Bugün Sarıkamış’ın 1920’de Rus Çarlığı işgalinden kurtuluşunun 93’üncü yıldönümü. Kars’ın kayak turizmiyle ün yapmış çam ormanlarıyla kaplı ilçesinde tarih yeniden yaşanıyor…
1914-15 kışında Allahuekber Dağları’ndaki dondurucu soğuğa “terk edilen”90 bin Mehmetçiğimiz donarak şehit oldular. Uzun yıllar arşivlerde kalan bu büyük dramın peşine düşen Sarıkamışlı kalp cerrahımız Dr. Bingür Sönmez’e, geçmişin fark edilmesini(!) sağladığı için ulusça şükran borçluyuz.
Dramın şoku sürerken Kâzım Karabekir Paşa komutasındaki ordumuzun işgalcileri bölgeden tümüyle kovduğu “Sarıkamış harekâtı” ise Atatürk’ün deyişiyle “Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk askeri zaferi”dir.
Anadolu’nun batısında, emperyalizmin Yunanlıları kullanarak gerçekleştirdiği işgale karşı ulusal direniş örgütlenirken, doğusunda da Sarıkamış’ın ardından 30 Eylül’de Selim, Ekim’in 1’inde Kağızman, 22’sinde Digor, 30’unda Kars, 3 Kasım’da da Kızılçakçak (Akyaka), Arpaçay ve Susuz’un kurtuluşu Gürcistan’daki Batum ile Ermenistan’daki Gümrü bile Ruslardan geri alındı.
Bu büyük zaferin lideri Kâzım Karabekir, Osmanlı hükümetince Mustafa Kemal’i yakalamakla görevlendirilmesine rağmen, Ulu Önderimize “Ordumla birlikte emirlerinizi bekliyoruz” diyerek bağımsızlık savaşımızın “Şark Cephesi Komutanı” olmuştu.
1914-15 kışında Allahuekber Dağları’ndaki dondurucu soğuğa “terk edilen”90 bin Mehmetçiğimiz donarak şehit oldular. Uzun yıllar arşivlerde kalan bu büyük dramın peşine düşen Sarıkamışlı kalp cerrahımız Dr. Bingür Sönmez’e, geçmişin fark edilmesini(!) sağladığı için ulusça şükran borçluyuz.
Dramın şoku sürerken Kâzım Karabekir Paşa komutasındaki ordumuzun işgalcileri bölgeden tümüyle kovduğu “Sarıkamış harekâtı” ise Atatürk’ün deyişiyle “Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk askeri zaferi”dir.
Anadolu’nun batısında, emperyalizmin Yunanlıları kullanarak gerçekleştirdiği işgale karşı ulusal direniş örgütlenirken, doğusunda da Sarıkamış’ın ardından 30 Eylül’de Selim, Ekim’in 1’inde Kağızman, 22’sinde Digor, 30’unda Kars, 3 Kasım’da da Kızılçakçak (Akyaka), Arpaçay ve Susuz’un kurtuluşu Gürcistan’daki Batum ile Ermenistan’daki Gümrü bile Ruslardan geri alındı.
Bu büyük zaferin lideri Kâzım Karabekir, Osmanlı hükümetince Mustafa Kemal’i yakalamakla görevlendirilmesine rağmen, Ulu Önderimize “Ordumla birlikte emirlerinizi bekliyoruz” diyerek bağımsızlık savaşımızın “Şark Cephesi Komutanı” olmuştu.
Tarihi antlaşmalar
Sarıkamış’ın kurtuluşuyla başlayan büyük yürüyüş, bölgede barışı sağlayan 3 Aralık 1920’deki Gümrü Antlaşması’na neden olmuş; hem bu antlaşmayı“TBMM Murahhası” sıfatıyla imzalayan; hem de 8 Ekim 1921’de sonlananKars Konferansı’na bu kez “Türkiye Baş Murahhası” olarak başkanlık yapan; aynı günlerde Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan’la bugünkü dost komşuluk ilkelerinin belirlendiği Kars Antlaşması’nı yine TBMM adına onaylayan Karabekir Paşa, savaş sırasında elde edilen silah ve cephaneyi Batı Cephesi’ne aktarmakla Ulusal Kurtuluşumuza çok yönlü katkılarda da bulunmuştu.
Bu süreçte Ermenistan’da yönetime gelen “Bolşevik”lerle birlikte 1917’dekiEkim Devrimi’yle Moskova’da iktidarı ele almış Sovyet hükümetinin Kurtuluş Savaşımıza dostça yaklaşmaya başlamaları, aynı tarihsel ilişkiler içinde Sarıkamış Zaferi’nin en önemli sonuçlarından birisidir.
Bu süreçte Ermenistan’da yönetime gelen “Bolşevik”lerle birlikte 1917’dekiEkim Devrimi’yle Moskova’da iktidarı ele almış Sovyet hükümetinin Kurtuluş Savaşımıza dostça yaklaşmaya başlamaları, aynı tarihsel ilişkiler içinde Sarıkamış Zaferi’nin en önemli sonuçlarından birisidir.
Adı minnetle yaşatılıyor
Kurtuluş Savaşımızın zaferle sonuçlanması ve Doğu illerimiz ile komşu ülkeler arasındaki sınırların “anlaşarak” kesinleşmesi üzerine 21 Ekim 1923’te, yani Cumhuriyetin ilanından bir hafta önce Doğu Cephesi lağvedildi. Karabekir Paşa da 1’nci Ordu Müfettişliği’ne atanarak, İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.
Sarıkamış’taki bir askeri kışla ve iki lisenin adı “Kâzım Karabekir” adını taşırken, ilköğretim okullarından birinin adı da “29 Eylül”dür… Aynı minnet duygularıyla Kars’ta ve kimi diğer ilçelerinde de en güzel caddeler ile birçok okula kurtuluş günü tarihleri ve kumandanımızın ismi verilmiştir.
Sarıkamışlıların 29 Eylül bayramlarını kutlarken, Karabekir Paşamızı da saygıyla anıyoruz.
Sarıkamış’taki bir askeri kışla ve iki lisenin adı “Kâzım Karabekir” adını taşırken, ilköğretim okullarından birinin adı da “29 Eylül”dür… Aynı minnet duygularıyla Kars’ta ve kimi diğer ilçelerinde de en güzel caddeler ile birçok okula kurtuluş günü tarihleri ve kumandanımızın ismi verilmiştir.
Sarıkamışlıların 29 Eylül bayramlarını kutlarken, Karabekir Paşamızı da saygıyla anıyoruz.
Oktay Ekinci
29 Eylül 2013 - Cumhuriyet
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder