Rusya'da son yapılan 'maaş endeksleme' ile birlikte ortalama emekli maaşı yaklaşık 16 bin 500 ruble (yaklaşık bin 600 TL) oldu. Rusya'da da enflasyon en çok yoksulları vuruyor: Kiminin pırlantası ufak, kiminin ekmeği bayat! Putin'in emeklilik reformu ise dostları tarafından bile şiddetle eleştiriliyor.
Rus haber portalı Svobodnaya Pressa’da Sergey Aksenov imzası ile yayınlanan bir haber Rusya’da emeklilik saldırısına ilişkin son gelişmeleri çeşitli kesimlerin görüşleri ile birlikte ele aldı.
Haberi soL okurları için Yasin Çalış Türkçeye çevirdi:
Adil Rusya Partisi Lideri ve V.V. Putin’in diğer kadim mücadele arkadaşları emeklilik reformu girişimini rezilce ve vahşice olarak adlandırdı.
Emeklilik reformunun Rusya Federasyonu Devlet Başkanı’nın en yakın mücadele arkadaşlarını bile öfkelendirdiği anlaşılınca, ülkede bu skandal girişimin yakın gelecekte iptal edileceğine dair bir umut doğdu. Bana kalırsa bu izlenim, Adil Rusya Partisi Lideri Sergey Mironov’un Regnum Haber Ajansı tarafından servis edilen sansasyonel sözlerinden sonra oluştu.
EMEKLİLİK REFORMU HEZİMETİ
“Devlet Duması yakın zamanda aldığı kararların pek çoğunu yeniden gözden geçirecektir. Emeklilik reformu gibi bir hezimet de buna dahil” diyordu Mironov. Vladimir Putin’in mücadele arkadaşının ağzından böylesine bir söz en hafif tabirle, şaşkınlık verici. Tüm bunlardan sonra, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı kişisel olarak meseleye dair yeni bir yöntem “geliştirdi”. Ardından vatandaşları bunun gerekliliği hususunda aydınlattı.
Mironov, reformun geri çekilmesi ihtimalini Rus Parlamentosu’nun yeni oluşan bileşimiyle de ilişkilendiriyor. Örnek olarak, Birleşik Rusya Partisi’nin çoğunluğu elinde tuttuğu şu andaki Devlet Duması’nın, böylesi bir radikal hamleyi gerçekleştirme gücüne sahip olmadığını söylüyor. “Fakat bu vahşi yasayı düzeltecek olanları da vatandaşlarımız belirleyecek. 2021 yılı yakındır!” şeklinde sürdürüyor açıklamalarını Adil Rusya Partisi Lideri.
EMEKLİ MAAŞINA ZAM DEĞİL 'ENDEKSLEME'
Mironov, emeklilik reformunun geri çekileceğine dair tezlerini ilk defa gündeme getirmiyor. Daha öncesinde de bunları yaklaşık bir ay önce, Rusya Federasyonu Emeklilik Fonu’nun 2020 yılında emekli maaşlarına yapacağı “zamla” ilgili mesajını da şiddetle eleştirdiğinde yazmıştı. “Bu emekliye zam değil, kanun gereği bir endeksleme! Burada olağanüstü ve mucizevi bir şey yok” demişti.
Gerçekten de, Rusya Emeklilik Fonu’nun 1 Ocak 2020 itibariyle övünerek gerçekleştirdiği bu maaş endeksleme mühim bir olay değil. Hatırlayalım, ortalama her emekli maaşına aylık olarak bin ruble eklenmiş oldu. Böylelikle ortalama bir emekli maaşı yaklaşık olarak 16 bin 500 ruble oldu (1580 TL civarı). Bununla birlikte maaşı halihazırda zaten düşük olanlar için bu zammın miktarı bin rublenin çok altında bir oranda gerçekleşti.
HALKIN ÖFKESİNİ DİZGİNLEME ÇABASI
Elbette ki, iktidardakiler için tüm bunlar bir hikaye. Reformun olası sonuçlarını doğru tahmin edemeyince, emeklilikle alakalı “olumlu” haberlerle halkın öfkesini azaltmayı deniyor devlet yetkilileri. Başbakan yardımcısı Tatyana Golikova, maaşlara yapılacak olan 12 bin rublelik zammı açıklarken, bu manipülasyondan utanmıyor bile. Evet bir yıl için 12 bin ruble. Ama etkisi…
Emeklilere yapılan bu zam endekslemesi hiçbir değer arz etmiyor. Emekli maaşlarındaki her artış enflasyon ve konut sistemi ücret tarifeleri tarafından “yutuluyor”. Svobodnaya Pressa yeni yıl arifesinde bu sorunu gündeme getirmişti. Bildiğiniz üzere yoksullar fiyatlardaki artışı, refah içerisinde yaşayanlara göre çok daha yakıcı oranda hissediyor. Kiminin pırlantası ufak, kiminin ise ekmeği bayat.
Her şeye rağmen bu “kuruş endekslemesi” de geri alınabilir. Alpari Analiz Merkezi Başkan Yardımcısı Natalya Milçakova’ya göre, “eğer 2020-2022 arasında ortalama petrol fiyatları varil başına 40 doların altına düşerse ve dolar kuru da 90 rubleyi aşarsa, bu maaş endekslemesini de askıya alacaklardır.”
Resmi gazete “Rossiyskaya Gazeta”da yayımlanan buna benzer bir tahmin şaşkınlık yaratmadı. Evet fantastik olarak adlandırıldı. Ancak zaten yakın tarihte de petrol 40 doların altında değil miydi? Evet öyle. Ruble devalüasyonuyla Ruslar iki kere yüzleşti. En son 2014-2015 yıllarında. Gördüğünüz üzere bu senaryoda fantastik bir yan yok.
Yaşlı vatandaşlar her durumda acı reçeteye maruz kalıyor. Bu girişim tamamıyla geri çekilmeyip, en azından reformda Uzak Kuzey’de ve Uzak Doğu’da yaşayanlar için emeklilik yaşı aşağı çekilip “düzeltilse” de başarı sağlanamaz.
Anlaşılıyor ki Rusya Federasyonu Devlet Başkanı’nın bizzat kendisi buna karşı çıkıyor. Her halükarda, Kremlin’in yeni bir emeklilik reformu tasarısı hazırlamadığına dair sözlerinden tek bir şey çıkarılabilir: emeklilik yaşının yükseltilmesi ertelenmeyecek. Putin, Medvedev hükümetinin liberal kanadına bu “kemiği” ona geri getirmeleri için atmadı. Onları kendi haline bıraktı. Daha çok işine yarayacaklar. Ya da en azından devlet başkanı buna inanıyor.
DÜŞÜK MAAŞ TÜKETİMİ KISITLAYINCA...
İşin ilginci, büyük sermaye önceden emeklilik maaşlarının artırılması gerekliliğine dair birkaç kelam etmişti. Crocus Grup Başkanı Araz Agalarov’a göre, Rusların çoğunluğunun da aldığı üzere, aşağı yukarı 200 dolarlık emeklilik maaşı tüketimi kısıtlıyor. İş dünyası ürün ve hizmet satacağı kimseyi bulamıyor.
Rus toplumu kimi politikacılar ve iş insanlarının da desteğiyle bu vahşi reformun geri çekilmesini sağlayabilecek mi?
RFKP: YASA KALDIRILSA BİLE UZAK GELECEKTE BİR TEHDİT
Rusya Federasyonu Komünist Partisi Habarovsk Bölgesel Komitesi Birinci Sekreteri Pyotr Perevezentsev, iktidarın bu rağbet görmeyen emeklilik yasasını kaldırsa bile bunun uzak gelecekte olacağına inanıyor. O da zaten politik çıkarları için olacaktır. “Adil Rusya Partisi’nin, politik arenadan çıktığı için, bu tarz adımlar (emeklilik reformu eleştirisi gibi) atmaktan başka yolu kalmadı. Bu durum son zamanlarda bölgesel parlamento seçimlerinde çokça kanıtlandı. Bu yüzden Mironov halka kendini hatırlatmaya çabalıyor.
Svobodnaya Pressa: Aynı zamanda 2021 yılı seçimlerinden sonra bu reformun revize edileceği de söyleniyor. Sizce Birleşik Rusya Partisi bunu şimdi veya sonra gerçekleştirir mi?
- Parlamentonun çoğunluğu için ilk başta bu rağbet görmeyen yasayı kabul edip sonrasında onu geri vites yaparak iptal etmek aptalca olurdu. Sadece bir kısmı olsa dahi.
Buna ek olarak, Rusya Federasyonu Komünist Partisi’nin, Uzak Kuzey ve ona eşdeğer bölgelerde yaşayıp emeklilik yaşının yükseltilmesinden etkilenen vatandaşlar için bu reformun geri çekilmesi ve reform öncesi duruma dönülmesiyle alakalı son girişimi Devlet Duması tarafından reddedildi. Eğer Birleşik Rusya’nın parlamenter çoğunluğu, reformun olumsuzluklarını bir şekilde nötrlemek ve halka doğru bir adım atmak isteseydi, bizim önerilerimizi kabul ederdi.
'PUTİN REFORMUN İPTALİNİ KENDİSİNE YONTACAKTIR'
SP: Birleşik Rusya Partisi milletvekillerinin sadece oylamalarda butonlara bastıkları bilinen bir gerçek. Kararlar, başka yerlerde alınıyor: hükümette, başkanlık yönetiminde. Öyle görünüyor ki emeklilik reformunun yeniden gözden geçirilmesi ilk sırada duruyor, sizce de öyle mi?
- Evet öyle, ama onların bakış açısına göre şu an hiç doğru zaman değil. Reformla ilgili manipülasyonların, Putin’in iktidarı halefine devredeceği zaman ortaya çıkabileceğini düşünüyorum. O zaman bu kart devreye girebilir. Çünkü halkın yararına iş yapma bayrağını Putin kimselere vermez. Ve parlamentoya da emeklilik reformunun reddi imkanını vermez.
Eğer reformun iptali politik bir fayda sağlayacaksa, bu yararı sadece kendisine yontacaktır. Ya da ardından gelecek kişiye.
SP: Yani Devlet Başkanı ve diğer iktidar odakları için güç meselesi, sosyal adaletten daha mı önemli?
- Elbette. Onlar sadece etki alanlarının korunmasıyla ilgilidirler. Halk onlar için, her ne kadar iktidarlarının kaynağı olsa da, önem gösterecekleri bir gerçeklik ya da çıkarları için hareket edecekleri bir şey değil.
Özgürlük Enstitüsü Müdürü ve Rodina (Anavatan) Partisi Başkanlık Heyeti Büro Üyesi Fyodor Biryukov’a göre, emeklilik sorununu çözümsüz bırakmak yönetim için tehlikeli bir durum.
Adil Rusya Fraksiyonu, Duma’da her zaman olması gerektiği gibi davranmıştır. Ama örneğin bizim partimiz emeklilik reformuna da karşıydı. Bir anda oylanıp kabul edilen katma değer vergisinin yüzde 20 oranında artırılmasına da karşıydı.
Ama bu “hırsızlık” emeklilik reformu maskesi altında çok hızlı bir şekilde kabul ediliverdi. Muhalefet gruplarının da desteğiyle birlikte. Devlet Duması’nın web sitesine bakabilirsiniz.
PUTİN 'PARİS BENZERİ BİR DURUM'DAN KORKUYOR
SP: Emeklilik reformunun geleceği ne olacak peki? Reddedilecek mi ya da tam tersi herkesi korkuttuğu üzere daha da mı kötüye gidecek?
- Bana göre daha radikal bir adım atılmayacak. Liberal bürokratlar radikal adımı attılar, emeklilik yaşını yükselttiler. Dahası bunu ciddi protestolara rağmen gerçekleştirdiler. Fransa’da değiliz. Ulaşım işçilerinin grevinin ikinci ayında olduğu, her şeyin durduğu ve halkın da grevdekileri desteklediği bir yerde değiliz. Putin’in korktuğu “Paris benzeri bir durumu” Ruslar da istemiyor gibi görünüyor. Kimse aldırış etmiyor.
Hiç kimse emekliliğe ve Emeklilik Fonu’na bir güven duyuyor. Bu durum sokaklara çıkacak milyonlarca insandan daha da fena bir durum. Şu anda 30-40 ya da 50’li yaşlarını yaşayan insanlar esasında devlete güvenmiyor. Onun 20 yıldan fazla bir ömrü olduğuna inanmıyorlar. Yöneticiler bu inançsızlığa karşı bir şeyler yapmak zorunda.
'DURUM 1991'E BENZİYOR'
SP: Öyleyse emeklilik sorunu politik bir mesele mi oldu?
- Durum halkın ve iktidarın aynı durumda olduğu 1991’e benziyor. Buna ek olarak Dışişleri Bakanlığı’nın -tüm methiyelere rağmen- içinden çıkamayacağı son derece zor bir uluslararası konjonktür var. Bu yüzden 2020 yılı çok ciddi bir geçiş dönemi olacak.
Eğer 2021 yılında Devlet Duması yine aynı kadrolardan oluşursa bu sistemin iflası anlamına gelir. İktidarın barış içinde el değiştirmesinden bahsetmek zor hale gelir.
ROT FRONT: İÇ SİYASETE DÜZEN İÇİ YOLLARLA MÜDAHALE İMKANI TÜKENDİ
Rusya Birleşik Emek Cephesi (ROT FRONT) Partisi Merkez Komitesi Sekreteri Aleksandr Batov daha radikal bir görüşe sahip.
- Parlamento partilerinden birinin liderinden böyle çıkışlar duymak, alışık olduğumuz bir popülizm yöntemi. Mironov şunu iyi biliyor ki kapitalizmde “dürüst seçimler” asla yoktur ve olamaz da. Rusya’daki seçim sistemi iktidarın güncel ihtiyaçlarına göre dizayn ediliyor, yasama işi her seçim öncesi yeniden düzenleniyor. Meclisteki partiler bütçeden alacakları paya bakıyorlar ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanlığı tarafından kontrol ediliyorlar. Kim düzeltecekmiş emeklilik reformunu?
Rusya siyaseti, az sayıda gedikli iktidar çevresi tarafından kuşatılmış bir kaleye benziyor. Geri kalan herkes duvarın diğer tarafında. Ülkenin iç siyasetine düzen içi yollarla müdahale imkanları tükenmiştir. Bu açık durum halka şunları düşündürtmelidir: ülkenin durumundaki esaslı bir değişim, ancak şu andaki oyunun kurallarıyla belirlenmemiş yöntemlerle mümkündür.
Rus halkının emeklilik reformunu kendi başına geri alacağı günün geleceğine inanıyorum.
soL - Dış Haberler (Çeviri: Yasin Çalış)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder