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun sözleri yerli yerine oturuyor: “Menbiç modeli Suriye’nin geleceği için önemli. Bölge temizlendikten sonra gerçek sahiplerine bırakılacak.” Menbiç modeli ABD’nin modelidir. 

İş İdlib’e geldiğinde aynı Çavuşoğlu’nun “Biz muhalefetin garantörüyüz” dedikten sonra Rusya ve Suriye’nin alenen şeriatın uygulandığı bu bölgeden cihatçı grupları temizlemesine itiraz bayrağı açtığını görüyoruz. Çavuşoğlu açıkça Suriye hükümetinin topraklarında kontrolü sağlamasına itiraz ederek böylesi bir durumda ‘Astana sürecinin de Rusya ve İran ile işbirliğinin de anlamının kalmayacağının’ altını çiziyor. 
Ankara ‘ABD’ye rağmen’ bir şey yapmıyor. Aksine Kırım üzerinden Moskova’ya ‘yönünü’ anımsatıyor, TANAP açılışına ilgisi yokken Ukrayna lideri Paraşenko’yu davet ediyor.

***

Tekrar anımsatalım. 

Siyasal İslamcı AKP Türkiyesi’nin politikaları, ABD’ninkinin replikasıdır. Yapıntıdır. Kalanı yani ‘Türkiye’nin ABD’ye rağmen bölgede at koşturduğu’ söylemi ise  ‘Zümrüdüanka’ kuşunu uzaya çıkarırken, ekrana bir tutam ‘Atatürk resmi’ serpen yeni Osmanlıcı retorikten ibaret. Trump ile birlikte ‘demokrasi promosyonu’ sahtekârlığına ihtiyaç duymayan ABD için gayet de kullanışlı.

Ceyda Karan / CUMHURİYET