OLAYLAR:
- 1784 - Türkiye'nin Erzincan ilinde meydana gelen depremde, 5 bin kişi hayatını kaybetti.
- 1821 - Mora İsyanı sırasında Monemvasia şehrini ele geçiren Yunanlar, 3.000 Türk'ü katlettiler.
- 1829 - William Austin Burt, daktilonun ilk hali olan tipografi makinesini icat etti.
- 1881 - Dünyanın en eski spor federasyonu olan Uluslararası Jimnastik Federasyonu, Belçika'nın Liège kentinde kuruldu.
- 1888- Enternasyonal, ilk kez Fransa’nın Lille şehrinde işçiler tarafından söylendi. Sözleri Paris Komünarı şair Eugene Pottier tarafından yazılan marşın bestesi, fabrika işçisi Pierre Degeyter’in.
- 1894 - Japon güçleri Seul Kraliyet Sarayı'nı işgal etti ve Kore Kralı'nı tahttan indirdi.
- 1903 - Ford şirketi, ürettiği ilk arabanın satışını yaptı.
- 1909- Gazeteci Hasan Fehmi, İttihat ve Terakki aleyhindeki yazıları Serbesti Gazetesi’nde yayınlandıktan sonra vuruldu.
- 1911 - İstanbul'da, Aksaray Yeşil Tulumba'da çıkan büyük yangında yaklaşık 300 ev hasar gördü.
- 1911 - Mimar Muzaffer Bey'in eseri olan Hürriyet-i Ebediye Tepesi açıldı.
- https://lcivelekoglu.blogspot.com/2017/03/26-mart-96-yil-once-bugun-mimar.html
- 1919 - Erzurum Kongresi başladı. Mustafa Kemal Erzurum Kongresi’ne başkan seçildi.
- 1926 - Fox Film Şirketi, film şeridi üzerine ses kaydını mümkün kılan "Movietone" ses sisteminin patentini satın aldı.
- 1929 - İtalya'da faşist Hükûmet, yabancı sözcüklerin kullanımını yasakladı.
- 1932 - Alman mimar Hermann Jansen'in, Ankara için hazırladığı Jansen planı olarak adlandırılan nazım planı onaylandı.
- 1939 - Hatay Meclisi'nin, 29 Haziran 1939'da aldığı Türkiye'ye katılma kararının ardından, Fransız Kuvvetleri Hatay Devleti'ni terk etti.
- 1942 – Bulgar komünist şair Nikola Vaptsarov (d. 1909) BKP Merkez Komitesi sekreteri Anton İvanov, Peter Bogdanov, Atanas Romanov, Anton Popov ve Georgi Minçev’le birlikte kurşuna dizilerek idam edildi.
- 1948- İstanbul Cezaevi’nde çıkan isyan mahkumların üzerine ateş açılarak bastırıldı: 1 ölü, 20 yaralı.
- 1951- II. Dünya savaşından sonra ihanetle suçlanan Fransız devlet adamı Mareşal Petain, 95 yaşında hapishanedeyken öldü.
- 1951 - Paris Antlaşması yürürlüğe girdi.
- 1952 - Mısır'da Cemal Abdünnasır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi, Kral Faruk'u devirdi ve monarşiye son verdi.
- 1953- Vicdan ve Toplanma Hürriyetinin Korunması Kanunu çıktı. Bu kanunla, dinin siyasal amaçlar için kullanılmasının önlenmesi amaçlandığı ileri sürüldü.
- 1960 - Türk Edebiyatçılar Birliği olağanüstü toplantı yaptı. Toplantıda; Peyami Safa, Samet Ağaoğlu ve Faruk Nafız Çamlıbel, 27 Mayıs Darbesi'nden önce baskı rejimi taraftarı oldukları gerekçesiyle Birlik'ten çıkarıldı.
- 1961 - Nikaragua'da Sandinista Milli Özgürlük Cephesi (FSLN) kuruldu.
- 1963 - Fransa, nükleer denemeleri sınırlandırmak üzere Moskova'da yapılan "Deneme Yasaklama Antlaşması"na katılmayı reddetti.
- 1967 - Detroit, Michigan'da ABD tarihinin en kanlı ayaklanmalarından biri başladı. Olaylar sona erdiğinde, geride 43 ölü, 342 yaralı ve yaklaşık 1400 yanmış bina kaldı.
- 1968- Konya’da bir grup, Öğretmenler Lokali’ni, Yeni Konya gazetesini, Türkiye İşçi Parti merkezini tahrip etti; 16 kişi tutuklandı.
- 1970- Bursa Cezaevi’nde ayaklanma: Savcı 4 saat rehin tutuldu.
- 1971- Yılmaz Güney’in Umut filmi Fransa’daki Grenoble Festivali’nde Büyük Jüri Ödülü’nü aldı. Filmi, izin almadan yurtdışına gönderdiği için Güney hakkında dava açılmıştı
- 1971 - Manisa ve Buca cezaevlerindeki üç idam mahkumu için cellat bulunamadı.
- 1974 - Kıbrıs'ta üç günlük harekatta; 57 şehit, 184 yaralı ve 242 kayıp verildi.
- 1975- TSİP’in çıkardığı “Gerçek” gazetesinin Sorumlu Müdürü /çevirmen Tektaş Ağaoğlu dergide yayınlanan bir yazıdan dolayı TCK 142. ve 159. maddelere dayanılarak Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce tutuklandı.
- 1976 - Sismik-1 araştırma gemisi (Hora), İstinye Tersanesi'nden törenle Ege Denizi'ne açıldı.
- 1977- Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÜM-DER) İstanbul Şubesi üyeleri 35 gündür kayıp olan 2 üyeleri için Beşiktaş’tan Taksim’e sessiz yürüyüş gerçekleştirdi.
- 1979- Şavşat’ta Giresun’dan getirilen komando alayının ilçedeki baskılarına karşı, Devrimci Yol tarafından düzenlenen “Protesto Mitingi” sonrası, geç gelen 2.500 kadar Ardanuçlu’nun dağılması sırasında jandarmanın açtığı ateş sonucu Adil Bilir(1943- Artvin/ Şavşat), Alim Kılıç (1961- Artvin/ Ardanuç), Atanur Şahin (1960- Artvin/ Şavşat) ve Eşref Koca (1954- Artvin/ Şavşat) yaşamını yitirirken, TÖB-DER Başkanı Erdem Uzun’un annesi Saniye Uzun da kalp krizi sonucu öldü.
- 1979 - “İlerici Kadın Hareketi Durdurulamaz” yürüyüşünde Ankara’ya ulaşan kadınların Sıkıyönetim Komutanlığı’nın emriyle Ankara’ya girişi yasaklandı. Kente 20 km. kala durdurulan yürüyüşçülerle görüşmeyen Başbakan Ecevit’in talimatıyla İçişleri Bakanı İKD heyetiyle görüştü.
- 1980- Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler’in öldürülmesini protesto için DİSK’e bağlı yaklaşık 800 bin işçi ve Türk-İş’e bağlı 500 bin işçinin büyük kısmı Türkiye genelinde işi durdurdu. T.Maden-İş Sendikası, MHP Genel Başkanı Türkeş tarafından gönderilen”başsağlığı mesajı”nı bildiriyle geri çevirdi.
- 1980 - Fatsa Operasyonu’nda muhbirlik yapan maskeli ülkücülerden tutuklanan 4’ü dışındakiler Fatsa’ya geri dönüp kapalı olan MHP’yi açtı, MHP ve ÜYD (Ülkü Yolu Derneği) bayrakları astı.
- 1981- Devlet Başkanı Kenan Evren, ilkokul, ortaokul ve liselere zorunlu din dersi konulacağını açıkladı: “İlk, ortaokul ve liselere mecburi din dersi koyuyoruz. Çocuklarımız din bilgisini devletin okullarında öğrenecek”.
- 1983 - Sri Lanka'daki Budist çoğunluk, yaklaşık 3.000 Tamili katletti. 400.000 civarında Tamil, komşu ülkelere kaçtı. Olay, Sri Lanka tarihine "Kara Temmuz" olarak geçti.
- 1983 - Barış Derneği Davası’nda Reha İsvan: “Suç belgesi diye dosyama konulanlarda künyem hariç her şey yanlış”.
- 1984- Olimpiyat Oyunları Los Angeles’ta başladı.
- 1986- “Hediye Jaguar” soruşturmasında Savcı “takipsizlik” kararı verdi.
- 1986 - Prens Andrew ile Sarah Ferguson evlendiler.
- 1990- İstanbul Küçükarmutlu gecekondularına düzenlenen polis operasyonunda 1 kişi polis kurşunuyla öldü, 30 kişi gözaltına alındı.
- 1993 - Ağdam, Ermeni ayrılıkçıları tarafından işgal edildi.
- 1995 - Hale-Bopp kuyruklu yıldızının keşfi.
- 1995- TBMM Genel Kurulu’nda 21 maddelik Anayasa değişikliği paketinin 15 maddesi 360 oyla kabul edildi. 32 üye red oyu kullandı. Böylece “İlk sivil Anayasa değişikliği” TBMM tarafından gerçekleştirilmiş oldu. Yapılan değişiklikle Anayasa’nın başlangıç kısmındaki 12 Eylül’ü öven cümleler çıkarıldı, sendikaların siyaset yapmasıyla ilgili yasak kaldırıldı, kamu çalışanlarının sendika kurmasına çıkarılacak bir yasayla izin verilmesi öngörüldü. Seçmen ve partilere girme yaşının 18’e indirilmesi, milletvekili sayısının 550’ye çıkarılması da yapılan değişiklikler arasında yer aldı. 12 Eylül yöneticilerini koruyan maddelere ilişkin değişiklik önergeleri ise reddedildi.
- 1996- İstanbul Bayrampaşa Cezaevi’nde DHKP-C’li Altan Berdan Kerimgiller ölüm orucunun 65. gününde öldü. 262 hükümlünün ölüm orucunu sürdürdüğü, toplu ölümlerin başlayabileceği belirtildi. Ölüm orucunda hayatını yitiren Aygün Uğur için Sarıgazi’de düzenlenen temsili cenaze töreni için toplananlara jandarma sopalarla müdahale etti. Cemevi, HADEP ve SİP binalarına kaçanlar dövülerek gözaltına alındı.
- 1996 - Aydın İdare Mahkemesi, Gökova, Yeniköy ve Yatağan termik santrallerinin çevreye zarar verdiği gerekçesiyle faaliyetlerinin durdurulması istemini kabul etti.
- 1998 - ÖDP kurucularından MYK üyesi Sıtkı Coşkun’un İstanbul’daki cenazesinde yaklaşık 3 bin kişi marşlarla yürüdü.
- 1999- DHKP-C ve TİKKO davalarından tutuklu ve hükümlülerin 14 cezaevinde 43 gardiyanı rehin alma ve 8 cezaevinde sayım vermeme eylemi, İstanbul Barosu Başkanı Yücel Sayman’ın arabuluculuğuyla uzun süren görüşmeler sonucunda bitirildi.
- 2000 - Yasemin Dalkılıç, sualtı sporları; limitsiz dalışta 120, limitli değişken ağırlıkla serbest dalışta ise, 100 metre ile iki dünya rekoru kırdı.
- 2001- Aşık Mahzuni Şerif’in, “Kızıldeli Dergisi”nde yayınlanan bir yazısında “halkı din ve mezhep farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa sevk ettiği” iddiasıyla yargılanmasına İstanbul 4 no’lu DGM’de devam edildi.
- 2002- İşverenin 15 gün süreyle üretimi durduracağını açıkladığı Paşabahçe/Beykoz Fabrikası’nda işçiler geceyi fabrikada geçirdi.
- 2003- Alman yönetmen Wolfgang Becker’in”Elveda Lenin”filmi gösterime girdi. Film, Demokratik Alman Cumhuriyeti yıkılmadan önce komaya girip 8 ay sonra komadan çıkan annesi için,DAC’nin çözülüşü öncesi ortamı yapay olarak sağlamaya çalışan oğlunun çabasını konu ediniyor.
- 2005 – Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinin üç ayrı noktasında patlayan bombalar 88 kişinin ölümüne yol açtı.
- 2006- EMEP’in düzenlediği “ABD-İsrail Zulmüne Son, Filistin Ağlamasın” mitingi Kadıköy’de yapıldı.
- 2010- ÇHD İstanbul Şubesi üyeleri, kan kanseri iken hayatını kaybeden A.Akçay hakkında “Cezaevi’nde kalabilir” raporu veren Adli Tıp’ı protesto etti.
- 2012- MKE’nin Mahkeme’ye sunduğu raporda Ceylan Önkol’un ölümünün “elindeki tarha ile mühimmata vurmasından ileri geldiği” iddia edildi.
- 2012 - Katsayı eşitlenince, 3 yıl içinde imam hatiplerden fen-edebiyat ve eğitim fakültelerine yerleşenlerin oranı % 2’den % 6’ya çıktı. Buna göre her 16 imam hatipliden 1’i alanları dışındaki fakültelere (Hukuk, Siyasal, Tıp vb.) geçiş yaptı.
- 2013- Memet Ali Alabora “Mi Minör” adlı oyununda aylar öncesinden Gezi Direnişi’nin provasını yaptığını ileri süren Yeni Şafak’a 1 TL’lık dava açtı. Meltem Arıkan’ın yazdığı Mi Minör Pınar Öğün ve M.A.Alabora tarafından sahnelenerek 1 Aralık 2012’de seyirciyle buluşmuştu.
- 2015- Suruç katliamına ilişkin haberlere “gizlilik kararı” getirildi.
- 2015 - KCK Eş Başkanı Hozat isim vermeden S.Demirtaş’ın PKK’ye silah bırakma çağrısını eleştirdi. 2015 - D.Bakır/Yenişehir’de kaza ihbarına giden 2 polise silahlı saldırıda biri hayatını kaybetti, diğeri yaralandı.
DOĞUMLAR - ÖLÜMLER
- 1160 - al-Fa’iz, 1154 -1160 döneminde on üçüncü Fâtımî Hâlifesi olmuştur (d. 1149)
- 1373 - İsveçli Brijit, Katolik bir Aziz, Mistik ve tarikat kurucusu. (d. 1303)
- 1802 - María Cayetana de Silva, İspanyol aristokratı ve ressam Francisco de Goya'nın eserlerinin popüler modellerinden biri (d. 1762)
- 1854 - Ernest Belfort Bax,doğdu. İngiliz sosyalist gazeteci ve filozof (ö. 1926)
- 1856 - Bal Gangadhar Tilak, doğdu. Hint bilim adamı, hukukçu, matematikçi, düşünür ve milliyetçi önder (ö. 1920)
- 1875 - Isaac Singer, Amerikalı mucit, aktör ve iş adamı (d. 1811)
- 1878 - Sadri Maksudi Arsal,doğdu. Türk-Tatar devlet adamı, hukukçu, akademisyen, düşünür ve siyasetçi (ö. 1957)
- 1882 - Kâzım Karabekir,doğdu. Türk asker ve siyasetçi (ö. 1948)
- 1885 - Ulysses S. Grant, ABD'nin 18. Başkanı (d. 1822)
- 1892 - Haile Selassie,doğdu. Etiyopya İmparatoru (ö. 1975)
- 1897 - Ali Mümtaz Arolat, doğdu. Türk şair (ö. 1967)
- 1908 - Behçet Kemal Çağlar, doğdu. Türk şair (ö. 1969)
- 1924 - Gazanfer Bilge, doğdu.Türk güreşçi ve iş adamı (ö. 2008)
- 1925 - Arif Damar, doğdu.Türk şair (ö. 2010)
- 1926 - Viktor Vasnetsov, Rus ressam (d. 1848)
- 1933 - Richard Rogers,doğdu. İtalyan mimar
- 1941 - Kamil Akdik, Türk hattat (d. 1861)
- 1948 - D.W. Griffith, Amerikalı film yönetmeni (d. 1875)
- 1953 - Kazım Akşar,doğdu. Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
- 1953 - Ahmet Sezerel, doğdu. Türk sinema oyuncusu
- 1956 - Atilla Sertel, doğdu. Türk gazeteci ve siyasetçi
- 1961 - Woody Harrelson, doğdu. Amerikalı aktör ve Emmy Ödülü sahibi
- 1965 - Slash, doğdu. İngiliz gitarist (Guns N' Roses)
- 1966 - Montgomery Clift, Amerikalı aktör (d. 1920)
- 1967 - Philip Seymour Hoffman, doğdu. Amerikalı oyuncu ve Oscar Ödülü sahibi (ö. 2014)
- 1967 - Ahmet Kutsi Tecer, Türk şair, yazar ve eğitimci (d. 1901)
- 1968 - Gary Payton, doğdu. Amerikalı basketbolcu
- 1971 - Van Heflin, Amerikalı aktör (d. 1910)
- 1972- 68’inde devrimcileri evinde saklayan “Fosforlu Cevriye”nin yazarı Suat Derviş (69) hayata veda etti.
- 1987 - Julian Nagelsmann, doğdu. Alman teknik direktör
- 1989 - Cevat Dereli, Türk ressam (d. 1900)
- 1989 - Daniel Radcliffe, doğdu. İngiliz oyuncu
- 1991 - Ertan Anapa, Türk besteci ve şarkıcı (d. 1939)
- 1996 - Aliki Vuyuklaki, Yunan aktris (d. 1934)
- 2000 - Cenk Koray, Türk yazar ve gazeteci (d. 1944)
- 2003 - Sinan Erdem, Türk voleybolcu ve Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı (d. 1927)
- 2004 - Serge Reggiani, İtalyan-Fransız oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
- 2007 - Ernst Otto Fischer, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1918)
- 2007 - Zahir Şah, Afganistan Şahı (d. 1914)
- 2007 - Ziya Demirel, Türk tiyatro sanatçısı ve yönetmen (d. 1919)
- 2008- Toplumcu edebiyat eleştirmeni Fethi Naci (81) hayata veda etti. “Yüksek Tahsil Gençlik Derneği” yöneticiliğinden 1951’de 1.5 ay hapis yatan Naci 1962’de TİP’e girdi; Sosyal Adalet, Yön, Ant dergilerinde yazdıktan sonra 1968’de Gerçek Yayınevi/100 Soruda dizisini kurdu.
- 2011 - Amy Winehouse, İngiliz şarkıcı ve besteci (d. 1983)
- 2014 - Dora Bryan, İngiliz oyuncu (d. 1923)
- 2017 - Mehmet Nuri Nas, Türk Ziraat Mühendisi ve akademisyen (d. 1969)
- 2017 - Flo Steinberg, Amerikalı çizgi romancı ve yayımcı (d. 1939)
- 2018 - Cevat Geray, (d. 1930, İstanbul - ö. 23 Temmuz 2018, Ankara) kent bilimci, akademisyen, eski SBF dekanı.
- 2018 - Oksana Şaçko, Ukraynalı sanatçı ve aktivist (d. 1987)
- 2019 - Danica McGuigan, İrlandalı aktris (d. 1986)
- 2019 - Lois Wille, Amerikalı gazeteci, editör ve köşe yazarı (d. 1931)
- 2020 - Leida Rammo, Eston aktris ve tiyatro yönetmeni (d. 1924)
- 2020 - Tamilla Sait kızı Rüstemova-Krastınş, Azeri kökenli Sovyet ve Rus oyuncusu ve piyanist (d. 1936)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder