13 Kasım 2022 Pazar

BELLEK - 14 KASIM -

 


 OLAYLAR: 

  • 1889 - New York World çalışanı Nellie Bly, 40.071 kilometre sürecek olan Dünya seyahatine başladı. Seyahatine esin kaynağı olan Seksen Günde Devr-i Âlem'in yazarı Jules Verne ile de bu seyahati sırasında tanıştı.
  • 1908- Einstein, Kuantum teorisinin sunumunu yaptı.
  • 1913- İkinci Balkan Savaşı’ndan sonra, Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında Atina Antlaşması imzalandı.
  • 1914 - Fuat Uzkınay, ilk Türk filmi sayılan "Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı"nı çekti.
  • 1918 - Çekoslovakya'da cumhuriyet ilan edildi.
  • 1922 - BBC, Birleşik Krallık'ta radyo yayınlarına başladı.
  • 1922 - Tekirdağ'ın Malkara ilçesinin kurtuluşu.
  • 1925 - Sivas'ta bazı kişiler şapka inkılabına karşı duvarlara yazılar astı. İmamzade Mehmet Necati, bu nedenle idama mahkûm oldu.
  • 1940 - Birleşik Krallık'ın Coventry şehri hava saldırısına uğradı; 100 sivil öldü.
  • 1941 - Türkçe Terimler Cep Kılavuzu yüksek okul öğretmenlerine dağıtıldı.
  • 1944 - Ahıska Türkleri'nin Ahıska'dan sürülmesi.
  • 1958 - Hukuk Profesörü Ragıp Sarıca, "Gazetecilerin tevkif edildiği yerde demokrasi yoktur" dedi.
  • 1960 - Yassıada duruşmalarında, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'yla ilgili döviz yolsuzluğu davası başladı. Aynı gün, eski Başbakan Adnan Menderes’in yargılandığı "Bebek Davası"nda delil olarak bebeğin kemikleri Ankara'dan getirildi.
  • 1963- İstanbul’da her türlü grev ve lokavt, Sıkıyönetim Komutanlığı’nın iznine bağlandı. İstanbul’daki Bozkurt Mensucat Fabrikası’nda toplu sözleşme görüşmelerinin tıkanması üzerine 300’ün üzerinde işçinin -Türk-İş yönetimine rağmen- dün başlattığı “yasadışı grev” devam ediyor. Sıkıyönetim Komutanlığı grev-lokavtların “izne tabi olduğu”nu hatırlattı.
  • 1964- Türkiye’de kamu sektörünün takip edeceği konut politikası ve kamu kuruluşlarının hangi tip konutlara kredi verebileceği konularını kapsayan kararname yayınlandı. Buna göre halk tipi konutların yüzölçümü en fazla 63 metrekare olacak. 1 Ocak 1963 ile 13 Kasım 1964 tarihleri arasında konut almak için başvurmuş olanlara asgari veya orta nitelikli halk konutları yapımı için kredi verilecek. Orta nitelikteki konutların faydalanma alanı 100 metrekareyi buluyor.
  • 1964 - Amerikalı aktör Kirk Douglas, "iyi niyet elçisi" olarak Türkiye'ye geldi. Başbakan İsmet İnönü, Douglas'ı kabul etti.
  • 1969 - Muammer Kaddafi, Libya'daki bütün yabancı bankaları kamulaştırdı.
  • 1969 - NASA, Ay yüzeyindeki ikinci insanlı görev için Apollo 12 uzay aracını fırlattı.
  • 1970- Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran: “Türkiye Çin Halk Cumhuriyeti’ni artık tanımalı ve Birleşmiş Milletler’e alınması oylamalarında aleyhte oy kullanmamalıdır.”
  • 1970-  Kapatma kararı alınan Robert Kolej yüksek kısmının özerk bir Türk Üniversitesi’ne dönüştürülmesi talebiyle Kolej öğrencileri Beşiktaş’tan Taksim’e yürüdü. Yürüyüşe Güzel Sanatlar ve Maçka Teknik Okul öğrencileri de destek verdi.
  • 1971 - Mariner 9, Mars gezegenine ulaştı ve başka bir gezegenin yörüngesinde dönen ilk uzay aracı olma unvanını kazandı.
  • 1972 - İsmet İnönü, 5 Kasım'da CHP’den, bugün de milletvekilliğinden istifa etti.
  • 1975- Ankara Merkez Cezaevi’nde aralarında Yılmaz Güney’in de bulunduğu siyasi tutuklular Devlet Güvenlik Mahkemeleri’ni protesto için 7 günlük açlık grevine başladı
  • 1975 - İspanya, Batı Sahra'daki egemenlik hakkından vazgeçti.
  • 1976- İstanbul Üniversitesi Yönetim Kurulu, öğretim özgürlüğü ve can güvenliği kalmadığı gerekçesiyle öğretimi süresiz olarak tatil etti.
  • 1976 - Çayırhan Termik Santrali ve Kömür Üretim Tesislerinin temeli atıldı.
  • 1977- Çağdaş Hukukçular Derneği Başkanı Halit Çelenk: “Anayasa Mahkemesi, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanması sorununa en kısa zamanda açıklık getirmelidir.” İstanbul Barosu Başkanı Orhan Apaydın:”Cezaevleri patlamaya hazır bir barut fıçısı gibi. Bir yandan baskı ve terör sürerken, öte yandan esrar girer, bıçak girer, tabanca girer… Cezaevlerinin hiç birinde can güvenliği yok.”
  • 1979- CHP’li Yozgat Milletvekili Veli Zeren, 14 Ekim’de tek senatörlüğü MHP’nin kazanmasının ardından Yozgat’ta faşist baskıların arttığını, Kars, Sivas ve Ağrı’dan gelen araçların durdurulup içindekilerin sorgulandığını, yurttaşların çarşıya inemez hale geldiğini söyledi.
  • 1983 - Barış Derneği davası sonuçlandı. 18 kişi 8 yıl, 5 kişi de 5 yıl hapis cezasına mahkûm oldu.
  • 1984 - Türkiye millî futbol takımı, kendi sahasında İngiltere'ye 8-0 yenildi.
  • 1985- 939 sanıklı Artvin Devrimci Yol Davası’nda karar çıktı: 11 ölüm, 10 ömür boyu hapis ve 350 çeşitli hapis cezası, 439 beraat.
  • 1985 - Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu.
  • 1985- Atmosferin ozon tabakasının, Antartika üzerindeki bölümünde önemli ölçüde bir incelme saptandı. İlk kez 1975’te, özellikle deodorantlardan yayılan kloroflorokarbon gazlarının ozon tabakasına zarar verdiği belirlenmişti. Alınan önlemlere karşın, ozonun ancak 21’inci yüzyılın ortalarında normal kalınlığa döneceği açıklandı
  • 1988- 12 cezaevinde 2 bine yakın mahpusun sürdürdüğü açlık grevlerine destek için Cağaloğlu’ndan Vilayet’e yürümek isteyen 400 kadar öğrenciyi polis dağıttı: 6 gözaltı.
  • 1989- İstanbul Cağaloğlu’ndaki “Gazete” gazetesi bürosuna bir haberden dolayı 1 hafta içinde 2.kez silahlı saldırı yapılmasını protesto için 1.000’e yakın gazeteci Vilayet’e yürüdü. Polis barikatını aşıp Vali ile görüşemeyen gazeteciler geri dönüp Cağaloğlu’ya yürüdü.
  • 1990- Sıddık Bilgin davasında bir er, Bilgin’in Karakoldaki sorgu sırasında öldüğünü, yüzbaşının talimatıyla cesedin araziye götürülerek kaçıyormuş gibi ateş edilip, Karakol’un 40 metre yakınına elbiseleriyle gömüldüğünü ve bu senaryoya uygun tutanak imzalatıldığını söyledi.
  • 1990- Berlin’de yıllardır boş 130 harabe evi işgal edip yerleşen “anarşist ve otonom” gençlere karşı iki gün önce 1.500 polisin başlattığı operasyona 500 kadar genç çatışarak direniyor: 150’si polis yüzlerce yaralı, 135 gözaltı var.
  • 1991 - Anadoluhisarı açıklarında koyun yüklü bir yabancı gemi, başka bir yabancı bandıralı gemiyle çarpıştı; 2 gemici kayboldu, 22 bin koyun boğuldu.
  • 1992- – TÜYAP Kitap Fuarı’nda Günay Aslan’ın Yurt Yayınevi’nden çıkan “Cop Cumhuriyeti” adlı kitabına el koymak isteyen polis, yayınevi sahibinin “kitaba el konulamayacağı, ancak sergiden kaldırılmasının istenebileceği” uyarısı ve kitapseverlerin tepkisi üzerine geri döndü
  • 1992- Denizli’de sergilenen 6 nü fotoğraf valinin emriyle kaldırıldı. 
  • 1993- Saz sanatçısı Fevzi Kurtuluş, DİSK/ Tekstil-İş’in Ortaköy Kültür Merkezi’nde düzenlediği “İşçi Şöleni” sonrasında gözaltına alındı.
  • 1993 - Naim Süleymanoğlu, Dünya Halter Şampiyonası'nda üç altın madalya kazandı.
  • 1998- Polis Cumartesi Anneleri’ni İHD İstanbul Şubesi’nden çıktıklarında topluca gözaltına alıp G.Saray Meydanı’na barikat kurarak 183.buluşmayı engelledi.
  • 1999- Güney Kore’nin başkenti Seul’de kitlesel işten çıkarmaları protesto eden yaklaşık 20 bin kişi Meclis’e yürüyüp polisle çatıştı.
  • 2000- Egebank soruşturması kapsamında, bankanın eski genel müdürü Şükrü Esat Erkuş ile eski genel müdür yardımcısı Ali Ertunç Yalçın’ın da aralarında bulunduğu 11 kişi gözlem altına alındı.
  • 2001- F tipi cezaevlerinde tecrite karşı Küçükarmutlu ve Alibeyköy’deki evlerde ölüm oruçlarını sürdürenlere yapılan operasyonda gözaltına alınan 18 kişiden 8’i tutuklandı.
  • 2002- İki partili TBMM yemin töreniyle yasama yılına başladı. Bağımsız ”Jet Fadıl”ın yanısıra belediyeler ve kurumlardaki görevleri sırasında yolsuzluk vb. iddialarla haklarında dava açılmış olan birçok bürokratın, AKP’den milletvekili olarak dokunulmazlık kazandığı açıklandı.
  • 2002 - 1993'te 2 CIA mensubunu öldürmekten mahkûm olan Pakistanlı Aimal Han Kasi, Virginia'da zehirli iğneyle idam edildi
  • 2004- İspanya’da Bask partisi Herri Batasuna, hem ETA örgütüne hem de hükümete barış çağrısı yaptı. Batasuna lideri Arnaldo Otegi, kendilerinin, Bask polisinin, ETA’nın, İspanya ve Fransa devletlerinin katılacağı bir anlaşma yaparak bu anlaşmanın referanduma sunulmasını önerdi. İkitdardaki Sosyalist Parti, “Diyalog sadece şiddet olmadığında olabilir” karşılığını verdi.   
  • 2004- Macaristan’da koalisyon üyesi sağcı Hür Demokratlar, Avrupa Parlamentosu’na Çingene asıllı Viktoria Mohacsi’yi göndermeye oybirliğiyle karar verdi. Avrupa Parlamentosu’nun 732 sandalyesinden ikisinde Çingene parlamenterler oturuyor. 25 üyeli AB’nin 5 milyonluk Çingene nüfusu, diğer AB vatandaşlarının çok altında standartlarda yaşamlarını sürdürüyor.
  • 2005- Türk Telekom’un yüzde 55’i, 1 milyar 310 milyon dolar peşinatı yatıran Oger’e devredildi. Türk Telekom’un özelleştirilmesini protesto eden KESK’e bağlı Haber-Sen üyeleri, Ankara Ulus’taki il müdürlüğü girişlerini kapatarak iş bırakma eylemi başlattı. Haber-Sen ve Türk Haber-Sen’liler, Türk Telekom’un Oger’e satışına dair imza töreninin yapıldığı Halkbank Genel Müdürlüğü önünde protesto düzenlediler.
  • 2005- Muğla Üniversitesi’nde Şemdinli’deki kitabevi bombalaması ve sonrasındaki olayları protesto etmek isteyen öğrencilere ülkücüler satırlarla saldırdı: 2’si ağır 20 yaralı.
  • 2005- Esenboğa Havalimanı iç hatlar terminali tamamen yandı.
  • 2008- Roma’da yaklaşık 100 bin öğrenci, bütçede üniversiteler için ayrılan payda kesinti yapılmasını protesto etti.
  • 2009- DİSK/Emekli-Sen üyeleri, emekli aylıkları arasındaki farklılıkların giderilmesi vb. taleplerle 4 günlük açlık grevine başladı.
  • 2012- Cezaevlerinde süregelen açlık grevlerine çözüm için bir grup aydın TBMM’de siyasi parti gruplarıyla görüştü. Leyla Zana Meclis’teki odasında süresiz-dönüşümsüz açlık grevine başladı. Beşiktaş’taki Başbakanlık Ofisi önünde toplanan İHD’lilere polis sert müdahale etti.
  • 2012- Ankara Aydın Sanatçı Girişimi, cezaevlerinde 65.güne giren açlık grevlerine dikkat çekmek için Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı’nda oturma eylemi yaptı.
  • 2012-  Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’a Uludağ Üniversitesi’nce “Fahri Profesörlük” verilmesine karşı bir grup genç “yumurtalı protesto” yaptı.
  • 2013- Norveç Edebiyat ve İfade Özgürlüğü Akademisinin milli şair Bjornstjerne Bjornson adına verdiği “Bjornson Ödülü”ne Yaşar Kemal layık görüldü.
  • 2016- Moldova’da cumhurbaşkanlığı seçimini Rusya yanlısı Sosyalist lider İgor Dodon kazandı.
  • 2017- AİHM, 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından yapılan yaklaşık 25 bin başvuruyu, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunu adres göstererek reddetti.



 DOĞUMLAR: 



 ÖLÜMLER: 


(düzenleyen: mstfkrc)






Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)