Yürrü Taşyapı, kim tutar seni! - Mine G. Kırıkkanat

Dünyada tarihini koruyarak geleceğini kuran kentler arasında özel bir yeri olan Paris’in şehircilik mimarisi, ilk kez 1607’deki bir kraliyet fermanıyla başlayıp sadece 9 kez revize edilen yasal düzenlemeye uyar.
Bu 9 revizyonun da şaşırtıcı yanı, bir öncekinin iptali ya da inkârı değil, ancak yeniliğe uyarlanan devamı olmasıdır.
Paris’in güzelliğini koruyan ve ileriye taşıyan düzenleme, uymayanın resmen oyulduğu son derece titiz ve ayrıntılı bir ölçüler dizini olup, her şeyden önce “çevre orantısı” demektir.
Örneğin Paris’te her binanın yüksekliği, inşa edileceği sokak ya da caddenin genişliğine orantılıdır ve kuralın mantığı 1607’den beri değişmemiş, sadece ölçüleri, o da biraz değiştirilmiştir…
1884’te genişliği 7.8 metreden az olan sokaklara 12 metreden yüksek bina yapılamazdı. Hesap bu mantıkla sürer gider, 20 metreden geniş caddelere de 20 metrelik yükseklik izni verilirdi. Binanın yüksekliği ise kanalizasyon şebekesinden tepe çatıya kadar diye ölçülürdü. 

***

Günümüzde aynı kural korunuyor ve orantı ölçüsü, sokağın ölçüsü X ise binanın yüksekliği bu X’in üstüne, yerine ve semtine göre 2’den başlayıp 8 metreye kadar eklenerek uygulanıyor.
Paris’in göbeğindeki biricik gökdelen, şimdilerde izin verildiğine pişmanlık duyulan Montparnasse kulesinin çevresindeki cadde, sokak ve meydanların genişliği, işte bu kurala uygunluk gereği.
Halen başkentin dış çeperine eklenen La Defense gibi yeni semtlerde yükselen gökdelenlerin çevresinde devasa meydanlar kurulması, at koşturabileceğiniz yeşil alanlar bırakılması da hem bu kural, hem de “hava akımlarının” bile hesap edildiği son derece ayrıntılı yasal düzenleme sayesinde oluyor.
Bir de dönüp bizim kentlerimize bakın ve yaşadığı yurdu kimin imar, kimin tarumar ettiğini görün.

***

İşte size bir örnek: Kadıköy’deki Meteoroloji arsası, aslında park olmalıydı.
Allem ettiler, kallem ettiler, arsaya Taşyapı kondu ve üstüne heyula gibi 4 gökdelen dikti. O yıllarda Selami Öztürk’ün belediye başkanı olduğu Kadıköy Belediyesi, başlangıçta Taşyapı’ya hiçbir zorluk çıkarmadı.
Ancak şirketin 2007’den 2010 yılına kadar süren inşa sürecinde 9 bin metrekarelik fazladan inşaat yaptığı tespit edilince, doğal olarak yasal işlem başlatıldı.
Ortada görmezden gelinemeyecek devasa bir kaçak inşaat vardı; dolayısıyla İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 4. Dava Dairesi de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen iskân için yürütmeyi durdurma kararı aldı.
Taşyapı’nın mevcut projeden 9 bin metrekare fazla inşaatına göz yummayan bir belediye cezasız kalır mı? Kalmadı elbette… 

***

Taşyapı, yasadışı inşaat taşmasına karşı “uygulanan yasal işlemlerin faaliyetini geciktirerek şirketi zarara uğrattığı” gerekçesiyle Kadıköy Belediyesi’ne tazminat davası açtı.
Ve tabii ki kazandı!
Hem de 101 milyon TL boyutunda kazandı!
Taşyapı’nın zarara uğratıldığına karar veren merci, İstanbul Anadolu 6. Asliye Mahkemesi. Bilirkişi raporu da oldukça şaşırtıcı. Ama şaşırmadık değil mi? Şaşırdık demeyin, çünkü nice saf ve hâlâ düzgün insanlığınız belli olur…
Şimdi 101 milyon TL’lık tazminat karşılığı, Kadıköy Belediyesi’nin taşınmaz mallarına haciz koydurmak üzere icra müdürlüğüne başvurmuş bulunuyor, Taşyapı. İstanbul’un soluk alabileceği ender yeşil alanlarından birine el koyduktan sonra, artık Kadıköy’ün tamamına göz koydu.

***

Haciz istediği 25 taşınmaz arasında Fikirtepe Cami, Fikirtepe Yeni Cami, Ali İsmail Korkmaz Parkı, Moda Parkı, Koşuyolu Parkı, Halis Kurtça Kültür Merkezi, Caferağa Spor Salonu, Kalamış Gençlik Merkezi, Suadiye Muhtarlığı, Rasimpaşa Muhtarlığı da var…
İnsanın içinden “Yürü koçum, kim tutar seni!” diye naralanmak geliyor, ister istemez.
Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, Taşyapı lehine verilen mahkeme kararını temyiz ettiklerini açıkladı ve “Kadıköylülerin malını ve parasını kimseye vermeyeceğiz. Sonuna kadar mücadelemiz sürecek” dedi.

Genç Kadıköylüler de change.org’da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’na gönderilmek üzere “Taşyapı, Kadıköy’den elini çek!” başlıklı bir imza kampanyası açtı.
Ben imzaladım. Siz de imzalayın.
Çünkü arsızlığın da bir sınırı olmalı.
Her şeye rağmen olmalı!

Mine G. Kırıkkanat
CUMHURİYET

Komünist bir dünya var - ERHAN NALÇACI

Dünya her geçen gün daha fazla adaletsizlik ve çürüme içinde kanıyor. İnsanlar geleceğe ilişkin umutlarını kaybediyor, saklanabilecekleri bir koyun kalmadığını fark ediyorlar.
Buna karşılık dünyanın komünist bir bölmesi var. Hemen bütün dünya ülkelerindeki komünist ve işçi partilerinden oluşuyor.

1800’lerin ilk yarısında burjuvazi, devrimlerin en radikal unsuru haline gelen işçileri satınca, işçi sınıfının öncüleri sınıfı bağımsız bir siyasi programa kavuşturdular.
1800’lerin sonuna varıldığında Avrupa’nın en büyük kapitalist ülkelerinde kitlesel bir güce ulaşan sosyal demokrat işçi partileri faaliyetlerini sürdürüyorlardı. Milyonlarca işçiyi kapsayan bu kitle partileri, emperyalizm döneminde burjuvazileri tarafından hızla düzen içine çekildiler. Reformizmin farklı renkleriyle sınıf uzlaşmacılığı bu partilerin karakteri haline geldi.

Bu genellemeye uymayan başlıca unsur işçi sınıfı iktidarının güncelliğini savunan Bolşeviklerdi. Ekim Devrimi insanlık tarihinin en önemli, en cesur sıçraması olarak kayda geçti. Hızla dünyanın hemen birçok yerinde 1920’li yıllarda komünist partileri kuruldu. Devrimin sıcaklığı ile kendi ülkelerinde devrimlerini aradılar. Eşitlik ve özgürlük için fedakârca ileri atıldılar.
Komünist partilerin sınandığı ve ileri atıldığı bir diğer dönem, ikinci Dünya Savaşı oldu. Sorunu kökünden çözmeye kararlı emperyalist sistemin ileri sürdüğü Nazilerin işgali altında kalan ülkelerde verilen partizan mücadelesi; Yunanistan, İtalya, Fransa, Balkanlar ve birçok yerde destansı bir kahramanlık hikâyesi ve halkların gönlünde yücelmiş ve meşrulaşmış komünist partileri bıraktı.
İkinci Dünya Savaşı sonrası, Sovyetler Birliği’nin zaferini bir diğer atılım dönemi izledi. Bir yandan Avrupa’da sosyalist ülkelerin inşası, diğer yandan Asya, Afrika ve Latin Amerika’da sömürge karşıtı mücadeleye öncülük eden komünist partilerin kazandığı meşruiyet ve mevziler tarihe yazıldı.
Bu mücadeleler esnasında büyük köylü kitlelerine öncülük ederek onları zafere taşıyan komünist partileri ortaya çıktı.

1970’li yıllara gelindiğinde, dünya komünist hareketi Sovyetler Birliği ve Çin arasında bölünüyor ve genel olarak dünyanın kendiliğinden daha iyiye gittiğine ilişkin iyimserlik dünya devrimi fikrini likide ediyordu.

Devrimini yapamayanın yenileceği ilkesi bir kez daha çalıştı ve Sovyetler Birliği’ndeki karşı devrim komünist partilerin büyük çoğunluğunu reformizme ve likidasyona doğru savurdu.
Buna karşılık son 15 yıl içinde reformist özellikler gösteren partilerin yanı başında insanlığın bu çaresiz durumu karşısında sosyalist devrimin güncelliğini savunan birbirine bağlı bir komünist partiler ailesi belirdi.

***

1920’de kurulan ve Türkiye’nin en eski siyasi partisi olan TKP bu büyük ailenin bir ferdi olarak bu dönemlerin bazılarına yetişti, bazılarından yararlanma şansı bulamadı.
Ülkenin kurtuluş savaşına çok şanlı ve kahramanca bir giriş yapmasına rağmen damgasını vuramadı. Türkiye İkinci Dünya Savaşına katılmadığı için bir partizan savaşı da söz konusu olmadı. Türkiye’de köylülüğü ise hemen her zaman burjuvazi kontrol etti.
1970 Atılımı  bugün hala önemi olan mevziler kazandırdıysa da komünist hareketin o günkü eğilimleriyle uyumluydu ve sosyalist bir devrimden çok barış içinde bir arada yaşamaya odaklanıyordu.

Aileyi yıkıma götüren 1989 karşı devrimi TKP’yi de likide etti.
2001’de tarihe tanıklık etmek için Ankara’da Yükseliş Koleji’nin salonuna gittiğimizde TKP’yi tekrar karşımızda bulduk. Üstelik dünyadaki az sayıdaki sosyalist devrimi güncel olarak gören komünist partiler kanadının etkili bir üyesi olarak siyaset sahnesine dönmüştü.
2014’te geçici bir sarsıntı yaşadı.

Şimdi tekrar siyaset sahnesine dönüyor. Komünist dünyanın üyeleri sevinçle ve coşkuyla bu olayı selamlıyorlar.

Çünkü Enternasyonal’de söylendiği gibi, “Son Kavga”larına hazırlanıyorlar.

Erhan Nalçacı /SOL

Diyanet’in tarikat cemaat buluşması - ŞÜKRAN SONER

Yakalanamayan tetikçisiyle, radikal İslamcı terör örgütlerinden hangisi, bağlantılarıyla hangi odaklar çıkarsa çıksın sonuçta Laik Cumhuriyetin hedef alınmasında, 39 can alan terörün şiddet dozunun çok ötesinde deprem etkisi yaratan Ortaköy katliamı üzerinde şöyle bir anlamlı düşünme fırsatını bile yakalayamadık... İktidarın, Liderliğin, siyasi zaaflarını, sorumluluk daha doğrusu sorumsuzluklarının boyutlarının ortaya çıkmasında yumuşak karnını, demokrasinin olmazsa olmazı laik, demokratik, hukuk devleti düzeninden sapma, rejim değiştirme icraatlarının sonuçlarını, suçlarını açığa çıkaran işlevi olabilir...
 

İlk saatlerden radikal İslamcı akımların ya da özenilerek “dindar ve kindar” olarak yetiştirilmeleri istenmiş, Milli Eğitim’in olmazsa olmaz ilkeleri, yasakları delinerek açılmış yollardan yetiştirilmiş, başkalarının inanç ve yaşam tarzlarına düşman kılınmış yapılar sosyal medya üzerinden kinlerini kustular. O çok vahşi, insanlık dışı katilamı alkışlayan, “oh oldu” diyen yayınlar kamuoyunda açığa çıkınca, dostlar alışverişte görsün boyutunda, suç duyuruları ile de zorunlu olarak yasal soruşturmalar açılmış olsa da bir şey çıkmaz...
 
Dünyanın rejimi sözde demokrasi olan ülkeleri içinde yargısız infaz içeriğinde en çok gazetecisi tutuklanmış ülkemizde, İktidarları, Liderliğinin kendileri yandaşı olmayan her türden muhalefet görüşü için, sonu gelmeyen operasyonlar sürüp giderken... Diyanet İşleri adına Ortaköy katliamı öncesi yılbaşı kutlamasını gayri meşru ilan edilmesi üzerinden ne gibi bir işlem yapıldı ki... Başkan Görmez hakkında “halkı kin ve düşmanlığa teşvik”ten yapılmış suç duyurusu işleme kondu mu ki? 

***

Dün dikkatinizi çekmiş olmalı, PKK terör örgütü eylemi izlenimi veren önceki günkü İzmir patlaması gelince, İktidarları, Liderliğine terör örgütlerinin sıraya girmesinden kaynaklı siyaset yapmada gündem değiştirme fırsatı çıktı... Kuşkusuz ne bizlerin ne de dünyanın, Türkiye’nin terör örgütlerinin sıraya girmiş gibi, eylemlerini yoğunlaştırdıklarını yadsıma şansımız yok. Türkiye’nin iç-dış odaklı terör odağı yapılması, aralarında kan uyuşmazlığı olamazmış gibi görülen en kanlısından terör örgütlerinin, en bonköründen silahlandırılmış olarak Türkiye’ye yönlendirilmiş olmaları gerçeği karşısında aklımızı başımıza devşirmek zorunda olduğumuzu hâlâ görmezlikten gelebilir miyiz? Özellikle 15 yılına girmiş İktidarları erki, Liderliğinin birinci dereceden sorumluluğu yok mudur?
15 Temmuz’da silahlı darbecilerin karşısında sivil duran şehitlerimize, gazilerimize saygı duymak, sınırlarımız içinde ve dışında canını veren, en zorlu koşullarda ülkesi için savaşmak, savunma yapmak zorunda olan askerlerimize, polislerimize şükran borcu, kahramanlığı ile canını vererek İzmir terör eyleminin katilama dönüşünü engelleyen trafik polisimize selam durmak... Türkiye’yi Ortadoğu bataklığına çekilmekten kurtarabilir mi? İş hamasete dökülünce bugüne kadar her tür inanç ve siyasal karalamaya hedef yapılmış, Kurtuluş Savaşı, kuruluş destanlarının yazılması, Mustafa Kemal Atatürk devrimleri çağrıştırılarak, birlik çağrıları yapılması ne kadarı ile inandırıcı?
Toplumun bütününü kucaklayıcı, gerçekten her renk ve kimlikten, inaçtan vatandaşlarımızı ilkeli, güvenli birlikteliğe çağıran hangi ciddi adımlar atılıyor? İktidar erki gerçek birliktelik, ortak, dik duruş için ne kadar güven verici? Türkiye sınır içi ve dışında çatışmaların içinde, şehitler verirken, İktidar erkinin önceliği hafta başında rejim değiştirme, bal gibi de liderlik otoriterleşmesine, demokratik hukuk devleti düzenlerinin hiçbirinde yeri olamayacak güçler ayrılığını ortadan kaldırıcı, anayasa yapma hukukunu da çiğneyen adımlar atmakta... 
 
Şaşkınlık, dehşetle Diyanet’in yeni girişimlerini, tarikat ve cemaatlerle işbirliklerini öğrendik... Diyanet’in sorumlu üst düzey yöneticileri 32 kadar tarikat ve cematle öngörüşmeleri tamamlamışlar, önümüzdeki günlerde resmi bir toplantı düzenleyeceklermiş. Çok olumlu bir adımmış çünkü tarikatlerden, cemaatlerden başka inançları ötekileştirmemeleri, İslamdan ayrılmamaları, şiddete karşı durmaları istenecekmiş. İslam inancının gereği Diyanet’in bu çağrısı başka, yasal demokratik sivil toplum örgütü olmayan tarikat ve cemaatlere, laiklik, anayasa ayaklar altına alınarak meşruiyet tanımak çok başka...

Şükran Soner / CUMHURİYET

Türkiye’nin belini kırdırmayan aydın - IŞIK KANSU

Geçen yılın son gününde yitirdiğimiz Dr. Engin Tonguç, yaşamını halkın mutluluğu ve yurdun uygarlaşmasına adamış Cumhuriyet kuşağının son temsilcilerindendi.
Bu adanmış ömrün çilelerini anlatır ya da yazarken, ağlanacak halimize kahkahalarla güldüren bir biçemi vardı Engin Tonguç’un...
Cumhuriyetçi atılımın; yeteneksizlik, kötü niyet ve bilgisizlik paçavralarına bürünmüş kişiliklerce nasıl içten içe kemirildiğini, durdurulduğunu ve bir karşıdevrime dönüştürüldüğünü çeşitli anılara dayanarak dillendirirdi.
Mesleğinde babası İsmail Hakkı Tonguç’un bir yanını, emek ve emekçiden yana olan yanını almış, hekim olarak uzmanlığını da o yönde yapmıştı.
“Sağlık Yazıları” ve “SSK Yönetiminde 2 Yıl” adlı kitaplarında, işçi sağlığı ve meslek hastalıkları konusunda harcadığı çabaların yanında yaşadığı zorlukları, engellemeleri aktarırken hınzır bir dille “bürokratları” şöyle anlatır:
“Belkemiksiz, yumuşakça gibi sözcüklerle belirlenen tipik bürokrat, tek başına hareket etme, karar alma yeteneği olmayan, yan tutmaktan ödü kopan, her türlü yeniliğe karşı koyan bir tutucudur. Kendi kanısı ve inancı yoktur. Yumuşak ve akışkandır, her kaba göre şekil alır. Bu tipe yeni bir iş yaptırmak istediniz mi, tüm rahatı kaçar. Kıvrak ve mantık cambazlıklarıyla çok güzel minare kılıfı hazırlar.”
Bir gün bu tipte birinin nasıl Köy Enstitülerini kapatmak üzere görevlendirildiğini anlatmıştı bana.
O tip, Reşat Şemsettin Sirer’di.
Engin Tonguç’un aktardığına göre, Reşat Şemsettin Sirer, 1946’da Milli Eğitim Bakanı yapılır yapılmaz demiş ki:
“İsmail Hakkı Tonguç’un yaptıklarının ve Köy Enstitülerinin belini kıracağım.”
Sonrasını Engin Tonguç şöyle anlatmıştı:
“Yıl 1953’tü. Sirer, bir jiple Sivas’ın Göleriz köyüne giderken aracı virajı alamayarak uçuruma yuvarlandı. Sirer’in göğsü ezildi, beli kırıldı.
Babam o gün, Sirer’in ölüm haberini radyodaki ajans haberlerinden duymuş, bir süre susmuş, sonra da ‘Zavallı Reşat!’ demişti.” Yıllardır zavallıların, Cumhuriyet kazanımlarının belini kırmak için yönettiği bir ülkedir Türkiye!
Tonguç’lar ve benzerleri de, kırdırmamak için başı dik yaşar, onurlarıyla da ölürler.
İnsanlık, iyiliklerinden söz eder... 

Işık Kansu / CUMHURİYET

Çare laik devlet - ALİ SİRMEN

“Türkiye’nin, her şeyi önüne katıp sürükleyecek iç çatışma ortamının eşiğinde olduğunu söylemek tek başına yetmez, aynı zamanda çıkış yolunu da göstermek gerek” diyenlere cevabım “el insaf! Çıkış yolunu yıllardır, bıkıp usanmadan söylüyoruz ya!” olacaktır.
 
Haydi bir kez daha söyleyelim:
İç çatışmadan kurtulmanın çaresi, laik devlettir.
Bu dün de öyleydi, bugün de öyledir, yarın da öyle olacaktır.
“Biz de laiklikten yanayız ama...” diye kıvırtmayan “amasız” gerçek laik devlet yönetimidir kurtuluş yolu.
Cumhuriyet’in temel niteliklerinin başında laikliğin yer alması “Kuvvacı”ların keyfi bir kararının değil, laikliğin etnik, inançsal, mezhepsel mozaik meşheri bir bölgede yer alan, Türkiye’de demokrasinin ve barış içinde birlikte yaşamanın zorunlu öğesi olmasının sonucudur.
Laiklik bütün demokrasilerin de onsuz olmazıdır.
Türkiye’nin, iyi kötü, yarım yamalak demokrasiyi uygulaması ve yıllar yılı Ortadoğu ülkelerine fark atarak, toplumsal barış içinde yaşayabilmesi de bu sayede olmuştur.
Ama kast ettiğim, sözde laiklik değil, özde sapına kadar gerçek laikliktir. 

***

Özde laik devleti, anlayabilmek için, önce sözde laiklik ne demektir ona bakalım.
Sözde laik devlet, bile, bütün inançlara, suç oluşturmadığı ve kimseye saldırmadığı sürece bütün yaşam biçimlerine saygılı olduğunu ilan ederken, inançlardan veya yaşam biçimlerinden biri saldırıya uğradığı veya daha tehdit altına girdiği anda “müdahaleyi men etmek için,” harekete geçmez, kem küm eder, baskıya tevessül edeni veya uygulayanı engellemez, cezalandırmaz.
Tabii bu durumda da laiklik de, demokrasi de lafta kalır, toplumsal barış önce tehdit altına girer, sonra da tümden yok olur.
Sözde laiklerin mırın kırın etmelerinin de, “biz kimsenin yaşam biçimine karışmıyoruz, karışılmasına da karşıyız” sözlerinin herhangi bir kıymeti yoktur.
Özde laik devlette ise, yöneticiler, inançlardan veya yaşam biçimlerinden herhangi biri saldırıya uğrarsa, hatta, eylem tehdit aşamasındayken, hemen müdahaleyi men eder, failleri de cezalandırır.
Müdahalenin menni, özgürlüğün alanını temizlemek, cezalandırılması ise, inançlara, yaşam biçimlerine saldırma eğiliminde olanları caydırmak amacına yöneliktir.
Böylelikle laiklik, kâğıt üzerinde kalan bir ilke olmaktan çıkar, devletin güvencesi altında bir özgürlük alanı olarak yaşamın içindeki yerini alır. 

***

Türkiye’de olayların bugün vardığı çok tehlikeli durumun nedeni rejimin hızla laik devlet çizgisinden uzaklaştırılmasıdır.
Son yıllarda birbirinin üzerine gelen olaylar, bu gerçeğin en umulmadık çevreler tarafından bile görülmesine, laikliğin kaçınılmazlığının kabul edilmesine yol açmıştır.
Ancak, bu olguya bakarak, aşırı iyimserliğe kapılmamak gerek.
Laik devletin zorunluluğunun her geçen gün daha geniş çevreler tarafından kabulü halinde bile, kaçınılmazın yaşama geçirilmesinin önünde iki önemli engel kalıyor.
Bunlardan birincisi, siyasete egemen olanların kafa yapılarıdır.
Olayların zorlamasıyla fıtratında laik devlet olmayanların istemeyerek de olsa bu yöne doğru evrildikleri takdirde bile, yine de ortada önemli bir engel kalacaktır.
Bu da anti-laik yürüyüşte önemli mesafeler almış olan iktidarın tabanında oluşacak olan tepkidir. Nevşehir Eğitim Bir Sen Başkanı İmam Hatip Ortaokul’u Müdürü İskender Çınar’ın laikliğe küfrü bu olgunun somut örneğidir.
Buna bir de bir süredir, anti-laikler tarafından parsellenmiş devlet kadrolarının güvenlik güçleri ve yargı kesiminden gelecek direnişi eklenince, iktidarın laik devlet zorunluluğunu görmesi halinde bile onu yaşama geçirmesinin ne kadar zor olacağı kolayca anlaşılır.
Bu durumda da iki cami arasında beynamaz iktidarın, sözde laik devlet uygulamasıyla durumu idare etme yolunu tuttuğunu göreceğiz, hatta görmeye başladık bile.
Oysa sözde laiklik derde deva değil.

Ali Sirmen / CUMHURİYET

‘Yaşam tarzına saldırı!’ - Meriç Velidedeoğlu

Geçen cuma günkü “2016” yılının son yazısı gibi, “2017”nin bu ilk yazısı da pek iç açıcı olamayacak, ne denli istesek de olamıyor; özellikle “14 yıl”dan bu yana. Yine izninizle yılın ilk ayracını açıp, ilkin “2005” yılına, ardından da biraz daha uzaklara gitsek diyorum.

O yıl, Danimarka’da yapılan bir toplantıya katılan “Başbakan Recep Tayyib”e gazeteciler, “AİHM”nin üst yargı kurulunun “türban yasağı” hakkında aldığı kararı sormuşlardı.
Türkiye’deki yasağı destekleyen bu duruma çok öfkelenen Başbakan: “Mahkemenin bu konuda söz söyleme hakkı yoktur. Söz söyleme hakkı ‘din uleması’nındır (...) Açarsın, ‘din mensubu’na sorarsın bunun dinde emredici bir hükmü var mı? Varsa saygı duymak zorundasınız (...) Ben diyorum ki dinde yeri var. Biz de bu alanda mürekkep yaladık” (15.11.2005)

Bu konuşmasında Başbakan Recep Tayyib’in “hukuksal” bir konuda, “din uleması”nın “tek” yetkili olduğunu bildirmesinin ne denli sakıncalı olduğu o günlerde tartışıldı, kendisinin -bir bakıma- “din uleması” olduğunu bildirmesi de eleştirildi. 

Ne var ki, “din uleması”nın Osmanlı’da “Şeyhülislamlığı” oluşturan görevliler olduğu bilinir; “Cumhuriyet”in ilanından yalnızca dört ay sonra “Şeyhülislamlık Dairesi”nin kaldırılıp yerine -kısaca- “Diyanet”in kurulduğu, buradaki görevlilerin de artık “din uleması” değil “din adamı” oldukları bilindiği gibi, “Şeyhülislamlığın”, “siyasi rejim”in bir parçası olduğu da bilinir, kuşkusuz “din uleması”nın da.

Dolaysiyle “Başbakan Recep Tayyib”in, “2005”teki o demecinden sonra artık “Türkiye’de, “Diyanet” yerine “Şeyhülislamlık”, “Diyanet İşleri Başkanı” yerine de “Şeyhülislam”ın olması doğal değil mi? 

Böylece “cuma hutbeleri”nin de bu makama uygun olmaları, yılbaşına denk gelenlerin de büsbütün uygun düşmesi gerektiği dikkate alındığında, bu cuma hutbesi “dört dörtlük” olmamış mı?
Özellikle de “Aziz Kardeşlerim” diye başlayan, “yeni bir yılın ilk saatlerinin başka kültürlere, başka dünyalara ait yılbaşı eğlenceleriyle..” diyerek sürdürülen son bölüm. 

Değerli dostlar, bu olup bitenleri, daha çok da bu “Şeyhülislam Hutbesi”ni düşündükçe sarığını çıkarıp “fes” giymesi üzerine, adı “Gâvur Padişah”a çıkan, “30. Osmanlı Sultanı İkinci Mahmud”u sık sık anımsar oldum. 

Yüzü çağa dönük bu Osmanlı Sultanı’nın yaptığı yeniliklerin ilki, “Şeyhülislam”ı, hükümet yönetiminin dışında bırakmaktı; Şeyhülislam yalnızca “din” işleriyle uğraşmalıydı; kuşkusuz bu da “din işleri”yle, “dünya işleri”nin birbirinden ayrılması demekti. 

“İkinci Mahmud”un “yönetim” dışında gerçekleştirdiği yenilikçi adımları, Şeyhülislam, “Frenk âdetlerine karşı aşırı ilgi” olarak ele alıp eleştiren bir muhtırayla engellemeye kalkışınca, “Padişah” bu muhtırayı devletin ileri gelenleri önünde “yırtar.” (*) 

Daha sonraları, “Şeyhülislamlık” kurumu -bir bakıma- bunun acısını çıkarmağa girişse de, “Cumhuriyet”in ilanıyla oluşturulan “Diyanet” ve ilk “Başkanı M. Rıfat Börekçi”, “laiklik” ilkesini bir “yaşam tarzı” olarak görecektir, göreceklerdir; öyle ki “15. Diyanet İşleri Başkanı M. Nuri Yılmaz”, “inanç” dışında, “dini hükümlerin ne ölçüde ne yönde değişebileceği” konusuna yönelik, “Dini Meseleleri İstişare Toplantısı” düzenlemişti. (Mayıs 2002)

Öte yandan, dünyadaki “terör” olaylarının hızla artması karşısında İslam dünyasında örneğin “Mısır”da basın: “Acı gerçek, dünyanın bütün teröristleri Müslüman”; “Terörist evlatlarımız yozlaşmış kültürümüzün ürünüdür (...) Müslümanlar ancak, olayları kınamayı, gerekçelendirmeyi bırakıp, utanç verici gerçekleri kabul ederek imajlarını düzeltebilirler...” (Eşsark el Evsat, Eylül 2004)

Biz ise bugün, “laik yaşam biçimi” bile diyemediğimizden, “yaşam tarzına saldırı” söylemiyle geçiştiriyoruz... 

Meriç Velidedeoğlu / CUMHURİYET 

(*) “Türkiye’de Çağdaşlaşma”, Niyazi Berkes, Bilgi Yayın, 1973

‘Birlik ve beraberlik’ - EMRE KONGAR

Ben çok zor, ama gerçekten çok zor yazı yazan bir insanım...
 
Neyi yazacağıma, nasıl yazacağıma sancılı bir süreçten sonra zar zor karar veririm...
Kimi zaman yazı bittikten sonra, konuyu ya da konuyu ele alış biçimimi beğenmediğim için, tümünü siler, bambaşka bir yazıya başlarım.
Konuyu ve nasıl ele alacağımı belirledikten sonra bilgisayarın başına oturduğumda önce, içimden geldiği gibi serbestçe yazarım.
Sonra o ilk müsveddenin üzerinden en az on-on beş kez geçer, onu düzeltir, fazlalıkları atar, kısaltır, ifadeleri netleştiririm.
Bu yeniden okuma ve düzeltme işini, araya zaman ve başka işler koyarak yaparım ki, yazıyı tekrar okuduğumda, eksiklerim, hatalarım hemen gözüme çarpsın.
Uzun lafın kısası, sizin kimi zaman sadece başlığına bakıp geçtiğiniz, kimi zamansa birkaç dakika içinde okuyup bitirdiğiniz bir köşe yazısını ben saatlerce ve hatta kimi zaman günlerce uğraşarak yazarım.
Son zamanlarda medya ve özellikle de Cumhuriyet gazetesi üzerindeki baskıların bu sancılı yazı yazma sürecini tam bir işkenceye dönüştürdüğünü tahmin edebilirsiniz.

 
Bu yazıyı da üç kez yazdım, bitirdim, sildim, dördüncü kez yeniden yazıyorum...
İlk metinde, “Birlik ve Beraberlik” isteyen devlet büyüklerimizin ve onların medyadaki tetikçilerinin çeşitli etnik, dinsel, siyasal, kültürel, meslekî gruplar için söyledikleri sözleri alıntılıyordum...
Sonra da “Bu sözleri söyleyenler, topluma böylesine kin ve nefret dolu söylemlerle seslenenler, nasıl bir birlik ve beraberlik umut edebilirler” diye soruyordum.
Fakat ne yalan söyleyeyim bütün bu sözleri bir arada, önce yazıp sonra da okuyunca, dehşete kapıldım, “Ben bu sözleri bu ortamda tekrarlayamam” dedim.
İkinci yazıyı, medya tetikçilerini dışarda bırakarak sadece politikacıların çeşitli grupları eleştirirken söyledikleri sözler üzerine kurdum...
Yine olmadı; daha doğrusu yine çok ayrıştırıcı, düşmanlaştırıcı, bölücü söylemler ortaya çıktı.
Üçüncü yazıyı sadece toplumun aklında kalan çarpıcı eleştirel söylemler üzerinden yazdım...
Tahmin edeceğiniz gibi o yazı da benim daima savunduğum barış, demokrasi ve insan hakları gibi kavramlara pek hizmet eder nitelikte olmadı.
Şimdi bu dördüncü yazıyı, söylemler değil, eylemler üzerine yazdım.
 

***

EĞER GERÇEKTEN TOPLUMSAL “BİRLİK VE BERABERLİK” İSTİYORSANIZ:
1) Medyada nefret söylemi kusan tetikçileri susturun.
2) Sosyal medyada nefret yayan trolleri durdurun.
3) Muhalifleri tutuklamaktan vazgeçin.
4) Hapisteki yazarları, gazetecileri, politikacıları tahliye edin, davaları tutuksuz görülsün.
5) Hiçbir etnik, dinsel, siyasal, kültürel, meslekî grubu toptan suçlamayın, bunlar hakkında, dışlayıcı nefret söylemi kullanmayın.
6) Ve asıl, başta Anayasa değişikliği olmak kaydıyla, kendi çözümlerinizi topluma kanırta kanırta dayatmaktan vazgeçin; demokratik süreçleri işletin, uzlaşma ve danışma mekanizmalarını kullanın.

Emre Kongar
CUMHURİYET

Devletin bekası - ÖZGÜR MUMCU

Radikal İslam denetlenemez, evcilleştirilemez bir harekettir ve önünde sonunda sadece destekçilerini değil kendine göz yumanları bile vurur. Bu yalın gerçek apaçık ortada olmasına rağmen nedense ısrarla bunu inkâr etmeye çalışan siyasi kararlar alınmakta.
 
Sovyetler Birliği, Afganistan’ı işgal ettiğinde ABD’nin canla başla desteklediği mücahitlerden El Kaide doğdu. Yaratılan ortam sonunda Taliban iktidarı ele geçirdi. Hem mücahitlere hem de Taliban’a arka çıkan Pakistan başına iş gelmeyeceğini zannetti. Bugün vaziyeti ortada.
Benzer şekilde, yükselen sola karşı İslamcı hareketleri destekleyip göz yuman 12 Eylül cuntacıları sözüm ona savundukları Atatürk Cumhuriyeti’nin yıkılmasına yol açtı. 
 
El Kaide, Taliban ve en nihayetinde onların uzantısı IŞİD’i çıkaran Afganistan cehennemi memleketimizin İslamcıları tarafından senelerce örnek alındı. Sayın Erdoğan’ın Gülbeddin Hikmetyar’la fotoğrafı bu örnek almanın sembolleşmiş hatırasıdır. Hikmetyar’ın 2003’ten bu yana El Kaide desteği sebebiyle terör listelerinde olduğunu da not düşelim.
Suriye savaşı belki Afganistan’dan da beter bir küresel mücahit hareketine tanık oldu. Batı’nın peşi sıra özellikle Davutoğlu Ahmet Paşa komutasında bu hareketin en büyük dayanaklarından olduk.
Senelerce Türkiye’nin bir mücahit otoyoluna döndüğünü, sınırların bulanıklaştığını, “ılımlı” denenlerin önünde sonunda Selefi akımların içinde eriyeceğini yazıp çizdik. 
 
Kendini reel politik uzmanı zanneden “stratejistler” ile ilk gençliklerinin Afganistan hülyalarında coşmuş iktidar mensuplarına elbette etki etmedi. Ham bir hayalin peşinden memleketi ateşe attılar. Kendilerini uyaranları önce aşağıladılar, sonra hain ilan edip hapislere doldurdular.
Vardığımız yer belli. Selefilik sadece Suriye ya da Irak’ta izole edilebilen bir akım değil. Memleketimizde taraftarları giderek artmaktadır. Ancak iktidar Suriye siyaseti ile bu gidişatı kolaylaştırmakla kalmamış bugün dahi meseleye aymış değildir. 
 
Fazla izaha gerek yok. Basit bir örnek var. Laiklik kardeşliktir diyen ve IŞİD’e karşı açıklama yapan iki genç bugün tutuklu. Bu ise Hürriyet gazetesinden dünkü bir haber: “Abdulsamet Ç. 2014 yılında yasadışı yollardan Suriye’ye geçerek terör örgütü DEAŞ’a katıldı. Ç., Suriye ve Irak’ta örgüt bünyesinde faaliyet gösterdi. DEAŞ adına 1.5 yıl kadar faaliyet gösteren Ç., pişman olduğunu söyleyerek, Türkiye’ye döndü. Mahkeme, Ç.’yi 1 yıl denetime tabi tutarak serbest bıraktı. Ancak Ç., İstanbul Ümraniye’de örgüte yönelik başka bir operasyonda bir kez daha yakalandı. Hakkında silahlı terör örgütü üyeliğinden dava açılan Ç., geçtiğimiz 2 Eylül günü tutuklandı. Ç. ile birlikte 5 kişinin yargılandığı davaya bakan mahkeme, ‘Sabit ikametgâh sahibi’ olduğu gerekçesi ile Ç.’yi tahliye etti.”
 
Şunu bilelim. Özellikle bugünlerde. Laikliğe kim hangi yolla karşı çıkıyor, laikliği savunanları baskı altına almaya gayret ediyorsa IŞİD ve benzerlerine hizmet etmektedir. Kimin dinci söylemi giderek radikalleşiyorsa o da pek yakında kendini IŞİD ve benzeri bir Selefi yapının içinde bulacaktır. Bu bir kar topudur ve çığ olmak üzeredir. 

 
Daha önce de söylendi ama tekrar etmek gerek. Laiklik bir milli güvenlik meselesi, devletin bekası sorunudur.

Özgür Mumcu
CUMHURİYET

Dışarıdan bakınca Türkiye - ERGİN YILDIZOĞLU

Reina katliamının ardından Batı medyasındaki yorumları bir araya koyunca ortaya Türkiye’nin geleceğine ilişkin çok karanlık bir görüntü çıkıyor. 

Seküler yaşama yönelik bir saldırı
Örneğin, en açık biçimde Die Welt’in koyduğu gibi: İstanbul’da Reina’da gerçekleştirilen katliamla, Paris’teki Bataclan ve Berlin’deki Noel festivaline yönelik saldırılar ortak bir simgesel özelliğe sahip: Üçünde de İslamın onayladığı yaşam tarzına uymayanlar hedef alındı. Zeit İslamcı medyanın, Noel ve yılbaşı öncesindeki uyarılarına, tehditlerine; Daily Telegraph ve Der Spiegel Diyanet’in yılbaşı kutlamalarıyla ilgili demecine dikkat çekiyor. Le Monde, katliamla sonuçlanan saldırının “Batılı yaşam tarzını hedef aldığını”, Der Spiegel, seküler - dinci kutuplaşmasını derinleştirmeyi amaçladığını vurguluyor. 

Fay hatları, demokrasi, insan hakları
New York Times, saldırının Türkiye toplumunun “fay hatları” üzerindeki basıncı arttıracağını, Cumhurbaşkanı “Erdoğan’ın muhalefeti daha da baskı altına almasını kolaylaştıracağını” düşünüyor. The Independent’in baş yazısında, “sivil haklar, seçilmiş politikacılar üzerinde yeni bir baskı dalgası Türkiye’yi barışa doğru götürmeyecektir” deniliyor. The Independent’in yorumu, “Türkiye’yi, Irak, Suriye, Yemen, Mısır gibi terör kurbanı dominoların” içine katarak, “düşük yoğunluklu terörün ülkede sıradanlaştığına” dikkat çekiyor.
Wall Street Journal’e göre “terör tehlikesi bir gerçek ve Erdoğan’ın paranoyası sorunu daha da derinleştiriyor” ... “Erdoğan’ın İslamcı ve otokratik eğilimleri ülkenin kırılganlıklarını çoğaltıyor”. The Independent’da Robert Fisk de “demokratik yollarla iktidara gelmiş bir diktatör, komşusunun iç savaşına gidenler için bir yol olursa, katliamların kendi ülkesine de sıçramasından başka ne bekleyebilir ki” diyor. Telegraph’ın bir başka yorumuna göre “her şeyi kontrol etme meraklısı Erdoğan ülkesini kontrol edemiyor”; “zor zamanlarda halkın güçlü bir lider araması doğaldır. Ancak, ya zor zamanlar güçlü liderin döneminde başlamışsa?”
 
Çoklu cephe
İsrail kaynaklı, güvenlik sitesi Debka’nın yorumuna göre, “Türkiye, Erdoğan’ın Suriye’de gücünün ötesinde işlere soyunmasının faturasını ödüyor.” “Cihatçılar, Kürtler ve Gülenciler ile, aynı anda, üç cephede savaşmak zorunda kalıyor”. Financial Times, “Türkiye’nin çifte bir tehditle yüz yüze olduğunu” düşünüyor ve ekliyor: “Cihatçılar ve Kürtler büyük kentleri hedef almaya başladı”. Birleşik Arap Emirliği’nde yayımlanan The National’ın yorumu da yaşananların Suriye politikasından geri tepenlerle ilgili olduğuna inanıyor. Reppublica’nın Reina katliamı ile ilgili yorumu da saldırının “önce desteklenip sonra ortada bırakılan”... “eski dostların bir intikamı olduğu” doğrultusunda. 

Yeni aşama
The Atlantic, Financial Times, Zeit, Le Monde yorumcuların, saldırının biçimine, IŞİD’in ayrıntılı bir açıklamayla, sahiplenmesine bakarak “yeni bir aşamaya geçildiğine” inanıyorlar: Bu analizlere göre, Türkiye’de yeterince “kültürel (dini) sermaye” ve “siyasi sermaye”, kadro biriktirdiğine inanan “IŞİD, şimdi açık ve doğrudan savaş aşamasına” geçiyor.
Deneyimli Ortadoğu analisti Cockburn (Independent) “IŞİD saldırılarını önleme konusunda Türkiye hükümetinin yapabileceği bir şey yok”... “IŞİD’in Türkiye’de binlerce üyesi var” diyor. Bir Associated Press analistine göre, “şiddet etkili olmaya devam ederken Türkiye’yi daha fazla karışıklıklar bekliyor.”
Wall Street Journal’e göre, Erdoğan “İslamcı teröre karşı durabilecek bağımsız medyayı ve yargıyı baskı altına alıyor”... “Elindeki gücü biteviye arttırmaya çalışırken, Türkiye toplumunu, tam da cihatçı teröre karşı birleşilmesi gereken bir dönemde daha fazla kutuplaştırıyor.” Bu karanlık resim dağılmak üzere olan bir ülkeyi betimliyor!

Ergin Yıldızoğlu
CUMHURİYET

Birlik, beraberlik ama nasıl? - ZEYNEP ORAL

Herkesin (yani aklı başında olan, mantıklı düşünebilen, düşünce üretebilen, ülkesini seven, sevdiğine inanan herkesin) düşünce birliğine vardığı bir nokta var: Bu kahrolası acıdan, karanlıktan, çamurdan kurtulabilmenin tek yolu birlik ve beraberlikten geçiyor.
Birlik ve beraberlik evet ama nasıl?
Bir an için geçmiş hesaplaşmaları bir yana bırakalım.
Mesela diyelim yeni yılla birlikte mezhepsel, dini ya da etnik tüm ayrımcılığa son veriyoruz...
Mesela: Son zamanlarda dilimizden düşürmediğimiz yaşam tarzı etiketlerini bir yana bırakıyoruz...
Mesela: Bunları birbirine düşürmeye çalışan oydu, şuydu, dış güçlerdi, iç güçlerdi, o partiydi, bu partiydi demekten vazgeçiyoruz...
İnanın milletin tümü değilse de çoğunluk bunu yapabilir. Millet öylesine can güvenliğinden yoksun, öylesine iş ve aş derdine düşmüş, öylesine mutsuz ve umutsuz ki, bu yukarıda sıraladığım “mesela” dediklerimi yerine getirebilir. Yeter ki Meclis’tekiler izin versin... Devlet izin versin... Hükümet izin versin!

Kışkırtma doludizgin
Oysa terör katliamından bu yana 5 gün içinde yapılan tam tersi. Ağızlardan “birlik beraberlik” sözleri düşmüyor ama kışkırtma, ayrımcılık, milleti birbirine düşürme gayreti doludizgin devam ediyor.
Birtakım medyada birtakım yazarlar hâlâ muhalif olan herkesi hedef gösteriyor... Artık kime rastgelirse...
Anayasanın değişmez hükmü laikliği öven gözaltına alınıyor!
Tanrı aşkına, Halkevleri üyesi stajyerimiz Ayşegül Başar ve Hamit Dışkaya’nın gericiliğe geçit yok demesi, laikliğe çağrı yapması, başkanlık istememesi mi “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik ediyor”; yoksa Diyanet’in tüm camilerin cuma hutbesinde yılbaşı kutlamalarını “gayri meşru” ilan etmesi mi?
Bununla ilgili hükümetin bir açıklaması oldu da ben mi duymadım?
Erdoğan’a çay vermem diyen Şenol Buran Cumhuriyet’e döndü ama Saray’a gitmem diyen muhtara soruşturma açılıyor... 

Neden yanımızda değiller?
Başta Başbakan, çeşitli bakanlar, bu terörist saldırı karşısında neden bütün dünya bizimle empati kurmuyor, neden Paris ya da Berlin’deki gibi kenetlenip yanımızda yer almıyorlar diye soruyor!
İnanması zor ama sanki bilmezmiş gibi ciddi ciddi soruyorlar:
Neden mi? Söyleyeyim:
Türkiye’de muhalefet eden 144 gazeteci ve yazarın hapiste olduklarını; 177 medya organının kapatıldığını bildikleri için... Attıkları bir tweet, bir sendikaya bağlılık, bir bankaya para yatırmış oldukları için aylardır hapiste çürüyenler olduğu için...
Barış isteyen akademisyenler, o akademisyenlere destek veren sanatçılar işlerini kaybettikleri için...
Milleti temsil eden seçilmiş 12 milletvekilinin tutuklu olduğunu; 51 belediyeye kayyım atandığını; Meclis’ten HDP’yi kemire kemire yok etme çabalarını bildikleri için yanımızda değiller.
Birlik ve beraberlik?
Evet, keşke başarabilsek. Ama birlik ve beraberlik kavramının sadece sözde kalmasının asıl nedeni ayrımcılıktır. Ayrımcılığı, kin ve şiddetle, intikam duygusuyla kışkırtmayı sürdürmektir. Ülke için için kanarken, kan gövdeyi götürürken hâlâ Meclis’i yok sayacak başkanlık sistemi ve yaraları kaşıya kaşıya yeni anayasa hazırlama peşinde olmaktır.

Zeynep Oral
CUMHURİYET

AKP ve cihatçı örgütler... Düşman mı kardeş mi? - ÖZGÜR ŞEN

2017'de de devam edecek...

Biz söylemiyoruz, sarayda yapılan bakanlar kurulu toplantısından çıkan hükümet sözcüsü Numan Kurtulmuş, İstanbul'da yaşanan katliama atıfla böyle diyor. Üstelik, bunu Türkiye'nin 2017'yi daha güzel geçireceğini iddia ettiği cümlenin hemen arkasından söylüyor. İnsanlar gece kulübünde taranmaya, bombalarla can vermeye devam edecek ama 2017 daha güzel geçecek... Kurtulmuş'un güzellikten ne anladığının üzerinde durmaya değmez. Ama Kurtulmuş bir noktada haklı. İnsanın söylemeye dili varmıyor ancak büyük olasılıkla devam edecek.

Türkiye tarifi hiç de zor olmayan büyük bir batağın içinde debeleniyor. Tarifi zor değil çünkü sebepleri belli... O kadar dramatik günlerden geçiyoruz ki, ölenlerin aslında niye öldüklerini biliyoruz. Bu katliamların dinamikleri sır değil.

Daha işin en başında, bu çetelerin arkasındaki gerici ve dinsel ideolojinin nasıl ortaya çıktığını, komünizme ve işçi sınıfı hareketlerine karşı hangi yollarla güçlendirildiğini biliyoruz. Sosyalizmin çözülüşünden sonra güç kazanmaya ve farklı biçimlerde düzenin büyük efendilerine hizmet etmeye devam ettiklerini, düşünsel olarak bu ideolojiden beslenen hareketlerin bazılarının AKP'ninkine benzer dönüşüm hikayeleriyle uygun koşullarda iktidara geldiklerini de...

Aynı ideolojik kökenden gelseler de, akrabalıkları sürse de, farklı biçimlerde varolmaya devam ediyor ve birbirinden ayrı yöntemlerle etkinliklerini sürdürüyorlar. Kimisi doğrudan şiddet uygularken, kimisi dolayımlar kullanıyor, kimisinin elinde ise şiddet için zaten bir devlet mekanizması mevcut.

Ama bütün bu ortaklıklar bu hareketlerin birbirleriyle ters düşebileceği ve bir mücadeleye girişebileceği gerçeğiyle çelişmiyor.

Gülen cemaati ve AKP'nin geçmişteki ortaklık ve işbirlikleri ve düşünsel olarak hâlâ hiç tartışmasız aynı zemini paylaşmaları aralarındaki siyasi gerilimin sahiciliğini yok etmiyor. Bugün cihatçı örgütlerin AKP'yle gittikçe daha fazla sorun yaşamaları, AKP'nin başına daha büyük belalar açmalarının muhtemel olması, AKP ile bu örgütlerin arasındaki kan bağını buharlaştırmıyor.
Tam tersine... AKP'nin bu tip dinsel referanslı yapılarla ortaklıkları ve derin ilişkileri, yaşanılan ve yaşanması muhtemel problemleri derinleştiriyor.

AKP'nin cihatçılarla düşünsel ortaklıkları, Türkiye'deki gerici tabanın iç içe geçmiş ve birbirinden ayrılamaz hali, AKP'nin Nusra veya IŞİD gibi cihatçı yapılarla sorunlarını önemsizleştirmiyor, daha da büyütüyor ve çözümsüz hale getiriyor.

İşte bu yüzden AKP hükümeti bu konuda haklı! Çözmeleri imkansız ve büyük ihtimalle devam edecek.

Kendileri yaptı, bu bataklığa Türkiye'yi AKP soktu çünkü.

Türkiye'nin başına en büyük belaları bir zamanlar AKP'yle masaya oturanlar, onlarla iş çevirenler açıyor; darbe tezgahlıyor, bomba atıyor, insan katlediyorlar. Bunların hep AKP'nin başına gelmesi, AKP'nin eski ortaklarıyla yaşadığı sorunların, Türkiye'yi kan gölüne çevirmesi bir rastlantı değil.
Ortada gerçek bir problem var ve bu problem AKP'nin attığı her adımda büyümeye devam ediyor.
AKP, Suriye'de peşine emperyalist güçleri de takıp bölgesel oyunlara girişiyor, sorun büyüyor.
AKP, cihatçı çetelerle işbirliğini geliştiriyor, onları hem dışarıda hem içeride operasyonel olarak kullanmaya çalışıyor, sorun büyüyor.

AKP, uluslararası provokasyonlara girişiyor, uçak düşürüyor, cihatçılarla birlikte komplo planlıyor, Rusya'yla geriliyor, sorun büyüyor.

AKP, Rusya'ya yanaşıyor, cihatçılar cinayetlerine devam ediyor, sorun büyüyor.

AKP, Suriye'de bu defa Kürt güçlerine karşı pozisyonunu güçlendirmek için bugüne kadar gayet dikkatli bir ilişki yürüttüğü IŞİD'e karşı operasyonlara başlıyor, sorun büyüyor.

AKP'nin problem-çözüm dinamiği hiç değişmiyor. AKP'nin kendi yarattığı sorunları çözmek için attığı her adım, ya aynı problemi ya da başka bir problemi büyütüyor. AKP'nin ve dolayısıyla Türkiye'nin problemleri derinleşiyor.

Bu saatten sonra AKP, örneğin IŞİD'le savaşmaktan vazgeçebilir mi? İmkansız... Peki ama AKP, IŞİD'i her düzlemde mahkum edecek önlemler alabilir mi? Bu da siyasi ve ideolojik olarak imkansız...

O halde AKP, bugüne kadar ne yaptıysa onu yapmaya devam edecek. Sorun çözmeye çalışırken sorunu daha da büyütecek... Ta ki mutlak bir iflas noktasına kadar...

O gün, AKP'nin geçmişteki ve hali hazırdaki tüm ortaklıkları, yalnızca cihatçılarla değil, patronlarla ve Batıyla kurdukları tüm ilişkiler hatırlanmaz ve buna göre hareket edilmezse, Türkiye'nin işinin gerçekten zor olacağı bilinmeli.

Özgür Şen
SOL

IŞİD nasıl bir taşla iki kuş vuruyor? - TAYFUN ATAY

Lâmı cimi yok. İstedikleri kadar hakaret, küfür, irin saçsın ağızları, söylemeye devam edeceğiz: Reina, bir “laik kimlik kıyımı”dır. 
 
Daha da ötesini günlerdir savunmacı bir refleksle önümüze konulan zavallı yorumlara karşılık olarak söyleyelim: IŞİD, AKP hegemonyasının yumuşak karnını, zayıf noktasını gayet iyi fark etmiş durumda ve oraya çalışıyor, sonuç da alıyor.
Ha bire gevelenen değerlendirme şu: Yılbaşı kutlamasına karşı o bayağı ve vandal kitlesel organizasyonlar da, Diyanet’in kutlamayı gayri meşru ilan eden hutbesi de yanlış olsalar bile bunların IŞİD’in Reina eylemi ile bağlantısını kurmak doğru değilmiş. Örgüt, bunlar olmasa da bu eylemi yapacakmış da mış mış…
Bunları duyunca IŞİD’in Türkiye’yi bir çoğumuzdan daha başarılı çözdüğünü düşünüyorum!..
IŞİD, sizi sizden daha iyi okuyor! O yüzden kime, nereye, ne zaman ve ne anlam üretmek üzere saldıracağını çok iyi biliyor.
IŞİD bu memlekette 11 Ekim 2015’te Ankara’da olduğu gibi Kürt siyasal hareketiyle irtibatlı kesimlere, solculara, sosyalistlere saldırır.
Alevilere, Noel kutlayan gayri-Müslimlere, Yılbaşı kutlayan seküler kesimlere saldırır.
Saldırsa saldırsa CHP’ye, Cumhuriyet gazetesine ve işte Reina’ya saldırır. 

***

Reina’ya saldırır ki yılbaşı kutlamasına karşı sokakta temsili Noel Baba’yı dövüp kafasına silah dayayanları da…
Binalara Noel Baba’yı bir yumrukta dağıtan Müslüman kabadayı posteri asanları da…
Ve camilerde yılbaşı kutlamasını gayri meşru ilan ettiğiniz hutbeyi dinleyenleri de “kazansın”!..
Böylece yarattığı tüm dehşete rağmen toplumsal bünyemizde kendine alttan alta bir sempati damarı da açsın.
Bu potansiyel, sayenizde, mevcut ve IŞİD bunu gayet iyi biliyor. 

***

En karakteristik örnek, Charlie Hebdo saldırısını gerçekleştiren El Kaide bağlantılı iki kardeş teröriste yönelik “tazim” (yüceltme) dolu gösterilerin bundan birkaç yıl önce İstanbul’un göbeğinde rahatlıkla gerçekleştirilmiş olması. Toplananların “Kuaşi Kardeşler onurumuzdur” diye pankart açıp slogan atabilmiş olması.
Bu terör karşısında uluslar-arası heyetin arasında yerini alan, dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu’na yönelik, üstelik polislerin gözü önünde uyarı ve tehditlerin dillendirilebilmiş olması… IŞİD bunları bilir.

***

IŞİD bunları bilir de siz onun bu memlekette Gezi olayları boyunca “Yüzde 50’yi zor tutuyorum” lâfzıyla işaretlediğiniz kitleye oynadığını gerçekten ne kadar biliyorsunuz acaba?!
Bunu yaparken de yine Gezi olaylarından itibaren “lânetli öteki” durumuna sokulmuş diğer “Yüzde 50”nin üzerine gittiğini, tedhişini oraya kustuğunu ne kadar biliyorsunuz acaba?..
IŞİD bir taşla iki kuş vuruyor.
Hem sizin yıllardır şeytanlaştırıp, cadılaştırıp, “çapulcu”laştırıp, sosyolojik bir anlayışla yaklaşmak yerine tarihsel olarak birikmiş siyasal hıncınıza kurban ettiğiniz toplum kesimlerine saldırıyor, saldırı plânları yapıyor. Hem de böylece bu kesimlere yönelik çatışmacı, ayrıştırıcı, kutuplaştırıcı siyasetinizin ürettiği kitlesel nefretle yetişmiş, pişmiş, kemikleşmiş olanlara hitap ediyor.
IŞİD sizin kitlenize, “Yüzde 50”nize oynuyor, onu sizden kapmaya, koparmaya, çalmaya çalışıyor. 

***

O yüzden şimdi sosyal medyada nefret suçu işleyen, “Oh olsun” diyerek terör destekçisi durumuna düşen çoluk çocuk trollerle uğraşmak zorunda kalıyorsunuz.
Hâlbuki bu çocuklar sizin eseriniz! Siz böyle biçimlediniz onları 15 yıllık iktidarınızda!..
Ama bir yandan da yine durmuyor, Reina katliamına tepki gösterip laiklik çağrısı yapan gençleri de (birlik-beraberlik diyorsunuz ya, hani!) kazanmaya çalışmak yerine gözaltına alıyor, soruşturma açtırıyorsunuz.
Hâlâ toplumun diğer yarısının burnundan getirmeye devam ediyorsunuz.
O kadar trajikomiksiniz ki…
Siz böyle ikili oynadıkça…
IŞİD de bir taşla iki kuş vurmaya daha bol bol devam edecek bu memlekette.

Tayfun Atay
CUMHURİYET

Alı al, moru mor, kızılı kızıl... - ORHAN AYDIN

-Bazı kelimelerin hayattaki karşılıkları  yitip gitti.
Umut, ümit, sevinç, neşe  gibi.
Bak insanlara kaçının yüzü gülüyor, kaçı öfkesiz?
Üstlerine ölüm, kan ve kin yağdıkça çaresizlikleri büyüyor, yalnızlaşıyorlar ve giderek zifiri karanlığın içinde kıvranıyorlar.
Bak şu çocuklara, gülmüyorlar.
-Bugün neşe pınarı gibisin ağabey hayret!
Ne yapalım yani, akıllarını başlarına  devşirsinler,  görsünler biraz olup biteni, kim savuruyor insanlığı derine derine, algılasınlar.
Mutsuzluklarının nedeni bizler olmadığımıza göre bu denli kendini kahretmen acı.
Herşeyden biz mi sorumluyuz?
-Sorumluyuz tabi.
Ne yapıyoruz, kırmızı örtülü bir masanın  üstünde duran ölgün çiçeklerden beteriz.
Nerede kaldı sevinç yüklü şarkılar, nerede bir yamaçtan başka bir yamaca oradan koskoca bir ovaya taşan şiirler, hani nerede aşkı kışkırtan filmler, oyunlar, danslar.
Nerede bu aşağılık düşmanlığı yenecek o büyük ve güçlü söz.?
-Haksızlık değil mi bu, her gece sahnelerdeyiz, alkışlar topluyoruz uçsuz bucaksız bir sahilden binbir  renkli  çakıl taşları toplar gibi, ceplerimiz, üstümüz başımız alkış.
İniyoruz sahneden, hayata savuruyoruz.
Yetmiyor mu?
-Yetmiyor. Yetmeyecek.
Fazlası gerek daha fazlası. Koca bir nehir olmalı belki.
Kıyısında  mavi çiçekler açan yeni ağaçlar, meyveleri al, yaprakları umut kırmızısı, mavi masmavi bir nehir.
Yoksa yenemeyeceğiz içimize sığmayan çaresizliği ve bu suskunluk öldürecek yüreğimi, acı sardı sarmaladı aklımı, ne okuduğum benim ne dinlediğim, ne yazdığım benim ne söylediğim, şarkılarımı yitirmek üzereyim, buz kesiyor öfkem.
-Ağabey bana bir öykü anlatmıştınız hani, savaşın  taa  orta yerinden kan çiçekleri gibi uçuşan bir öykü, bir pınar başında bekleşen al basmadan entarili kız çocuğunun söylediği bir şarkı vardı, ‘kelebeklerin kanatlarına Ağustos böcekleri konmuş birlikte ağlaşıyorlar’ diyordu,  ıslıkla çalmıştınız ezgiyi, sonra yanımızdaki yaşlı kadın ‘bu keder yer bitirir insanı, acıyı bu kadar emzirmemek lazım, bakın gökyüzünde bulutlar yağmura gebe, hayat hep yeşermeye sancılı’ demişti. Anımsıyor musunuz, çiçek yüzlü bir kadındı, uçuşan saçları alacalı.
-Elbette anımsıyorum.
-Eee o zaman niye bu küsmüşlük niye bu kahır. Siz demez misiniz şimdi umudu kuşanma vaktidir, Şimdi kardeşlik ateşini yeniden yakmanın vaktidir.
Şimdi barışı ve eşitliği ve sanatı kışkırtmanın vaktidir.
Şimdi yaşam aşkını   alınlarımıza kazımak vaktidir.
Şimdi barış için saf durma vaktidir diye.
-Evet.. öyle değil midir..öyledir.
-O zaman ağabey yıkın şu umutsuzluk duvarını, benim de canımı yakıyorsunuz.
Gözleriniz deli bakıyor, elleriniz çınar dalı gibi, sözcükleriniz  dikenli dağ kekiği.. yıkın  şu gövdenizi kuşatan duvarı.
-Omuz ver kardeşim omuz ver, söyle insanlara omuz versinler, yıkılsın bu zindan dünya, yıkılsın bu zindan hayat.
Çiçeklensin ellerimiz aklımız, yüreğimiz, çiçeklensin ümitlerimiz.
-Çiçeklensin umut savaşın taa orta yerinde menekşe bahçesi olalım.
 Alı al, moru mor, kızılı kızıl umut.
-Kızılı kızıl umut.
Değiştin sen.. büyüyorsun gözümün önünde.
-Yalnız  kırlangıç kuşları mı  seviyor yaşamayı, benim de umutlarım var her biri her çocuktan hayata taşan sevinç.
-Erken gel.. provadan çıkar çıkmaz gel..Balık pazarındaki çiçek masalı dükkanda buluşalım.. sana bir Nihat Behram şiiri okuyacağım.
-Yeni mi?
-Yeni içinden çocuk sevinçleri fışkırıyor gelip konuyor yanıbaşımıza.

Orhan Aydın / SOL
oaydinoaydin@gmail.com

Laiklik hayattır - ÇİĞDEM TOKER

Anayasasında laiklik yazılı bir devletin; yeni yıl kutlandı diye katliam yapılan ülkesinde nefes almaya çalışıyoruz artık.
Bir buçuk yıldır ağır kanamalı olan ülkede, bu kez gülme, eğlenme, gezme gibi insanlık hallerinden oluşan yaşama sevinci hedeflendi.
Barbar IŞİD’in, Türkiye’de ikinci kez üstlendiği terör eylemi açıklamasında, Reina’yı basan saldırgan katilin “halifeliğin kahraman askeri” olarak tanımlanışı dikkatlerden kaçmamalı. Vurgu, içerdiği kodlar bakımından, yazık ki canımızı yakan saldırıların sürebileceğinin işareti. (Yanılmayı ve süreci tersine çevirecek bir dizi mucizevi adımlar atılmasını çok isterdim.) 

***

39 kişinin hayattan koparıldığı Reina katliamı, laiklik ilkesini gündelik yaşamının merkezine almış kalanlara, sırf takvim dönüyor diye, bir yılın yeni olmayacağını, gelen yıla kılını kıpırdatmadan yüklenen iyimserlik ve umudun kofluğunu gösterdi.
Yılbaşı gecesine beş kala, sosyal medyada, bilbordlarda tırmandırılan nefret dili; sonrasında ülkeyi yönetenlerin bildik klişelerin ötesine geçemeyen tepkisizliği, -milletvekillerinin tekil açıklama ve duruşları hariç olmak üzere- ana muhalefet partisinin genel merkez ağırlığıyla doğru zamanda ve güçlü bir çıkışta bulunmaması, üst üste gelen katliamların yarattığı travma ve toplumsal edilgenliği derinleştirmekte.
IŞİD’in son bir buçuk yıl boyunca Türkiye’de düzenlediği terör eylemlerinin yargıya taşındıktan sonraki serüveni, “cezasızlık” kültürü olarak özetlenecek yapanın yanına kâr kalışını da unutmayalım.

***

Toplumun güvenliği, siyasi kadroların görev ve sorumluluğundadır.
Devleti yönetmek üzere vekâlet almış siyasi kadrolar, adına bakanlık denilen koltuğa oturunca birçok ödevi üstlenmiş de oluyor.
Devlet yönetmek ağır bir iş sayıldığından, görev sırasında zorluk çekilmemesi gerektiği düşünülür. Ulaşım, makam, personel gibi temel alanlarda kolaylıklar sağlanması bu yüzdendir.
Bu yüzden hükümet üyeleri emrine; vergilerimizle satın alınarak zırhlı makam araçları, mefruşatı vergilerimizden ödenen konforlu makam odaları, silahı, maaşı vergilerimizden karşılanan korumaları, ağızlarından çıkacak bir kelime için hazır olda bekleyen idari personel tahsis edilir.
Bütçeden karşılanan bu donanıma yaslanan bir yöneticinin; yolda yürürken, durakta otobüs beklerken, lokantada yemek yerken her an öleceğinden korkar hale getirilmiş topluma, bu korku yetmezmiş gibi “tedbirini al” deme hakkı olamaz.
Kutuplaştırıcı nefret söyleminin, şiddeti meşrulaştırdığı bir iklime savruluyoruz. Öyle bir iklim ki bu, ülkenin anayasasında cumhuriyeti tanımlayan ilkelerden biri olan laikliği savunmak suç gibi gösteriliyor.
İktidarın yanında hizalanan medyanın rol aldığı bu girişim, gazetecilik ve ifade özgürlüğü alanından sonra, laiklik ilkesini de kriminalize etmeye başladı.
Eğer iktidar “IŞİD’le mücadele” söylem ve politikasında samimiyse, laikliği savunmanın kriminalize edilmesine yol veremez.
Laiklik hayattır. Ve laikliğin, çoğulculuğun, ifade özgürlüğünün çökertildiği bir toplumda, saat başı çatık kaşlarla terennüm edilen birlik ve beraberliğin gerçekleşme imkânı yoktur.

ÇİĞDEM TOKER
Cumhuriyet

Erdoğan’ı Moskova’ya yaklaştıran nedenler - EROL MANİSALI

Erdoğan’ın Moskova (ve Putin) ile yakınlaşması AKP’nin kuruluş misyonuna 180 derece ters olmasına karşın, koşullar böylesine beklenmeyen bir sonuç doğurdu.
Bunda ABD’nin “Türkiye ve bölge konusundaki hesapları kadar, Erdoğan’ın özel durumu da etkili oldu”

 
Erdoğan’ı (ve kerhen de olsa AKP’yi) Moskova’ya ve Putin’e yaklaştıran nedenler şunlar oldu:
1) Erdoğan (ve AKP) başlangıçta Gülen’le yürüttüğü, “Türkiye’nin İslamcı yapılanması hareketinde” kendisinin de ifade ettiği gibi Gülen ve ABD tarafından aldatılmıştı. İş FETÖ kanalıyla 15 Temmuz darbe girişimine kadar geldi.
Erdoğan’ın güvendiği dağlara kar yağmıştı, arkadan ve içerden vurulmuştu. Bu durum Erdoğan’ın FETÖ’ye ve arkasındaki ABD’ye adeta savaş açmasına yol açtı. Üstelik Rusya (ve Putin) Suriye’de ve bölgede askeri, siyasi ve iktisadi olarak hızlı bir güçlenme içine girmişti.
Erdoğan, FETÖ’yü (ve ABD) karşısına alacaksa, yeni ortak Rusya’dan başkası olamazdı. Bütün bunlara Moskova ile yakınlaşmanın Türkiye’ye bu kriz döneminde sağlayacağı ekonomik yararlar da ekleniyordu. Doğalgaz hattı, ihracat, turizm ve nükleer enerji gibi.
Soğuk Savaş döneminin eski “Moskova düşmanlığı” bugün, üstelik İslamcı bir siyasetçi tarafından ABD karşıtlığına dönüşüyordu. Bu bir “eksen kayması” idi.
2) Erdoğan, İslamcı yapılanma misyonu içindeki bir siyasetçi olarak Avrupa ve ABD’nin temsil ettiği Batılı değerlerle kavgalıydı. Avrupa yaşam tarzından demokratik değerlere mesafeli, hatta karşı bir çizgide bulunuyordu. Çağdaş Avrupa değerleri yerine İslami değerlerin toplumsal yapılanmada esas alınmasını istiyordu. AKP’nin tamamı değilse bile önemli bir kısmı, taban olarak da arkasındaydı.
Bu durum, Erdoğan’ın Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi ile sürekli çatışma içinde olması sonucunu doğurdu. Ergenekon ve Balyoz kumpaslarına Avrupa’nın sessiz kalması Ankara için sorun yaratmadı. Ama iş FETÖ ile 15 Temmuz darbe girişimine gelince Ankara sessizliğe bu sefer Avrupa’yla, daha keskin çatışmaların içine girdi.
Bütün bunlar ABD ve Avrupa yerine değilse bile “yanında”, işlerin Moskova ile dengelenmesi sonucunu yarattı.
3) Suriye fiyaskosunu Rusya ile telafi: AKP’nin ve Davutoğlu’nun yanlış Suriye politikası duvara çarptı. ABD’nin “sözü” ile Esad ile kavga etmek zorunda bırakılan Erdoğan, “Suriye’de düştüğü yanlışı ”, bu sefer Esad’ın arkasında duran Putin ile anlaşarak düzeltmek istiyor.
İnanabiliyor musunuz, ABD (ve koalisyon) ile Suriye’de karşı karşıya gelen Erdoğan, “30 Aralık 2016’da El Bab’da Rus askeri ile ortak operasyon düzenledi” hem de bir NATO üyesi olarak. Erdoğan, Moskova ile yakınlaşarak, Ankara’nın Suriye’de saplandığı bataktan kurtarılmasına çalışıyor.
Ancak Suriye’de Ankara’nın IŞİD’e karşı yürütmek zorunda bırakıldığı savaş, Türkiye’ye yılbaşı gecesinde yaşandığı gibi, büyük bir bedeli de beraberinde getiriyor. 

Ya Kürdistan kumpası?
Ankara’nın (ve Erdoğan’ın) aynen Esad meselesinde olduğu gibi “Kürt açılımı” ile ABD ve İngiltere tarafından zor durumda bırakılması sonunda PKK (ve PYD) ile topyekûn savaşmak zorunda kalması, Ankara-Moskova yakınlaşmasında etkili oldu. Hele PKK-FETÖ ortaklığı ortaya çıkınca.
Erdoğan ABD, AB ve Avrupa Konseyi ile adeta çatışma halinde: Moskova (ve Putin) ile yakınlaşarak denge sağlamak çabasında. Ancak Türkiye gırtlağına kadar ABD ve Avrupa’nın siyasi, askeri, iktisadi, kültürel, sportif kurumlarının çok uzun yıllardan beri bir parçası olmuş.
Hangi AKP’li bugün çocuğunu eğitim için Rusya, Çin ya da Kırgızistan’a göndermek ister? Hiçbiri… O zaman Erdoğan-Putin yakınlaşmasının “altyapısı”, Batı ile “karşıt ilişkilerden” çok farklıdır.
Atatürk Türkiye’si Doğu ve Batı arasında bir denge kurmuştu: çağdaş ve uygar dünya neredeyse biz oradayız. “Yurtta barış, dünyada barış” diyerek, karşılıklı çıkarlarımızı korumak koşulu ile diyerek…
Türkiye’nin “Batı planlarını” Moskova ile dengeleyebilmesi için içerde, Atatürk Türkiye’sinin laik yapısına bağlı kalması gerekir. İslamcı bir yapılanmayı içerde esas aldığınızda Moskova ile Batı’yı dengeleme planı yürümez. Çünkü Türkiye FETÖ’den IŞİD’e kadar terör örgütlerinin tehdidinden kurtulamaz.
 
Aynen Reina olayında kimi çevrelerin, yılbaşı kutlamalarına karşı çıkıp mazeret aramaları yanlışında olduğu gibi…

Erol Manisalı
CUMHURİYET

Terör üreten ülke - ALİ SİRMEN

Türkiye, terörün yeryüzündeki en önde gelen hedeflerinden biri.
Yurdun dört bir yanında terör saldırıları birbirini izliyor. Daha Dolmabahçe saldırısının şokunu atlatmadan, Kayseri olayıyla karşılaşıyoruz, onun tartışması bitmeden yeni yılın ilk saatlerine İstanbul Ortaköy’de Reina saldırısı gerçekleşiyor.
Bütün sath-ı vatan artık terörün savaş alanıdır.
Kendine özgü bir tür olan terör savaşında cephe gerisi yoktur. Kışlalar kadar hastaneler, karakollar kadar okullar, ibadethaneler kadar gece kulüpleri de terörün hedefleridirler.
Kör terör hepsini, aynı kin ve nefretle vurur.
Zaten terörün amacı masumu vurmak, toplumu sindirmek veya birbirine düşürerek toplumsal istikrarsızlık, kargaşa yaratmak olduğundan, kurbanın masum olduğunu vurgulamanın da, masum kurbanın darbeyi yediği anla yok olduğu an arasındaki o çok kısa süre içinde zihninde şimşek gibi çakan “neden ben” sorusunun da bir anlamı yoktur.

***

Son saldırının hedefi saptanırken, bir taşla birkaç kuş vurulması amaçlanmıştır. Saldırının yılbaşına rastlaması, hem belirli bir yaşam biçimine hoşgörü gösterilmeyeceğinin ilanı, hem de her an, her yerde vurmaya hazır olduğunun hatırlatılmasıdır.
Ölenlerin çoğunluğunun yabancı uyruklu olmasının, turizmi zaten büyük darbeler yemiş olan Türkiye’nin gidilmeyecek ülkeler arasındaki pozisyonunun pekişmesini sağlayacak bir etken olduğu da sanırım hedef seçilirken düşünülmüştür.
Son eylemden sonra bir kez daha istihbarat ve güvenlik zafiyeti olup olmadığı tartışması gündeme gelmiştir.
Her ne kadar, olayın hemen ardından, terörden darbe üzerine darbe yemiş bir ülkenin başbakanı olan Binali Yıldırım’ın yaptığı “Terör bizi korkutamaz, biz terörü korkuturuz” açıklamasını, durumun ciddiyetiyle bağdaşmayan bir hafiflikte bulsam da, istihbarat ve güvenlik zaafı konularında eleştiri getirirken, yine de insaflı davranmak gerektiğini düşünüyorum.
Üstelik, sanıyorum ki üzerinde durulması gereken asıl önemli konu, toplumun terör üretip üretmediğidir.

***

Ne yazık ki bu soruya olumlu yanıt vermek mümkün değil.
2016 yılında, 15 -29 yaş geçleri arasında işsizlik oranında yüzde 30 ile OECD ülkeleri arasında birinci olan Türkiye hakkında, bu konuda 61 ülkede jenerasyonlar konusunda inceleme yapan kuşak araştırmacısı Evrim Kuran, Ayşe Arman ile yaptığı söyleşide bakın neler söylüyor:
“...Bir ülkede genç işsizliği bu kadar yüksek olursa ne olur? Kabloları bağlar, canlı bomba olur, illegal organizasyonlara, örgütlere katılır... Genç işsizliği her yerde tartışmasız bir biçimde bize artan suç oranları ve illegal eğilimler olarak geri dönüyor.” 

 
Hele hele bunlar, Milli Eğitimi’yle dindar ve KİNDAR kuşaklar yetiştirmeyi amaçlamış bir ülkenin gençleri olurlarsa.
Günümüz Türkiye’si ne yazık ki, terör örgütlerine ihtiyaç olmadan kin ve nefret üreten, nefret söylemleriyle gerilmiş, patlamaya hazır bir toplum haline gelmiştir.
Bu, iktidar ve azgın yandaşları tarafından ısmarlanmış bir nefrettir.
En tepeden ısmarlanan nefret olmayıp öfke bile olsa, bu, tabana doğru cehalet katsayısı ile çarpılarak büyüyüp mayalanmakta ve denetlenmesi güç, hatta imkânsız bir nefrete dönüşmektedir.
Nitekim, Reina saldırısı olmadan önce de toplum, kin ve nefret söylemleri, şiddet çağrılarıyla bezenmiş bir yılbaşı kutlaması tartışmasına boğazına kadar batmış durumdaydı.
Yılbaşı dışında da İstanbul’un ya da yurdun çeşitli yerlerinde, şimdilik öldürmeye varmamış olan, yaşam tarzına müdahalelere tanık olmadık mı?
Türkiye, terörü doğuran etkenleri bağrında barındırmakta, terör üreten ülke olmaya doğru hızla kaymakta.
En tehlikeli olan da işte bu.

Ali Sirmen
CUMHURİYET

Türkiye karanlığa gömülüyor - İZZETTİN ÖNDER

Keşke enerji üretimi yetersiz olsa idi de ülke bundan ötürü karanlıkta kalıyor olsa idi, hatta tam karanlığa gömülse idi. Ne hazindir ki, bu karanlık giderek yükselen güvenlik sorununun işaret ettiği ufukta beliren zoraki siyasal karanlıktır.

01.01.2017, saat 01:15,şimdilik 39 ölü ve dördü ağır olmak üzere 65 yaralı var. Sağ olsunlar, konsoloslukların yarım ağız olarak, ima edercesine de olsa verdikleri sinyallere rağmen, yetersiz önlemler nedeniyle yaşanan yılın ilk dehşet gecesi! Ertesi gün yine resmi ağızlar, eksik olmasınlar,  hepimizi rahatlatıcı şekilde(!), terörün kökünün kazınacağı ya da dökülen kanların yerde kalmayacağı veya yaşadıklarımızın terörün son çırpınışları olduğu şeklinde tipik politik ve geçiştirici ifadelerle yüreğimize su serptiler. Terör uzmanlarının bilinen yaklaşımlarına göre, her terör olayından kim yarar sağlıyorsa sebep ya da müsebbiple ilgili değerleme de ona göre yapılır. 11 Eylül olayının gölgesinde ABD Ortadoğu’ya yerleşti ise, olayın sebebi de bu sonucuna göre değerlendirilir. Bu mantık bizi Türkiye’de sıklaşan terör olaylarından kimin yarar sağlayacağı görüşüne götürüyorsa, Türkiye tam karanlığa gömülüyor ve daha da gömülecek demektir. Bu konuyu burada keserek daha farklı bir Yılbaşı yazısı ile biraz farklı alanda soluklanalım.

TV’lerdeki dizilerden oldukça devamlı ve kısmen de öğretici olanının “Arka Sokaklar” dizisi olduğunu düşünüyorum. 2016 yılının son bölümünde bu dizide çok hoş ve gerçeği yansıtıcı bir hikâye ekrana geldi. Bugün sizlerle bu dizinin son bölümünü paylaşmak istiyorum. Bilindiği gibi dizide, başkahraman olarak “Rıza Baba” bir üst düzey emniyet müdürüdür ve ekibi ile maceradan maceraya koşmaktadır. Sözünü ettiğim son macerada, geçmişte Rıza Baba’nın ceza vermiş olduğu ve bu cezayı bir türlü içine sindiremeden emniyet müfettişi olarak yükselmiş olan bir kişi, bu duygu ile Rıza Baba ve ekibinden intikam alma hırsı ile yanıp tutuşmaktadır. Müfettişlik makamını “işgal” etmiş olan bu kişi, Rıza Baba ve ekibinin dosyalarını teker teker inceleyerek ve ekipten casus ayarlama sahtekârlığı da yaparak, ekibin her bir elemanı hakkında suç delili bulmaya çalışmaktadır. Nitekim bir ekip elemanı için bulduğunu düşündüğü ufak bir delili ileri sürerek bu elemanı başka bir kente sürdürüyor. Dizideki rolü itibariyle, gerçekten vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmeyen ve hiçbir sahtekârlığa prim vermeyen bu kişi niçin açığa alındığını bir türlü anlayamamakta ve içine sindirememektedir.

Müfettişlik makamını işgal eden sahtekâr ruhlu ve fevkalade işini bilir müfettiş, üst düzeyde insanlarla para ve menfaat ilişkileri içinde işini sürdürerek daima ipin üzerinde kalmayı başarır. O kadar ki, Rıza Baba’yı pek kızdırdığı bir esnada tüm ekibin şiddetini üzerine çekerken, Rıza Baba’nın müdürü duruma müdahale edip araya girerek etrafı yatıştırır. Şef Rıza Babayı ikna ederken, “Rıza dikkat et, bu adam çok zekidir” der. Bunun üzerine Rıza Baba’nın yanıtı şu olur: “Müdürüm, sahtekâr ve zeki olmak başka, dürüst ve akıllı olmak başkadır”. Rıza Baba ve ekibi canla başla toplumun huzuru için mücadele ederken, haksız yere müfettişlik makamına yükselip, tüm ekipten intikam alarak işlerini yürütmeye çalışan müfettiş ise kumar oynamakta, sahtecilikle tomarla paraları zimmetine geçirmektedir. Durumunu gizlemek ve sahteciliğini sürdürebilmek için de müfettiş tedhiş yöntemi ile çevreyi sindirmeye çalışmaktadır. Sonuçta, senaryo gereği mutlaka Rıza Baba ve ekibi galip gelecek ve topluma hizmetlerini sürdürecektir, ama süreç esnasında topluma verdiği zararı zerre kadar düşünmeden ve intikam duygularının esiri olarak hareket eden bu zalim insan bir süre için de olsa, makamının yetkilerini istismar ederek faşizan hırsını sürdürebildi. O esnada açığa alınan insanlar ise niçin böyle bir muameleye maruz kaldıklarını dahi anlayamadan ruhen ve maddeten işkence görmüş oldular.

FETÖ operasyonları sürdürülürken, süreçle zerre kadar ilgisi olmadığı, hatta barış imzacısı dahi olmadığı halde genç yaşta üniversitedeki işinden alınan yetişmiş elemanlara bu işlemi reva görenler, onu jurnallayan tatminsiz zavallılardır. Nasıl oluyor da böyle ruhlar zamanın bir boyutunda ortaya çıkıyor ve nahak yere insanları işinden etmekle kalmıyor, aynı zamanda da, Hitler’in Alman toplumuna yaptığı gibi, topluma inanılmaz ve telafisi olanaksız zararlar verebiliyor! Bu nasıl bir tatminsiz çocukluk döneminin ileri yaşlardaki yansımasıdır ki, bir meslektaşa, bir insana, ve daha da önemli olarak tüm topluma böylesi zarar vermede en ufak bir beis görülmemekte, hiçbir pişmanlık duygusu dahi yaşanmamaktadır. Bu durum salt üniversite için söz konusu olmayıp, öğretmenler ve kamu çalışanlarının büyük bölümü için de söz konusudur. Habis örgüt ya da örgütlerle hiçbir bağlantısı olmadan, ciddi bir kamu yönetimine yakışır şekilde durum araştırması dahi yapılmadan açığa alınan bir kamu görevlisi göreve iade edilse dahi, toplumun karşısına bir daha nasıl, hangi psikoloji ile çıkar, bu insanda çalışma azmi ve arzusu kalır mı? Bu insan içinden geçirmez mi ki, FETÖ ile işbirliği yaparak bu toplumda kim ya da hangi grup şu topluma en büyük zararı vermiştir?
İnsana yakışır düzen yaşamının vereceği sevgi, barış ve dostlukla birbirimize kenetleneceğimiz mutlu günlerin yakın olduğu inancıyla Mutlu Yıllar, güzel günler!  

İzzettin Önder
SOL

İşte düzeniniz: Reina katliamı - İLKER BELEK

Reina katliamı emperyalizmin en yüksek aşamasıdır.

Sovyetler Birliği’ni çökertmek üzere yaratılıp, kullanılan İslamcı terörün geldiği noktadır.
Bunların kökü Afganistan’ı “kurtarmak” planıyla yaratılan Taliban’dır. Finansörü Suudi krallığı, eğiticisi CIA idi. Şimdi Afganistan dünyanın en karanlık köşesi.
Arkasından Yeşil Kuşak projesi geldi. Hedef yine sosyalizmdi. 12 Eylül bu projenin bileşeniydi. Bizde siyasal İslam’ı darbeciler örgütledi.
Sonra Yugoslavya’nın NATO uçakları marifetiyle parçalanması, cihadist yapıların Kosova’ya, Hırvatistan’a sokulması. Arkasından 1. ve 2. Irak işgalleri. Burada IŞİD’in ortaya çıkarılması. AKP’nin iktidara oturtulması. Arap Baharı ile Libya’nın cihatçı çetelere teslim edilmesi, ardından katillerin Suriye’ye taşınması…
Bugün siyasal İslam emperyalist bir proje olarak dünyayı terörize etmenin en kullanışlı aracıdır. Yaratılan kaos güvenlikçi rejimlerin inşası için değerlendiriliyor. Halklar bir tür sıkıyönetim halinde yönetiliyor. Emperyalist merkezlerde yükselen ırkçılık sermaye rejiminin temelini güçlendiren işlev görüyor.

*****
Reina AKP’nin eseridir. Daha bir kaç gün önce Rus büyükelçi aynı zemin üzerinde öldürülmüştü. Halep’te katliam var diye yaygara koparan ikiyüzlüler Rus büyükelçiliğinin önüne gerici tabanlarını salmışlardı. Sonra içlerinden birisi çıktı canlı yayında cinayet işledi.
Aynı provokasyonu yılbaşı nedeniyle de hayata geçirdiler. Gazeteleri, dernekleri yeni yılı kutlayanlara şiddet kullanılması yönünde propaganda yaptılar. Sokaklarda katliamın temsilini gerçekleştirdiler. İktidar seyretmekle yetindi. Seyretmek ne kelime Diyanetleri kutlamanın dine aykırı olduğu yönünde hutbe bile okuttu.
Her vesileyle dini kaşıyorlar, dinci tabanı kıştırtıyorlar.
Büyükelçi suikastı sonrasında da yazdığım gibi, İslamcı örgütlerin bu gibi işler için artık herhangi bir büyük güç tarafından yönlendirilmesi gerekmiyor. Nasıl ki Afganistan’da Taliban zamanla Amerika’nın kontrolünden çıkarak, kendi vizyonuyla hareket kabiliyeti kazandıysa, bizde de şimdi bu süreç yaşanıyor.

*****
Cihatçı terörün sorumlusu bütün bileşenleriyle gericiliktir. Ama bu kadar değil.
Daha dün gibi, Türkiye’de laiklik tehlikede değil diyen CHP’dir.
Türbanı basit bir bireysel tercih olayı zannedip, gericilerle özgürlük eylemleri düzenleyen “solcu”lardır.
Şeriatçıları milletvekili yapmakta beis görmeyen Kürt hareketi ve bu gericiliği sineye çekerek O’na destek verenlerdir.
Bütün bu olup bitenlerin üzerine başkanlık tüyünü dikmek üzere AKP’nin dümen suyunda hareket eden MHP’dir.
IŞİD’i birkaç sinirli çocuk olarak meşrulaştıranlardır.
Nusra ile, Putin’in ricasıyla O’nu Halep’i terk etmek üzere ikna edebilecek kadar yakınlaşmış iktidar güçleridir.
AKP’yi 2002’de tepemize oturtan emperyalizmdir.

*****
Böyle olduğu için bugün Reina, vb katliamlar düzen sorununa işaret eder.
Şüphesiz cihatçı terörü bitirmek için eğitimin laikleştirilmesi, tarikatların kapatılması, AKP’den iktidar mührünün alınması gerekir.
Ancak eğer Yeşil Kuşak, Büyük Ortadoğu, Arap Baharı; üst merkezlerde planlanarak hayata geçirilmiş paylaşım projeleriyse, yukarıdaki somut müdahalelerin emperyalizm gerçekliği içinde hayata geçirilemeyeceği de kabul edilmek zorundadır.
Tersinden bakalım: Kim eğitimi laikleştirecek, cemaatleri kapatacak… ?
Laiklik konusunda hiçbir derdi kalmamış, muhafazakar Ekmeleddin’i vatandaşa ekmek diye pazarlayan, Yenikapı’da ruh çağıran, Türkiye’yi teröre teslim etmiş AKP’ye terörle mücadele vesilesiyle her tür desteği vereceğini beyan eden CHP mi ?
Akıllı, vicdanlı ve namuslu olmak gerekiyor.

*****
Kapitalist sistemin vahşiliğinin ve çaresizliğinin kanıtı İslamcı terördür. Sosyalizmi yıkmak üzere geliştirilen çare, şimdi insanlığın başının belası, Türkiye de bu belanın yuvalandığı mekandır.
Bu mekan bir NATO üyesidir, AB’nin burnunun dibindedir, Türkiye bu haliyle o düzenin elinde her tür riske açıktır.
Yaşananların gösterdiği, kurtuluşun sosyalizm mücadelesinde olduğudur.

İlker Belek
SOL

Laik kimlik kıyımı: Reina - TAYFUN ATAY

Gezi, bir çığlıktı.
Yaşam biçimlerini yitirme kaygısı duyan on milyonlarca insanın, bunun sorumlusu saydıkları bir iktidara karşı canhıraş çırpınışla attıkları bir çığlık...

Memleketi “Hisseli Dinbazlıklar Kumpanyası”na çevirmiş hoyrat, acımasız, kendinden başka herkese düşman bir iktidara karşı atılmış çığlık...
Reina ise bir kıyım.
Gezi’de on milyonlar halinde “Beni duyun, anlayın” diyen, ama karşılığında komplo, provokasyon, darbeye davetiye diye lânetlenen o çığlığın kıyımı... 

***

Gezi olayları başladığında muhafazakâr kesime yakınlığıyla bilinen psikatrist Prof. Dr. Erol Göka bir gazeteye verdiği röportajda çarpıcı bir yorumla Gezi’yi “laik kimliğin feryadı” olarak tanımlamıştı.
Çok doğruydu.
Ama muhafazakâr camia içerisinden dahi Gezi olaylarının ilk günlerinde kendisini gösteren böylesi “akil” sesler, sokağa dökülenleri topyekûn kriminal addeden, “çapulcu” diye lânetleyen ve terörle irtibat ve “iltisak” içinde sayan irade tarafından duyulmaz kılındı.
Hele ki 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Gezi için, bırakın böyle bir hayat isyanı, çığlığı, feryadı demeyi, sosyolojik mahiyette bir kelime etmek bile imkânsızlaştı. O, 15 Temmuz’a giden yolda ilk “prova” sayılır oldu.
Hâlbuki Göka haklıydı. Gezi, bir feryattı. Ve o feryat kaale alınmadığı, bastırıldığı, ezildiği için bugün Reina’ya gelmiş bulunuyoruz!.. 

***

İstemeye istemeye bu yazıyı kaleme alırken bir yandan da ekrandaki
zevat/zerzevatın Reina katliamına ilişkin yine “Suriye faktörü”, “dış-güçlerin oyunu”, “uluslararası- terör”, “emperyalist-komplo” vb. retorik üzerinden sakız çiğnemeyi sürdürdüklerini duyuyorum. Elimdeki kalemi ekrana fırlatasım geliyor.
Gezi’de de böyle yaptılar. “İçeri”de her şey güllük gülistanlık, sütliman, balkaymaktı çünkü!.. Huzurumuzu bozmak isteyen, ülkenin kalkınmasını, büyümesini, güçlenmesini istemeyen ve “Yeni Türkiye”yi çekemeyenlerin bir tezgâhı idi o...
Şimdi de aynı ya da benzeri teraneleri sıralayıp ardından ölenlere rahmet, yaralılara acil şifa temenni ediyorlar.
Sanki günlerdir Yılbaşı’nı “Noel” adı altında “cadılaştırıp” bir yeni yıla neşe, sevinç ve eğlenceyle girmek isteyenler için cadı kazanları kaynatmadılar!
“Noel” diye diye Yılbaşı’nı günah, haram, necis, lânet ve evet, en resmi ağızlardan “gayri meşru” ilan etmediler!
Billboardlarda “Noel Baba” yumruklayıp meydanlarda onun kafasına silah dayamadılar!..
Daha ne olsun, böyle “mümbit” bir iklimde cihadi-selefi teröre ne kalır ki...
“Yarabbi Şükür” demekten başka?! 

***

Gelelim Diyanet’e...
Başkan Mehmet Görmez, katliamın ardından haber olarak önümüze sürülen beyanatında diyor ki:
“Bir pazar veya mabette yapılmasıyla bir eğlence yerinde yapılmasının herhangi bir farkı yok. Bu, bir vahşettir, dehşettir, cinayettir ve katliamdır.”
Tebrik ediyorum Sayın Başkan!..
Ama esefle de dönün bir de iki gün önceki Kurumunuz hutbesine bakın diyorum!..
Ne deniyordu orada:
“Unutmayalım ki ömür sermayesinden geçen bir yılın sonunda kendini ve yaratılış gayesini unutarak değerlerimizle örtüşmeyen, insan hayatına katkısı olmayan gayri meşru tutum ve davranışlar sergilemek bir mümine asla yakışmaz.”
Sayın Başkan, keşke bu kadar rahat ve hesapsızca “gayri meşru” ilan ettiğiniz bu tutum ve davranışları kendi yaşam tercihleri doğrultusunda sürdürenlere karşı bir “mümin”e neyin yakışıp yakışmayacağına da hiç olmazsa açıklık getirseydiniz orada...
Ki ortalık belki bu kadar başıboş kalmazdı!..

Tayfun Atay / CUMHURİYET