Piyonlar Devrildi, Sıra Şahlarda - CAN DÜNDAR

“Arsızlık operasyonu”, bugün bir haftasını dolduruyor. 

Hükümet-cemaat kapışmasına gün gün bakınca, “şah - mat” oyununun ayrıntıları daha net görünüyor:
17 Aralık Salı:
AKP’li bakan çocuklarının evi basıldı.
18 Aralık Çarşamba:
Hükümet, operasyonu yapan “Cemaatçi” polis şeflerini görevden aldı.

19 Aralık Perşembe:
Gülen, “Haddini bilmek önemlidir” derken polis, operasyonun görüntülerini sızdırdı.

20 Aralık Cuma:
Çapkın’ı görevden alan hükümet, Emniyet’te ikinci dalga tasfiyeye girişti.

21 Aralık Cumartesi:
İki bakan oğlu tutuklandı. Gülen beddua konuşmasını yaptı.
Yandaş medya, Gülen’in “İcabında hâkim kiralayacaksınız” dediği kaseti arşivden çıkardı. Kolluk yönetmeliğinde, “İktidarı soruşturuyorsanız, haber vermekzorundasınız” değişikliği yapıldı.

22 Aralık Pazar:
Erdoğan, “Herkes haddini bilecek. İnlerine gireceğiz” dedi.

23 Aralık Pazartesi:
Pensilvanya’nın cevabı geldi: “İnde ayı olur. Seviyesiz.”

***

Bu akışa bakınca iktidar satrancının gidişatı netleşiyor:
Piyonlar devrildi; sıra şahlara geliyor.
Erdoğan, kalesini kaptırmamak için bakanlarını feda edecek.
Karşı hamle olarak da cemaate “darbeye teşebbüs” iddiasıyla “terör örgütü” davası açtıracak.
Polisin sızdırdığı son belgeler gösteriyor ki Gülen’in karşı hamlesi, bu kez doğrudanErdoğan’ı hedef alacak: Başbakan da ailesinin yolsuzluk iddialarıyla vurulacak.
Gülen, sonraki hamleleri 28 Şubat tecrübesinden biliyor.
Kendisinin radikal konuşma kasetleri piyasaya sürülecek.
Bürokrasideki Fethullahçılar temizlenirken cemaat medyasına baskılar artacak.
Cemaatçi yeşil sermayeye denetimler başlayacak.
Yurtiçindeki cemaat okullarına baskınlar, yurtdışındakilerin kapattırılması için girişimler gündeme gelecek.
Başbakan’ın yargıçlara “Pırlanta değilsiniz. Bizim de bildiklerimiz var” demesinden anlıyoruz ki polisteki temizlik operasyonu yakında yargıya dönecek.
Cemaat, bunlara “arşiv”in daha nadide parçalarını açarak ve seçimde muhalif partilerle işbirliği yaparak cevap verecek.

***

Erdoğan’ı artık biraz tanıdıysak, kendisini hedef aldığını düşündüğü bu operasyonu unutmayacağını ve bu gerilimi her zamanki gibi bir mağduriyet bahanesi ve tabanını sıkılaştırma vesilesi olarak kullanacağını tahmin edebiliriz.
Ama bu kez durum biraz farklı:
Bugüne dek “Bize komplo kurdular” dediği kesimler, tabanının da “düşman” algısına uygun çevrelerdi:
CHP, askerler, Geziciler, faiz lobisi, dış güçler, İsrail, ABD vs...
Bu kez, kendisiyle aynı dili konuşan, kavgaya hadislerle girişen, kendi tabanında da taraftarı olan bir güç var karşısında...
Üstelik “uzun ortaklık yılları” nedeniyle çok şey biliyor.
O nedenle bu kez “İnlerine dalarım” , “Ellerini kırarım” efelenmeleriyle halledilemeyecek kadar zor bir durum var.
Erdoğan, Köşk yolunun tıkandığını görüp “olağanüstü hal” bahanesiyle “üçüncüdönem seçilmeme” koşulundan vazgeçer ve “Kefeni giydik” söylemiyle meydana çıkarsa şaşırmam.
Peki taban bunu yer mi?
Sanmam.
Kefenin cebi olduğu ortaya çıktı çünkü...
O sopa bunun için miydi? 
Operasyonun dış boyutunun, Türkiye’nin uluslararası ambargoyu delip İran’a altın ihraç etmesi olduğu anlaşılıyor.
ABD’nin terörün finansmanını gözlemekle sorumlu hazine müsteşarı, geçen mayısta, “Türkiye’den İran’a altın gittiğini biliyoruz. 1 Temmuz’dan itibaren gözyummayacağız” demişti.
Türkiye kulak asmadı.
Obama’nın Erdoğan’la telefon görüşmesinde çekilip dünyaya servis edilen beyzbol sopalı fotoğrafını hatırlıyorsunuz değil mi?
Temmuz sonunda çekilmişti o fotoğraf...
Şimdi daha da anlam kazanıyor.
Simgeler dönüyor hayatımıza:
Türban, bıyık, yüzük; “out”...
Kaset, kutu, kefen, sopa, in; “in”...  

CAN DÜNDAR
Cumhuriyet

12 Yıl Kum Saatinden Akıyor - ORHAN BURSALI

Şiddet dolu sularda ve zamanlarda seyrediyoruz.

Cemaatin lideri Gülen’in 20 Aralık hitabesi inanılmaz yüksek hacimde ve boyuttaydı: “...hırsızı görmeden hırsızı yakalayanın üzerine gidenler, cinayeti görmeyip demasum insanlara cürüm atmak suretiyle onları karalamaya çalışanlar... Allah onların evlerine ateşler salsın, yuvalarını yıksın...” Ve Erdoğan’ın aynı şiddette yanıtı geldi: “Şunu bilin ki istediğiniz kadar yerleşin, ininize gireceğiz ininize, didik didik edeceğiz.” 
Siyasi şiddet dili en tepe noktalarda seyrediyor. Bu dil, altta olan biten operasyonlara çok uygun seyrediyor: Cemaat iktidarı en yumuşak karnından vuruyor. Bakanların ve çocuklarının kucağında, AKP belediyelerinde bombalar patlıyor… İktidar da Emniyet’ten başlayarak büyük bir “temizlik harekâtı” sürdürüyor: İninize gireceğiz. 
Şüphesiz ki Başbakan’ın konuşmasındaki şiddet, sadece cemaate karşı değil, aynı zamanda bütün muhalefete karşı, zaten yarı yarıya gitmiş olan basın özgürlüğünden geride kalan kırıntılarına da karşı… 
Ve Başbakan saldırı cephesini genişleterek, ABD’yi de Büyükelçi Ricciardonenezdinde, üstelik ülkeden atmak tehdidiyle hedef aldı: “Büyükelçiler bazı provokatif eylemleri içerisine giriyorlar. Görev alanınızın dışına çıkarsanız biz sizleri ülkemizde tutmaya mecbur değiliz.” 
Biliyorsunuz, Kılıçdaroğlu ve arkadaşları büyükelçi ile yemek yedi. Böyle bir zamanda, bu yemeğin anlamı ve mesajı açık seçiktir, kim ne derse desin. 
Ricciardone’nin de Başbakan’a yanıtı gecikmedi: Kimse ABD’yi karşısına almasın.

***

Söyleyelim; önemli zamanlar yaşıyoruz. Böyle zamanlarda her şey olabilir. 
Bazı saptamalar: 
Başbakan ve adamları, rüşvet olayını şiddetli inkârla yürüyor. Başbakan’ın medyası da uygun ses olarak rüşvet yok dış mihrak var, iktidarı yıkma girişimi var, paralel devlet var, sırlarımız paspas... 
Arınç’tan başlayarak hepsi, “yolsuzlukların üzerine gittik, hepsinden hesap sorduk” şarkısını söylüyor. Öyle ya, yolsuzlukları bitiren bir iktidar yolsuzluk nasıl yapsın!?! Çünkü ortada yolsuzluk yapacak bir şey kalmamıştır! (Gülmeyin!) Birileri de şunları söylerek halt ediyor: “Evet kestikleri hortumları kendi depolarına yönlendirdiler,oraları dolduruyorlar”... İnsanlarda bir nifak ki sormayın gitsin! 
Biraz daha uğraşsalar, paraları evlerine polislerin getirip koyduklarını söyleyecekler ama fırsatı kaçırdılar, aptallık edip “cami, okul yaptırma parasıydı onlar” diye öttüler! Oysa AKP’nin milleti bu paralar bize ait değil yalanını yutmaya dünden hazırdı. Ne demişler? Yatakta basılsan inkâr edeceksin. 
Düşünüyorum da Arınç’lar şu yakaladıkları yolsuzluk olaylarını sayıp dökseler. Ali Diboolarak adı çıkan Adalet Bakanı’nın kulakları çınlamasın!.. Deniz Feneri’ni yargı safhasında yandı bitti kül olduya dönüştüren iktidar aynı yoldan gidiyor. 
İranlı Sarraf, büyük iş dahisi!!, milyarlarca dolarlık iş çevirecek devletin bilgisi dahilinde ve siyaset bundan rantını almayacak! Rant ayrıca arsada, inşaatta, devlet ihalelerinde, hepsinde. Yasaların izin vermeme sonucu bazı belediyelerde işini beceremeyen inşaatçı, Çevre ve Şehircilik’in kapısını çalıyor. 
Bakanlar nasıl olur da bu kadar şaibe ortalığı kasıp kavururken orada otururlar, bu benim düşünce ve anlayış (bakın ahlak demiyorum!) kapasitemin dışında bir olay. 
Ama Deniz Feneri’nin sularını ineklerin içmesi, iktidara yol gösteriyor.

***

Tabii, “...hırsızı görmeden hırsızı yakalayanın üzerine gidenler, cinayeti görmeyip de masum insanlara cürüm atmak suretiyle onları karalamaya çalışanlar” diye iktidara bindiren Gülen’e de söylenecek çok şey var. 
Silivri, bu sözlere uygun olarak içeri tıkılanlarla dolu. 
Yukarıdaki sarf ettiği sözleri eden ve “Allah onların evlerine ateşler salsın, yuvalarını yıksın” bedduasında bulunanlar, bu bedduanın dönüp kendilerini vurduğunu görüyor olabilirler mi, diye düşünmeden edemiyorum. 
Allah onlara “Silivri’deki masumları” anımsatıyor olabilir mi? 
Olayın bu yönünden hiç anlamam ama onlar anlıyor, eğer öyle bir şey varsa oturup düşünmelerinde yarar var! 
Türkiye bambaşka bir döneme girdi. Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak gibi beylik laflar etmek istemiyorum. 
Ama, 12 yılın kum saatinden süzülüp aktığını görüyorum! 
Daha çoook şey yaşayacağız!  

ORHAN BURSALI

Cumhuriyet

‘Durun Siz Kardeşsiniz!’ - CAN DÜNDAR

Bir çıkar birlikteliğiydi onlarınki... 
Şimdi şiddetli geçimsizlikle ayrılıyorlar. 
Kendi aralarında itiştikleri biliniyordu ama boşanma aşamasına gelince rezalet tüm mahallede duyuldu: 
Evi polis bastı, kirli çamaşırlar döküldü; restleşmeler, tehditler, bel altı vurmalar, gırla gitti. 
10 yıllık uzlaşmayla gizlenen “irin”, eski tabirle “faş etti.”

***

“17 Aralık”, Başbakan’ın dediği gibi bir küresel operasyon mu? 
Kısmen evet! 
Washington’ın Erdoğan’ın otoriter eğilimlerinden, İsrail antipatisinden, Suriye’de El Kaide’ye destek vermesinden, nihayet İran’a gizlice altın sevk etmesinden hazzetmediği belli... 
Tahran’a usulsüz altın transferinde kullanılan Halkbank’ın kara listeye alınmasını 8 ay önce istemişler. Yazın da ambargoyu resmi yoldan hatırlatmışlar. 
Bu yolla sonuç alamayınca, siyasi kahramanlık gösterisiyle örtbas edilemeyecek bir rüşvet dosyasını açtırmış olabilirler.

***

İyi de böyledir diye, Erdoğan’dan “küresel sermayenin alt etmeye çalıştığı birmağdur lider” çıkar mı? 
Çıkmaz. 
Çünkü -rahmetli Erbakan’ın ilk günden beri söylediği gibi- AK Parti, tam da o “mihrak”ın bir projesidir. 
En somut kanıt, Amerikan Dışişleri’nden sızan WikiLeaks belgeleri... 
AK Parti iktidarının ilk yıllarında Ankara’dan giden kriptolarda, “Erdoğan, bizimvizyonumuzu (mesela Irak işgalini) desteklemeye muktedir tek ortak” cümlesini de görürsünüz, “Arkasında duralım” tavsiyesini de...

***

O öyle de, karşı taraf farklı mı? 
Aynı belgeler bize, Fethullah Gülen’in yeşil kart başvurusu reddedildiğinde 3 polis şefinin nasıl Amerikan Konsolosluğu’na gidip FBI’dan temiz kâğıdı istediğini de gösteriyor; FBI direndiğinde CIA şeflerinin kendisine referans mektubu verdiğini de... 
O da işe yaramayınca Musevi lobisinden destek talep edildiğini de... 
Bir “tencere dibin kara” durumu yani... 
Şimdi “uluslararası küresel güçler”, “faiz lobileri” gibi radikal söylemleri ve “Çirkin Amerikalı” manşetlerini görünce, eski bir Türk filmi repliğiyle kavga edenlerin arasına dalmak ve “Durun, siz kardeşsiniz” diye bağırmak istiyor insan...  

Bu iş bitiyor, sonrasına bakmak gerekHiç kuşkusuz bu hükümetin tarihindeki en büyük kriz bu... 
AK Parti’nin kurucu Genel Sekreteri Ertuğrul Yalçınbayır’la konuştum. 
“Bu hükümet bitmiştir” dedi. 
Erdoğan’ın bakanların imzasını cebinde gezdiremeyeceğini söyledi. 
Arınç’ın da aynı görüşte olduğu, kapalı kapılar ardında bu görüşünü Erdoğan’a söylediği ama bunu kabul ettiremediği gibi basın karşısında tersini savunmaya mecbur edildiği söyleniyor. 
Bundan sonrası, hayli gürültülü bir devriliş süreci... 
Ardından bir rehabilitasyon dönemi gelecektir. 
Dileyelim, orada “iç dinamik” ağırlıkta olsun.  

İzmir’e Tunç Soyer? 
CHP liderinin tam operasyon öncesi Washington’a gitmesi, operasyon sürerken de ABD elçisiyle buluşması, Ankara’da söylentilere yol açtı. CHP’nin büyük şehirler için merkez sağa yakın adayları tercih etmesi de, “siyaseti dizayn hamlesi”nin bir parçası olarak yorumlandı. 
CHP yöneticileriyle görüştüğünüzde bu kez ideolojik değil, pragmatist bir anlayışı öne çıkardıklarını görüyorsunuz: 
“Madem bizim oyumuz yetmiyor, destek oylarla devirelim” diye düşünüyorlar: 
“Topbaş’ı götürecek isim, Sarıgül’se onunla yürüyelim. 
Gökçek’e mahkûm olmaktansa Yavaş’a yönelelim” diyorlar. 
İyi de CHP’nin farkı nerede? 
Nasıl bir alternatif koyuyor toplumun önüne? 
Hadi İstanbul ve Ankara’da kazanma odaklı bir hamle yapılıyor, ya İzmir’de? 
Orada “Benim farkım bu” dedirtecek bir seçenek yaratabildi mi CHP? 
AK Parti karşıtlığı dışında bir politika geliştirebildi mi?

***

Yıllardır Seferihisar’da tatil yaparım. Kimsenin adını bilmediği bir ilçenin nasıl uluslararası bir markaya dönüştüğüne tanık oldum. 
“Sakin Şehir”de, üretici birlikleriyle, kooperatiflerle yerel üretimin nasıl esirgendiğini, balık çiftliklerine kafa tutulurken nasıl doğa okulları kurulduğunu gördüm. 
Toplumsal barış zemini haline getirilmiş hemşeri gecelerine katıldım. 
Habire yakınmak yerine yatırım yapan, sosyal demokrat alternatifler sunan bir anlayışın yeşerişini izledim. 
Şimdi o anlayış, İzmir’e talip. 
Bari İzmir’de Tunç Soyer’le sol seçenek ortaya konamaz mı?  

CAN DÜNDAR

Cumhuriyet

Gül Bu Kavganın Neresinde? - UTKU ÇAKIRÖZEN

İstanbul’da başlayan ve kabinenin dört bakanıyla yakınlarının karıştığı yolsuzluk operasyonuna hükümetin vereceği yanıt dün netleşti. Başbakan Erdoğan, önce operasyonu yapan polis şeflerini cezalandırarak görevinden aldı. Bununla yetinmeyerek Gülen hareketinin kilit kamu kurumlarındaki üst düzey bürokratlarının tasfiyesi için de düğmeye bastı. 
Dalga dosyalarına tedbir 
Asıl önemli stratejik adımı dün attı ve Adli Kolluk Yönetmeliği’nde yaptırdığı değişikilikle bundan sonra yapılacak soruşturmalarda ‘yargıyı’ resmen ‘yürütmenin iznine’ bağlı hale getirdi. Bu operasyonda iş işten geçmiş olmasına karşın hükümet neden şimdi böyle bir adım attı? 
Kulislerdeki iddialara göre Erdoğan, yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya olan bakanlarını kabineden çekecek. Bu değişikliği de belediye başkanı adayı yaptığı bakanlar için beklettiği revizyon ile birlikte yapacak. Ancak Erdoğan ve AKP kurmaylarının kortuğu bir senaryo var: Kabine değiştikten hemen sonra ya yeni bir yolsuzluk soruşturması başlarsa? Bu tür ‘Varan 2, 3, 4’ dosyaları Ergenekon ve Balyoz süreçlerinde özellikle askerlere karşı sık sık gündeme gelmişti. 
İşte dün yapılan ve hukuk devletinde yeri olmayan bu değişiklikle, AKP yönetimi yeni dosyalara ve soruşturmalara karşı kendini zırh altına alacak bir güvenceye kavuşmuş oluyor. Dünkü değişiklik sonrasında artık, savcıların atacağı en ufak bir adımdan dahi, İl Emniyet Müdürü ve valiler aracılığıyla iktidar anında haberdar olacak. 
Gül salıya kadar suskun 
AKP iktidarı açısından son 11 yılın en olağanüstü günleri yaşanırken CumhurbaşkanıAbdullah Gül’ün sessizliği dikkat çekici. Operasyon başladığı günden bu yana hiçbir yorum yapmayan Gül, önceki gün Kütahya’ya gerçekleştireceği ziyareti de iptal etti. Kaynaklar iptale ‘soğuk havayı’ gerekçe gösteriyor! Tahminimize göre ise Gül gazetecilerin ve halkın operasyonla ilgili sorularına muhatap olmamak için gitmedi. 
Gül’ün hafta başında görünen ilk programı salı günü. Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülleri töreninde gazetecilerin karşısına çıkacak. Salı günü operasyonun başlamasının üzerinden de tam bir hafta geçmiş olacak. O güne kadar ismi yolsuzluk soruşturmasına karışan bakanlara ilişkin kamu vicdanını tatmin edecek bir açıklama ya da tasarruf yapılmazsa, Gül görüşlerini kamuoyu ile paylaşabilir. En son Gezi sürecinde yaptığı açıklamalar kendisini Başbakan ile karşı karşıya getirmişti. 
‘Dershane tartışması’ sırasında sadece “Görüyorsunuz iş rayına oturuyor” diyen Gül, o günden bu yana cemaat-hükümet kavgasına ilişkin hiçbir açıklama yapmadı. 
Çapkın kararında imzası yok 
Gül’ün bu süreçteki sessizliğinin bir tek istisnası var. O da İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne Hüseyin Çapkın’ın yerine yapılan atama sonrasında Köşk’ten yapılan açıklama. Açıklama her ne kadar “Gül, hükümetin kararnamelerini imzalamıyor”iddialarına yanıt şeklinde hazırlanmış olsa da, asıl mesaj Gül’ün önüne mayıs ayından bu yana bir kararname sunulmadığının vurgulanması. Bu vurguyu yaparak Gül, Çapkın’ın görevden alınarak yerine Aksaray Valisi Selami Altınok’un getirilmesi işleminin kendi önüne gelmediğini resmen kayda geçirmiş oldu. 
Aslında bu sadece Çapkın kararıyla sınırlı değil. Hükümetin önce Emniyet’te başlatıp sonra TRT, Maliye Bakanlığı ve diğer kamu kurumlarına sıçrayan ‘Gülen haraketinitasfiye’ operasyonunda henüz Gül’ün hiçbir dahli, imzası, onayı yok. Bütün ‘misilleme’atamaları ‘geçici’ yapılıyor. 
Şaibeli bakanları onaylayacak mı? 
Acaba neden Gül’ün önüne hiç tasfiye kararnamesi gitmiyor? 
Yoksa, kamuoyundaki “Soruşturma karartılıyor” algısını daha da güçlendiren bu atamalara onay vermeyeceği bilindiği ya da hükümete bu yönde bir sinyal görderdiği için mi? 
Merak edilen başka sorular da var tabii... 
Çapkın’ın görevden alınmasını tasvip ediyor mu? Benzer tasfiye kararnameleri önüne gelirse onaylayacak mı? 
Son bir soru daha: 
Soruşturmanın hedefindeki bakanlardan bir ya da birkaçının içinde yer alacağı bir Bakanlar Kurulu listesine onay verir mi? 
Herkesin gözü Gül’ün üzerinde...

UTKU ÇAKIRÖZEN
Cumhuriyet

Namık Kemal’in Dramı - I-II ALİ SİRMEN

Sevgili, 

Hıfzı Topuz’un son kitabı Namık Kemal’in romanı olan “Vatanı Sattık Bir Pula”nın“Vatan Yahut Silistre” bölümünü okurken, aklıma Edmond Rostand ve başyapıtı Cyrano de Bergerac geldi; gülsem mi, ağlasam mı karar veremedim. 
“Vatan Yahut Silistre” bölümünü okurken, Cyrano de Bergerac’ı anımsamam boşuna değil. 
Bir kere her iki yazar da aslen şair. 
Edmond Rostand bütün tiyatro yapıtlarını manzum olarak yazmış. En sonuncusu Chanteclair de, tiyatro olarak olduğu kadar belki de daha çok şiir olarak kalmış. 
Burada bir parantez açarak Edmond Rostand’ın eserlerini dilimize kazandıran, Sabri Esat Siyavuşgil’in manzum çevirisinin üstün niteliğine değinmek isterim. Cyrano’yu başucu kitabım haline getiren de Sabri Esat Siyavuşgil’in bu eşsiz çevirisidir. 
Hemen belirteyim Cyrano de Bergerac yine Siyavuşgil’in enfes çevirisiyle ve ciltli lüks baskı olarak Türkiye İş Bankası Yayınları arasında bu yıl bir kez daha basıldı. Alıp okuyabilirsin. 
Hararetle tavsiye ederim.

***

Vatan Yahut Silistre’de de Cyrano’da da kahramanlık teması ön planda yer tutar. 
Her iki yapıt da, oynandıklarında kıyametin kopmasına neden olmuşlar, perde indiğinde ikisinde de seyirciler çılgınca bir coşku içinde kendilerinden geçmişlerdi. 
Tepkilerdeki bu benzerlik nedensiz değildi. 
İlk defa 20 Nisan 1873’te Güllü Agop Efendi’nin tiyatrosunda sahnelenen Vatan Yahut Silistre’nin oynandığı ortamda Osmanlı artık çöküş dönemine girmiş, toplumsal bir depresyon açıkça telaffuz edilmese bile hissedilmeye başlanmıştı. 
Cyrano de Bergerac’ın, ilk kez sahnelendiği 1897 yılında da, Fransa 1871 bozgununu yaşamış, Alsace-Lorraine’nin kaybıyla sarsılmış, Almanya’ya ağır bir savaş tazminatı yükü altında ezilmiş, Sadi Carnot suikastıyla travma yaşayan, Dreyfus olayıyla ikiye bölünmüş, sosyal depresyon geçiren bir ülkeydi. 
25 yıl arayla iki ülkede de, toplumsal psikolojik ortamda böyle bir benzerlik vardı. 
Namık Kemal’in düşman kuşatması altında olan Silistre Kalesi’nde geçen, arka planında bir de aşk örgüsü olan kahramanlıklarla dolu öyküsü, şairin hamaset dolu şiirleriyle de bezenmişti. 
Ve bu piyes bu ortamda, seyredenlerin kendilerinden geçmesine neden oldu. 17. yüzyılda yaşamış olan şair, filozof, fizikçi, musikişinas ve de silahşor olan Savinien Cyrano de Bergerac’tan esinlenerek Edmond Rostand’ın yarattığı Cyrano de Bergerac da, aynı toplumsal travmaları 25 yıl sonra yaşayan Fransa’da ilk oynandığında kıyametlerin kopmasına neden oldu.

***

Evet her iki oyun da ilk oynandıklarında, toplumsal birer olay oldular. 
Ama her iki eserin de, yazarlarının bundan dolayı başlarına gelenler çok değişiktir. 
Başrolünü dönemin ünlü aktörü Constant Coquelin’in oynadığı Cyrano de Bergrac, Theatre de la Porte Saint Martin’de ilk kez sahnelendiği 28 Aralık 1897’de perde indikten sonra, halk yarım saat ara vermeden alkışlamıştır. 
O gece oyunu izleyen Fransız Maliye Bakanı Georges Cochery, Edmond Rostand’ı locasına davet ediyor ve göğsündeki Legion d’Honneur nişanını çıkarıp, yazarın göğsüne takarken şöyle diyordu: 
- Bu şerefi ilk ben yaşamak istedim. Nitekim aradan dört gün geçince, 1 Ocak 1898’de Edmond Rostand’a resmen Legion d’Honneur nişanı veriliyordu. 
Peki ya 25 yıl önce 20 Nisan 1873’te, Vatan Yahut Silistre’nin ilk kez Güllü Agop’un tiyatrosundaki temsilinde aynı toplumsal tepkiyi yaratmış olan Namık Kemal’in başına neler geliyordu? 
Gazetesi kapanıyor, kendisi tutuklanıyor ve Magosa’ya sürgüne gönderiliyordu. 
Nedeni 20 Nisan gecesi 50-60 kişilik bir grup, Güllü Agop’un Şehzadebaşı’ndaki tiyatrosundan İbret gazetesine kadar yürürken “Allah muradımızı versin! Muradımızı isteriz” diye bağırmalarıydı. Yoksa murat Şehzade Murat mıydı? 
İki olayın sonuçları arasındaki fark sadece Namık Kemal’in mi, yoksa hepimizin mi dramı?

Sevgili,

 
Geçen hafta sana, Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre” piyesi ile Edmond Rostand’ın manzum oyunu Cyrano de Bergerac’ın öykülerini anlatmıştım.
Namık Kemal birçok yönüyle dramatik bir kişilik; “Vatan Şairinin” romanını yazanHıfzı Topuz son derece akıcı yapıtında, dramatik yönleri, altını kalın çizgilerle çizmeden ama yeterince açık biçemle çok iyi belirtiyor. 
Vatan şairi olarak anılan Namık Kemal’in en büyük dramı, tam da bu noktada olmayacak bir düşün peşine düşmüş olmasıdır. 
“Vatan savaşı kazanmış bir kumandanın kılıcı ya da bir kâtibin kalemiyle çizilen belirsiz çizgilerden, sınırlardan ibaret değildir. Vatan düşüncesi, millet, özgürlük çıkar, kardeşlik, egemenlik, atalara saygı, aile sevgisi, çocukluk anıları gibi yüce duyguların toplamından oluşur” (Hıfzı Topuz, “Bir Pula Sattık Vatanı” Remzi Kitabevi 5. baskı s. 237), derken Namık Kemal, Renancı bir vatan tasviri yapıyordu, ama özünde zorunlu olarak ondan ayrılıyordu.

***

Namık Kemal vatan şairiydi. Ama onun o kadar yücelttiği vatanının üzerinde bir, değil birkaçtan fazla ulus yaşıyordu. 
O da bu durumda, çağının gerçekleriyle bağdaşmayacak, bir düşün peşinde, çokuluslu bir Osmanlılık bilinci yaratmaya çalışıyordu, ki bu da olmayacak duaya amin demekten öte bir anlam taşımıyordu. 
Çünkü Namık Kemal’in yaşadığı çağın gerçeği ulus devlet gerçeğiydi. 
Nitekim Hıfzı Topuz kitabınının 238’inci sayfasında Namık Kemal’in Midilli’deki İtalyan asıllı arkadaşı Sinyor Dandolo bu durumu şöyle dile getiriyordu: 
“Kemal Bey siz vatan elden gidiyor, diye haykırdığınız zaman, hangi topraklardan söz ediyorsunuz? Bosna Hersek’ten mi? Karadağ’dan mı? Eflak Boğdan’dan mı? Sırbistan’dan mı? Girit’ten mi? Bulgaristan’dan mı? O ülkeler oralarda yaşayan insanların vatanı değil midir? Siz oralarda hep azınlıkta kaldınız. O ülkeler hiçbir zaman sizin vatanınız olmadı ki! Oralarda yaşayan insanlar kendi vatanlarının bağımsızlığını istiyorlar. Bu eğilim gittikçe güçleniyor.” 
Ama, Namık Kemal hayatı boyunca, Osmanlı toprakları üzerinde yaşayan insanların her biri kendi kavimlerini ve dillerini koruyarak, özgürlüklerin tamamından yararlanacak olurlarsa Osmanlı vatanının kıymetini daha iyi bilecekleri düşüncesini savundu. 
Oysa bir Osmanlı vatanı yoktu. O birçok ulusun vatanlarının toplamı bir toprak parçası üzerindeki imparatorluktan başka bir şey değildi.

***

Namık Kemal, Osmanlı’nın geri kalmışlığından kurtularak, çağın gelişmiş ülkeleri gibi demokrasiye ve de “meşrutiyete” (cumhuriyet fikrine hiçbir zaman iltifat etmemiştir“Osmanlı vatanı”nın şairi) ileriye gitmenin çaresi olarak eskiyi korumayı, eskinin görkemli dönemlerine dönmeyi önermekteydi. 
Latin alfabesine karşı Arap alfabesinin korunmasını savunan Namık Kemal aynı zamanda, hukuk düzeni olarak şeriattan yanaydı. 
Ve onun için bir toplumun Rönesansı’nı, Aydınlanmasını yaşamadan da, çağını yakalaması mümkündü. 
Namık Kemal ne Rönesans’ın Aydınlanma felsefesinin özünün peşindeydi ne de çağın yeni akımlarının, nitekim Karl Marx ile aynı zamanda Londra’da bulunmuş olmasına rağmen, onun adını bile duymamıştı. 
Gerçekten yiğit vatan şairinin, hayatı çelişkiler ve bunların yarattığı dramlarla dolu geçmiştir. 
Bu çelişkiler ve onun doğurduğu dramlar, yaşadığı toplumun içinde bulunduğu koşullardan kaynaklanıyordu ve Namık Kemal ne denli yiğit ve içten olursa olsun, toplumsal koşulların ötesine geçemiyordu. Nitekim, vatanın bu yılmaz şairi, Genç Osmanlılar’ın bu gözünü budaktan sakınmaz yazarı gazetecisi, ömrünün son sekiz yılını Abdülhamid döneminde Midilli, Rodos ve Sakız mutasarrıfı olarak geçirecekti. 
Hıfzı Topuz’un kitabı vatan şairimizin dramını yakından görmek açısından çok yararlı, tavsiye ederim.  

ALİ SİRMEN

Cumhuriyet

'O lahitten her dağ başında var' - AKTÜEL ARKEOLOJİ

“ Tophane'de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne ek bina yapılmak istenen arsada 6-7. yüzyıl Bizans hamamı bulundu. Rektör Karayağız ''Lahit dışında bir şey çıkmadı, ondan da memleketin her tarafında var'' dedi. Arkeologlar Derneği ise alanın arkeo-park olarak korunması için kampanya başlattı. “

Tophane’de 1946’da yıkılan ‘İmalat-ı Harbiye Usta Mektebi’ binasının ihya edilmek istendiği arsada geçen yazdan beri İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından sürdürülen kazı, çökme tehlikesine karşı güçlendirme yapılması için durduruldu. Topçu Kışlası benzeri tartışmalı ihya projesi tamamlandığında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nin (MSGSÜ) kullanımına sunulacak ve içinde Mimar Sinan’ın eserlerinin maketleri sergilenecekti. İnşaatın yapılıp yapılmayacağının kesinleşmesi için kazının sonlanması ve Koruma Kurulu’nun kararı bekleniyordu. Henüz yaklaşık üçte biri kazılabilen araziden 6-7. yüzyıl Erken Bizans’tan kalma bir hamama ait olduğu düşünülen beyaz mermer döşeli bir havuz, hamamı ısıtmak için kullanılan ‘külhan’ ve atıksu kanalları bulundu. Yapının duvarlarından birinin içine gömülü vaziyette 4-5. yüzyıldan kalma mermer bir Bizans lahti de bulunmuştu. 

‘Kazılacak bir şey yok’ 

İstanbul Arkeoloji Müzesi, çökme tehlikesi olduğu anlaşılan arazide kazıya devam etmek için koruma kurulundan güçlendirme onayı beklerken MSGSÜ Rektörü Prof. Dr. Yalçın Karayağız, kazının bittiği yönünde bilgilendirdiğini öne sürdü. 
Karayağız, “Bana söylenen arkeolojik kazı tamamlandı. Çalışmalar durunca ‘Ne oldu’ diye sordum, ‘Kazılacak bir yer yok, arkeoloji bilimi açısından heyecansız bir kazı yaptık, lahit dışında hiçbir şey çıkmadı’ dedi arkeologlar. Bir yaygara gürültü koptu, ‘Rektör nereden biliyor, kendi alanı dışında konuşuyor’ dediler. Kilise de yok konak saray da bilmemne de yok, hiçbir şey yok. Evet bir tane lahit çıktı. O lahit memleketin her tarafında dağ başlarında da var. Arkeologlar şimdi kendilerini sorgulasınlar” dedi. 
Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü’nden (IFEA) Arkeolog Aksel Tibet ise sahanın kazılmayan üçte ikilik bölümünde yapının devamına ait duvar ve tonozların görüldüğünü belirterek buraya inşaat yapılmasının uluslararası koruma anlaşmalarının ihlali olacağını söyledi. 
Tibet, “Yarımada dışında bilinen az sayıdaki Bizans kalıntılarından biri söz konusu. Kazılmayan bölümde toprak üstünde görebildiğimiz duvar ve tonozlar büyük olasılıkla hamamın dahil olduğu bir yapı kompleksine, manastır, büyük konut ya da köşke işaret ediyor. Bu kalıntılar üzerinde inşaat çalışmasına girişilmesi Türkiye ’nin imzaladığı bütün uluslararası sözleşmelere aykırı olur. Bunun üniversite eliyle yapılması da tam bir rezalet olur’’ diye konuştu. 
İnşaata okuldan da tepki var. MSGSÜ Öğretim Üyesi, Şehir Planlama Bölümü Başkanı Prof. Dr. Gülşah Özaydın bölgenin arkeolojik alan olduğunu belirterek “2009 tarihli Beyoğlu Kentsel SİT Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı’nda bölge, arkeolojik park içinde yer alıyor. Arkeolojik bir alanda böyle bir yapının yükselmesi ve bunun imar planına işlenmesi yanlıştır” dedi. MSGSÜ Sanat Tarihi Kulübü öğrencileri de bir basın açıklaması yayımlayarak alanın arkeo-park olarak kullanılmasını talep etti. 

‘Erken Bizans yapısı’ 

MSGSÜ Öğretim Görevlisi Aykut Köksal “Tophane’deki kazılarda, Erken Bizans dönemine tarihlenen ve önemli bir kompleksin parçası olan bir su yapısı ortaya çıkarılmıştır. Hiç kuşkusuz, kazıların devamı halinde, bu yapının ait olduğu komplekse ilişkin de bulgular elde edilecektir. Bu alanın, koruma planında da tanımlandığı gibi ‘arkeolojik park’ olarak korunup düzenlenmesi gerekir” dedi.

Arkeo-park olması için imza kampanyası başlatıldı

Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi change.org üzerinden bir imza kampanyası başlatarak İmalat-ı Harbiye Mektebi projesinden vazgeçilmesini ve alanın bir arkeolojik park olarak düzenlenmesini talep etti. Dernek, arazinin tarihi yarımada dışında arkeolojik kalıntıların bulunduğu, arkeoloji biliminin yöntemleri ile araştırma yapılabilecek az sayıda yerden biri olduğunu belirterek buradan çıkan bilginin toplumsallaştırılması gerektiğini belirtti. Açıklamada alanın merkezi konumu, çevresinde üniversite ve park gibi ilişkilenebileceği birimlerin bulunması da arkeo-park kullanımını destekleyen avantajlar olarak değerlendirildi. 

Kazıdan önce ihale verildi 

Tophane’deki Silah Fabrikaları kompleksinin parçası olan İmalat-ı Harbiye Usta Mektebi ihyası, aynı Topçu Kışlası gibi elde yapıya dair yeterince belge bulunmadığı için eleştiriliyor. Bina yolun genişletilmesi sırasında yıkıldığı ve taban alanının bir kısmı bugünkü Meclis-i Mebusan Caddesi üzerinde kaldığı için aynı boyutlarda inşa edilmesi de imkânsız. 
MSGSÜ Rektörü Karayağız, kazı sonuçlandıktan sonra koruma kurulundan inşaata onay çıksa bile son sözün üniversitede olacağını söylemiş, kalıntıların üniversite bünyesinde 5 kişiden oluşan özel bir bilim kurulu tarafından değerlendirileceğini belirtmişti. İstanbul İl Özel İdaresi’nce yürütülen projenin ihalesinin kazı sonuçlanmadan aylar önce Reskon İnşaat firmasına 13.700.000 karşılığında verilmesi de eleştirilmişti. 2010’da yenileme kuruluna sunulan projenin mimarı Halil Onur, aynı zamanda Topçu Kışlası projesinin de mimarı ve İstanbul SİT alanları alan yönetimi başkanı.

Kaynak: http://www.radikal.com.tr/turkiye/o_lahitten_her_dag_basinda_var-1166347

Haber: ELİF İNCE - elif.ince@radikal.com.tr / Arşivi

Bu Çapta Yolsuzluğun Üstü Örtülebilir mi? - ŞÜKRAN SONER

Banka genel müdürünün evinden ayakkabı kutularının içinden çıkan milyon dolarlar, bakan oğlunun evindeki kasalar, para sayma makineleri, yine ayakkabı kutusu içine konulmuş paralar... Çocuklarına suçüstü yapılmış bakanların istifaları yerine, Cumhuriyet tarihinin bu en büyük yolsuzluk operasyonunda görevli emniyet müdürlerinin görevlerinden alınması... Şok, şok, son dakika haberleriyle şok... Şoke olma hallerimiz bir-iki gün içinde şok etkisini yitirdi... Dün polis sorgularının tamamlanmaya çalışıldığı, kimlerin tutuklanıp, kimlerin serbest bırakılacaklarının bile belli olmadığı saatlerde, yağlı güreş kuralları ile oynanan iktidar paylaşımı kirli savaşı, ataklarında hangi tarafın mindere çakılacağı sorgulaması öne çıkmıştı...
Şakası yok, Cumhuriyet tarihinin bu en uzun soluklu, en ballı, İktidarlarının çıkar paylaşımı savaşında, siyasal İslam üzerinden siyaset yapanların, ahlak dini, değerleri üzerinden kaygıları rafta, kazanacak cephede olabilme, havayı doğru koklama çabaları her şeyin üstüne çıkmıştı... En çok korkulanı, akıldan geçirilmek istenmeyeni, sivil, sandık demokrasisi vitrininde, siyasal İslamcı kimlikle ele geçirilmiş iktidarın, İktidarlarının bu ballı, diktatoryal, hesapsız gücünün geri dönüşü olmayan kırılmalar yaşaması... İktidar ortaklığı, Başbakan Erdoğan eksenindeki yönetim gücü ile Gülen cemaati arasındaki paylaşım ortaklığı, barışın, artık geri dönüşü olmayan boyutlarda bozulduğu gerçeği veri; tabanda birleştirme söylemleri ile bir biçimde yeni İktidarları cephesi yapılanmasının oluşturulacağı, yenilenlerin ayıklanmalarının, olabildiğince az kurban verilecek formüllerle yeni İktidarları cephesi kadrolarının oluşturulacağı formüllere çoktan razılar...
Elbette İktidarları cephe savaşlarında önde gönüllü ya da kaçınılmaz görev almış, iki cepheden de kurban olacaklar, ayıklanacakların direnişleri ile uzun soluklu bir iç savaş, yeni atışların daha öncekilerde yaşandığı üzere öngörülemeyen sonuçları, yeni, yeni, şok, şok dalgaları olacak. Gelişimi, oluşumu, insan hakları, demokrasi, hukuk devleti düzeninin geçerli olduğu bir işleyiş, İktidar gücü kulanımında, doğal uzun süreçli bir ortaklığın bozulması, çatışması ile uzaktan yakından benzerlik içermeyince... Dudak uçurtan kirli ilişkilerin ortalığa saçılmasıyla Türkiye’nin hangi boyutlarda çağdışı, insanlık dışı kirli çıkar ilişkilerine bulaştırılmış olduğunun şaşkınlığı yaşanıyor...

***

Kabaca bu yaşadıklarımız; sandık gücünü, demokratik düzenin tüm kurallarını çiğneme aracı olarak kullanmış, medya gücü, toplumu güdüleme araçlarından en etkin yararlanmış İktidarlarının, yasama, yürütme, yargı bağımsızlığı, demokrasinin parlamento içi-dışı örgütleri, muhalefet odaklarının işleyişini en kaba hukuksuz baskı güçleri ile ezmiş İktidarlarının, bu kez de birbirlerini elemeye yönelik keyfi, mutlak, kuralsız güç kullanmalarının sonuçları... İktidar ortaklarının, kılıçların çekildiği bu kavgası, bugüne kadar paylaşılmış kamu alanlarındaki güç kullanımında, birbirlerinin çok iyi bildikleri en zayıf, en kirli yanlarını açığa çıkarmayı, gözü kararmış var ya da yok olmayı içeren öfkeyle, belden aşağı vurmaları üretiyor...
Durumları aslında demokratik hukuk devleti düzeni kuralları içindeki olağan kavgaların kalıplarına uymayınca, mafya düzeni içindeki çıkar savaşlarını, çatışmaları anımsatan bir tablo ortaya çıkıyor. İktidar ortaklığı siyasal İslam ekseninden olunca, bir diğerini yok etme savaşlarında, Kuran, ayetler, günah, haram, melek, şeytan.. kavramları da yerlerini alıyor. Biat etmiş seçmen için hâlâ bir geçerliliği olur mu bilemem. Kaygıyla izlediğim en kirli çıkar ilişkilerinin güç üzerinden pazarlanabilirliğinin toplumsal, siyasal ortamına yer açması... Hukuk devletinin yaşadığı travmaların toplumsal yüzünde, ırklar, mezhepler, dinler üzerinden çatışmaların veba mikrobu olarak geçerlilik kazandığı bir dünyada milyarlarca dünyalı bu çatışmalar üzerinden kırılıp dökülüyor... Milyarlar ayrıca insanlık tarihinin bilimsel teknolojik gelişimi, küreselleşmeyle ters orantılı akıl almaz bir yoksullaşma, yoksunlaşma, işsizlik, eğitim, sağlık başta, en yaşamsal haklarında uçurum aşağı çekilmeyi yaşıyorlar.
Kuralsız düzende, zengin Kuzey’in, çokuluslu sermayenin, emperyal düzenin çarklarının bile belini büken en önemli olgu kirlilik, rüşvet... Kimliğini yitirmiş siyaset, kirli çıkar ilişkilerinin odağında... İpin ucu öylesine kaçmış ki sol tehdit karşısında ehlileşmiş kapitalizmin yıkılan sosyal devlet ağında, sol, sendikal hakların belinin kırılmasının ardından yaşanan ucuz emek düzeninde... Sermaye örgütleri, Dünya Bankası kirliliğe, rüşvete ödenen paylar, işçiliğe ödenen payların 7.5 katlarına varınca, kirliliğe, rüşvete karşı savaş ilan etmek zorunda kaldılar. Artık dünyada gelişmiş ülkeler ile bizim gibi ülkeler arasındaki uçurum, en çok hakların insani gelişmişlik ölçülerinden, işte bu kirli siyasetin, rüşvetin geçerliliği üzerinden ölçülüyor. Yaşanan en büyük kirlilik operasyonu, üstünün örtülüp örtülmemesi Türkiye için önemli ölçü olacak...  

ŞÜKRAN SONER

Cumhuriyet

Rıza Sarraf’ın Açık ‘Sicili’ - ÇİĞDEM TOKER

“İş hayatındaki başarımın altında yatan sırrımın, tutkularım ile işimi iyi harmanlayabilmem olduğunu düşünüyorum. Zaten bünyemizdeki şirketlere baktığınızda bir denizcilik, bir binicilik ve bir havacılık firması gözünüzden kaçmayacaktır. Bölgenin parlayan yıldızı olan Türkiye’yi gururlandıran bir holding olmak, benim ve şirketlerimin öncelikli hedefidir.”
Yolsuzluk ve rüşvet skandalının başaktörü Rıza Sarraf, şık fotoğrafıyla işte böyle buyurmuş. Eski bir tarihte değil. Sarraf’ın rüşvet çarkını kurduğu Royal Holding’in sitesi, hâlâ yukarıda alıntıladığım “Başkanın Mesajı”yla açılıyor. 

Şu gün pek ironik duran “Bölgenin parlayan yıldızı Türkiye’yi gururlandırma” amacı, yine onun sayesinde yavaş yavaş karşılığını bulur belki, kimbilir...
Aslında Rıza Sarraf’ın sadece yaşı bile (29) kurduğu rüşvet düzeninin, devasa bir kara para aklama faaliyetiyle bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Mali varlığındaki olağandışı artış ve hızlı büyümesinin ipuçları ise Ticaret Sicili kayıtlarında çok net...
38.5 milyon TL sermayeli beş şirket Son beş yıl içinde, Türkiye’de art arda beş şirket kurmuş Rıza Sarraf. Hızlı sermaye artırımları, şirket kurucularının şüpheli durumları hepsi kayıtlarda. Tek tek bakalım:
●Royal Denizcilik ve Endüstriyel Makine Sanayi Ticaret: 25 Ocak 2008’de, 1 milyon YTL sermaye ile kuruluyor. Ortaklar: Rıza Sarraf, Ahad Khabbaztamimi, Abdullah Happani (rüşvet trafiğini fiziken yürüten isim) Turgut Happani, Humayun Zatparva.
Şirket, bir buçuk yıl sonra, sermayesini 5 milyon TL’ye yükseltiyor. (20 Temmuz 2009) Eylül 2011’de, ortaklıktan ayrılan Khabbaztamimi’nin yerine Rıza Sarraf’ın kardeşiMohammed Zarrab geliyor.
Ekim 2011’de, unvan değişikliğine gidilip denizciliğin yanına, “kıymetli madenler”faaliyeti ekleniyor. Böylece altın, pırlanta alım satımının önü açılıyor. Nisan 2012’de ilginç bir gelişme var. Mohammed Zarrab’ın İran olan uyruğunun Sansic Adalarıolarak değiştiği ticaret siciline işleniyor. (Not: Böyle bir adayı ben bulamadım. Sicile işlenirken hata olabilir. İhtimal ki, parayla vatandaşlık satan vergi cenneti adalardan biri) Royal Denizcilik Moskova Radisson Oteli için 5 adet lüks restoran gemisi üretmiş.
●Royal Holding AŞ, 31 Aralık 2010’da 5 milyon TL sermayeyle kuruluyor. Ortaklar: Rıza Sarraf, Mohammed Zarrab, Abdullah Happani, Amir Fathrazi, Hamid Reza Fathrazi. Şirketin amacı, kurulmuş veya kuracağı sermaye şirketlerinin yatırım finansman meselelerini çözmek, fonları birleştirip artırmak olarak tanımlanıyor.

İlginç isimler
●Royal Binicilik Ltd. Şti. 7 Mart 2011’de 500 bin TL sermayeyle kuruluyor. Kurucular Umut Bayraktar, Yücel Özçil. (Şu an gözaltında olan her iki ismin de adı Bakan A.’ya rüşvet trafiğinde geçiyor. Yücel Özçil ise yıllar önce SPK tarafından borsa işlemlerinde yasaklanmış bir isim.) Şirket amacı, atların üretilmesi, beslenmesi, nesil ıslahı, alım satım ve ihracat ithalat, çiftlik kurmak.
●Safir Altın Ticaret İthalat ve İhracat Ltd. Şti. 16 Nisan 2012’de 5 milyon TL sermaye ile kuruluyor. İki ortağından biri Rıza Sarraf, diğeri Royal Denizcilik. 20 Kasım 2012’de Royal Denizcilik 2 milyon 450 bin TL’lik hissesini Rıza Sarraf’a devrederek ortaklıktan ayrılıyor.
●Are Havacılık AŞ 20 Temmuz 2012’de 500 bin TL sermaye ile kuruluyor. Tek kurucusu Rıza Sarraf. Şirketin amacı, ticari hava taşımacılığı, hava taşıma taksiciliği, yurtiçi-yurtdışı özel hava taksi seferleri, uçak helikopter, hava ambulansı kiralanması ve alım satımı.
Are Havacılık çok hızlı büyüyor. Kuruluşundan sadece üç ay sonra, sermayesini 500 bin TL’den 15 milyon TL’ye çıkarıyor.●Royal Mobilya Ltd. Şti. 8 Kasım 2012’de 1 milyon TL sermaye ile kuruluyor. 3 ay sonra 28 Şubat 2013’te sermayesini 8 milyon TL’ye çıkarıyor. Geçen ay ise statü tadiline giderek AŞ oluyor.

Fayans mı, Rüşvet mi?Meğer Rıza Sarraf, “Bölgenin parlayan yıldızı Türkiye’yi gururlandırmayıamaçlıyorum” derken deste deste rüşvet dağıtırmış. O sıra Gezi olaylarında ölen altı genç için kuru bir başsağlığını dahi esirgeyen hükümet üyeleri ise kırılan fayanslar için“kamu malına zarar” diye kıyameti kopartırmış. Şimdi, bize kırık fayanslar ile rüşvetten hangisinin daha çok yoksullaştıracağını anlatsınlar.  

ÇİĞDEM TOKER

Cumhuriyet

Hakan Şükür’ün Son Golü-ALİ SİRMEN

Bunca gürültü patırdı arasında, biraz gürültüye geldi Hakan Şükür’ün AKP’den istifası ve fazla üzerinde durulmadı. Neyse ki büyük çoğunluk tarafından cemaatin basındaki en önemli kalemlerinden biri kabul edilen Hüseyin Gülerce, olayın önemini vurguladı ve şunları ileri sürdü: 
- Hakan Şükür’ün istifası 2013’ün en önemli olayıdır. AKP bu istifayı en samimi uyarı olarak anlamalıdır. Belki de son uyarı! 
Meğer Hakan Şükür büyük fırtına konusunda herkesi uyarmış. Ama ne AKP ne de Başbakan bu uyarıdaki önemi gördüler. Belki de gördüler de görmezden geldiler. 
Başbakan yalnızca, bu istifayı beklemediğini ve Hakan Şükür’e yakıştıramadığını söyledikten sonra ekledi: 
- Eğer dürüstse sadece partiden değil, parlamentodan da ayrılması gerekir. 
Gerçi parlamentodan ayrılmak Hakan’ın tek taraflı iradesiyle olacak şey değil, TBMM Başkanlığı’nın konuyu oya sunması ve Genel Kurul’un da istifayı kabul etmesi gerek. 
Kaldı ki Hakan Şükür’ün de pek öyle bir niyeti yoktu. Beklenen yanıtı yapıştırdı: 
- Orası milletin Meclis’i, bizi de oraya millet getirdi. 
Ne dersiniz Tayyip Erdoğan mı, Hakan Şükür mü haklı?

***

Sorunun yanıtını düşünürken aklıma, hemen hemen 65 yıllık bir olay geldi. 
TBMM’nin altıncı ve yedinci döneminde CHP’den milletvekili olan Behçet Kemal Çağlar, partisi içinde laiklik konusunda 1947 kurultayında başlayan tartışmalardan rahatsızdır. Bu görüşünü kurultayda da, başka platformlarda da dile getirmiştir. 
Nihayet, ilahiyat hocası Şemsettin Günaltay’ın TBMM’de 42’ye karşı 349 oyla güvenoyu aldığı 24 Ocak 1949 tarihli oturumda kürsüden partisinde siyasete devam etmesine imkân kalmadığını belirterek istifasını sunar. 
Yalnız Behçet Kemal Çağlar onunla yetinmeyip milletvekilliğinden de istifa eder. 
Şimdi bu iki olaya bakarak kim doğru davrandı diyebiliriz? Milli şair mi, milli futbolcu mu? 
İlk ağızda, Nasrettin Hoca gibi her ikisine de “sen de haklısın, sen de” diyebiliriz. 
Öyle ya, 1949 yılında partinin politikasını saptayan da, kimin milletvekili olacağına karar veren de aynı üst makamdı (İnönü). 
Kimse çıkıp da ona “ben senin politikanla aynı fikirde değilim, ama yine de burada durmaya devam edeceğim. 
Çünkü beni buraya millet seçti” diyemezdi. Çünkü kimin Meclis’e gideceğine karar veren millet değil, tek seçiciydi.

***

“Oysa aradan geçen 65 yılda durum değişmiştir. Artık ‘tek adam’ dönemi geride kalmıştır” diyebilir miyiz? 
Deriz demesine de, gerçeği yansıtmış ve pek de doğru söylemiş olmayız. 
Yani “Behçet Kemal Çağlar’ı TBMM’ye yollayan tek adamın iradesiydi, oysa şimdiHakan Şükür’ü aynı çatı altına gönderen milli iradedir” dersek doğru mu olur? 
Burada tayin edici irade İstanbul halkının mı, yoksa Tayyip Bey’in iradesi mi? 
Tayin edici iradenin Tayyip Bey’in olduğu, İstanbul seçmeninin iradesinin ise tasdik kabilinden bir formalite olduğu, halkın da Hakan Şükür’e onay verirken ondan çok Tayyip Bey’i tasvip ve tasdik ettiğini söylemek daha doğru olmaz mı? 

Biliyorum söylediklerim sistemin resmi tarifine uymuyor. 
Ama gelin görün ki fiili uygulamaya fevkalade uyuyor. 
Şimdi bu durumda Tayyip Bey Hakan Şükür’e açıkça şunu söylemek istiyor: 
- Politikama karşıysan Meclis’ten de ayrıl! Çünkü seni oraya sokan benim. 
Buna mukabil, Hakan Şükür de demek istiyor ki: 
- Yok öyle yağma; anayasa beni senin değil, milli iradenin seçtiğini söylüyor. 
Görüyorsunuz, bu durumda her ikisi de haklı. Ya da bakış açınıza göre her ikisi de haksız. 
Bu yoldan giderek kim haklı konusunda bir sonuca varamayız. 
Ama bu örnek olay bize şunu gösteriyor ki eğer sistemin bütünü yanlışsa, onun ayrıntılarında doğru aramak abestir. 
Zaten o yüzdendir ki yıllardır sistem içinde doğruyu bir türlü bulamıyoruz ya!  

ALİ SİRMEN

Cumhuriyet

Silkele Düşecek...- BEKİR COŞKUN

Dünyanın neresinde olursa olsun... Bunca rezillik ortaya döküldükten sonra, bir gün bile orada oturtmazlar adamı... 
Yapanı düşürürler... 
Korkum... 
CHP düşmesin...

*

Öyle demeyin... 
Oldu çünkü... 
İktidar çuvalladıkça, muhalefette oy kaybeden yeryüzünün tek partisidir arkadaşlar...

*

Ben biliyorum; şimdi “gensoru” diyecekler... 
Bir kenara yazın... 
Basın toplantısı yapılır... 
Gensoru vereceklerini açıklarlar... 
Verilir... 
Nasılsa reddedilir...

*

Bir basın toplantısı daha... 
“Gördüğünüz gibi gensoru önergemiz reddedilmiştir” der sözcü... 
Eh...

*

Türkiye’nin şanssızlığı bu iktidar ise, daha büyük şanssızlığı muhalefetin olmayışıdır... 
Şu anda ana muhalefet kim?.. 
Cemaat...

*

CHP?.. 
Kıpırda birader... 
Meclis’ten mi çekilirsin?.. 
Komisyonları mı boşaltırsın?.. 
Başkanlık divanından mı inersin?.. 
Erken seçim de... 
Meydanlara çık... 
Yollara düş... 
Yürü... 
Atatürk’ün partisisin, yer gök inlesin...

*

Dört bakan kendiliğinden düştü zaten... 
Geriye kaldı kalanı...

*

Cumhuriyetimizi yıkan dinci devrimin gerçek yüzü ortaya döküldü... Din, iman, Allah, kitap derken, Türkiye’yi çalmışlar... 
Orman, deniz, kıyı, park... 
Kara para... 
Altın... 
Daha ne olsun?..

*

“Soruşturmanın selameti için bakan çekilsin” diyorsun da... Niçin “Soruşturmanın selameti için iktidar çekilsin” demiyorsun?.. 
Kıpırda biraz... 
Silkele... 
Düşsün...  

BEKİR COŞKUN

Cumhuriyet

‘Başbakan’ın suç işleme özgürlüğü mü var? - NİHAT BEHRAM

Muhalefete, muhalif yazarlara, göstericilere, gençlere, direnişçilere, hak arayan halka ağır hakaretler ve tehditlerle efeleniyordu. Derken, kendi içlerinde birbirlerine esip gürlemeye başladılar. Özellikle şu ‘kazanç buzdağı’nın görünen kısmı ‘dershaneler’ nedeniyle başlayan ‘paylaşım sürtüşmesi’nde, birbirlerine hakaretin, tehdidin, pusunun bini bir para. Doz, ‘vatan hainliği’ suçlamasına dek dayandı.
 
Gerçi bu ‘dershane’ işleri falan biraz karışık! Yüzeyden bakınca: AK Hacılar, neredeyse ‘Cemaat’ı ‘marjinal terörist grup’ ilan edip, sandıkla gelen iktidara ‘darbe planı’ içinde olduklarını söyleyecek! Ne malûm, bu sürtüşme belki de artı-eksi kablo kavuşmasının gereğidir! Ampul ‘daha nurlu’ yansın diye! Yani AK Hacılar ile Cemaat daha ‘nur’lu yanma konusunda uyuşuverir. AK Hacılar ile Cemaat’ın bu paylaşım sürtüşmesi günlerinde; CHP’nin uyuşukluğu depreşir de, Cemaat’a yaslanayım derken kucağına düşerse, göreceği var! Gün ışığında dünyayı değil, ‘nur’ ışığında ‘Mevlâ’yı!
 
Başbakan son dönem konuşmalarında ‘suç’ dozunu iyice artırdı. Ağzını açıp da suç işlemediği konuşması neredeyse yok. ‘Lan’lı, ‘ulan’lı, ‘ayyaş’lı, ‘çapulcu’lu sözlerle ‘süslediği’ konuşmaları tehdit boyutuna ulandı. “Açıklarsam yer yerinden oynar” diyor. Herhalde dünyada böyle konuşabilen, yani kendinde böyle konuşabilme yetkisi gören tek devlet adamıdır. Bir başbakanın bu cümleyi kullanması aleni suçtur! Bu cümleyi kullandığında “Ah, ne iyi ediyor da susuyor, toplumsal depremi önlüyor, barışa hizmet ediyor, iyi ki susuyor, bildiği korkunç gerçekleri açıklamıyor” mu diyelim? İlkin, bu cümle tehdittir. Başbakan tehdit suçu işliyor! Sonra: bu cümle itiraftır; demek ki bildiği korkunç gerçekler var, fakat halktan saklıyor! Uygar bir toplumda bu cümleyi sarf eden devlet adamının yakasına yargı yapışır. Bırak devlet adamının halkı tehdit etmesini, evde çocuğu tehdit edemezsin; uygar bir toplumda tehdidin her türü suçtur. Suçun karşısında yargının susması ‘suçun katmeri’dir!
 
Gazetecinin, muhalif yazarın, muhalif siyasetçinin, hukukçunun, aydının evine, bürosuna ‘telegöz, telekulak’ yerleştirmek suç değil mi? Komşu ülkelere karşı; şeriatçı canilere barınma, eğitim, silahlanma olanağı sağlamak suç değil mi? Bir ülke yöneticisinin, gazeteleri hedef alıp “Yargıyı göreve çağırıyorum” demesi suç değil mi? Bir ülke yöneticisinin, o ülkede birçok dinsel inanış ve kültür varken, kendi mezhebine vurguyla “İnancımıza uygun olan budur” türü konuşmalar yapması, farklı inançları aşağılaması suç değil mi? Başbakan’ın ‘kızlı erkekli evler’ söylemi başlı başına suçtur. Halkı ‘ihbarcı’ olmaya çağırdı! Suçtur. AİHM gibi Türkiye’yi de bağlayan uluslararası mahkeme kararlarını kulak arkası etmek suçtur! “Camide alkol içtiler, türbanlı hamile bayana saldırdılar” türü ispatsız sözlerle muhaliflere iftira atmak suçtur. Bu suçlar karşısında susan yargı, ‘suçun katmeri’dir’
 
‘Başbakan’ın geçeceği yollarda saatler öncesinden, gideceği kentlerde günler öncesinden ‘olağanüstü hal’ ilan ediliyor. Yasaklar, gözaltılar başlıyor. Suçtur. Hele ki, “Hükümet aleyhinde gösteri yapabilir” ihtimaliyle gözaltılar, dernek baskınları, çevreyi polis ablukasına almak katmerli suçtur. Bu suçlar karşısında yargının susması suça iştiraktir. Polisin halka saldırısını, yetkili kişi “Hükümet aleyhinde slogan atıyorlardı!” diye savunuyor!  Vay faşist vay! Ne var bunda? Atar, atacak, atmalı! Hükümet aleyhinde olmak, karşı gösteri düzenlemek, ‘Başbakan’ı protesto etmek en sıradan demokratik haktır!
 
Gün yok ki, ‘Başbakan’ nedeniyle halka dönük bir terör olayı yaşanmasın. ‘Başbakan’ı protesto edenler, anında yaka paça gözaltına alınıyor. Küfür ettikleri, taş attıkları için falan değil;, pankart açtıkları, bildiri dağıttıkları için! Bu işi yapan gençleri yaka paça eden polis suç işlemektedir; polise “Yaka paça et” görevi veren amirler de. Yargının suça sessizliği ise, suçu misline katlıyor.
 
Demokrasi, insan hakları, özgürlük, çağdaş eğitim, bilim, uygarlık, uluslararası anlaşmalarla güvence altına alınmış değerler, adalet, vicdan... ne söylerseniz söyleyin etkisi yok. Söylenecek her şey, her ton ve alanda söylendi. Ama ‘Başbakan’ ve iktidarı bildiğini okuyor! Yani suç işlemeye berdevam!

Goethe: “İnsan ancak anladığı şeyleri duyar!”

NİHAT BEHRAM
YURT