‘Sineklerle Uğraşmayız!’- Meriç Velidedeoğlu

Başbakan “R.T. Erdoğan” çoğunlukla “diktatör”, dahası “diktatör karikatürü”olarak tanımlanıp ortaya konulurken dış dünyanın medyasında da Türkiye’nin“sultan”ı, “padişah”ı gibi algılanıp gündeme sürülüyor. İtalya’nın“LaStampaGazetesi”, cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan “Erdoğan”ı okurlarına,“21. yüzyılın Sultan’ı böylece taçlandırıldı” diyerek duyurmuş. 
Haklılar... “1923 Devrimi”ni, devrimin önderleri “Atatürk”ü, “İnönü”yü yadsıyan, bununla da kalmayıp onlardan “İki ayyaş” diyerek söz eden ve kurdukları “TC Devleti”ni “Osmanlı”nın devamı olarak kabullenen “Erdoğan” için yerinde bir değerlendirme. 
N e v a r k i , “Osmanlı Padişahları”nın hiçbir engel tanımaz “güçler”i -“Halife”olduktan sonra bile- “Fetva Makamı”nca denetlenebilirdi zaman zaman biçimsel olsa da... 
Ayrıca, cuma namazlarına özgülenen “hutbeler”de de “Gururlanma padişahımsenden büyük Allah var!” çağrısı -bir bakıma- uyarısı gelenekselleşir. 
Bunları “10 Ağustos” Pazar akşamı TV’de “Erdoğan”ın balkon konuşmasını izlerken anımsadım ama izlediğim Erdoğan sanki şöyle diyordu: “Sineklerle uğraşmayız!”, çünkü “Hedefimiz İslam Devletidir!”; görmüyor musunuz ‘Türkiyedinsiz laik bir memleket haline geldi!’; ‘Öyle dağa taşa, ‘Ne mutlu Türküm!’ diye yazmak ilkelliktir!’; ‘cibiliyetsiz bunlar!’; ‘kız mıdır kadın mıdır bilemem!’; ‘edepsizkadın!’, ‘alçak kadın!’, ben ‘ülkemi pazarlamakla mükellefim!’; haa, ‘hastalık halinde dört kadın alınabilir!’; ‘demokrasi mi, tramvaydır, tramvay!’, eeh, ‘ileri demokrasi de hızlı tramvay!’
” Ne olduysa bilemem birdenbire -kin dolu kapkaranlık bakışlarla, nefret taşıyan bir sesle- “iki ayyaş yasası” demeye başladı... 

İnsanı ürperten bu görünümden olsa gerek, o an “ABD’li Senatör Upshow”un uzun yıllar önce yaptığı bir senato konuşmasında, “Atatürk”ten “Kepaze” diye söz etmesini anımsadım. 
“Demek ki” dedim, belediye başkanı olduğu “1994”ten bu yana ABD’nin“Erdoğan”la ilgisini, ilişkisini sürdürmesi Atatürk düşmanlığını “dile” getirmekte de meyvesini vermiş, ABD’li senatörle eşitlemişti; kuşkusuz, bu “dil”, “külhanbeyleri”yle ünlü Kasımpaşa’da doğup büyüyen birine pek uygundu... 
Ne ki, hakkını da verelim; başbakanlığının -ya da sultanlığının- daha ilk yıllarında“dünyanın en varsıl başbakanı” olarak “cihan”a ün saldı(!). 
Hiç kuşkumuz olmamalı, şu anda da dünyanın “en varsıl cumhurbaşkanı” değilse bile en varsıl olanlardan biridir... 
Doğrusu bu duruma, insan imrenmekten kendini alamıyor; çünkü “babadan kalma bir servet” değil deniyor; zaten “Erdoğan” da bunu kabul ediyor; sahip olduğu kilolarla“altın”ın, oğullarının sünnet töreninin kazanımı(!) olduğunu açıkça söylüyor. 
Basının ilgisini daha çok çeken “Erdoğan”ın “taşınmazları”; “25 Aralık”taki“Rüşvet ve Yolsuzluk Operasyonu”nun “fezlekesi”nde yer alan “villa” gibi. Bu taşınmaz; “fezleke”ye göre, “İzmir-Urla”da “1. derece SİT alanı” olan “antik”bölgede... 
Bu “villa”nın yapımı için “devlet’in nasıl seferber olduğu”nu, “Can Dündar”ayrıntılarıyla “Cumhuriyet”te anlattı. “Hukuk”un; Başbakan ve emrindeki“Bakanlar”la hiçbir “çekince” duymadan nasıl çiğnendiğini gözler önüne serdi... 
Bu “kıyım”a karşı çıkan “İzmir Valisi Can Kıraç” ile Şehircilik ve Çevre Müdürü Erdoğan’ın emriyle görevden alındı... 
Dünya “kültür mirası”nın bir parçası olan, “TC Devleti”nin korumasına bırakılan bu alan “3. dereceye” indirgeniverdi; eşsiz mozaikler yerlerinden sökülüp kaldırıldı; öteki arkeolojik kalıntılar üzerine de -Kültür Bakanı Ömer Çelik’in bilgisinde- Erdoğan ve yedi dostunun villaları yapıldı... 
Katlettirdiği bu “Kültür mirası”nın üzerinde “afiyetle” oturdu TC Devleti’nin“Başbakanı” olarak... 
Şimdi de hem “TC Devleti’nin Cumhurbaşkanı”, hem de şehitlerine “kelle”diyerek -bir bakıma aşağıladığı- “TSK”nin “Başkomutanı” olarak oturacak... 
Ne demiş -Erdoğan’ın da pek sevdiği- Mehmet Akif Ersoy: “Edepten yok payesi;bir kızarmaz yüz, bir yaşarmaz göz...” 
Bu dizeyi, sözde “Balyoz Davası”nda savunmasını yaparken yargıçların gözlerinin içine bakarak söylemişti E. Tuğa. A. Sevim, tam da yerinde olarak... 
Yarın Beşiktaş’ta “Sessiz Çığlık”ta buluşalım!  

 Meriç Velidedeoğlu
CUMHURİYET

Neden Tıpış Tıpış Gitmediler?- ALİ SİRMEN

Ringde fena halde dayak yiyen boksöre, arada çalıştırıcısı moral veriyor:
- Aferin oğlum iyi dövüyorsun, bir sağ çak, indir yere olsun bitsin!
İyice hırpalanmış olan bizimki, kapanmamış tek gözünü daha da açarak hayretle soruyor:
- Sahi dövüyor muyum abi?
- Hem de nasıl, diyor çalıştırıcısı, ayakta zor duruyor baksana.
Bizimki son gayretiyle cevabı yapıştırıyor:
- O zaman ringde bir başkası daha var, o da beni fena dövüyor abi!
Fıkrayı CHP Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun 10 Ağustos seçimleriyle ilgili açıklamaları üzerine hatırladım.
Kemal Bey’e göre ortada CHP’ye hamledilecek bir başarısızlık yoktur.
Gerçi CHP Genel Başkanı, Utku Çakırözer ile yaptığı söyleşinin bir yerinde,“Partimizin yetkili organlarında sonuçları değerlendirip, başarısızlığın nedenleri üzerinde duracağız tabii”, derken başarısızlığı kabul ediyor, ama hemen aynı cevapta, süreçte hiç hatalarının olmadığını düşündüğünü ileri sürmekten geri kalmıyor.
Kemal Bey’in çatı adayı Ekmeleddin Bey ise daha da ileri gidip, şu korkunç cümleyi telaffuz edebilmiştir:
- Galip sayılır bu yolda mağlup.

Doğrusu hangi nedenle kendisini galip sayabileceğimizi anlamak olanaksız.

***

Tayyip Bey, oy sayısında hatırı sayılır bir artış sağlayamadığı halde, daha birinci turda seçilmiştir.
Demek ki, CHP ve MHP’nin oylarını almanın yanı sıra yaratacağı sinerjiyle, başka çevrelerin de oyunu alması yani oy artışı yapması beklenen Ekmeleddin Bey, CHP ve MHP’lilerin oylarını bile alamamış, oyları azaltmıştır.
Nitekim seçim sonuçları bu gözlemi doğrulamaktadır.
Bu sonucun nedenlerini üç kategoride irdelemek mümkün.
Birinci neden adayın nitelikleridir...
Ekmeleddin Bey muhafazakâr kimliği ağır basan biri. Evet baskıcı değil, özgürlüklere saygılı muhafazakâr, ama muhafazakâr...
Ekmel Bey’in bu niteliği onun kimi CHP’li seçmene ters gelmesine ve bunların sandık başına gitmemelerine yol açmıştır.
Kemal Kılıçdaroğlu istediği kadar, tıpış tıpış gidecekler desin, CHP seçmeninin bir bölümü hiçbir şekilde sandığa gitmedi, ya da gittiyse bile Demirtaş’a oy verdi.
Bu durumda bir siyasi parti liderine düşen ise, sandık başına gitmeyenleri suçlamak değil, onları mobilize edememesinin nedenlerini araştırmaktır.
Burada da adayın ilan ediliş biçimine geliyoruz.
Gerçekten de çatı adayı, kamuoyu araştırmasının parti içi tabandan nabız yoklamasının ürünü olmayıp kimin telkiniyle nereden çıktığı belli olmayan, iki genel başkanın kişisel tercihlerinin sonucudur.

***

Burada Ahmet Necdet Sezer’in adaylığı örneğini vermek isabetli değildir. Unutmayalım ki, Ahmet Necdet Sezer partilerin parlamentoda üzerinde anlaşacakları adaydı, halkoylamasıyla, çok güçlü bir rakiple yarışacak “çatı adayı” değil.
“Çatı adayı” böylece liderler tarafından seçildikten sonra, kampanyası sırasında partiler tarafından yeterince desteklenmemiştir.
MHP’nin tabanının bir bölümünün Tayyip eğilimli olması bir etkendir.
Ama CHP örgütünün, “çatı adayını” desteklemekte çok etkili olmadığı da yadsınamaz.
Bu durum ister adayın kimliğinden, ister ilan şeklinden kaynaklansın, her ikisi de CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun doğrudan sorumluluğundadır.
Şimdi buradan hareketle, hemen “Kılıçdaroğlu istifa” korosuna katılmak istemem.
Çünkü CHP’nin içinde bulunduğu kafa karışıklığından ve ataletten kaynaklanan sorun, genel başkan değişikliğiyle giderilecek türde değildir.
Nitekim, Deniz Bey’in gitmesi ve Kemal Bey’in gelmesiyle, oy tabanının genişliği konusunda CHP’de önemli bir değişiklik olmamıştır.
CHP’nin kafa karışıklığını gidermeden, tabandan demokratik katılımlı yarışmacı örgütlenme modelini getirmeden, partiyi sıçratmak ve demokratik bir alternatif haline getirmek mümkün olmayacaktır.  

ALİ SİRMEN

Cumhuriyet

Ayaklar ve baş-Aşkın Süzük/SOL

Pazar günü heyecansız, sonucunu herkesin bildiği ve adı seçim olsa da seçeneksizlik üzerine kurulmuş bir tiyatro izledik. Nihayetinde oy kullananlar, seçim kampanyalarında belirtildiği üzere, “Cumhur'un başını” yani Cumhurbaşkanını seçti.

Recep Tayyip Erdoğan 12 yıla yaklaşan başbakanlık görevinden sonra şimdi Çankaya'ya çıkacak. Kendisinin siyasi geleceği açısından başka türlüsü mümkün değildi. Baş'ta kalmanın yolu Çankaya'dan geçiyordu.

Baş'ta kalamazsa, hırsızlık, rüşvet ve savaş suçlarından yargılanacağını çok iyi biliyor. Bu nedenle Pazar günü gecesi Erdoğan'ın yüzünden seçim kazanmış bir siyasetçinin mutluluğu değil, korku ve tedirginlik okunuyordu.

Çünkü en çok Erdoğan farkındaydı, seçeneksizlik üzerine kurulan seçimin ona meşruiyet kazandırmaya ayarlı olduğunu.

Aynı sebeple ona oy vermeyenlere değil de, oy kullananlara, bu oyuna dahil olanlara teşekkür etti...

Tüm kurgusuyla bu seçim, “ayakların baş olması”nın önüne yeni bir duvar örmeyi amaçladı. Ama başaramadılar, duvarda çok gedik kaldı.

***

Şimdilik Baş'ta kalan Erdoğan'ın, sermaye sınıfının has temsilcisi olma kimliğiyle, siyasi hayatı boyunca en çok “ayakların baş olması”ndan korktuğu görüldü.

2008 yılında 1 Mayıs'ı Taksim Meydanı'nda kutlamak isteyen emekçilere ve işçi konfederasyonlarına “Ayaklar baş olursa kıyamet kopar” diyen Erdoğan'dı. Korkusu çok büyüktü. O yıl Taksim'e çıkmaya çalışan on binlerce emekçiye o dönem iyi anlaştığı F-tipi polislerle öyle bir saldırdı ki, gerçekten kızılca kıyamet kopmuştu.

2009'un son günlerinde başlayan TEKEL Direnişi, korkusunu daha da büyüttü. İşçilerin en temel hakları ve gelecekleri için sokağa çıkmasından alabildiğine korktuklarına tanık olundu.

Erdoğan ilk kez, 2008 yılında Taksim'e çıkmak isteyen emekçilere dönük olarak kullandığı deyimi, 2013 yılında yeniden hatırladı. Ona bu deyimi hatırlatan ise büyük Haziran Direnişi oldu.

25 Haziran 2013 tarihli grup toplantısında Gezi Eylemleri ve Taksim Dayanışması'nın ortaklaştırdığı taleplere ilişkin önce kendince had bildirdi ardından “Ayaklar ne zamandan beri baş olmaya başladı. Milletimizin vermiş olduğu bu yetkiyi kullanamaz duruma gelirse, o zaman zaten bittik demektir” dedi.

Her sözüne “millet” ile başlayan Erdoğan'ın aslında demagoji yaptığının açık kanıtıdır bu sözler. “Millet”in büyük bölümünü oluşturan emekçilerle herhangi bir bağının olmadığını söylerken, onlardan ölesiye korktuğunu belli ediyor.

“Millet”ten aldığı yetkiyi de, hep emekçilere karşı kullanıyor.

“Cumhur”un başı seçildiği günün ertesinde ilk tebriği patronlar örgütü TÜSİAD'dan aldığı sırada, sendikalaştıkları için işten atılan ve bu nedenle direnen Sütaş işçilerine Aksaray'da jandarma müdahale etti.

TÜSİAD, Erdoğan'a yeni bir sayfa açalım, sömürünün derinleştirilmesi için reformlar hız kesmeden sürsün mesajı verirken; bu örgütün eski başkanı Muharrem Yılmaz'ın patronu olduğu fabrikanın önünde işçiler yaka paça gözaltına alınmaya çalışılıyordu.

Sermayenin çıkarları ve korkuları, 12 yıldır Recep Tayyip Erdoğan'dan daha “faydalı” bir siyasetçi çıkarabilmiş değil. Düzen siyasetinde büyüyen meşruiyet krizine rağmen bu gerçeklik sürüyor. Sermaye, Erdoğan'ı yeni dönemde “normalleşmiş bir siyasi figür” olarak görmek istiyor. Çıkarları ve korkuları şimdilik bunu gerektiriyor.

Ama tüm çabaları nafile. Tarihin tekerleği, ayakların baş olacağı bir geleceğe doğru dönüyor.

Aşkın Süzük/SOL

Kuyuya atılan taş-Ali Rıza Aydın/SOL

2007 Anayasa değişikliğinin yapılmadığını ve Cumhurbaşkanının Meclis’te milletvekilleri tarafından seçildiğini düşünelim. Yüzde on seçim barajlı Meclis, yine milletvekilleri tarafından önerilen adaylar arasından seçim yapacaktı ve Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilecekti.

Zamanı geriye saran bu kurgu, 2007 yılında Anayasa Mahkemesi’nin 367 kararına inat apar topar gerçekleştirilen, Cumhurbaşkanının sözde halk tarafından seçimine ilişkin Anayasa değişikliğini anımsatmak için yapıldı. Kuyuya bir taş atılmıştı ve çıkartılması için 2014 beklendi.

10 Ağustos, atılan taşı çıkarmadığı gibi basit matematik hesabına dayanarak sandık başına gitmeyenleri karalayan zihniyet ise kurulu düzenin esaretini gösterme dışında işe yaramadı. Olayı “sandık başı” tartışması içinde boğmak, olsa olsa düzeni korumak isteyenlerin işine yarar.

2007 Anayasa değişikliğinin olumsuz yanı, hukuk oyunu ile aday dayatması ve seçimi halkın yaptığı yanılsamasıdır. Olumlu yanı ise “halka 10 Ağustos’ta sandık başına gitmeyerek milletvekilleri tarafından önerilen adaylardan oluşan seçim oyununa alet olmama tercihi yapmasına fırsat vermesi oldu” demek abartma olmaz.

Sağa kayan çarpık ve güdümlü siyaset ortada iken, kirli çamaşırlar, hukuksuzluk ve adaletsizlik ortada iken kimse sandık başına gitmeyenleri suçlayamaz.

Erdoğan zaferinin sarhoşluğuna kapılan kurulu düzen medyasının körüklediği çarpık ortamda gözden kaçan bir baş konu ise bu ortamda seçimin işe yaramadığı, demokrasi oyunu için halkın kullanıldığı görüşünü savunanların çoğalması… Bu kesim arasına sandık başına gidenler de dalga dalga yerleşiyor.

Bu iki kesimin buluşması, sandıktan sandığa yaşanan demokrasinin sorgulanmasını da yaygınlaştıracak ve egemenlerin kurum ve kurallarıyla oynanan oyunun gerçek yüzünü ortaya çıkaracaktır.

AKP öncesi dönemde, iktidar koltuğunu kaybeden ya da seçim barajının altında kalan iktidar partilerinin bulunduğunu, seçimle iktidar partisi değiştirilebileceğini düşünmek, doğal olarak demokrasiye ve onun olmazsa olmazı seçimlere güveni artırsa da kimi zaman emekçilerin baskısıyla başını gösteren kısmi iyileştirme örnekleri dışında Türkiye’nin daha eşitleştirilmiş, daha özgürleştirilmiş bir ülke haline geldiğini söylemek olanaklı değil. Kaldı ki bu tarihin üstüne 12 yıllık AKP dönemi karabasan gibi çökmüş ve (genel/yerel/halkoylaması) tüm seçimlerden sıyrılıp çıkmıştır.
Cumhurbaşkanı seçiminde de sonuç ortada. Ancak bu sonuç, kralın çıplaklığının görülmesine ve sistemin daha gerçekçi sorgulanmasına önceki seçimlere göre daha fazla katkıda bulunacağa benziyor.

Burjuva hukukunun kuralları arasından parlayan yıldız yakalamak; emperyalizmin, siyasal İslam alfabesiyle yazılmış senaryosundan rol kapmak solun işi olduğu sürece ne sol “sol” olarak kalır ne de düşman yok olur.

Türkiye’ye gerici ve piyasacı oyunu oynatan tarih sahnesinde yer tutarak, “ama demokrasi” sözcüklerine sığınarak rol almak, sömürü ve soygun gerçeğini perdelemekten öteye geçmez, figüranlık katından bir kat yukarı çıkmaz. AKP dönemi, seçimleriyle ve yasama faaliyetiyle bunun açık bilgi ve belgeleriyle dolu. Seçim hukukunda, yerel/genel seçim bölgelerinde yapılan her oynama AKP’ye yaradı. Çünkü oynamalar onların düşüncesi ve girişimiyle yapıldı.

Evet, seçim bir haktır. Kullanılamaz ise demokrasi çöker. Ancak nasıl kullanılacağı bilinmezse, eşitsiz seçime karşı çıkılmazsa yalnızca egemene/diktatöre hizmet eder. Seçimden seçime anımsanan, yalnızca sandık başında kullanılan “halk egemenliği”, halkın yararına değil sömürü düzeninin varlığına çalışır. Yalnızca sandık başında eşit olma, iktidarı devirmeye yetmez, eşitleştirilmiş toplum yaratmaz.

Cumhurbaşkanlığı seçimiyle, kuyuya atılan taş çıkarılamadığı gibi yeni taşlar atılmıştır, atılmaya devam edilecektir. Kuyu kurumuştur. Bu kuyudan emekçilere ve halka su çıkmaz. “Erdoğansız” ama aynı ekonomi, aynı siyaset, aynı batak demokrasi oyunu… Bu buluşmada emekçilerin yeri olmamalıdır.

Sağa kayışlarla beslenen “sağ kulvar”, tüm çarpıklığıyla tıkanmış iken, adım atanları kirlilik batağına itiyor iken, tüm temizliğiyle ve gerçekçiliğiyle geleceğin yolunu açacak olan “sol kulvar”dır.

Ali Rıza Aydın/SOL

Ayrımı Görelim!-Meriç Velidedeoğlu

Değerli dostlar biliyorsunuz, Türkiye’nin pek çok ilinde, ilçesinde “Sessiz Çığlık”eylemleri sürüyor; İstanbul “Beşiktaş”taki eylem de geçen cumartesi günü “97.”sine ulaştı. 
Bu kez de “söz”, son dönemlerdeki gibi -yerinde ve haklı olarak- özgürlüğüne kavuşan değerli komutanlarımızdaydı. 
Genelde konuşmalarında yargılama sürecinde “hukuk”un; “adalet”i uygulayanlarca ne kertede, ne boyutta çiğnendiğine, açıkça işlenen “hukuk katliamları”na değinirler. 
Söylemlerini; apaydınlık, net, her kesimin anlayacağı bir dille yaparlar; tıpkı kitaplarındaki gibi; gerçekten kitaplarında da gerek anlatım, gerek dil yönünden dikkat çekici bir biçemleri (üslupları) var; kitapları okuyan dostlar, bu değerlendirmeye (bilmem) katılır mısınız? Ya da ne dersiniz?

Ayrıca bu “97.” “Çığlık” da, bazıları gibi, özelliği olan “Sessiz Çığlık”lardan biriydi;“22 Temmuz” günü, İstanbul’un ve öteki illerin “Emniyet”lerinde yapılan “Cemaat Operasyonu”ndan sonraki ilk eylemdi. 
Bu “operasyon”la, “Başbakan”ın “efsane yaratan” polisleri, “şef”leri gözaltına alınmışlardı; gerçi bu durum “17 ve 25 Aralık”ta yapılan -Başbakan ile dört bakanın oğullarına dayanan- “Rüşvet ve Yolsuzluk” operasyonlarından bir “öç” almaydı; ama yine de kumpas davalarıyla içleri yananların, halkla birlikte yıllarca haykırdıkları“Bir gün olur sap döner, keser döner...” atasözünün tam karşılığıydı. 
“Sessiz Çığlık” eylemlerine katılan -özellikle çocukları hüküm giymiş- “analar”, artık dayanamaz olmuşlardı; zaman zaman öyle içten seslenirlerdi ki, “kumpasçılar”ın, çocuklarına yıllarca yaşattıklarını onların da yaşamaları için... 
Bu “analar”, çocukları özgürlüğe kavuştuktan sonra ilk yapılan “Sessiz Çığlık”ta büyük bir “sevinç” içindeydiler doğal olarak; ama yazgıları eşleşen öteki analar için direnişlerini kesintisiz sürdüreceklerdi. 
Ne var ki bu “coşkulu sevinç”, “Emniyet”te yapılan son operasyonlar ardından gerçekleşen “97.” eylemde bu ölçüde yaşanmadı... Oysa “analar”ın istekleri -eksik de olsa- yerine getirilmişti; gerçi yüzler gülüyordu ama, “Oh olsun! Çektirenler çeksin” anlamında bir sevinç ortamı kesinlikle yaratılmadı. 
O gün konuşanlar da; sorgulanan, tutuklanan “Emniyetçi”lerin, “sahte örgütler, resmi belgeler, CD’ler, darbeler” yaratarak; dahası “delilleri yok edip suçuydurarak”, “telefonları izinsiz dinleyerek”, “kişisel verileri hukuka aykırı kaydederek”, tüm bunlarla suçlandıklarının “unutulmaması” gerektiğine vurgu yaptılar, sözlerini de “adil yargılanma” dileyerek noktaladılar. 
O cumartesi, “Aydınlık”taki köşesi “Ay Işıltısı”nda, E. Tümg. “Ahmet Yavuz” da aynı görüşü: “Geçmişte bizlere yapıldığı gibi ‘adil yargılanma hakkı’ ihlal edilmemelidir” diyerek paylaşacaktı. 
Ayrıca; bu ünlü “Emniyetçi”lerin buyruğundaki “efsaneci” polislerin, “kumpas”davalarının daha ilk adımında; evlere, bürolara yaptıkları baskınlarda ele geçirdikleri“suç” delillerinin en büyüklerinden biri, “Atatürk”ün “Söylev”iydi (Nutuk’tu) (!) 
Bu “suç delili” (!) yeter artardı; toplumun hangi “kesimleri”ne ve “kimlere” “tuzak”kurulduğunun işareti olarak. 
Kuşkusuz; “TSK” kesimine kurulan özel “kumpas”ın da, hangi “komutanlar”ı“kurban” seçeceğinin göstergesi olarak... 
“Emniyet”i -bir bakıma- “Kumpas Bürosu”na çeviren “Emniyetçi”lerin,“ürettikleri” “sahte” bilgilere dayanarak sözde “Ergenekon Davası”nın iddianamesini hazırlayan Cumhuriyet Savcısı “Zekeriya Öz” de, “Atatürk”ün“Bursa Nutku”nu, ele geçirilmiş en büyük “suç delili” olarak görmüş; bu seslenişin“Atatürk”e ait olup olmadığını “Türk Tarih Kurumu”na sorup, soruşturmuştu... 
Sanırım “Atatürk”, dolaysiyle “Söylev” konusunda gerek yargıçlara, gerek savcılara en kapsamlı yanıtı, Kr. Plt. Tğm. “M. Ali Çelebi” verecekti, savunmasını “Söylev”e dayandırarak. 
Bilmem anımsanır mı, “M. A. Çelebi”nin suçlanmasının, “Adli Emanet”teki cep telefonuna bu “efsaneci” polislerden birinin yaptığı yüklemelerle oluşturulduğunu “33 ay” tutukluluktan sonra da “sehven olmuş” denildiğini... 
O günlerin “TEM” Şb. Müdürü “Yurt Atayün” bugün tutuklandığında, cep telefonunun“Adli Emanet”e teslimini görüntü kaydıyla yaptırmış... 
Yine o günlerin, başta “PKK” olmak üzere, türlü “terör örgütleri”ne karşı savaşmış komutanlarını, J. Alb. “H. Atilla Uğur”u “yasadışı örgüt”, “terör örgütü” kurmak ya da yönetmekle suçlayan “Emniyet”in “Şb. Md’leri” bugün “örgüt” kurmakla, yönetmekle suçlanıyorlar; bunların yargılanmalarını da izlemek gerekir; ama önce“Yarın Beşiktaş’ta olalım!”  

Meriç Velidedeoğlu
Cumhuriyet

Trajik Başbakan!-ÖZGEN ACAR

Seçim yasağı başladığı için Cumhurbaşkanlığı adaylarını eleştirmeyeceğiz. Bu sınırlamaya cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan giriyor, ama şu andaki“Başbakan” konumu ile girmiyor. Kaldı ki bu yazıda, Türkiye’deki karşıtlarının değil, yabancı dostlarının “başbakanlığı” hakkında dediklerini anımsayacağız. Yazacaklarımız, yazılmışlara bir kuşbakışıdır. 
Bugünü anlamak için Ocak 2002’ye dönelim… Erdoğan, henüz milletvekili bile değildir… Vaşington’da Beyaz Saray’da dönemin ABD Başkanı George V. Bush, sırada 100 kadar yabancı devlet başkanı ve başbakan görüşmek için randevu beklerken, Erdoğan’ı kabul ediyor. 
Ne diyor? “Sen aslansın, kaplansın!” dedi mi bilmiyoruz. Ama “Seni ‘Büyük Ortadoğu Projesi’nin (BOP) Eş başkanı yapacağım. Yeter ki sözümü dinle! Tamam mı?” dediği belgelendi. Yanıtının “tamam” olduğu, başbakan seçilip Ortadoğu’da mangalda kül koymayışına kadar ilerlemedi mi?

***

ABD başkanlarından Bill Clinton’un Dışişleri Bakanı olan eşi Hillary Clintonanılarını kitaplaştırdı. Anılarında “Erdoğan bizim için kilit önemde idi…” itirafında bulunduktan sonra, güne tanısını “Bugün Türkiye’nin istikameti belirsiz!” diye koydu.

***

Günümüzdeki Başkan Barack Husein Obama “Erdoğan dünyadaki 5 liderden biridir” diyordu. İngiliz Başbakanı David Cameron’dan sonra en çok konuştuğu kişi idi… Ne oldu da, son 15 ayda topu topu 3 kez, o da en son 19 Şubat’ta konuştular? Erdoğan, basına “Ne yazık ki Obama ile görüşemiyoruz!” Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e “Bari sen ara!” dediğini açıkladı.

***

Erdoğan’ı Bush ile tanıştıran, Clinton’ları ve Obama’yı Türkiye’de temsil edip Erdoğan ile Ankara’da her fırsatta konuşan eski ABD elçileri bakın bugünlerde ne söylüyorlar? 
Morton Abramovitz ve Eric Edelman, “ABD, Türkiye’yi uyarmalı! Çünkü ErdoğanTürkiye’nin zor demokrasisini yok ediyor, baskıcı bir yönetime gidiyor” , Ross Vilson, “ABD, Türkiye’den kaygılı” diyorlar.

***

Bush-Erdoğan görüşmesinden 2 yıl sonra Amerikan Yahudi Kongresi, Erdoğan’a gelmiş geçmiş en büyük ödülü övgüyle verdi. Aradan 10 yıl geçti, adamlar pişman oldular. Çeşitli eleştiriler yaptılar. Erdoğan tınmayınca ödülü geri istediler. 10 yıl sonra, ABD yönetimi gibi, Amerikan Yahudileri de Erdoğan’ı nihayet tanıyabildiler. Darısı halkımızın başına…

***

ABD raporlarında hakkında bugünlerde neler deniliyor? 
ABD Dışişleri Bakanlığı İnsan Hakları Raporu: “17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet olaylarıskandaldır…” Vaşington Demokrasileri Koruma Vakfı Raporu: “Türkiye, Ortadoğuterörünün artan finansmanı konumunda…” Amerikan- Türk İş Konseyi: “Erdoğan, iç siyasada ve diplomatik ilişkilerde kontrol edilemez durumda… Zapt edilemiyor…”

***

Türk hükümetinin diplomatik muhatabı artık ABD Başkanı olmaktan çıktı, yerini ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Marie Harf düzeyine düştü. Harf, Erdoğan’ın CNN’nin hakkında “ajan” sözünü kullanmasına karşılık “gülünç ve saçma” diyor. Yani bir memure, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı’na “saçmalıyor” diyebiliyor!

***

Türkiye’de Adana Konsolosluğu, Ankara’da müsteşarlık yapan şimdiki BüyükelçiFrancis Ricciardone emekli oluyor. Ne tür raporlar gönderdiği Vaşington’dan gelen açıklamalarla belli oluyor. 
Yerine Dışişleri Bakanlığı’nın, Beyaz Saray, Ulusal Güvenlik, Kongre ile eşgüdümünü sağlayan Müsteşarı John Bass’ın atanacağı açıklandı. Atamanın gerçekleşmesi için iki koşul gerekli. Birincisi Senato’nun “onay” vermesi, ikincisi ise Türkiye’nin “agree(kabul)” demesi gerekli. 
Bass Senato’da, ABD-TC ilişkilerine bakışını anlattı. Soru yanıt bölümünde Senatör John McCain “Anayasayı değiştirme niyeti olan, sosyal medyayı, YouTube’u, Tvitter ve basını baskı altına alan, Erdoğan’ın otoriterliğe doğru giden diğer davranışlarından kaygılı mısınız?” diye sordu. 
Bass, “Bunların farkındayım. Bizim kavramlarımızla uyumsuz…” gibilerden kıvırdı. Senatör, “Erdoğan bu adımları çoktandır atıyor. Bu, gerçekten sıkıcı bir durum… Sizden dürüst bir yanıt istiyorum” diye bastırdı. 
Bass, eveleme geveleme yoluna gidince senatör “Açık konuş! Bana, evet ya dahayır de… Yoksa atamanı veto ederim” dedi. 3 dakika 25 saniye sonra, Bass pes ederek “Evet, bu doğrultuda bir kaymadır, efendim…” demek zorunda kaldı. 
Bakalım, Bass’ın atanması için Erdoğan’ın hükümeti “kabul” diyerek Bass’ı kabul edecek mi? Obama, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlhan Aliyev’e “Şeker Bayramı kutlaması” gönderirken dışladığı Ankara’ya Bass’ı gönderiyor! Daha ne istiyorsunuz?

Komik Yardımcı!
Antik Yunancadan Batı dillerine, sonrasında Türkçeye de “traji-komik” diye geçen bir tiyatro tamlaması vardır. “Trajik”, sözcüğü “trajedi-dramadan” kaynaklanan, acıklı, ağlatıcı bir oyunun; “komedi” ise izleyicileri güldüren bir olayın sahnelenmesidir. 
Başbakan Erdoğan ile Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı durum ne kadar “trajik” ise yardımcısı Bülent Arınç’ın “Kadın herkesin içinde kahkaha atmamalıdır” sözleri de o kadar komiktir. 
Başbakan’ın yarattığı “trajediler” karşısında sıkça ağlayan Arınç, her nedense, halkın içinde dediğine uymayan eşi hakkında acaba ne düşünüyor? Dünya basını ve toplumsal medyası Arınç’a en azından 300 bin haber ve ileti ile katıla katıla gülüyor. 
Psikologlar, gülmeyi, kahkaha atmayı “insanın rahatlaması ve gerilimlerdenkurtulması için temel koşul olarak” görüyorlar. Türk atasözü de “En iyi ilaç gülmektir”diyor. Deyişlerimizden biri de “Bir kahkaha, bir kilo pirzolaya eşittir…” derken, biri de insanların nasıl “kasıklarını tuta tuta güldüklerinden” söz ediyor. 
Ya da ortak paydaları aynı olan şu deyişler: “Hiç güleceğim yoktu!”… “Bu sözekıçımla gülerim…”

ÖZGEN ACAR

Cumhuriyet

Çılgın Projeciliğin Sonu...-AHMET TAN

“Milletimizin iki mümeyyiz vasfını” o, Tayyip Bey’den çok önce keşfetti. 
Ve... 
Karınca kararınca onu kadar da iyi değerlendirdi. 
Benzetmek gibi olmasın, sonları benzemez inşallah!..

***

İki vasıf? 
Halkımızın bir kesimi kolayından, çabuğundan ve mümkünse “avantadan” mülk sahibi olma sevdalısıdır. 
Ve 1 koyup 3, hatta mümkünse 13 alma meraklısıdır! 
Bu yüzden elindekini avucundakini kaybeder. 
Banker faciası ile bunu yaşadı. 
Yeşil sermaye ve yapı kooperatifi dolandırıcıları nice aileyi perişan etti.

***

Fadıl Bey, “Çılgın Proje” merakımızı Tayyip Bey’den de erken keşfedenlerden. 
Esin kaynağı, belli ki Aziz Nesin ile Sülün Osman!.. 

Ticari adımlarını “Aziz Nesin’in yüzde 60’lık” saptamasına göre attı. 
Meydan saatlerinin, tramvayların bile “uyanıklara” pazarlanabileceğini de herhalde Sülün Osman’ın maceralarını okuyarak öğrendi. 
(Sülün Osman Bey, merhum pederimin Sirkeci’deki lokantasının devamlı müşterilerindendi. Osmanlı’nın son hattatlarından Hamid Aytaç Efendi’nin oturmayı itiyat ettiği masaya otururdu. İnce ve zarif kişiliğinin etkisiyle idi belli ki bu tercih! 
Dönemin Mali Polis Şefi Saadettin Tantan, gazeteci kudümzen Nezih Uzel, 40 yıl sonra AGİT parlamentosunda birlikte görev yaptığımız Prof. Nevzat Yalçıntaş gibi sonra meslektaş olacağımız birçok Babıâli efradı müdavimler arasındaydı. Sülün Osman okkalı bahşiş verirdi. Garsonlar ucunda bir şeytanlık olabilir diye bazen almaya tereddüt ederlerdi. Bir ara bizim mütevazı lokantayı da gözüne kestirdiği bir müşteriye pazarlar diye bekledim. Ama çok şükür ekmek yediği yere ihanet etmedi. Neyse...)

***

Fadıl Bey, küreselleşmiş dijital çağa ayak uydurmuş postmodern bir Sülün Osman! 
Biletçisinin öndeki bölüme geçtiği sırada el ve ağız çabukluğuyla tramvay satılabilen bir ülkede Hint Okyanusu’nda ada satmak marifet olamazdı.
Yeter ki etiketin üstünde “Müslüman” damgası bulunsun! 
Din iman, peygamber söylemi siyasette olduğu gibi ticarette de “finansçı da finansçı”sloganı kadar geçerli akçe. 
“Dünyada mekân, ahirette iman!” teması ise halkımızla göz ve gönül teması kurabilen herkes için en kestirme yöntem. 
Ak Parti bunu TOKİ’lerle sağladı... 
Akgündüz ise... 
Millete Maldivler’de “devre ada” satarak gerçekleştirdi.

***

Bir başka göze ve gönüllere girme yöntemi ise futbol... 
Başbakan’dan 4 yaş daha genç. 
Ama o, forma giymek gol atmak yerine, bir futbol kulübüne toptan sahip olmaya yönelecek kadar büyük düşünenlerden. 
Siirt Spor’u parasını verip toptan satın aldı. 
Tayyip Bey’den bu anlamda daha kapasiteli! 
Üstelik, arkasında ne hakaracı makaracı bakanlar var ne de dubaracı milletvekilleri... 
Engin denizler gibi geniş bir hayale ikna gücünden başka bir şeyi yok. 
Yoksa, haritadaki yeri bile bulunamayan bir okyanus adasını cennette parsel satar gibi pazarlayabilir miydi?

***

Jet-Pa ile milyonlar vurdu. 
Hayali fabrikaların ürettiği hayali otomobillere imza attı. 
Emlak işinden otelciliğe her sektöre el attı. 
Ama aklı siyasette idi. 
Tayyip Bey’den atak davrandı. 
2002’de Siirt’ten bağımsız aday oldu. 
Ama yurtdışında kaçaktı! 
Interpol’ün kırmızı bülteniyle aranıyordu.
İstanbul Bağcılar Cumhuriyet Başsavcılığı’nın gıyabi tutuklama kararı vardı. 
Adaylık başvurusu önce reddedildi. 
Avukatlarının itirazını Yüksek Seçim Kurulu kabul etti. Adaylığı kesinleşti. 
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu’nun itirazlarını nedense YSK kabul etmedi. (Akacak kan damarda durmaz misali, halkın Maldivler’de batacak parası varmış demek ki!)

***

Tutuklanma korkusuyla seçim sürecinde yurda ve Siirt’e hiç gelemedi. 
Kampanyasını avukatı Veysi Yaşar “vekâleten” yürüttü. 
Fadıl Bey ise arada bir telefonuna bağlanan hoparlörlerden Siirtlilere hitap etti. 
Sonunda tarihte bir ilk gerçekleşti. 
Bir kanun kaçağı, avukat marifetiyle vekâleten milletvekili oldu! 
Şimdi ise polise yakalanmadan TBMM’ye giriş yapması gerekiyordu. 
Yemin etmeden “Mv. sıfatı” kazanılamıyordu. 
Helikopterle Meclis’in çatısına inebileceği ve çılgın bir başka proje ile Genel Kurul’a sızabileceği konuşuldu. 
Ama bu gerçekleşmedi. 
Bu arada Tayyip Bey boş durmadı. 
Siirt’teki seçimin iptalini sağladı. 
Fadıl Bey’in boşluğu böylece doldurulmuş oldu. 
Sonrası ise malum!..

Demirel’in Sofrasından Notlar  
Efsane başkanlardan Ali Şen, Süleyman Demirel’i Bodrum’da Balıkçı Sait’te ağırladı. 
(Baba, bu arada geçenlerde 98 yaşına basan selefi Kenan Evren’i de unutmadı, ona doğum günü pastası gönderdi.) 
Yemekteki konuk yelpazesi genişti: 
İsmet Sezgin, Nahit Mendeşe, CHP’li Celal Doğan ve Fikret Ünlü, Muğla Belediye Başkanı Osman Gürün, Taylan Bilge, Orhan Keçeli, Yavuz Donat,Mehmet Barlas, Can Pulak...

***

Can Pulak en kıdemli Ankara gazetecilerinden. Uzun yıllar Cumhurbaşkanı Özal’a başdanışmanlık yaptı. Onun ölümünden sonra Bodrum’a yerleşti. Çevrenin korunması ve kıyı yağmacılığına karşı uzun yıllardan beri aktif mücadele veriyor. Yemekle ilgili izlenimlerini sorduk: 
“Geride bıraktığımız elli yıl, film şeridi gibi geçti gözümün önünden. Gürsel’li,İnönü’lü, Demirel’li, Bölükbaşı’lı, Ecevit’li, Özal’lı yıllar... Türk basını ülkemiziDemirel’in yurt gezileriyle, dünyayı ise rahmetli Özal’la yaptığı dış seyahatlerle... 
İki liderin de Türk basınına yaptığı katkılar unutulmaz. 
Keşke siyasette rakip olacaklarına, birlikte çalışma imkânı yaratsalardı da, Türkiye’yi uçursalardı. Birlikte çalışmayı ‘Demirel Cumhurbaşkanı-Özal Başbakan’önerisini Ekrem Ceyhun, Süleyman Bey’e götürmüştü. Ama maalesef kabul görmedi. Eğer kabul edilseydi, ülkemiz bugün bambaşka bir durumda olurdu!”

AHMET TAN

Cumhuriyet

Merkez Bankası’nın Döviz Rezervi-ÖZTİN AKGÜÇ

Kavramlara açıklık kazandırılmazsa, tanımlar yapılmazsa, kamuoyuna yanıltıcı iletiler verilmeye çalışılırsa; kavram karmaşası, yanlış izlenimler doğmakta, sağlıklı yorum ve değerlendirmeler de yapılamamaktadır. TC Merkez Bankası’nın döviz rezervi açıklamaları kavram karmaşasına tipik örnek oluşturmaktadır. Açıklanan rakamlar bankanın net döviz rezervi mi, brüt rezervi mi, kullanılabilir döviz rezervi mi? Açıklık yok. TCMB Başkanı Sayın Başçı, bir kamuoyunu aydınlatma, bilgilendirme konuşmasında, basına yansıdığı kadarıyla bankanın rezervlerinin arttığını, Mayıs 2014’ten bu yana bankanın rezervlerine her ay 1 milyar USD eklendiğini açıklamıştır. Ancak rezerv konusunda tanım verilmediğinden, bankanın net rezervi mi, brüt rezervi mi, kullanılabilir rezervi mi artıyor? Açıklık kazanmamıştır. 
Merkez Bankası’nın döviz rezervi nasıl artar? Kabaca iki yolla: (1) Merkez Bankası kambiyo piyasasından döviz satın alır; (2) Banka döviz alarak borçlanır, borç alır. Merkez Bankası kambiyo piyasasından sürekli döviz satın alıyorsa, net ve kullanılabilir döviz rezervi artar. Açıklanan Ödemeler Dengesi Tablosu’na göre, Ocak-Mayıs 2014 döneminde sınırlı da olsa bankanın rezerv varlıklarında bir azalış görülmektedir. Merkez Bankası günümüzde döviz alımı değil döviz satış ihaleleri düzenlemekte, döviz satmaktadır. Gerçi günlük ihalelerin boyutunun 20 milyon USD’den 10 milyon USD’ye indirildiği açıklanmışsa da, TCMB’nin net alım yoluyla döviz rezervini artırması söz konusu değildir. 

TCMB’nin döviz varlıkları döviz yükümlülüklerinin artması yolu ile de oluşur. Bankalar döviz yükümlülükleri için zorunlu karşılıkları döviz olarak TCMB’ye yatırmaktadırlar. Ayrıca TCMB, bankalara seçim hakkı, rezerv opsiyonu tanımıştır. Bankalar, TL yükümlülüklerine ilişkin zorunlu karşılığın bir bölümünü de döviz olarak TCMB’ye yatırmaktadırlar. 
TCMB’ye yatırılan zorunlu karşılıklar banka bilançolarının aktifinde döviz varlıkları içinde yer almakta, bankaların döviz rezervine dahil olmaktadır. Döviz olarak yatırılan zorunlu karşılıkları bir de TCMB’nin varlığı, rezervi olarak hesaba katıldığında, çift sayıma yol açmaktadır. TCMB’nin bilançosunda da zaten zorunlu karşılıklar, pasif tablosunda yükümlülük olarak yer almaktadır. Aynı miktar döviz hem bankaların rezervine hem de TCMB’nin rezervine dahil edildiğinde, çift sayım, mükerrerlik doğmaktadır. 
Kaldı ki açıklanan rezerv tutarı ister net, ister brüt, ister kullanılabilir olsun, yeterlilik açısından anlam da taşımamaktadır. Uluslararası rezervin yeterliliği değerlendirilirken bazı göstergeleri, ölçütleri, oranları dikkate almak gerekir. Ülkenin cari işlemler açığı, kısa süreli döviz borçları, dış borç servisi (ana para taksitleri artı faiz), aylık ithalat tutarı, bu bağlamda dikkate alınması gereken değişkenlerdir. Ayrıca Merkez Bankası’nın diğer merkez bankalarıyla swap yapma olanağı da dikkate alınması gereken bir etkendir. 
Hangi açıdan -ister net tutar, ister brüt tutar- bakarsanız bakınız TCMB’nin döviz rezervi, yukarıdaki ölçülere göre yetersizdir. Türkiye ekonomisinin kırılganlığını artıran bir etken de uluslararası döviz rezervinin yetersizliğidir. 
TCMB yükümlülüğünün çok önemli bir bölümü, iç döviz yükümlülüğünden kaynaklanmaktadır. İç döviz yükümlülüğünün yüksekliği, para politikasının esnekliğini, etkisizliğini de azaltır. TCMB’nin çeşitli yollarla iç döviz yükümlülüğünü artırması yerine iç döviz yükümlülüğünü azaltması, para politikasını daha esnekleştirir, etkili hale getirir. 
Şeffaflık, hesap verme, merkez bankalarının yönetişim ilkelerinden olup bağımsızlığın da doğal sonuçlarıdır. Ancak bu yönetişim ilkelerine ülkemizde ne ölçüde uyulduğu daha doğrusu uyulmadığı da ortadadır.  

ÖZTİN AKGÜÇ
Cumhuriyet