6 Kasım 2022 Pazar

BELLEK - 6 KASIM -

 


 OLAYLAR: 

  • 1860 - Abraham Lincoln, ABD başkanı seçildi.
  • 1903- İstanbul’da Tıbbiye-i Şahane adlı okul öğretime başladı.
  • 1913 - Hint lider Mahatma Gandhi tutuklandı.
  • 1917- Bolşevik devrimi başladı (eski Rus takvimine göre 25 ekim). Lenin Bolşevik Parti Merkez Komitesi’nin yardımıyla Petrograd’da gizli bir eve yerleştirildi. Petrograd’da kızıl birlikler akşam 22:00’ye doğru köprüleri, garları ve telgraf idaresini ele geçirdi. Lenin gizlendiği ve ihtilale dair direktifler gönderdiği evden gece ayrılarak ihtilalin yönetildiği Smolny Enstitüsü’ne geçti.
  • 1917 - Finlandiya, Rus İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
  • 1923 - Amerikalı Jacob Schick, ilk elektrikli tıraş makinesinin patentini aldı.
  • 1923 - Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kuruldu.
  • 1928 - Herbert C. Hoover, ABD Başkanı seçildi.
  • 1931 - İstanbul'da dolmuşlarda sarı-siyah damalı bant uygulaması başlatıldı.
  • 1936 - İzmit'te kâğıt ve karton fabrikası açıldı.
  • 1937 - İtalya, Almanya ile Japonya arasındaki anti-komünist pakta katıldı.
  • 1943 - II. Dünya Savaşı sürerken Rusya, Kiev şehrini Almanlardan geri aldı. Almanlar çekilirken Şehrin birçok tarihi binasını yerle bir etmişti.
  • 1944 - ABD'nin "Hanford Atomik Tesisleri"'nde plütonyum üretimi mümkün oldu. Bu plütonyum daha sonra Japonya'nın Nagasaki şehrine atılacak olan Şişman Adam kod adlı atom bombası'nın yapımında kullanılacaktır.
  • 1955 - Kayseri Şeker Fabrikası'nda üretime başlandı.
  • 1956- Dwight Eisenhower, ikinci kez ABD başkanı oldu.
  • 1966- Yurtdışında çalışan Türk işçilerinin tasarruflarını değerlendirmek amacını taşıyan “Türksan İşçi Emeği Anonim Şirketi”, Almanya’nın Köln kentinde 3 bin ortağın katılımıyla yapılan toplantıda kuruldu. Şirketin sermayesi 10 milyon lira.
  • 1971- Kültür Bakanı Talât Halman onarımda olan İstanbul Kültür Sarayı’nın isminin Atatürk Kültür Merkezi olarak değiştirildiğini açıkladı. Halman: ”Cumhuriyet devrinde Saray kurulmaz, bu imparatorluk devrindeydi” dedi.
  • 1971 - ABD Atom Enerji Komisyonu AEC, Alaska'nın Aleut takımadalarında bulunan  Amchitka  adasında Cannikin kod adı verilen ABD'nin en büyük yer altı hidrojen bombası denemesini yaptı.
  • 1972- İsmet İnönü’nün Genel Başkanlığı bırakmasının ardından Cumhuriyet Halk Partisi’nde istifalar devam ediyor; 18 parlamenter daha istifa etti.  
  • 1972- Hükümetin işçi ve işveren temsilcileriyle düzenlediği toplantı sona erdi. Toplantıda hükümete biri Odalar Birliği, diğeri Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği tarafından olmak üzere, iki ayrı muhtıra verildi. Bu muhtıralarda özellikle toplu sözleşme düzeni, Ortak Pazar ilişkileri, yatırımların finansmanı, halka açık anonim şirketlerin teşviki ve sermaye piyasası üzerinde duruldu.
  • 1975- 1.5 milyar liralık buğday ithali konusunda Amerika ile Türkiye mahkemelik oldu. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 500 bin ton buğday alımı için Amerika ile yaptığı anlaşmaya Maliye Bakanlığı “Bu yıl buğday ürünü yüksek rekoltede” gerekçesiyle karşı çıkarak ithal için gerekli parayı vermedi. Bu gelişme üzerine Amerika, “Satış sözleşmesinin haksız yere feshedildiği” gerekçesiyle Londra’da Türkiye aleyhine açtığı tazminat davasını kazandı. Amerika’ya ödenecek tazminat miktarı açıklanmadı.
  •  1977- TRT Genel Müdürlüğü’ne Prof. Nevzat Yalçıntaş atandı.
  • 1977- TRT Türk Hafif Müziği Denetim Kurulu, sözleri Bülent Ecevit’e ait olan Modern Folk Üçlüsü’nün ”Takalar Geçiyor”adlı şarkısını yasakladı. Denetim Kurulu “Takalar Geçiyor’un sözlerinde bölücülük ve bölgecilik yapıldığı” gerekçesiyle TRT’den yayınına izin vermedi.
  • 1979- Sıkıyönetim Komutanlığı, İlerici Gençlik Derneği’ni (İGD) kapattı.
  • 1981- Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Kanunu yürürlüğe girdi; Yükseköğretim Kurulu (YÖK) kuruldu. Tüm yönetsel kurullar lağvedilip yeniden kurulacak, başkanları atamayla gelecek. Mevcut rektörlerin görev süresi 31 Temmuz 1982’de, dekanlar, müdürler ve bölüm başkanlarının süresi 31 Ağustos 1982’de sona erecek. Kurulduğu günden bu yana eleştirilen YÖK’ü protesto için her yıl 6 Kasım’da üniversite öğrencileri eylemler yapıyor.  
  • 1981-  İzmir’de yapılan 2.Türkiye İktisat Kongresi’nde konuşan Başbakan Yardımcısı Turgut Özal: ”Madenler yabancı sermayeye açılmalı.”
  • 1982 - AÜ SBF Basın ve Yayın Yüksek Okulu, Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden (SBF) ayrılarak Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi (İlef) adını aldı.
  • 1982- Emekli büyükelçi Mahmut Dikerdem’e Salvador Allende madalyası verildi. Barış Derneği davasından tutuklu olan Dikerdem, madalyasını alamadı. Portekiz eski Cumhurbaşkanı K.Gomez, Mahmut Dikerdem’e verilmek üzere ”Dünya Barış Konseyi” adına Dikerdem’in oğluna Lizbon’da düzenlenen törenle madalyasını teslim etti
  • Mahmut Şerafettin Dikerdem (6 Ocak 1916, İstanbul - 3 Ekim 1993, İstanbul), 
  • Türk büyükelçi, yazar ve kapatılan Barış Derneği Genel Başkanı. Mahmut Dikerdem gazeteci ve yazar Mehmet Ali Birand'ın dayısıdır.1935 yılında Galatasaray Lisesini bitiren Mahmut Dikerdem, 1938 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu ve Dışişleri Bakanlığına girdi. 1942 yılında Cenevre'de devletler hukuku doktorası yaptı. Akşam gazetesinde "M.D." rumuzuyla haftalık dış politika yazıları yazdı. 1948-1950 Yaprak dergisinde "M. Fırtınalı" adıyla edebiyat-sanat yazıları yayınladı. Mahmut Dikerdem belki de hariciyenin Marksist kimliği ile bilinen tek mensubu idi. 1957-1972 yılları arasında, Ürdün, İran, Gana ve Hindistan'da büyükelçilik görevinde bulundu.
  • 1960'tan sonra "Mehmet Bora", "Mahmud Ferhad" adlarıyla Yön, Öncü ve Forum gibi gazete ve dergilerinde yazdı. Büyükelçi olduğu zamanlarda 1974 Kıbrıs Harekâtı'nı eleştirirken, alternatif olarak "üslerden arınmış, bağımsız ve federal Kıbrıs" tezini savundu. 1976 yılında Dışişleri Bakanlığı Merkez Yüksek Danışmanlığı görevindeyken emekli oldu. 1976'dan başlayarak Politika,  Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde güncel dış sorunlara ilişkin yazıları çıktı. 1977'de "nükleer silahların yasaklanmasını, tüm askeri ittifakların kaldırılmasını" isteyen Barış Derneğinin Kurucu Başkanı oldu. Barış Derneği 1979'da Sovyetler Birliği'nin ve diğer sosyalist ülkelerin Soğuk Savaş döneminde barış ve silahsızlanma politikasında önemli rol üstlenen Dünya Barış Konseyine üye oldu.
    « İçtenlikle inanıyorum ki, beni yetiştiren ve her şeyimi ona borçlu olduğum halkıma yaşamım boyunca mütevazı bir hizmette bulunabilmişsem; bunu otuz yedi yıllık mesleki görevimden çok, üç buçuk yıllık Barış Derneği Başkanlığı'nda yerine getirebildim. »

    12 Eylül darbesinin ardından Barış Derneği Davası'nda yargılandı, işkence gördü ve hüküm giydi. 1982 yılında İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesinde yargıçlara şöyle sesleniyordu:

    « Barış Derneği'nin Genel Başkanı sıfatıyla yüksek mahkemenizden talebim şudur: halkımızın özlemleri ve hayatî çıkarları doğrultusundaki düşüncelerimizden ötürü bizi hayalî suçlarla huzurunuza gönderen bu iddianameye itibar etmeyiniz. Dünyanın döndüğünü kanıtladığı için mahkûm edilmek istenen bir bilim adamının, yargıçlarına "ne yapayım ki dünya dönüyor" dediği gibi, bizi de "ne yapalım ki dünya halkları barış istiyor" demeye zorlamayınız. Dünyanın döndüğü nasıl tartışılmaz bir gerçek ise, tüm dünya halklarının barış içinde yan yana yaşamak istedikleri ve topluca intihar demek olan savaşı reddettikleri de o kadar açık ve kesin bir gerçektir. »

    Mahmut Dikerdem 3 Ekim 1993'te İstanbul'da öldü.

  • 1983- 12 Eylül’den sonra kurulan partilerin katıldığı ilk genel seçimde Anavatan Partisi (ANAP) 211 milletvekili ile tek başına iktidar oldu. Halkçı Parti (HP) 117, Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) 71 milletvekili çıkardı.  
  • 1985 - Kolombiya'da, Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri'ne bağlı solcu gerillalar Adalet Sarayını ele geçirdi; çatışmalarda 11'i hakim 115 kişi öldü.
  • 1986- YÖK’ü protesto için İzmir ve İstanbul’dan Ankara’ya yürüyen öğrenciler TBMM Başkanı N.Karaduman’a YÖK Kanunu’nun 44. md’nin değişmesini de içeren 7 bin imzalı dilekçeyi teslim etti. Yürüyüşçüleri Ankara girişinde karşılayan 200’e yakın öğrenciden 30’u gözaltına alındı.
  • 1987- İsveç Sendikal Hareketi Uluslararası Merkezi, 1987 yılı “Özgürlük Ödülü”nün sendikal özgürlük ve demokrasi için verdiği mücadeleden dolayı DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk’e verilmesi kararını aldı. Baştürk’e ödülü 5 Aralık 1987’de Stockholm’da verilecek
  • 1987- Yurt-Kur Genel Müdürü: “Yurtlarda öğrencilerin mezhepleriyle ilgili soru sorulması 1984 yılında alınan MGK kararından sonra başlatıldı.”
  • 1988- Hükümet yetkilileri, PKK militanlarının Mardin’in Dargeçit ilçesinde bir köye yaptıkları baskında 3’ü öğretmen 4 kişiyi öldürdüklerini ileri sürdüler.
  • 1989 - Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı GAP kuruldu.
  • 1991 - TBMM’de yemin töreninde Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekilleri  Hatip Dicle ve Leyla Zana'nın yemin dışında Kürtçe olarak ek sözler söylemeleri tartışma yarattı. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Dicle ve Zana'nın partiden istifa etmelerini istedi.
  •  1991- Sovyet gizli servisi KGB resmen kaldırıldı
  • 1992- Kuzey Irak’taki PKK kamplarına düzenlenen askeri harekâtın maliyetinin 2 trilyon lira olduğu açıklandı. 
  • 1994- SHP ile CHP birleşti. SHP lideri Murat Karayalçın ile CHP lideri Deniz Baykal “Bütünleşme Protokolü”nü imzaladı. 24 Aralık’ta her iki partinin bütünleşme kurultayları, 28 Ocak’ta da eşitlenmiş delegelerle bütünleşme ortak kurultayı toplanacak.
  •  1994- İzmir Üniversiteleri Öğretim Elemanları Derneği (İZÜNİDER) tarafından düzenlenen mitinge girmek isteyen 300 kadar öğrencinin üst aramasına ve pankartlarına el konulmasına karşı çıkması üzerine cop, tekme ve yumruklarla öğrencileri dağıtan polis 4’ünü gözaltına aldı.
  • 1996- Susurluk kazası bağlantılı “çete” iddiaları İçişleri Bakanı Mehmet Ağar’a da yönelince Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, Ağar’ın istifasını istedi.   
  • 1996- İstanbul’da YÖK ve paralı eğitimi protesto için Çemberlitaş’tan Beyazıt’a yürüyen yaklaşık 1.000 öğrencinin İstanbul Ünv’ne girişini engelleyen polisin cop, sopa ve köpeklerle saldırısı sonucu bir çok öğrenci yaralandı,yaklaşık 400 öğrenci dövülerek gözaltına alındı.
  • 1996-Ankara Üniversitesi’nde SBF’nin önüne doğru YÖK karşıtı sloganlarla yürüyüşe geçen 200 kadar öğrenciyi çembere alan “robocop” polisleri, bir süre oturma eylemi yapan öğrencileri coplayarak gözaltına aldı; akşam üzeri yaklaşık 100 öğrenci serbest bırakıldı.
  • 1997- İstanbul Beyazıt Meydanı’nda İÜ Öğrenci Koordinasyonu’na bağlı yaklaşık 4 bin öğrenci YÖK karşıtı gösteri yaptı.
  • 1999- YÖK’ü protesto mitingleri yasaklanan öğrenci ve eğitimciler, Kültür Bakanı İstemihan Talay’ın Tepebaşı TÜYAP Kitap Fuarı’nı gezdiği sırada Fuar önünde protesto gösterisi yaptı, çok sayıda kişi dövülerek gözaltına alındı.
  • 2000- Afganistan’da Taliban lideri Muhammed Ömer, yayımladığı kararnameyle sakalsız erkeklere iş vermek de dahil hiç bir hizmetin sağlanmayacağını açıkladı.
  • 2001- KESK ve DİSK’li yaklaşık 5 bin çalışan işsizlik ve yoksulluğa karşı Saraçhane Parkı’na yürüdü
  • 2001 - Belçika havayolu şirketi Sabena, iflas ettiğini açıkladı.
  • 2001 - Michael Bloomberg, New York Belediye Başkanı seçildi.
  • 2002 - Winona Ryder, New York'ta bir butikten 5.500 dolar değerinde eşya çalmaktan suçlu bulundu.
  • 2002- Yargıtay 2.Hukuk Dairesi, adında ve tüzüğünde “Alevi-Bektaşi” kelimelerine yer verdiği gerekçesiyle 2000’de kurulan Alevi Bektaşi Kuruluşları Birliği Kültür Derneği hakkında mahkemece verilen kapatma kararını bozdu.
  • 2003- Kızılay Meydanı’nda YÖK’ü protesto etmek isteyen öğrencilere polis cop ve gaz bombalarıyla müdahale etti. 
  • 2003- Tunceli’de YÖK’ü ve AKP iktidarının eğitim politikalarını protesto etmek isteyen yaklaşık 700 lise öğrencisine polis saldırdı, bazı öğrencilerle DEHAP ve EMEP il başkanları gözaltına alındı
  • 2004- Şili’de ordu, Augusto Pinochet’nin askeri diktatörlüğü döneminde yapılan insan hakları ihlallerinde sorumluluğu olduğunu ilk kez kabul etti. 1973’teki darbeden 1990’a kadar devam eden Pinochet diktatörlüğünde, muhalif 30 bin kişi öldürüldü, kayboldu ya da işkenceden geçti.
  • 2004- YÖK’ü protesto için Laleli’den Beyazıt’a yürüyen öğrenciler ve kitle örgütleri üyelerine polis Beyazıt Meydanı’nda müdahale etti. Kızılay civarında Gençlik Dernekleri Federasyonu’nun öncülüğündeki protestolar polisle çatışmaya dönüştü, 50 öğrenci gözaltına alındı.
  • 2006- İstanbul’da Eğitim-Sen, üniversite öğrencileri ve çeşitli gruplar ayrı ayrı Beyazıt Meydanı’nda YÖK’ü protesto etti.
  • 2007- AKP hükümetinin 2004’de Meclis’ten geçirdiği Maden Yasası’ndan yararlanan birçok firmanın Kaz Dağları’nda 2017 yılına kadar uzanan ve tekrar uzatılabilen arama ve işletme ruhsatları bulunuyor.
  • 2007- Beyazıt Meydanı’nda Eğitim-Sen ve Halkın Kurtuluş Partisi (HKP) üyeleri YÖK ve sınır ötesi operasyonlara karşı gösteri yaptı
  • 2008- Ankara’da Yurtsever Cephe Öğrenci Birliği öncülüğünde birçok ilden gelen binlerce öğrenci ODTÜ’den YÖK Genel Merkezi’ne yürüdü, Eğitim-Sen ve diğer kitle örgütleriyle buluşup miting yaptı. İstanbul Beyazıt Meydanı ve İzmir’de de gösteriler yapıldı.
  • 2008 - ABD'de bir zamanların çocuk yıldızı Skylar Deleon cinayet suçlamasıyla yargılandığı mahkemede idama mahkûm oldu.
  •  2010- Çeşitli illerden İstanbul’a gelen TKP’li öğrenciler YÖK’ün kuruluş yıldönümünde Tünel’den Taksim’e ve Dolmabahçe’ye yürüdü. Nejat Yavaşoğulları Dolmabahçe’de konser verdi.
  • 2012- Kuruluş yıldönümünde YÖK İstanbul ve İzmir’de protesto edildi. Öğrenci Kolektifleri’nin Dolmabahçe’de ve TKP, Kolektif, Genç-Sen ve Gençlik Muhalefeti’nin Ege Ünv’ndeki gösterilerine polis saldırdı. İstanbul’da “YÖK Karşıtı İnisiyatif” Çapa’dan Beyazıt’a yürüdü.
  • 2012 - Barack Obama, ABD Başkanlık seçimlerini ikinci kez kazandı.
  • 2013- Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat’ın cesedinde ve mezarındaki toprakta radyoaktif polonyum elementine rastladığı bildirildi.
  • 2013- Ankara’daki YÖK protestolarında polis Yüksel Caddesi’nde plastik mermi ve gaz bombalarıyla öğrencilere saldırdı. AÜ DTCF Dekanlığı öğrenciler tarafından işgal edildi.
  • 2013- ODTÜ Devrim Stadı’nda yüzlerce öğrenci vücutlarıyla “Diren” yazdı.
  • 2013- 55 gündür direnen Punto Deri işçilerini Küresel San.İşçileri Federasyonu yöneticisi B.Landas ziyaret etti.
  • 2015 - CNBC-e yayın hayatına son verdi.



 DOĞUMLAR: 


 ÖLÜMLER: 




  (derleyen: mstfkrc)


















Posted by at

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)