19 Mayıs 2022 Perşembe

TARİHTE BUGÜN ( 19 MAYIS)

 


     OLAYLAR:

I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

Yunan ordusu, Megali İdea düşüncesiyle eski Yunan topraklarını birleştirmek ve ayrıca İtalyanların bölgeyi işgal etmesini önlemek amacıyla 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıktı. Bunun üzerine Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan hoşnut olmayan ve ülkeyi kurtarmanın yollarını arayan Mustafa Kemal Paşa  9. Ordu Müfettişi sıfatıyla 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı ve yurt çapında topyekûn bir direniş gerçekleştirmek için işe girişti.[67][68] Bu tarihte Çanakkale ve İstanbul Boğazları ve Trakya İtilaf devletlerinin; Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz'deki Mersin, Adana, Maraş, Antep ve Urfa Fransız; Antalya ve Muğla İtalyan işgali altındaydı. Ermeniler bir yandan Doğu Anadolu'yu işgal ederken bir yandan da güneydoğudaki Fransız birlikleriyle işbirliği yapmaktaydı. Benzer bir şekilde Eskişehir, Kütahya, Amasya gibi kentlerde İngiliz askerleri bulunmaktaydı. İngiliz kabinesi ise, İmparatorluğunun önemli bir kısmı müslüman kitleden oluştuğu için, Türkiye'nin parçalanmasının müslüman coğrafyasında uyandıracağı huzursuzluğu göz önünde bulundurarak, Anadolu'nun parçalanmasını engellemek ve İtalya ile Fransa'yı bölgeden uzaklaştırmak amacıyla, Lord Curzon'un önerisi üzerine, 19 Mayıs 1919'da Anadolu ve Boğazlar boyunca bölge üzerinde ABD mandası teklif edilmesine karar verdi. ABD'nin bu öneriyi değerlendirme süreci sebebiyle barış müzakereleri Şubat 1920'ye kadar ertelendi. Bu dönemde Mustafa Kemal kongreler düzenleyerek halkı savaşa manen hazırlamakla ve askerî direnişi örgütlemekle uğraştı. Mustafa Kemal önce halktan oluşturulan silahlı müfrezelerle işgali yavaşlatmayı ve böylelikle kazanılan zamanla düzenli ordunun kurulması planlamıştı. Kuvâ-yi Milliye ile yapılan gerilla savaşı tekniği güneyde Fransızlara karşı başarılı olmuştu. Doğu Cephesi'nde ise Kazım Karabekir komutası altındaki XV. Kolordu Ermeni birliklerine karşı başarı gösteriyordu. Böylelikle Kazım Karabekir komutasındaki ordu Sarıkamış, Kars ve Gümrü'yü ele geçirdi ve 3 Aralık 1920'de Gümrü Antlaşması imzalandı. Batı Cephesi'nde ise Kuvâ-yi Milliye birlikleri Yunanları yenebilecek kabiliyette olmasa da onları oyalamaktaydı.

22 Haziran 1920 tarihinde Yunanların Gediz taarruzu, düzenli ordunun gerekliliğini ortaya koydu. Bu sırada Yunan Kralı Aleksandros, bir maymun ısırığı sonucu öldü ve Yunanistan'da Elefterios Venizelos Hükûmeti düştü. Yapılan referandum sonucu ise eski kral Konstantin sürgünden dönerek tekrar tahtına oturdu. Ve bu ani değişim sonucu olarak Yunanistan tüm itilâf desteğini kaybetti. Bu gelişme üzerine 9 Aralık 1920'de Mustafa Kemal, Batı Cephesi komutanı Ali Fuat Cebesoy'u görevinden azletti ve Batı Cephesini sırasıyla Miralay İsmet Bey ve Miralay Refet Bey tarafından komuta edilmek üzere kuzey ve güney olarak ikiye böldü. 1920 yılının ortalarında ülke çağında gerçekleşen 18 iç isyanın bastırılması düzenli ordunun üstünlüğünü gösterdi. Ocak 1921'de Konstantin'in emriyle yapılan keşif taarruzu Birinci İnönü Muharebesi'nde durduruldu. Diğer taraftan İtalya ve Fransa ise I. Dünya Savaşı sırasında düşmanca tavırları olan kralın geri dönüşü nedeniyle Yunanistan'a karşı Türkiye'yi destekleme kararı alarak Sevr'in gözden geçirilmesini talep ettiler. Bu talepler sonucu toplanan Londra Konferansı'na Türkiye de davet edildi ve Ankara Hükümeti'nin ülke çapındaki otoritesi arttı. Yunanların 23 Şubat 1921'de başlayan Londra Konferansı'ndan bir yarar sağlayamayacaklarını anlamaları üzerine 23 Mart'ta başlayan İkinci İnönü Savaşı gerçekleşti. 1 Nisan'da muharebe Türklerin zaferi ile sonuçlandı.

10 Temmuz'da Eskişehir-Kütahya Muharebeleri gerçekleşti. Muharebe sonrası Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanların eline geçti ve Türk ordusu Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi. Savaş sonrası TBMM tahkik heyetinin cepheye gönderilmesi kararlaştırıldı. Meclis heyetinin cepheden dönüşte verdiği rapor sonrası ordunun teçhizat ihtiyacını karşılayabilmek için Tekalif-i Milliye emirleri çıkarıldı. Zaferlerini pekiştirmek isteyen Yunanlar, Sevr Antlaşması'nı kabul ettirmek amacıyla 23 Ağustos'ta taarruza kalktılar. Yunanlar Ankara'ya 50 kilometre kadar yaklaşsalar da Sakarya Muharebesi onlar için başarısızlıkla sonuçlandı. İtalya, Fransa ve Rusya'nın Ankara'ya verdikleri destek ve İtilaf Devletleri'nin Kasım 1920'den sonra Yunanistan'a uyguladıkları ambargo sonucu zaman Türklerin lehine ve Yunanların aleyhine işliyordu. Yunan birliklerini Anadolu'dan kesin olarak atmak için Mustafa Kemal Paşa 10 ay boyunca askerleri talim etti ve teçhizat ihtiyacını karşılamak için girişimlerde bulundu. Taarruzun baskın etkisiyle başarıya ulaşması sağlanacaktı. 26 Ağustos 1922'de taarruz başladı ve 30 Ağustos'ta Başkomutanlık Meydan Muharebesi gerçekleştirilerek Yunan birlikleri mağlup edildi. Geri çekilen Yunan birlikleri takip edildi ve Türk ordusu 9 Eylül 1922'de İzmir'e girdi. 18 Eylül itibarıyla Yunanlar Anadolu'dan tamamıyla silinmişti. Türk ordusu Boğazlar ve İstanbul bölgesine yönelince Çanakkale krizi denilen süreçte İtilaf kuvvetleri İstanbul'dan çekilmeye başladılar. Bunun üzerine Trakya'daki Yunan birlikleri de bölgeden çekildi. 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Mütarekesi ile fiilen biten savaş, 13 Ekim 1921'de imzalanan Kars Antlaşması ile Doğu Cephesi'yle sınırlı olmak üzere, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile ise topyekûn sona ermiştir.

18 Mayıs 2022 Çarşamba

TARİHTE BUGÜN (18 MAYIS)

       


      OLAYLAR:

  • 1974 - HindistanRacastan eyaletinin Pokhran şehrinde bulunan Tar Çölü'nde ilk nükleer silah denemesini başarıyla gerçekleştirdi. "Gülümseyen Buda" adını verdikleri bu proje, Hindistan'ı nükleer silah sahibi olan 6. ülke yaptı.
  • 1975 - John Higgins, doğdu.İskoç profesyonel snooker oyuncusudur.
  • 1976 - Başbakan Süleyman Demirel'in hayali mobilya ihracatı suçundan tutuklu yeğeni Yahya Demirel tahliye edildi.
  • 1980 - ABD'nin Washington eyaletinde bulunan St. Helens Dağı'nda meydana gelen volkanik patlama, 57 kişinin ölümüne ve 3 milyar dolar da maddi zarara yol açtı.
  • 1982 - Eski Milli Selamet Partisi Milletvekili Halit Kahraman Almanya'da eroin kaçakçılığından hapis cezası almıştı. Kahraman cezası bitince Türkiye'ye teslim edildi. İki gün sonra Ankara'da tutuklandı.
  • 1986 - Çernobil Nükleer Santrali'ndeki patlamanın ardından, Atom Enerjisi Komisyonu Başkanı Prof. Ahmet Yüksel Özemre, "radyasyonda endişe edilecek bir şey yok" dedi.
  • 1987 - İstanbul'da ilk deniz otobüsleri işlemeye başladı. İlk seferler Bostancı-Kabataş arasında yapıldı.
  • 1990 - Fransa'da, üzerinde değişiklik yapılmış bir TGV treni, saatte 515.3 km sürate erişerek yeni bir Demiryolu hız rekoru kırdı.
  • 1995 - Gazi Mahallesi olaylarını protesto gösterisi sırasında gözaltına alınan ve bir daha haber alınamayan Hasan Ocak'ın Altınşehir Mezarlığı kimsesizler bölümüne gömüldüğü ortaya çıktı.
  • 1996 - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e, İzmit'te İbrahim Gümrükçüoğlu tarafından  suikast  girişiminde bulunuldu. Demirel, olaydan yara almadan kurtuldu. Koruma Müdürü Şükrü Çukurlu kolundan, bir gazeteci ise ayağından yaralandı.
  • 1997 - MHP kurultayında kavga çıktı. Kurultay, hakim kararıyla bir ay ertelendi.
  • 2000 - Doç. Dr. Bahriye Üçok'un katledilmesinde kullanılan pakette tespit edilen parmak izinin, Umut Operasyonu çerçevesinde yakalanan Ferhan Özmen'e ait olduğu belirlendi.
  • 2003 - Türkiye'nin ilk özel rakı fabrikasının temeli, İzmir'in Menderes ilçesi Tekeli beldesinde atıldı.
  • 2004 - Irak'ın Geçici Hükümet Konseyi Başkanı Abdül Zahra Osman bombalı saldırıda öldü.
  • 2005 - SSK ve Bağ-Kur prim borçlarının 18 ay taksitle yatırılması ve zam ve faizlerde de indirim yapılmasına ilişkin önerge, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.
  • 2006 - Eski başbakanlardan Bülent Ecevit, yüksek tansiyona bağlı olarak geçirdiği beyin kanaması teşhisiyle hastaneye kaldırıldı.
  • 2007 - Sağlık Bakanlığı, ''Lida'' isimli zayıflama kapsülünü, doktor kontrolünde kullanılması gereken sibutramin çıkması nedeniyle toplatma kararı aldı.
  • 2020 - Cumhurbaşkanı tarafından görevinden alınarak Genelkurmay Başkanlığı emrine verilen Deniz Kuvvetleri Kurmay Eski Başkanı Tümamiral Cihat Yaycı istifa etti.
  • 2021 - Tunus açıklarında bir mülteci botu battı en az 50 göçmen Libya'dan İtalya'ya geçmeye çalışırken boğuldu. 33 kişi kurtarıldı.


      ÖLÜMLER:
  • 1013 - II. Hişam, 1 Ekim 976 – 15 Şubat 1009 ile 23 Temmuz 1010 – 18 Mayıs 1013 dönemlerinde iki kez Kurtuba halifesi olan Endülüs Emevi Devleti hükümdarı (d . 965Halife II. Hakem'in 976 yılında ölümü üzerine veliaht oğlu Hişâm, el-Müeyyed Billâh unvanıyla, Endülüs Emevî Devleti tahtının onuncu vârisi ve üçüncü halifesi olarak, Córdoba'da 1 Ekim 976'de henüz 10 veya 12 yaşındayken tahta çıktı.
  • 1909 - Isaac Albéniz, İspanyol besteci ve piyanist (d. 1860Küçük yaşlarda müziğe olan yeteneği fark edilen Albéniz, beş yaşındayken ilk konserini vererek dikkatleri üzerine çekti. Paris'te Marmontel ile çalıştı. 15 yaşına geldiğinde, Amerika ve Avrupa'nın birçok yerinde piyano resitalleri vermişti. İspanya Kralı'nın desteğiyle Brüksel'de eğitim gördü. FauréDebussyChausson gibi bestecilerle dostluk kurdu.
  • 1911 - Gustav Mahler, Avusturyalı besteci (d. 1860Geç-romantizm ile modernizm arasındaki dönemin en büyük bestecisi kabul edilen sanatçı; -sonuncusunu tamamlayamadığı - on senfonisi ve romantizmin farklı birçok türünü bir araya getiren orkestra eşlikli şarkıları bestelemiştir. Yaşadığı dönemin önde gelen orkestra şeflerinden birisi idi. Eserlerinde yaşam ve ölüm korkusunu, insanların yalnızlıklarıyla kuşkularını ve doğayı anlamanın zorluğunu sunmaya çalışan sanatçının müziği; ölümünden sonra 50 yıl görmezlikten gelinmiş, ama daha sonra 20. yüzyıl bestecilik tekniklerinin öncülerinden biri olduğu Arnold Schoenberg, Dmitri Şostakoviç ve Benjamin Britten gibi bestecileri etkilediği kabul edilmiştir.
  • 1922 - Charles Louis Alphonse Laveran, Fransız doktor (d. 18451880 yılında KonstantinCezayir'deki bir askeri hastanede çalışırken sıtmadan ölen bir hastadan alınan kan yaymasında ki parazitleri gözlemledikten sonra sıtma nedeninin bir protozoa olduğunu keşfetti. Bugünkü araştırmacılara ve veterinerlere hayvanlardaki sıtmaya karşı tedavi yollarını bulmaları için ilham kaynağı oldu. Protozoaların hastalık nedeni olduğunu ilk kez gösterdi. Daha sonra özellikle trypanosomalar   
  • ve uyku hastalığı üzerinde çalıştı. Bu çalışmaları ve sonraki protozoa hastalıkları keşifleri için kendisine 1907 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verildi.
  • 1965 - Eli Cohen, İsrailli casustu (d. 1924)
  • 1973 - Jeannette Rankin, Amerikalı feminist siyasetçi (d. 1880ABD Kongresi'nin ilk kadın üyesi (1917-1919, 1941-1943) Bir feminist ve pasifist olarak tanınmış, yaşamı boyunca toplumsal konularda ve seçim yasalarında çeşitli reformların yapılması için mücadele etmiştir. Çeşitli dallarda yükseköğrenim gördükten sonra, 1919'da Washington eyaletinin Seattle kentinde sosyal hizmet görevlisi olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde kadınlara oy hakkı mücadelesine katıldı ve Amerika Kadınlara Oy Hakkı Ulusal Derneği'nin yönetiminde görev aldı. 1916'da ABD Temsilciler Meclisi'ne Montana temsilcisi olarak seçilerek ABD Kongresi'nin ilk kadın üyesi oldu. İnançlı bir pasifist olarak ABD'nin dünya politikası dışında kalmasını savundu ve 1917'de Almanya'ya savaş açılmasına karşı oy veren 49 Kongre üyesi arasında yer aldı.
  • 1976 - Zafer Cilasun, Türk radyo ve televizyon sunucusu (TRT'nin ilk spikerlerinden) (d. 1939)
  • 1981 - Fuat Sirmen, Türk siyasetçi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) eski Başkanlarından (d. 1899)
  • 1981 - William Saroyan, Amerikalı yazar (d. 1908Saroyan hayatı boyunca altmışı aşkın kitap, öykü, oyun ve roman yazdı. Düzyazıda kendine özgü bir tarz yarattı. Akıcı, konuşur gibi, coşku dolu bu tarz kendi adıyla "Saroyanesque" olarak anılır oldu. Kendisinin de söylediği gibi, Saroyan, öykülerinde tek bir şeyi anlatır: insanı. Yazarken içten ve yalındır. Onun eserlerinde süslü tabirler, söz oyunları aramak boşunadır. Öykünün bütünü ve konu esastır. William Saroyan, klasik tabirle hızlı bir hayat yaşadı. 1964 yılında dünyayı ve bu arada gazeteci Fikret Otyam ile beraber ata yurdu Bitlis'i gezdi, evlendi, boşandı, sonra aynı kadınla tekrar evlendi, sonra yine boşandı. 18 Mayıs 1981 tarihinde doğduğu yerde öldüğü zaman adı Amerikan edebiyatının en iyi kısa öykü yazarları arasına çoktan yazılmıştı bile. UNESCO 2008 yılını Saroyan Yılı ilan etmiştir. Köklerine ve atalarının kültürüne bağlılığıyla, Saroyan, daha 1935'te Avrupa gezisinin bir durağı olarak Sovyet Ermenistanı'nı ziyaret eder. Üçüncü ve 1978'deki son ziyaretinde, yetmişinci yaş gününü de dostlarıyla birlikte orada kutlar. Vasiyeti üzerine, naaşının bir bölümü Ermenistan'a götürülerek Erivan'daki ünlüler panteonuna gömülür.
  • 1982 - Hamid Aytaç, Türk hattat (d. 1891)
  • 1984 - Nasuh Akar, Türk güreşçi ve Olimpiyat şampiyonu (d. 1925)
  • 1990 - Jill Ireland, İngiliz aktris (d. 1936)
  • 1995 - Elizabeth Montgomery, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu (d. 1933)
  • 2004 - Çetin Alp, Türk pop müziği sanatçısı (d. 1947)
  • 2007 - Pierre-Gilles de GennesNobel ödülü kazananlar listesi'ne 1991'de giren Fransız fizikçi (d. 1932)
  • 2009 - Türkan Saylan, Türk tıp doktoru, akademisyen, yazar, eğitimci ve eski ÇYDD Genel Başkanı (d. 1935)
  • 2015 - Muzaffer Özpınar, Türk bestekâr ve tambur sanatçısı (d. 1928)
  • 2016 - Fritz Stern, Alman tarihçi ve yazar (d. 1926)Ünlü Alman tarihçi ve yazarıdır. 1789 Fransız İhtilali ile ilgili çalışmalarla tanındı. Kendisi 1938'de Nazi Almanyası'ndan kaçarak Polonya'ya yerleşmiş bir ailenin çocuğudur. 1953'te yerleştiği ABD'de Columbia Üniversitesi'ni bitirmiştir. 1957-1999 arası kariyeri boyunca hem akademisyenlik yapmış hem de tarihle ilgili çalışmalarda bulunmuştur.Tarih Dalında Amerikan Ulusal Kitap Ödülü sahibi ünlü tarihçi Fritz Stern ikamet ettiği ABD'de New York'ta 18 Mayıs 2016'da 90 yaşında yaşama veda etmiştir.
  • 2017 - Roger Ailes, Amerikalı siyasetçi, Medya yöneticisi ve patronu (d. 1940Amerikalı Cumhuriyetçi Parti (ABD) üyesi siyasetçi, Medya yöneticisi ve patronudur. Birleşik Devletler eski Başkanları George H. W. Bush ve Richard Nixon için çalıştı. Fox News Network'ü Rupert Murdoch ile kurdu. Fox Haber Kanalı Başkanlığı ve Fox Televizyon İstasyonları Grubu başkanlığı yapmıştır. Ailes became President of NBC's CNBC in 1993. NBC için çalışırken, America's Talking adlı bir kablo kanalını 1994 yılında kuruldu. Bu kanal daha sonra MSNBC adını aldı. 1996 yılında Rupert Murdoch'a ait News Corporation 'a katılmak için ayrıldı ve News Corporation'a bağlı Fox Haber Kanalı (ABD)'yi açtı. Fox Haber Network'ün CEO'luğunu yapmıştır. Amerikalı medya patronu ve siyasetçi Roger Ailes, 18 Mayıs 2017'de 77 yaşındayken Palm Beach, Florida'daki evinde düşerek ağır yaralanmış buna bağlı olarak da 77 yaşında ölmüştür
  • 2017 - Jacque Fresco, (d. 1916)kendi kendini eğitmiş bir endüstriyel tasarımcı, toplum mühendisi, mucit, yazar, konferansçı, fütürist ve Venüs Projesi'nin yaratıcısıdır. Biyomedikal buluşlardan entegre sosyal sistemlere kadar geniş alanı kapsayan konularda gerek mucit gerekse tasarımcı ve geliştirici olarak çalıştı.1916 doğumlu olan Fresco, 1929'daki Büyük Buhran sonrasında insanların çoğu için maksimum fayda sağlayacağına inandığı bir sistem olan Venüs Projesini geliştirmeye koyuldu. Venüs Projesi, 1970 ortalarında Jacque Fresco ve partneri Roxanne Meadows tarafından başlatıldı. Hayatını ve yaptığı işleri anlatan Future By Design (Planlı Gelecek) 2006 yılında yayımlandı. Bu tarihe kadar enerji etkinliği, doğal kaynakların yönetimi, gelişmiş otomasyon üretimi ve güçlendirilebilir bütüncül şehir tasarımları gibi konuların topluma sağlayacağı faydalar üzerine yazılar yazıp konferanslar düzenledi.
  • 2018 - Doğan Babacan, Türk futbolcu ve hakem (d. 1929)
  • 2019 - Analía Gadé, Arjantinli aktris (d. 1931)
  • 2019 - Jürgen Kissner, Alman erkek bisikletçi (d. 1942)
  • 2019 - Geneviève Waïte, İngiliz asıllı Güney Afrikalı oyuncu, manken ve şarkıcı (d. 1948)
  • 2020 - Willie K, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1960)



Doğu seçmeni ezberi bozacak mı + PEKER OPERASYONU YAPAN BAKAN TÜRKİYE’DE-Barış Pehlivan/Cumhuriyet

 


Doğu seçmeni ezberi bozacak mı 

Siz bir de rakamları görseniz” diye mail atmış bir okurum. İşareti aldım, buldum, gördüm…  

Önceki Arka Bahçe’de CHP’nin Şanlıurfa’daki etkisinin ciddi oranda arttığını yazdım. Doğuda rüzgârın ana muhalefet partisinin lehinde estiğini dile getirdim. 

Meğer bölgedeki iki ilde yapılan bir anket de varmış. 

Diyarbakır merkezli araştırma şirketi Rawest’in mart ayında yaptığı bir çalışmaydı masamdaki. Urfa’da “Bu pazar seçim olsa” sorusuna yanıt verilmişti. İşte o araştırmadan öne çıkan tablo şuydu: 

- AKP’ye daha önce oy vermiş her 100 seçmenden yaklaşık 15’i iktidar partisinden uzaklaştı. Bu seçmenlerden altı kişi kararsız ve boykot pozisyonuna çekildi. Diğerleri ise CHP, DEVA, Gelecek ve HDP’ye yöneldi. 

- Kararsızlar dağıtılıp 2018 seçimleriyle karşılaştırınca, AKP’nin oy kaybı daha net görülüyordu. İktidar partisi yüzde 52.8’den 45.3’e geriledi. HDP’nin oyu ise yüzde 29.3’ten 26’ya düştü. MHP’ye gelince, parti yüzde 9.2’den 7.1’e gerilemiş, yani Urfa’daki oylarının yüzde 23’ünü kaybetmişe benziyordu.  

- CHP ise ildeki oyunu neredeyse üç katına çıkardı. 2018’de yüzde 3.5 alan ana muhalefet partisi, mart ayındaki ankette 9.9’u yakaladı. 

- DEVA 3.9 puan alırken Gelecek Partisi ise 2.7 puana erişti. 

Peki, ya Van? Yaklaşık 1 milyon 150 bin kişilik nüfusuyla Doğu Anadolu’nun en büyük ilinde durum ne? Mart ayındaki verilere göre yazıyorum:

- İlde AKP’ye daha önce oy vermiş her 100 seçmenden yaklaşık 26’sı AKP’den uzaklaştı. Bunların sekizi kararsız veya seçimi boykot etmeyi planlıyor. 

- Kararsızlar dağıtılıp 2018 rakamlarıyla karşılaştırma yapıldığında, iktidar partisinin 6.7 puan kaybedip yüzde 24.5’e gerilediği görülüyor. HDP ise 2 puan kaybedip 58.6’ya düştü. 

- CHP’nin oyu ise yüzde 2.2’den 7.9’a çıktı, yani oyunu 3.5 katına çıkardı. DEVA’nın ildeki puanı 2.2 iken Gelecek’in seçmendeki karşılığı şu an 1.4 görülüyordu. 

Evet, seçime en fazla bir yıl var. Ana muhalefet partisi eskiden çok zayıf olduğu Doğu’da artık kendisi için de güneşin doğacağını düşünüyor. Kuşku yok ki bu verilerin nereye evrileceğini sadece muhalefetin çabası belirlemeyecek. İktidarın küskün Kürt seçmenin kalbini kazanmak için yapmayı arzuladığı “kısmi çözüm sürecinin” de ne kadar başarılı olacağını göreceğiz. 

PEKER OPERASYONU YAPAN BAKAN TÜRKİYE’DE

Haydi, klişe bir cümle kullanayım: İzmir’de Balkan havası esti. Dört gün önce Çiğli-Çaşka Kuzey Makedonya Festivali yapıldı. Çiğli Belediye Başkanı Utku Gümrükçü, festival için ilçeye gelen Kuzey Makedonya İçişleri Bakanı Oliver Spasovski’ye bir kitap hediye etti. 

Bu haberi yerel medyadan okuyabilirsiniz. 

Gözden kaçan ise İzmir’e gelen Makedon Bakan’ın siciliydi.  

Çok değil, bir ay önce Kuzey Makedonya İçişleri Bakanlığı’nda çalışan dokuz polis tutuklandı. Polisler suçlulara sahte pasaport ve kimlik temin etmekle itham ediliyordu. 

Operasyonu yöneten de İçişleri Bakanı Oliver Spasovski’den başkası değildi. 

Ne önemi mi var bunların? Şu: Tutuklanan polislerin Sedat Peker’e Kuzey Makedonya’da kalması için sahte kimlik belgesi düzenlediği de iddia ediliyor. Peker adına hazırlandığı ileri sürülen sahte belgede Djadin Ademovski ismi yazıyor. Hatırlarsanız, Peker geçen yıl “ülkede kalış amacına aykırı davrandığı” gerekçesiyle Kuzey Makedonya’dan sınır dışı edilmişti. 

Yani, kendi polisine “Peker operasyonu” yapan İçişleri Bakanı, Türkiye’de CHP’li bir belediye tarafından ağırlandı. 

Barış Pehlivan/Cumhuriyet

İşte sadece son 24 saatte gelen zamların 'kısa' listesi - SOL

Son 24 saatte gelen zamların bir bölümü şöyle: Kahve, şeker, içki, benzin, araç sigortası primi, çay, umumi tuvalet, mutfak tüpü, süt ve süt ürünleri...

Zam fırtınası sürüyor. Hemen her ürüne gelen zamlar baş döndürürken, hayat pahalılığı giderek artıyor.

İşte son 24 saatte zamlanan ürünlerin sadece bir bölümü:

Kahveye zam

Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı Özgür Aybaş'ın yaptığı açıklamaya göre dün itibariyle Türk Kahvesi'ne yüzde 21 zam geldi. 

Şekere zam

Dün zamlanan bir diğer ürün toz ve küp şeker oldu. Şeker fiyatlarına yüzde 20 zam geldi. 

İçkiye zam

Alkol ve tütün ürünlerine zam yağmuru devam ediyor. Asıl büyük zammın temmuz ayında gelmesi beklenirken dün bir alkollü içki grubuna daha zam geldi.

Türkiye Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, kişisel Twitter hesabında yaptığı paylaşımda Yeni Rakı, Tekirdağ, Kulüp, Altınbaş, İzmir Rakısı, İstanblue, Smirnoff, Binboa gibi markaları bünyesinde bulunduran Mey grubunun fiyat artışına gittiğini duyurdu.

70'lik bir rakı yaklaşık 50 lira birden zamlanmış oldu.

Benzin motorini geride bıraktı

Benzinin litre fiyatı bugün itibariyle 1 lira 70 kuruş arttı.

Zam sonrası benzin İstanbul'da 22,82 liraya, Ankara ve İzmir'de ise 22,93 liraya yükseldi.

Böylece benzinin fiyatı uzun süre sonra 22,08 kuruştan satılan motorini geride bıraktı.

Araç sahiplerine akaryakıt zamları sonrası bir kötü haber daha

Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre 1 Haziran'dan itibaren trafik sigortası azami primleri, Mayıs ayı primlerine göre yüzde 25 artacak. Trafik sigortası priminde aracın yakıt cinsi ve emisyon değerine göre yüzde 10 olan indirim ve artırım yetkisi yüzde 20'ye çıktı. Ayrıca, trafik sigortası primi, hasar maliyetleri dikkate alınarak yüzde 50 oranında azaltılabilecek veya iki katına çıkarılabilecek. 

Çaya yüzde 43,71 zam

2022 ürünü yaş çay alım fiyatının yüzde 76 artışla kiloda 6,70 lira ve kilogramda 30 kuruş destek priminin açıklanmasının ardından Çaykur, çaya zam yaptı.

Çaykur, çaya ortalama yüzde 43,71 oranında zam yaparken, yeni fiyat listeleri toptan satış yapan şirketlere gönderildi.

Umumi tuvalete zam: 5 TL oldu

Muğla’nın Marmaris ilçesindeki umumi tuvaletin yeni fiyatı Marmaris Esnaf ve Sanatkarlar Odası kararıyla 5 lira oldu. Sosyal medyadan paylaşılan yeni fiyat belgesine yurttaşlardan tepki geldi.

Oda Başkanı Mehmet Ayyıldız tepkilere sosyal medya hesabından "Enflasyon yüzde 70 olunca bu zam kaçınılmazdı" diye yanıt verdi. 

Mutfak tüpüne bir zam daha

12 kilogramlık mutfak tüpüne 10 lira zam gelirken, İstanbul’da 301 TL’den satılan mutfak tüpünün fiyatı 311 TL’ye çıktı.

Bu yıl mutfak tüpüne gelen zam ise yüzde 141'i buldu.

Süt ve süt ürünlerine yüzde 30'u bulan zam

Çiğ süt zammı sonrası süt ve süt ürünlerinin fiyatında yüzde 30'u bulan bir artış yaşandı.

Sütün 10 lirayı bulmasının üzerinden henüz 5 ay geçerken, fiyatlar bu kısa süreçte 20 liraya kadar çıktı.

Ülke genelinde bilinen, yaygın markalı en ucuz bir litre sütün fiyatı 15,99 liradan başlayıp, 17,99-19,99 ve 20,99 TL’ye kadar çıkarken; 800 gramlık beyaz peynirler 60-85 lira aralığında, bir kiloluk beyaz peynirler ise 80-90 liradan satılıyor. Bazı markaların bir kiloluk kaşar peynirleri ise 100 lirayı aşmış durumda.(SOL)