1 Temmuz 2022 Cuma

TARİHTE BUGÜN (2 TEMMUZ)

       


      OLAYLAR:

  • 1698 - İngiliz mucit Thomas Savery, ilk buhar makinesinin patentini aldı.
  • 1777 - Vermont, ABD'nin köleliği kaldıran ilk bölgesi oldu.
  • 1829 - 25.000 kişilik bir Rus Ordusu, Balkanları boydan boya geçerek Burgaz'ı ve Sliven'i teslim aldı.
  • 1839 - Küba açıklarında, bir köle gemisi olan Amistad'daki 53 köle ayaklandı.
  • 1853- Osmanlı-Rus Kırım Savaşı başladı.
  • 1872- Yeni Osmanlılar hareketinin en etkili yayın organı olarak İstanbul’da İbret gazetesi yayımlanmaya başladı.
  • 1900 - Ferdinand von Zeppelin'in yaptığı hava aracı, Almanya'nın Friedrichshafen kenti yakınlarında denendi ve başarılı oldu. Araca "Zeplin" adı verildi.
  • 1917 - Yunanistan, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.
  • 1932 - Birinci Türk Tarih Kurultayı, Atatürk'ün huzurunda Ankara Halkevi'nde toplandı.
  • 1932 - Keriman Halis, Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.
  • 1937 - Uçakla ilk dünya turu için yola çıkan Amelia Earhart ve Fred Noonan kayboldu.
  • 1945 - 15 Yunan mülteciyi öldüren iki kişi, İzmir Saat Kulesi altında idam edildi.
  • 1947- İslam dininin temellerini öğretmek amacıyla din dershaneleri açılması kabul edildi.
  • 1951- DP’li Tekirdağ Milletvekili Şevket Mocan soru önergesi verdi: “Nazım Hikmet ne zaman vatandaşlıktan çıkarılacak?”
  • 1951 - Savarona gemisi, Türk Deniz Kuvvetleri'ne devredildi.
  • 1957- Sovyetler Birliği’nin ilk yapay uydu Sputnik’i fırlatmasıyla ABD ile arasındaki uzay yarışı başladı.
  • 1962 - Walmart perakende zincirinin ilk mağazası, Arkansas Eyaleti'nin Rogers şehrinde açıldı.
  • 1964- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson ırk ayrımcılığına son veren Sivil Haklar Yasası’nı imzaladı.
  • 1966 - Antalyaspor Kulübü kuruldu.
  • 1966 - Fransa, Pasifik'teki  nükleer bomba denemesini Moruroa adasında gerçekleştirdi. Denemenin kod adı "Aldébaran"dı.
  • 1968- Üniversiteleri işgal eden öğrenciler hakkında “Memuru cebren vazifesini yapmaktan men etmek” ve “Kamu malına zarar vermek”ten işlem yapılacağı açıklandı. İTÜ ve Teknik Okul’da 15 gündür süren işgaller sona erdirildi.
  • 1968 - Küba hükümeti, 1967’de Bolivya’da katledilen Che’nin tuttuğu günlüklerden bastırdığı kitabı halka dağıtmaya başladı
  • 1969- Petro Kimya Tesisleri PETKİM’in ‘nin ilk bölümü açıldı. Başbakan Süleyman Demirel, ” Altın yumurtlayan tavuklar yapıyoruz” dedi.
  • 1972 - Bülent Ecevit, CHP Genel Başkanı seçildi.
  • 1974- Cumhuriyet Halk Partisi’nin başvurusu üzerine, Anayasa Mahkemesi genel af yasasının 5. maddesini iptal etti. Böylece 141, 142, 146 ve 149. maddeler de af kapsamına girdi. Bu ceza maddelerinden hüküm giyenler 12 yıllık ceza indiriminden faydalanabilecek.
  • 1974 - İhracat yapmış gibi görünerek naylon faturalarla Merkez Bankası’ndan 100 milyon lira çeken 10 ticari firma hakkında soruşturmaya başlandı.
  • 1975- Söke/Sazlıköy’de Toprak-İş üyesi 3 bin tarım işçisinin iş bırakma eyleminin 5.gününde 5 sendikacı gözaltına alındı. Toprak-İş’li sendikacıların duruşmasına girmek isteyen çoğunluğu kadın 400 işçiye polis engel oldu ve işçiler coplarla dövüldü.
  • 1975 - M.Germen adlı bir genç geçen hafta ülkücülerce kaçırılıp Edirnekapı Öğrenci Yurdu’nda 3 gün süreyle işkence gördüğünü söyledi.
  • 1976- İstanbul Belediyesi bu defa temizlik işçileri tarafından işgal edildi. İşçiler zam istiyor. İşgal ve direniş isteklerin kabul edilmesiyle bir gün sonra sona erecektir.
  • 1976 – 1954 yılından beri ayrı olan Kuzey ve Güney Vietnam birleşerek Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti’ni kurdu.
  • 1978- Mersin’de kurulu Soda Sanayi A.Ş.’de örgütlenen DİSK/ Petkim-İş üyesi işçilere karşı, yönetim kurulu başkanı Şahap Kocatopçu tarafından bakım yaptırma gerekçesiyle işe alınan sağcı militanlar 2 Temmuz’da kendi aralarında silahlı bir çatışmaya girdi. Çatışmada bir sağcı militan arkadaşlarınca öldürüldü, birkaçı da yaralandı. İşveren ölüm nedenini elektrik kazası olarak açıkladı.
  • 1979- Dünya Bankası ile 160 milyon dolarlık kredi anlaşması imzaladı.
  • 1979 - Elazığ’da maden müdürü ile eşi öldürüldü.
  • 1980- Çorum’da dün dağıttıkları bildiriyle halkı cihada çağıran dinci/ülkücü militanların bugün saldırıya geçmeleri sonucu 4 kişi hayatını kaybetti. Alevi/ solcuların oturduğu Milönü, B.Evler, Mutluevler, Etievler ve Kale mahallelerinde halk barikatlarla savunmaya geçti.
  • 1980 - Çorum merkezinde faşist saldırılar sürerken Alaca ilçesinde de olaylar çıktı; solcu-Alevilere ait 50’ye yakın ev ve işyeri tahrip edildi.
  • 1980 - Sivas’ta artan çatışmalar üzerine sokağa çıkma yasağı kondu.
  • 1981- Türk-İş yönetimi yazdığı mektuplarla MGK’yı ve darbeyi övdü. DİSK’i karalama kampanyası yürüttü. Ancak çabaları tersine tepti, ETUC, Türk-İş’in üyelik başvurusunu 2-3 Nisan 1981 tarihli yönetim kurulu toplantısında reddetti. ICFTU ise 2 Temmuz 1981 tarihli yönetim kurulu toplantısında Türk-İş’in üyeliğini askıya aldı. 
  • 1985- Genelkurmay Başkanlığı açıklaması: 12 Eylül 1980 ile 2 Temmuz 1985 arasında sıkıyönetim mahkemelerinde verilen 32 ölüm cezasından 27’si yerine getirildi.
  • 1985 - Andrey Gromiko, Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olarak atandı.
  • 1986 - Meksika'da oynanan Dünya Futbol Şampiyonası'nda, Arjantin şampiyon oldu.
  • 1987- Demiryolu İşçileri Sendikası 40 bin işçi için grev kararı aldı. Sirkeci Garı’nda grev ilanı birlikte asıldı.
  • 1987 - Batı Berlin Yönetimi, Türkeş’i “istenmeyen kişi” ilan etti ve Berlin’de toplantı yapmasına izin vermedi.
  • 1990 - Hac izdihamı: Mina'da şeytan taşlamaya giden hacı adayları tünelde sıkıştı; 1426 kişi öldü.
  • 1992 - Olimpiyat Oyunları kapsamında ilk kez New York'ta düzenlenen Dünya Zekâ Oyunları Şampiyona ve Kongresi'nde Türkiye beşinci oldu.
  • 1992- Saddam Hüseyin, Irak Kürdistanında açıkça gıda ve yakıtı yasakladı. Bu durum, kıtlık yarattı. Elektriksiz olan Kürdistan’da, aydınlatma aracı olarak kullanılan gazyağının fiyatı iki yüz kat, pirincin fiyatı seksen kat arttırdı. Diğer temel malların fiyatları da aynı astronomik ölçülerde arttı. Saddam Hüseyin, 1991 Ekiminden itibaren Kürdistanı ekonomik kuşatma altına almış. Bağdat, yakıt ve gıda mallarının Kürdistan’a götürülmesini de engellemişti.
  • 1993- Sivas’ta Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılan sanatçıların kaldığı Madımak Oteli kundaklandı. Etkinliklere katılan şair, yazar ve sanatçılarla birlikte 37 kişi yaşamını yitirdi, 43 kişi yaralandı. Aziz Nesin itfaiye merdiveniyle kurtarılabildi. Bu katliamda yaşamını yitirenler: Halk ozanı Nesimi Çimen (Sarız 1926), yazar Asım Bezirci (Erzincan 1927), şair Metin Altıok (Bergama,1941), halk ozanı Muhlis Akarsu (Kangal 1948), şair Behçet Aysan (Ankara 1949), Muhibe Akarsu (Kangal 1958), yazar Edibe Sulari (Erzincan 1953), Uğur Kaynar (Zara 1956), karikatürcü Asaf Koçak (Yerköy 1957), Erdal Ayrancı (Niğde 1958), Sehergül Ateş (1953), halk müziği sanatçısı Hasret Gültekin (Koçgiri, Han Köyü 1965), Muammer Çiçek (Yalınyazı Köyü, Zile 1967), Gülender Akça (Divriği, Şahin Köyü, 1968), Mehmet Atay (Divriği 1968), Sait Metin (Divriği 1970), Carina Johanna (Hollanda 1970), Gülsün Karababa (Divriği 1971), İnci Türk (Balıkesir 1971), Huriye Özkan (Ankara 1971), Murat Gündüz (Ankara 1971), Ahmet Özyurt (Ankara 1972), Handan Metin (Ankara 1973), Yeşim Özkan (Ankara 1973), Yasemin Sivri (Ankara 1974), Serpil Canik (Ankara 1974), Serkan Doğan (Ankara 1974), Belkıs Çakır (Ankara 1975), Nurcan Şahin (Ankara 1975), Özlem Şahin (Ankara 1976), Asuman Sivri (Ankara 1977), Menekşe Kaya (1977), Koray Kaya (Ankara 1981). Pir Sultan Abdal heykeli sanılan “Ozanlar Anıtı”nı kalabalık sökemedi; Belediyenin vinçli aracıyla söküldü, Valilik önüne götürülüp yakıldı.
  • 1993 - Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Demirel’in Başbakanlığı’nda Kasım 1991-Haziran 1992 arasında görev yapan ilk DYP-SHP koalisyonunun 7 aylık döneminde 583 faili meçhul cinayet işlendiğini, 26 kişinin işkencede öldüğünü ve 9 kişinin gözaltında kaybolduğunu açıkladı.
  • 1993 - İHD ve ÇHD’liler, İstanbul/Küçükköy’de haraç almak için geldikleri iddiasıyla gittikleri bir lastikçide önceden işçi tulumu giymiş polislerce kurşunlanarak öldürülen ve silahsız oldukları ileri sürülen 2 genç için “yargısız infaz” iddiasında bulundu
  • 1997- TGC, Yazı İşleri Müdürü sıfatından dolayı ceza almış olan gazetecilerin cezalarının infazının durdurulması için hazırladığı bir taslağı yeni AnaSol hükümetine sundu. Basın Kanunu’na eklenecek bir geçici madde ile Işık Yurtçu dahil 8 gazeteci özgürlüğüne kavuşacak.
  • 1997 - Helsinki İnsan Hakları İzleme Komitesi, Işık Yurtçu dahil Türkiye’de baskı gören ya da haberleri nedeniyle hapis ve para cezası almış 11 gazeteciyi “Hellman/Hammet Ödülü”ne layık gördü.
  • 1997 - Öğretim üyeleri ve yüksek öğretim öğrencilerine sınırlı siyaset serbestisi getiren yasa kabul edildi.
  • 1998- Maaş zamlarına tepki gösteren memurlar Ankara’da çıplak ayakla yürüyüş yaptı. Yürüyüş, Sıhhıye’den Sakarya caddesine kadar devam etti.
  • 2000- Moğolistan’da genel seçimler yapıldı.Dört yıldır muhalefette bulunan Moğolistan Devrimci Halk Partisi (MPRP) parlamentodaki 76 sandalyeden 72’sini kazandı.
  • 2000 - Meksika’da devlet başkanlığı seçimi yapıldı.Muhalefette bulunan Ulusal Hareket Partisi (PAN) adayı Guanajuato eyaleti valisi muhafazakar Vincente Fox devlet başkanı seçildi.
  • 2001- Gazetelere yansıyan Adli Tıp raporunda; mahkumları F tipine nakledip ölüm oruçlarını bitirmek için 19 Aralık 2000 tarihinde başlayan ‘Hayata Dönüş’adı verilen operasyonlarda ölen 29 kişiden 10’u kurşunla,üçü zehirlenerek, biri darpla, biri de kafasına gaz bombası saplanarak ölmüş. “Hayata Dönüş”te Bayrampaşa’da 12 mahpusun ölümüne ilişkin olarak TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun hazırladığı raporda, “ölen askerin G3 mermisiyle vurulduğu”, “mahpusların başsavcının önünde işkence gördüğü” gibi iddiaların sansürlendiği ortaya çıktı. 
  • 2001 - Göğüs kafesine yerleştirildikten sonra dışarıyla herhangi bir bağlantısı kalmayan ilk yapay kalp olan "AbioCor", ilk kez bir hastaya uygulandı.
  • 2002- AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa Mahkemesi’nin kendisi hakkında verdiği ‘kurucu üye olamaz’ kararını AİHM’ne götürdü.
  • 2002 - Steve Fossett, tek başına ve mola vermeden dünya çevresini balonla dolaşan ilk insan oldu.
  • 2003 - Yönetmen Ferzan Özpetek'in Karşı Pencere adlı filmi, İtalya'daki Yabancı Basın Merkezi'nin jüri üyeliğini yaptığı Globo D'Oro (Altın Küre) sinema ödüllerinden, "En İyi Film Ödülü" dahil beşini kazandı.
  • 2003- Britanya’da, Demiryolu, Liman, Ulaşım İşçileri Sendikası (RMT) Tony Blair hükümetini savaş suçlusu ilan etti. İşçiler Genel Sendikası da İşçi Partisi’ni işçi sınıfı değerlerinden uzaklaşmakla suçladı.
  • 2003 - BM İnsan Hakları Komisyonu ‘Kadınlara Karşı Şiddet Özel Raportörlüğü’ görevine 13 ülkenin adayı arasından ODTÜ Kadın Çalışmaları Bölümü Başkanı Prof.Dr. Yakın Ertürk atandı.
  • 2004- Van’da Ordu Caddesi’nde Vali Hikmet Tan’ın makam aracı geçtiği sırada, bomba yüklü bir kamyonda patlama oldu. Tan, patlamadan yara almadan kurtuldu, 5 kişi öldü.
  • 2004 - Pir Sultan Abdal Vakfı, Madımak sanığı 6 kişinin F.Almanya’ya kaçışını engellemediği için Türkiye aleyhine AİHM’ne dava açacak. 
  • 2004 - Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde meydana gelen 5.2 büyüklüğündeki depremde 18 kişi öldü.
  • 2005- Fransa’da Genevieve Beney, ilk kadın Fransız papaz olarak göreve başladı.
  • 2006- Filistinli militanların bir İsrail askerini kaçırması üzerine İsrail ordusu Filistin başbakanlık binasına füze saldırısı düzenledi.
  • 2006 - Kırıkkale’de,25 milyon yıl önce yaşadığı sanılan, ”karada yaşamış en büyük memeli” olan bir gergedan türü Baluchitherium’un fosilleri bulundu.
  • 2007- Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesiyle ilgili davanın ilk duruşmasında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi soruşturmanın genişletilmesine karar verdi. Davanın ilk duruşması basına kapalı yapıldı. Sanıklardan Erhan Tuncel,”Hrant Dink’in vurulacağını Emniyet’e bildirdim” dedi.
  • 2009- Mahir Çayan’ın “Toplu Yazılar” adlı kitabını yayınlayan Su Yayınları sahibi S.Tatar  1 yıl 6 ay hapis cezası aldı.
  • 2010- Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kadınların güçlendirilmesi için çalışan dört örgütü birleştirerek “BM Kadın” örgütü kurma kararı aldı.
  • 2012- ”Futbolda şike” davasında, Aziz Yıldırım ”örgüt kurmak” suçundan ve”şike ve teşvik primi vermek” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı.
  • 2013- Barack Obama, Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi telefonla arayarak, göstericilerin taleplerine yanıt vermesi çağrısında bulundu.
  • 2013 - Anayasa Mahkemesi, uzun tutukluluk ve yargılama nedeniyle haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle başvuruda bulunan 4 kişiyi haklı buldu.
  • 2015- Nijerya’da Boko Haram militanlarının camilere düzenlediği saldırılarda 97 kişi hayatını kaybetti.
  • 2015- Denizli’deki Tripolis Antik Kenti’ndeki arkeolojik kazılarda, tahıl ambarı olduğu belirtilen bin 900 yıllık yapılar ortaya çıkarıldı.
  • 2017- Van’da AK Parti Özalp İlçe Başkan Yardımcısı Aydın Ahi, PKK’lıların düzenlediği silahlı saldırıda hayatını kaybetti.



      DOĞUMLAR - ÖLÜMLER 




Posted by at Hiç yorum yok:

TARİHTE BUGÜN (1 TEMMUZ)

      


       OLAYLAR:

  • 1527 - Dünyanın ilk ve en eski Protestan üniversitesi, Marburg Philipps Üniversitesi kuruldu.
  • 1683 - Osmanlı Orduları'nın Viyana taarruzu başladı.
  • 1736 - 23. Osmanlı Padişahı III. Ahmet öldü; yerine I. Mahmud geçti.
  • 1798 - Napolyon Mısır'ı işgal etti.
  • 1825- İstanbul Kapalı Çarşı’da büyük bir yangın oldu. Yangın Mercan, Mahmutpaşa ve Gedikpaşa’ya kadar yayıldı.
  • 1839 - Padişah II. Mahmut öldü; yerine Sultan Abdülmecit geçti.
  • 1858- Aydın – İzmir demiryolu hattı işletmeye açıldı. Hattın yapım işi ve işletme hakkı bir İngiliz firmasına, 23 Eylül 1856 tarihinde imzalanan bir sözleşme ile verilmişti. Söz konusu hat daha sonra Denizli’ye kadar uzatıldı. Demiryolunun yapımına 13 Eylül 1889 tarihine kadar devam edildi ve 610 kilometre uzunluğa ulaşıldı.
  • 1867 - İngiliz Kuzey Amerika Yasası, Kanada Anayasası olarak yürürlüğe girerek Kanada Konfederasyonu kuruldu. John A. Macdonald ilk Başbakan oldu.
  • 1878 - Kıbrıs, toprak mülkiyeti Osmanlılarda kalmak üzere, geçici olarak Birleşik Krallık'a devredildi.
  • 1881 - Dünyanın ilk uluslararası telefon konuşması, St. Stephen (New Brunswick) ve Calais (Maine) arasında yapıldı.
  • 1903 - Fransa Bisiklet Turu ("Tour de France") ilk defa yapıldı. Bu yarışı Fransız Maurice Garin kazandı ve 6075 Frank ödülün de sahibi oldu.
  • 1908 - SOS, Uluslararası Mors Alfabesi acil durum sinyali olarak kabul edildi.
  • 1911 - Kandilli Rasathanesi kuruldu.
  • 1920 - Ankara'da subay yetiştirilmek üzere "Sunuf-u Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı" açıldı.
  • 1921 - Çin Komünist Partisi kuruldu.
  • 1925- Paris’te Osmanlı borçlarının ödenmesi ile ilgili komisyon çalışmaya başladı.
  • 1925 - İlk piyango, Türk Tayyare Cemiyeti Mektepleri yararına düzenlendi.
  • 1926- Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi. Kanun 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlandı. Yasa, 54 kez değişikliğe uğradı.
  • 1926 - Deniz taşımacılığına ve ticaretine ilişkin esasları düzenleyen "Kabotaj Kanunu" yürürlüğe girdi.
  • 1927 - İstanbul'dan 16 Mayıs 1919'da ayrılan Mustafa Kemal, kurtuluştan sonra ilk kez İstanbul'a gelişinde büyük törenlerle karşılandı.
  • 1929 - İstanbul-Ankara telefon hattı hizmete girdi.
  • 1935- Mimar Sinan’ın biyolojik ve morfolojik yapısını incelemek üzere mezarı açıldı. Bir heyet kontrolünde kafatasının ölçümü yapıldı.
  • 1935 - Aydın demiryolu devletleştirildi.
  • 1937 - Toprakkale, İskenderun, Fevzipaşa - Meydanıekber demiryolları devletleştirildi.
  • 1939- Malatya İplik Fabrikası satın alma yoluyla devletleştirildi.
  • 1946 - Elazığ-Palu demiryolu açıldı.
  • 1948- Sabah İstanbul’a gelen ABD Akdeniz Filosu’na bağlı 3 kruvazör gemisi Dolmabahçe’de demirledi. Öğleden sonra da bir uçak gemisi, askeri yardım kapsamında teslim edilecek AT-II tipi uçakları getirdi. Beyoğlu’na çıkan denizciler için ziyafetler-eğlenceler tertip edildi.
  • 1957- Kırşehir, yeniden il statüsüne kavuşturuldu. Kırşehir, 30 Haziran 1954 tarihinde çıkarılan bir kanunla ilçe yapılmıştı.
  • 1959- Yazar Musa Anter Diyarbakır “İleri Yurt” Gazetesi’nde “Yaralar” başlığı altında yazdığı makalelerden dolayı tutuklandı; Anter’in devleti yok etmek amacı güttüğü iddia edildi.
  • 1960 - Somali bağımsızlığını ilan etti.
  • 1961- İngiltere, Irak işgal edebilir gerekçesiyle Kuveyt’e asker çıkardı.
  • 1962 - Ruanda ve Burundi bağımsızlığını ilan etti.
  • 1963 - ABD'nin posta kodu sistemi olan "ZIP Kodları" kullanılmaya başladı.
  • 1964- Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle, Kıbrıs devleti diye bir gerçeğin olmadığını, adada iki ayrı toplumun bulunduğunu, çözümün çifte milliyet temelinde anayasanın yeniden düzenlenmesine dayandığını söyledi.
  • 1966 - Kanada, ilk renkli televizyon yayınını gerçekleştirdi.
  • 1968- İTÜ Rektörü “öğrencilerin komisyon çalışmalarına katılarak tekliflerini açıklayabileceklerini” bildirdi ve İTÜ işgaline son verildi.
  • 1968 - İstanbul Üniversitesi Senatosu, -Eczacılık Fakültesi hariç- Üniversitenin açılmasına ve sınavlara 15 Temmuz’dan itibaren devam edilmesine karar verdi. İşgali kaldırmayan Eczacılık Fakültesi öğrencileri Senato toplantısı yapılırken Rektörlüğün önünde gösteri yaptı.
  • 1968 - İstanbul Yüksek Teknik Okul öğrencileri Milli Eğitim Bakanlığı’nın Teknik Bürosu olarak kullanılan Çukursaray binasını işgal etti. 
  • 1968 - Ankara Üniversitesi DTCF Coğrafya-Felsefe Bölümü’nde dışarıdan silahlı gruplarca desteklenen boykot kırıcı sağcı öğrencilerle boykotçu öğrenciler çatıştı.
  • 1968 -  Nükleer Silahları Sınırlandırma Anlaşması imzalandı.
  • 1971- Umut filmini izin almadan Cannes Film Festivali’ne gönderdiği gerekçesiyle Yılmaz Güney hakkında dava açıldı.
  • 1972- Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi 138 kitap hakkında toplatma kararı verdi. Gerekçe: “Komünizm propagandası ve anarşiye sürükleme…”
  • 1972 - 30 Haziran 1972 günü başlayan CHP’nin 21. Kurultayı’nda genel başkanlığa Bülent Ecevit seçildi. Eski Başkan İsmet İnönü, Ecevit’i ayağa kalkarak selamladı.
  • 1972 - Tasarruf Bonosu tarihe karıştı. 1961 yılından beri uygulanmakta olan Tasarruf Bonosu sistemi kaldırılarak bunun yerine ücretlerden yüzde 3 oranında Mali Denge Vergisi kesilmesini öngören kanun Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
  • 1972 - Avrupa Ekonomik Topluluğu genel sekreteri “Türkiye’nin ortaklık isteğinden şüpheliyim” dedi.
  • 1973- Bilim ve Sosyalizm Yayınları yöneticisi yöneticisi Süleyman Ege’ye Türkçe’ye çevirdiği 2 kitaptan verilen toplam 15 yıl hapis cezasına ek olarak 2 kitaptan daha verilen 15 yıl hapis ve 16 yıl sürgün cezaları Yargıtay’da onanarak kesinleşti, ceza toplamı 30 yıla yükseldi. 
  • 1973 - Uluslararası Af Örgütü tarafından “dünyada en ağır cezaya çarptırılan basın ve fikir suçlusu” ilan edilen Süleyman Ege halen Adana Cezaevi’nde cezasının 3. yılını sürüyor.
  • 1973 - Erzurum Atatürk Üniversitesi’nden 7 profesör ve 3 doçent, “Homongolos” adlı bir dergi çıkaran Tıp Fakültesi öğrencilerini -son heceyi tersine çevirerek- “komünizm propagandası yapıyorlar” diye savcılığa ihbar eden rektör Kemal Bıyıkoğlu’nu bir mektupla istifaya davet etti.
  • 1974- Türkiye’de haşhaş ekimine üç yıl aradan sonra yeniden başlanıyor. CHP-MSP koalisyon hükümetinin Bakanlar Kurulu, 29 Haziran 1971’de Nihat Erim hükümetinin -ABD’nin isteği üzerine- yasak getirdiği haşhaş ekimine 6 ilin tamamı ve Konya’nın 4 ilçesinde izin verme kararı aldı. Türkiye’nin daha önce aldığı haşhaş ekim yasağını kaldırması üzerine ABD ile Türkiye arasında Haşhaş Krizi olarak anılan anlaşmazlık ortaya çıktı.
  • 1974 - Devlet dairelerinin cumartesi günü tatil olmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete’de yayınlayarak yürürlüğe girdi. 
  • 1974 - Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron öldü; yerine eşi İsabel Peron geçti.
  • 1975- Turyağ Fabrikası’nda Besin-İş Sendikası üyesi 760 işçi toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşmazlığa düşülmesi nedeniyle greve başladı.
  • 1975 -  “Milliyetçi Cephe” hükümetinin AP’li Milli Eğitim Bakanı Ali Naili Erdem Valiliklere gönderdiği genelgede “genellikle komünizm propagandası yapma amaçlı“ tablo, resim, amblem, afiş, işaret, fotoğraf, rozet vb.nin okullarda kullanılmasının önüne geçilmesini istedi.
  • 1976- İstanbul’da DİSK’e bağlı işçilere yapılan zamdan yararlanamayan belediye ve İETT işçileri direniş yaptı. 12 saatlik direniş sırasında belediye otobüsleri çalışmadı, halk yollarda kaldı.
  • 1976 -  65 yaşını dolduran kimsesiz ve yoksul yaşlılara aylık bağlandı. Aylıklar her yıl katsayıya göre değişecek. 1976 yılı için bağlanacak aylıklar 840 lira.
  • 1978- Ankara Demetevler Lisesi öğrencisi Orhan Ahmet Üçgün okuldaki kavga sırasında ülkücülerce silahla öldürüldü. MHP binasına sığınan ülkücüler için binaya gelen MHP Erzurum Milletvekili Nevzat Kösoğlu -gözaltına alınan- zanlı S.Çuvaloğlu’nu polislere vermemek için direndi.
  • 1978 - Aylar önce alınan boşaltma kararına ve süre uzatmalarına rağmen boşaltılmayan, ülkücülerin saldırı-barınma üssü olarak kullandıkları Edirnekapı Öğrenci Yurdu yüzlerce polis ve komandonun eşliğinde boşaltıldı.
  • 1979- Ankara’da Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu Eğitim Merkezi bombalandı,
  • 1979 - Sony, Walkman'i tanıttı.
  • 1980- CHP İçel İl Başkanı Sabahattin Arıkan’ın eczanesini basan ülkücülerin dışarıdan rastgele silahla taramaları sonucu S.Arıkan’ın eczanesinde çalışan kayınbiraderi ile 13 yaşında bir çocuk hayatını kaybetti.
  • 1980 - Kütahya Seyitömer Termik Santralı’nda gece vardiyasından çıkıp evine gelen vardiya amiri Mehmet Kaya kapıda ülkücülerce kurşun yağmuruna tutularak hayatını kaybetti. Kaya bir süre önce Tes-İş Sendikası’ndan istifa ederek Enerji-İş’e geçmişti.
  • 1980 - Bankalar Kararnamesi çıktı. Böylece, kredi faiz oranları serbest bırakıldı ve bankacılık sektörüne girişler kolaylaştırıldı.
  • 1982- Rotterdam Başkonsolosu Kemalettin Demirer, 4 kişinin yer aldığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Eylemin sorumluluğunu Ermeni Kızıl Ordusu üstlendi.
  • 1982 - İstanbul Pendik Tersanesi açıldı.
  • 1983- Cumhurbaşkanı Kenan Evren genelkurmay başkanlığı görevini orgeneral Nurettin Ersin’e devretti.
  • 1983 - İstanbul’da taksilere “Taksimetre” takılması uygulaması başladı. Böylece şoförlerle yolcular arasında ücret anlaşmazlığı yüzünden sık sık çıkan tartışmalar sona erdi. Müşteri taksimetrenin yazdığı ücreti ödeyecek.
  • 1983 - Kuzey Kore Havayolları'na ait İlyuşin tipi bir yolcu uçağı, Gine-Bissau'nun dağlık bölgesine düştü: 23 kişi öldü.
  • 1984- Türkiye’de televizyon tamamen renkli yayına geçti.
  • 1985- “İstihdamı geliştirme koordinasyon kurulu” kuruldu.
  • 1987 - Manş Tüneli'inde inşaat çalışmaları başladı.
  • 1988 – Sovyetler Birliği’nde Komünist Partisi, Gorbaçov’un Perestroika politikasını onayladı.
  • 1988 - Metris Cezaevi firarisi 29 mahpusa yardım ve yataklık ettikleri ve TKP/ML-TİKKO üyesi oldukları iddiasıyla tutuklu yargılanan 16 kişiden S.A.(16) duruşma sırasında Emniyet’te Siyasi Şube’deki sorgusu sırasında işkence gördüğünü ve tecavüze uğradığını söyledi.
  • 1988 - Danıştay 5.Daire, 1402 sayılı yasa ile görevden uzaklaştırmaların “sıkıyönetimin süresi ve yöresi ile sınırlı olduğu”na karar verdi. 9 Eylül Üniversitesi öğretim üyesi E.Gönenç İzmir’de sıkıyönetim kaldırılınca göreve iade davası açmış, Mahkeme reddedince Danıştay’a başvurmuştu.
  • 1988 -  Ankara’daki basın temsilcilerinden yaklaşık 50 gazeteci, basına yönelik baskılara ilişkin bir mektubu DGM Savcılığı’na bıraktı.
  • 1991 - Cumhurbaşkanı Turgut Özal’a hakaret ettiği gerekçesiyle 18 Mart 1990’da görevden alınan SHP’li Çanakkale Belediye Başkanı İsmail Özay‘la ilgili olarak Danıştay’ın 1 Nisan 1991’de aldığı “yürütmeyi durdurma” kararının ardından, İsmail Özay 16 ay sonra göreve başladı.
  • 1991 - Varşova Paktı resmen dağıldı.
  • 1992- 12 Eylül 1980 sonrası yurt dışına çıkan Türkiye Emekçi Partisi Başkanı Mihri Belli eşi Sevim Belli ile birlikte Türkiye’ye döndü. 
  • 1992 - TRT-INT/Avrasya yayınları başladı.
  • 1993- 5 büyük kentteki kamu çalışanlarından 1.000 kişilik yönetici ve temsilci grubu, Ankara’ya doğru yürüyüşe geçti. 
  • 1993 - Grup Kutup Yıldızı, 3 üyelerinin gözaltına alınmasını Sirkeci Büyük Postane önünde türkü çalıp-söyleyerek protesto etti. 
  • 1993 - Esenyurt Belediye Tiyatrosu ve belediye çalışanları Güngören Aziz Nesin Sahnesi’nin kapatılmasını proteso etti.
  • 1994- Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararının açıklanmasının ardından Demokrasi Partisi (DEP) Milletvekilleri Selim Sadak ve Sedat Yurtdaş DGM’ce gözaltına alındı.
  • 1994 - Yaser Arafat 27 yıllık  sürgünden sonra Gazze’ye döndü.
  • 1995- Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Ahmet Çörekçi, Terörle Mücadele Yasası’nın 8. maddesinin kaldırılmasına karşı çıktı. Yeni Demokrasi Hareketi Genel Başkanı Cem Boyner, “biz iktidarda olsaydık, kendisini hemen emekliye sevk ederdik” dedi.
  • 1995 -  Aziz Nesin: “Sivas’ta halkı benim kışkırttığım suçlaması yalan, Şeytan Ayetleri’ni çevirip Aydınlık’ta yayınladığıma dair Devlet Güvenlik Mahkemesi kararı da yüzde yüz yalan. Katliamın asıl sorumlusu devlettir”.
  • 1995 - Birlik Vakfı’nın genel kuruluna gelen Fethullah Gülen ayakta karşılandı, R.Tayyip Erdoğan ile Çevre Bakanı’nın yanına oturdu. 
  • 1996 - Azerbaycan, İrlanda ve Tunus ile diplomatik ilişki kurdu.
  • 1996 - Türkiye'nin ilk nükleer reaktörü, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'nde yapılmaya başladı.
  • 1996 - PNG görüntü formatının 1.0 versiyonu tamamlandı.
  • 1997- Sahtecilik iddiasıyla Özer Çiller hakkında soruşturma açıldı.
  • 1997 - Çin, şehir-devlet Hong Kong'un egemenliğini 156 yıl aradan sonra Birleşik Krallık'tan geri aldı.
  • 1998- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce Beykoz’daki Hidiv Kasrı bahçesine kaçak olarak inşa edilen mescit için İstanbul 3 no’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nca “yıkım” ve Başkan R.Tayyip Erdoğan ile diğer sorumlular hakkında kovuşturma kararı verildi.
  • 1999- Öğretim Elemanları Sendikası hükümetin üyeleri için öngördüğü zammı İstanbul Üniversitesi Merkez Bina bahçesinde protesto etti.
  • 1999 - DİSK/Birleşik Metal Sendikası’nda örgütlü Pancar Motor, PDK işçileri “Mezarda Emeklilik”i protesto ettiler.
  • 2000- F Tipi Cezaevleri’ne karşı İHD’nin Ankara’da düzenlediği ‘Hücrelere Karşı Konser’e valilik izin vermedi.
  • 2000 - Yazar ve çevirmen Zeyyat Selimoğlu ve ünlü Amerikalı aktör Walter Matthau öldü.
  • 2001- 19 Aralık Bayrampaşa Kapalı Cezaevi’ndeki operasyona ilişkin 14 Şubat 2001 tarihli Adli Tıp Raporu gazetelerde yayımlandı: Koğuşlardan ateş edilmemiş, öldürücü dozun çok üzerinde gaz bombası kullanılmış. Operasyonda C-1 koğuşundaki kadın tutukluların güvenlik görevlilerin kullandığı gözyaşartıcı gaz ve sinir bombalarının çıkardığı yangında öldükleri belirtildi. Dönemin Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk; “Koğuşlardan ateş ettiler, kendilerini yaktılar.” demişti.
  • 2002 – Uluslararası Ceza Mahkemesi kuruldu.
  • 2002 - Amerikan uçakları Afganistan’da Uruzgan eyaletinde hava saldırısı yaptı. Kaide ve Taliban kampları diye düğün törenini bombaladı; çoğu kadın ve çocuk 40 kişi öldü, yaralı sayısı 120’yi aştı.
  • 2002 -  TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı’nda çalışan geçici işçiler, yıllardır kadrolarının verilmemesini protesto etti.
  • 2002 -  Bir Rus yolcu uçağı ile Alman kargo uçağı güney Almanya’da Überlingen üzerinde havada çarpıştı: 71 kişi öldü.
  • 2003 - Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin barış zamanı idam cezasının kaldırılmasını öngören 6. protokolünü onayladı.
  • 2003- Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun Petkim’in Uzan Grubu’na satışını onaylaması nedeniyle Petkim Aliağa tesislerinde çalışan 3 bin işçi hükümeti ve CHP’yi protesto etti; işbaşı yapmadı.
  • 2004- AKP’nin TBMM Komisyonu’nda görüşülen “Vergi Paketi”ne eklenen bir maddeyle, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın Albaraka Türk’te yöneticilik yaptığı döneme ilişkin hakkında dava açılmasına neden olan “sahte belge düzenleme suçu” af kapsamına alındı.
  • 2004 - Horst Köhler, Almanya Cumhurbaşkanı oldu.
  • 2005- Ulusal Telekom Şirketi Türk Telekom, Oger Telekom Ltd’ye 6 milyar 550 milyon dolara satıldı. Firmanın toplam değeri 11,9 milyar dolara geliyor. Telekom’un Oger Grubu’na satışıyla sonuçlanan ihale sırasında Kolej-Kurtuluş arası eylemci işçilerce trafiğe kapatıldı.
  • 2005 - Adalet Bakalığı’na yönelik bombalı saldırı düzenlendi. Eyüp Beyaz Adalet Bakanlığı’nda üzerindeki bombanın fünyesini çekti. Bomba patlamadı. Etkisiz hale getirilen Eyüp Beyaz elleri kelepçeli olarak kaçmak istedi bir polis bacağından vurdu, bir özel harekatçı ise başından silahla vurdu; Eyüp Beyaz öldü.
  • 2006 - Çin, Tibet'i Çin'e bağlayan 5 bin 72 kilometrelik dünyanın en uzun demir yolunu hizmete açtı.
  • 2007- İsrail, Hamas’ın Gazze Şeridi’nde egemenliği ele geçirmesinin ardından Batı Şeria’da kurulan Filistin El Fetih yönetimine 118 milyon dolar gönderdi, 6 ay içinde 500 milyon göndermeyi vaat etti.
  • 2008- Ergenekon soruşturması kapsamında Hurşit Tolon, Şener Eruygur, Mustafa Balbay, Sinan Aygün, Kemal Aydın, Neriman Aydın, Hamza Demir, Coşkun Gürel, Birol Başaran ve Erol Mütercimler’in aralarında bulunduğu 21 kişi gözaltına alındı.
  • 2009- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik hakaret unsuru içerdiği iddiasıyla yargılanıp beraat eden Britanyalı kolaj sanatçısı Michael Dickinson, beraat kararının bozulduğunu duyunca 23 yıldır yaşadığı Türkiye’den ayrılıp ülkesine geri döndü.
  • 2009 -  Adana’da “Dur ihtarına uymadığı” gerekçesiyle Murat Kasap’ı öldürmekten yargılanan polis memuru Halil İbrahim Yıldırım’a, Mahkeme heyeti 1 yıl 8 ay hapis cezasına ve beş yıl süreyle hükmün geri bırakılmasına karar verdi.
  • 2010- Pakistan’ın Lahor kentinde gerçekleşen iki intihar saldırısında 42 kişi öldü, 175 kişi yaralandı.
  • 2010 - İsveç zorunlu askerlik uygulamasını resmi olarak kaldırdı.
  • 2012- İstanbul’da etüd ve beslenme ilköğretim okullarının veli ve öğrencileri 4+4+4 uygulaması ile okullarının kapatılmasını protesto etti. 
  • 2012 -  UNESCO, Konya ovasındaki dünyanın en eski yerleşim yerlerinden Çatalhöyük’ü Dünya Mirası Listesi’ne dahil etti. 
  • 2012 - İspanya, 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası finalinde İtalya'yı 4-0 yenerek üst üste ikinci kez şampiyon oldu.
  • 2013 - Hırvatistan, AB üyesi oldu.
  • 2013- Taksim Dayanışması bileşenleri, Gezi Direnişi için açılan muhtelif soruşturmalara karşı “Taksim Gezi Parkı eylemlerinde tüm ahlaki, siyasal, tarihsel ve hukuki sorumluluğu üstleniyor, kendimi ihbar ediyorum” ifadeleriyle kendileri için suç duyurusunda bulundu.
  • 2013 - NTV Tarih Dergisi’nin Gezi Direnişi’ni konu alan Temmuz özel sayısı yayınlanmadı ve Dergi kapatıldı. 
  • 2014- Köşe yazısında Sedat Selim Ay’a “işkenceci” dediği için 1.740 TL para cezasına çarptırılan Nihat Behram “düşünce, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün ihlal edildiği” gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne yeniden yargılama başvurusunda bulundu.
  • 2015- TBMM Başkanlık seçiminin 4.turunda AKP’nin adayı İsmet Yılmaz, MHP’nin “geçersiz oy” desteğiyle CHP adayı Deniz Baykal’ı geride bırakarak Meclis Başkanı seçildi.


      DOĞUMLAR -ÖLÜMLER

Posted by at Hiç yorum yok:
Kaydol: Kayıtlar (Atom)