OLAYLAR:
- 1402 - Ankara Savaşı: Osmanlı İmparatorluğu Sultanı Yıldırım Bayezid ile Büyük Timur İmparatorluğu Sultanı Timur arasında, Ankara'nın Çubuk Ovası'nda yapılan savaş, Timur'un zaferiyle sonuçlandı.
- 1871 - Britanya Kolumbiyası, Kanada Federasyonu'na katıldı.
- 1881 - Amerika Birleşik Devletleri ordularına karşı savaşan son Yerli Kabile Şefi olan Sioux Kabilesi lideri Oturan Boğa teslim oldu.
- 1891- Bulgaristan Sosyal Demokrat İşçi Partisi kuruldu.
- 1903 - Ford ilk arabasını üretti.
- 1916 - I. Dünya Savaşı: Rus askerleri Osmanlı İmparatorluğu'nun Gümüşhane kentini işgal etti.
- 1921 - New York ile San Francisco arasında hava yolu ile posta servisi başladı.
- 1922- Mustafa Kemal’in Başkomutanlığı, süresiz olarak uzatıldı. Bu dördüncü ve son uzatma oldu.
- 1931- Mustafa Kemal “Köylü hepimizin velinimetidir” dedi.
- 1936 - Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı.
- 1940 - Danimarka, Birleşmiş Milletler'den ayrıldı.
- 1944 - II. Dünya Savaşı: Adolf Hitler'e, Alman Ordusu'ndan bir Albay'ın (Claus von Stauffenberg) önderliğinde, başarısız olarak sona eren bir suikast girişimi gerçekleştirildi.
- 1948 - Millet Partisi kuruldu.
- 1949 - İsrail ve Suriye, 19 ay süren savaşın ardından barış antlaşması imzaladı.
- 1951 - Ürdün Kralı I. Abdullah, Cuma namazı sırasında bir Filistinli tarafından öldürüldü.
- 1951 - İstanbul’da şiddetli yağış 7 kişinin ölümüne, 1000 evin sular altında kalmasına, 2,5 milyon lira maddi zarara yol açtı.
- 1955- Polis, Cumhuriyet Halk Partisi İsparta İl Kongresini dağıttı. Genel Sekreter Kasım Gülek kürsüden indirildi.
- 1961- Korgeneral Cemal Madanoğlu , “Senatör olmak için ihtilal yapmadık” dedi. Milli Birlik Komitesi, Madanoğlu’nun istifasını kabul etti.
- 1962- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, “Ordu, kendi sahasına çekilme gayesi içinde” dedi.
- 1964 - Vietnam Savaşı: Vietkong askeri birlikleri, Vietnam'ın güneyinde Mekong Deltası'ndaki Cái Bè Bölgesi'ne saldırdı: 11 Güney Vietnam'lı askeri personel ile 30'u çocuk 40 sivili öldürdü.
- 1965 - Moskova'ya yaptığı ziyaretten dönen Başbakan Suat Hayri Ürgüplü, Sovyetler Birliği'nin Türkiye'ye ekonomik yardımda bulunacağını açıkladı.
- 1968- İstanbul’daki öğrenci örgütleri Beyazıt’ta “Amerika ve Emperyalizmi Protesto Mitingi” düzenledi. Mitingde Prof.İdris Küçükömer, Çetin Altan, Harun Karadeniz, Kazım Kolcuoğlu, Osman S.Arolat ve Fahri Aral birer konuşma yaptı.
- 1969 - Tarihte ilk kez insanlı bir uzay aracı, Ay'a ulaştı. Apollo 11 Ay yüzeyine indi. Astronot Neil Armstrong da Ay'a ilk ayak basan insan oldu.
- 1971- Anayasa Mahkemesi 1961 yılında kurulan Türkiye İşçi Partisi’ni (TİP) kapatma kararı aldı. Gerekçe: 1970’deki 4.Büyük Kongre’de “Doğuda Kürt halkının yaşadığı, hakim sınıfların baskı-terör-asimilasyon uyguladığı” vb. kararların alınması.
- 1972- 500 bininci işçi törenle Almanya’ya gönderildi.
- 1973 – Filistinli militanlar, Amsterdam’dan Japonya’ya giden Japon havayollarına ait bir yolcu uçağını kaçırarak Dubai’ye indirdiler.
- 1974- Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs’ta. Denizden Girne ve Larnaka sahillerine çıkartma yapılırken paraşüt birlikleri Girne ve Lefkoşe’ye indi. Bu sabah saat 7.00’den itibaren aralarında İstanbul, Ankara ve İzmir’in de bulunduğu 14 ilde sıkı yönetim ilan edildi. Türk-İş harekat nedeniyle grevlerin durdurulduğunu açıkladı.
- 1975 - Ege Ordusu kuruldu ve Orgeneral Turgut Sunalp, Ege Ordusu Komutanlığı'na getirildi.
- 1976- İstanbul’da Cağaloğlu ve Beyoğlu’nda polislerce 24 kitapçıya yapılan polis baskınlarında 22 yayınevi sahibi-kitap satıcısı bir süre gözaltına alınıp bırakıldı, 2.100 adet kitaba “haklarında toplatma kararı var” gerekçesiyle el konuldu.
- 1976 - Viking 1, 11 ay süren yolculuktan sonra Mars'a kondu ve Dünya'ya fotoğraflar aktarmaya başladı.
- 1977- Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi ikinci Milliyetçi Cephe (MC) hükümeti konusunda anlaştı.
- 1978- Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ile Bülent Ecevit hükümeti arasında “toplumsal anlaşma” imzalandı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK bu anlaşmaya katılmadı, bu tür biçimsel anlaşmaların kağıt üzerinde kalmaya mahkum olduğunu açıkladı.
- 1979- Nikaragua’da Başkan Somoza’nın ardılı Urcuyo’nun da ülkeden kaçışının ardından Sandinista’lar başkent Managua’ya girmeye başladı.
- 1979 - Nakliyat-İş Topkapı’daki tüm nakliye ambarlarında grev kararı aldı, NAKO grevi de sürüyor.
- 1979 - İlerici Kadınlar Derneği’nin (İKD) kapatılmasına karşı sendika ve gençlik örgütlerinden kadınlar İzmir’den Ankara’ya doğru “İlerici Kadın Hareketi Durdurulamaz” yürüyüşü başlattı. Geceyi Aliağa’da geçiren kadınlar daha sonra Balıkesir’e doğru yürümeye devam etti.
- 1980 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, üye ülkelerin Kudüs'ü, İsrail'in başkenti olarak tanımamaları gerektiğine 14-0 oyla karar verdi.
- 1980 - İstanbul Fikirtepe Eğitim Enstitüsü Müdür Yardımcısı ve Türkçe öğretmeni TÖB-DER üyesi Süleyman Nuri Özer akşam Küçükyalı’daki evine gelen 2 ülkücünün silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
- 1983- 2. Dünya Ermenileri Kongresi Lozan’da başladı.
- 1984 - Penthouse dergisi çıplak fotoğraflarını yayımlayınca, Miss America yarışması yetkilileri, Vanessa Williams'tan tacını iade etmesini istedi.
- 1988- DEVA’da işten çıkarılan 5 işçinin işe iadesi ve yeni işçi çıkarılmaması için Petrol-İş üyesi işçilerin başlattığı direniş sürüyoŕ.
- 1989- Şırnak’ta 4 köyden 5 bin kişi “köy dışına çıkma yasağı”nı protesto için 1 haftadır Uludere karayolu kenarında yatıyor.
- 1989 - Aralarında Turgut Kazan, TİP eski genel başkanı M.Ali Aybar’ın da bulunduğu İstanbul Barosu’na kayıtlı 100 kadar avukat Sağmalcılar Cezaevi’ne “üst aranmaksızın girme” girişiminde bulundu, cezaevi idaresi izin vermedi.
- 1990- İlhan Selçuk ve Prof.Ali Gitmez Cumhuriyet Gazetesi’ndeki makalelerinde “Cumhurbaşkanı Özal’a hakaret”ten ifade verdi.
- 1991- Yargıtay kararıyla açılan DİSK 11 yıl aradan sonra ilk yönetim kurulu toplantısını İstanbul’da yaptı.
- 1991 - Temmuz memur maaş zammını yetersiz bulan 200 kadar Maliye çalışanı Cağaloğlu’nda alkışlı protesto yaptı.
- 1991 - Yılmaz Güney’in eşi Fatoş Güney 10 yıl aradan sonra Fransa’dan Türkiye’ye döndü.
- 1992- Tarabya’daki evinden ayrıldıktan sonra bir daha kendisinden haber alınamayan Hasan Gülünay’ın, TKP/ ML- TİKKO operasyonu kapsamında Artvin Şavşat’ta gözaltında yaşamını yitiren Ali Ekber Atmaca’nın üzerinde kimliği çıktığı bildirildi. 22 Temmuz’da işyerini telefonla arayan ve TEM’de polis olduğunu söyleyen bir kişi Gülünay’ın gözaltına alındığını söylediği açıklandı.
- 1992 - İstanbul Pendik Güzelyalı’da polisle girdiği silahlı çatışmada, TKP/ML militanı Emre Bilgin öldürüldü.
- 1993- Sağlık çalışanları İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana’da düşük memur zammını protesto etti.
- 1994- Türk-İş, Hak-İş ve DİSK ile kamu çalışanları ve çeşitli demokratik örgütlerin oluşturduğu platformun öncülük ettiği “İş durdurma eylemi” bütün yurtta binlerce işçi ve memurun katılımıyla yapıldı. Eylemde memura yapılması düşünülen 220 bin liralık komik zam protesto edildi. Başta Zonguldak’taki 25 bin maden işçisi olmak üzere tüm illerde ve bazı ilçelerdeki eylemlerde hükümet istifaya çağırıldı. Polis, Başbakan Çiller’in “Cop kullanılmaması” talimatına genelde uydu. İstanbul’da Aksaray ve Kartal’daki yürüyüşler olaysız biterken Cevizli ve Gülsuyu’nda polis müdahale etti.
- 1994 - Dersim Nazımiye Kıl Köyü karakolunu basan TİKKO mensuplarından Ali Doğan (1972- Dersim) ve Sevim Aytekin (1973- Dersim) öldürüldü.
- 1995- TKP/ML- TMLGB Elazığ İl sorumlusu olduğu açıklanan Sinan Demirbaş’ın (1971- Ovacık), yoklama kaçağı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınarak götürüldüğü 1800 Evler Polis Karakolu’nda yaşamını yitirdiği bildirildi.
- 1995 - İşe iadeleri için 67 gündür direnen Eminönü Belediyesi işçilerinden 4’ü ile Genel-İş 7 no’lu Şube Başkanı Erol Ekici ve Şube Mali Sekreteri Sami Yiğit açlık grevine başladı.
- 1996 - İspanya: ETA bir havaalanına bomba attı; 35 kişi öldü.
- 1996 - Cezaevlerinde 63.gününe giren ölüm oruçlarında tutuklu-hükümlüler tek başlarına hareket edemez duruma geldi. Ankara’da ÖDP’de toplanıp DYP Kongresi’nin de yapıldığı Yüksel Caddesi’ne yürüyen 150 ölüm tutuklu-hükümlü yakınından 134’ü dövülerek gözaltına alındı.
- 1997- Antalya’da 16 saat süren orman yangınında 222 bin ağaç yandı.
- 1997 - Avrupa Birliği’nin Rum kesimiyle tam üyelik görüşmelerine karşılık Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında ortak savunma doktrini oluşturulacağı yönünde ortak deklarasyon yayımlandı.
- 1999- SES/Aksaray Şb. ile TÜMTİS üyeleri Sosyal Güvenlik ve Uluslararası Tahkim yasa tasarılarını protesto etti.
- 2000- ÇYDD’nin nükleer santrallara karşı topladığı 73 bin imza Başbakanlığa gönderildi.
- 2000- İstanbul Üniversitesi öğrencileri Merkez Kampüs’te YÖK’ü protesto etti.
- 2001 – Londra Borsası halka açıldı.
- 2001 - İtalya/Cenova’daki G-8 Zirvesi protestolarının ilk gününde bir jipe yangın tüpü fırlatan bir genç, jandarmanın araç içinden açtığı ateşle başından vurularak hayatını kaybetti.
- 2001 - ÖDP’nin düzenlediği “Toprağına, suyuna, yarınına sahip çık” yürüyüşü Tekirdağ/Saray’da başladı, Edirne/Çiftlikköy’de sona erecek.
- 2001 - “Sosyal Ekolojist Dönüşüm Grubu” üyesi 50 kişi G-8 Zirvesi’ne karşı yaptıkları “Nuh II ” gemisiyle Galatasaray’dan Odakule’ye yürüdü.
- 2002 - Lima'daki (Peru) bir diskotekte çıkan yangında 25 kişi öldü.
- 2005- DİSK/ Nakliyat-İş’e üye oldukları için Coca-Cola dağıtımcısı Trakya Nakliyat’tan atılan 110 işçi Coca-Cola Dudullu’yu işgal etti.
- 2005 - Kanada, aynı cinsler arasında evliliğe izin veren dördüncü ülke oldu.
- 2006- Irak Kürdistan Bölge Başkanı Mesut Barzani, Kürdistan Halkının büyük bir bölümünün dininin İslam olduğunu söyledi.
- 2007- İsrail, Gazze Şeridi’nin Hamas’ın eline geçmesinin ardından Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas’ı desteklemek amacıyla cezaevindeki FHKC liderlerinden Abdülrahim Malluh’un da yer aldığı 255 El Fetih yanlısı tutukluyu serbest bıraktı.
- 2008- Elektrik, su ve doğalgaz zamları, Okmeydanı’nda Temel Haklar Derneği üyelerince düzenlenen yürüyüşle protesto edildi.
- 2008 - İstanbul Halkevi üyeleri, Ergenekon soruşturma sürecini protesto için Beyoğlu’ndaki Halkevi binasından G.Saray’a yürüdü.
- 2009 – 2. Ergenekon davasında emekli orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon’un da aralarında bulunduğu 56 sanığın yargılanmasına başlandı. Kayıp yakınları ve İHD üyeleri sanıkların kayıplar ve faili meçhul cinayetlerle ilgili de yargılanmasını istedi.
- 2010- DİSK Kurucu Genel Başkanı Kemal Türkler’in öldürülmesine ilişkin dava yeniden başladı. Yargıtay’ın sanık Ünal Osmanağaoğlu hakkındaki beraat kararını bozmasının ardından başlayan dava 1 Aralık 2010’da zaman aşımı gerekçesiyle düşürüldü.
- 2011- Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde işine son verildiği için Hastane bahçesinde 8 gündür tek başına direnen Dev Sağlık-İş üyesi Güllü Hanoğlu’na destek için Dev Sağlık-İş’ten bir grup 24 saatlik nöbete başladı.
- 2012- ABD’nin Colorado eyaletinde ”Batman” filminin galasında silahlı bir saldırganın seyircilerin üzerine ateş açması sonucu 12 kişi öldü, 58 kişi yaralandı.
- 2013- Direnişte tanışan çiftin Gezi Parkı’nda düğün yapma çağrısına gelenler tazyikli su, gaz ve plastik mermi ile dağıtıldı.
- 2013 - Cevizli Tekel Fabrikası arazisinin İstanbul Şehir Üniversitesi’ne 49 yıllığına tahsisi protesto edildi.
- 2015 - Suruç saldırısı: Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde düzenlenen bombalı intihar saldırısında 34 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.
- 2016- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bakanlar Kurulu toplantısından sonra MGK kararlarını açıkladı. Tüm ülkede 3 aylığına OHAL ilan edildi.
- 2016 - Milli Savunma Bakanlığınca askeri yargıda görevli tüm askeri hakimler hakkında soruşturma başlatıldı,bu kapsamda 262 askeri hakim ve savcı görevden uzaklaştırıldı.
DOĞUMLAR - ÖLÜMLER
- MÖ 356 - Büyük İskender, doğdu. Makedonya Kralı ve tarihteki en büyük İmparatoru (ö. MÖ 323)
- 1514 - György Dózsa, Macar savaşçı (d. 1470)
- 1785 - II. Mahmut, doğdu. Osmanlı'nın 30. Padişahı (ö. 1839)
- 1793 - Bruni d'Entrecasteaux, Fransız denizci (d. 1737)
- 1816 - Gavrila Derjavin, Rus şair ve devlet adamı (d. 1743)
- 1822 - Gregor Mendel, doğdu. Avusturyalı bilim adamı ve rahip (ö. 1884)
- 1847 - Max Liebermann, doğdu. Alman ressam ve grafik sanatçısı (ö. 1935
- 1866 - Bernhard Riemann, Alman matematikçi (d. 1826)
- 1873 - Alberto Santos-Dumont, doğdu. Brezilyalı havacı (ö. 1932)
- 1901 - Vehbi Koç, doğdu. Türk sanayici ve iş adamı (ö. 1996)
- 1912 - Andrew Lang, antropoloji alanında çalışmalar yapmış, İskoç asıllı, şiir, roman ve hikâye yazarı (d. 1844)
- 1916 - Temel Karamahmut, doğdu. Türk sinema filmi yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 1963)
- 1922 - Andrey Markov, Rus matematikçi (d. 1856)
- 1923 - Pancho Villa, Meksikalı devrimci, asi ve general (d. 1878)
- 1925 - Jacques Delors,doğdu. Fransız iktisatçı ve siyasetçi
- 1925 - Frantz Fanon,doğdu. Fransız düşünür (ö. 1961)
- 1926 - Feliks Dzerjinski, SSCB'li Bolşevik önder ve ilk istihbarat servisi Çeka'nın kurucusu (d. 1877)
- 1927 - Lüdmila Alekseyeva, doğdu. Rus yazar, tarihçi ve insan hakları aktivisti (ö. 2018)
- 1934 - Aliki Vuyuklaki, doğdu. Yunan aktris (ö. 1996)
- 1937 - Guglielmo Marconi, İtalyan kâşif ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1874)
- 1938 - Deniz Baykal, doğdu. Türk avukat, siyasetçi ve CHP eski Genel Başkanı
- 1938 - Natalie Wood, doğdu. Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1981)
- 1942 - Aysan Sümercan, doğdu. Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
- 1945 - Paul Valéry, Fransız yazar ve şair (d. 1871)
- 1948 - Carlos Santana,doğdu. Meksikalı müzisyen
- 1955 - Kalust Sarkis Gülbenkyan, Ermeni asıllı Osmanlı Devleti vatandaşı iş adamı (d. 1869)
- 1957 - Donna Dixon,doğdu. Amerikalı oyuncu
- 1959 - Musahipzade Celal, Türk oyun yazarı (d. 1868)
- 1964 - Melda Onur, doğdu. Türk gazeteci ve siyasetçi
- 1967- Ressam Fikret Mualla 64 yaşında Paris’te öldü.
- 1969 - Josh Holloway, doğdu. Amerikalı oyuncu
- 1973 - Bruce Lee, Çin asıllı Amerikalı aktör ve dövüş sanatları eğitmeni (d. 1940)
- 1973 -Robert Smithson (2 Ocak 1938; Rutherford, New Jersey - 20 Temmuz 1973), Amerikalı arazi sanatçısı. Jeoloji, kristallografi, endüstriyel atıklar ve bilimkurgu gibi alanlarda da çalışan bir sanatçı. 1960'larda modüler birimleri ile çoğunlukla kristal yüzeyleri anımsatan minimalist çelik heykelleri ile dikkat çekti. Sonraki işlerinde özellikle yere atma ve dökme gibi işlemleri işin içine katarak yer çekimi kavramıyla uğraşan heykeller yaptı. 1970 Nisan'ında Utah'taki Büyük Tuz Gölü'nün kuzeydoğu kıyısına en ünlü eseri olan Spiral Mendirek'i ('Spiral Jetty') inşa etti. 'Spiral Jetty' dağınık kayalık bir alandır, kendi etrafında sarmalanmış ve bir çıkmazla sonlanmıştır. Mevsim değişimlerine karşı şaşırtıcı derecede duyarlıdır. Su yosunlarının miktarına ve değişen tuz tabakalarına maruz kalan kayalara bağlı olarak su renk değiştirir. 20 Temmuz 1973'te çevrenin keşfini yapmak üzere profesyonel bir fotoğrafçı ile birlikte havalanan Smithson'un uçağı düştü, içindeki üç kişi de öldü. Otuzbeş yaşında hayatını kaybeden sanatçının yarım kalan işi Amarillo Ramp'i eşi Nancy Holt tamamladı.
- 1975 - Judy Greer, doğdu. Amerikalı oyuncu
- 1980 - Gisele Bündchen, doğdu. Brezilyalı model
- 1992 - Mahmut Türkmenoğlu, Türk siyasetçi (d. 1933)
- 1993 - Atınç Nukan, doğdu. Türk futbolcu
- 1994 - Paul Delvaux, Belçikalı gerçeküstücü ressam (d. 1897)
- 1995 - Marksist iktisat kuramcısı,Troçkist hareketin ve 4.Enternasyonal’ın etkin ismi Ernest Mandel hayata veda etti.
- 2004 - Kamuran Gürün, Türk diplomat (d. 1924)
- 2005 - Hulki Saner, Türk senarist, yönetmen ve film yapımcısı (d. 1925)
- 2009 - Vedat Okyar, Türk futbolcu, spor yazarı ve yorumcu (d. 1945)
- 2013 - Pierre Fabre, Fransız iş adamı ve kozmetikçi (d. 1926)
- 2013 - Helen Thomas, Amerikalı gazeteci ve muhabir (d. 1920)
- 2014 - Klaus Schmidt, Alman arkeolog (d. 1953)
- 2017 - Marco Aurélio Garcia, Brezilyalı siyasetçi ve akademisyen (d. 1941)
- 2017 - Sezer Sezin, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1929)
- 2019 - Ilaria Occhini, İtalyan oyuncu (d. 1934)
- 2020 - Viktor Çijikov, Rus çizer (d. 1935)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder