12 Eylül 2024 Perşembe

TEĞMEN YEMİN TÖRENİ KRİZİ (Dosya) - (soL)

Yemin krizinde herkes istediğini gördü: Sorunlu komutanlar, arızalı sistem, AKP'de giyotin ihtiyacı

Yandaş kalemlerin yorumları, teğmenlerin yemin krizinde faturanın komuta kademesine ve askeri eğitim sistemine kesileceğinin sinyalini veriyor. Kimiyse değişikliğin AKP içerisinde yapılması görüşünde.

AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın "Siz bu kılıçları kime çekiyorsunuz" çıkışı teğmenlerin yemini tartışmasını yeniden alevlendirdi.

Erdoğan'ın "Gereğini yaparız" dediği konuşmasından önce Cumhur İttifakı içerisinde birbiriyle çelişen açıklamalar vardı.

Eski AKP Milletvekili Mehmet Metiner', AKP Sözcüsü Ömer Çelik'in teğmenleri hem eleştirdiği hem sahip çıktığı açıklamasını zayıf bularak "Keşke daha kararlı bir dille vurgulasaydı" dedi.

Erdoğan'ın Başdanışmanı Yiğit Bulut ise "Ömer Çelik ne diyorsa odur! Hangi partiden olursa olsun kripto FETÖ’cülerin fitne çıkarma çabasına karşı dikkatli olalım!" paylaşımını yaptı.

MHP önce teğmenlere sahip çıktı, sonra konunun soruşturulmasını istedi. İlk günlerde “Teğmenlere güvenimiz tam”, “Teğmenlere tahkikat yok” haberleri yapan Türkgün gazetesi, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin "Atatürk istismar edildi, kutuplaştırma oluşturulmak istendi" açıklamasından sonra “Netliğe kavuşmalı” diyerek teğmenleri savunmayı bıraktı.

Özel: Kılıçtan Atatürk düşmanları ürker

Erdoğan'ın çıkışına siyaset cephesinden ilk yanıtı CHP Genel Başkanı Özgür Özel verdi.

"Teğmenler kılıcı kime çekerler biliyor musun? Dosta güven düşmana kaygı versin diye çeker. O kılıçtan kim ürker, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ordusuna düşman olanlar. O kılıçtan Atatürk düşmanları ürker."

Özel'in yardımcılarından Emekli Tümamiral Yankı Bağcıoğlu da "Safiyane o günün heyecanıyla yapılan bir gösteri.  Dolayısıyla ben en adil, en uygun neticenin alınacağını değerlendiriyorum" dedi. 

MİT devrede, ilk iki halkaya odaklanıldı

Erdoğan'ın konuşmasının ardından atılan adımları iktidara yakın Milliyet aktardı.

Buna göre inceleme hem Kara Kuvvetleri Komutanlığı hem Milli Savunma Üniversitesi tarafından yapılıyor, MİT ve Emniyet İstihbarat da yönlendirme olup olmadığını araştırıyor.

Teğmenlerin çoğunun kılıç çatma merasimi için geldiği düşünülüyor ve görüntülerde ilk iki halkayı oluşturan grup üzerinde duruluyor, daha önce prova yapıp yapmadıkları araştırılıyor.

Ayrıca Kara Harp Okulu birincisi Teğmen Ebru Eroğlu’nun “Arkadaşlarımın verdiği metni okuttum” dediği belirtiliyor.

Yeni Şafak yazarı: Teğmen, komutanını koruyor

Emekli Albay Ahmet Zeki Üçok, yemini yaptıran dönem birincisi Ebru Eroğlu’nun, "Neden böyle yaptınız?" diyen okul komutanına, "Yaptığımdan pişman değilim" diye yanıt verdiğini iddia etmişti.

Yeni Şafak yazarı Bülent Orakoğlu, Teğmen Eroğlu'nun bu çıkışını bir meydan okumadan ziyade bir komutanı koruma çabası olarak yorumladı.

 "Yeni mezun bir teğmenin 30 Ağustos’ta böylesine önemli bir günde toplumda tartışmalara yol açacağı açıkça belli olan bir inisiyatif kullanmasına askeri hiyerarşisi içinde izin verilmesi bana göre hayatın doğal akışına uygun görülmüyor. Teğmen Ebru Eroğlu kimi korumaya çalışıyor?"

                   Okulu birincilikle bitiren Ebru Eroğlu'nun diplomasını Cumhurbaşkanı Erdoğan verdi.

Nedim Şener: Sorun sistemde

Yemin emrinin yukarıdan geldiğini savunan bir diğer isim Hürriyet'ten Nedim Şener.

Şener, Erdoğan'ın yanlış anlaşıldığı görüşünde. "Bu kılıçları kime çekiyorsunuz" dedikten sonra teğmenlerden "Anadolu yavrusu" diye bahsedildiğini hatırlatan Şener, komutanların emri olmadan böyle bir yeminin yapılamayacağını söylüyor. Ardından henüz yanlışlanmayan bir iddiayı dile getiriyor: "Milli Savunma Bakanlığı yanında Milli İstihbarat Teşkilatı’nın konuyla ilgili araştırmaya dahil olması sonrası teğmenlerin bölük komutanı TSK’dan istifa etti."

Hatayı ne teğmenlerde ne de iktidarda arayan Nedim Şener, "sorun sistemde" diyerek bir kulis bilgisi aktarıyor: "Edindiğim bilgiye göre, MSÜ’de tüm idari, eğitim ve komuta kadrosu gözden geçirilecek. Milli Savunma Üniversitesi ile Milli Savunma Bakanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları eğitim dahil tüm sistemi elden geçirecek". 

Ahmet Hakan: Kararlılık da var şefkat de

Şener'e benzer bir yorumda bulunan gazetenin genel yayın yönetmeni Ahmet Hakan, "Erdoğan’ın teğmenler hakkında yaptığı konuşmasında... Sert cümleler de var, şefkat tınısı taşıyan cümleler de var" dedi.

Türkiye yazarı Cem Küçük, teğmenlerin Atatürkçülüğü istismar ettiğini iddia ederek, "O yüzden teğmenler laik sistemi koruyacağız diye kılıç çekemezler. Şimdi onu yapanlar demokratik sisteme hesap verecekler" dedi.

Küçük'ün "okuyamazlar" dediği "laiklik" vurgulu yemin birkaç yıl öncesine dek zorunlu olarak okutuluyordu.

AKP içine seslendi, 'giyotin' istedi

Yeni Şafak yazarı Aydın Ünal, geçen hafta köşesinde teğmenlerin yeminini "AKP'nin devrimciliğini yitirmesine" bağlamıştı. Bugün de AKP içine seslenen Ünal; Polatların tahliyesi, yemin krizi gibi başlıklarda toplumun zaten kötü olan ekonominin de etkisiyle manipüle edildiğini savunarak, AKP'nin bu süreci eskisi gibi yönetmediğini söyledi. 

Partide ismini vermediği kişilerin "başka hesaplar" içerisinde olduğunu belirten Aydın Ünal, bu kişiler için "giyotin" istedi.

"Bir giyotin, fiyat artış hızını keserken, fırsatçıların, operasyoncuların, asalakların, lejyonerlerin, pısırıkların da kellesini koparmalı. Bekliyoruz."

'Yemin ifade özgürlüğü kapsamında'

Halk TV'den Mehmet Tezkan, iktidarın tüm teğmenleri ordudan atmaya "gücünün yetmeyeceğini", okul birinci teğmeni atmayı da kamuoyu tepkisi nedeniyle "göze alamayacağını" yazdı.

Konuyu Anayasal çerçevede değerlendiren hukukçu Doç. Dr. Tolga Şirin, T24'teki köşesinde teğmenlerin yeminin "ifade" olduğunu dolayısıyla konunun "ifade özgürlüğü" kapsamında ele alınması gerektiğini yazdı.

15 Temmuz'daki darbe girişimi sonrası TSK'nin görev tanımının daraltıldığını ve muğlaklaştırıldığını hatırlatan Şirin, şu yorumda bulundu: "AK Parti’nin bunu üzerine almasının olası nedeni, geçmişte Anayasa’ya ve laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı hâline geldiğinin Anayasa Mahkemesi tarafından saptanmış olması sayılabilir.  Parti’nin sicilindeki bu veri, diğer darbe deneyimlerle birleştiğinde, algıda bir tetiklenmeye neden olmuş olabilir."

                                                             /././

Erdoğan'dan teğmenlere: Siz bu kılıçları kime çekiyorsunuz? Gerekeni yapacağız

Teğmenler kriziyle ilgili konuşan Erdoğan, "Bunların hepsini temizleyeceğiz. Ordumuz üzerinden siyasi hesap görülmesine müsaade etmeyiz" dedi.

30 Ağustos'ta Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni'nde yüzlerce öğrenci resmi törenin hemen ardından kılıçlarını havaya kaldırarak hep bir ağızdan dönem birincisi Ebru Eroğlu'nun öncülüğünde geleneksel "subaylık yemini" etmişti.

İktidarı ve ittifak ortağı MHP'yi ikiye bölen yemin tartışması sonrası AKP içinde de gerilim yaşanmış, Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ikinci bir açıklama yaparak "inceleme başlatıldığını" duyurmuştu. 

Erdoğan'dan sert çıkış

üAKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan konuyla ilgili günler sonra açıklama yaptı. 

Kocaeli’deki “21. İmam Hatipliler Kurultayı”nda konuşan Erdoğan sert bir çıkış yaparak, "Geçenlerde mezuniyet töreninde bazı istismarcılar ortaya çıkmak suretiyle kılıçlar çektiler. Bu kılıçları kime çekiyorsunuz?" dedi.

"Ordumuz üzerinden siyasi hesap görülmesine müsaade etmeyiz" ifadesini kullanan Erdoğan, şunları söyledi:

"Bu ordu milletindir. Ordumuzun yıpratılmasına izin vermeyiz. Geçenlerde malum mezuniyet töreninde bazı istismarcılar ortaya çıkmak suretiyle kılıçlar çektiler. Bu kılıçları kime çekiyorsun? Bunlarla ilgili olarak gerekli bütün araştırmaların hepsi yapılıyor ve oradaki birkaç tane kendini bilmez, bunlar da temizlenecek. Biz buralara durup dururken gelmedik. Bu 30 kişi olabilir, 50 kişi olabilir, kim olursa olsun ordumuzun içinde bulunması mümkün değildir. Bunların hepsini temizleyeceğiz.

3 tane birinci olan kızımız var. Birisinin adı İkra. Manisalı ve birinci oldu. Diğer ikisi de birer Anadolu yavrusu. Fakat tabii bu oyuna nasıl geldiler, gelindi, şimdi çalışmalarımızı yapıyoruz ve bu konuyla ilgili olarak da üniversitemizle görüşmelerimizi yaptık." 

                                                                /././

Teğmenler krizi: AKP-MHP cephesi karıştı, MSB 'gereken yapılacak' dedi

Teğmenlerin resmi tören sonrası yeminiyle ilgili tartışmalar Cumhur İttifakı'nda gerilime sebep oldu. AKP ve MHP'deki farklı görüşler kamuoyuna yansıdı, MSB ikinci bir açıklama yapmak zorunda kaldı.

30 Ağustos Zafer Bayramı'nda Milli Savunma Üniversitesi (MSÜ) Kara Harp Okulu Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni'nde yaşananlar günlerdir siyasetin yeni gündemi. 

Törende mezun olan yüzlerce öğrencinin resmi törenin hemen ardından kılıçlarını havaya kaldırarak hep bir ağızdan dönem birincisi Ebru Eroğlu'nun öncülüğünde yaptıkları geleneksel "subaylık yemini" iktidarı ve ittifak ortağını ikiye böldü.

Önce yeminin kaç yıldır resmi törenlerde yapılmadığı ardından da yeminin içeriği tartışma konusu oldu.

Bazı AKP'li isimler ve yandaş kalemler "darbenin ayak sesleri" dedi.

Cumhur İttifakı ortağı MHP, teğmenlerin kılıçlı yemin törenine önce destek verdi. "Teğmenlere güvenimiz tam" diyen MHP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir, "Ordumuzla milletimiz arasındaki sarsılmaz bağa halel gelmesine müsaade edilmez" ifadelerini kullandı.

Öte yandan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli "Yeminler arasındaki bir bölünmenin gelecekte Türk Silahlı Kuvvetleri içinde veya vatan savunmasında ayrılık ve aykırılık doğurmayacağının teminatı bugünden nasıl verilecektir?" diye sordu. "Kanuni yemin dışındaki yeminin üzeri Aziz Atatürk’le örtülmemeli ve gizlenmemelidir" dedi.

CHP ise tartışmalara doğrudan müdahil olmadı ve konuyla ilgili tutum alırken daha düşük profilli bir tavır sergiledi. Genel Başkan Özgür Özel teğmenleri savundu, "'Mustafa Kemal'in askerleriyiz' demişler. Birileri bundan da rahatsız olmuş, ne diyeceklerdi?" ifadelerini kullandı.

AKP içi gerilim dışarı taştı

Gelişmelerin ardından AKP Sözcüsü Ömer Çelik konuştu. Çelik çok net bir açıklama yaparak, "teğmenlere hakaret edilmesinin kabul edilemeyeceğini" belirtti. Çelik, "Burada iki kötü niyetli konu var. Bir takım bu görüntülerden ‘Erdoğan’a mesaj verildi, hükümete mesaj verildi’ şeklinde konuşulması, eski vesayet anlayışının diriltilmesi meselesidir" dedi.

Ancak AKP içi farklı sesler sosyal medyada gerilime dönüştü.

Eski AKP Milletvekili Mehmet Metiner'in "Sayın Bahçeli’nin kanun dışı yemin töreniyle ilgili gayet netlikle ortaya koyduğu bakış açısı keşke AK Parti’mizin değerli sözcüsü Ömer Çelik tarafından daha kararlı bir dille vurgulansaydı diyorum" sözlerine yanıt AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başdanışmanı Yiğit Bulut'tan geldi.

Bulut, X hesabından "'Teğmenler’ ve ‘yemin töreni’ ile ilgili Ömer Çelik ne diyorsa odur! Çer çöpün, dışlanmışların, büyük Türk milleti ve Türk Silahlı Kuvvetler arasında fitne çıkarma çabası nafiledir! Hangi partiden olursa olsun kripto FETÖ’cülerin fitne çıkarma çabasına karşı dikkatli olalım!" paylaşımını yaptı.

Bulut-Metiner gerginliğine eski AKP MKYK Üyesi Mücahit Birinci de dahil oldu.

Birinci'yse "Sayın Devlet Bahçeli'nin o korsan yemine bakış açısı en doğru olanı. Eğer siz, bu husustaki doğru olan ve tecrübe ile damıtılmış görüşleri FETÖ artığı, çer çöp ifadeleri ile genellerseniz, iki ihtimalden birini yansıtıyorsunuz demektir: Ya siz FETÖ artığısınız ya da çer çöp sizsiniz. Sözünüzün nereye gideceğini tartın ona göre söz söyleyin" ifadelerini kullandı.

Erdoğan 'sahip çıktı' iddiası

Hürriyet'in bugünkü haberine göre, AKP’nin, önceki gün Erdoğan başkanlığında yaptığı MKYK toplantısında da konu gündeme geldi.

Bazı MKYK üyeleri bu kutlamanın "askeri vesayet ve Türkiye’nin darbe geçmişini hatırlattığını ve konunun soruşturulması gerektiğini" söyledi. Bunun üzerine Erdoğan'ın "Ben alandan ayrıldıktan sonra olan bir hadise. Milli Savunma Bakanım ve Kara Kuvvetleri Komutanı’mla bu konuyu değerlendireceğim. Üç kız öğrenci birinci oldu, bu ilk kez oluyor. Aslında bu, ‘AK Parti zamanında kadınlar eve kapatıldı’ diyenlere iyi bir cevap. Bu kızlar Anadolu’yu yansıtıyor. Sohbet de ettim, hatta birinin adı İkra... Orada ne olduğunu bu hafta konuşacağım" dediği iddia edildi.

Haberdeki bir diğer iddiaya göre ise MSB Bakan Yardımcısı Şuay Alpay, "20 kişiyle başlayan bir grup... Dahil olanlarla birlikte 200 civarı olduğunu tespit ettik. Bir tepkisellikle mi yapıldı yoksa başka bir niyetle mi yapıldı, takip edip arz edeceğiz" ifadelerini kullandı.

MSB'den ikinci açıklama: İnceleme başlatıldı

AKP ve MHP'den ayrı ayrı sesler yükselirken Milli Savunma Bakanlığı (MSB) konuyla ilgili bugün ikinci bir açıklama yaptı.

MSB'nin 2 Eylül'deki ilk açıklamasında "Harp Okullarının mezuniyet törenleri 30-31 Ağustos tarihlerinde yapılmış olup mezun olan Teğmenlerin Harp Okulları ile idari bağı kalmamıştır. Teğmenlerin okula çağrılarak haklarında sosyal medya paylaşımları nedeniyle tahkikat açıldığı iddiaları doğru değildir" denilmişti.

MSB kaynakları bugünkü açıklamada, Kara Harp Okulu Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni'ndeki yemin görüntülerine ilişkin "bahse konu olayın her yönüyle incelendiğini, yapılacak tespitlere göre disiplin mevzuatı kapsamında kastı, kusuru, ihmali veya sorumluluğu olan personel hakkında gereken işlemlerin yapılacağını" bildirdi.

Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Tuğamiral Zeki Aktürk, "Kara Harp Okulu Sancak Devir Teslim ve Mezuniyet Töreni sonrasında kamuoyuna bazı görüntüler yansımıştır. Söz konusu görüntüler, özellikle sosyal medya üzerinden farklı yorum ve değerlendirmelerle bağlamından koparılıp bambaşka mecralara, boyutlara çekilmeye çalışılmakta, gerçeklikten kopuk kısır tartışmalar oluşturulmaktadır" dedi. Aktürk şöyle konuştu:

"Önceliği müesses disiplini muhafaza etmek olan Türk Silahlı Kuvvetlerimizde, disipline aykırı hiçbir eylem, olay ve duruma müsamaha gösterilmeyeceğinden en ufak bir şüphe duyulmamalıdır. Bahse konu olay da her yönüyle incelenmektedir. İnceleme sonucunda yapılacak tespitlere göre disiplin mevzuatı kapsamında kastı, kusuru, ihmali veya sorumluluğu olan personel hakkında gereken işlemler yapılacaktır. Dolayısıyla kamuoyu bu konuda müsterih olmalı ve kendi ajandalarına göre bu görüntüler üzerinden manipülasyon üretenlere itibar etmemelidir.

Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, Anayasa'ya ve kanunlara bağlı olarak, milli, manevi ve mesleki değerlerimiz çerçevesinde, Atatürk ilke ve inkılapları ile aklın ve bilimin rehberliğinde, Sayın Cumhurbaşkanımızın direktifleri ile amir ve komutanların emirleri doğrultusunda milletinin emrinde, görevinin başındadır."

Bakanlık kaynakları sosyal medya platformlarında MSB'ye, TSK'ye ve TSK personeline yönelik "küfür, iftira, tehdit ve hakaret"te bulunduğu söylenen kişiler hakkında suç duyurusunda bulunulduğunu da duyurdu.

                                                          /././

Kılıçlı yemin töreni: Kim ne tepki verdi?

Kara Harp Okulu mezuniyet töreninde yapılan gayrıresmi yemin ritüeli, düzen siyasetini karıştırdı. AKP'lilerin bazıları ateş püskürdü, bazıları itidalli. MHP sahip çıktı.

Günlerdir Türkiye'nin başat gündemlerinden biri Kara Harp Okulu’nun mezuniyet töreni.

Sebebi, törende ant içen 960 mezun teğmenden 400’e yakınının, yaklaşık bir saat sonra ettiği geleneksel "subaylık yemini". 

Resmi törenin ardından kılıçlarıyla bir araya gelen teğmenler, dönem birincisi eşliğinde “Mustafa Kemal’in askerleriyiz!” sloganı attıktan sonra bir ant daha içtiler. 

Önderlik eden teğmen, Harp Okulu’ndan birincilikle mezun olan Teğmen Ebru Eroğlu'ydu. 

Eskiden mezuniyet resmi programının parçası olan bu andın 15 Temmuz’daki Fethullahçı darbe girişiminden sonra resmi törenlerden çıkarıldığı biliniyor. 

Bu yemindeki “Laik, demokratik Cumhuriyet'e uzanacak eller karşılarında bizi bulacak” ve “Kılıçlarımız daima keskin ve hazır olacaktır” gibi ibareler kimilerince savunuldu, kimilerinde rahatsızlık yarattı.

Kimi AKP'liler 'darbe'ye yordu, 'muhalif sesler kesilmeli' dedi

AKP'li kalemler, yakın geçmişe dek yüzlerce defa okunmuş olan yeminde "darbenin ayak seslerini" duydu.

Yeni Şafak yazarı Yusuf Kaplan'a teğmenlerin yemini "Devletin en tepesinin alarm zillerinin çalmasına yol açacak tehlikeli bir oyun, bir “isyan” veya provokasyon" olarak göründü.

Türkiye'de her 10 yılda bir askeri darbe olduğunu hesaplayan Kaplan, yeni bir darbenin vaktinin geldiği sonucuna vardı. Teğmenlerin de darbe imasında bulunduğunu savunan Kaplan, askerlerin silahlı kuvvetlerden atılmasını istedi.

"Olmaz olmaz diyemeyiz artık! Aklımızı başımıza devşireceğiz! En küçük darbe imâsında bulunan herkesin apoletlerini teker teker sökecek bu devlet! Asla merhamet etmeyecek. Yeter artık!"

TV 100 yazarı Fuat Uğur, “Tam FETÖ elebaşının darbe imalı mesaj yayınladığı gün, tuhaf ve kaotik bir and içme ritüeli” yorumunu yaptı.

Türkiye Gazetesi yazarı Cem Küçük, teğmenlerin "muhalefetin dilini kullandığını" söyledi ve bunu suç saydı. İktidara çağrıda bulunan Küçük, "AK Parti gereken soruşturmayı ivedilikle yapmalıdır" dedi.

AKP’li eski milletvekili Mehmet Metiner, “O üniformanın altında yapılan davranış rahatsızlık verici, asla kabul edilemez. Gereği neyse yapılmalıdır’’ dedi. AKP MKYK üyesi eski milletvekili Orhan Miroğlu, “İyi saatte olsunların, askerleri göreve çağırdıkları dönemlerin yeni bir provası gibi mi oldu ne?!” ifadelerini kullandı.

Bazı AKP'liler, henüz sarayın tepkisinin de bilinmediği noktada, daha itidalli davrandı. Ahmet Hakan, "30 Ağustos’taki büyük zaferin yıldönümünde subay adaylarının kılıçlarını çekip “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” diye haykırmalarının sembolik bir anlamı vardır. O anlamda da yadırganacak, tuhaf bulunacak, tartışılacak hiçbir şey yoktur" yorumu yaptı.

Tahkikat iddiası yalanlandı

Tartışmalar sürerken teğmenler hakkında idari tahkikat başlatıldığına dair kulis bilgileri yayıldı. Milli Savunma Bakanlığı söylentileri saatler içerisinde yalanladı. Teğmenlerin mezun olduğu ve Harp Okulları'yla idari bağlarının kalmadığı vurgulanarak, okula çağırılıp haklarında tahkikat başlatılmasının mümkün olmadığı duyuruldu.

Teğmenlere yönelik henüz bir adım atılmadı ancak bu konuda yakın tarihli bir örnek var. Geçtiğimiz yıl Tuzla Piyade Okulu’nda bir teğmenin 10 Kasım’da yakasına Atatürk fotoğrafı takmamasıyla başlayan tartışma, ordu içerisinde cemaat/tarikat yapılanmalarının sürdüğünü gün yüzüne çıkarmıştı. Kamuoyuna yansıyan olay sonrası hem tarikatçı olduğu iddia edilen hem tepki gösterenlerden toplam 7 teğmen ihraç edilmişti. 

MHP sahip çıktı, Gelecek Partili isim Gülenci operasyona özlemini dile getirdi

AKP'nin iktidar ortağı MHP, teğmenlerin kılıçlı yemin törenine destek verdi. "Teğmenlere güvenimiz tam" diyen MHP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir, sözlerine şöyle devam etti: "Ordumuzla milletimiz arasındaki sarsılmaz bağa halel gelmesine müsaade edilmez. Bu sebeple hiç kimse farklı yollara ve algılara sebebiyet vermemelidir."

MHP'nin mesajı ittifak ortağınaydı. Nitekim AKP'li isimler de teğmenlere karşı açıktan tavır aldı. MHP'ye yanıt, CHP'yle yaşanan polemik üzerinden verildi.

AKP milletvekili Mustafa Varank, "Şanlı ordumuzu vesayetçi özlemler ile gündem etmeye çalışanların asıl niyetini çok iyi biliyoruz" derken, bu özlemin arkasında CHP'nin yer aldığını iddia etti.

Teğmenlerin yeminini "korsan tören" olarak niteleyen Varank, şu ifadeleri kullandı: "CHP yöneticileri iyi bilsin ki; Türkiye'yi vesayetçi günlerine geri döndürmeye çalışanlarla da Cumhurbaşkanımıza hakaret edenlere kol kanat gerenlerle de ona oy verenlere "gerizekalı" diyenleri onur konuğu yapıp baş tacı edenlerle de her alanda mücadeleye devam edeceğiz!"

CHP'nin, sokak röportajı nedeniyle tutuklanan Dilruba Kayserilioğlu'na verdiği desteğe imada bulunan Varank'ın sözlerini Yeni Şafak Yazarı Aydın Ünal ve Gelecek Partili Sema Silkin Ün sürdürdü.

Erdoğan'ın eski metin yazarı da olan Aydın Ünal, “Dilruba Kayserilioğlu” üzerinden “CHP sokağı kışkırtıyor ama sokak sahipsiz değil” dedi.

Aynı tehdit dilini kullanan Sema Silkin Ün, Ergenekon ve Balyoz kumpaslarına gönderme yaptı ve “Resmen 2007 senesinin bir tekrarını yaşıyoruz. Bu filmi daha önce izledik, tekrar izlemek isteyenler varsa bize göre mahsuru yok. Biz zaten birinci sezonu çok sevmiştik” yazdı.

CHP'nin listesinden Denizli'den seçilen Gelecek Partili Ün'ün "çok sevdiği" o operasyonlar Gülen Cemaati ve AKP ortaklığında yapılmıştı. Türkiye'de rejim değişikliğinin köşe taşlarından olan operasyon furyasının bir kumpas olduğunu, sonradan AKP de kabul etmek zorunda kalmıştı.

Ordu siyasetin dışında kalabilir mi? 

Eskiden beri orduya dair resmi tez, "orduda siyaset olmaz" şeklinde. Nitekim liberal yayın Serbestiyet'te konuyu ele alan eski asker Hakan Şahin, yazısının sonunda "Böyle bir bölünmeyi hangi ordu kaldırabilir?" diye sorarak, bu tezi bir kez daha dillendirdi.

Serbestiyet ekibi, başta eski Zaman yazarı Etyen Mahçupyan ve eski Taraf yazarı Yıldıray Oğur olmak üzere, Ergenekon sürecinde orduya karşı siyasi bir mücadele yürütmüş, şu ankinden çok daha büyük bir bölünmeyi kışkırtmışlardı.

"Orduda siyaset olmaz" resmi tezi, fiilen, "orduda bizim siyasetimiz dışında siyaset olmaz" yaklaşımını yansıtıyor. Zira kaçınılmaz olarak toplumun yansıması olan ordu da siyasetten azade değil.

Sermaye, özellikle AKP dönemindeki yayılmacı politikalarla birlikte, ordunun esas olarak yurtdışına yönelik silahlı güç olmasını, onun dışında hiçbir şeye karışmamasını savunuyor.

Ancak fiilen tüm siyasi özneler orduyla da ilişkilenmeye, burada ağırlık kazanmaya çalışıyor. Nitekim İçişleri Bakanlığı'na bağlanan Jandarma'daki törenlerde, laiklik ilkesine aykırı olarak dua okutuluyor. İktidar, ordudaki atamalarda tarikat bağlantılı isimleri kayırıyor.

Henüz Saray'ın yemin törenine ne tepki vereceği meçhul. Ancak orduya dair tartışmaların süreceği kesin.

(soL)                                     

                                                          

Sesini kaybeden masumiyet + ‘Hata yaptık’ diyen karar +Zapsu: Ya Mehmet Şimşek ya faşizm - Barış Terkoğlu/Cumhuriyet

 Sesini kaybeden masumiyet 

İnsan sesini kaybeder mi? Çığlığı duyulmuyorsa kaybeder.

Neyse ki bu kez konuşuyoruz. Yoksa Narin’in ölümü de sessizliğin dipsiz kuyusunda kaybolup gidecekti. Belki milyonlar “Bulun” diye bağırmasaydı, “Katil kim” diye sormasaydı cansız bedeni suların içinde daha çok bekleyecekti.

Narin için öfkeleniyoruz. Peki Narinler için?

Önümde bir kitap duruyor. Adı: Katilimi Tanıyorum. Yazarı: Gazeteci Sinem Nazlı Demir.

Sinem’in kitabı bir istatistik çalışması değil. Kadınların anlattığı ya da öldülerse tanıkların ağzından hikâyeleri.

“Katilimi Tanıyorum” adı tesadüfen konmamış. Çünkü ensestten tecavüze, yaralamadan katletmeye kadar failler eş, sevgili, baba, ağabey, amca, komşu... Narin örneğinde olduğu gibi kadınların hayatını en çok “tanıdıkları” erkekler karartıyor.

Kitabı hazırlarken Sinem ile konuşmuştuk. Birbirinden farklı profildeki kadınlara ulaşmaya çalışıyordu. Acaba evsiz bir kadın yaşadıklarını anlatır mı diye merak ediyordu.

Okuduktan sonra gördüm. Bir gün çantasını alıp aramaya başlamış: “Daha az görünen yerlerde kalmayı tercih ettiklerini öğrendim. Taksim Gezi Parkı’nın arka kısmına doğru gitmeye karar verdim. Orada dolaşırken bir bankta battaniyesi ve çantasıyla birlikte oturan Yağmur’u gördüm.”

Yağmur’un dostu yoktu. Aslında konuşmak istiyordu. Ama kime anlatacaktı?

Sinem’in uzattığı sigarayı aldı. Sesi çok kısık çıkıyordu: “Birçok olayda bağırmak ve çığlık atmak zorunda kalmış. Bu nedenle ses telleri zarar görmüştü.”

Yağmur’un şiddet öyküsü evin içinde başlıyordu: “Babam hep dövüyordu benle kız kardeşlerimi. İstismara gelecek olursak... İlk seferini hatırlıyorum. Bir keresinde gözümü açtığımda babamı yatağımda gördüm. (...) Kalktı yanımdan sonra. O gece altıma işemiştim. Kız kardeşime de aynısını yaparken görüyordum. Ama bir şey diyemiyordum.”

Babası rezilliğini artırmıştı. “Başkası yaparsa hamile kalırsın”, “Kimseye söyleme”, “El s...ceğine ben s..erim” Yağmur’un duyduğu laflardan bazılarıydı. Cesaretini toplayıp her şeyi annesine anlattı:‘Kendinizi korumayı bilmiyor musunuz? İyi bir şey olsaydınız babanız size bunu yapmazdı’ demişti. Göz yumdu, fırsat verdi.”

Aslında anne de şiddet mağduruydu: “Annemi çok döverdi. Kolunu, bacağını kırdığı oldu. Sopayla vuruyordu genelde.”

Yağmur’u istemediği bir adamla çocuk yaşında evlendirmeye zorladılar. Hamile kaldı. Şiddet yüzünden karnındaki çocuğu da düştü.

EVDE NE VARSA BOĞUYORDU

Üç kız kardeş de evden kaçmıştı. Yağmur da kaçtı. Polis bulup ailesine teslim ediyordu. O da yeniden kaçıyordu: “Sonra bir adamla karşılaştım. Esrar içiyordu. Çalışmıyordu. Onunla birlikte olduk, nikâh yaptık. Hamile kaldım. Esrar bulamayınca beni dövmeye başladı. Kızım doğdu ama bu durum yine de değişmedi. Ondan ayrıldım, Adıyaman’a gittim.”

Artık 23-24 yaşına geldi. Kafe sahibi Abdurrahman ile tanıştı. Birlikte yaşamaya başladılar:“Evlenmemiştik, hamile kaldım. Aldırmak istedim, aldıramadım. Kürtaj parasını toplayamadım. 200 liram eksik kalmıştı, yapamadım. Şiddet görmeye başladım. Beni boğuyordu hep. Evde ne varsa onlarla boğuyordu beni. Kemerle, örtüyle, yazmayla, bazen de elleriyle. (...) Çocuğum doğdu, çocuğumu da boğmaya çalışıyordu. Dışarı çıkıp eve geldiğimde de soyunmamı isterdi. Vücudumun her yerine bakardı. Bir farklılık var mı, birisiyle bir şey yaşamış mıyım diye. ‘Bizimkisi namus meselesi, anca ölüm bizi ayırır’ diyordu.”

Abdurrahman dışarıda çok kibar bir adamdı. Kimse bunları yaptığına inanmazdı. Ama evde şiddet şiddeti doğuruyordu. Yağmur artık çekiçle dövülüyordu. Bir gün sesleri duyanlar polis çağırdı: “(Abdurrahman) Kaçtı ve birinin evinde saklandı.  ‘Başına hep polis mi dikelim’ dedi polis bana. Duruşma yapıldı. Duruşma günü beni eve kadar takip etmiş. Sokakta önüme çıktı. ‘Ne istiyorsun benden’ diye bağırdım. Kalçamdan bıçakladı. ‘Hafif yaralama’ dediler. Karakoldakiler de hâlâ ‘Evine dön’ diyordu. Bu olaydan sonra beş ay ceza aldı. Şu an firari, aranıyor.”

KADINLAR BAĞIRIYOR ASLINDA

Saldırgan değil ama Yağmur kaçtı. İstanbul’da sokaklarda yaşamaya başladı:  “Havanın aydınlanmasını bekliyorum. Evdeyken de bekliyorum, babam yatağa gelmesin diye.

Çoğu zaman açtı. Yardımla yaşıyordu. Ancak uzanan çoğu zaman yardım eli olmuyordu: “Birinden simit istedim. ‘Açım’ dedim. Bana su ve yemek aldı. Avukat olduğunu söyledi. Sonra, ‘Birlikte otele geçebiliriz, kahve içip dertleşelim’ dedi. Otel odasında sabaha kadar bana tecavüz etti.”

Yağmur’un vücudunda bıçak izi, jilet izi, kafasına vurulan sürahinin izi var.

“Birisi bana bir şey yaptığında donakalıyorum. Bir şey yapamıyorum. Nefesim kesiliyor” diye savunmasız kalışını anlatıyor.

Erkeklerden nefret ediyor: “Hayatımda hiç erkek istemiyorum. Oğluma bile sırf erkek olduğu için tahammül edemiyorum.”

Elbette Yağmur çok bağırmış. Kimse, hatta annesi bile dönüp bakmamış. Bu yüzden en çok annesini affetmiyor.

Sonunda sesini yitirmiş: “Sessiz çığlığım çok ama duyan yok. Geceleri kadınlar bağırıyor aslında.”

Her kadının yaşamında emin olun en az bir tane şiddet izi var. Emin olun Narin’in ölümü de o köydeki ilk şiddet hikâyesi değil. Köy neden susuyor diye kızıyoruz ya. Emin olun o köy, çocuğa ve kadına şiddetin en yakınından geldiği, birbirinin pisliğini bilen tanıkların ise suskunluk duvarları ördüğü koca toplum düzeninin küçük bir parçası.

En acısı da onları koruyan İstanbul Sözleşmesi’nin “er doğan”ların isteğiyle bir gecede kaldırılması. Yetmedi, 6284 sayılı yasanın da aynı sona doğru gitmesi.

Kalem değil, kitap değil, ses kayboluyor. Duyulmayan her çığlıkta bir çocuğun masumiyeti ölüyor.                          /././

‘Hata yaptık’ diyen karar

Hakikat hiç değişmez sanırsın. Oysa hakikat da zamanla kendisini dönüştürür.

Kemal Kılıçdaroğlu ve Ahmet Davutoğlu.

İki lider, altılı masada yan yana geldi. Birlikte mücadele etti. Sonunda da seçim kaybedildi.

Gelgelelim aslında iki isim uzun yıllar siyasi rakipti. Davutoğlu; Dışişleri Bakanlığı, Başbakanlık, AKP Genel Başkanlığı yapmıştı. Haliyle Kılıçdaroğlu’nun eleştirilerinin hedefindeydi. En önemlisi, Davutoğlu uzun yıllar boyunca dış politikanın mimarı olarak görünüyordu. Bu alanda yapılan hatalarla adı yan yana anılıyordu.

İşte Suriye krizinin henüz başladığı günlerde, 9 Ekim 2012’de, Kılıçdaroğlu, grup toplantısında konuştu: “Türkiye’nin yanında kim var? Hamas var, Barzani var, Katar var, Suudi Arabistan var. Denklemin diğer tarafına dönüyorum. Suriye’nin yanında, İran, Rusya, Çin, Brezilya var. Dünya nüfusunun yarısı var. Bu stratejik derinlik midir, yoksa stratejik körlük müdür? Böyle bir anlamsız dengenin içine Türkiye’yi sokan bir süreci bizim başımıza bela eden, çapsızlığı dünyada bilinen, bir dışişleri bakanıyla yola çıkılırsa Türkiye’nin geldiği nokta budur. Bunun için engin bilgiye gerek yok. Bunu yapmak için ileri derecede geri zekâlı olmak lazım.”

İşte bu sözler Davutoğlu’nu kızdırdı. Kılıçdaroğlu’na tazminat davası açtı.

12 YILDIR SÜREN DAVA

Meğer tam 12 yıldır o davada iki isim hukuk mücadelesi veriyormuş. Son sözü söyler mi söylemez mi denen Anayasa Mahkemesi (AYM) de geçen günlerde kararını vermiş.

Koca 12 yılda neler olmuş derseniz...

Yerel mahkeme “çapsız” ve “ileri derecede geri zekâlı” ifadelerinin hakaret olduğu gerekçesiyle Kılıçdaroğlu’nu 4 bin lira tazminata mahkûm etmiş. Yargıtay önce bu kararı bozmuş. Yerel mahkeme kararında ısrar etmiş. Dosya Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nden de geçerek Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na gelmiş. Sonuç olarak “çapsızlığı dünyada bilinen” ifadesinin sert eleştiri, ancak “bunu yapmak için ileri derecede gerizekâlı” olmak lazım ifadesinin hakaret olduğu kanaatiyle ceza onanmış.

Olay orada kalmamış. Kılıçdaroğlu, Davutoğlu ile davasını AYM’ye taşımış. Tam da Erdoğan’ın Sisi’yi ağırlamaya hazırlandığı ve Suriye’de Esad’la görüşmek için teklifte bulunduğu günlerde, 17 Temmuz’da AYM kararını vermiş.

Önce şunu söyleyeyim...

Yargılama 12 yıl boyunca adeta Suriye politikasının tartışmasına dönmüş. Kılıçdaroğlu, Suriye politikasındaki hataları, sonunda Türkiye’nin başına gelenleri, bunun öngörülebileceğini söylemiş.

Elbette mesele Davutoğlu değildi. Bütün dış politika sorunları Davutoğlu’na mal edilse de onun görevi bıraktığı 2016’dan sonra da aynı politika uzun yıllar devam ettirildi. Aslında İhvan merkezli siyaset Erdoğan’ın tercihiydi. Rabia da onun sembolü olmuştu.

AYM’DEN MESAJ GİBİ KARAR

İşte AYM, 12 yıl sonra, Kılıçdaroğlu’nun Suriye sözlerinin suç olmadığı kararını oybirliğiyle verdi. Mahkeme kararında bazı ifadeler ise dikkat çekiciydi:  “(Kılıçdaroğlu) 2011 yılında Suriye’de başlayan savaş karşısında Türkiye’nin, hükümetin yanlış bir dış politika izlemesi sonucunda dünya nüfusunun yarısından çoğunu karşısına aldığını ifade etmiştir. Başvurucuya göre dış politikadan sorumlu bakan üstlendiği görev için yeterli nitelikleri taşımamaktadır. Bu fikri ifade etmek amacıyla başvurucunun davacı hakkında çapsız ifadesini kullandığı söylenebilir. Yine hükümetin bakanlık görevini yürütmesi amacıyla yanlış kişiye yetki ve sorumluluk verdiğini vurgulamak isteyen başvurucu, böylesi yanlış bir tercihin ancak zekâ geriliğinden ileri gelebileceğini belirtmiştir.”

Dahası da var.

AYM, kararında hukuki kanaatin ötesine geçen şu ifadelere de yer vermiş: “AYM’nin kanaatine göre başvurucu, ana muhalefet partisi genel başkanı sıfatıyla, konuşmanın yapıldığı tarihte henüz çok yeni olan Suriye savaşının Türkiye’nin jeopolitiği ve dış politikadaki konumu üzerinde yarattığı ve ilerleyen süreçte yaratması kuvvetle muhtemel olumsuzluklarla ilgili, ülke gündeminin ilk sıralarında yer alan güncel bir tartışma hakkında görüşlerini ifade etmektedir. Şu halde, başvurucunun konuşmasının keyfi ve somut dayanaklardan yoksun olduğu söylenemez.”

Sonuç olarak AYM, hem verilen cezanın bozularak yargılamanın yeniden yapılması gerektiğini söylemiş. Hem de Kılıçdaroğlu’na 30 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar vermiş.

Hükümet yine “AYM kararını uygulamak zorunda değiliz” der mi bilmem.

Ancak AYM, 12 yıl önce Suriye politikasına yönelik eleştirilerin 12 yıl sonra gerçekleşmesine yönelik utangaç bir tespit yapmış denebilir. Halihazırda AYM yargıyı temsil eden en yüksek karar organı olduğuna göre, Erdoğan’ın Sisi’nin elini sıkmasıyla yaşanan hatanın kabulünün, yargı kararıyla tescillendiği söylenebilir.

Milyonlarca insan öldü. Milyonlarcası evsiz kaldı. Şam’da namaz diye çıkılan, Mısır’da Sisi’yi devirmeye uzanan masal 12 yılda bitti. Gerçek mi? O kendisini geç de olsa tanımayanlara kabul ettirdi.

                                                     /././

Zapsu: Ya Mehmet Şimşek ya faşizm

İnsan konuştukça anlaşılabilir. Suskun olan ise daha çok merak edilir.

Cüneyd Zapsu bir dönem Türkiye'nin en çok konuşulan isimlerinden biriydi. İşadamlığının yanı sıra, AKP'nin Batı ile köprülerini kuruyordu. Partinin kurucuları arasında yer aldı. MKYK'da Erdoğan'a en yakın isimlerdendi. 2008'de siyaseti bıraktı. Halen DEİK'te Yönetim Kurulu üyeliği yapıyor.

AKP içinde Mehmet Şimşek'in göreve gelişinde Zapsu'nun etkili olduğunun konuşulduğunu duydum. Bunun üzerine Zapsu'yu aradım. Bu iddiayı kesin bir dille yalanladı. 2008'den beri siyasetten elini çektiğini, hatta iç politikaya dair konuları konuşmaktan dahi uzak durduğunu anlattı.

Zapsu merak edilen biriydi. Buna rağmen uzun yıllardır basında görünmüyordu. Sohbetimiz devam etti. Mehmet Şimşek'in ekonomi programını nasıl bulduğunu sordum. Zapsu'ya göre Şimşek'in başarısız olması durumunda faşizm tehlikesi vardı: "Çok hassas olmayı gerektiren bir zamandayız. Bunu hiç kimsenin yapmadığını üzüntüyle görüyorum. Memleketin orta ve uzun vadeli çıkarlarına odaklanmak zorundayız. Sadece muhalefette değil iktidar partisi içinde de bunu düşünmeyip anlık faydaya göre çok kimse çok laf ediyor.

Hepimiz biliyoruz. Ne kadar ağır bir bedel ödenmiş olsa da şu anda klasik ekonomi kurallarına döndük. Niye döndük? Neden bu ağır bedeller ödeniyor, neden daha da ödenecek? Nedeni belli. Birincisi, çok yüksek cari açık, rezerv eksilerdeydi hatırlayın, ekonomi için büyük bir risk olmuştu. İş hayatındaki herkes, 'ne zaman' diye beklemeye başlamıştı. İkinci sebep deprem. Çok büyük bir bütçe gerektirdi. Bir de EYT çıktı. Bir de KKM çıktı. Açıkçası başka çare kalmamıştı. Türkiye bir şirket olsa ben de genel müdürü olsam mecburdum bunu yapmaya. Aksi takdirde hiperenflasyona doğru gidiyorduk. Hiperenflasyon sosyal patlama yaratır. İnsanlar kaybedecek bir şeyi olmayıp sokağa çıktığında ne oluyor? İnsanlık tarihine bakın, bugünü dahi mumla aratacak faşizm! Ama sol ama sağ faşizm! Kalıcı fakirlik tehlikesi vardı. Şimdi alınan tedbirleri kim gelirse gelsin almak zorundaydı. Muhalefeti sadece şu an için ekonominin dışına taşısak diye düşünüyorum..."

Uzun yıllardır refah kaybı "sabır" diyerek geçiştirilen halkın sorduğu "ne zaman düzelir" sorusuna Zapsu şöyle yanıt verdi: "Şirketler bu yıl sonundan itibaren normal bütçelerini takip edebilecek. İşadamları olarak senede 6-7 sefer bütçe değiştiriyorduk. Ne olacağı belli değildi. Bütçeler artık takip edilebilir olduğunda enflasyon da normale gelir. Peki tüketici ne zaman hisseder? Önümüzdeki yaz ancak hissedebilir."

Zapsu, "Şimşek'in hiç hatası yok mu" sorusuna şöyle yanıt verdi: "Mehmet Şimşek hepimizin yapması gerekeni yapıyor. Ama bir şeyi iyi yapmıyor: Anlatım. Pazarlaması eksik. Bugün Financial Times'ta inanılmaz bir şey gördüm. Türkiye'nin Afrika'daki gücüne yarım sayfasını ayırmış. Biz bunları anlatamıyoruz. Gri listeden çıktık diye çok sevindik. Ama halk ne anladı bundan. Halbuki bunun ne olduğunu anlatmak lazım. Gri listeden çıkmadan yurtdışından gerçek yatırım gelmez. Faizle kazanan ve kanımızı emen sıcak para gelir. Hoş, iki sene evvel onu bile bulamıyorduk!"

İHRACATÇI OLARAK BAĞIRMAM GEREKİR AMA...

İstifa iddiaları yalanlansa da son günlerde Şimşek'in Saray'daki ekonomistlerle yaşadığı gerilim konuşuluyor. Zapsu'ya bunu da sordum: "Bazı iyi şeyler oldu. Ama siyaseten 'olmuyor, düzelmiyor' diyerek ödün verildiği takdirde eski duruma sıcak bir duruma düşme tehlikesi görüyorum. Siyasi gözükmekten çok çekiniyorum. Ama yiğidi öldür hakkını yeme. Bana göre iyi giden iki şey var, biri dış politika öbürü ekonomi. Bakın ben ihracatçıyım, perişan durumdayız. İhracatçı ağlıyor şu anda. Benim 'İhracatçı Cüneyd' olarak barikatlarda bağırmam gerekir. Ama memleketi düşünen Cüneyd olarak baktığımda, 'evet birileri bir miktar kan bırakacak, sıkıntılar devam edecek, aksi takdirde daha kötüsü gelirdi' diyorum."

Peki Şimşek görevi bırakırsa? Zapsu, buna şöyle yanıt verdi: "Bu işin Mehmet Şimşek'le alakası yok. Kim olursa olsun bu yönde gitmeli. Yoksa kalan demokrasiyi de kaldırırım, yerine faşizm koyarım, idare ederim, ne enflasyon kalır ne başka bir sorun kalır mı diyeceksiniz! Ne içerde ne dışarıda Şimşek'e muhalefet eden hiç kimseden 'bunu şöyle yapmayalım' diye bir şey duymadım. Mesele belli, enflasyonu ve cari açığı düşüreceksin. Burada da keskin kılıç: Büyüme yavaşlar, işsizlik artar. Kim başka ne yapacak Allah aşkına! Bu işle alakam yok, içerde bir rahatsızlık var mı bilmiyorum. Ama dışarıdan bakan biri olarak şahsen değil, prensiplerle bakıyorum. Sayın Cumhurbaşkanı'nın da 20 yılın sonunda bunu çok iyi gördüğünü ümit ediyorum."

Şimşek politikaları iktidar adına geçmişin özeleştirisi mi? Zapsu siyasetten uzak durmaya çalışıyor: "Siyasi değilim, hiçbir zaman da olduğumu sanmıyorum. İnsanları seviyorum. İnsan hata yapar. Herhalde hatalar görüldüğü için de bu yöne gelindiğini tahmin ediyorum."

ABD ÇİN'E YENİLDİ

Son dönemde konuşmalarını izliyorum. Bir zamanlar Batıcı olarak bilinen Zapsu, Batı politikalarını eleştiriyor. Ona "ABD, Çin ile savaşını kaybetti" tespitini sordum:  "Dünya öyle garip bir yerde ki... İki gün önce Telegram'ın kurucusu Fransa'da gözaltına alındı. Huawei'nin yöneticisini Kanada'dan getirtip alıyorlar. Hukuk, hak, ahlak... Hiçbir şeyin kalmadığı garip bir dünya oldu. ABD, dünyayı hegemonya altına almıştı. Ama Çin'i çok küçümsediler. Çok geç uyandılar. Bunlar Türkiye'yi nasıl etkiledi? Türkiye'nin değeri bence artık biliniyor. Neden diyorum? Bir savaşın içindeyiz çünkü artık. Sadece Rusya'yı zayıflatmak ve asıl meseleye yani Çin'e yönelmek için Ukrayna'da savaş çıkarıldı. Ukrayna diye bir şey kalmadı. Ukrayna umurlarında bile değil. Çin silahlanmayı da becerirse ki becerecek, bütün dünya hegemonyası Çin'e kayar. ABD'nin de en iyi ihraç malı bastıkları dolar. O gittiği an ABD biter! Dünyada bir büyük çatışma umarım olmaz. Olursa da bizim dışarıda kalmamız gerekir."

Zapsu, dinlediğim konuşmalarında "Batı rol model olma özelliğini kaybetti", "Zulümle abad olan kapitalist düzen yıkılacak" gibi ifadeler kullanıyordu. Sahi Zapsu değişti mi: "İnsanlar gelişiyor, değişiyor. İnsan değişmiyorsa eyvah demek gerekir. Benim dünyam 90'lara kadar çok basitti. Batı iyi doğu kötüydü. ABD süper, Rusya ve Çin felaketti. Filmlerde 'yaşasın Amerika' derdik. CIA'ya bayılırdık. Amerikan askerleri kazansın isterdik. Uyanmam Bosna ile başladı. Arkasından Irak, Afganistan, Filistin... İyi ve kötü, doğru ve yanlış değişti."

BELKİ DE IRAK'TA BUNU YAPMAZDIM

Zapsu, Meclis'ten Irak tezkeresininin geçmesi için çalışmıştı. Haliyle sordum: Bugün olsa yapar mıydı: "Ben de kendi içimde bunu soruyorum. Iraz tezkeresi için çalıştım. Bugün yine yapar mıydım? Belki de yapardım. Ali Babacan'ın günahını 'at pazarlığı' diyerek alıyorlar. Asıl mesele bizim Musul, Kerkük'e kadar bir bölgeyi kontrol etmemizdi. Bu iyi bir şey mi olurdu, bilmiyorum. Misak-ı Milli'nin içinde. Emin değilim, belki de yapmazdım. Ama herhalde yapmazdım. Herhalde diyorum, ama emin değilim. Çok kan akacaktı o yüzden bilmiyorum diyeyim."

Zapsu, Almanya'daydı. Ona, Batı'nın Türkiye'ye yönelik otoriterlik eleştirilerini sordum: "Almanya'dayım. Bizim gençlerimiz burayı beğeniyor. Ama Batı rol modelliğini kaybetti artık. Bizim kendimize göre bir model bulmamız gerekir. Siz ABD'de demokrasi olduğuna mı inanıyorsunuz? Evet, Kovid'e kadar Batı'da Erdoğan nefreti vardı, geçti. Hala bir miktar var. Ama eskisi gibi değil. Türkiye otoriterliğe gidiyor diyenler kendi ülkelerine baksınlar. Telegram'ın kurucusu ülkene geldiğinde patır kütür içeri alabiliyorsan, herkese farklı hukuk işletebiliyorsan artık demokrasiden bahsedebilir misin? İngilizler 90'lardan itibaren Rus zenginleri ülkelerine aldılar. Bütün paralarını yatırttılar. Sonra el koydular. En tepedelerindekilere 2022'de bunu sormuştum, 'biz zaten bir fırsat arıyorduk' dediler. Bu korsanlık değil mi! Korsanlık yapan bir ülke ne hakla bana demokrasi dersi verir! Yanlış anlamayın, bizimki iyi demiyorum. Bizimki de daha iyi olabilir. Ama bana kötü diyebilenin kendi evinin temiz olması gerekmez mi? ABD'nin İsrail'de yaptıklarına bakın. ABD'de mi demokrasi var? Trump'tan Le Pen'e dünyanın sıkıntısı bu. Biz de buna uymak zorunda kaldık."

ZAMANI GELİNCE MUHALEFET YAPALIM

Zapsu, ısrarlı iç politika sorularıma cevap vermedi: "Bu sıkıntıları atlatalım, en büyük muhalefeti ben de yaşarsam beraber yaparız. Türkiye'de doğruya doğru yanlışa yanlış olan iyi bir muhalefet olsa faşizm ihtimalini de önlemiş oluruz. Bakın, eleştirdiğimiz merkezileşmiş sistem kovid döneminde Almanya ve ABD'ye göre bize öyle avantajlar sağladı ki... Merkel'in söylediğini alttaki eyaletler yapmıyordu. ABD'de eyaletler başkanı dinlemiyordu. Bizde ise bir karar iki saat içinde her yerde uygulandı. Bir de dünyada hangi ülkenin böyle aşı seçme hakkı vardı? Türkiye'den başka ülkede yoktu. Merkezileşme krizlerde avantaj sağlıyor. Ancak dört yıldır kovid, savaş, Gazze krizinden kafamızı kaldıramıyoruz. Krizler bittiğinde inşallah ihtiyaç da olmaz bunlara."

Cüneyd Zapsu, nasıl bir muhalefet istiyor: "2000'lerde bir ara CHP'ye gireyim de muhalefeti biraz toparlayayım diye düşünüyordum. Sebebi neydi biliyor musunuz? AK Parti 100 tane şey yaptı. Diyelim ki 51'den fazlası iyidir. Ben ona inanıyorum. Bu partiden sonra diyelim bir başka parti gelecek. Bu iktidarın ırkçı, dinci, radikal olmaması için ikinci bir merkez parti lazım. O parti de geldiğinde kötü olanları yapmasın ama iyileri de bozmasın. Belki son zamanda inşallah değişim oluyordur."

AKKUYU'DA NELER OLUYOR

Cüneyd Zapsu, Rusya'nın isteğiyle Akkuyu Nükleer Santrali'nin yönetim kuruluna girmişti. Sonrasında istifa etmiş, şirkete dava açmıştı. Akkuyu'da gördüğü sorunları sordum: "Birincisi şu, teknoloji olarak Akkuyu çok iyi. Teknoloji, Siemens ve Alström üzerine temellendirilmişti. Ukrayna savaşından sonra bu iki şirket son parçaları vermiyormuş. Ama Çin'den alırlar, Çin eskisi kadar kötü değil. İdari konuda ise mutlaka Türkiye'nin azınlık bile olsa hisse alması gerekir. Yeni bakanın bunu bildiğini biliyorum. Mutlaka bizim orada söz hakkımız olmamız gerekir. Ruslar hatırlarsınız beni seçmişti. 'Bu herhalde Cumhurbaşkanı'na yakındır' diye seçtiler. Ama Cüneyd Zapsu Alman kafayla gidince olmadığını gördük. Ben onlara da yakın değildim, Türkiye'nin haklarını korumaya çalıştım. Mutlaka ama mutlaka yönetimde söz hakkımızın olması gerekir. Öte tarafta da askeri üs, radar olaylarını çoktan bizimkiler çözdüler. Yani ben söylemiştim, hemen üzerine gidildi.

Akkuyu kötü bir şey değil. Pahalı demek için iktisadı bilmek gerekir. En  pahalı mal, olmayan maldır. Bu arada ben bir zamanlar Greenpeace'ci bir gençken Akkuyu yönetimine girdim. Hatta 2000'li yılların başlarında hapse düşen Akkuyu eylemcilerine yardımcı olmuştum. Ama hep şöyle düşünmek lazım, ülkenin enerjiye ihtiyacı var. Alternatifin ne? En berbat kalitedeki linyit kömürü yakmak mı? Güneş enerjisine, rüzgara verebildiğimiz teşvikler düşük, olsalar da yetmiyor. Şu anda dünyaya baktığımızda da yanlış değil.

Türkiye'nin nükleere ihtiyacı var. Akkuyu dışında iki santral daha gerekir. Mutlaka baştan Türkiye'nin söz hakkı olması gerekir. Bu arada Türkiye istemediği an bakanlık aynı gün kapatır santrali. O kadar çok denetim hakkımız var ki... Ama yönetimde de olsak daha iyi olur. Sonuçta Rosatom Rusya'nın devlet şirketi.

Neden Ruslara verildi? Ben Amerikancı kültürden gelen biri olarak General Electric'in, Almanların Fransızların girmesini istedim. Mesela Almanlar 'kanunlar yeterli değil' dedi. Ama öbürleri siyaseten istemedi. Bir tek Ruslar girdi. Bütün kanunlar yolda yapıldı. Aksi takdirde 10 sene hazır olamazdık. İkinci santralde mutlaka daha başka alternatiflerimiz de olmalı. Ayrıca Türk şirketleri de girmeli. Çok stratejik bir sektör çünkü. Hatta devlet şirketleri de küçük de olsa ortak olmalı."

Erdoğan'ın ilk iktidar adımlarını birlikte attığı suskun yol arkadaşının bugün durduğu yer böyle. Bütün sözler söylense de hep eksik söz kalmıştır...

Not: Bir kısa tatil molası veriyorum. Dönüşte görüşmek üzere.