1) A101’de büyük tehlike: Bu ürünü satın alırken dikkat edin (Yeniçağ)
2) Rusya tahıl koridoru anlaşmasındaki rolünü askıya aldı (Yeniçağ)
3) TOGG’un fabrikasına ruhsat daha dün verilmiş. Bursa Belediye Başkanı Alinur Aktaş paylaştı(Yeniçağ)
4) İBB reklamını Kanal 7 kabul etti, NTV ve CNN Türk yayınlamadı(Yeniçağ)
5) Katıksız Atatürkçü Erol Manisalı hayatını kaybetti. Cumhuriyetin doğduğu gün vefat etti (Yeniçağ)
Katıksız Atatürkçülüğüyle tanınan ünlü yazar Prof. Dr. Erol Manisalı 82 yaşında hayatını kaybetti. Ünlü yazar Prof. Dr. Erol Manisalı bugün sabaha karşı tedavi gördüğü Başkent Üniversitesi Hastanesi'nde 82 yaşında yaşamını yitirdi. Prof. Dr. Erol Manisalı 1940 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. London School of Economics’den mezun oldu. 1975 yılında profesör unvanını aldı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde Öğretim Üyeliği yapan Prof. Dr. Erol Manisalı aynı kurumun Avrupa ve Orta Doğu Araştırmaları Merkezi'nin başkanlığını üstlendi. Yurtiçinde ve İngiltere, ABD, Japonya, Almanya, İsviçre, Hollanda, Belçika, Avusturya, Norveç ve Mısır'da çok sayıda konferans verdi ve uluslararası konferanslarda aktif katılımcı olarak bulundu.Uluslararası İktisadi ve Siyasi İlişkiler ile Türkiye-Avrupa ilişkilerinde uzmanlaşan Prof. Dr. Manisalı bu konularda araştırmalara ve kitaplara imza attı. Uzmanlık alanlarında ve onun dışında uluslararası konularda ve Türkiye'nin ekonomik süreçlerine ve dış ilişkilerine ilişkin, Attilâ İlhan'la sohbetlerini içeren ve denemelerini bir araya getiren Prof. Dr. Manisalı’nın 40'ın üzerinde kitabı bulunuyor.Prof. Dr. Manisalı'nın çoğu yurtdışındaki bilimsel ve araştırmaya yönelik dergilerdeki makalelerinin yanında, gazete ve dergilerde çok sayıda makalesi yayımlandı. Avrupa ülkelerinin hemen hepsinde, ABD, Çin, Japonya ve Mısır'da onlarca konferanslar verdi ve çok sayıda seminere katıldı. Yerli ve yabancı medyada çok sayıda televizyon programına katıldı ve güncel gelişmeler üzerine kamuoyunu aydınlattı. 1970'lerden itibaren birçok araştırmaya imza atan Prof. Dr. Erol Manisalı’nın başlıca araştırmaları şunlardır: Otomotiv Sanayisinin AET Karşısındaki Durumu, Türkiye'de Demir-Çelik Sanayisi ve AET Karşısındaki Rekabet Koşulları, İlaç Sanayisinin AET Karşısındaki Durumu, Türkiye'de Küçük ve Orta Ölçekli Sanayinin Geleceği, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ve Bölgesel İşbirliği. Economist, Newsweek, L. Expansion, L'Heb'do (İsviçre), Wall Street Journal, die Welt, F.A. Zeitung, die Presse; BBC, ITV, Deutsche Welle gibi yabancı medya kuruluşlarında da açıklamaları, değerlendirmeleri ve söyleşileri yayımlandı. Bugüne kadar Cumhuriyet'teki köşe yazılarına devam eden Prof. Dr. Manisalı alanında pek çok ödülün de sahibiydi.(BASTON SEVDASI) Baston merakıyla da bilinen Prof. Dr. Manisalı, geçen aylarda baston koleksiyonundan oluşan bir sergi açmıştı. Schneidertempel Sanat Merkezi’nde açılan sergide yirmi beş adet antika baston yer almıştı.
6) Rusya: İngiltere Donanması yetkilileri Nord Stream saldırısında rol aldı (SOL)
Rusya Savunma Bakanlığı, İngiltere Kraliyet Donanması yetkililerinin 26 Eylül'de Baltık Denizi'ndeki Nord Stream boru hattı ağındaki patlamaların planlanması ve uygulanmasında yer aldığını belirtti.
Rusya, Danimarka ve İsveç'in olayları soruşturmasını engellediğini belirtirken Kuzey Akım boru hattı patlamalarını "uluslararası terör eylemleri" olarak sınıflandırıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, soruşturmanın ancak Moskova'nın katılması halinde güvenilir ve objektif kabul edilebileceğini savunuyor. Eylül ayında, Baltık Denizi altında Nord Stream 1 ve 2 sualtı boru hatlarının dört dizisinden üçünde patlama meydana geldi. Patlamalar Almanya'ya gaz dağıtımını durdurdu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bunun Avrupa'nın enerji altyapısına kasıtlı bir saldırı olduğunu belirterek patlamalardan ABD ve İngiltere'nin sorumlu olabileceğini ima etti. Nord Stream 2'nin inşaat Eylül 2021'de tamamlandı, ancak Almanya faaliyete geçmesini erteledi.
7) Pfizer Covid-19 aşısına 100 katı zam yapacak(Cumhuriyet)
Bilim insanları Özlem Türeci ve Uğur Şahin’in kurduğu BioNTech ile Covid-19 aşısı geliştiren Pfizer, hatırlatma dozuna yüzde 10 bin zam yapmayı planlıyor.
ABD merkezli Pfizer ilaç şirketi, koronavirüse karşı BioNTech ile geliştirdiği aşılara zam yapmayı planlıyor. Plana göre Pfizer, üretimi doz başına tahmini 1,18 dolara mal olan Comirnaty için 130 dolar kadar ücret talep edecek. Quartz ekonomi dergisinin haberine göre, Pfizer, Comirnaty'nin çok dozlu aşının yerine geçeceğini ancak 2023 yılından itibaren 110 ila 130 dolar arasında satılacağını açıkladı.(FİYAT NEDEN YÜKSELİYOR?) Pfizer yaptığı açıklamada, "Covid-19 aşısının yapım ve dağıtım maliyetlerini artıran acil durum ve geleneksel model arasında önemli farklar var" dedi. Pfizer,"Bu maliyetler arasında tek bir kanal yerine birden fazla kanal ve ödeyici aracılığıyla dağıtım yapmanın yanı sıra dozları üç kata kadar daha pahalı olabilen ve daha yüksek nakliye maliyetleriyle karşılaşan tek şişelerde üretmek de yer alıyor" diye ekledi. Pfizer ayrıca, şirketin beklentisinin, özel sigortalı hastaların çoğunun aşı için cepten ödeme yapmamaya devam edeceği ve sigortasız hastalara aşıyı ücretsiz olarak almaya devam edebilmeleri için mali yardım sağlayacağı yönünde olduğunu belirtti.
8) İşçiler olmadan cumhuriyet olmaz (ARZU ÇERKEZOĞLU-DİSK Genel Başkanı/BİRGÜN)
"Nüfusun çok büyük bir çoğunluğunun kölelik koşullarını sürdürerek Cumhuriyet’i yeniden inşa etmemiz, ayağa kaldırmamız mümkün değildir. Bugün Cumhuriyet önümüzdeki yüz yılda ancak ve ancak Emeğin Türkiye’si olarak var olabilecektir."
Sözlük tanımına baktığımızda cumhuriyet, bir ulusun egemenliği kendi elinde tuttuğu yönetim biçimine denir. Halk, topluluk anlamına gelen “cumhur”dan türetilmiş bir kavramdır. Yani özünde Cumhuriyet halkın egemenliğine işaret eder.
Cumhuriyet ile beraber egemenliğin kaynağı değişir. Egemenlik artık bir hanedan ailesinden gelmez, babadan oğula geçmez. Egemenliğin kaynağı “cumhur” olarak ifade edilen halktır.
Öte yandan özellikle son yarım yüzyılda tüm dünyada halkın geniş kesimlerinin söz ve karar hakkının giderek daha fazla kısıtlandığı, halkın geniş kesimlerinin siyasetten dışlandığı gelişmeleri, örneğin neoliberalizmin tahribatını göz ardı ederek, bu yıkım yok sayılarak insanlığın tarihsel bir kazanımı olan cumhuriyet deneyimlerini geleceğe taşımak da oldukça zordur.Özellikle nüfusun dörtte üçü ücret gelirleriyle geçinen bugünün Türkiye’sinde işçi sınıfının ‘cumhur’dan dışlanmasına dair her adım, aslında fiilen Cumhuriyet’in ortadan kaldırılmasına yönelik bir hamledir. Nüfusun dörtte üçünün kendi geleceği, ülkenin geleceği, neyi üreteceği, nasıl üreteceği ve nasıl bölüşeceği üzerinde söz ve karar hakkının olmadığı bir düzene her şey denebilir ama maalesef Cumhuriyet denemez. Özellikle son 30-40 yılda, nüfusun hızla işçileştiği koşullarda, hem nicel olarak çoğunluk olan hem de ülkenin tüm değer ve güzelliklerini üreten milyonların söz sahibi olmadığı bir cumhuriyet, ismiyle çelişecektir. Kısacası işçi sınıfı olmadan cumhuriyet olmaz.
Sadece ülkemizde değil, az ya da çok tüm dünyada demokratik kazanımların gerileyerek otoriter, baskıcı, ayrımcı iktidarların yükselişini görüyoruz. Bu yükselişin temelinde, emeğin örgütlenmesinin engellenmesine dayalı politikalar vardır. Her yerde ve her tarihsel dönemde sendikalar başta olmak üzere emeğin örgütlü gücü zayıfladıkça, işçi sınıfının toplumsal ve siyasi gücü geriletildikçe demokrasi de gerilemiştir
Türkiye de yarım asırdır bu politikaların cenderesindedir. 24 Ocak ve 12 Eylül ile başlayan iktisadi açıdan liberal, siyasal açıdan otoriter ve baskıcı rejim giderek kurumsallaştı ve bugünkü rejimin yolu işçi sınıfının örgütlerinin dağıtıldığı, halkın hakkını arayıp soracağı demokratik tüm kanalların ortadan kaldırıldığı darbe koşullarında kuruldu.
Askeri zor ile önü açılan neoliberal politikalar bugüne kadar neredeyse kesintisiz sürdü. Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana yaratılan ekonomik değerler tek tek satıldı. Özelleştirmeler ile Türkiye’nin kamusal birikimi yok edildi. Kamu ekonomisi özelleştirildi ve kamu hizmetleri ticarileştirildi. İşçi sınıfının kazanımları saldırıya uğradı; sağlık, sosyal güvenlik ve eğitim alanları başta olmak üzere sosyal haklar paralı hale getirildi, metalaştırıldı. Çalışma hayatında güvencesizlik arttı. Esneklik uygulamaları ile işçi sınıfının kazanımları ve koruyucu düzenlemeler zayıflatıldı. İş hukukunun koruyucu düzenlemeleri birer birer ortadan kaldırıldı. Çalışma yaşamı sadece güvencesiz değil, güvenliksiz bir hal aldı. Çalışırken ölüm, iş cinayetleri azalmak bir yana arttı.Tüm bu saldırıları gerçekleştirmek için dikensiz gül bahçesi yaratılmak istendi. Sendikal haklar ağır baskılarla yüz yüze kaldı. Sendikal haklar hem yasal düzeyde hem uygulamada aşındı. Bunun sonucunda sendikalaşma ve toplu pazarlık kapsamı ciddi biçimde zayıfladı. Türkiye işçi sınıfının yüzde 90’dan fazlası sendikal korumadan yoksun bırakıldı. Neoliberal örgütsüzleştirme saldırısı özellikle AKP döneminde hız kazandı ve Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun (ITUC) Küresel İşçi Hakları endeksinde ülkemiz dünyada işçilerin haklarının en kötü olduğu 10 ülke arasına girdi.
Grev hakkı devlet tarafından sistematik biçimde ihlal edilerek kullanılamaz hale getirildi. Yine AKP iktidarı döneminde grevler erteleme adı altında yasaklandı. Üstelik ülkemizin Cumhurbaşkanı anayasal bir hak olan grevleri yasaklamayı yerli ve yabancı sermaye temsilcilerine canlı yayınlarda övüne övüne anlattı, onlardan alkış aldı. Sadece grev hakkının değil salon toplantılarından yürüyüşlere, imza toplamaktan mahkemede hakkını savunmaya kadar her türlü demokratik hak arayışının keyfi biçimde kısıtlandığı ve engellendiği bir ülke, sermayenin bu alkışları arasında adım adım inşa edildi.
Geçmişte de kalıcılık kazanamayan demokratik haklar bir bir ortadan kaldırıldı. Laikliğin ortadan kaldırılması ile işçi sınıfının tevekkülü sağlanmak istendi. İşçi sınıfının birliğinden korkulduğu için ayrımcı politikalar, böl-parçala-yönet politikaları hız kazandı. Ve en nihayetinde amaç hasıl oldu ve ülkemizde otoriter bir başkanlık rejimi getirildi. Türkiye ağır bir demokrasi krizi içine girdi. Kuvvetler ayrılığı ortadan kalktı, tüm kuvvet tek kişide toplandı, denge ve denetleme mekanizmaları işlemez oldu. Yargı bağımsızlığını ve tarafsızlığını tamamen yitirdi; uluslararası antlaşmalar bir kenara atıldı. Seçme ve seçilme hakkına dahi el uzatıldı.
Cumhuriyet’in altını oyan ve tek adam rejimini yaratan süreç aslında toplumun en büyük kesimi olan ücretlileri baskı altında alarak, son lokmasına göz koyma stratesinin bir parçası olarak, evet bir sermaye programı olarak işletildi. İşçi sınıfının kendi hak ve çıkarlarını savunan bir sınıf olarak var olmaması için her türden ırkçı, gerici, ayrımcı, baskıcı ve otoriter politikaya ihtiyaç duyanlar, cumhuriyetin temellerinin sarsılmasından hiç de rahatsızlık duymadı. Aksine aktif veya pasif biçimlerde bu sürece destek verdi.Sayısal olarak hızla artarken, siyasi ve toplumsal etkisi azalan bir işçi sınıfı hayali, cumhuriyetin temellerini tamamıyla sarstı. Egemenliğin kayıtsız şartsız millette olduğu bir yönetim biçimi olarak tarif edilen Cumhuriyet fikri, o milletin çoğunluğu işçileştiği andan itibaren sermayenin hayalleriyle taban tabana çelişti.
İşte bu nedenle, sermayenin bu egemenliğini, nüfusun çok büyük bir çoğunluğunun kölelik koşullarını sürdürerek Cumhuriyeti yeniden inşa etmemiz, ayağa kaldırmamız mümkün değildir. Bugün Cumhuriyet önümüzdeki yüzyılda ancak ve ancak Emeğin Türkiye’si olarak var olabilecektir. İnsanca yaşayabilmek ve geleceğe umutla bakabilmek için neoliberalizmin ve otoriter rejimin tahribatlarını ortadan kaldıracak ve harcında eşitlik, özgürlük, demokrasi, sosyal ve ekonomik haklar olan emeğin dünyasını ve Türkiye’sini inşa etmek mümkün ve zorunludur.
Yani önümüzdeki dönemde, kritik bir seçim sürecinde sadece nasıl bir Cumhurbaşkanı sorusuna yanıt vermeyecek, daha da önemlisi nasıl bir cumhuriyet istediğimize, cumhuriyetin nasıl kendi anlamının hakkını vermekten edindiği güçle yaşayabileceğine dair fikirlerimizi de savunacağız.
DİSK olarak Cumhuriyet’i yaşatmanın zorunlu ve mümkün yolunu, sermayenin değil halkın egemenliğini esas alan “EmeğinTürkiye’si” olarak tanımlıyoruz. Emeğin Türkiye’sinde demokratik ve sosyal bir cumhuriyet için mücadele başlıklarımızı önümüzdeki günlerde kamuoyuna duyuracak ve bu mücadeleyi örgütleyeceğiz. Sermaye egemenliğinin enkaza çevirdiği bu ülkeyi, en demokratik, en barışçı, en özgürlükçü, en adil, en eşitlikçi biçimiyle, Emeğin Türkiye’si olarak kendi ellerimizle yeniden kuracağız.
(derleyen: mstfkrc)
