18 Kasım 2022 Cuma

BELLEK - 18 KASIM -

 


 OLAYLAR: 

  • 1583 - Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşen Cizvitler, St. Benoit mektebini açtılar.
  • 1601 - Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu, Haçlı Ordusunu yenerek Kanije Zaferi'ni kazandı.
  • 1865- Mark Twain’in ilk öyküsü yayımlandı.
  • 1912 - İstanbul'da kolera salgını başladı.
  • 1913 - Belkıs Şevket Hanım, tek motorlu üstü açık tayyareye binme cesareti gösteren ilk kadın oldu. Belkıs Hanım İstanbul üzerinde uçarken aşağı attığı kartlarda, Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-u Nisvan Derneği üyelerine selam yolluyordu.
  • Belkıs Şevket ya da Belkıs Şevket Hanım, 1 Aralık 1913 tarihinde ilk defa uçan  Türk kadını ve aktivist. Dedesi II. Mahmud'un vezirlerinden Ali Namık Paşa olup, Ata Paşa'nın oğlu olan Şevket Bey'in veya diğer bazı kaynaklara göre Ata Paşa'nın kızıdır. Belkıs Şevket Hanım aynı zamanda bir çocuk terbiyecisi olup, müzik öğretmenliği ve yazarlık da yapmaktaydı. Ayrıca İngilizce dilini de iyi derecede biliyordu.İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra, İstanbul'da bazı Türk kadınları 1913 yılında Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'ni (Kadınların Haklarını Savunma Derneği) kurmuşlardı. Bu cemiyet, Kadınlar Dünyası isimli bir de dergi çıkarıyordu. Belkıs Şevket Hanım'da bu derneğin etkin bir üyesiydi ve Kadınlar Dünyası dergisinin yazarlarındandı. Dernek vasıtasıyla hem Türk kadınının propagandasını yapmak hem de Türk Ordusuna bir uçak hediye edebilecek yardım toplanması amacıyla, gayret gösteriyordu. Bunun için dernekte bir toplantı düzenlenmesini sağladı. Derneğe üye olan Mesadet Bedirhen'in kocası Süreyya Bey'den, Safraköy'de bulunan Tayyare Mektebi Müdürlüğü'ne giderek, kendisinin uçak ile uçması için mektebin müdüründen talepte bulunmasını rica etti. Süreyya Bey bu isteği kırmayarak, Tayyare Mektebine gitti. Ancak Tayyare mektebi müdürü Veli Bey, bu konuda kendisinin bir karar veremeyeceğini ve Birinci Kolordu Komutanlığından izin alınması gerektiğini söyledi. Bunun üzerine, Birinci Kolordu Komutan Vekili Cemal Mersinli'ye başvuran dernek, kolordu komutanından gerekli yazılı izni aldılar. Alınan izinle birlikte, Belkıs Şevket Hanım'ın 30 Kasım 1913 Pazar günü veya hava uygun olmadığı takdirde bir sonraki gün uçması için planlama yapıldı. Ancak Pazar günü aralıklı olarak yağmur yağmasından dolayı uçuş yapılamadı. Bu nedenle uçuş 1 Aralık 1913 Pazartesi gününe ertelenmiş oldu. Belkıs hanım dernek adına, uçaktan atmak amacıyla bir sepet dolusu kart bastırmıştı. Bu kartta;
    « “Osmanlı Müdâfaa-i Hukûk-u Nisvân Cemiyeti azasından ve Kadınlar Dünyası muhabirlerinden Osmanlı ve İslam kadınlığı namına havada tayrân ederken (uçarken) “Kadınlar Dünyası” ismi ile muhterem ordumuza bir tayyare ihdâsını (hediye edilmesini) bilâ tefrîk-i cins ve mezhep (Irk ve mezhep ayrımı gözetmeksizin) Osmanlı kadınlığından bekler.” »
    (Müdâfaa-i Hukûk-u Nisvân Cemiyeti)

    yazıyordu. 1 Aralık 1913 Pazartesi günü dernek başkanı ile üyeler, Yeşilköy'e hareket ettiler. Saat 13:00 sıralarında ise alana vardılar. Alanda izleyiciler ile birlikte yerli ve yabancı basın mensupları da bulunmaktaydı. Belkıs Şevket Hanım'ın bineceği uçak Deperdussin tipinde bir uçaktı ve uçağın pilotluğunu Üsteğmen Fethi Bey yapacaktı. Uçağın adı ise "Osmanlı" idi ve tek motorlu üstü açık bir uçaktı. Belkıs Şevket Hanım toplanan kalabalığa küçük, kısa bir konuşma yaptıktan sonra saat 15:14 sıralarında, uçak havalandı. Yaklaşık olarak 200 metre civarında gerçekleşen uçuş, Şişli, Hürriyet Abidesi, Üsküdar ve Kadıköy üzerinde gerçekleşti. Belkıs Şevket Hanım uçakla havadayken, kalabalığa hazırlanan kartları attı. Toplam uçuş ise 15 dakika sürmüştür. Ancak bağış kampanyası istenilen ilgiyi elde edemedi. Toplamda üç hafta kadar süren kampanya süresince 2622 Kuruş toplanabildi. Ancak Belkıs Şevket Hanım'ın uçuşu yabancı basında ilgi gördü. Örneğin; Almanya'da 1872 ile 1939 tarihleri arasında yayınlanan Berliner Tageblatt (veya kısa adıyla BT) gazetesi haberinde "üzerinde dikkatle durulması gereken cesurca bir jest ifadeleriyle" tabirini kullanmıştır. Belkıs Şevket Hanım'ın uçakla uçmasının ardından, dönemin askerî hükûmeti fotoğraflarını askerî müzede sergilemiştir. Ayrıca o dönemde yeni çıkarılan bir kolonyaya da, "Belkıs Kolonya Suyu" adı verilmiştir

  • 1918 - LetonyaRus İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
  • 1922 - Uzunköprü düşman işgalinden kurtuldu.
  • 1922 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, Abdülmecid Efendi'yi halife olarak seçti.
  • 1927 - Ankara Radyosu yayına başladı.
  • 1928 - Walt Disney'in yarattığı çizgi film Mickey Mouse'un (Miki Maus) ilk gösterimi yapıldı.
  • 1931 - Japonlar, Mançurya'yı işgal ettiler.
  • 1933 - İstanbul Darülfünunu, İstanbul Üniversitesi olarak açıldı.
  • 1936 - Adolf Hitler ve Benito Mussolini, General Franco'nun İspanya'da kurduğu Geçici Hükûmeti tanıdı.
  • 1937 - Dersim İsyanı bastırıldı.
  • 1940 - Bakanlar Kurulu, hava saldırılarına karşı bütün kent ve kasabalarda geceleri karartma yapılması kararı aldı.
  • 1941- Bir denizaltı İstanbul Burgaz adası yakınlarında Yenice gemisini batırdı, 12 kişi öldü.
  • 1945 - Doğan Kardeş Sanat Müsamereleri'nin ilki Tepebaşı Çocuk Tiyatrosu'nda yapıldı.
  • 1945 - Bulgaristan'da seçimleri Komünist Partisi öncülüğündeki Yurtsever Cephe kazandı.
  • 1953 - Feriha Sanerk, Emniyet Müdürlüğüne yükselen ilk kadın oldu.
  • İzmir'de 1923 yılında doğan Şerife Feriha Sanerk, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirdi. 1951'de kaymakamlık sınavını kazanmasına rağmen, Emniyet Genel Müdürlüğü'ne komiser muavini olarak atandı.Daha sonra Emniyet Müdürü rütbesine yükselen Şerife Feriha Sanerk, 1974 yılında emekli oldu. Eşi de başkomiser olan Sanerk, iki kız annesiydi.
  • 1960 - Türk Standardları Enstitüsü kuruldu.
  • 1965- Haldun Taner’in Şehir Tiyatroları’nda oynanan “Eşeğin Gölgesi” adlı oyunu bilirkişi kararının ardından savcılıkça sahneden kaldırıldı.
  • 1967 - Türk jetleri Kıbrıs üzerinde alçaktan uçtu. BM Barış Gücü denetimindeki  Erenköy bölgesinde Türkler ile Rumlar arasında çıkan çatışma 7 saat sürdü.
  • 1967- NATO toplantısında alınan karar: “Avrupa kıtasında bir Sovyet istilası olması halinde, çok sınırlı olmak kaydıyla nükleer silah kullanılabilir.”
  • 1970- Maraş/Afşin’de kaymakam ile müftünün camilerden dışarıya hoparlörle ses verilmesini yasaklamasına karşı 200 kadar kişi müftülüğü basıp müftüyü tartakladı.
  • 1972- 30 gündür gözaltında tutulan ve savcılıkça serbest bırakılan Cumhuriyet gazetesi yazarı İlhan Selçuk, Sıkıyönetim Komutanlığı’nın itirazı üzerine çıkarıldığı sıkıyönetim askeri mahkemecesince “TCK’nun 141. ve 142.maddelerini ihlal ettiği” gerekçesiyle tutuklandı.
  • 1975- TİP Genel Başkanı Behice Boran: “Faşist saldırılar, solu karşılıklı silahlı çatışmaya zorlayıp açık faşizmi hedefliyor. Arada işçi sınıfı ezilmek isteniyor.”
  • 1976- TİP Genel Başkanı Behice Boran, Şili Halkıyla Dayanışma Gecesi’ne çıkmalarına izin verilmeyen Şilili sanatçılar İsabel Parra ve Angel Parra ile P.Castillo’nun sınırdışı edilmesine karşı: “Milliyetçi Cephe iktidarı faşist Şili cuntasıyla işbirliğini ortaya koydu.”
  • 1976 - İspanya'da 37 yıllık diktatörlüğün ardından demokrasinin kurulması kararı alındı.
  • 1978 - Jim Jones'un liderlik ettiği Halkın Tapınağı adlı tarikatın 913 üyesi intihar etti.
  • 1978- Bursa’da akşam bir kahvehaneyi basan ülkücüler Eğitim Enstitüsü akşam bölümü öğrencisi H.Sarbalkanlı’yı taş ve sopalarla döverek öldürdü.
  • 1979- Murgul’da, Etibank bakır işletmelerinde Yeraltı Maden-İş’in örgütlenmesine engel olmak isteyen ülkücülerin kurduğu pusuda vurulan, Halkevi eski başkanı ve Devrimci Yol militanı Rafet Yıldız hayatını yitirdi.
  • 1983 - BM Güvenlik Konseyi, KKTC'yi tanımadı.
  • 1984- “Gökova’ya santral yaptırtmayız” diyen Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp’e Başbakan Özal’dan yanıt: “Köprüyü sattırmayız diyorlardı, sattık. Bu santrali de yaparız.”
  • 1985- İstanbul’da Aralık 1978’de K.Maraş Katliamı’nın ardından uygulanmaya başlanan Sıkıyönetim, 7 yıl sonra 7 ille birlikte kaldırılıp 4 ay süreli Olağanüstü Hal uygulamasına geçildi.
  • 1986- 12 Eylül darbesi sonrasının en büyük grevi NETAŞ’ta başladı. Greve bağımsız Otomobil-İş üyesi 2.650 işçi katılıyor. 
  • 1990-  ANAP’lı eski Milli Savunma Bakanı Safa Giray eski Başbakanlardan  Ecevit’in “Özel Harp Dairesi’nin Kontrgerilla ile ilişkisi olabilir” tarzı açıklamaları için “O zaman ya doğru bilsin ya bilmiyorsa sussun, kapatsın ağzını. Belki biliyorsa da susması gerekiyor” dedi.
  • 1990- DYP Genel Başkan Yard. Selahattin Kılıç, Evren’in anılarında “Özel Harp Dairesi’nin anarşi çetelerine karşı kullanılmasını Demirel önerdi, ben karşı çıktım” açıklaması için “uyduruyor” dedi. RP Genel Sekreteri Asiltürk, gizli örgütün Türkiye’de de faaliyet gösterdiğini iddia etti. 
  • 1990- Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek, evlat edindirmeye ilişkin mevzuatta değişiklikler yaptırdı: Evlat edinecek ailelerin “dini ve ahlaki yapıları” mahalle imamı ve muhtardan soruşturulacak, gece ani baskınlarla ”normal ev yaşantıları” yerinde gözlenecek. 
  • 1992 - Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu kabul edildi.
  • 1993- Özgür Gündem gazetesine 15 gün süreyle kapatma cezası verildi. Gazetenin Yazı i̇şleri Müdürü ve İmtiyaz Sahibi de 287.5 milyon TL para cezası ödeyecek.
  • 1995- Aziz Nesin’in 7-8 Nisan 1995’de kitaplarını imzaladığı Konya’daki İlkezgi Kitabevi gece kundaklanarak yakıldı.
  • 1999 - İstanbul'daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Zirvesi'nde, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Hazar geçişli doğal gaz projelerine ilişkin anlaşmalar, ilgili ülkelerin Devlet Başkanlarınca imzalandı.
  • -----------------------------------------------------------------------------------------------------------
  • 2002- Başbakan Abdullah Gül, AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan’la hazırladığı 58. Hükümet listesini Cumhurbaşkanına sundu. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Bakanlar Kurulu listesini, kritik bazı bakanlıklarda değişiklik yaparak onayladı. İDO ve İGDAŞ yolsuzluğundan yargılanmakta olan Binali Yıldırım ve Hilmi Güler ile Family Finans dahil 9 ayrı suçlamadan yargılanan Kemal Unakıtan Bakan oldu.
  • 2002-  İtalya’da eski başbakanlardan Giulio Andreotti, 1979’da bir gazetecinin öldürülmesine azmettirmek suçundan 24 yıl hapse mahkum oldu.  
  • 2003- RTÜK, Türkçe dışı dillerde yayını düzenleyen yönetmeliği hazırladı. Anadilde yayında hem TRT hem diğer özel yayın kuruluşlarına getirilen “ulusal” şartı kaldırıldı. Ancak RTÜK, izleyici profili belirleyene kadar yerel ve bölgesel kuruluşlar yayın yapamayacak. 
  • 2005- CIA’nin 1977-1981 yılları arasında başkanı olan Stansfield Turner, Bush yönetiminin “işkenceye gözyumduğunu ve onayladığını” söyledi.
  • 2005 - CHP’li kadınlar Başbakan Erdoğan’ın AİHM’nin türbanla ilgili kararını eleştirirken söylediği “Ulemaya sorulmalıydı” sözünü protesto etti.
  • 2005- Çağan Irmak’ın “Babam ve Oğlum” adlı filmi gösterime girdi.

  • 2007- Uğur Mumcu’nun 1987’de 12 Eylülcülerle bağlantılarını ortaya çıkardığı Suudi Rabıta örgütüyle çalışan Ensar Vakfı kurucusu Alaaddin Şahin ile Ramazan Yenidede, Kemal Sandıkçı gibi bazı din adamlarını AKP’nin kamuda kilit mevkilere atadığı öğrenildi.
  • 2007 - Zasyadko maden felaketi: Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk bölgesinde meydana gelen bir maden kazasında, 101 madenci hayatını kaybetti.
  • 2012- Grup Yorum’un iki üyesinin ev hapsi cezası alması, CHP Milletvekili İlhan Cihaner ve sanatçıların katılımıyla protesto edildi.
  • 2013- Oğulları askerde “intihar eden” aileler Meclis’te CHP Milletvekili Hüseyin Aygün ile birlikte basın toplantısı yaptı ve çocuklarının intihar ettiklerine inanmadıklarını, gerçeğin ortaya çıkarılması ve sorumluların yargılanmasını istediler.
  •  2015- Nijerya’nın Adamawa eyaletinin başkenti Yola’daki patlamada 32 kişi hayatını kaybetti, 80 kişi yaralandı. 


 DOĞUMLAR: 





 ÖLÜMLER: 


      (derleyen: mstfkrc)

Rant için 2 bin 700 yıllık tarih yok ediliyor - Ramis SAĞLAM / İzmir-Evrensel

 

     Fotoğraf: Ekinoks Kültür ve Çevre Derneği

İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Urla’da plan değişikliği yaparak 1. Derece arkeolojik sit alanının 3. derece olarak tescil edilmesinin yolunu açtı.

İzmir Urla’da Atatürk Mahallesi 4861 ada 1 parselde kazılarla ortaya çıkarılan antik mezarlık (nekropol) alanının iş makineleri ile talan edildiği ve parselin 1. derece arkeolojik sit alanı ilan edilmesi gerekirken inşaat açıldığı iddiaları gündemde. Kazı çalışmaları ile arkeolojik eserlerin ‘talan’ edildiği iddialarını savcılığa taşıyan Ekinoks Çevre ve Kültür Derneği Başkanı Başak Yasemin Kumaş bölgedeki durumu gazetemize aktardı.

3. derece arkeolojik sit alanı sınırları içerisinde yer alan 4861 ada, 1 parselde 2020 yılı içerisinde sondaj kazıları yapıldığını belirten Kumaş “Kazılarda 2 bin 700 yıllık mezarlar bulundu ve sondaj kazısı sonunda yoğun eserler çıkmıştı. Eserlerin çıkması ve bu alanın bir nekropolis alanı olduğunun anlaşılması üzerine koruma kurulunun bu alanı 1. derece arkeolojik sit alanı ilan etmesi gerekirdi” dedi.

Urla Atatürk Mahallesi’nde derneğin son 2 yıl içinde 198 A3 sondaj kazısı tespit ettiğini belirten Kumaş “Dernek olarak tespit ettiklerimizin dışında CİMER’e yaptığımız başvurumuz sonucunda İzmir Müze Müdürlüğünün bildirmiş olduğu sayı kaygı verici boyuttaydı. Bu sayıda sondaj kazının kabaca yaklaşık 6 günde 1 parselin bitirildiği anlamını taşır” diye konuştu.

“İŞ MAKİNESİYLE TARİHİ MEZARLARA ZARAR VERİLDİ”

     

Kazı çalışmalarının yürütülmesi hakkındaki yönergeye göre, çalışmaların bilimsel esaslara uygun olarak yürütülmediğini iddia eden Kumaş “Bırakın bilimsel çalışmayı, parselde kepçelerle kazı yaptırarak kültür varlıkları tahrip edip sonunda parseli boşalttılar. Parselde ağır iş makineleri dolaştırılarak altındaki mezarlar paramparça yapıldı. Kazılarda yüzlerce lahit mezar ve kremasyon mezar ile mezar yapılarına ilişkin taşınmaz mimari bulundu. İş aletleriyle parselde yapılan kazılarda çok sayıda lahit yok edildi. Kepçelerle yapılan derin kazılarda kesitlerde yer alan yok edilen lahitlerin izleri de arkeologlar ve iş sahipleri tarafından ortadan kaldırıldı. Kepçelerin arazide yaptığı kazılar sırasında çok sayıda alabastron, amphoriskos, oryantalizan meyve tabakları, pyksis, pithos gibi mezar kaplarının iş makinelerinin ağırlığı sebebiyle kırıldığı anlaşıldı. Kazıcı arkeologlar tarafından koruma kuruluna yok edilen lahitler hiçbir zaman sunulmadı. Yalnızca kırık kaplardan oluşan mezar kapları raporlarla iletildi” dedi.

“RANT İÇİN TARİH YOK EDİLİYOR”

Kıyı Ege’de emlak ve rant ekonomisinin villa imalatını gündeme getirdiğini vurgulayan Kumaş, “Tüm tarım arazileri ve tarihi alanlar gözü dönmüş şekilde yok ediliyor. Ve bu durum endişe verici hale ulaştı. Uluslararası anlaşmalar ile şekillenmiş çevre kanunlarından çok daha eski ve kapsamlı olarak, 2863 sayılı Kültür ve Tarih Miraslarımızı Koruma Kanunu’nun belki zaman içinde birçok kez istismara uğramış veya delinmiş olduğu söylenebilir. Ancak, son üç yıldır, arkeolojik sit alanları ve tarihi alanlarda ivme kazanan rant baskısı endişe verici boyutlara ulaştı” diye konuştu.

“SİT DERECELERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ KAYGI VERİCİ”

1. derece arkeolojik sit alanlarının hiçbir bilimsel gerekçe gösterilmeden 3. dereceye indirilmesinin kaygı verici olduğunu da ifade eden Kumaş, 2 ve 3. derecelerden komple sit tanımının kaldırılması ve imara açılması yönünde kararlı bir tutum olduğunu söyledi.

Kumaş, “Urla’da çok daha büyük bir talan çalışması olduğunu öğrendik. Diğer ilçelerden Menemen, Foça, Bergama arkeolojik sit bölgelerinden de ihbarlar geliyor. Derneğimiz bu ihbarları incelemek, değerlendirmek ve yetkili makamlara iletmek, hayati gördüğümüz başlıklarda soruşturma açılmasını sağlamak üzere çalışmaya devam ediyor. Fakat olaylar bizim mütevazı gayretimizin çok üzerinde. Ne yazık ki sistemi kuran, koruyan ve denetleyenlerin bizzat iş birliği ile sistematik olarak betona dayalı rant ekonomisi yaratılıyor. Bu da geri dönülemez büyüklükte zarar veriyor” dedi.

Ramis SAĞLAM / İzmir-Evrensel


16 Kasım 2022 Çarşamba

BELLEK - 17 KASIM -

 


 OLAYLAR: 

  • 1558 - İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth tahta çıktı.
  • 1869 - Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan Süveyş Kanalı, görkemli bir törenle açıldı.
  • 1877 - Rus birlikleri Kars'a saldırdı.
  • 1913- Osmanlı Devleti’nde ilk istihbarat teşkilatı (Teşkilât-ı Mahsusa) kuruldu.
  • 1913 - Panama Kanalı’ndan ilk gemi geçiş yaptı.
  • 1918 - İngilizler, Bakü'yü işgal ettiler.
  • 1922 - Sibirya, Sovyetler Birliği'ne katıldı.
  • 1922 - Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet (Vahdettin), İstanbul'u terk etti.
  • 1922 - Şarköy'ün 2,5 yıllık Yunan işgalinden kurtuluşu.
  • 1924 - İlk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu. Kurucuları arasında Halk Fırkası’ndan 9 Kasım’da ayrılan Refet (Bele), Adnan (Adıvar), Ali Fuat (Cebesoy), Hüseyin Rauf Orbay da vardı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisiydi.
  • 1929- Sovyetler Birliği’nde Nikolay Buharin politbürodan çıkarıldı.
  • 1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası kendini feshetti.
  • 1933 - Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ile ticari ve diplomatik ilişkiler kurmaya başladı.
  • 1934- Şehir Tiyatrosu’nda üç milli opera oynanmasına karar verildi. Ülkü Yolu, Taş Bebek ve Bayönder operaları sahnelenecek.
  • 1936 - Alman mimar ve şehir plancısı Bruno Taut, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisinin   başına getirildi.
  • 1939- Türk ordusundaki son Alman danışmanlar Türkiye’den ayrıldı.
  • 1942- Bigadiç, Sındırgı ve Gölcük’te deprem..

  • 1942 -  Mısır kralı Faruk sürgüne gönderildi, yerine albay Cemal Abdul Nasır geçti.
  • 1951- Nazım Hikmet’e Prag’da düzenlenen törenle “Uluslararası Dünya Barış Ödülü” verildi.
  • 1957- Erzurum Atatürk Üniversitesi açıldı.
  • 1960- Che, Moskova ziyaretinin ardından Çin Halk Cumhuriyeti’ne gidip Başkan Mao ile görüştü. 1 Aralık’ta Küba adına işbirliği anlaşmasını imzaladı.
  • 1963 - Yerel seçimleri Adalet Partisi kazandı.
  • 1967 - TBMM ikinci kez yaptığı gizli oturumda, 18 saat 20 dakika Kıbrıs'taki son gelişmeleri görüştü.
  • 1970- İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi’ni sabaha karşı basan ülkücüler okulu işgal edip, sabah okula gelen solcu öğrencilerle çatıştı. Fakülte’den polis eşliğinde çıkan ülkücü grup bu kez İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüs’e gidip solcu öğrencilerle silahlı çatışmaya girdi, 2 öğrenciyi yaraladı. Kimya Fakültesi’nde öğrencilerin astığı Mustafa Kemal afişleri Dekan tarafından yırtılınca öğrenciler boykota başlamış, asistanlar ve bazı profesörler de eyleme destek vermişti.
  • 1971- THKP-C davasında Mahir Çayan ve 4 arkadaşının (U.Bardakçı, K.Dede, N.Demir, İ.Demir) hazırladığı ortak savunmanın okunmasına başlandı. Çayan ”Biz burada lükstür diye bundan 3 ay önce rafa kaldırılan 27 Mayıs Anayasası’nı ortadan kaldırmaya teşebbüsten sanığız” dedi.
  • 1972 - Türkiye'de ilk kadın partisi olan Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi kuruldu.
  • 1972 - Juan Peron, 17 yıllık sürgünden sonra Arjantin'e döndü.
  • 1973 - Atina'da üniversite öğrencileri, cunta rejimine karşı ayaklandılar. Yunanistan’daki Politeknik okulu işgalinde, 3.gün sabaha karşı tanklarla operasyon yapıldı: 36 ölü. Politeknik baskını sonrası tanklar Atina’da meydanları, üniversiteleri ve parlamentoyu kontrol altına aldı; yaklaşık 1.000 kişi gözaltına alındı.
  • 1976 - Türkiye İşçi Partisi'nin davetlisi, Şilili sanatçılar sınırdışı edildi.
  • 1977 - Cahit Karakaş, TBMM'nin 13. Başkanı oldu. Görevi 12 Eylül 1980'de sona erdi.
  • 1981- MHP Davası’nda yargılanan Alparslan Türkeş sorgusunda: “Ben faşist değilim. Bütün hayatım boyunca demokrasiyi ve Atatürkçülüğü savundum. Bu iddianame ile sanık sandalyesine Türkiye Cumhuriyeti, Devlet, Atatürk ve Türk milliyetçileri oturtulmuştur” dedi.
  • 1983- Yorgun Savaşçı filmi yaktırıldı. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT Genel Müdürü Macit Akman, “gerekçe olarak, senaryonun tarihi gerçeklere uymadığı gösterildi” dedi.
  • 1989 - Çekoslovakya'da Kadife Devrimi başladı. Halk mumlar ve anahtarlıklarla şehir meydanlarında toplandı.
  • 1990- İtalya’da Başbakan Andreotti, ”Gladyo”nun ”devlet sırrı” kategorisinden çıkarıldığını, Sardunya Adası’ndaki üssünün ziyaret edilebileceğini söyledi. Askeri Gizli Servis Komutanı devlet televizyonundaki 1 saatlık söyleşide, Gladyo’nun faaliyetleri hakkında bilgi verdi. İtalyan Parlamentosu alt komisyonunun soruşturması sırasında, Gladyo’ya paralel faaliyet gösteren ancak istihbarat servisinin bilgisi dışında çalışan, Gladyo’dan farklı yerlerde saklı silahları bulunan 3 bin hücreli ikinci bir anti-komünist örgüt ortaya çıkarıldı.
  • 1990- MÇP Genel Başkanı Alparslan Türkeş,1980 darbesiyle kapatılıncaya kadar başında bulunduğu MHP’nin kontrgerilla, Özel Harp Dairesi veya başka bir kuruluşla ilgisi ve işbirliğinin olmadığını, Özel Harp Dairesi’ne kontrgerilla yakıştırmasının yanlış olduğunu ileri sürdü.
  • 1990- DSP Genel Başkanı Ecevit K.Evren’in anılarında 1980’de Başbakan Demirel’in Özel Harp Dairesi’ndeki elemanların teröristlerle çete savaşı yapmasını istediğini, Evren’in buna şiddetle karşı çıkıp ”vaktiyle yanlış kullanıldı, ben gerçek görevine yönelttim” dediğini aktardı. 
  • 1993 - Güney Afrika siyasi liderleri, ırk ayrımına son veren yeni Anayasayı kabul ettiler.
  • 1996- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, ÖDP Ankara’da “Ya Hesap Verecekler, ya Halk Onları Süpürecek” sloganıyla bir miting yaptı. 8 bin ÖDP’li, Susurluk kazasıyla ortaya çıkan, Çiller ailesine-Ağar’a-Çatlı’ya uzanan “devlet-mafya-polis” ilişkisini protesto etti. Bir heyet Meclis başkanlığına dilekçe verdi

  • 1995 - Osman Hamdi Bey'in "Yeşil Türbe" tablosu, Birleşik Krallık'ta 37 milyar liraya satıldı.
  • 1999 - İrlanda'yı yenen Türkiye millî futbol takımı, Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılma hakkı kazandı.
  • 2000- ABD’nin Teksas eyaletinde idam kararı kesinleşen zihinsel özürlü Johnny Paul Penry’nin cezasının infazı, idamına dört saat kala Yüksek Mahkeme tarafından ertelendi.
  • 2001- – Yugoslav güçlerinin 1999’da çekildiği, idareyi BM’nin devraldığı Kosova’da düzenlenen ilk seçimlerden  Arnavut lider İbrahim Rugova’nın Kosova Demokrat Birliği (LDK) birinci parti olarak çıktı.
  • ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
  • 2002- Tel Aviv-İstanbul seferini yapan İsrail Hava Yollarına ait yolcu uçağı, Tevfik Fukra adlı Filistinli yolcu tarafından kaçırıldı. İstanbul Atatürk Havalimanı’nda saat 21. 45’te güvenlik güçlerince etkisiz hale getirilen Fukra, eylemi İsrail yönetimine tepki olarak gerçekleştirdiğini söyledi. 
  • 2003- İstanbul Galata’da Neve Şalom Sinagoğu ile Şişli’de Beth İsrael Sinagoğu’na yapılan bombalı saldırıları Kaideye bağlı, “Şehit Ebu Hafız El Masri” örgütü üstlendi.
  • 2004- 1996 Yılında polis tarafından öldürülen İrfan Ağdaş’ın ailesi AİHM’de açtığı davada 15 bin Euro tazminat kazandı. Ağdaş’ın ölümünden yargılanan 3 polis beraat etmiş, karar Yargıtay’ca da onanmıştı. Ağdaş ailesinin Behiç Aşçı, tazminatı kabul etmeyerek ”yeniden yargılama” talebinde bulundu.
  • 2004- Avrupa Parlamentosu’nda KKTC ekonomisini geliştirmek amacıyla Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı tüzük 39 ‘hayır’ oyuna karşılık 618 “evet” oyuyla kabul edildi. Tüzük, Avrupa Konseyi’de onaylarsa KKTC’ye mali yardım yapılmasını öngörüyor.
  • 2005- Şili eski diktatörü 89 yaşındaki Augusto Pinochet’in mahkemeye çıkmasına engel olmadığına karar verildi. Eski diktatör, 1975’te 115 sosyalistin öldürüldüğü “Colombo Operasyonu” ile ilgili yargılanacak.
  • 2006- Irak’ın Mahmudiye köyünde 14 yaşındaki Iraklı kıza tecavüz edip annesi, babası ve kızkardeşiyle birlikte öldürmekle suçlanan uzman çavuş James P. Barker ABD’nin Kentucky eyaletinde yapılan duruşmada ömür boyu hapse mahkum edildi.
  • 2006 - 1994 yılında keşfedilen 111 atom numaralı yapay elemente, resmen Röntgenyum (Rg) adı verildi.
  • 2016 - Siirt'in Şirvan ilçesindeki Madenköy yakınlarındaki bakır madeninde meydana gelen ve 16 işçinin ölümüyle sonuçlanan kaza olmuştur.
  • 2017- İtalyan Profesör Sergio Canavero dünyanın ilk kafa naklini bir ceset üzerinde gerçekleştirdi. 18 saat süren operasyonun başarılı olduğunu söyleyen Profesör bu ameliyatı yakın zamanda canlı bir kişi üzerinde uygulayacağını söyledi.


 DOĞUMLAR: 

  • 1503 - Agnolo Bronzino, İtalyan ressam (ö. 1572)
  • 1831 - Manuel Antônio de Almeida, Brezilyalı yazar (ö. 1861)
  • 1866 - Voltairine de Cleyre, Amerikalı anarşist (ö. 1912)

  • 1867 - Henri Joseph Étienne Gouraud (17 Kasım 1867 - 16 Eylül 1946), 
  • Fransız asker. Mayıs 1915'te yönetimindeki 10. tümenle Çanakkale Savaşı'na katılmış. Haziran 1915'te Birinci Kerevizdere Muharebesi ve Zığındere Muharebesi sırasında sağ kolu kopmuş, iki bacağı da kırılmıştır. Tekrar askeri hizmete geri dönen Gouraud,  Fas ve Avrupa'da çeşitli görevlerde bulundu.1923 yılında, Fransa'ya geri döndü. 1923-1937 yılları arası Paris Askeri Valisi oldu. 1937 yılında emekli olana kadar 1927'den itibaren Müttefik Yüksek Savaş Konseyi'nde görev yaptı. General Gouraud 1946 yılında Paris'te öldü.
  • 1870 - İbnülemin Mahmut Kemal İnal (17 Kasım 1870 - 24 Mayıs 1957),  Türk yazar, tarihçi, edebiyat tarihçisi, müzeci ve mutasavvıfOsmanlı Devleti’ne 33 yıl boyunca çeşitli görevlerde hizmet eden İbnülemin, II. Abdülhamit devrinde Yıldız Sarayı arşivinde görev yapmış ve cumhuriyet devrinde ise arşivin tasnif edilerek Başbakanlığa devredilmesine başkanlık etmişti. 1913 yılında Süleymaniye Camii külliyesinde “Evkaf-ı İslâmiye Müzesi” adıyla kurulan Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nin kurucusudur. Benzer bir kurumu Kahire’de de kurmuştur. Toplumsal hayatta çok hızlı ve büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemde yaşaması ve pek çok tanınmış kimse ile şahsen bir arada bulunması onu biyografi alanında pek çok eser vermeye yöneltti. Son dönem Osmanlı şairleri, müzisyenleri, sadrazamları, hattatları hakkındaki eserleri ile bu kişilerin unutulmalarını önlemeye çalıştı. Şiir, roman, hikâye gibi alanlarda da eser verdi. Yaşamı boyunca konağındaki düzenli toplantılarda ilim ve sanat dünyasından kimseleri ağırlayarak kültür hayatına hizmet etti.
  • 1906 - Soichiro Honda, Japon iş insanı (ö. 1991)

  • 1921 - Albert Bertelsen, Danimarkalı ressam ve grafik sanatçısı (ö. 2019)

  • 1925 - Rock Hudson, Amerikalı oyuncu (ö. 1985)
  • 1927 - Fenella Fielding, İngiliz oyuncu (ö. 2018)
  • 1928 - Rance Howard, Amerikalı oyuncu (ö. 2017)
  • 1939 - Aşık Mahsuni, Türk halk ozanı (ö. 2002)

  • 1942 - Martin Scorsese, Amerikalı sinema yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
  • 1943 - Lauren Hutton, Amerikalı eski model ve oyuncu
  • 1944 - Danny DeVito, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve yapımcı

  • 1944 - Rem Koolhaas, Hollandalı mimar ve mimarlık teorisyeni

  • 1945 - Roland Joffé, İngiliz-Fransız film yönetmeni
  • 1958 - Mary Elizabeth Mastrantonio, Amerikalı aktris ve şarkıcı
  • 1963 - Dylan Walsh, Amerikalı oyuncu
  • 1966 - Sophie Marceau, Fransız oyuncu
  • 1978 - Tom Ellis, Galli oyuncu
  • 1978 - Rachel McAdams, Kanadalı oyuncu
  • 1981 - Sarah Harding, İngiliz model, şarkıcı ve aktris (ö. 2021)
  • 1983 - Viva Bianca, Avustralyalı aktris
  • 1983 - Harry Lloyd, İngiliz aktör



 ÖLÜMLER: 


      (düzenleyen: mstfkrc)