OLAYLAR:
- 1890 - Yaralı Diz Katliamı adı verilen olayda, ABD askerleri 62'si kadın ve çocuk, en az 153 Kızılderili öldürdüler.
- 1921 - İsmet Paşa'nın komutası altına girmeyi kabul etmeyen Çerkez Ethem, Kütahya'da Millî Kuvvetlere karşı saldırıya geçti.
- 1930- Amele ve İşçi Partisi kuruldu.
- 1933- Faşistler, Bükreş’te liberal başkan Ion Duca’yı öldürdüler.
- 1940- Almanlar Londra’ya 10 bin yangın bombası attı.
- 1941- BBC’nin atası National Broadcasting Company, NBC, Türkçe radyo yayınına başladı.
- 1943- Kızılay Cemiyeti, stokları tükenen iskambil kâğıdı satışını durdurdu.
- 1951- İstanbul Maltepe’deki Süreyya Paşa İşçi Sanatoryumu açıldı.
- 1953- Balıkçılardan yılbaşı hediyesi; İstanbul Balıkçılar Cemiyeti halka altı ton hamsiyi bedava dağıttı.
- 1954- Vatan Partisi kuruldu. 11 Kasım’da Genel Başkanlığa Dr.Hikmet Kıvılcımlı getirildi. 30 Aralık 1957’de DP iktidarı faaliyetini durdurdu.
- 1961- Milletvekili maaşlarına zam öngören yasa tasarısına tepki olarak “Millet” vekillerine para toplayıp göndermeye başladı, Meclis Postanesi kilitlendi.
- 1964- Süleyman Demirel, AP’nin ilk genel başkanı Ragıp Gümüşpala’nın ölümü üzerine, partinin genel başkanı seçildi.
- 1964- Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü ile Türkiye Demiryolları İşçi Sendikaları Federasyonu arasında beş yıldan beri süregelen toplu sözleşme anlaşmazlığı 7 saat süren toplantı sonucu çözümlendi. İşçilere yüzde 25 zam yapılması kararlaştırıldı.
- 1967- Kıbrıs Türk toplumu adada ayrı bir yönetim ilan etti. Dr. Fazıl Küçük başkanlığında 10 kişilik bir kabine kuruldu.
- 1969- İstanbul Topkapı’daki Gamak Elektrik Motorları Yapım Fabrikası’nda polis işçilere saldırdı; Şerif Aygül adlı işçi öldürüldü, 28 kişi yaralandı.
- 1972- 41 gündür Davutpaşa Askeri Tutukevi’nde tutuklu bulunan İlhan Selçuk’la birlikte Doğan Avcıoğlu ve İlhami Soysal dahil 6 kişi tahliye edildi.
- 1974- Nikaragua’da “Sandinista Kurtuluş Cephesi”nden 3 kadın ve 6 erkekten oluşan bir gerilla grubu, eski Tarım Bakanı’nın başkent Managua’da parti verdiği malikanesine baskın yaparak partiye katılan 4 bakan ile devlet başkanı Somoza ailesinden bazı kişileri rehin aldı. Nikaragua hükümeti, Sandinist gerillaların istekleri arasında bulunan “hapisteki 18 sol siyasi hükümlünün serbest bırakılması ve baskını gerçekleştiren gerillaları Küba’ya götürecek bir uçak tahsis edilmesi” şartlarını kabul ettiğini bildirdi.
- 1975- Seydişehri Alüminyum Fabrikalarındaki işçilerin örgütlü olan ve Genel Kurulunda DİSK’e katılma kararı alan Özgür Alüminyum-İş Sendikasının binası bombalandı. Halkı galeyana getirmek için yayılan “DİSK bin beş yüz kişilik kuvvet gönderiyor” şeklindeki bir söylenti beklenenin aksine olayların yatışmasına neden oldu. İşçiler bir yandan saldırılarla yıldırılmak istenirken diğer taraftan sarı sendikalar devreye sokuldu. Türk-İş’e bağlı Türk Metal-İş sahte üye fişi düzenleyerek toplu sözleşme yetkisi almaya çalıştı. Yapılan sahtekarlık bilirkişi heyetince tespit edildi. Yetki davasını yürüten mahkeme heyeti can güvenliklerinin olmadığı gerekçesiyle davadan çekildi.
- 1976 - Bursa TOFAŞ Otomobil Fabrikası'nda, Murat 131'in imalatına başlandı.
- 1976- Suudi Arabistan Petrol Bakanı Yamani: “İtalya, Fransa vb. ülkelerde komünistlerin iktidara gelmesinden endişelendiğimiz için petrol zammını düşük tuttuk.”
- 1977- Sabaha karşı İTÜ ve bağlı fakültelere giren silahlı ülkücüler 9 saat süreyle işgal etti. Fakültelere devam edemedikleri iddiasıyla polislerle diyaloğa giren işgalcilere müdahale edilmedi. İşgalin sonlanmasının ardından İTÜ, İstanbul Ünv., Boğaziçi ve DGSA kapatıldı.
- 1977- Asgari ücret 3300 lira oldu.
- 1978 - İran'da muhalefet lideri Şahpur Bahtiyar Başbakan oldu.
- 1983- Türk Parasını Koruma Kanunu değiştirildi. Döviz alım satımı serbest bırakıldı; döviz bulundurmak artık suç değil.
- 1984 - Hindistan'da 31 Ekim'de öldürülen Başbakan İndira Gandhi'nin yerine, oğlu Rajiv Gandhi geçti.
- 1985 - Lübnan'da on yıllık iç savaşa son veren barış antlaşması, Müslüman ve Hristiyan dini liderleri tarafından Suriye'nin başkenti Şam'da imzalandı.
- 1988- Mimarlar Odası İstanbul Şubesi, İstanbul belediye Başkanı Bedrettin Dalan’ın Tarlabaşı bulvarını açma girişimine tepki gösterdi.
- 1988- Okulunun duvarlarına orak-çekiç resimleri çizdiği, komünizmi övücü konuşmalar yaptığı vb.iddialarla 19 Eylül’de okul yöneticileri tarafından polise ihbar edilip gözaltına alınan ve 4 Ekim’de DGM’ce tutuklanan İzmir/Karataş Lisesi 1.sınıf öğrencisi M.Ç.(15) tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edildi. Mahkeme, M.Ç.’nin Adli Tıp’ta muayene edilerek “komünizm propagandası yapacak bilinçte olup olmadığının belirlenmesine” karar verdi.
- 1989 - Yazar Vaclav Havel, Çekoslovakya Devlet Başkanı seçildi. 40 yıl aradan sonra ilk komünist olmayan aday.
- 1990 - 1961 yılında işletmeden kaldırılan tramvay, İstiklal Caddesi'nde çalışmaya başladı.
- 1991- Cumhurbaşkanı T.Özal, ANAP hükümetinin aksi yöndeki eğilimine rağmen YÖK Başkanlığı’na yeniden Prof.İhsan Doğramacı’yı seçti.
- 1992 - Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, yazar Yaşar Kemal'e verildi.
- 1994 - Türk Hava Yolları'nın "Mersin" adlı uçağı, Van seferini yaparken düştü; 59 kişi öldü, 22 kişi yaralı.
- 1994- Sabancı Holding’e ait İzmit’te kurulu Kordsa Fabrikası’nda Teksif Sendikası ile işveren arasında sürdürülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlandı. 552 işçiyi kapsayan sözleşmede ücretler ilk yıl için yüzde 65, ikinci yıl için yüzde 50 oranında artırıldı. Sözleşmeyle artık brüt işçi aylığı 17.8 milyondan 30 milyona yükseldi.
- 1995- Kardak Krizi. Türkiye, Yunanistan’a nota vererek, Kardak kayalıklarının Türkiye’ye ait olduğunu bildirdi. Kriz, 27 Aralıkta Kardak kayalıklarına oturan bir Türk teknesinin hangi tarafça kurtarılacağı tartışmasıyla başladı. Türkiye’nin notasına karşılık, Yunanistan, 10 Ocak 1996’da kayalıkların kendisine ait olduğunu iddia etti. Karşılıklı bayrak dikilmesinden sonra Yunan sahil güvenlik botunun Türk Bayrağı’nı kayalıklardan indirerek Yunan Bayrağı çekmesi üzerine, Türk savaş gemilerinin korumasında Sualtı Taarruz Timleri, 31 Ocak gece yarısı Kardak’a bitişik bir kayalığa çıktı. ABD’nin de araya girmesiyle, Kardak’tan Yunan Bayrağı indirildi ve gemiler çekildi.
- 1996 - Guatemala'da 36 yıldır süren sivil çatışmalara, gerilla güçleri ile Hükûmet liderleri arasında imzalanan antlaşmayla son verildi.
- 1997- 24 Aralık’ta Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’nin tuvaletinde asılmış olarak bulunan öğrenci Ali Serkan Eroğlu’nun otopsi raporunda, asılmasından 24 saat önce ölmüş olduğu ortaya çıktı. 27 Kasım’da Karşıyaka’da gözaltına alınan ve 1 hafta sonra serbest bırakıldığında TEM Şubesi’nde işkence görüp ajanlık teklif edildiğini açıklayan Eroğlu, 23 Aralık’ta okuldan çıktıktan sonra kaybolup 24 Aralık’ta asılı bulunmuştu.
- 1997- Ankara 25.Asliye Hukuk Mahkemesi, heykeltraş Mehmet Aksoy’un “Gökkuşağının Altında” ve “Nergis”adlı heykellerinin hakedişlerinin ödenmediği ve yerlerine konulmadığı gerekçesiyle açtığı davada Ankara Büyükşehir Belediyesi’ni 1 milyar 830 milyon TL ödemeye mahkum etti.
- 1998 - Khmer Rouge liderleri, Kamboçya'da 1970'te bir milyon kişinin hayatına mal olan soykırım için özür diledi.
- 2001- Ekonomik kriz nedeniyle isyan eden Arjantin halkı Kongre Binası’nı bastı. Perdeleri tutuşturup ve mobilyaları tahrip eden göstericiler “Gangsterler istifa etsin” sloganlarıyla Başkanlık Sarayı’nın kapılarını zorladılar, Adolfo Rodriques Saa hükümetinin bazı bakanlarının istifasını istediler.
- --------------------------------------------------------------------
- 2002- İran’da yargı erki yargıçlara “belli koşullarda, recm (taşlanarak öldürme cezası) yerine başka cezalar uygulanabilir” diye fetva verdi. 11 kadın milletvekili meclise recm cezasının kaldırılmasını öngören yasa tasarısı sunmuştu.
- 2003- KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, seçimlerde birinci parti çıkan CTP (Cumhuriyetçi Türk Partisi) lideri Mehmet Ali Talat’ı hükümeti kurmakla görevlendirdi.
- 2005- Bursa’da Özay Tekstil fabrikasında yangın çıktı; 17 yaşındaki Ayşe Deniz Dalan,18 yaşındaki Sadife Düdüş, 21 yaşındaki Gülden Çiçek, 32 yaşındaki Sevgi Sesli ve 27 yaşındaki Necla Özveren hayatını kaybetti.
- 2005- Sarp Kuray “16 Haziran Hareketi adlı silahlı örgütü yöneterek anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs”ten ömür boyu hapse mahkum edildi. 1993’de temyize götürülen beraat kararına karşı, mahkeme 2 kez 12 yıl 6 ay hapis cezası vermiş, Yargıtay 2 kez bozmuştu.
- 2005- Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Aşkın’ın tahliyesine oybirliği ile karar verdi. Aşkın, ihaleye fesat karıştırmak, haksız çıkar sağlamak ve çete kurmaktan yargılanıyordu.
- 2006- Şii katliamıyla ilgili Duceyl davasında aldığı idam cezası temyizde onaylanan Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin için darağacı kuruldu. Saddam son kez ailesiyle görüştürüldü ve özel eşyaları hücresinden alındı. Başbakan Nuri Maliki infaz kararını imzaladı ve infaza tanıklık edecek yargıçlara “hazır olun” dedi.
- 2006- “Beynelmilel” filmi gösterime girdi. Filmin ilk gösteriminde yönetmenler Sırrı Süreyya Önder ile Muharrem Gülmez, oyuncular ve Mersin Belediye Bandosu Beyoğlu AFM Fitaş Sineması önündeydi.
- 2008- Genç-Sen’liler İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yarı zamanlı çalışan öğrencilerin işten çıkarılmasını protesto için açlık grevine başladı.
- 2011- Bir konferans için Edirne’ye gelen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nu “yumurtalı protesto” etmek isteyen Trakya Üniversitesi öğrencileri polis tarafından engellendi.
- 2011- Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı öncesi Çalışma Bakanlığı bahçesine girmek isteyen Dev Sağlık-İş üyesi işçilere polis müdahale etti.
- 2012- Hindistan’da erkek arkadaşıyla bindiği otobüste birçok kişinin tecavüzüne uğrayıp dövülerek araçtan atılan 23 yaşındaki bir kadın hastanede öldü. Yeni Delhi’de üniversiteli kadınlar ölen kadının otobüse bindiği noktaya sessiz yürüyüş yaptı.
- 2012- İşten atıldıkları için 325 gündür direnişte olan Hey Tekstil işçileri CHP Beyoğlu ilçe binasını işgal etti.
- 2013- Bir grup “Liseli Anarşist Faaliyet” üyesi, 197 gündür yoğun bakımda olan Berkin Elvan için Taksim’deki bir restaurantın terasına pankart astı, 6 kişi gözaltına alındı.
- 2013- Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santralleriyle kömür ocaklarının özelleştirilmesine karşı Milas’ta düzenlenen “Emek ve Bağımsızlık Yürüyüşü”ne yaklaşık 30 bin kişi katıldı.
- 2016- ABD Başkanı Obama’nın başkanlık seçimlerine siber saldırı düzenlediği iddiaları nedeniyle 35 Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldı.
DOĞUMLAR:
- 1692 - Franz Georg Hermann, Alman ressam (ö. 1768)
- 1735 - Thomas Banks, İngiliz heykeltıraş (ö. 1805)
- 1788 - Christian Jürgensen Thomsen, Danimarkalı antik çağ tarihçisi (ö. 1865)
- 1800 - Charles Goodyear, Amerikalı mucit (ö. 1860)
- 1828 - Júlia Szendrey, Macar yazar, şair ve çevirmen (ö. 1868)
- 1850 - Tomás Bretón, İspanyol besteci, kemancı ve piyano virtüözü (ö. 1923)
- 1859 - Venustiano Carranza, Meksikalı siyasetçi (ö. 1920)
- 1861 - Necip Asım Yazıksız, Türk dil bilimci ve tarihçi (ö. 1935)
- 1876 - Pau Casals, İspanyol çellist, besteci ve yönetmen (ö. 1973)
- 1896 - David Alfaro Siqueiros, Meksikalı ressam ve muralist (ö. 1974)
- 1903 - Candido Portinari, Brezilyalı neo-realist ressam (ö. 1962)
- 1915 - Jo Van Fleet, Amerikalı sahne, film ve televizyon oyuncusu (ö. 1996)
- 1923 - Dina Merrill, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
- 1927 - Giorgio Capitani, İtalyan film yönetmeni ve senarist (ö. 2017)
- 1929 - Yaşar Güvenir, Türk piyanist, ses sanatçısı, besteci ve söz yazarı (ö. 1998)
- 1936 - Mary Tyler Moore, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
- 1938 - Jon Voight, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1939 - Ed Bruce, Amerikalı country müzik şarkıcısı, söz yazarı ve aktör (ö. 2021)
- 1947 - Ted Danson, Amerikalı aktör
- 1950 - Edip Akbayram, Türk müzisyen
- 1959 - Patricia Clarkson, Amerikalı sinema oyuncusu
- 1959 - Murat Yetkin, Türk gazeteci ve köşe yazarı
- 1962 - Carles Puigdemont, İspanyol politikacı
- 1964 - Michael Cudlitz, Amerikalı aktör
- 1967 - Lilly Wachowski, Amerikalı yönetmen
- 1969 - Jennifer Ehle, İngiliz-Amerikalı oyuncu
- 1972 - Leonor Varela, Şilili oyuncu
- 1972 - Jude Law, İngiliz oyuncu
ÖLÜMLER:
- 1825 - Jacques-Louis David, Fransız ressam (d. 1748)
- 1926- Avusturyalı şair Rainer Maria Rilke (d. 4 Aralık 1875) öldü.
- 1929 - Wilhelm Maybach, Alman motor tasarımcısı ve sanayici (d. 1846)
- 1941 - Hüseyin Şadi Karagözoğlu, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1890)
- 1972 - Joseph Cornell, Amerikalı heykeltıraş (d. 1903)
- 1986 - Andrey Tarkovski, Rus film yönetmeni, yazar ve aktör (d. 1932)
- 1987 - Emin Barın, Türk hattat ve cilt sanatçısı (d. 1913)
- 1988 - Sıtkı Yırcalı, Türk siyasetçi (d. 1908)
- 1989 - Süreyya Ağaoğlu, Türk avukat ve yazar (Türkiye'nin ilk kadın avukatı) (d. 1903)
- 2020 - Claude Bolling, Fransız caz piyanisti, besteci, aranjör ve aktör (d. 1930)
- 2020 - Corrado Olmi, İtalyan aktör ve komedyen (d. 1926)
- 2020 - Luigi Snozzi, İsviçreli mimar (d. 1932)
(derleyen: mstfkrc)
OLAYLAR:
- 1612 - Galileo Galilei, Neptün'ü keşfeden ilk astronom oldu. Fakat yanlışlıkla onu bir yıldız olarak tanımladı.
- 1785 - NGC 2022 bulutsusu, Frederick William Herschel tarafından keşfedildi.
- 1836 - İspanya, Meksika'nın bağımsızlığını tanıdı.
- 1869 - Ohio'lu (ABD) diş doktoru William F. Semple, sakızın patentini aldı.
- 1878 - Dundee (Birleşik Krallık) yakınlarındaki bir demiryolu köprüsü (Tay Bridge) çöktü: 75 kişi buzlu sularda boğuldu.
- 1895 - Alman bilim insanı Wilhelm Röntgen, X ışınlarını keşfettiğini duyurdu.
- 1897 - Edmond Rostand'ın yazdığı "Cyrano de Bergerac" adlı oyun Paris'te gösterime girdi.
- 1929- 23 yaşındaki 2 yıllık öğretmen Emin Türk Eliçin “Resimli Ay” dergisinde 1927’de yayınlanan “Köyümde Ne Gördüm” başlıklı ilk yazısından dolayı tutuklandı. Resimli Ay, Sabiha-Zekeriya Sertel çifti tarafından 1924-1931 yılları arasında yayınlandı.
- 1908 - Sicilya Messina'da 7,5 büyüklüğünde deprem: 80 bin kişi öldü.
- 1938- Hasan Ali Yücel Milli Eğitim Bakanlığına getirildi.
- 1960- Yazar Reşat Nuri Güntekin’in ölümünden 4 yıl sonra “Son Sığınak” adında yeni bir romanı ortaya çıktı.
- 1961- Milletvekili maaşlarına yapılacak zam, Meclis’te tepkiyle karşılandı.
- 1970- 22Aralık gecesi Ankara Ünv.Hukuk Fakültesi’nde nöbette iken ülkücülerce kurşunlanıp hastanede tedavi altına alınan, Dev-Genç üyesi İlker Mansuroğlu yaşamını yitirdi.
- 1972- Ticaret Bakanlığı’nın raporu: 120 büyük şirketin 70’i yabancı sermayenin kontrolünde. İmalat sanayiinde 98 büyük şirketin 50’si, madencilikte 4 şirketin tamamı, hizmetler sektöründe 18 şirketin 16’sında hisse çoğunluğu yabancılarda.
- 1973 - Aleksandr Soljenitsin, Sovyet hapishanelerini anlattığı "Gulag Takımadaları" adlı eserini yayımladı.
- 1973 - İsmet İnönü, Devlet töreniyle Anıtkabir'e defnedildi.
- 1975- İskenderun Demir- Çelik Tesisleri açıldı. Açılışı Başbakan Süleyman Demirel ile Sovyetler Birliği Başbakanı Aleksey Kosigin yaptı.
- 1976- Öğrenciler arasında çıkan olaylar nedeniyle İstanbul Üniversitesi Fen, Hukuk ve Edebiyat Fakülteleri kapatıldı. Rektör Prof. Ilgaz Alyanak’ın Mütevelli Heyeti’nce görevden alındığı ODTÜ’de Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Rona Aybay: “Yeni rektörle işbirliği yapmayacağız”. CHP Genel Başkanı Ecevit: “Mütevelli Heyeti Başkanı taraflıdır, çıkacak olaylardan MC iktidarı sorumludur.”
- 1977- Hacettepe Üniversitesi, dün Mühendislik Bilimleri Fakültesi Fizik Bölümü Başkanı Prof.Dr. Yalçın Sanalan’ın evinde silahlı saldırıya uğrayarak ağır yaralanması üzerine 1 yıl süreyle tatil edildi. Hacettepe Üniversitesi öğretim üyeleri ve yardımcıları ile öğrenciler Başbakanlığa (Milliyetçi Cephe hükümeti) ve TBMM’ne yürüyerek siyah çelenk bıraktı, bir heyet Senato ve Meclis başkanları ile görüştü.
- 1979- Kahramanmaraş katliamının yıldönümünde derse girmeme eylemine katılan 1711 öğretmen görevden alındı.
- 1979- Uşak’ta Alaybey İlkokulu’nun TÖB-DER üyesi öğretmeni Alaattin Selçuk (33) akşam üzeri okulundan çıkıp Nuri Şeker Caddesi’nde yürürken iki ülkücünün silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
- 1979- Aydın Karacasu Dikmen köyünde eşiyle birlikte öğretmenlik yapan, TÖB-DER’li ve Devrimci Yol taraftarı Abidin Kavurmacı (1950/ Aydın- Karacasu), geceyarısı evini basan kişilerce öldürüldü.
- 1980- Gaziantep Allaben mahallesinde, bir apartman dairesine, kolluk güçleri tarafından yapılan baskında çıkan çatışmada, Devrimci Yol militanı Ali İhsan Özer (1949- Malatya/ Yazıhan) öldürüldü, çatışmada Üsteğmen Şahin Akkaya, sol görüşlü militan Veysel Güney tarafından başından vurularak öldürüldü. Veysel Güney yaralı olarak yakalandı. Güney, 10 Haziran 1981’de Gaziantep’te idam edildi.
- https://malatyahaber.com/haber/ben-kimseyi-oldurmedim/
- 1981- 1 Aralık’ta çalıştığı montaj atölyesinden gözaltına alınan film yönetmeni Ali Özgentürk, 1 hafta önce nakledildiği Selimiye Kışlası’nda mahkemeye çıkarılacağı günü bekliyor
- 1981 - Amerikalı ilk tüp bebek Elizabeth Jordan Carr, Norfolk-Virginia'da dünyaya geldi.
- 1988- Bir grup kadın, işe alınmada bekaret kontrolü isteyen Harita Genel Müdürlüğü’nü telgraf çekerek protesto etti.
- 1989- YÖK, Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ne 1987’de eklenen, üniversitelerde türban ve başörtüsü takılmasına zorluk çıkarıp disiplin cezalarını öngören “çağdaş kıyafet zorunluluğu” fıkrasını yürürlükten kaldırdı. İnisiyatif, fiilen üniversite rektörlerine bırakıldı.
- 1990- Beyoğlu Belediyesi’nin otoparka dönüştürdüğü Taksim Gezi Parkı yeni proje ile “sadece yayaya açık aktif yeşil alana” dönüştürülecek.
- 1990- ANAP’lı Devlet Bakanı Cemil Çiçek kamu iktisadi kuruluşlarına, Türk-İş’in 3 Ocak’ta ülke genelinde yapacağını açıkladığı ”işe gitmeme” eylemine katılacak işçilerin “Pazar yevmiyelerinin kesilmesi ve gerekirse işten çıkarılmaları” talimatını içeren bir genelge gönderdi.
- 1995- Yargıtay, 723 sanıklı Ana Devrimci Yol Davası’nda temyize giden 359 sanık hakkında incelemesini tamamladı: 7 idam, 36 müebbet ve 152 çeşitli hapis cezalarını (64’ünü düzelterek) onayladı, 23’ünün cezasını -aleyhte-bozdu ve 176 sanığın cezasını zamanaşımından düşürdü.
- 1996- Erzurum Palandöken’de facia; çığ düşmesi sonucu 6 çocuk kayakçı öldü.
- 1996- Hakkında 2 yıl kesinleşmiş hapis cezası bulunan Aczmendi Müslüm Gündüz, müridi olan bir kadın ile İstanbul’da yakalandı.
- 1997 - Ankara metrosu açıldı.
- 1999 - Saparmurat Niyazov, kendisini Türkmenistan'ın yaşam boyu lideri ilan etti.
- 2000 - Adrian Năstase, Romanya Başbakanı oldu.
- 2000- “Hayata Dönüş Operasyonu” kapsamında Çankırı Cezaevi’nde gerçekleştirilen müdahalede yanan Hasan Güngörmez hayatını kaybetti. 20 cezaevinde yapılan operasyonlarda hayatını kaybeden siyasi tutuklu ve hükümlü sayısı 29’a yükseldi. Operasyonlarda iki de jandarma hayatını kaybetmişti. Hayata Dönüş sonrasında başka cezaevlerine nakledilen veya hastaneye kaldırılan 2.019 mahkum açlık grevi/ ölüm orucuna devam ediyor.
- 2001- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, anayasal yetkilerini kullanarak ölüm orucunda kalıcı hafıza kaybına (wernicke korsakoff ) uğrayan 18 yıla hükümlü Erdal Doğan’ın kalan cezasını affetti.
- --------------------------------------------------------------------------------
- 2002- Ermenistan Medya Komitesi Başkanı Tigran Nagdalyan uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
- 2003- R.Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlık koltuğuna oturduğu 14 Mart 2003’den sonraki ilk icraatının, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı dönemini mercek altına alan müfettişleri merkeze çekmek olduğu ortaya çıktı. Denetim ekipleri Ocak 2002’den beri inceleme yapıyordu.
- 2003- Başbakan Erdoğan AKP İl Başkanları toplantısında konuştu: Rejimi değil, sistemi değiştireceğiz. Amacımız derin demokrasiyi güçlendirmektir.”
- 2003- Sırbistan’da Slobodan Miloseviç’in devrilmesinden üç yıl sonra genel seçimler yapıldı. Aşırı milliyetçi Sırp Radikal Partisi (SRS) birinci parti oldu. Ancak hükümet kuracak çoğunluğu elde edemediği için ılımlı dört parti koalisyon kuracak.
- 2004- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Kanunu’nu (CİK) onayladı. CİK yürürlüğe girince, kapatılan Refah Partisi son Genel Başkanı Necmettin Erbakan, hapse girmeyecek. Yasaya göre, 75 yaşını bitiren ve üç yıldan az ceza alanlar, rapor almaları ve verdikleri zararı ödemeleri koşuluyla cezalarını evde çekebilecek.
- 2004- 2 gün önce Taksim AKM önünde dövizle F tipi cezaevi protestosu yapıp ardından üzerine benzin dökerek kendini yakan DHKP-C’li Sergül Hatice Albayrak (26) hayatını kaybetti. Uşak Cezaevi’nde 25 Temmuz’da ölüm orucuna başlayan Albayrak 2 hafta önce tahliye edilmişti.
- 2004- Kaide lideri Usame bin Ladin, Irak’ta işgal güçlerine malzeme sağlayan aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerin vatandaşları için “ölüm fetvası” yayımladı.
- 2005- Bolivya’nın ilk yerli ve sosyalist Devlet Başkanı Evo Morales, kendisinin, kabine üyelerinin ve partisinden meclise giren 157 vekilin maaşlarını yüzde 50 azalttı.
- 2005- İsrail, “Filistinli militanların füze saldırılarını engellemek” gerekçesiyle Gazze’nin kuzeyinde tampon bölge uygulaması başlattı. Boşaltılan eski Yahudi yerleşim birimlerini bombalamaya başladı.
- 2006- Ekvador’da sosyalist lider Rafael Correa, 17 bakanlıktan 7’sine kadınları atadı. Savunma Bakanlığı’na da bir kadın getirdi. Sosyalist Parti Başkanı Guadalupe Larriva, orduda görev yapmamış ilk silahlı kuvvetler komutanı unvanını da aldı.
- 2006- Somali’de yedi aydır iktidarda bulunan Birleşik İslam Mahkemeleri, başkent Mogadişu’dan çekildi. Kente Etiyopya ordusunun desteğinde Batı yanlısı geçici hükümet güçleri girdi. BİM lideri Şeyh Ahmet “Kan dökülmesini önlemek için çekildik. Çünkü Etiyopya ordusu soykırım yapıyor” dedi.
- 2006- Beyazıt Meydanı’nda bir araya gelen DİSK ve Eğitim-Sen üyeleri ile öğrenciler, üniversitelerde artan ülkücü saldırılarını protesto etti.
- 2006- ÖDP İstanbul İl Başkanlığı, F tipi cezaevlerinde tecride karşı evinde ölüm orucundaki Avukat Behiç Aşçı’ya destek için akşam Taksim’den İstiklal’deki ÖDP İlçe Örgütü’ne yürüdü.
- 2007- Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Doç.Dr.Necati Yenice’nin bir hasta yakını tarafından vurulması sağlık örgütlerince yürüyüşle protesto edildi.
- 2008- Emek ve Demokrasi Platformu bileşeni partiler ve kitle örgütleri Zeytinburnu Adliye Meydanı’nda zamlar ve işten çıkarmaları protesto etti.
- 2008- İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları Ankara ve İstanbul’da TKP’lilerce protesto edildi.
- 2011- Uludere’de Irak’tan katırlarla kaçak mazot ve sigara getiren Roboski ve Bujeh köylerinden 38 Kürt genci akşam saatlerinde uçaklarla -1 saat boyunca aralıklarla- bombalandı: 34 ölü. Gençlerin 28’i aynı ailedendi. TBMM Alt Komisyonu Raporu: (27 Mart 2013) “Kasıt yok”; Genelkurmay Askeri Savcılığı Soruşturması: “Kaçınılmaz hataya düşülmüş, kamu davasına gerek yok, takipsizlik” (07 Ocak 014); AYM başvurusu: “53 avukattan 3’ünün başvuru dosyasında vekaletnamesi yok, Ret” (24 Şubat 2015). Roboski davası 22 Ağustos 2016’da 281 kişinin başvurusu ile AİHM’e taşındı.
- 2012- Vasıf Öngören’in “Zengin Mutfağı” adlı oyununun Harbiye Muhsin Ertuğrul’da sahnelenişi sırasında ülkücü bir grup oyunculara küfür ederek salonu terketti.
- 2012- ODTÜ’ye yönelik baskıları protesto için gençlik örgütleri ve Öğretim Elemanları Derneği üyeleri İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü’nde yürüdü .
- 2013- Gezi Tutukluları Aileleri Platformu G.Saray’daki oturma eylemlerinin 27.haftasında Roboski Katliamı’nı da andı.
- 2013- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sebahat Tuncel hakkında 8 yıl 9 ay hapis cezasını onadı.
- 2013- Eskişehir’de yolsuzluk ve rüşvet ilişkilerini protesto yürüyüşüne katılan yaklaşık 80 kişiye “Trafik Kanunu’na Muhalefet” gerekçesiyle 343 TL ceza kesildi.
- 2017- 15 Temmuz 2016 darbe girişiminde, kahraman olarak haberlere konu olmuş, ödül ve madalya verilmiş Yüzbaşı Burak Akın, FETÖ üyesi olduğunu söyleyerek polise teslim oldu. 11 gün sonra serbest bırakıldı.
DOĞUMLAR:
- 1865 - Félix Vallotton, İsviçreli-Fransız ressam ve matbaacı (ö. 1925)
- 1871 - Frederick William Pethick-Lawrence, Britanyalı politikacı (ö. 1961)
- 1885 - Vladimir Tatlin, Sovyet mimar, heykelci ve kuramcı (ö. 1953)
- 1888 - F. W. Murnau, Alman sinema yönetmeni (ö. 1931)
- 1903 - Earl Hines, Amerikalı piyanist (ö. 1983)
- 1908 - Lew Ayres, Amerikalı aktör (ö. 1996)
- 1921 - Johnny Otis, Yunan asıllı Amerikalı blues müzisyeni ve şarkıcısı (ö. 2012)
- 1922 - Stan Lee, Amerikalı çizgi roman yazarı (ö. 2018)
- 1924 - İsmet Ay, Türk tiyatro oyuncusu (ö. 2004)
- 1926 - Gökşin Sipahioğlu, Türk gazeteci ve foto muhabiri (ö. 2011)
- 1931 - Guy Debord, Fransız Marksist filozof, yazar ve sinemacı (ö. 1994)
- 1931 - Martin Milner, Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
- 1934 - Maggie Smith, İngiliz oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1947 - Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı
- 1953 - Richard Clayderman, Fransız piyanist
- 1954 - Denzel Washington, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
- 1973 - Seth Meyers, Amerikalı komedyen, siyasi yorumcu ve televizyon sunucusu
- 1977 - Keremcem, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu
- 1977 - Mine Çayıroğlu, Türk oyuncu ve şarkıcı
- 1978 - Özgü Namal, Türk oyuncu
- 1979 - Noomi Rapace, İsveçli oyuncu
- 1980 - Vanessa Ferlito, Amerikalı aktris
- 1981 - Sienna Miller, İngiliz kadın oyuncu, model ve moda tasarımcısı
ÖLÜMLER:
- 1491 - Bertoldo di Giovanni, İtalyan heykeltıraş (d. 1420)
- 1706 - Pierre Bayle, Fransız filozof (d. 1647)
- 1708 - Joseph Pitton de Tournefort, Fransız doğabilimci (d. 1656)
- 1734 - Rob Roy MacGregor, İskoç halk kahramanı (d. 1671)
- 1736 - Antonio Caldara, İtalyan asıllı Barok müzik döneminde klasik Batı müziği bestecisi (d. 1670)
- 1795 - Eugenio Espejo, Güney Amerikalı doktor ve yazar (d. 1747)
- 1849 - Quatremère de Quincy, Fransız yazar, arkeolog ve sanat tarihçisi (d. 1755)
- 1870 - Aleksey Lvov, Rus besteci (d. 1799)
- 1912 - Ahmet Mithat Efendi, Türk yazar, gazeteci ve yayıncı (d. 1844)
- 1925 - Sergey Yesenin, Rus şair (d. 1895)
- 1937- “Bolero” adlı bestesiyle tanınan Fransız besteci Maurice Ravel yaşamını yitirdi.
- 1938 - Florence Lawrence, Kanadalı-Amerikalı aktris (d. 1886)
- 1942 - Ahmet İhsan Tokgöz, Türk bürokrat, siyasetçi, yazar, çevirmen ve spor yöneticisi (d. 1868)
- 1950 - Max Beckmann, Alman ressam, çizer, baskıcı, heykeltıraş ve yazar (d. 1884)
- 1952 - Kerim Erim, Türk ordinaryüs matematikçi (d. 1894)
- 1959 - Ante Pavelić, Hırvat faşist siyasetçi (d. 1889)
- 1984 - Sam Peckinpah, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1925)
- 1993 - William L. Shirer, Amerikalı gazeteci, savaş muhabiri ve tarihçi (d. 1904)
- 2004- Amerikalı eleştirmen, sinemacı, tiyatro yönetmeni, öykü-roman yazarı, insan hakları savunucusu ve savaş karşıtı Susan Sontag, 71 yaşında öldü. Sontag, Vietnam Savaşı sırasında “beyaz ırkın insanlık tarihinin kanseri” olduğunu söylemişti.
- 2011 - Hasan Mutlucan, Türk Halk Müziği sanatçısı (d. 1926)
- 2016 - Debbie Reynolds, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcı, iş insanı ve koleksiyoncu (d. 1932)
- 2018 - Peter Hill-Wood, Britanyalı iş insanı (d. 1936)
- 2018 - Amos Oz, İsrailli romancı ve gazeteci (d. 1939)
- 2020 - Josefina Echánove, Meksikalı aktris, model ve gazeteci (d. 1927)
(derleyen: mstfkrc)